Sẽ có thượng đỉnh liên Triều lần thứ tư ? (RFI, 15/04/2019)
Tổng thống Hàn Quốc tuyên bố sẵn sàng gặp lại lãnh đạo Bắc Triều Tiên tại "bất kỳ nơi nào" khi "điều kiện cho phép". Phát biểu này được đưa ra nhân cuộc họp ngày 15/04/2019 tại phủ tổng thống với các cố vấn thân cận của ông Moon Jae-in.
Ảnh tư liệu : Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (P) và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un bắt tay nhau tại Bàn Môn Điếm, khu vực phi quân sự ngăn cách hai nước. Ảnh chụp ngày 27/04/2018.Reuters/File Photo
Hãng tin Yonhap nhắc lại đây cũng là phát biểu đầu tiên của nguyên thủ Hàn Quốc về hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên sau cuộc hội kiến với tổng thống Mỹ tại Nhà Trắng vào tuần trước, nhằm thúc đẩy trở lại tiến trình đàm phán về hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Cả tổng thống Hoa Kỳ lẫn lãnh đạo Bắc Triều Tiên cùng để ngỏ khả năng gặp lại nhau lần thứ ba sau thượng đỉnh Singapore hồi tháng 06/2018 và ở Hà Nội vào tháng 02/2019.
Cũng trong cuộc họp sáng 15/04 với các cộng sự viên thân cận, tổng thống Moon Jae-in đã một lần nữa đề cao quyết tâm giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên của lãnh đạo Bình Nhưỡng. Ông nhấn mạnh : "Một khi Bắc Triều Tiên sẵn sàng, hai nước Triều Tiên có thể ngồi lại với nhau, ở bất kỳ địa điểm nào và dưới hình thức nào".
Tổng thống Hàn Quốc cam kết sẽ "nỗ lực hết sức để thượng đỉnh liên Triều lần tới là bàn đạp cho những cơ hội mới, với những kết quả còn quan trọng hơn nữa".
Tổng thống Moon Jae-in chủ trương đẩy mạnh hợp tác liên Triều trong các lĩnh vực từ văn hóa, du lịch đến kinh tế. Cho tới nay, tham vọng này vẫn vấp phải các biện pháp cấm vận của Hoa Kỳ.
Bắc Triều Tiên kỷ niệm ngày sinh Kim Nhật Thành
Còn tại Bình Nhưỡng, chế độ Bắc Triều Tiên long trọng kỷ niệm sinh nhật lần thứ 107 của cố lãnh tụ Kim Nhật Thành (Kim Il-sung).
Từ sáng sớm 15/04, hàng chục ngàn người dân Bắc Triều Tiên đã đến đồi Mansu ở trung tâm thủ đô Bình Nhưỡng đặt hoa trước tượng đài của cha đẻ nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên và của thân phụ đương kim lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-il.
Một sự kiện đáng lưu ý là năm 2019, Bình Nhưỡng không tổ chức lễ diễu binh, không phô trương sức mạnh quân sự nhân kỷ niệm ngày sinh của Kim Nhật Thành. Tại Bắc Triều Tiên, từ ngày Kim Nhật Thành qua đời năm 1994 tới nay, ngày 15/04 hàng năm luôn được xem là một ngày lễ trọng đại.
Thượng đỉnh Nga - Bắc Triều Tiên
Cũng về Bắc Triều Tiên, hãng thông tấn TASS của Nga và Yonhap của Hàn Quốc ngày 15/04/2019 trích dẫn nhiều nguồn tin thông thạo từ Moskva cho biết chủ tịch Kim Jong-un sẽ viếng thăm nước Nga vào đầu tuần tới và dự trù họp thượng đỉnh với tổng thống Vladimir Putin tại Vladivostok.
Một nhân vật thân tín với lãnh đạo Bắc Triều Tiên là ông Kim Chang Son đã có chuyến đi tiền trạm đến Moskva và Vladivostok từ ngày 19-25/03/2019 để chuẩn bị cho chuyến đi thăm nước Nga của ông Kim Jong-un.
Thanh Hà
*********************
Thượng đỉnh Mỹ-Bắc Triều Tiên lần thứ 3 : Kim Jong-un đặt điều kiện (RFI, 13/04/2019)
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un sẵn sàng gặp tổng thống Mỹ lần thứ ba với điều kiện Washington đến bàn đàm phán với "thái độ tử tế". Tuyên bố của Kim Jong-un được cơ quan thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA đăng tải ngày 13/04/2019 sau khi tổng thống Trump khẳng định muốn gặp lại Kim Jong-un.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (giữa) chụp ảnh kết thúc khóa họp Ban Chấp Hành Trung Ương đảng Lao Động Triều Tiên lần thứ 14. Ảnh ngày 12/04/2019. Reuters
Phát biểu trước Quốc hội ngày 12/04, ông Kim Jong-un nhấn mạnh : "Chúng ta sẵn sàng thử thêm lần nữa nếu Hoa Kỳ đề xuất tổ chức thượng đỉnh lần thứ ba với thái độ tốt và trong điều kiện chấp nhận được cho cả hai bên".
Tuy nhiên, lãnh đạo Bắc Triều Tiên cũng gián tiếp đặt điều kiện về thời gian khi tuyên bố "kiên nhẫn chờ đến cuối năm để Hoa Kỳ đưa ra một quyết định dũng cảm". Ông Kim Jong-un cũng cảnh báo : "Mỹ cần từ bỏ cách tính toán hiện nay và phải đề cập các cuộc đàm phán theo cách khác".
Phát biểu trên muốn nói đến những đề xuất được phía Mỹ đưa ra ở Hà Nội và bị Bình Nhưỡng đánh giá là "hoàn toàn bất khả thi". Tổng thống Donald Trump đã trao cho lãnh đạo Kim Jong-un một tờ giấy, mà Reuters đã được tham khảo, đề nghị chuyển hết cho Mỹ vũ khí và nhiên liệu nguyên tử của Bắc Triều Tiên.
Một lý do khác giải thích thất bại thượng đỉnh Hà Nội được AFP nhắc lại là vấn đề dỡ bỏ cấm vận. Tổng thống Donald Trump khẳng định Bình Nhưỡng yêu cầu dỡ bỏ toàn bộ cấm vận trừng phạt chương trình hạt nhân và tên lửa đạo của Bắc Triều Tiên. Tuyên bố trên bị Bắc Triều Tiên kịch liệt bác bỏ và khẳng định chỉ yêu cầu dỡ bỏ "một phần" trừng phạt của quốc tế.
Thu Hằng
*****************
Kim Jong-un củng cố quyền lực tại Bắc Triều Tiên (RFI, 12/04/2019)
Hãng tin nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA hôm nay 12/04/2019 cho biết chế độ Bình Nhưỡng đã cử ra một tân chủ tịch nước và một tân thủ tướng, đồng thời tặng thêm cho lãnh tụ Kim Jong-un một danh hiệu mới.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un phát biểu nhân cuộc họp Ban Chấp Hành Trung Ương đảng Lao Động Triều Tiên tại Bình Nhưỡng. Ảnh công bố ngày 09/04/2019. KCNA via Reuters
Ông Kim Jong-un lại tiếp tục là chủ tịch Hội đồng Nhà nước, và trở thành "đại diện tối cao của toàn thể nhân dân Triều Tiên" - một danh hiệu đã được trao vào tháng Hai nhưng cho đến nay vẫn chưa được sử dụng trong các văn bản chính thức.
Ông Choe Ryong-hae, sinh năm 1950, một trong những cánh tay mặt của Kim Jong-un, lên thay ông Kim Yong Nam làm chủ tịch nước, một chức vụ chỉ mang tính hình thức.
Kim Yong-nam năm nay 91 tuổi, đã giữ chức này từ khi mới được đặt ra năm 1988 cho đến nay, là một nhân vật Bắc Triều Tiên quen thuộc đã từng tham gia nhiều sự kiện quốc tế. Người thay thế ông, Choe Ryong-hae từng bị cải tạo chính trị trong quá khứ, nhưng đã tạo được lòng tin nơi Kim Jong-un, hồi tháng 10/2017 được bổ nhiệm làm chủ tịch Quân ủy Trung ương. Ông Choe là một trong ba quan chức Bắc Triều Tiên nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ vì vi phạm nhân quyền.
Thủ tướng Pak Pong-ju được thay bằng Kim Jae-ryong, quan chức cao cấp của đảng Lao Động, một trong những nhân vật chủ trương cải cách kinh tế triệt để nhằm giúp Bắc Triều Tiên chống chọi với những trừng phạt của Liên Hiệp Quốc.
Song song đó, Kim Yong-chol, người thân tín của Kim Jong-un và ngoại trưởng Ri Yong-ho - là các quan chức từng tham gia cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Kim ở Hà Nội - được vào Hội đồng Nhà nước, cơ quan quyền lực của Bắc Triều Tiên.
Các chuyên gia nhận xét, như vậy tám năm sau khi cha là Kim Jong-il qua đời, Kim Jong-un đã hoàn tất quá trình thâu tóm mọi quyền lực. Theo ông Michael Madden thuộc Stimson Center có trụ sở tại Washington, việc cải tổ bộ máy chính quyền Bắc Triều Tiên lần này là quan trọng nhất kể từ nhiều năm qua.
Thụy My
**********************
Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng gặp lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un lần thứ ba (RFI, 12/04/2019)
Hôm 11/04/2019, tại Nhà Trắng, trong cuộc họp với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, nguyên thủ Mỹ Donald Trump hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Cho dù thượng đỉnh Washington - Bình Nhưỡng hồi cuối tháng 02/2019 tại Hà Nội đã thất bại, nhưng tổng thống Trump cho biết ông sẵn sàng gặp lại lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đợi đón tiếp tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Trắng. Ảnh 11/04/2019. Reuters/Carlos Barria
Từ Washington, thông tín viên RFI Anne Corpet cho biết chi tiết :
"Thượng đỉnh đầu tiên giữa Donald Trump và Kim Jong-un là thượng đỉnh lịch sử, nhưng hai bên cũng chỉ đạt được một tuyên bố về nguyên tắc. Thượng đỉnh thứ hai diễn ra nhưng thất bại, các cuộc thảo luận về phi hạt nhân hóa lâm vào bế tắc. Tổng thống Hàn Quốc có mặt tại Nhà Trắng hôm thứ Năm (11/04) chính là nhằm tái khởi động các thảo luận nói trên.
Donald Trump rất tích cực. Tổng thống Mỹ nói ông có mối quan hệ rất tốt đẹp với lãnh đạo Bắc Triều Tiên. Khi được hỏi liệu ông có sẵn sàng gặp lại Kim Jong-un, ông Trump trả lời : "Vâng, điều đó là có thể, nhưng phụ thuộc rất nhiều vào lãnh đạo Kim".
Tuy nhiên, tổng thống Donald Trump loại trừ việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt nhắm vào Bắc Triều Tiên, thậm chí lưu ý là có thể siết chặt các biện pháp trừng phạt. Trong bối cảnh các cuộc thảo luận đang lâm vào ngõ cụt, tổng thống Mỹ buộc phải thừa nhận là tiến trình đàm phán có thể sẽ mất nhiều thời gian. Ông nhấn mạnh : Một số thỏa thuận nhỏ có thể sẽ được ký kết, nhiều điều có thể diễn ra. Chúng tôi phải tiến từng bước một. Nhưng điều mà chúng tôi hiện đang thảo luận, đó là một thỏa thuận lớn : thỏa thuận này sẽ đưa chúng ta thoát khỏi vũ khí hạt nhân.
Cuộc gặp giữa tổng thống Hàn Quốc và đồng nhiệm Mỹ diễn ra trùng với thời điểm hãng tin nhà nước Bắc Triều Tiên phát đi một thông cáo. Theo KCNA, Kim Jong-un quyết tâm đánh một cú thật mạnh vào những người muốn trừng phạt chế độ Bình Nhưỡng".
Thùy Dương
Thượng đỉnh Liên Triều III thành công nhờ cặp Moon-Kim rất ăn ý
Ngoại trừ tờ Libération, tất cả báo lớn Pháp ra ngày 20/09/2018 đều dành nhiều trang bài cho hội nghị thượng đỉnh Liên Triều Moon Jae-in và Kim Jong-un diễn ra tại Bình Nhưỡng. Le Monde và Le Figaro đều đưa tin này trên trang nhất, dù không chọn làm tựa lớn, trong lúc La Croix và Les Echos cũng dành bài phân tích rõ thêm về sự kiện.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (P) chạm cốc với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, trong bữa ăn trưa tại Nhà Khách Samjiyon, ở tỉnh Ryanggang, Bắc Triều Tiên, ngày 20/09/2018 Pyeongyang Press Corps/Pool via Reuters
Đáng chú ý nhất trong loạt bài về cuộc họp có lẽ là bài được Le Monde chọn đưa lên trang nhất mang tựa đề "Giữa Moon và Kim, một sự ăn ý cố tình được phô trương", ghi nhận điều chưa từng thấy là thái độ gần gũi, thân tình bất ngờ giữa tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, được cho là đã giúp cho người dân phía nam có một cái nhìn khác về miền Bắc.
Đối với Le Monde, thời gian sẽ trả lời là liệu hội nghị thượng đỉnh liên Triều diễn ra từ ngày 18 đến ngày 20 tháng Chín ở Bình Nhưỡng có đánh dấu một thay đổi thực sự trong lịch sử bán đảo Triều Tiên hay không, nhưng điều chắc chắn là ván cờ ngoại giao của hai lãnh đạo Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã thành công trên mọi phương diện : từ ngôn từ, cử chỉ cho đến hình ảnh.
Seoul đã thuyết phục được Bình Nhưỡng tăng phần truyền hình trực tiếp
Le Monde ghi nhận là Seoul đã thành công trong việc thuyết phục Bình Nhưỡng cho truyền thông nhà nước Hàn Quốc tự do hơn trong việc đi lại, thu hình, đưa tin, khiến cho hình ảnh về hội nghị được tự nhiên hơn. Một ví dụ là phía Hàn Quốc đã thuyết phục được Bắc Triều Tiên để có tối đa những buổi phát hình trực tiếp, điều chưa từng thấy.
Một quan chức Hàn Quốc đã nhấn mạnh đến yếu tố này khi nhắc lại rằng : "Cái bắt tay của hội nghị thượng đỉnh Liên Triều đầu tiên trong lịch sử, vào năm 2000, giữa Kim Dae-jung và Kim Jong-il không hề được phát sóng trực tiếp".
Phía Hàn Quốc xác định rằng mục tiêu của họ là làm sao để quảng bá cho các mục tiêu tái lập hòa bình, đồng thời thay đổi hình ảnh của Kim Jong-un, vốn bị các chính quyền bảo thủ tại Hàn Quốc phô bày như là một ác quỷ".
Theo ghi nhận của Le Monde, ngày 18 tháng 9 chẳng hạn, người dân Hàn Quốc đã được thấy ông Kim chào đón ông Moon ngay tại nhà khách chính phủ ở Bình Nhưỡng với một câu nói vừa lịch sự vừa hài hước : "Nơi đây có lẽ không sang trọng như tại các nước phát triển khác, nhưng tất cả đã được thực hiện một cách khiêm tốn để quý vị có được một thời gian thoải mái".
Sự thân tình năm 2018, ngược hẳn với sự lạnh lùng hai năm 2000 và 2007
Cách nhấn mạnh như trên, cùng nhiều yếu tố khác, như hình ảnh hai lãnh đạo rất thân tình với nhau, đã khiến người Hàn Quốc thấy rằng lãnh đạo Bắc Triều Tiên là một con người rất tế nhị và có giáo dục, hai đức tính mà người Triều Tiên rất coi trọng. Hơn nữa, cả hai bên đều cố gắng vận dụng đến những biểu tượng mà người Triều Tiên luôn giữ trong lòng.
Đối với Le Monde, thái độ ăn ý được thấy giữa hai ông Moon và Kim không nhất thiết là giả tạo. Cả hai người đều nổi tiếng là thẳng thắn và trực tiếp, và dễ hòa đồng. Dẫu sao thì phong thái của hai tác nhân hội nghị thượng đỉnh 2018 hoàn toàn khác thời hội nghị những năm 2000 và 2007 giữa các tổng thống Hàn Quốc với cha của Kim Jong-un, là Kim Jong-il (1941-2011), một người lạnh lùng hơn.
Bây giờ, giữa vị tổng thống 65 tuổi, thân thiện, thanh lịch, và vị lãnh đạo 34 tuổi lúc nào cũng tươi cười và nhiệt tình, sự ăn ý gần như hoàn toàn. Một người thân cận với phủ tổng thống Hàn Quốc còn khẳng định rằng thậm chí ông Moon còn đã chinh phục được Kim Jo-yong, em gái của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên.
Theo Le Monde, chiến dịch truyền thông thành công đến mức mà nhiều người Hàn Quốc có xu hướng quên rằng Kim Jong-un đã tàn nhẫn loại bỏ người chú dượng của mình và một số chức sắc trong bộ máy Bắc Triều Tiên… Thậm chí, ngày nay, người Hàn Quốc còn tin tưởng Kim Jong-un hơn là tổng thống Mỹ, Donald Trump.
Moon Jae-in, một người sẵn sàng nhường cho đối tác tỏa sáng
Nhận thức đó của người dân Hàn Quốc phục vụ các mục tiêu của ông Moon, hiện đóng vai trò vừa thúc đẩy hòa bình trên bán đảo vừa hòa giải giữa Kim và ông Trump.
Một quan sát viên nhận xét : Một trong những phẩm chất của ông Moon Jae-in là biết lui về phía sau để cho người khác tỏa sáng. Điều đó sẽ góp phần vào sự thành công của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn tại Singapore vào ngày 12 tháng 6, và có thể giúp tổ chức một cuộc họp Kim-Trump thứ hai, như ông Moon dự định sẽ đề nghị vào tuần tới, trong chuyến đi thăm New York.
Nhật báo công giáo La Croix cũng có nhận xét tương tự như Le Monde về sự ăn ý giữa hai lãnh đạo Nam-Bắc Triều Tiên trong bài mang tựa đề "Kim Jong-un và Moon Jae-in vẫn gần gũi với nhau hơn".
Riêng Le Figaro thì cho rằng "Kim và Moon áp đặt nhịp độ của họ lên Trump", thẩm định rằng với những cam kết có điều kiện của ông trong lãnh vực phi hạt nhân hóa, nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã đẩy trái bóng trở lại phần sân của Mỹ.
Les Echos nhấn mạnh tính chất mơ hồ trong các lời cam kết của Kim Jong-un qua bài : "Tổng thống Hàn Quốc thành công giờ chót trong việc phục hồi đối thoại giữa Bình Nhưỡng và Washington".
Sắp có thỏa thuận giữa Trung Quốc và Vatican
Theo La Croix, báo chí Trung Quốc, một phái đoàn cấp cao của Tòa Thánh đang được chờ đợi ở Bắc Kinh để ký một thỏa thuận về việc đề cử giám mục. Nếu Vatican vẫn từ chối cho biết chi tiết về vấn đề này, chỉ nói đơn giản là các cuộc thảo luận đang tiếp tục, thì nhiều nguồn tin ở Vatican xác nhận là thỏa thuận đã cận kề.
Giáo hoàng và Trung Quốc sẽ cùng tham gia vào việc này cử giám mục ở Trung Quốc, mặt khác thì Tòa Thánh sẽ công nhận 7 giám mục Trung Quốc mà chính quyền Bắc Kinh đề cử. Việc công nhận này diễn ra ngay sau khi thỏa thuận đề cử giám mục được ký kết.
Les Échos : Với Trump đồng đô la Mỹ sẽ mất vị trí thống trị ?
Nhật báo kinh tế Les Échos ghi nhận là từ nhiều thập niên qua, đồng đô la đã mất dần ảnh hưởng, nhưng chính sách thù địch của Donald Trump đối với Trung Quốc và Iran có thể làm đồng tiền này yếu đi nhanh chóng hơn và hết còn là đồng tiền bậc nhất của thế giới.
Vào năm 1965, bộ trưởng tài chính Pháp Valérie Giscard d’Estaing đã từng đánh giá là ưu thế mà Mỹ có được chính là nhờ vào vị trí của đồng đô la như là đồng tiền chính của dự trữ thế giới.
Nhưng ngày nay lợi thế của đồng đô la đã giảm đi, với sự vươn lên của đồng tiền Châu Âu euro và gần đây là đồng nhân dân tệ Trung Quốc.
Vào thời điểm hiện nay, chiến tranh thương mại sai lầm đánh vào Trung Quốc, kèm theo là biện pháp trừng phạt Iran của tổng thống Mỹ càng làm thế giới giữ khoảng cách với đồng đô la.
Trang nhất các báo Pháp
Trang nhất Le Monde được dành cho thời sự Pháp đề cập đến nỗ lực của tổng thống Pháp "Macron muốn hòa giải với những người hưu trí".
La Croix cũng nhìn về nước Pháp, nhưng quan tâm đến vấn đề môi trường, với một câu hỏi trên trang nhất : "Khí hậu : Từng bước nhỏ hay đại chấn Big Bang ?".
Le Figaro thì chú ý nhiều hơn đến Liên Hiệp Châu Âu, bị tờ báo cho là đang trong khủng hoảng với tựa lớn : "Nhập cư, Brexit, an ninh, Châu Âu bị tê liệt vào lúc nguy cơ dâng lên".
Libération cũng chú ý đến Châu Âu, nhưng tập trung khai thác chủ đề Brexit và tự hỏi ở trang nhất : "Với Brexit, ngày mai phải chăng sẽ chỉ có một Ireland duy nhất ?"
Báo kinh tế Les Echos dĩ nhiên tập trung vào chủ đề kinh tế, hôm nay đưa thành tựa chính trang nhất sự kiện "Bruxelles tấn công vào pháo đài Amazon", tập đoàn bán hàng trên mạng của Mỹ hiện đứng nhất nhì thế giới.
Trọng Nghĩa
Ngày 28/4/2018, anh Nguyễn Trung cho đăng trên Viet-studies bài "Khao khát của chữ tâm" (1) do cảm hứng về cuộc gặp lịch sử thượng đỉnh liên Triều 27/04/2018. Đây là một "lời tiên tri" của anh dựa trên cơ sở của chữ "nếu", được trình bày trong một bài viết ngắn mà chủ yếu là :
"Nếu lãnh đạo hai miền Triều Tiên cùng nhau đặt lợi ích của tổ quốc chung lên trên hết, đủ thông minh và nghị lực vượt lên chính họ, kiên trì lý tưởng hòa hợp dân tộc, để từng bước theo đuổi một lộ trình khả thi và có các giai đoạn khác nhau trên con đường đi tới thống nhất đất nước, thì ngay trong quá trình vận động có thể kéo dài nhiều năm này, song chắc chắn vẫn còn ngắn hơn rất nhiều con đường đã cắt đôi bán đảo này cho đến hôm nay…".
Lãnh đạo hai miền Nam – Bắc Hàn trao đổi vãn kiện lịch sử . Ảnh : NK News
Anh Nguyễn Trung có nhắc đến "sự thống nhất nước Đức là một thí dụ vẫy gọi những nỗ lực" của hai miền Triều Tiên nhưng cũng nhận định rằng "con đường này còn vô cùng mờ nhạt, chắc chắn sẽ vô cùng phức tạp và gian khổ". Anh Trung còn gọi đây là một "thực tế vô cùng mong manh" nhưng anh vẫn tin tưởng vững chắc ở hướng đi tất yếu của xứ sở Triều Tiên. Là một trí thức luôn luôn trăn trở về tình hình đất nước, anh kết luận cho cả Triều Tiên lẫn Việt Nam :
"Thực tế vô cùng mong manh nói trên vẫn khẳng định đanh thép : Trong thế giới đã sang trang hôm nay mỗi quốc gia đứng trước đòi hỏi sống còn phải đứng lên tự quyết định vận mệnh của chính mình ! Chính thực tế vô cùng mong manh này, tự nó vạch ra hướng đi và thôi thúc hai miền Triều Tiên phải hành động… Nghĩ về đất nước mình, tôi càng thấy chỉ có một lẽ phải như vậy".
Khao khát của anh Nguyễn Trung cũng chính là khao khát của toàn thể nhân dân Triều Tiên, nhân dân Việt Nam và tất cả những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Ở đây, tôi muốn góp thêm ý kiến là ngoài niềm khao khát chung dựa vào chữ "nếu", chúng ta cần tìm hiểu khả năng hiện thực của niềm khát khao đó, liệu có diễn ra được hay không. Trước hết, hãy xem xét những kinh nghiệm đáng bi quan trước đây trong quan hệ giữa hai miền Triều Tiên.
Ngày 27/04/2018 không phải là lần đầu tiên mà lãnh đạo hai miền gặp nhau để thương thuyết về vấn đề giải trừ vũ khí hạt nhân và hòa giải dân tộc.
– Ngày 20/01/1992, thủ tướng Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Chung Won-shick đã gặp Thủ tướng Đại Hàn Dân quốc Yon Hyong-muk và ký Tuyên bố chung về phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên. Một liên Ủy hội Kiểm soát Hạt nhân được thành lập nhưng sau 13 lần hội họp đã không đạt được thỏa thuận nào và các cuộc họp phải chấm dứt năm 1993.
– Ngày 15/06/2000, cuộc họp Thượng đỉnh đầu tiên được diễn ra giữa Tổng thống Đại Hàn Kim Dae-jong và Chủ tịch Cộng hòa nhân dân Triều Tiên Kim Jong-il. Bản Tuyên bố chung của hai vị nguyên thủ xác nhận ý nghĩa lớn lao của nhu cầu thống nhất đất nước trong hòa bình và hòa giải dân tộc qua phát triển kinh tế, trao đổi thăm viếng của những gia đình bị chia cách, trao đổi và hợp tác về văn hóa, thể thao, y tế, môi sinh và nhiều lãnh vực khác. Trong khi những cuộc tiếp xúc giữa hai miền tiến hành một cách chậm chạp, Bắc Triều Tiên cũng thương thuyết với Hoa Kỳ và ký một Khung Thỏa thuận (Agreed Framework) ngày 21/10/1994. Theo bản thỏa thuận này, Bắc Triều Tiên sẽ ngưng xây dựng và hoạt động các lò phản ứng hạt nhân để đổi lấy hai lò phản ứng chống phổ biến năng lượng hạt nhân. Hoa Kỳ đồng ý sẽ cung cấp nhiên liệu cho Bắc Triều Tiên trong khi chờ đợi xây dựng hai lò phản ứng này. Một tổ chức quốc tế có tên là Tổ chức Phát triển Năng lượng trên Bán đảo Triều Tiên được thành lập để thi hành thỏa thuận này.
– Ngày 2/10/2007, cuộc họp Thượng đỉnh lần hai diễn ra trong ba ngày giữa Tổng thống Roh Moo-hyun (Nam) và Chủ tịch Kim Jong-il (Bắc). Theo quan sát viên Choe Sang-hun của báo New York Times, Tổng thống Roh đưa ra một sáng kiến mạnh bạo là nếu miền Bắc thực thi hòa giải dân tộc, hợp tác toàn diện, tiến đến thống nhất trong hòa bình, và từ bỏ chế tạo vũ khí hạt nhân thì miền Nam sẽ giúp miền Bắc vực dậy nền kinh tế đang kiệt quệ để có thể cùng phát triển vững mạnh.
Mặc dù đôi bên đã có những bản tuyên bố và lời lẽ hứa hẹn tốt đẹp, thực tế đã chứng tỏ rõ ràng là Bắc Triều Tiên không hề tôn trọng những điều đã thỏa thuận với Hàn Quốc trong những bản Tuyên bố chung mang dấu ấn lịch sử. Bắc Triều Tiên vẫn tiếp tục chống hòa giải và thống nhất trong hòa bình, gia tăng vũ khí hạt nhân và thường xuyên đe dọa tấn công miền Nam. Lãnh đạo miền Bắc chỉ tỏ ra thiện chí thương thuyết với Hàn Quốc và Hoa Kỳ khi gặp khó khăn về kimh tế, chính trị (như sự sụp đổ của khối Xô-viết,) hay khi nhân dân bị đói kém trầm trọng.
Những hứa hẹn và thỏa thuận trong tiến trình thương thuyết chỉ là mưu chước kéo dài thời gian cho những toan tính hiểm độc, hoặc để đổi lấy những sự giúp đỡ tối cần thiết. Bình luận gia Max Boot của tờ Washington Post nhắc đến trường hợp cố Tổng thống Đại Hàn Kim Dae-jung với chính sách hòa giải Sunshine Policy đã đem lại cho ông giải thưởng Nobel Hòa Bình vì cuộc họp Thượng đỉnh với Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong-il năm 2000. Trong khoảng từ năm 1998 đến 2008, Nam Hàn đã viện trợ cho miền Bắc 8 tỉ đô-la, với hi vọng sẽ tạo lập được một chế độ tử tế, nhân hậu hơn. Đó là một thất bại lớn. Sau này, tin tức được tiết lộ là Kim Dae-jong đã hối lộ cho Kim Jong-il 500 triệu đô-la để có được cuộc họp thượng đỉnh "lịch sử" năm 2000.
Tóm lại, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đều có thừa hiểu biết và kinh nghiệm về tâm địa dối trá, lật lọng của Bắc Triều Tiên, từ sau cuộc đình chiến năm 1953. Họ chỉ chú trọng phát triển sức mạnh quân sự, đặc biệt là khả năng chế tạo và thiết lập một kho vũ khí hạt nhân khiến Hoa Kỳ và thế giới phải nể sợ và Nam Hàn sẽ phải chịu khuất phục. Như Walter Russell Mead của tờ Wall Street Journal đã nhận xét :
"Bình Nhưỡng có thể sẽ chấp nhận phi hạt nhân hóa như ‘một mục tiêu’ để đổi lấy việc Hoa Kỳ bãi bỏ ngay một số biện pháp trừng phạt và khởi sự thương thuyết về một hiệp ước hòa bình. Điểm then chốt là chương trình chế tạo tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM)".
Được biết những tên lửa này nếu mang đầu đạn hạt nhân sẽ có thể tấn công bất cứ nơi nào trên đất Mỹ. Như vậy, tại sao bỗng nhiên Bắc Triều Tiên lại đưa đề nghị họp thượng đỉnh với Mỹ và trước đó họp thượng đỉnh với Nam Hàn ? Và tại sao cả Nam Hàn và Mỹ đều nhận lời mời không do dự ?
Tình thế đã đổi khác
Sau những nỗ lực phi thường và liều lĩnh, Bắc Triều Tiên đã trở thành một lực lượng hạt nhân đáng nể sợ và có tiếng nói ảnh hưởng đối với các cường quốc hạt nhân. Dù biết mình còn kém Hoa Kỳ rất xa và sẽ bị tiêu diệt mau chóng nếu gây chiến với Hoa Kỳ, Bình Nhưỡng cũng tin chắc là Washington muốn giải quyết hòa bình vấn đề bán đảo Triều Tiên cả về quân sự lẫn chính trị. Trong khi đó, Kim Jong-un cũng biết rằng lãnh đạo Bắc Kinh muốn Bắc Triều Tiên phải lệ thuộc lâu dài vào Trung Quốc, do đó không thể để cho Bắc Triều Tiên trở thành một quốc gia phát triển, nhất là sở hữu một sức mạnh hạt nhân.
Lịch sử quan hệ giữa hai nước đã cho thấy từ thời cổ đại, các bộ tộc Triều Tiên thường nổi dậy chống "thiên triều" Trung Quốc. Tinh thần độc lập của dân tộc Triều Tiên thể hiện mạnh mẽ trong những cuộc chiến chống quân xâm lược Mông Cổ (nhà Nguyên) mà hoàng tử Việt Nam tị nạn Lý Long Tường (đời Trần) đã có công lớn giúp Triều Tiên chiến thắng quân Nguyên hai lần trong thế kỷ 13. Đến thế kỷ 17, Triều Tiên chống quân xâm lược Mãn Châu nhưng thất bại và phải chịu sự bảo hộ của nhà Thanh cho tới cuối thế kỷ 19 khi Nhật Bản đánh bại quân Thanh trong chiến tranh Trung-Nhật (1894-1895). Triều Tiên hoàn toàn bị Nhật đô hộ từ 1910 cho đến khi Nhật đầu hàng Đồng Minh năm 1945. Ngay sau đó, Triều Tiên bị Nga và Mỹ chia đôi ở vĩ tuyến 38.
Nhân dân Triều Tiên, dù dưới chế độ cộng sản ở miền Bắc hay chế độ cộng hòa ở miền Nam cũng đều nuôi dưỡng khát vọng độc lập và thống nhất trong hòa bình, thịnh vượng. Kim Jong-un thấy rất rõ, nhờ liên kết với Hoa Kỳ, Hàn Quốc đã phát triển mau chóng về khoa học công nghệ và trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 ở Á Châu. Đó là lý do ngấm ngầm khiến Bắc Triều Tiên luôn nghi ngại "giấc mơ Trung Quốc" của Tập Cận Bình với chủ trương sáp nhập và Hán hóa các dân tộc láng giềng nhỏ như Triều Tiên và Việt Nam cũng như tham vọng bá quyền của Trung Quốc tại Á Châu và thế giới.
Quả thật trong nhiều năm qua, quan hệ thân thiết giữa Bình Nhưỡng và Bắc Kinh ngày càng lạnh nhạt. Bắc Kinh bỏ phiếu tán thành quyết định của Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc trừng phạt Bắc Triều Tiên về vũ khí hạt nhân. Một tài liệu lưu trữ tại The Wilson Center, Washington, DC, cho thấy ngay từ năm 1973, Đại sứ quán Nga Xô đã tiết lộ là "Trung Quốc không muốn thấy một nước Triều Tiên thống nhất vì với tổng số 50 triệu dân (nay đã lên tới 80 triệu) Triều Tiên sẽ trở thành một yếu tố chính trị quan trọng và tinh thần độc lập sẽ mạnh mẽ hơn nữa… Lãnh đạo Trung Quốc sẽ chỉ ủng hộ Triều Tiên thống nhất nếu họ có đủ bảo đảm là một Triều Tiên thống nhất sẽ đi theo đường lối thân Trung Quốc".
Dù sao, không thể đơn giản kết luận rằng những lý do trên đã dẫn đến việc Bắc Triều Tiên bỗng nhiên xoay trục về chính sách đối ngoại, biến kẻ thù thành bạn, muốn hợp tác với Mỹ và hòa giải với Nam Hàn. Thực tế là Kim Jong-un muốn gấp rút đem lại cho Bắc triều Tiên một vị thế thuận lợi và một tiếng nói thuyết phục hơn, không chỉ với Mỹ và Nam Hàn, mà cả trong những cuộc đàm phán sáu bên về vấn đề giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên mà họ đã tự ý rút khỏi năm 2009. Sáu nước tham gia gồm có : Trung Quốc (chủ nhà), Hoa Kỳ, Nga, Nhật, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên và Hàn Quốc.
Sau khi đã thành công trong việc phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa năm 2017, họ Kim thấy đã đến lúc có thể mở những cuộc thương thuyết ở cấp cao nhất với Mỹ và Nam Hàn đồng thời trở lại bàn đàm phán sáu bên để có thể thoát khỏi tình trạng kiệt quệ về kinh tế do quyết định cấm vận của Liên Hiệp Quốc. Kim Jong-un cũng đủ khôn ngoan không làm mất lòng Trung Quốc nên đã bí mật qua Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình trước khi có cuộc hội đàm với Moon Jae-in vào tháng Tư và cuộc thương thuyết với Donald Trump được chuẩn bị vào tháng Sáu.
Đường lối mới của Bắc Triều Tiên được tất cả các đối tác hoan nghênh, khích lệ và đặt hi vọng vào kết quả tích cực của những vòng đàm phán tương lai. Trung Quốc dù không mong muốn có hòa giải giữa hai miền Nam – Bắc Triều Tiên, cũng hiểu rằng, để tránh chiến tranh, miền Bắc cần phải chứng tỏ thiện chí với miền Nam để làm cầu nối cho cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Triều. Tập Cận Bình thông báo cho Donald Trump biết rằng, chuyến viếng thăm Bắc Kinh của Kim Jong-un "đã diễn ra rất tốt đẹp" và Chủ tịch Kim đang mong chờ cuộc hội kiến với Tổng thống Trump.
Tập Cận Bình cho hay, ông ủng hộ những nỗ lực gỡ bỏ các mối căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và tuyên bố với Tân Hoa Xã rằng "Năm nay có nhiều thay đổi hứa hẹn trong tình hình Triều Tiên. Chúng tôi trân trọng những cố gắng cải thiện của chủ tịch Kim".
Về phía Hoa Kỳ và Nam Hàn, hai nước đều không muốn chiến tranh Triều Tiên lại xảy ra một lần nữa, và đều muốn chấm dứt tình trạng căng thẳng và những hành động hiếu chiến của miền Bắc đã kéo dài 65 năm. Với tư cách một quốc gia thịnh vượng và tiến bộ, và vì lợi ích của dân tộc, Nam Hàn mong muốn thương thuyết và ký kết với Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên một thỏa ước hòa bình vĩnh cửu thay thế cho hiệp định đình chiến (thực tế là một thỏa thuận ngưng bắn) ký kết giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên năm 1953.
Miền Nam cũng mong muốn thực hiện hòa giải dân tộc và sẵn sàng trợ giúp miền Bắc về kinh tế và phát triển về mọi mặt. Để đạt mục đích ấy, Bắc Triều Tiên phải chấm dứt những hành động chuẩn bị chiến tranh mà chủ yếu là giải trừ vũ khí hạt nhân. Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in thừa hiểu rằng, Kim Jong-un không muốn có một cuộc chiến tranh tự sát với Hoa Kỳ nhưng nhất quyết không chấp nhận điều kiện giải trừ vũ khí hạt nhân, vì đây là chỗ dựa duy nhất để Bắc Triều Tiên tạo được vị thế vững chắc trong những cuộc thương thuyết với Hàn Quốc và Hoa Kỳ. Như vậy, mục đích thầm kín của Kim Jong-un không phải là làm cho Bắc Triều Tiên trở thành một cường quốc hạt nhân, mà làm sao được bảo đảm là sẽ không bị Mỹ lật đổ và tương lai có thể trở thành một nước giàu có và phát triển như Nam Hàn.
Trong hội nghị thượng đỉnh 27/4, Chủ tịch Kim đã thẳng thắn nhìn nhận tình trạng tụt hậu của Bắc Triều Tiên và khi Tổng thống Nam Hàn nhận lời mời sang thăm Bình Nhưỡng vào mùa Thu năm nay, ông Kim đã khuyên ông Moon nên đi bằng phi cơ vì hệ thống giao thông đường bộ ở Bắc Triều tiên quá tồi để đi bằng xe hơi. Có thể hai nhà lãnh đạo của hai miền Nam – Bắc đã tiến đến đồng ý về một lịch trình phi hạt nhân hóa với những bước cụ thể có kiểm soát để đổi lấy việc Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc hủy bỏ một số biện pháp trừng phạt và khởi sự thương thuyết về một hiệp ước hòa bình. Vấn đề là giải pháp này có được Tổng Thống Trump chấp nhận hay không. Chỉ biết rằng ông Trump đã mau chóng chấp thuận đề nghị của ông Kim về một cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Triều và cho rằng, đây là cơ hội tốt để phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và đem lại hòa bình cho cả hai miền Nam, Bắc.
Cuối tháng Tư, tân Ngoại trưởng Mike Pompeo đã bay sang Bình Nhưỡng gặp Kim Jong-un để chuẩn bị chi tiết cho cuộc họp Trump-Kim. Ông nói với hãng truyền hình ABC rằng : "Tôi đem theo một thông điệp minh bạch của Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim đã hiểu rõ sứ mạng của tôi là phải đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa toàn diện, có kiểm chứng và không thể đảo ngược". Chủ tịch Kim cho hay, "ông đã chuẩn bị sẵn sàng để đưa ra một bản đồ có thể giúp chúng tôi hoàn tất sứ mạng".
Ngày 4/5, Bạch Ốc lại loan tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ tiếp đón Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại tòa Bạch Ốc vào ngày 22/5 và đôi bên sẽ thảo luận về thượng đỉnh Mỹ-Triều sắp tới. Trong dịp này, chắc chắn ông Moon sẽ tìm mọi cách thuyết phục ông Trump chấp thuận giải pháp phi hạt nhân hóa Triều Tiên bằng một lịch trình được thực hiện dưới sự kiểm soát chặt chẽ của tất cả sáu bên đối tác, thay vì đòi hỏi Bắc Triều Tiên phải lập tức hủy bỏ toàn diện các phương tiện chế tạo vũ khí hạt nhân. Các bình luận gia quốc tế đang theo dõi sát tình hình hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều với những phân tích và dự đoán khác nhau, nhưng không ai muốn thấy cơn thịnh nộ của ông Trump nếu chẳng may cuộc hội nghị này thất bại. Nếu hội nghị thành công thì cả hai ông Donald Trump và Kim Jong-un đều xứng đáng lãnh giải Nobel hòa bình.
Thấy người lại ngẫm đến ta
Trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan đến hội nghị thượng đỉnh liên Triều, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết :
"Việt Nam chúc mừng và đánh giá cao những nỗ lực của Hàn Quốc và Triều Tiên trong việc tổ chức thành công Hội đàm thượng đỉnh liên Triều ngày 27/4, góp phần quan trọng vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới, trong đó có việc thúc đẩy phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Việt Nam tin tưởng Triều Tiên và Hàn Quốc cùng các bên liên quan sẽ tiếp tục nỗ lực thúc đẩy đối thoại, phát huy các kết quả tích cực đã đạt được thời gian qua, đặt nền móng lâu dài cho hòa bình, ổn định, phát triển tại bán đảo Triều Tiên và trong khu vực, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai miền Triều Tiên cũng như vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế".
Cho đến nay, chưa thấy một lãnh đạo Việt Nam nào cho biết cảm tưởng về hội nghị thượng đỉnh liên Triều, nhất là đối với vấn đề hòa giải dân tộc đã được hai nhà lãnh đạo Nam Bắc Triều Tiên nhấn mạnh trong bản Tuyên bố chung :
"Hàn Quốc và Triều Tiên sẽ nối lại quan hệ huyết thống giữa người dân hai nước nhằm đem lại tương lai cùng thịnh vượng và thống nhất bằng việc tạo dựng mối quan hệ liên Triều toàn diện và đột phá. Thúc đẩy quan hệ liên Triều nhằm đáp ứng khao khát của toàn dân tộc và sự cấp thiết của thời đại khiến cho mối quan hệ này không thể tiếp tục bị kìm hãm nữa...
Hàn Quốc và Triều Tiên thống nhất khuyến khích hợp tác, trao đổi, thăm hỏi và liên lạc ở tất cả các cấp một cách tích cực hơn nhằm hồi sinh khát vọng hòa giải và đoàn kết dân tộc. Hai bên sẽ tiếp tục khuyến khích bầu không khí hòa bình và hợp tác bằng cách tổ chức hàng loạt các sự kiện chung trong những ngày lễ trọng đại đối với cả hai nước như ngày 15/6 với sự tham gia của Chính phủ, Quốc hội, các đảng phái chính trị, tổ chức dân sự hai nước".
Một sự kiện đột phá đáng ghi nhớ là em gái Chủ tịch Kim Jong-in và phái đoàn cao cấp Bắc Triều Tiên đã tham dự khai mạc Thế vận hội Olympic mùa Đông năm nay tại Nam Hàn, và hai đoàn lực sĩ hai miền Nam, Bắc đã cùng diễn hành dưới một lá cờ truyền thống chung.
Chính những nỗ lực "nhằm hồi sinh khát vọng hòa giải và đoàn kết dân tộc" của Triều Tiên đã khiến anh Nguyễn Trung liên tưởng đến trường hợp Việt Nam :
"Trong thế giới đã sang trang hôm nay mỗi quốc gia đứng trước đòi hỏi sống còn phải đứng lên tự quyết định vận mệnh của chính mình ! Chính thực tế vô cùng mong manh này tự nó vạch ra hướng đi và thôi thúc hai miền Triều Tiên phải hành động… Nghĩ về đất nước mình, tôi càng thấy chỉ có một lẽ phải như vậy".
Tôi đồng ý với anh Nguyễn Trung nhưng muốn nhấn mạnh rằng, "đòi hỏi sống còn" của dân tộc Việt Nam quá cấp bách và cơ hội hồi sinh mong manh hơn nhiều so với Bắc Triều Tiên :
1. Từ nhiều năm qua, đặc biệt từ hội nghị Thành Đô 1990, Trung Quốc tiếp tục từng bước chiếm đoạt đất nước Việt Nam và Hán hóa chủng tộc Việt.
2. Lãnh đạo Việt Nam đặt sự tồn tại của Đảng công sản lên trên sự sống còn của đát nước, tuân thủ một chiều quan hệ 16 chữ và 4 tốt do Trung Quốc áp đặt. Quan hệ hợp tác với Mỹ chỉ là một xảo thuật để thuyết phục Trung Quốc giảm bớt tôc độ thôn tính Việt Nam.
3. Sự tranh giành quyền lực và trừng phạt lẫn nhau giữa các phe phái trong Đảng không vì lợi ích của đất nước mà chỉ vì muốn giành độc quyền tham nhũng và bóc lột nhân dân.
Trí thức và các tổ chức xã hội dân sự đã nhiều lần kiến nghị lãnh đạo cải thiện chính sách để tạo sự đoàn kết và hậu thuẫn của toàn dân trong sứ mạng bảo vệ độc lập, chủ quyền và phát triển đất nước, nhưng chỉ được chính quyền trả lời bằng thái độ lạnh nhạt, ngăn cấm hay đàn áp.
Bệnh ngu dốt, độc tài và tham nhũng của lãnh đạo Việt Nam đã hết thuốc chữa, chỉ có thể thay thế chứ không thể sửa đổi. Đất nước chỉ có hi vọng hồi sinh nếu có sự xuất hiện của một đảng đối lập được lãnh đạo bởi những người thật sự yêu nước, không kể tuổi tác và giới tính, có tầm nhìn, có bản lãnh và lề lối làm việc dân chủ để lôi cuốn được sự ủng hộ của nhân dân và các đảng viên đã và đang "tự diễn biến, tự chuyển hóa".
Được như vậy, khát vọng của anh Nguyễn Trung, dù "vô cùng mong manh", cũng có nhiều khả năng trở thành hiện thực.
Lê Xuân Khoa
Nguồn : Tiếng Dân, 07/05/2018)
**********************
(1) Khao khát của chữ tâm
Nguyễn Trung, viet-studies, 27/04/2018
Như một lời chúc mừng của riêng tôi cho cuộc gặp lịch sử thượng đỉnh liên Triều 27/04/2018, xin cho phép tôi đưa ra một lời tiên tri (prophet) của chữ "nếu", theo hiểu biết và mong muốn của tôi như sau :
Bằng cách nào đó, nếu lãnh đạo hai miền Triều Tiên cùng nhau đặt lợi ích của tổ quốc chung lên trên hết, đủ thông minh và nghị lực vượt lên chính họ kiên trì lý tưởng hòa hợp dân tộc, để từng bước theo đuổi một lộ trình khả thi và có các giai đoạn khác nhau trên con đường đi tới thống nhất đất nước, thì ngay trong quá trình vận động có thể kéo dài nhiều nhiều năm này, song chắc chắn vẫn sẽ còn ngắn hơn rât nhiều con đường đã cắt đôi bán đảo này cho đến hôm nay, hai miền Triều Tiên sẽ trở thành một cục nam châm mạnh. Theo các nấc thang tiến triển của quá trình hòa hợp dân tộc, cục nam châm này sẽ có sức hút ngày càng mạnh một sự hợp tác đầy tính cạnh tranh của những cường quốc liên quan như Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Nga… với hai miền Triều Tiên.
Đấy có thể là sẽ một sự hợp tác mà cả hai miền cần đủ trí tuệ, ý chí và nghị lực, quyết cùng nhau hướng nó vào phục vụ cho lợi ích của bán đảo. Làm được như thế bán đảo Triều Tiên sẽ có thể tự mở ra cho chính mình một tiền đồ hoàn toàn mới ; đồng thời trong khu vực sẽ có thể diễn ra khả năng thay đổi địa chính trị và địa kinh tế sâu sắc... Sự thống nhất nước Đức là một ví dụ vẫy gọi những nỗ lực này. Hiện nay con đường này còn vô cùng mờ nhạt, chắc chắn sẽ vô cùng phức tạp và gian khổ, thậm chí trong bối cảnh quốc tế nhất định nào đó có thể là hoàn toàn duy tâm.
Mặc dù vậy, thực tế vô cùng mong manh nói trên vẫn khẳng định đanh thép : Trong thế giới đã sang trang hôm nay, mỗi quốc gia đứng trước đòi hỏi sống còn phải đứng lên tự quyết định vận mệnh của chính mình ! Chính thực tế vô cùng mong manh này tự nó vạch ra hướng đi và thôi thúc hai miền Triều Tiên phải hành động.
Nghĩ về đất nước mình, tôi càng thấy chỉ có một lẽ phải như vậy.
Nguyễn Trung
Nguồn : viet-studies, 28/04/2018
Đọc tường thuật và coi hình ảnh về Thượng đỉnh liên Triều hôm 27/4/2018 giữa Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in và Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un tại Bàn Môn Điếm , công luận quốc tế rất lạc quan nhưng vẫn có đôi chút dè dặt về tiến trình hòa giải giữa hai miền Bắc – Nam Triều Tiên.
Lãnh đạo Nam và Bắc Hàn tại thượng đỉnh Liên Triều hôm 27 tháng Tư, 2018.
Quốc tế lạc quan vì diễn biến các sự kiện của Thượng đỉnh Liên Triều này mang tính đột phá trong chính sách đối ngoại của Bắc Triều Tiên, có ý nghĩa tích cực, bất ngờ, vượt quá sự trông đợi của mọi người quan tâm. Nhưng chính những tính chất của sự đột phá này đã khiến nhiều giới quốc tế bán tín, bán nghi nên phải dè dặt. Họ tự hỏi diễn biến thực tế trong những này tháng tới có đúng thế không ?.
Vì trong quá khứ đã có hai lần Thượng Đỉnh Bắc - Nam (2000 và 2007) cũng cho người ta niềm lạc quan ít hơn, rồi cũng chẳng đi đến đâu. Bình Nhưỡng tiếp tục chính sách đối đầu thù địch, từng bước gây căng thẳng quân sự và đạt tới đỉnh cao bằng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và hỏa tiễn tầm xa, tầm trung có khả năng mang đầu đạn hạt nhân đến dất Hoa Kỳ và đe dọa các quốc gia lân bang ; bất chấp sự phản đối, lên án của công luận quốc tế và các biện pháp trừng phạt từ thấp đến cao của Liên Hiệp Quốc. Năm 2017 vừa qua Bình Nhưỡng công bố đã thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa cũng như tầm trung thành công và tự tuyên bố là một nước đã có vũ khí hạt nhân. Trong khi Liên Hiệp Quốc chuẩn bị gia tăng cường độ và phạm vi các biện pháp trừng phạt chế độ Bắc Triều Tiên mạnh mẽ hơn nữa, thì đột nhiên Bình Nhưỡng đánh tiếng sẵn sàng gửi phái đoàn vận động viên tham dự Thế Vận Hội Mùa Đông tại Nam Hàn vào tháng 2-2018 vừa qua. Sau đó chủ động đề nghị họp Thưởng Đình Liên Triều và cả Thượng Đỉnh với Hoa Kỳ một cách vô điều kiện ; lại còn đi bước trước đưa ra những quyết định có vẻ đáp ứng được các đòi hỏi bao lâu nay của Hoa Kỳ và quốc tế về hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên (ngưng thủ nghiệm hạt nhân, hủy bỏ dàn phóng… mà không đòi hỏi đáp ứng nào…).
Thượng Đỉnh Liên Triều thì đaã diễn ra và kết thúc rất tốt đẹp và đầy ấn tượng, gây xúc đông lòng người, hôm 27/4 vừa qua, với các kết quả trên nguyên tắc làm hài lòng đôi bên liên quan đến các vấn đề quân sự, chính trị từng gây căng thẳng hai chế độ đối nghịch Bắc-Nam ; kể từ sau cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) chấm dứt bằng một hiệp định ngừng bắc, chứ chưa có Hiệp Định chấm dứt chiến tranh lập lại nào bình giữa hai Miền.Kết quả trên nguyên tắc của Thượng Đỉnh Liên Triều này được ghi nhận trong Thông cáo chung gồm 4 điểm trên 4 lãnh vực, với các bước thực hiện theo một tiến trình được hai bên đồng thuận như sau
1. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ nối lại quan hệ huyết thống của người dân hai nước nhằm đem lại tương lai thịnh vượng và thống nhất do người dân Triều Tiên lãnh đạo bằng việc tạo dựng mối quan hệ liên Triều toàn diện và đột phá. Cải thiện quan hệ liên Triều nhằm đáp ứng khao khát của toàn dân tộc và sự cấp thiết của thời đại khiến cho mối quan hệ này không thể tiếp tục bị kìm chế hơn nữa.
Thỏa thuận tổng quát có tính nguyên tắc trên được đôi bên thực hiện theo một tiến trình 6 bước (1).
2. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ cùng nỗ lực hạ giảm căng thẳng quân sự và loại trừ nguy cơ chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên.
Thỏa thuận tổng quát có tính nguyên tắc trên được đôi bên thực hiện theo một tiến trình 3 bước (2).
3. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ tích cực hợp tác để thiết lập một nền hòa bình lâu dài và bền vững trên bán đảo Triều Tiên. Việc chấm dứt tình trạng đình chiến bất thường hiện nay và thiết lập một nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên là một sứ mệnh lịch sử không thể trì hoãn hơn nữa.
Thỏa thuận tổng quát có tính nguyên tắc trên được đôi bên thực hiện theo một tiến trình 3 bước (3)
4. Nam và Bắc Triều Tiên xác nhận mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa hoàn toàn, tiến tới một bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân. Nam và Bắc Triều Tiên chia sẻ quan điểm rằng, các biện pháp do Bắc Triều Tiên khởi xướng rất có ý nghĩa và thiết yếu cho việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, đồng ý thực thi vai trò và trách nhiệm của mỗi bên trong vấn đề này.Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý tích cực mưu tìm sự ủng hộ và hợp tác của cộng đồng quốc tế vì mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên (4).
Nhận định chung về 3 điểm (1, 2, 3) trên của Thông Cáo chung liên quan đến các vấn đề chính trị, quân sự nội bộ giữa hai miền Bắc - Nam xem ra có thể lạc quan hơn về sự hiện thực, nếu chế độ Bình Nhưỡng thực tâm muốn thực hiện hòa giải dân tộc để tiến tới thống nhất đất nước Triều Tiên một cách hòa bình trong tương lai xa, với các bước thực hiện theo một tiến trình mà Thông Cáo Chung vạch ra. Duy có điềm thứ 4 liên quan đến hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên, người ta còn nghi ngại và sự thành công của Thượng Đỉnh Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên sẽ diển ra trong ít tuần tới tùy thuộc vào sự giải thích ý nghĩa đầy đủ, cụ thể về điều mà "Nam và Bắc Triều Tiên xác nhận mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa hoàn toàn, tiến tới một bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân…".
Vì theo quan điểm của Hoa Kỳ và quốc tế "phi hạt nhân hóa hoàn toàn, tiến tới một bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân…" nghĩa là Bắc Triều Tiên phải hủy bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân đã có, chứ không được tàng trữ dưới bất cứ hình thức, lý do nào.
Nhưng liệu Bình Nhưỡng có dễ dàng chấp nhận điều này, là chấp nhận một sớm một chiều hủy bỏ một công trình tốn bao tài nguyên, công sức, chấp nhận các biện pháp trừng phạt nặng nề của quốc tế và nguy cơ nhiều mặt, để có được ? Nếu chấp nhận thì với giá nào ? Hoa Kỳ, Nam Hàn và quốc tế phải viện trợ tối đa để bù lỗ cho những tổn phí nghiên cứu, thử nghiệm hạt nhân, tên lửa đạn đạo khởi sự được thế giới biết đến là từ năm 2006, vụ thử nghiệm hạt nhân đầu tiên của Bình Nhưỡng ; đồng thời phải viện trợ đến mức độ nào cho Bắc Triều Tiên phát triển với bảo đảm an ninh và sự tồn tại của chế độ độc tài toàn trị Bình Nhưỡng ?
Nếu Bình Nhưỡng chỉ chấp nhận ngưng hoàn toàn các cuộc thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo, chấp nhận hủy bõ các cơ sở và bãi thử nghiệm như đã công bố, nhưng vẫn giữ quyền tàng trữ vũ khí hạn nhân để tự vệ và đòi quốc tế công nhận Bắc Triều Tiên là nước có vũ khí hạt nhân, như Ấn Độ và Pakistan trước đây thì sao ?
Câu trả lời tổng quát là Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ bước ngay ra khỏi phòng họp như lời ông nói. Và như thế Thượng đỉnh Mỹ-Triều dự trù diễn ra vào cuối tháng 5 hay đầu tháng 6 tới đây sẽ tan vỡ. Trong tình huống này, liệu những thành quả của Thượng đỉnh Liên Triều được ghi nhận trong Thông cáo chung Moon Jae-in và Kim Jong-un có được thực thi hay không ?
Tình hình thực tế diễn ra thế nào,chúng ta hãy chờ xem.
Houston, ngày 2-5-2018
Thiện Ý
Nguồn : VOA, 03/05/2018
Ghi chú : (1), (2), (3) và (4)
Toàn văn Thông cáo chung Thượng đỉnh Liên Triều như sau :
Trong thời khắc chuyển giao lịch sử quan trọng trên bán đảo Triều Tiên, phản ánh khát vọng lâu dài về hòa bình, thịnh vượng và thống nhất của người dân Triều Tiên, Tổng thống Cộng hòa Triều Tiên (Nam Triều Tiên) Moon Jae-in và Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (Bắc Triều Tiên) Kim Jong-un đã họp Thượng đỉnh liên Triều tại Nhà Hòa Bình ở Bản Môn Ðiếm ngày 27/4/2018.
Hai nhà lãnh đạo trịnh trọng tuyên bố trước 80 triệu người dân [hai miền] Triều Tiên và toàn thế giới rằng sẽ không còn chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên và một kỷ nguyên hòa bình mới đã bắt đầu.
Lãnh đạo hai nước, chia sẻ cam kết chắc chắn sẽ sớm chấm dứt chia rẽ và đối đầu lâu nay từ thời Chiến tranh Lạnh, quyết tâm hướng tới kỷ nguyên mới về hòa giải dân tộc, hòa bình và thịnh vượng, cải thiện quan hệ liên Triều và tuyên bố tại địa điểm lịch sử Bản Môn Ðiếm :
1. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ nối lại quan hệ huyết thống của người dân hai nước nhằm đem lại tương lai thịnh vượng và thống nhất do người dân Triều Tiên lãnh đạo bằng việc tạo dựng mối quan hệ liên Triều toàn diện và đột phá. Cải thiện quan hệ liên Triều nhằm đáp ứng khao khát của toàn dân tộc và sự cấp thiết của thời đại khiến cho mối quan hệ này không thể tiếp tục bị kìm chế hơn nữa.
(1) Nam và Bắc Triều Tiên khẳng định nguyên tắc tự quyết định vận mệnh của dân tộc Triều Tiên và đồng ý thúc đẩy thời khắc quyết định để cải thiện quan hệ liên Triều bằng cách thực thi đầy đủ các thỏa thuận và tuyên bố hiện có mà hai nước đã thông qua.
(2) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý sẽ tiến hành đối thoại và đàm phán cấp cao trong nhiều lĩnh vực và thực thi những biện pháp tích cực để đạt được các thỏa thuận đạt được tại Thượng đỉnh.
(3) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý thiết lập một văn phòng tùy viên chung với đại diện thường trú của cả hai bên đặt tại Gaeseong để có thể cung cấp tham vấn xác thực giữa hai chính phủ cũng như thúc đẩy trao đổi và hợp tác giữa nhân dân hai nước.
(4) Nam và Bắc và Triều Tiên đồng ý khuyến khích hợp tác, trao đổi, thăm hỏi và liên lạc ở tất cả các cấp một cách tích cực hơn nhằm hồi sinh tinh thần hòa giải và đoàn kết dân tộc. Ở Triều Tiên, hai bên sẽ khuyến khích bầu không khí hòa bình và hợp tác bằng cách tổ chức các sự kiện chung của cả hai nước, như ngày 15/6 với sự tham gia của chính phủ, quốc hội, các đảng phái chính trị và các tổ chức dân sự. Trên bình diện quốc tế, hai bên nhất trí thể hiện sự đoàn kết, trí tuệ và tài năng chung bằng cách cùng tham gia vào các sự kiện thể thao quốc tế như Đại hội thể thao Châu Á 2018.
(5) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý nhanh chóng giải quyết các vấn đề nhân đạo do việc chia đôi đất nước gây ra và sẽ tổ chức cuộc họp Hội Chữ thập Đỏ liên Triều để giải quyết nhiều vấn đề, bao gồm việc đoàn tụ các gia đình ly tán. Trên tinh thần đó, hai bên đồng ý đẩy mạnh chương trình đoàn tụ các gia đình ly tán nhân dịp đánh dấu Ngày Giải phóng Dân tộc 15/8 năm nay.
(6) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý tích cực tham gia các dự án mà hai bên đã ký kết trong Tuyên bố ngày 4/10/2007, để thúc đẩy sự cân bằng về phát triển kinh tế và thịnh vượng chung cho dân tộc. Bước đầu, hai bên đồng ý tiến hành các bước đi thiết thực hướng tới việc nối kết và hiện đại hóa các tuyến đường bộ và đường sắt dọc theo hành lang vận tải phía Đông và giữa Seoul và Sinuiji.
2. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ cùng nỗ lực hạ giảm căng thẳng quân sự và loại trừ nguy cơ chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên.
(1) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý chấm dứt mọi hành động thù địch trên bộ, trên không và trên biển – là những nguyên nhân gây căng thẳng quân sự và dẫn đến xung đột. Trên tinh thần đó, cả hai bên đồng ý biến khu phi quân sự [DMZ] thành khu hòa bình bằng một quyết tâm thực sự bắt đầu bằng việc chấm dứt mọi hành động thù địch, bao gồm việc chấm dứt phát thanh tuyên truyền, rải truyền đơn tại khu vực dọc theo Đường Phân giới Quân sự, bắt đầu từ ngày 1/5.
(2) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý lập kế hoạch biến khu vực xung quanh Đường Biên giới phía Bắc ở Biển Tây thành vùng biển hòa bình để tránh nguy cơ va chạm quân sự ngoài mong muốn và đảm bảo an toàn cho hoạt động đánh bắt cá của ngư dân của cả hai miền.
(3) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý xúc tiến các biện pháp quân sự để đảm bảo việc liên lạc, thăm hỏi, trao đổi và hợp tác diễn ra tích cực. Hai bên đồng ý tiến hành các cuộc gặp thường xuyên giữa giới chức quân đội hai nước, bao gồm các cuộc họp Bộ trưởng Quốc phòng để có thể đối thoại và giải quyết ngay lập tức các vấn đề về quân sự giữa hai bên. Trên tinh thần đó, hai bên đồng ý tiến hành các cuộc đối thoại quân sự đầu tiên ở cấp tướng lãnh vào tháng 5.
3. Nam và Bắc Triều Tiên sẽ tích cực hợp tác để thiết lập một nền hòa bình lâu dài và bền vững trên bán đảo Triều Tiên. Việc chấm dứt tình trạng đình chiến bất thường hiện nay và thiết lập một nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên là một sứ mệnh lịch sử không thể trì hoãn hơn nữa.
(1) Nam và Bắc Triều Tiên tái khẳng định Hiệp ước không có những hành động thù địch nhằm ngăn chặn việc sử dụng vũ lực dưới bất kỳ hình thức nào và đồng ý tuân thủ chặt chẽ hiệp ước này.
(2) Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý giải trừ vũ khí theo từng đợt ngay khi căng thẳng quân sự hạ giảm và tạo được những bước tiến vững chắc trong việc tạo dựng niềm tin quân sự giữa hai bên.
(3) Vào dịp đánh dấu 65 năm Hiệp ước đình chiến, Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý thúc đẩy các cuộc gặp ba bên, gồm hai miền Triều Tiên và Mỹ, và có thể là cuộc họp bốn bên bao gồm cả Trung Quốc để đi đến tuyên bố chấm dứt chiến tranh, thiết lập một nền hòa bình vĩnh viễn.
(4) Nam và Bắc Triều Tiên xác nhận mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa hoàn toàn, tiến tới một bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân. Nam và Bắc Triều Tiên chia sẻ quan điểm rằng, các biện pháp do Bắc Triều Tiên khởi xướng rất có ý nghĩa và thiết yếu cho việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, đồng ý thực thi vai trò và trách nhiệm của mỗi bên trong vấn đề này. Nam và Bắc Triều Tiên đồng ý tích cực mưu tìm sự ủng hộ và hợp tác của cộng đồng quốc tế vì mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Hai nhà lãnh đạo đồng ý, thông qua các cuộc họp thường xuyên, các cuộc điện đàm trực tiếp, sẽ tiến hành các cuộc đối thoại thường xuyên và thẳng thắn về những vấn đề quan trọng của dân tộc, củng cố lòng tin lẫn nhau để tạo dựng động lực tích cực cho quan hệ liên Triều nhằm đem lại hòa bình, thịnh vượng và thống nhất trên bán đảo Triều Tiên.
Trên tinh thần đó, Tổng thống Moon Jae-in đồng ý đi thăm Bình Nhưỡng vào mùa thu năm nay.
Ngày 27 tháng 4, 2018
Như vậy là gần như chắc chắn cuộc hội nghị thượng đỉnh song phương giữa Nam Hàn với Bắc Triều Tiên sẽ diễn ra vào ngày 27/4/2018 và sau đó còn đôi chút bấp bênh là cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un dự trù sẽ diễn ra vào cuối tháng 5 hay đầu tháng 6/2018 tới đây. Bấp bênh vì có hay không cuộc họp thượng đỉnh thứ hai này liên quan đến bán đảo Triều Tiên còn tùy thuộc vào kết quả của hội nghị thượng đỉnh liên Triều có đáp ứng sự mong đợi của Hoa Kỳ và quốc tế hay không.
Một buổi duyệt binh tại Triều Tiên năm 2012.
Bây giờ thì ai cũng biết, hai cuộc hội nghị thượng đỉnh này nếu có được là do sự chủ động đi bước trước của Bắc Triều Tiên, khởi đi từ việc gửi phái đoàn vận động viên đến tham dự Thế vận hội Mùa Đông ở Nam Hàn vào tháng 2/2018 vừa qua. Nhưng bài viết này chỉ muốn tìm hiểu xem hai bên muốn thành đạt điều gì qua hội nghị thượng đỉnh liên Triều giữa Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in và lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, dựa trên diễn biến các sự kiện thực tế có liên quan.
1. Nam- bắc Triều muốn thanh đạt điều gì về quân sự ?
- Về quân sự, theo nhật báo Munhwa Ilbo hôm 17/4, dẫn lời một quan chức Hàn Quốc giấu tên cho biết, thì trước cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vào ngày 27/4/2018 tới đây, các nhà lập pháp của hai miền được tin là đã thảo luận các chi tiết của một tuyên bố chung, phác họa tiến trình chấm dứt vĩnh viễn cuộc xung đột quân sự. Vì Bình Nhưỡng và Seoul trên lý thuyết, vẫn đang trong tình trạng chiến tranh kể từ khi cuộc xung đột trong những năm từ 1950-1953 kết thúc bằng một cuộc ngừng bắn - chứ không phải một hiệp định hòa bình.
Vì ai cũng biết, cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) do Bắc Triều Tiên phát động với sự trực tiếp tham chiến của chí nguyện quân Trung cộng nhằm thôn tính Nam Hàn. Nhưng đã bị quân đội Nam Hàn và Hoa Kỳ chiến đấu dưới ngọn cờ Liên Hiệp Quốc ngăn chặn, đẩy lùi và đã kết thúc sau 37 tháng chiến tranh khốc liệt chỉ bằng một thỏa thuận ngừng bắn ký giữa Hoa Kỳ (trong vai trò lãnh đạo các lực lượng của Liên hiệp quốc), Bắc Triều Tiên và Trung Quốc (Nam Triều Tiên không có tên trong thỏa thuận ngừng bắn), chứ chưa có một Hiệp định chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình nào. Kể từ sau cuộc đình chiến, những căng thẳng về địa chính trị Bắc-Nam đôi khi bùng nổ xung đột quân sự lẻ tẻ,nhưng cho đến nay, cả hai miền đều tránh được một cuộc xung đột có mức tàn phá cao.
Vẫn theo tờ báo trên, trong cuộc gặp thượng đỉnh hai ông Kim và Moon có thể còn thảo luận việc khôi phục lại khu phi quân sự được canh phòng cẩn mật để phân cách hai miền hiện nay, để khu vực này trở lại trạng thái ban đầu của nó.Đồng thời, một số vấn đề cũng cần giải quyết bao gồm hàng trăm nghìn binh sĩ đóng quân dọc theo đường ranh giới được canh phòng cẩn mật nhất trên thế giới ; các tàu ngầm và tàu tuần tra dọc theo bờ biển hai miền, liên minh quân sự còn hoạt động giữa Hàn quốc và Hoa Kỳ ; dàn tên lửa lá chắn hướng về Bình Nhưỡng với sự hiện diện của các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc ; và dàn đại pháo hùng hậu của miền Bắc luôn chĩa về hướng Seoul.Những vấn đề hai bên thảo luận này xem ra cỏ vẻ thuận lợi vì được Hoa Kỳ hậu thuẫn. Vì trong cuộc gặp thượng đỉnh với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida ngày 17/4/2018 Tổng thống Mỹ Donald Trumpcũng bày tỏ sự ủng hộ các nỗ lực giữa Hàn Quốc và Triều Tiên nhằm chấm dứt tình trạng chiến tranh đã tồn tại giữa hai nước kể từ năm 1953.
Về hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên, là vấn đề quan trọng nhất trong hội nghị thượng đỉnh liên Triều này. Vì dường như Hoa Kỳ đang chờ đợi trong hội nghị này xem ông Kim có xác nhận rõ những điều mà Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in nói với báo giới, rằng "Triều Tiên đang thể hiện thiện chí giải trừ hạt nhân toàn diện" và không có các điều kiện như trước tiên quân đội Mỹ phải rút khỏi Hàn Quốc. Vì Từ nhiều năm trước đây, Triều Tiên nói rằng họ có thể cân nhắc việc từ bỏ chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân nếu Hoa Kỳ rút quân khỏi Hàn Quốc và bỏ lá chắn hạt nhân từ Hàn Quốc và Nhật Bản do Mỹ thiết lập (hãng tin Reuters trích lời Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết như vậy hôm 19/4).
Chính sự xác định rõ ràng về hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên của Ông Kim, Tổng thống Trump sẽ có quyết định sau cùng có hay không tham dự cuộc họp thượng đỉnh với lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vào cuối tháng 5 hay đầu tháng 6/2018 tới đây. Vì cho đến hôm thứ Bảy 21/4/2018ông Kim mới chỉ tuyên bố kết thúc các cuộc thử nghiệm hạt nhân và tên lửa, hủy bỏ địa điểm thử nghiệm hạt nhân để theo đuổi hòa bình và tăng trưởng kinh tế, nhưng ông không đề cập tới việc từ bỏ các vũ khí hạt nhân hiện có trong tay.
Do đó Tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo thế giới khác tuy có hoan nghênh tuyên bố của ông Kim, nhưng vẫn bày tỏ hoài nghi về ý định thực sự của Bắc Triều Tiên. Người ta nghi ngại rằng có thể ý định thực sự của Bắc Triều Tiên là muốn qua hội nghị thượng đinh với Hoa Kỳ, Bình Nhưỡng muốn được quốc tế công nhận là một nước có vũ khí hạt nhân, như Ấn Độ và Pakistan trước đây, được quyền tang trữ để tự vệ.Vì sau những thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo cuối cùng năm vừa qua, Bình Nhưỡng đã công bố là đã thành công cả hai lãnh vực thử nghiệm này. Nay với động thái phá hủy một vài dàn phóng phải chăng muốn xác định rằng họ đã có vủ khí hạt nhân, không cần thử nghiệm thêm nữa ?
Qua sự chủ động và tự tin khi đề xuất các cuộc hội nghị thượng đỉnh, có thể đây là con bài tảy của Bình Nhưỡng. Nhưng nếu con bài tảy này được lật lên trong hội nghị thượng đỉnh Liên Triều, thì khó mà có được cuộc hội nghị thượng đỉnh với Mỹ, diễn đàn chính để Ông Kim công bố ý định thực sự của mình. Vì vậy, rất có thể con bài tảy này sẽ được dấu kín trong hội nghị thượng đỉnh Liên Triều, bằng cách thả nổi coi như chỉ đề cập đến hồ sơ hạt nhân với Mỹ, còn trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh Liên Triều là các vấn đề quân sự, chính trị nội bộ hai Miền Bắc-Nam Triều Tiên.
2. Nam-Bắc Triều muốn thanh đạt điều gì về chính trị ?
- Về chính trị, trong hội nghị thượng đỉnh hai bên có thể bàn đến sự thừa nhận lẫn nhau trên căn bản "một đất nước, hai quốc gia với hai chế độ chính trị" tương tự như quốc gia Trung Quốc và quốc gia Đài Loan. Vì Tổng thống Nam Hàn Moon từng nói rằng những thỏa thuận lớn về bình thường hóa quan hệ giữa hai miền Triều Tiên và Hoa Kỳ không quá khó khăn mới có thể đạt được thông qua các cuộc hội nghị thượng đỉnh giữa Triều Tiên và Hàn Quốc và giữa Triều Tiên và Hoa Kỳ nhằm mục đích kiềm chế các chương trình tên lửa của Bình Nhưỡng.
Vì vậy, theo nhận định của chúng tối, trong khi chờ đợi thống nhất đất nước Triều Tiên một cách hòa bình, hai bên Bắc-Nam có thể bàn đến việc trao đổi kinh tế, mậu dịch, viện trợ phát triển và nhân đạo, giao lưu văn hóa, thể thao, nghệ thuật, đoàn tụ các gia đình phân ly sau chiên tranh, cho phép liên lạc thư tín, người dân qua lại du lịch …Tất cả sẽ diễn ra theo một trình tự thời gian thích hợp được hai bên ghi nhận. Tất cả những dự đoán này có thể dễ thành đạt với chính quyền dân chủ Nam Hàn’ vì nằm trong chính sách "Vầng Thái Dương" từ thời Tổng thống Kim Đại Trọng, được các chính quyền kế tiếp kế tục cho đến nay thể hiện qua một "Bộ Thống Nhất" trong nội các chính phủ.Thế nhưng, khó khăn là đối với chế độ độc tài toàn trị Bắc Triều Tiên, vì bất lợi về chính trị, nhất là mất sự kiểm soát chặt chẽ người dân Bắc Triều Tiên bao lâu nay bị kềm kẹp.
Trên đây là một số dự đoán của người viết trước Hội nghị thượng đỉnh liên Triều sẽ diễn ra vài ngày tới đây. Thực tế thế nào mọi người sẽ biết sau cuộc gặp giữa Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in và lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vào ngày thứ Sáu 27/4/2018 tuần này..
Houston, ngày 25/4/2018
Thiện Ý
Nguồn : VOA, 26/04/2018