 | Tổng quan: | 3709739 |
RFA, 14/03/2022
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lên án việc cầm tù bất công đối với nhà báo bất đồng chính kiến Phạm Đoan Trang và kêu gọi Chính phủ Việt Nam phải trả tự do ngay lập tức cho bà.
Ảnh minh họa - US Department of State/ RFA edited
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken phát biểu như vậy trong trong buổi lễ trao giải Phụ nữ Quốc tế Can đảm (International Women of Courage – IWOC) lần thứ 16, năm 2022, diễn ra hôm sáng 14/3, tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, có sự tham gia của Đệ nhất phu nhân Jill Biden.
Nhà báo, nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang vừa bị tòa sơ thẩm Hà Nội kết án chín năm tù giam hồi tháng 12/2021 vì tội "tuyên truyền chống nhà nước".
Giải thưởng Phụ nữ Can đảm hàng năm của Bộ Ngoại giao Mỹ nhằm vinh danh những người phụ nữ dũng cảm trên khắp Thế giới. Năm nay có 12 phụ nữ trên toàn thế giới được Bộ Ngoại giao Mỹ vinh danh, trong đó có bà Phạm Đoan Trang. Họ được vinh danh vì sự dũng cảm, sức mạnh và khả năng lãnh đạo đặc biệt trong việc vận động cho hòa bình, công lý, nhân quyền, công bằng và bình đẳng giới cũng như trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái…
Nhà hoạt động Phạm Đoan Trang được người đứng đầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Antony Blinken ca ngợi :
"Vào tháng 12, Bà Phạm Đoan Trang bị kết án chín năm tù tại Việt Nam vì viết về dân chủ và nhân quyền. Bà đã viết về các cuộc đàn áp những người biểu tình và bí mật ghi âm cuộc thẩm vấn của cảnh sát đối với mình.
Khi các phương tiện truyền thông ở Việt Nam ngừng đăng tải các bài viết của bà, Đoan Trang đã tự tìm ra con đường riêng cho mình. Mặc dù phải đối mặt với những mối đe dọa liên tục, bà vẫn tiếp tục hướng dẫn cho nhiều người khác biết về quyền của họ.
Chúng tôi lên án việc cầm tù một cách bất công. Chúng tôi kêu gọi thả bà ấy ngay lập tức".
Trong một video được chiếu trong buổi lễ trao giải, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Marc Knapper, giới thiệu chi tiết hơn về những công việc thúc đẩy các quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam mà nhà báo Phạm Đoan Trang đã làm :
"Tôi hân hạnh được giới thiệu nhà báo, tác giả, người được trao giải thưởng Phụ nữ Quốc tế can đảm năm 2022, bà Phạm Đoan Trang, người đã đấu tranh cho quyền biểu đạt ở Việt Nam.
Thông qua các bài viết và phỏng vấn, bà đã sử dụng các lập luận pháp lý để vận động cho nhân quyền, pháp quyền và đưa mọi tiếng nói vào trong không gian chính trị.
Là một tác giả, Đoan Trang đã giúp cho người dân có thể tiếp cận được sự phức tạp của chính trị với mục đích mở rộng quyền đại diện chính trị. Bà nói về những vấn đề truyền thông Việt Nam không được phép nói".
Tiến sỹ Nguyễn Bá Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam chia sẻ rằng ông rất cảm động khi hay tin thêm một người phụ nữ Việt Nam nữa được trao giải thưởng này. Ông cho rằng đó là sự công nhận của Quốc tế nói chung và Chính phủ Hoa kỳ nói riêng đối với công việc của những người đấu tranh cho nhân quyền ở Việt nam, bất chấp những rủi ro, đe dọa chực chờ :
"Thứ nhất là chúng tôi rất mừng và cảm thấy là Phạm Đoan Trang rất xứng đáng để nhận được giải thưởng cao quý này. Hôm nay nhận được giải thưởng này, nhưng trước cho đến nay thì phạm Đoan Trang đã nhận được nhiều giải thưởng, ngay cả giải của Mạng lưới Nhân quyền, về những sự đóng góp của Phạm Đoan Trang trong lĩnh vực đấu tranh cho Quyền làm người ở Việt Nam và nhất là sự can đảm của cô. Tôi rất là cảm động.
Cái phần thưởng này trao cho Phạm Đoan Trang, mà không chỉ Phạm Đoan Trang mà là cho tất cả những người đấu tranh ở trong nước. Phạm Đoan Trang là một bông hoa trong vườn đó, chứ không chỉ có riêng Đoan Trang, thì đây là sự thừa nhận của Quốc tế, Chính quyền Hoa Kỳ đối với việc đấu tranh cho nhân quyền ở trong nước là chính đáng, là phải đạo".
Ông Will Nguyễn, một người vận động cho dân chủ Việt Nam, cũng là cộng sự của nhà báo Phạm Đoan Trang trong ấn phẩm Báo cáo Đồng Tâm (ấn phẩm về vụ tấn công của Công an vào làng Đồng Tâm, Hà Nội hồi đầu năm 2020), nói với RFA về ý nghĩa của giải thưởng này đối với Đoan Trang và cả phong trào đấu tranh cho dân chủ nói chung :
Tôi nghĩ rằng giải thưởng này là một hành động mang tính biểu tượng rất quan trọng đối với các nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam, và tất nhiên tôi luôn cảm thấy phấn khích khi biết rằng Hoa Kỳ chú ý và ghi nhận những nhân vật hàng đầu trong phong trào dân chủ Việt Nam.
Mặt khác, Trang vẫn không có tự do. Tôi nghĩ Mỹ có thể gây áp lực mạnh hơn để Chính phủ Việt Nam tuân thủ các cam kết Quốc tế và tôn trọng các quyền cơ bản theo Hiến pháp của công dân như Trang. Cuối cùng, tất cả chúng ta đều muốn Việt Nam tốt đẹp hơn, bao gồm cả Trang và tôi.
Đại sứ Hoa Kỳ Marc Knapper, trong video phát tại buổi trao giải, cam kết sẽ làm việc để giúp đỡ và khuyến khích một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng. Ông tin rằng để phát triển, Việt Nam cần phải đón nhận sự cởi mở, minh bạch, hòa nhập và tôn trọng các quyền của tất cả công dân, là việc mà bà Đoan Trang đã không ngừng thực hiện :
"Chúng tôi hoan nghênh bạn vì công việc của bạn với tư cách là nhà đấu tranh cho nhân quyền. Bản lĩnh của bạn tiếp tục truyền cảm hứng cho mọi người ở Việt Nam và trên toàn thế giới".
Phát biểu tại lễ trao giải, Đệ nhất phu nhân Jill Biden nhấn mạnh rằng giải thưởng này như một lời tuyên bố rằng Hoa Kỳ luôn đứng về phía những người can đảm hành động vì công lý, sự thật :
"Trong 16 năm qua, giải thưởng này đã nâng đỡ tiếng nói của phụ nữ trên toàn Thế giới. Nó chiếu sáng những cuộc đấu tranh và sức mạnh của phụ nữ trên toàn cầu.
Nó là một lời tuyên bố rằng Hoa Kỳ đứng về phía những người anh hùng này. Họ không đơn độc. Hôm nay chúng tôi tôn vinh 12 người phụ nữ này, và hơn cả như vậy, chúng tôi tạo ra một nền tảng để họ có thể nói lên sự thật bằng lời nói của chính họ.
Chúng tôi nhận thấy được sức mạnh mà họ đang nắm giữ, để đương đầu với những thách thức khủng khiếp nhất trong thời đại của này và khiến cho chúng ta phải hành động nhiều hơn nữa…".
Trước bà Phạm Đoan Trang, có hai người phụ nữ khác của Việt Nam cũng từng được Hoa Kỳ trao giải thưởng Phụ nữ Quốc tế Can đảm là bà Tạ Phong Tần hồi năm 2013 và Nguyễn Ngọc Như Quỳnh được vinh danh năm 2017.
Nguồn : RFA, 14/03/2022
********************
Phạm Đoan Trang được tôn vinh tại lễ trao giải ‘Phụ nữ Can đảm Quốc tế 2022’
VOA, 14/03/2022
Hôm 14/3, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken chủ trì lễ trao giải thưởng "Phụ nữ Can đảm Quốc tế" (International Women of Courage - IWOC) cho nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang ở Việt Nam cùng 11 phụ nữ khác trên toàn cầu, biểu dương lòng dũng cảm, sức mạnh và khả năng lãnh đạo đặc biệt của họ trong việc vận động cho hòa bình, công lý, nhân quyền... bất chấp nguy hiểm đến tính mạng của mình.
Chân dung nhà báo Phạm Đoan Trang tại lễ trao giải IWOC 2022. Photo YouTube State Department.
Ngoại trưởng Blinken nhận định về đóng góp của nữ nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang đang bị giam cầm tại Việt Nam :
"Vào tháng 12 vừa qua, Phạm Đoan Trang bị kết án 9 năm tù tại Việt Nam vì viết về vấn đề dân chủ và nhân quyền. Bà viết về các cuộc đàn áp những người biểu tình và bí mật ghi âm cuộc thẩm vấn của công an. Trong khi các hãng truyền thông ngừng in bài viết của bà, bà thành lập trang mạng của riêng mình. Mặc dù phải đối mặt với những lời đe dọa liên tục, bà tiếp tục truyền đạt cho những người khác về quyền của họ".
Ngoại trưởng Blinken nói thêm : "Chúng tôi lên án sự giam cầm bất công đối với bà. Chúng tôi kêu gọi phóng thích cho bà ngay lập tức".
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper phát biểu qua video :
"Phạm Đoan Trang, người không sợ hãi theo đuổi một xã hội toàn diện và không gian rộng rãi hơn cho tự do ngôn luận ở Việt Nam, đã thu hút sự công nhận của quốc tế".
"Thông qua báo chí Việt Nam, Hoa Kỳ coi trọng quan hệ đối tác toàn diện của chúng tôi với Việt Nam. Chúng tôi làm việc để giúp khuyến khích một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, và chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng để đất nước này phát triển, quốc gia này cần có sự cởi mở, minh bạch và hòa nhập và tôn trọng quyền của tất cả các công dân mà Phạm Đoan Trang đã không ngừng tìm kiếm thông qua các bài viết và vận động của mình".
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper ca ngợi sự tranh trấu dũng cảm của nhà báo Phạm Đoan Trang qua video hôm 14/03/2022. Photo YouTube State Department.
Đại sứ Knapper nói thêm : "Chúng tôi hoan nghênh bạn, Phạm Đoan Trang, vì công việc của bạn như một nhà đấu tranh cho nhân quyền. Bản lĩnh của bạn tiếp tục truyền cảm hứng cho mọi người ở Việt Nam và trên toàn thế giới".
Đệ nhất Phu nhân Jill Biden, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Linda Thomas-Greenfield, Trợ lý Bộ trưởng Giáo dục và Văn hóa Lee Satterfield tham dự và có bài phát biểu tại buổi lễ IWOC thường niên lần thứ 16 được tổ chức tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Đệ nhất Phu nhân Biden nói :
"Hôm nay, chúng tôi tôn vinh 12 người phụ nữ này và chúng tôi còn đi xa hơn, mang đến cho họ một nền tảng để nói lên sự thật bằng tiếng nói của họ.
"Chúng tôi nhận ra sức mạnh mà họ nắm giữ để đối mặt với những thách thức khủng khiếp nhất trong thời đại của chúng ta".
Trong thông điệp gửi đến những phụ nữ được tôn vinh, Đệ Nhất Phu Nhân Biden nói: "Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với niềm đam mê và sự bền bỉ, với sự phát triển và dân chủ để ngăn chặn những kẻ muốn bịt miệng quý vị. Và chúng tôi sẽ kể những câu chuyện của quý vị ngay cả khi quý vị không thể kể được".
Đệ Nhất Phu Nhân Hoa Kỳ Jill Biden phát biểu trực tuyến tại lễ trao giải 'Phụ nữ Can đảm Quốc tế 2022', ngày 14/3/2022. Photo YouTube State Department.
Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang bị chính quyền Việt Nam bắt giam vào ngày 6/10/2020 và bị kết án 9 năm tù vào ngày 14/12/2021, vì tội "Tuyên truyền chống nhà nước", liên quan đến các bài viết của bà và bày tỏ ý kiến một cách ôn hòa, thông cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 8/3 cho biết.
Những người được vinh danh năm nay cùng Phạm Đoan Trang đến từ các nước Bangladesh, Brazil, Miến Điện, Colombia, Iraq, Liberia, Libya, Moldova, Nepal, Romania, và Nam Phi.
Kể từ tháng 3/2007 cho đến nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã trao giải này cho hơn 170 phụ nữ từ hơn 80 quốc gia.
Phạm Đoan Trang là phụ nữ thứ ba ở Việt Nam được trao giải IWOC, sau Blogger Mẹ Nấm (tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh) được trao năm 2017, và Blogger Tạ Phong Tần, trao năm 2013. Điểm chung của ba người phụ nữ này là được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trao giải khi họ đang thụ án tù 9-10 năm tại Việt Nam, với cùng cáo buộc "Tuyên truyền chống Nhà nước", theo Điều 88 Bộ Luật Hình sự 1999.
Hiện đang sinh sống tại Houston, Texas, bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người từng bị chính quyền Việt Nam tuyên án 10 năm tù vào năm 2017, nêu nhận định với VOA về việc nhà báo Phạm Đoan Trang được trao giải IWOC 2022 :
Bản án 9 năm tù giam mà Tòa án Nhân dân Hà Nội đã tuyên chính là đòn thù mà nhà cầm quyền Việt Nam đã dành để đáp trả cho lòng can đảm của Phạm Đoan Trang.
Blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người được trao giải Phụ nữ Can đảm Quốc tế năm 2017.
"Chúc mừng chị Phạm Đoan Trang với danh hiệu Phụ nữ Can đảm Quốc tế 2022. Đây là sự ghi nhận của Hoa Kỳ nói riêng và thế giới nói chung dành cho cá nhân Phạm Đoan Trang với những nỗ lực tranh đấu miệt mài, bền bỉ cho quyền con người, tự do ngôn luận tại Việt Nam. Bản án 9 năm tù giam mà Tòa án Nhân dân Hà Nội đã tuyên chính là đòn thù mà nhà cầm quyền Việt Nam đã dành để đáp trả cho lòng can đảm của Phạm Đoan Trang".
"Tôi hy vọng rằng sự dấn thân của chị Đoan Trang sẽ tạo ra thay đổi tích cực trong một xã hội đầy sợ hãi, khiếp nhược. Và quan trọng hơn hết là sẽ không có thêm công dân Việt Nam nào bị kết án vì nói lên quan điểm chính trị, vì chống lại sự đàn áp, bất công. Không một công dân Việt Nam bị bỏ tù vì bày tỏ sự can đảm của mình trước nhà cầm quyền độc tài", bà Như Quỳnh cho biết thêm.
**************************
BBC, 14/03/2022
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vừa ra thông báo về lễ trao giải Phụ nữ Quốc tế Dũng cảm cho bà Phạm Đoan Trang và 11 người khác trên thế giới.
Nhà báo Phạm Đoan Trang trong ảnh chụp tại khu vườn rau Lộc Hưng rước khi bị công an Việt Nam bắt tháng 10/2020
Phu nhân tổng thống Mỹ Jill Biden sẽ có bài phát biểu tại sự kiện trực tuyến hôm 14/03/2022, theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Bản thân sự kiện và tên tuổi 12 người phụ nữ dũng cảm, dám đấu tranh cho tự do báo chí, nữ quyền, nhân quyền và hoạt động xã hội dân sự, được Ngoại trưởng Antony Blinken công bố.
Thông cáo báo chí trên trang của Bộ Ngoại giao Mỹ nói giải thưởng Quốc tế cho Phụ nữ Dũng cảm -International Women of Courage (IWOC) Awards năm nay được trao cho 12 phụ nữ, ở 12 quốc gia khác nhau.
Đây là lễ trao không tiếp xúc trực tiếp, vì lý do dịch Covid, nhưng sẽ được truyền trực tuyến trên trang của Bộ Ngoại giao Mỹ, ở địa chỉ : U.S. Department of State https://www.state.gov/.
Trong ASEAN, có hai người được trao giải là bà Phạm Đoan Trang, công dân Việt Nam, hiện đang bị chế độ xã hội chủ nghĩa cầm tù, và bà Ei Thinzar Muang của Myanmar, người từng bị xử tù năm 2015 vì hoạt động cho quyền phụ nữ thời kỳ phe dân chủ nước này còn là lực lượng đối lập.
Ngoài họ là các phụ nữ ở Iraq, Liberia, Libya, Romania, Nam Phi, Moldova, Colombia, Brazil, Nepal và Bangladesh.
Bà Phạm Đoan Trang được tặng giải thưởng này nhờ hoạt động báo chí tự do cho nhân quyền và nhà nước pháp quyền.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ viết :
"Bà Trang bị bắt ngày 6/10/2020 và bị xử chín năm tù giam vào ngày 14/12/2021 vì các bài viết, và vì thể hiện quan điểm của mình một cách hòa bình".
'Không hợp tác, không khai nhận và chưa từng nhận tội'
Chính phủ Việt Nam kiên quyết bác bỏ các chỉ trích về nhân quyền từ Châu Âu và Hoa Kỳ.
Cáo trạng truy tố nhà báo, nhà hoạt động dân chủ Phạm Thị Đoan Trang của Viện Kiểm sát VN cuối 2021 nói bà Trang phạm tội "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định tại điều 88 Bộ luật hình sự 1999".
Tuy nhiên, điều khiến bà bị xử tù nặng nề còn đến từ chỗ thái độ của bà "trong suốt quá trình làm việc, bà Trang không hợp tác, không khai nhận và chưa từng nhận tội", theo một luật sư bào chữa cho biết trên Facebook.
Năm 2018, bà Đoan Trang được trao (khiếm diện) giải nhân quyền Homo Homini tại Cộng hòa Czech.
Vào tháng 9/2019, Phạm Đoan Trang đã được Tổ chức Phóng viên Không biên giới trao cho Giải thưởng Tự do Báo chí, hạng mục "Ảnh hưởng".
Bà Trang là người đồng sáng lập blog Luật Khoa Tạp Chí, nơi cung cấp thông tin về các vấn đề pháp lý để giúp người dân Việt Nam bảo vệ quyền của mình.
Bà cùng với nhà hoạt động người Mỹ gốc Việt Will Nguyễn từng công bố bản Báo cáo Đồng Tâm song ngữ Anh Việt.
Trong bức thư đề ngày 27/5/2019 của Phạm Đoan Trang do Will Nguyễn công bố, bà Trang viết về ba tâm nguyện bà muốn cộng đồng thực hiện :
Vận động thông qua luật bầu cử mới, luật tổ chức quốc hội mới ; Quảng bá các sách bà viết ; Biến việc bà đi tù thành cơ hội để giới dân chủ đàm phán với nhà nước ; Đòi thông qua luật bầu cử mới và luật tổ chức Quốc hội mới.
VNTB, 12/02/2022
Ngày 10 tháng 2 năm 2022
Hôm nay, trong Hội nghị Tự do Truyền thông Toàn cầu lần thứ ba tại Tallinn, Estonia, Ngài Mélanie Joly, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Ngài Ahmad xứ Wimbledon, Bộ trưởng Quốc gia Nam Á và Khối thịnh vượng chung và Đại diện Đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về Ngăn chặn Bạo lực Tình dục ở Xung đột, trao Giải thưởng Tự do Truyền thông Canada-Vương quốc Anh năm 2022 cho nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang.
Nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang
Giải thưởng Tự do Truyền thông của Canada-Vương quốc Anh công nhận việc làm của những người đã bảo vệ các nhà báo hoặc ủng hộ quyền tự do truyền thông ở cấp địa phương, tôn vinh các tổ chức, chiến dịch và cá nhân ít được công nhận hơn trong cuộc chiến chống lại sự trừng phạt họ. Được thành lập vào năm 2020, giải thưởng Tự do Truyền công nhận những người ủng hộ tự do truyền thông trực tiếp hay gián tiếp.
Bà Trang nổi tiếng với những cuốn sách về dân chủ cũng như những bài báo về xã hội dân sự và giới bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Là người ủng hộ nhân quyền và pháp quyền, bà Trang đã viết về các vấn đề môi trường quan trọng. Tổ chức Phóng viên Không Biên giới đã trao Giải Tự do Báo chí cho bà Trang năm 2019, để ghi nhận công lao này.
Vào tháng 12 năm 2021, bà Trang bị kết án 9 năm tù về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước". Bà Trang bị giam giữ 434 ngày trước khi bị kết án.
Mélanie Joly, Ngoại trưởng Canada cho biết :
Các nhà báo đóng một vai trò thiết yếu trong bất kỳ nền dân chủ nào bằng cách soi rọi các vấn đề quan trọng của thời đại chúng ta. Thay mặt cho tất cả người dân Canada, tôi xin trân trọng cảm ơn sự can đảm và quyết tâm của bà Trang trong việc nắm giữ quyền lực giải trình. Canada sẽ tiếp tục đấu tranh cho tự do truyền thông trên toàn thế giới.
Ngài Ahmad xứ Wimbledon, Bộ trưởng Quốc gia Nam Á và Khối thịnh vượng chung và Đại diện đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về Ngăn chặn Xung đột Bạo lực Tình dục cho biết :
Nền dân chủ đang bị tấn công trên khắp thế giới, và những nhà báo dấn thân vào những góc tối đó đang phải trả một giá đắt.
Phải luôn theo đuổi sự thật và đó là lý do tại sao Vương quốc Anh và Canada thành lập Giải thưởng Tự do Truyền thông. Giải thưởng này công nhận các nhà báo, cá nhân và tổ chức làm việc không mệt mỏi để thúc đẩy và bảo vệ quyền tự do truyền thông.
Tôi vui mừng thông báo rằng người chiến thắng Giải thưởng Tự do Truyền thông năm nay là Phạm Đoan Trang. Tôi xin chúc mừng Phạm Đoan Trang, một nhà báo độc lập và nhà bảo vệ nhân quyền dũng cảm, từng đoạt giải thưởng của Việt Nam.
Nguồn : VNTB, 12/02/2022
(*) Giải thưởng Tự do Truyền thông Canada-Vương quốc Anh được bắt đầu vào năm 2020 tại Hội nghị Toàn cầu lần thứ hai về Tự do Truyền thông, do Canada và Botswana tổ chức.
*************************
Anh và Canada trao giải thưởng Tự do Truyền thông 2022 cho Phạm Đoan Trang
VOA, 11/02/2022
Chính phủ Anh và Canada vừa công bố giải thưởng Tự do Truyền thông 2022 (Media Freedom 2022) cho nhà báo Phạm Đoan Trang đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm.
Ngày 10/2/2022 Chính phủ Anh và Canada công bố giải thưởng Tự do Truyền thông 2022 (Media Freedom 2022) cho nhà báo Phạm Đoan Trang đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm. Photo Twitter Bộ Ngoại giao Anh đăng chân dung bà Phạm Đoan Trang.
Tại Hội nghị Tự do Báo chí ở Tallinn, Estonia vào chiều 10/02/2022, Quốc vụ khanh Anh Lord Ahmad và Ngoại trưởng Canada Melanie Joly, thông báo việc trao giải thưởng này, theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Anh và Canada.
Bộ Ngoại giao Anh cho biết đích thân Quốc vụ khanh Anh Lord Ahmad, Bộ trưởng phụ trách Nam Á và Khối Thịnh vượng chung của Anh, đồng thời là đặc phái viên của Thủ tướng Anh vinh danh bà Phạm Đoan Trang:
"Nền dân chủ đang bị tấn công trên khắp thế giới, và những nhà báo soi rọi vào những góc tối đó đang phải trả giá đắt.
Quốc vụ khanh Anh Lord Ahmad, Bộ trưởng phụ trách Nam Á và Khối Thịnh vượng chung của Anh, vinh danh bà Phạm Đoan Trang hôm 10/2/2022. Photo Twitter Lord (Tariq) Ahmad of Wimbledon.
"Sự thật luôn đáng để theo đuổi và đó là lý do tại sao Vương quốc Anh và Canada thành lập Giải thưởng Tự do Truyền thông. Giải thưởng này công nhận các nhà báo, cá nhân và tổ chức làm việc không mệt mỏi để thúc đẩy và bảo vệ quyền tự do truyền thông.
"Tôi vui mừng thông báo rằng người chiến thắng Giải thưởng Tự do Truyền thông năm nay là bà Phạm Doang Trang. Tôi xin chúc mừng bà Phạm Đoan Trang với tư cách là một nhà báo độc lập và nhà bảo vệ nhân quyền dũng cảm của Việt Nam, người từng đoạt các giải thưởng".
Bộ Ngoại giao Canada cho biết trong một thông cáo hôm 10/2:
"Bà Trang được biết đến với những cuốn sách về dân chủ và những bài báo về xã hội dân sự và những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Là một người ủng hộ quyền con người và pháp quyền, bà Trang đã viết về các vấn đề môi trường quan trọng. Tổ chức Phóng viên Không Biên giới đã trao Giải Tự do Báo chí cho bà Trang năm 2019, để ghi nhận công lao này".
Ngoại trưởng Canada Mélanie Joly cho biết: "Các nhà báo đóng một vai trò thiết yếu trong bất kỳ nền dân chủ nào bằng cách soi rọi các vấn đề quan trọng của thời đại chúng ta. Thay mặt cho tất cả người dân Canada, tôi xin trân trọng cảm ơn sự can đảm và quyết tâm của bà Trang trong việc buộc chính quyền phải giải trình. Canada sẽ tiếp tục đấu tranh cho tự do truyền thông trên toàn thế giới".
Vào tháng 12/2021, bà Trang bị chính quyền Việt Nam kết án 9 năm tù về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước". Bà đã trải qua 434 ngày bị giam giữ trước khi bị kết án.
Giải thưởng Tự do Truyền thông của Canada - Vương quốc Anh công nhận việc làm của những người đã bảo vệ các nhà báo hoặc ủng hộ quyền tự do truyền thông ở cấp địa phương, tôn vinh các tổ chức, chiến dịch và cá nhân ít được công nhận hơn trong cuộc chiến chống lại sự trừng phạt của họ.
Được thành lập vào năm 2020, giải thưởng Tự do Truyền thông tôn vinh những người ủng hộ tự do truyền thông, dù trực tiếp hay gián tiếp.
Trọng Thành, RFI, 20/01/2022
Ngày 19/1/2022, tại Genève, Thụy Sĩ, ban tổ chức giải thưởng nhân quyền "Martin Ennals" đã xướng tên nhà báo Phạm Đoan Trang – nhà báo, nhà hoạt động xã hội người Việt Nam, vừa bị kết án 9 năm tù hồi tháng 12/2021.
Nhà báo Phạm Đoan Trang (giữa), một trong ba người được giải thưởng Nhân quyền Martin Ennals vinh danh năm 2022. © Martin Ennals
Phạm Đoan Trang được vinh danh vì các nỗ lực từ hơn 10 năm nay trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận, quyền tiếp cận thông tin của người dân. Ban tổ chức giải thưởng nhấn mạnh các sáng kiến của cô, bao gồm việc lập ra trang mạng thông tin nhân quyền và luật pháp Luật Khoa tạp chí, và Nhà xuất bản Tự Do.
Cô Đoan Trang bị bắt vào ngày 7/10/2020, bị giam giữ biệt lập suốt hơn một năm, sau đó bị kết án chín năm tù vì tội "Tuyên truyền chống Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam". Bản án này bị các tổ chức quốc tế và nhiều quốc gia lên án mạnh mẽ. Hiện tại, nhà báo Đoan Trang bị giam tại Hà Nội. Kể từ sau bản án cô tiếp tục không được phép gặp gia đình và không được điều trị y tế.
Giải thưởng Martin Ennals được tổ chức hàng năm nhằm ghi nhận nỗ lực và vận động bảo vệ các nhà hoạt động nhân quyền trên thế giới. Giải thưởng được thành lập năm 1992, mang tên Martin Ennals, nhà hoạt động nhân quyền người Anh từng là tổng thư ký của Tổ chức Ân xá Quốc tế. Hội đồng chấm giải gồm đại diện của mười tổ chức nhân quyền nổi tiếng.
Trả lời RFI tiếng Việt, ông Phạm Chính Trực, người anh ruột của nhà báo Phạm Đoan Trang, từ Hà Nội, chia sẻ cảm nhận của ông sau khi biết được thông tin này.
"Đó là sự động viên cho Trang, cũng như cho cả gia đình của mình. Mình nghĩ rằng Trang chưa biết tin vui này đâu. Mình nghĩ đó cũng là động lực tinh thần khá tốt cho mẹ đẻ của Trang. Nhiều người cũng biết là mẹ mình đã ngoài 80 rồi. Suốt thời gian dài (từ khi Trang bị bắt), chỉ được gặp Trang trong phiên sơ thẩm, chỉ nhìn thấy con gái trong phiên tòa thôi.
Gia đình đến giờ phút này rất thương và luôn tự hào về Trang. Đó là thông điệp mà mình luôn muốn nhắn nhủ với Trang. Mình nghĩ là thông tin này hy vọng sẽ giúp thức tỉnh, giúp hiểu được phần nào về Đoan Trang. Chứ còn bây giờ trong các thông tin trên mạng xã hội chủ yếu vẫn là thông tin của các báo nhà nước thôi. Họ định hướng, rồi làm cho nhiễu loạn làm cho nhiều người, thậm chí cả những người ruột thịt của mình cũng không hiểu được những việc Trang làm.
Mình nghĩ giải thưởng này có thể cung cấp cho người ta một góc nhìn mới, và giúp người ta hiểu được rằng, à, những việc Trang làm không những trong nước mà bạn bè quốc tế, cộng đồng thế giới người ta cũng đánh giá rất cao, và đấy cũng là điều mà theo mình là cảnh tỉnh, để người ta có ý thức hơn, quan tâm hơn về chính trị. Ở góc độ đó, về mặt lâu dài, sẽ có tác dụng cho sự thay đổi về thể chế chính trị tại Việt Nam. Hy vọng là như vậy".
Trọng Thành
*********************
RFA, 20/01/2022
Nhà báo Phạm Đoan Trang, người bị Tòa án Hà Nội tuyên đến 9 năm tù giam, vừa được công bố hôm 19 tháng 1 là một trong ba khôi nguyên của giải Martin Ennals năm 2022, đây được ví như giải Nobel trong lĩnh vực nhân quyền.
Nhà báo Phạm Đoan Trang và bản báo cáo về vụ Đồng Tâm - FBNV/ RFA edited
Nhà báo nổi tiếng này là người Việt Nam đầu tiên trong số gần 30 nhà hoạt động nhân quyền được trao giải từ năm 1993 đến nay.
Các đề cử và khôi nguyên của giải Martin Ennals được một hội đồng tuyển chọn gồm 10 thành viên của các tổ chức nhân quyền phi chính phủ hàng đầu thế giới. Giải thưởng nhằm bảo vệ và ủng hộ các nhà bảo vệ nhân quyền đang gặp nguy khốn.
Trong bối cảnh người được trao giải năm nay là bà Phạm Đoan Trang đang bị cầm tù, người đại diện của bà là ông Trịnh Hữu Long, Tổng biên tập Luật Khoa Tạp chí, đã thay mặt tham dự lễ công bố giải thưởng.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự do, ông Long cho biết ý nghĩa của việc giải thưởng được trao cho tù nhân lương tâm này :
"Cái giải thưởng này nó là một sự công nhận của không những các tổ chức nhân quyền quốc tế, mà còn của chính quyền thành phố Geneva (Thụy Sĩ) với những nỗ lực của Đoan Trang, và nó một lần nữa khẳng định những việc Đoan Trang làm là đúng.
Và chúng ta cũng cần bảo vệ nhũng người như Đoan Trang, hơn nữa là tiếp nối những công việc mà Đoan Trang đã từng làm. Và chúng ta cần phải có thêm nhiều Đoan Trang hơn nữa thì chúng ta mới có thể tạo ra những thay đổi tích cực trong cái tình hình nhân quyền của Việt Nam được".
Nhà báo Phạm Đoan Trang được giới thiệu là "Một nhà báo hàng đầu và nhà đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận, bà ấy truyền cảm hứng cho những người khác lên tiếng". Ảnh chụp màn hình Youtube Martin Ennals Award
Còn nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên thì cho biết rằng, thực tế có rất nhiều người hoạt động ở Việt Nam cũng xứng đáng được vinh danh, dù họ làm việc công khai hay âm thầm, nhưng với việc nhà báo Phạm Đoan Trang được trao giải năm nay thì đó là chuyện đáng vui mừng, bà nói thêm :
"Phải thừa nhận rằng Phạm Đoan Trang là một gương mặt tiêu biểu trong vài năm trở lại đây và giải thưởng dành cho cô ấy rất là xứng đáng. Và tôi nghĩ rằng không riêng gì tôi vui mừng đâu, mà cả gia đình, bạn bè, những người ủng hộ, những người yêu mến Phạm Đoan Trang trong những năm qua đều rất lấy làm vinh dự, và thấy một phần có mình ở đó.
Và đối với những người hoạt động nhân quyền thì tôi nghĩ rằng không có lý gì để mà không vui mừng trước một cái tin đầu năm rất là đẹp đẽ thế này, bên cạnh những chuyện bắt bớ, những phiên tòa bất công vẫn xảy ra trong bối cảnh này".
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc khu vực Châu Á của tổ chức Human Rights Watch đồng thời là một thành viên ban giám khảo của giải thưởng nhận xét cho rằng, Phạm Đoan Trang là một người truyền lửa cho rất nhiều nhà hoạt động và nhà báo ở Việt Nam, nơi mà tự do biểu đạt bị xem là mối đe dọa.
Bàn về ý nghĩa của việc một công dân Việt Nam bị nhà nước của mình tuyên án tù nặng nề, nhưng lại được quốc tế vinh danh, bà Nghiên nói :
"Về phía nhà cầm quyền thì mỗi lần có một cái giải thưởng về những nỗ lực vận động cho nhân quyền, cho những quyền tự do dân chủ, thì đối với nhà cầm quyền người ta vẫn nói là như một cái tát đập vào mặt. Tôi nghĩ rằng một cái giải thưởng như thế này thì càng làm cho nhà cầm quyền bẽ mặt thôi".
Nhà hoạt động này cũng cho rằng có thể chính quyền Việt Nam sẽ phản ứng trước thông tin này theo hai khuynh hướng, hoặc sẽ tỏ ra dè dặt hơn trong việc đối xử với bà Trang trong trại giam, hoặc sẽ trở nên hung hăng hơn.
Bà Nghiên cũng lấy ví dụ về cách mà chính quyền Trung Quốc đối xử với ông Lưu Hiểu Ba, người được tặng giải Nobel Hòa Bình năm 2010, nhưng đã bị giam cầm trong tù cho đến chết. Nhưng bà cũng hy vọng rằng chính quyền Việt Nam sẽ không hành xử tương tự như cách chính quyền Trung Quốc đã làm.
Giải Martin Ennals là phần thưởng quốc tế mới nhất dành cho bà Phạm Đoan Trang. Mỗi người được giải này sẽ được tặng tiền thưởng từ 20.000-30.000 franc Thụy Sĩ, khoảng từ 500 triệu đến 800 triệu đồng Việt Nam.
Hồi năm 2017, bà được trao giải Homo Homini của tổ chức People In Need. Năm 2018, bà nhận được giải của Mạng Lưới Nhân quyền Việt Nam. Năm 2019, bà được giải hạng mục ‘Tầm Ảnh hưởng’ của tổ chức Phóng viên Không Biên giới.
Nhà báo Phạm Đoan Trang bị bắt vào tháng 10 năm 2020, bà bị giam giữ đến tháng 12 năm 2021 mới được đưa ra xét xử.
Trong phiên tòa sơ thẩm diễn ra vào ngày 14 tháng 12, bà bị buộc tội "tuyên truyền chống nhà nước" theo điều 88 của Bộ luật Hình sự năm 1999, và bị kết án chín năm tù.
Nguồn : RFA, 20/01/2022
David Pfeifer, VNTB, 18/12/2021
Từ một năm nay người ta không có tin tức gì về Phạm Đoan Trang, 43 tuổi. Nhà báo và nhà hoạt động Việt Nam đã bị bắt tại căn hộ của cô ở Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 10 năm 2020, và bị giam cầm, chỉ vài giờ sau khi đối thoại nhân quyền thường niên Hoa Kỳ – Việt Nam kết thúc. Người ta đưa cô về Hà Nội và tống vào khu biệt giam. Mãi một năm sau cô mới được nói chuyện với luật sư của mình. Theo sau đó là một phiên tòa xét xử, mà trong nhiều tuần không có thông tin lộ ra bên ngoài, ngoại trừ tội danh : "Tuyên truyền chống lại nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999. Vì điều này cô nhận bản án 9 năm tù.
Cho đến khi bị bắt, Phạm Đoan Trang chủ yếu viết về các vấn đề chính trị và công bằng xã hội. Năm 2000, Trang bắt đầu làm việc cho tạp chí Internet đầu tiên là VnExpress. Trang chuyển sang các kênh truyền hình trực tuyến và viết sách, cả về việc phân biệt đối xử với người đồng tính ở Việt Nam. Cô là người sáng lập tạp chí độc lập Luật Khoa và là biên tập viên của Tạp chí The Vietnamese.
Ở Việt Nam, tự do báo chí là chuyện đặc biệt tồi tệ
Các đồng nghiệp của Trang ở Việt Nam đã lập một trang chân dung cho Phạm Đoan Trang ngay sau khi Trang bị bắt. Ở đó Trang nói về tuổi trẻ của mình. "Tôi đã mượn sách âm nhạc của bạn bè để chép lại Beatles, bằng thứ tiếng Anh kém cỏi và ngữ pháp tệ hại… Nhưng đó là cách tôi lớn lên – cùng với Beatles". Trang đã học ngành ngoại thương và khám phá ra internet. Trang kể rằng, hệ thống mạng internet đã thúc đẩy ý thức chính trị của Trang : "Vào thời đó, chúng tôi không có nhiều sách, và thực tế mà chúng tôi thấy không giống như những cuốn sách đó. "Những người siêng năng hơn trong đám chúng tôi, tìm thấy các bản tin kinh tế của nước ngoài – bằng ngôn ngữ khác hoặc đã được dịch sang tiếng Việt – một nguồn thông tin tuyệt vời".
Theo Ủy ban bảo vệ ký giả – Committee to Protect Journalists – ở New York, Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều phóng viên bị bỏ tù nhất, với ít nhất 23 người làm việc trong ngành truyền thông phải ngồi tù. Trong danh sách tự do báo chí toàn cầu của Tổ chức phóng viên không biên giới, Việt Nam đứng thứ 175/180. Trong những năm vừa qua, Phạm Đoan Trang đã nhiều lần bị đánh đập, bị bắt cóc, bị giam giữ và bị quản thúc. Trang bị thương nặng đến mức đi khập khiễng và phải chống nạng sau một lần phẫu thuật.
Nỗi sợ hãi lớn nhất của Trang : Viết sai về một điều gì đó
Vào tháng 5 năm 2016, công an đã ngăn cản Trang tham dự cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama. Kể từ năm 2017, Trang phải thay đổi chỗ ở thường xuyên. Điều đó không ngăn cản được nỗi sợ của Trang, "tôi sợ nhiều thứ, nhưng nỗi sợ lớn nhất của tôi là viết sai một điều gì đó". Cô không chỉ đứng về phía người yếu thế mà còn bảo vệ môi trường. Vào tháng 1 năm 2020, Phạm Đoan Trang lên tiếng về một cuộc xung đột dẫn đến cái chết của ba công an và một ông trưởng thôn. Đó là việc xây dựng một sân bay quân sự trên đất nông nghiệp mà dân làng ngoại ô Hà Nội đang canh tác. Hai nhà hoạt động khác có liên quan đến vụ án hiện cũng bị đưa ra xét xử.
Phil Robertson, giám đốc Human Rights Watch đại diện khu vực Châu Á nói về bản án : "Ngòi bút nổi tiếng Phạm Đoan Trang phải đối mặt với đòn trả thù nặng nề của chính quyền vì nhiều năm nay cô tranh đấu cho tự do ngôn luận, tự do báo chí và nhân quyền. Qua sự khủng bố này của họ cho thấy nhà chức trách Việt Nam sợ những tiếng nói phản biện được lan truyền như thế nào".
Phạm Đoan Trang từng nói : "Là một nhà báo Việt Nam, có nhiều lý do để buồn phiền. Nếu muốn tâm hồn thanh thản, có lẽ người ta không nên là nhà báo".
Nguyên tác : Vietnam : Schikanierte Reporterin, die partout nicht schweigen will, SuddeutscheZeitung, 15/12/2021
*********************
John Reed, Financial Times, 16/12/2021
Tòa án tại Việt Nam hôm thứ Năm đã tuyên án một nhà hoạt động nhân quyền 10 năm tù giam. Đây là nhà bất đồng chính kiến thứ tư đã kết án tù nặng trong ba ngày qua. Các nhà vận động cho rằng đây là việc gia tăng đàn áp của chính quyền cộng sản đối với bất đồng chính kiến ôn hòa.
Ông Đỗ Nam Trung, 40 tuổi, bị tòa án tỉnh Nam Định kết tội tuyên truyền chống nhà nước. Sau khi kết thúc án tù, ông Trung sẽ bị quản chế 4 năm tại gia. Trong hơn hai thập niên qua, ông Trung đã tham gia các cuộc biểu tình bảo vệ môi trường và chống Trung Quốc, đồng thời đăng trên mạng những ý kiến chỉ trích chính phủ tham nhũng và nghi ngờ gian lận tại các trạm thu phí trên đường cao tốc ởViệt Nam.
Trước đó, ông Trung đã bị giam 14 tháng vào năm 2014 khi đang chụp ảnh và quay phim một cuộc biểu tình chống Trung Quốc vốn là một vấn đề nhạy cảm về chính trị ở Việt Nam. Đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền có quan hệ hữu nghị với ĐCSTQ nhưng người dân Việt Nam lại nghi ngờ Trung Quốc khiến các cuộc biểu tình nổ ra và dẫn đến tình trạng bất ổn.
Hôm thứ Ba, tòa thủ đô Hà Nội đã kết án Phạm Đoan Trang, một trong những nhà hoạt động nổi tiếng nhất của Việt Nam, chín năm tù – nhiều hơn mức do các viện kiểm sát yêu cầu – vì tuyên truyền chống nhà nước.
Bà Trang, 43 tuổi, đã tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa chống lại chính sách của chính phủ, lãnh đạo các nhà hoạt động vì môi trường, và tham dự các phiên tòa xét xử các nhà hoạt động. Nhà chức trách buộc tội bà Trang "nói xấu" chính phủ khi nói chuyện với các nhà báo nước ngoài. Mỹ đã lên án việc bỏ tù bà Trang.
Hôm thứ Tư, Trịnh Bá Phương, 36 tuổi và Nguyễn Thị Tâm, 49 tuổi, lần lượt bị kết án 10 và sáu năm tại Hà Nội vì có cáo buộc chống phá nhà nước. Ông Trịnh Ba Phương và bà Nguyễn Thị Tâm đã tham gia vào các cuộc biểu tình về quyền sử dụng đất đai.
"Họ nghĩ rằng khi họ bắt giữ tất cả những nhà hoạt động nổi tiếng như bốn người này, họ có thể bịt miệng tất cả các nhà hoạt động," ông Nguyễn Quang A, một nhà hoạt động nổi tiếng, nói với Financial Times. "Họ đang gửi một thông điệp rất rõ ràng rằng công an, có thể bắt giữ bất kỳ ai".
Chính phủ Việt Nam đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Vào tháng Giêng, Đảng cộng sản Việt Nam đã cải tổ lại ban lãnh đạo, chỉ định ông Phạm Minh Chính làm thủ tướng và nhất trí bầu ông Nguyễn Phú Trọng tổng bí thư của Đảng cộng sản Việt Nam cho nhiệm kỳ 5 năm tiếp theo.
Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo một chiến dịch chống tham nhũng cấp cao và kiểm soát những người bất đồng chính kiến.
Một nhà vận động nhân quyền nhận xét rằng các bản án trong tuần này là chính phủ Việt Nam muốn bịt miệng những người bất đồng chính kiến vào thời điểm cộng đồng quốc tế đang tập trung vào đại dịch.
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết : "Chúng tôi nghĩ rằng chính phủ Việt Nam đang cố gắng xóa bỏ phong trào bất đồng chính kiến như hiện nay. Họ đang cố bắt giam các nhà hoạt động còn lại để khi thế giới hết bận tâm về Covid-19, thì họ sẽ chỉ thấy khởi đầu mới".
Lê Trọng Hùng, một nhà bất đồng chính kiến khác đã bị bắt, sẽ bị đưa ra xét xử vào ngày 31 tháng 12.
John Reed
Nguồn : Financial Times, 16/12/2021
Trọng Thành, RFI, 18/12/2021
Trong vòng ba ngày liên tiếp, chính quyền Việt Nam ra nhiều bản án tù nặng nề đối với bốn nhà bảo vệ nhân quyền. Hôm 17/12/2021, Phủ Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) kêu gọi chính quyền Việt Nam "trả tự do ngay lập tức" cho những người vừa bị kết án.
Trụ sở của Phủ Cao ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền tại Genève, Thụy Sĩ. © Fabrice Coffrini/AFP
Trả lời báo giới tại Genève, phát ngôn viên của Phủ Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, bà Ravina Shamdasani, nhấn mạnh Liên Hiệp Quốc "vô cùng lo lắng trước bản án khắc nghiệt đối với những người bảo vệ nhân quyền và quyền đất đai bị kết tội tuyên truyền chống Nhà nước ở Việt Nam".
Nhà báo Phạm Đoan Trang bị kết án 9 năm tù trong một phiên tòa tại Hà Nội hôm 14/12. Trong hai ngày sau đó, đến lượt ba nhà tranh đấu "nổi tiếng" khác bị kết án vì tội chống Nhà nước. Ngày 15/12, ông Trịnh Bá Phương bị phạt 10 năm tù với 5 năm quản chế và bà Nguyễn Thị Tâm, 6 năm tù với 3 năm quản chế. Ông Đỗ Nam Trung bị kết án 10 năm tù, 4 năm quản chế. Cả bốn nhà tranh đấu đều bị kết án theo điều 117 Bộ Luật Hình sự 2015 của Việt Nam, liên quan đến việc "Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam".
Ngày 31/12, đến lượt nhà báo Lê Trọng Hùng, người có ý định ra ứng cử đại biểu Quốc Hội, bị bắt hồi tháng 3/2021, sẽ bị xét xử với tội danh tương tự.
Các bản án gây lo sợ, "khuyến khích không khí tự kiểm duyệt" trong nước
Phủ Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đặc biệt lưu ý là các bản án nói trên "góp phần tạo ra bầu không khí tự kiểm duyệt trong nước, khiến người dân lạnh nhạt với tự do truyền thông", "ngăn cản mọi người thực hiện các quyền cơ bản, và tham gia vào các cuộc tranh luận công khai về những vấn đề quan trọng" của đất nước.
Thông cáo báo chí của Phủ Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh : "Các cáo buộc chống lại năm người này, những người đã có các báo cáo về nhân quyền và quyền đất đai, bị bắt trong năm 2020 và 2021, dường như là một phần của chiến dịch nhằm bịt miệng và đe dọa những người lên tiếng bảo vệ nhân quyền". Theo Phủ Cao ủy Nhân quyền, các nhà tranh đấu đã "bị giam giữ trong một thời gian dài trước khi xét xử và hoàn toàn không được liên lạc với bên ngoài, bị truy tố với tội danh mơ hồ là "tuyên truyền chống Nhà nước", bị từ chối tiếp cận với luật sư", "các phiên tòa xét xử kín không tôn trọng các tiêu chuẩn xét xử công bằng quốc tế".
Trước đó, ngày 16/12/2021, Liên Hiệp Châu Âu kêu gọi trả tự do cho nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang. Cơ quan Ngoại Giao của Liên Âu ra thông cáo nhấn mạnh, việc chính quyền Việt Nam trừng phạt bà Phạm Đoan Trang vì các hoạt động truyền thông ôn hòa bảo vệ các quyền dân sự và chính trị "là vi phạm các nghĩa vụ quốc tế về quyền con người của Việt Nam, đặc biệt là Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam tham gia từ năm 1982".
Liên Hiệp Châu Âu cũng kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do cho các nhà hoạt động nhân quyền Trịnh Bá Phương, Nguyễn Thị Tâm, Đỗ Nam Trung và "cho tất cả những người bảo vệ nhân quyền bị bắt giữ tùy tiện và bảo đảm quyền được xét xử công bằng cho mọi cá nhân".
RFA, 17/12/2021
Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc hôm 17/12/2021 ra thông cáo báo chí lên án các phiên tòa dồn dập và các bản án nặng nề mà chính quyền Việt Nam dành cho các nhà hoạt động và nhà báo ở Việt Nam trong tháng 12 năm nay, đồng thời kêu gọi Hà Nội phải trả tự do ngay lập tức cho những người này.
Những nhà hoạt động vừa bị kết án trong tháng 12/2021 - Photo : RFA
Liên tiếp trong vòng ba ngày của tuần này, các tòa án ở Việt Nam đã kết án bốn nhà hoạt động vì quyền con người bao gồm : Phạm Đoan Trang, Trịnh Bá Phương, Nguyễn Thị Tâm và Đỗ Nam Trung với các cáo buộc tội tuyên truyền chống Nhà nước.
Cụ thể, nhà báo Phạm Đoan Trạng bị tuyên án tù chín năm và năm năm quản chế sau hơn một năm giam giữ để điều tra ; Trịnh Bá Phương - nhà hoạt động vì quyền đất đai - bị tuyên án tù 10 năm và năm năm quản chế trong cùng một phiên tòa với bà Nguyễn Thị Tâm - người bị tuyên án sáu năm tù và ba năm quản chế ; Đỗ Nam Trung - nhà hoạt động từng lên tiếng phản đối các trạm thu phí đường bộ BOT đặt sai quy định và tham nhũng - bị tuyên án 10 năm tù và bốn năm quản chế.
Trong khi đó, ông Lê Trọng Hùng, người từng ứng cử vào ghế đại biểu quốc hội, cũng sẽ bị ra tòa vào ngày 31/12 tới đây với cáo buộc tuyên truyền chống Nhà nước.
"Các cáo buộc chống lại năm người này, những người đã báo cáo về quyền con người và quyền đất đai và bị bắt giữ vào các năm 2020 và 2021, dường như là một phần trong một chiến dịch nhằm làm im lặng và đe doạ những người dám lên tiếng bảo vệ quyền con người", thông cáo báo chí của UN viết.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nhận định tiếp : "Tất cả các trường hợp này là nối tiếp một tình trạng lặp lại đáng lo ngại làm dấy lên vấn đề nghiêm trọng về việc suy đoán vô tội, tính pháp lý trong việc giam giữ họ, và sự công bằng của phiên tòa. Có tình trạng giam giữ mà không không được tiếp xúc với bên ngoài trước khi xét xử, kết án với tội danh được định nghĩa mù mờ như "tuyên truyền chống Nhà nước", từ chối không cho tiếp xúc với luật sư, xét xử kín không tuân thủ các tiêu chuẩn về xét xử công bằng của quốc tế".
Nhận định về việc Hà Nội dồn dập mở các phiên tòa xét xử những nhà hoạt động trong tháng 12 với các bản án nặng nề, nhà hoạt động Nguyễn Tiến Trung ở Thành phố Hồ Chí Minh trả lời RFA qua tin nhắn :
"Theo tôi có hai lý do chính quyền xử án những người đấu tranh dân chủ liên tục vào cuối năm, thứ nhất, cuối năm ngành công an cần chốt sổ, chốt thành tích để làm chiến công báo cáo và thứ hai các đại sứ quán, bộ ngoại giao các nước cũng tập trung nghỉ lễ Giáng Sinh và Năm Mới nên sẽ không có khả năng phản ứng.
Còn việc chính quyền xử án rất nặng những người đấu tranh dân chủ, theo tôi lý do chính là để răn đe những người đấu tranh khác, răn đe những ai đang muốn tham gia vào phong trào dân chủ. Một lý do nữa là chính quyền Việt Nam tự tin là các nước dân chủ cần Việt Nam đối trọng với Trung Quốc, vấn đề nhân quyền là thứ yếu nên họ vẫn xử án nặng, cũng là để người dân Việt Nam đừng hy vọng gì vào sự can thiệp quốc tế về vấn đề nhân quyền. Một điểm nữa là Bộ Công an muốn chứng tỏ uy quyền tuyệt đối so với Bộ Ngoại giao".
Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc trong thông cáo mới cũng kêu gọi Việt Nam hủy bỏ các điều luật mù mờ dùng để kết án những người bất đồng chính kiến vì không phù hợp với thông lệ về nhân quyền của quốc tế, đồng thời cảnh báo những trường hợp kết án như vậy chỉ làm xấu thêm tình trạng tự kiểm duyệt và ảnh hưởng tới tự do báo chí.
"Các trường hợp như vậy cũng ngăn cản người dân thực hiện các quyền căn bản của mình và tham gia vào tranh luận công khai về các vấn đề quan trọng", thông cáo báo chí của UN viết.
Nguồn : RFA, 17/12/2021
***************************
RFI, 15/12/2021
Ngày 14/12/2021, ngay sau khi tòa án thành phố Hà Nội kết án 9 năm tù đối với bà Phạm Đoan Trang vì tội "tuyên truyền chống Nhà nước", hai tổ chức Quan Sát Nhân quyền (Human Rights Watch) và Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) đã lần lượt lên án bản án dựa trên "những lập luận khập khiễng" đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép để cựu nhà báo được trả tự do ngay lập tức.
Pham Doan Trang © rsf.org
Tổ chức RSF trụ sở tại Paris nhắc lại, trước khi bị kết án, bà Phạm Đoan Trang đã bị giam giữ tùy tiện suốt 434 ngày. Cựu nhà báo từng được tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới trao Giải Tự do Báo chí 2019 bị bắt ngày 06/10/2020 tại thành phố Hồ Chí Minh, chỉ vài giờ sau cuộc đối thoại thường niên Mỹ-Việt về nhân quyền.
Phiên tòa mang tính chính trị
Trong thông cáo ngày 14/12, ông Daniel Bastard, người phụ trách khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của RSF, lên án bản án "được thực hiện theo lệnh của Đảng cầm quyền với mục đích duy nhất là trừng phạt một nhà báo chỉ vì cố gắng thông tin cho đồng bào". Do đó, RSF "kêu gọi cộng đồng quốc tế áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Việt Nam chịu trách nhiệm" và để bà Trang "được trả tự do ngay lập tức".
Trước đó, trả lời RFI ngày 14/12, ông Phil Robertson, trợ lý giám đốc phụ trách Châu Á của tổ chức Quan Sát Nhân quyền (HRW) cũng lên án phiên tòa mang tính chính trị và yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho cựu nhà báo Phạm Đoan Trang :
"Phạm Đoan Trang là một blogger rất chính trị. Cô ấy nằm trong số những nhà đấu tranh nổi tiếng nhất Việt Nam. Cô đã gặp ông Barack Obama và nhiều nhà lãnh đạo khác trong các chuyến công du Việt Nam của họ. Trước khi trở về Việt Nam, Phạm Đoan Trang đã đi khắp khu vực để đấu tranh vì nhân quyền. Cô cũng xuất bản nhiều tác phẩm về nạn tham nhũng và tình trạng người dân bị mất đất.
Trong mắt chính phủ, Phạm Đoan Trang gây phiền phức. Họ sợ cô vận động những người khác chỉ trích chế độ. Vì thế họ cáo buộc cô tội "tuyên truyền chống phá Nhà nước" và sẵn sàng kết án cô nhiều năm tù. Điều này hoàn toàn không chấp nhận được vì Phạm Đoan Trang không làm gì sai.
Vì thế, chúng tôi yêu cầu trả tự do cho cô ngay lập tức. Việt Nam sử dụng các luật về an ninh quốc gia để kết án mọi tiếng nói đối lập với đảng cầm quyền để biện minh cho mọi sự trấn áp".
Vài chục nhà đấu tranh bị kết án theo điều 117 của Bộ luật hình sự trong năm 2021
Ngoài Phạm Đoan Trang vừa bị kết án, trong một thông cáo khác ngày 14/12, tổ chức Quan Sát Nhân quyền, trụ sở tại New York, còn yêu cầu Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho hai nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai ở Hà Nội, ông Trịnh Bá Phương và bà Nguyễn Thị Tâm. Phiên xét xử dự kiến mở ra tại Hà Nội ngày 15/12/2021 và họ bị cáo buộc vi phạm điều 117 của bộ luật hình sự. "Nếu bị kết tội, mỗi người sẽ phải đối mặt với mức án lên tới 20 tù". HRW kêu gọi chính quyền Việt Nam "nên lập tức hủy bỏ các cáo buộc mang động cơ chính trị" nhắm vào họ.
HRW nhắc lại "chỉ tính riêng trong năm 2021, có ít nhất 16 người - trong đó có các blogger độc lập nổi tiếng Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Phạm Chí Thành - đã bị kết tội và xử án tù vì đã vi phạm điều 117. Có 11 người khác, trong đó có nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Thúy Hạnh, đã bị bắt và đang bị tạm giam chờ xét xử cũng theo điều luật nói trên".
Nhà báo, nhà hoạt động dân chủ Phạm Đoan Trang theo dự kiến sẽ bị Tòa án Hà Nội xét xử sơ thẩm vào ngày 14/12 sắp tới, với cáo buộc "tuyên truyền chống Nhà nước" theo Điều 88 của Bộ luật hình sự năm 1999.
Nhà báo Phạm Đoan Trang với những cuốn sách do mình viết - FB Phạm Đoan Trang
Phạm Đoan Trang là một trong những nhà hoạt động, bất đồng chính kiến được nhiều người cả trong nước và quốc tế biết đến. Các hoạt động đấu tranh cho dân chủ của bà như làm báo độc lập, dịch thuật, viết các báo cáo về tình hình chính trị, xã hội, nhân quyền và tham gia các cuộc vận động cho nhân quyền của Việt Nam…
Năm 2013 - 2014, Phạm Đoan Trang đã tham gia nhiều chuyến vận động cho nhân quyền Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc, cùng các nước như Mỹ, Canada, Châu Âu…
Năm 2014, bà Trang là đồng sáng lập trang Luật Khoa tạp chí, chuyên viết về luật, chính trị và nhân quyền.
Năm 2015, bà Trang về nước và từ đó bắt đầu viết nhiều cuốn sách, ấn phẩm như Chính trị bình dân, Cẩm nang nuôi tù, Toàn cảnh thảm hoạ môi trường biển Miền Trung, Báo cáo Đồng Tâm…
Một số nhà hoạt động tại Việt Nam (*) cho rằng, những cuốn sách, ấn phẩm của Đoan Trang giúp nâng cao hiểu biết cho nhiều người quan tâm đến tình hình chính trị, xã hội trong nước, đồng thời góp phần mang câu chuyện nhân quyền Việt Nam ra Quốc tế.
Anh Nguyễn Đình Hà, từ Hà Nội, cho biết rất khó để đo lường mức ảnh hưởng do các công việc của bà Đoan Trang đến tình hình xã hội dân sự và nhân quyền Việt Nam, nhưng không thể phủ nhận được rằng :
"Những việc làm đó có tác động đến những người quan tâm đến tình hình chính trị - xã hội - nhân quyền tại Việt Nam, không phân biệt người Việt hay các tổ chức, cá nhân, chính giới nước ngoài. Chính điều này khiến ngành an ninh xác định chị Trang là một mối nguy hại với chính quyền.
Đối với người trong nước thì đó là kiến thức bình dân về chính trị, chính sách công, quyền công dân cơ bản… và ẩn sâu trong đó là truyền cảm hứng : "Tôi làm được, bạn cũng có thể làm được".
Đối với cá nhân, tổ chức, chính giới nước ngoài, chị Trang góp phần cung cấp thông tin về tình hình nhân quyền, các sự vụ nổi bật về dân chủ, nhân quyền ra bên ngoài, để họ có được cái nhìn tổng quan và chi tiết về những gì đã và đang diễn ra tại Việt Nam. Từ đó có các hành động thiết thực giúp Việt Nam ngày một tiến bộ về dân chủ, nhân quyền".
Luật sư Nguyễn Văn Đài, từ Đức, đánh giá rằng những cuốn sách do Đoan Trang viết và xuất bản có nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận đối với tầng lớp bình dân Việt Nam. Và đó chính là thách thức đối với nhà cầm quyền Việt Nam :
"Trong suốt mười năm gần đây thì cô Phạm Đoan Trang là một nhà hoạt động nổi trội và gần như là mang tính chất thách thức đối với chính quyền. Cô viết sách và cùng với các thành viên khác trong Nhà xuất bản Tự do in rất nhiều cuốn sách trên khắp đất nước. Nó gần như là một sự thách thức đối với Chính quyền Việt Nam.
Những chuyến vận động nhân quyền thì tương đối đem lại những hiệu quả trong việc vận động Quốc tế, làm cho các tổ chức Quốc tế cũng như chính phủ các nước hiểu rõ hơn về thực trạng nhân quyền Việt Nam".
Bên cạnh việc viết lách, Đoan Trang còn là người thầy, người hướng dẫn và là truyền cảm hứng, tiếp động lực để cho nhiều nhà hoạt động tiếp tục con đường đấu tranh cho dân chủ, dhân quyền ở Việt Nam.
Anh Nguyễn Đình Hà cho biết anh và Trang đã có khoảng thời gian tiếp xúc dài, cùng nhau trải qua nhiều sự kiện chính trị, xã hội ở Việt Nam :
"Từ đó, tôi học hỏi được rất nhiều điều từ chị. Thứ nhất là trong nghề báo, tôi học được kỹ năng nghề.
Thứ hai, tôi và nhiều người khác được truyền cảm hứng bởi tinh thần dấn thân, khát vọng thay đổi và sự quyết liệt chống lại điều sai trái của chị Trang, thông qua các việc làm của chị".
Cô Giang, một nhà hoạt động chuyên nghiên cứu về các chính sách công của Việt Nam chia sẻ với RFA rằng, lúc cô mới tốt nghiệp đại học ở Hà Nội thì có cơ hội gặp Đoan Trang. Nhờ vậy, cô Giang quyết định sẽ trở thành một nhà hoạt động, thay vì tìm cho mình một công việc hay cuộc sống ổn định :
"Chị Trang vừa là người thầy đầu tiên, vừa là người truyền cảm hứng để mình dấn thân hoạt động. Cũng nhờ chị Trang mà mình biết đến nhiều người khác mà trong số đó có cả những người đã ảnh hưởng đến tầm nhìn về con đường hoạt động của mình.
Nên có thể nói rằng nếu không có chị Trang thì mình đã không dấn thân hoạt động như hiện nay".
Theo trang Luật Khoa Tạp chí, bà Trang đã nhiều lần bị Chính quyền bắt giữ và đánh đập, thậm chí còn lấy hết giấy tờ tùy thân.
Bà Trang vừa viết sách, vừa cố gắng lẩn trốn sự truy lùng của công an trong tình trạng sức khoẻ suy yếu, không giấy tờ. Từ năm 2017, bà Đoan Trang đã sống ở ít nhất 60 chỗ ở khác nhau khắp Việt Nam.
Ông Hưng, người đã từng làm việc với Đoan Trang trong Nhà xuất bản Tự do nói rằng ông coi Trang vừa là thầy, vừa là đứa em trong nhà. Nhờ Trang mà ông hiểu được tầm quan trọng của truyền thông độc lập đối với một xã hội, đất nước :
"Trang là một người thầy của tôi về lĩnh vực truyền thông, báo chí. Bên cạnh đó, tôi vẫn luôn coi Trang là một đứa em, bởi vì nó rất hồn nhiên, vô tư. Cách nhìn về cuộc sống, xã hội rất là vô tư, hồn nhiên.
Trang có rất nhiều ảnh hưởng tới tôi trong con đường đấu tranh. Trong thời gian anh em làm việc với nhau, thực ra tất cả sự khó khăn của Trang trong khi viết sách tôi là người chứng kiến.
Tôi nghĩ Trang là người sinh ra để làm truyền thông. Trang dành cả tuổi trẻ, tuổi thanh xuân của mình để làm truyền thông, hy sinh tất cả mọi thứ, từ tình cảm gia đình bạn bè.
Khi Trang ngồi trước những trang viết, tôi cảm nhận được là Trang viết với tâm trạng như là ngày mai mình không thể viết được nữa.
Rất nhiều lần tôi chứng kiến, đã từng có những lúc nửa đêm, hoặc là có những thời điểm mà đối với một người bình thường, đó là thời gian dành cho gia đình, cho người thân của mình, nhưng Trang thì phải trốn chạy.
Rất nhiều lần như thế, tôi phải hỗ trợ Trang trốn tránh. Trốn đi trong đêm nhiều lắm, và Trang luôn trong tư thế phải trốn đi bất kỳ lúc nào. Có những lần phải đi trong vòng tích tắc, có mỗi một bộ quần áo trong người. Vật quý nhất của Trang là cây đàn nhưng có những lần tôi hỗ trợ Trang trốn đi thậm chí còn không kịp mang theo cây đàn".
Đêm ngày 6/10/2020, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt tại nơi bà đang ẩn náu ở quận Ba, Thành phố Hồ Chí Minh. Bà Trang bị chuyển ra Hà Nội và bị giam giữ trong tình trạng hoàn toàn tách biệt với bên ngoài, không được thăm nuôi và cũng không được gặp luật sư.
Hơn một năm sau ngày bị bắt, bà Trang lần đầu được tiếp xúc với luật sư bào chữa hôm 19/10/2021. Luật sư thông báo rằng sức khoẻ của bà bị sa sút nhiều trong thời gian bị giam giữ.
Cao Nguyên
Nguồn : RFA, 09/12/2021
-----------------
(*) Tên một số nhân vật được phỏng vấn trong bài viết được sửa đổi vì lý do an toàn
