 | Tổng quan: | 3599861 |
Pháp tìm kiếm một sức bật mới cho cuộc chiến vệ quốc của Ukraine
Khoảng 20 tổng thống, thủ tướng cùng với một số bộ trưởng ngoại giao, quốc phòng họp tại Paris để " làm đảo ngược xu hướng trong cuộc chiến mà Nga đang tiến hành ở Ukraine" và cung cấp nhiều đạn dược hơn cho quân đội Kiev. Hội nghị quốc tế về Ukraine và hội chợ nông nghiệp là trung tâm chú ý của báo chí Pháp hôm nay 26/02/2024.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu khai mạc hội nghị hỗ trợ cho Ukraine với sự tham dự của các nhà lãnh đạo Châu Âu tại điện Élysée, Paris ngày 26/02/2024. Reuters – Goonzalo Fuentes
Paris muốn chống lại xu hướng bi quan
La Croix ghi nhận " Paris đón tiếp mội hội nghị thượng đỉnh vì Ukraine và chống lại "xu hướng bi quan". Les Echos nhận thấy " Paris muốn tổ chức hỗ trợ một cách hòa hợp và quy mô", tương tự với Libération "Một hội nghị ở Élysée để "àm được nhiều hơn và tốt hơn". Bốn mươi tám tiếng đồng hồ sau ngày kỷ niệm hai năm Nga xâm lược Ukraine, Pháp tổ chức hội nghị đặc biệt này để hy vọng có được lời đáp cụ thể. Hầu hết khách mời đến từ Châu Âu, Hoa Kỳ chỉ có một thứ trưởng đại diện. Phải chăng đây là phương cách ý nghĩa để cho thấy Châu Âu đã nhập cuộc trong khi số viện trợ 60 tỉ đô la vẫn đang bị Quốc hội Hoa Kỳ phong tỏa ?
Élysée mong đợi đây là dịp để bày tỏ "quyết tâm" cho một "hành động chung", "một sự đoàn kết rộng rãi vượt ra ngoài cuộc họp G7" hôm thứ Bảy ở Kiev ; và tính cấp thiết trước sự hung bạo của Nga trên chiến trường. Những dấu hiệu chán nản đã xuất hiện trong những tuần lễ gần đây, một phần do bộ máy tuyên truyền của Nga gieo rắc bi quan. Một nguồn tin ở Élysée giải thích, cần phải đánh bật tư tưởng chủ bại, và hội nghị Paris là dịp báo cho Putin biết ông ta " sẽ không thắng nổi ở Ukraine". Vấn đề đạn dược là trọng tâm, các thành viên sẽ xem xét kế hoạch của Cộng hòa Czech. Nước này cho biết đã tìm được nguồn cung 800.000 quả đạn ở ngoài EU, giờ chỉ cần tìm ra 1,5 tỉ euro để mua.
Mười giàn Patriot sẽ xoay chuyển tình thế, sao Ukraine chưa thể có ?
Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm qua cũng đã tuyên bố chiến thắng của Ukraine tùy thuộc vào quân viện của phương Tây. Ông nhận xét " những tháng tới sẽ rất khó khăn", cho rằng Moskva chuẩn bị phản công quy mô vào cuối tháng 5 hoặc đầu mùa hè " nếu Ukraine không nhận được vũ khí, đạn dược". Riêng tại Kupiansk ở miền đông, Nga có hỏa lực mạnh gấp 7 lần.
Les Echos cho biết hôm Chủ nhật, bộ trưởng quốc phòng Ukraine Rustem Umerov nhắc nhở 50% số vũ khí cam kết không được giao đúng hạn và vì sự trễ tràng này "chúng tôi đã bị thiệt hại về người và lãnh thổ". Việc hỗ trợ gồm cả phòng không, gỡ mìn, chiến tranh mạng và huấn luyện binh sĩ. Ukraine đã ký với Anh, Đức, Pháp thỏa thuận an ninh song phương 10 năm, và mới đây thêm Canada, Ý.
Tổng thống Ukraine nhấn mạnh nếu những tháng tới nhận được 10 hệ thống chống hỏa tiễn loại Patriot để bảo vệ các trung tâm kỹ nghệ chính và bố trí gần tiền tuyến, phi cơ Nga không thể đến gần. "Mười giàn Patriot sẽ xoay chuyển hẳn tình thế, tại sao Ukraine lại chưa có được ?".
Zelensky nhìn nhận đã có 31.000 binh sĩ Ukraine tử trận trong hai năm qua, nhưng có đến 180.000 lính Nga bỏ mạng và nửa triệu bị loại khỏi vòng chiến. Về vấn đề đàm phán với Moskva, Volodymyr Zelensky nói thẳng : "Liệu có thể nói chuyện với một người điếc, một kẻ đã sát hại những người đối lập với mình ?".
Libération nhận thấy trong cuộc họp báo hôm qua ở Kiev, tổng thống Ukraine có vẻ tươi tắn hơn hẳn so với trước. Và lần đầu tiên ông xác nhận đang thảo luận với Pháp về việc cung cấp tiêm kích Mirage 2000.
An ninh Châu Âu được quyết định tại Ukraine
Chiến tranh chẳng biết đến bao giờ mới kết thúc, vậy thì giúp Ukraine làm gì ? Tranh luận tiếp tục diễn ra vào lúc cuộc chiến bước vào năm thứ ba, có bàn tay ngầm của các cơ quan tuyên truyền và bóp méo thông tin của Nga. Xã luận của Les Echos khẳng định "Giúp Ukraine cũng là giúp cho Châu Âu".
Trên thực tế, Liên Hiệp Châu Âu (EU) là nạn nhân chính về kinh tế của cuộc xâm lăng, phải chịu đựng giá năng lượng tăng vọt, ngược với các đối thủ cạnh tranh là Hoa Kỳ và Trung Quốc. Đồng thời phải viện trợ tài chánh và quân sự ngày càng nhiều hơn cho Ukraine, khi bên kia Đại Tây Dương phe Cộng hòa phong tỏa viện trợ một cách đáng xấu hổ. Nhưng hơn bao giờ hết, Châu Âu cần phải hỗ trợ Kiev mạnh hơn, vì Vladimir Putin không dừng lại ở đây – như ông ta đã dấn tới sau khi chiếm Crimea và tấn công Donbass. Không thể để Putin tự do tung hoành, các nước Bắc Âu, Baltic và Ba Lan là những quốc gia đầu tiên tin vào điều này.
Viện trợ cho Ukraine tốn kém rất nhiều trong khi đang cần phải dành hàng trăm tỉ euro để chuyển đổi sinh thái. Nhưng thời điểm khó khăn nhất của khủng hoảng năng lượng đã trôi qua, chuyển sang một nền kinh tế chiến tranh là sống còn để vũ trang cho Kiev, việc này cũng giúp ích cho kỹ nghệ. EU quá chậm chạm trong chi viện vũ khí, Pháp và Đức tiếp tục bất đồng về chiến lược. Bài học trong việc sản xuất vac-xin chống Covid cần được nhắc nhở, và cân nhắc đề nghị của bà Ursula von der Leyen lập ra chức ủy viên quốc phòng Châu Âu. An ninh của EU đang được quyết định tại Ukraine.
Thụy Điển " chuẩn bị chiến tranh để có hòa bình"
La Croix nhận thấy " Để sống trong hòa bình, Thụy Điển chuẩn bị chiến tranh". Hôm nay Quốc hội Hungary phê chuẩn việc Thụy Điển gia nhập NATO, kết thúc câu chuyện dài lâu nay, một quyết định rất được chờ đợi nơi đất nước đã quay lưng lại với một thế kỷ không liên kết.
Tại Östersund, thành phố 65.000 dân nằm bên hồ Storsjön, một khu rừng thông và khu trượt tuyết sẽ nhường chỗ cho một đơn vị quân đội mới. Nằm ngay trung tâm đất nước, thành phố này là đầu mối đường sắt và đường bộ, sẽ được hiện đại hóa để có thể nhanh chóng vận chuyển thiết bị nặng, xe tăng và mấy chục ngàn quân nhân. Cách đó 200 kilomet là Trondheim của Na Uy, nơi có kho vũ khí quan trọng của NATO.
Năm 2014 khi Nga chiếm Crimea, ngay hôm sau Thụy Điển vốn đã giải thể hoàn toàn quân đội từ khi bức tường Berlin sụp đổ, đã tăng mạnh chi tiêu quân sự, tuyển quân, dọn dẹp các boong-ke chống bom nguyên tử và ký bản ghi nhớ với NATO. Những cuộc tập trận chung được tổ chức, quân đội áp dụng các tiêu chuẩn của đồng minh phương Tây. Và đến khi Nga xâm lăng Ukraine hôm 24/02/2024, Phần Lan và Thụy Điển đã cùng xin gia nhập Liên minh Bắc Đại Tây Dương.
Ông Niklas Granholm, phó giám đốc cơ quan nghiên cứu quốc phòng cho biết trước tham vọng đế quốc của Nga, cách duy nhất để sống còn là tham gia một liên minh. Stockholm nhận định trong vài năm tới Moskva sẽ trắc nghiệm sự vững chắc của NATO. Nếu các nước Baltic hay Phần Lan bị tấn công, Thụy Điển sẽ bị cuốn vào một cuộc chiến khu vực trong khi rất lệ thuộc vào thương mại hàng hải.
Chiến tranh đa diện của Moskva
Nhưng không chỉ trên chiến trường, Kiev và các đồng minh còn phải đối phó với cuộc chiến tranh đa diện của Moskva. Chiến dịch bóp méo thông tin do Sergey Kirienko, một người thân cận của Vladimir Putin chỉ huy, tốn kém rất ít nhưng lại gây tác động đáng kể. Ngay từ đầu cuộc xâm lăng, đó là khía cạnh thầm lặng của cuộc chiến, bên ngoài những trận đánh, đạn pháo, chiến hào. Đó là những vụ tấn công tin học, tung tin giả để gây hoang mang, những vụ xâm nhập của gián điệp… Một cuộc chiến tiêu hao.
Đã được tiến hành từ trước tháng 2/2022, nay cuộc chiến đa diện của Nga càng phức tạp thêm đối với các đồng minh của Kiev. Một nguồn tin quốc phòng Pháp cho biết rất khó đối phó vì phương Tây chỉ dùng đến những biện pháp dân chủ, không thể tạo ra những tin vịt như kiểu Moskva tung tin về "lính đánh thuê" Pháp ở Ukraine. Mới đây bộ trưởng quân lực Sébastien Lecornu nói rằng đã có hàng trăm vụ tấn công từ Nga. Cách đây một tháng, một hệ thống kiểm tra không lưu Nga đe dọa các phi cơ Pháp trên Hắc Hải, trong khi đang tuần tra trong không phận quốc tế.
Tấn công tin học gia tăng, một hoạt động "du kích trên mạng" thực sự, khoảng 200 vụ một tháng dưới dạng đánh cắp dữ liệu, làm săng-ta… nhắm vào nhiều nền tảng của kỹ nghệ quốc phòng và các nhà thầu phụ, nay mở rộng ra các văn phòng luật sư, kế toán… Moskva dùng cả phương tiện quy ước và công nghệ, gia tăng mạng lưới ở Châu Âu.
Dù phương Tây đã trục xuất 600 điệp viên Nga đội lốt ngoại giao, riêng ở Pháp là 50, Moskva vẫn gởi trở lại một số dưới danh tính khác. Những cơ sở hạ tầng dân sự trên biển như cáp thông tin hay hệ thống điện gió ngoài khơi thường bị tấn công nhất là ở biển Baltic. Cuộc chiến tranh thông tin ngày càng gay gắt, trong khi đáp trả của phương Tây không thể so sánh với quy mô của Nga.
Kiev phát hiện nhiều linh kiện phương Tây trong vũ khí Nga
Phóng sự của Le Figaro cho biết tại Viện Nghiên cứu Khoa học Hình sự ở Kiev, các chuyên gia thu thập những mảnh hỏa tiễn từ Nga bắn sang, thực hiện hàng loạt trắc nghiệm. Theo một cựu kỹ sư, hỏa tiễn KN-23 do Bắc Triều Tiên sản xuất kém chính xác, nhưng cũng đã sát hại 24 thường dân Ukraine hôm 30/12/2023. Hầu hết là hỏa tiễn Nga như X-101, Iskander, Kalibr. Báo cáo hôm 11/02/2024 của ủy ban Yermak-McFaul khẳng định số lượng được Nga chế tạo từ 50 đã tăng lên 115 hỏa tiễn/tháng, linh kiện Mỹ được thay bằng của Trung Quốc tệ hơn nhưng vẫn đủ để giết người.
Sau khi xem xét 2.800 linh kiện trong các drone, hỏa tiễn, xe cộ Nga, Kiev nhận thấy có đến 94% liên quan đến những nước đã cấm vận Moskva. Do toàn cầu hóa, khó thể kiểm soát được đường đi của những linh kiện này. Chẳng hạn công ty Mỹ Analog Devices có đến 75% sản lượng được làm tại Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Philippines. Đến 86,2% số linh kiện Nga nhập vào đã đi vòng sang Trung Quốc (38,9%), Hồng Kông (18,1%), Thổ Nhĩ Kỳ (8,4%). Những thương vụ này rất béo bở vì giá đội lên gấp hai, ba lần. Theo Kyiv School of Economics, trong năm 2023 Moskva đã nhập khẩu 22,23 tỉ đô la linh kiện. Đại diện một tổ chức phi chính phủ Ukraine nhận định Bruxelles còn thiếu một bộ phận phụ trách theo dõi việc áp dụng cấm vận. Như tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói tại Hội nghị Munich hôm 17/02 : "Đừng hỏi Ukraine bao giờ chiến tranh kết thúc, mà hãy tự hỏi tại sao Putin vẫn còn tiến hành được".
"Hai mươi ngày ở Mariupol" được đề cử Oscar
Trên lãnh vực văn hóa, Le Monde giới thiệu bộ phim tài liệu của Mstylav Chernov và Evgeny Maloletka, nhà báo người Ukraine làm việc cho hãng AP. Đó là đại diện báo chí quốc tế duy nhất ở lại thành phố miền nam Ukraine sau khi quân Nga chiếm, những hình ảnh hiếm hoi về cuộc phong tỏa Mariupol có được là nhờ họ. Trong 20 ngày, hai phóng viên ghi lại thảm cảnh của cư dân bị cắt rời khỏi thế giới, không điện thoại, điện nước, sưởi, thực phẩm, bị oanh tạc dữ dội. Phim "Hai mươi ngày ở Mariupol" đã được đề cử Oscar, được trình chiếu trên truyền hình Pháp, một phim tài liệu đã đi vào lịch sử.
Đa số hình ảnh trong phim đã nổi tiếng khắp thế giới, trong số đó có vụ oanh tạc bệnh viện phụ sản thành phố. Một sản phụ bị thương được chuyển đến bằng băng-ca ngang qua đống gạch vụn, cả hai mẹ con đều không sống sót. Phim cũng cho thấy tội ác chiến tranh này đã bị tuyên truyền Nga bóp méo như thế nào, nạn nhân bị gọi là "diễn viên đóng kịch". Bị Moskva đe dọa, hai nhà báo được quân đội Ukraine giúp chạy thoát trong đường tơ kẽ tóc, bệnh viện nơi họ trú ẩn rơi vào tay quân Nga. Mariupol chỉ còn là một thành phố hoang tàn đầy những bóng ma. Cảnh cuối của phim là cờ Nga phấp phới trên một tòa nhà bị cháy xém. Theo chính quyền Ukraine, cuộc vây hãm kéo dài 86 ngày đã làm ít nhất 25.000 người chết.
Thụy My
Tổng thống Zelensky kêu gọi quốc tế giám sát tình hình tại biên giới Ukraine-Belarus
Trọng Thành, RFI, 12/10/2022
Việc chính quyền Belarus quyết định một lập lực lượng chung với Nga mới đây gây nhiều lo ngại tại Ukraine. Hôm 11/10/2022, tổng thống Ukraine trong cuộc họp trực tuyến với các lãnh đạo G7 đã kêu gọi cử một phái đoàn quốc tế giám sát vùng biên giới với Belarus.
Thủ tướng Đức (ngồi giữa bên trái) theo dõi phát biểu của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp trực tuyến các lãnh đạo G7, từ Berlin, ngày 11/10/2022. Reuters - BPA
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tố cáo Nga đang "trực tiếp lôi kéo Belarus vào cuộc chiến tranh này". Theo AFP, các nước G7 trong hội nghị trực tuyến hôm qua cũng lên án việc thành lập lực lượng chung Nga – Belarus là "một ví dụ mới nhất cho thấy sự đồng lõa" của chính quyền Minsk với Moskva, trong cuộc chiến tranh xâm lăng chống Ukraine. G7 kêu gọi chính quyền Minsk "ngừng cho phép các lực lượng Nga sử dụng lãnh thổ Belarus" để phục vụ cho các nỗ lực chiến tranh tại Ukraine.
Về phần mình, Belarus hôm qua bảo đảm là lực lượng vũ trang chung với Nga vừa được thành lập chỉ có mục tiêu duy nhất là tự vệ. Bộ trưởng quốc phòng Belarus, Victor Khrenine, ra một thông cáo nhấn mạnh là : các hoạt động quân sự được tiến hành hiện nay chỉ có mục tiêu duy nhất là đưa ra một phản ứng tương thích với các hoạt động quân sự bên kia biên giới.
Trọng Thành
*************************
Tổng thống Alexander Lukashenko có thực sự muốn Belarus tham chiến tại Ukraine ?
Anh Vũ, RFI, 12/10/2022
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko hôm thứ Hai (10/10) thông báo đất nước ông sẽ tích cực hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của đồng minh Nga tại Ukraine. Một quyết định có hệ quả lớn cho một chế độ cho đến giờ vẫn cố giữ khoảng cách với cuộc chiến.
Tổng thống Belarus, Alexander Lukashenko (P) họp với các tướng lĩnh quân đội tại Minsk, ngày 10/10/2022. AP - Nikolai Petrov
Tổng thống Belarus, Alexander Lukashenko đã khẳng định hôm 10/10 rằng đất nước ông sẽ triển khai một nhóm quân "phối hợp" với Nga trong khuôn khổ cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine.
Nhà chính trị chuyên quyền, 68 tuổi lãnh đạo Belarus từ năm 1994, đã khẳng định sẵn sàng đón nhận trên lãnh thổ của nước mình nhiều đơn vị quân đồng minh Nga hơn nữa. Để biện minh cho hành động leo thang chiến tranh này, ông ta đã dẫn ra vụ nổ trên cây cầu Kerch nối Crimea với Nga và nói đến những mối đe dọa "khủng bố" giả định bắt nguồn từ Ba Lan và Litva.
Lukashenko, người đi dây thận trọng
Hiện mới chỉ là những lời đe dọa. Nhưng các thông tin cho thấy công ty đường sắt Belarus đang chờ đón những đoàn tàu quan trọng đến từ Nga và các trại huấn luyện quân sự ở Belarus đang chuẩn bị đón các binh sĩ Nga. Những chi tiết đó cho thấy "Alexander Lukashenko sẵn sàng chuyển từ lời nói sang hành động", Nadja Douglas, nhà nghiên cứu chính trị thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Đông Âu của Berlin, nhấn mạnh.
Sự ủng hộ của Belarus tích cực hơn cho nỗ lực chiến tranh của Moskva khiến chuyên gia này bất ngờ. Từ khi quân đội Nga tiến vào Ukraine, Alexandre Loukchenko vẫn tỏ ra thận trọng, "luôn phủ nhận việc đất nước của ông tham gia tích cực vào cuộc chiến tranh này", chuyên gia Nadja Douglas cho biết.
"Điều cho thấy Belarus không phải là nước trung lập đó là Alexander Lukashenko đi theo hướng của Vladimir Putin và cổ vũ quyết tâm tuyên chiến của Putin. Khẩu khí chống phương Tây của ông ta cũng góp phần làm tăng thêm các căng thẳng", bà Ekaterina Pierson – Lyzhina, chuyên gia về Belarus thuộc Đại học Bruxelles nhận định.
Khởi đầu cuộc xâm lăng của Nga, Belarus đã được dùng làm hậu cứ cho đợt tấn công đầu tiên vào Kiev. Đã có nhiều đạn pháo và tên lửa Nga bắn từ Belarus vào lãnh thổ Ukraine, bà Ekaterina Pierson-Lyzhina lưu ý.
Nhưng song song đó, ông ta cũng cố chứng tỏ như là đồng minh có lý trí của Nga và là một người có thể đối thoại của phương Tây. Alexandre Loukchenko đã từng muốn thể hiện như một "con người hòa bình".
Vốn có tiếng là người đi dây trong ngoại giao, ông ta lặp lại tuyên truyền của Moskva, theo đó hành động của Nga là chỉ để đáp trả những khiêu khích của Ukraine và phương Tây. Hồi tháng 5, ông quả quyết rằng "tất cả đã diễn ra không dự tính". Thậm chí Alexander Lukashenko còn "phạm thượng khi quân" với Vladimir Putin khi sử dụng từ "chiến tranh" trong khi Moskva vẫn khăng khăng gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt".
Theo phân tích của chuyên gia Ekaterina Pierson-Lyzhina thì đó là thái độ phù hợp với "phong cách ngoại giao của Alexander Lukashenko, ông ta cố chứng tỏ ít nhiều cũng có tự chủ đối với Moskva".
Người Belarus chống chiến tranh
Đầu tháng 9, lãnh đạo chế độ Minsk thậm chí đã thông báo một bộ luật ân xá liên quan đến nhiều tù chính trị. Đây là hành động chìa tay ra với phương Tây, bởi việc thả tù chính trị là một trong nhưng đòi hỏi của phương Tây như là điều kiện trong trường hợp nếu hủy bỏ các trừng phạt đối với Belarus do bị cho là dính líu đến cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, như giải thích của nhà báo Belarus Igor Ilyash trong một bài viết đăng trên trang mạng Worldcrunch.
Nhưng điều chủ yếu là "Alexander Lukashenko không muốn đưa quân vào Ukraine bởi vì ông ta biết rằng đại đa số người dân Belarus phản đối việc đất nước của họ nhảy vào cuộc chiến tranh", nhà chính trị Nadja Douglas giải thích.
Chính quyền Belarus đã cố sức trấn áp mạnh tay phong trào phản kháng sau khi Alexander Lukashenko tái đắc cử tổng thống năm 2020 trong một cuộc bầu cử gây tranh cãi. Ông Lukashenko không hề muốn lại bị vướng vào các cuộc biểu tình phản kháng mới.
Khái độ do dự của ông ta không chỉ liên quan đến dư luận chống đối của dân chúng. " Sự trung thành của quân đội cũng rất tương đối. Tổng thống Belarus chủ yếu dựa vào lực lượng an ninh nội địa, không quan tâm đến các đơn vị quân đội bảo vệ biên giới. Ông ta không thể trông cậy vào các binh sĩ không phải là những người có động cơ" tích cực bảo vệ ông, chuyên gia Nadja Douglas phân tích.
Tuy nhiên, Alexander Lukashenko dường như sẵn sàng bất chấp tất cả những lý do khiến ông phải giữ khoảng cách. Tại sao ông ta lại trở nên hiếu chiến như vậy ? Có thể là bởi "sức ép của Nga đã trở nên quá lớn", theo chuyên gia Ekaterina Pierson-Lyzhina.
Minsk sợ rằng các cuộc đàm phán đang diễn ra về Liên minh Nga và Belarus - xích lại gần nhau về chính trị nhằm thiết lập một thực thể siêu quốc gia theo kiểu Liên hiệp giữa hai quốc gia- sẽ dẫn đến "thống nhất hai nước dưới sự kiểm soát của Moskva. Chính quyền Belarus bắt đầu lo sợ không chỉ cho quyền tự trị của mình mà còn cho chủ quyền của đất nước", nhà nghiên cứu Nadja Douglas nhận định.
Vụ nổ trên cầu Kerch đã có thể được dùng như là nhân tố kích hoạt. Minsk có thể sử dụng vụ việc như một cái cớ với diễn giải vụ việc là Ukraine đã tấn công đất Nga. Theo nghĩa vụ hỗ trợ lẫn nhau giữa hai nước trong Liên minh Nga – Belarus, thì Belarus phải tham gia vào cuộc xung đột.
Moskva được lợi gì ?
Với Moskva, việc Belarus can dự sâu vào trong cuộc chiến tranh của họ ở Ukraine trước tiên có tầm quan trọng biểu tượng : Nó làm cho Vladimir Putin phần nào thoát khỏi thế lẻ loi trước một Ukraine được toàn thể các nước NATO hậu thuẫn.
Nhưng đồng thời việc đó cũng giúp tổng thống Nga củng cố sự chi phối đối với người láng giềng, chuyên gia Nadja Douglas ghi nhận. Nếu như Alexander Lukashenko thực sự đưa quân sang Ukraine, ông ta sẽ rất khó lấy lại được bài ngoại giao vốn là xử khéo với cả phương Tây và Nga cùng lúc. Nhưng "đó là cách để Moskva gia cố lòng trung thành của chính quyền Belarus", Nadja Douglas khẳng định.
Sự đóng góp quân sự tuy nhiên lại là vấn đề đáng tranh luận. Quân đội Belarus có khoảng 40 nghìn lính "được trang bị không mấy hiện đại và không hề có kinh nghiệm trận mạc thực tế", theo chuyên gia Douglas. Hiện nay vấn đề đặt ra là tập trung 10 nghìn quân ở biên giới với Ukraine, "điều này sẽ không có tác động nhiều trước các đội quân Ukraine được trang bị và huấn luyện tốt hơn".
Moskva không trông đợi Belarus động viên quân dự bị. "Alexander Lukashenko sẽ không bao giờ đặt vũ khí vào tay dân, những người có thể sẽ quay lại chống chính ông ta" Ekaterina Pierson Lyzhina khẳng định. Theo chuyên gia này, cam kết gia tăng của Belarus trên con đường chiến tranh "gây ra bất an ở phía bắc cho Kiev". Nhìn từ Moskva, vấn đề chính là lợi ích chiến lược. Cho dù không có gì ấn tượng lắm, quân đội Belarus vẫn tồn tại và có thể ngăn cản Ukraine dồn toàn bộ lực lượng lên mặt trận vùng miền nam và Donbass.
Các chuyên gia cũng nhận thấy đây cũng là một rủi ro chính trị rất lớn cho Alexander Lukashenko. Sự chi phối của ông với đối với đất nước chắc chắn đủ mạnh để có thể chính thức tham chiến mà không làm bùng lên một phong trào nổi dậy mới ỏ trong nước, nhưng "nếu các quan tài binh sĩ tử trận ở Ukraine được đưa trở về Belarus, thì tình hình sẽ trở nên không lường trước được với chế độ", chuyên gia Ekaterina Pierson Lyzhina khẳng định.
(Theo france24.com)
Kể từ đầu cuộc chiến, quân đội Ukraine đã cho xả nước ở đập Demydiv ra sông Irpin, phía bắc Kiev, gây ra lũ lụt ở nhiều ngôi làng xung quanh lưu vực. Đây được xem là một trong những chiến lược phòng thủ hữu hiệu, thành công ngăn chặn đường tiến của binh lính và xe tăng Nga.
"Trận lũ lụt này thực ra lại bảo vệ chúng tôi. Hãy tưởng tượng cảnh gì sẽ xảy ra nếu lính Nga băng qua sông và đến làng chúng tôi, rồi sau đó tiến về phía Kiev.
Thủ đô của chúng tôi sẽ phải tự vệ và bom đạn sẽ trút xuống làng chúng tôi. Hai bên bờ sông sẽ cùng nhau nổ súng và chúng tôi có thể trở thành chiến tuyến. Viễn cảnh này còn đáng sợ hơn cả Vorzel. Thế nhưng, bởi vì họ không thể băng qua sông để tới đây nên họ phải chuyển hướng sang Hostomel, Vorzel và Bucha, mà ở đó, họ đã phạm những tội ác khủng khiếp", một cư dân ở Demydiv nhận định.
Người dân địa phương cho biết 2/3 ruộng mương, làng mạc quanh khu vực sông Irpin đã bị ngập lụt. Sau hai tháng, người dân trong làng vẫn đang sống chung với lũ, phải dùng thuyền để di chuyển và tìm cách trồng trọt tại bất cứ khu vực nào mà nước đã rút đi.
Chi Phương
Sau hơn 80 ngày xâm lược Ukraine, phải chăng Nga đang trên đà bị thua trận? Đây là giả thuyết được một số nhà phân tích quân sự phương Tây đưa ra sau một loạt thông tin ghi nhận vào hôm 15/05/2022, theo đó lực lượng Nga đang phải chịu những tổn thất nặng nề trên chiến trường.
Xác xe tăng của quân đội Nga trên đường vào Kharkov. Ảnh ngày 13/05/2022. Reuters - RICARDO MORAES
Trong bản tin cập nhật tình hình chiến sự hàng ngày, cơ quan tình báo quân sự Anh không ngần ngại cho rằng từ đầu cuộc chiến đến nay, Nga có vẻ như đã bị mất khoảng "một phần ba lực lượng trên bộ đã tung vào Ukraine từ tháng Hai". Cũng theo nguồn tin trên, cuộc tấn công mà Nga tiến hành tại vùng Donbass "đã bị mất đà và bị chậm lại đáng kể so với kế hoạch" đề ra.
Tình báo Anh : Nga khó có thể đẩy mạnh tiến công trong 30 ngày tới
Bản tin của quân báo Anh, được công bố trên trang Twitter của Bộ Quốc Phòng Anh ghi nhận: "Bất chấp những bước tiến ban đầu ở quy mô nhỏ, Nga đã không chiếm được vùng lãnh thổ đáng kể nào trong tháng qua, trong lúc vẫn phải liên tục gánh chịu một mức tổn thất lực lượng cao".
Trong bối cảnh đó, cơ quan tình báo quân sự Anh thẩm định : "Trong vòng 30 ngày sắp tới, Nga khó có khả năng đẩy mạnh đáng kể tốc độ tiến công".
Tổn thất đáng kể của Quân đội Nga tại Ukraine cũng được nêu bật trong báo cáo ngày 15/05 của Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh ISW (Institute for the Study of War), một nhóm tham vấn Mỹ thường xuyên cập nhật đánh giá về cuộc chiến Ukraine.
Viện ISW : Nga không còn lực lượng sẵn sàng tác chiến
Theo ISW, Nga có vẻ như không còn lực lượng dự trữ sẵn sàng chiến đấu để tung vào chiến trường Ukraine. Tình trạng này đã buộc Bộ Tư lệnh Quân đội Nga phải vá víu, thành lập những đơn vị trên danh nghĩa là đơn vị bộ binh chính quy hay thủy quân lục chiến, nhưng thực ra là một tập hợp hỗn tạp của những người đến từ nhiều nguồn khác nhau, kể cả lính đánh thuê thuộc các công ty quân sự tư nhân và dân quân.
Theo Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine, đã có khoảng 2.500 lính dự bị của Nga đang được huấn luyện ở các vùng Belgorod, Voronezh và Rostov để tăng viện cho các chiến dịch tấn công của Nga ở Ukraine. Lực lượng dự bị đó, theo phía Ukraine, khó có thể bù đắp được cho các đơn vị Nga được cho là đã bị mất tới 20% biên chế ở một số khu vực…
Theo Tổng cục Quân báo Ukraine, Nga đang âm thầm động viên lực lượng, tạo ra các đơn vị mới với những người lính mới không được huấn luyện đầy đủ để đạt hiệu quả và có tinh thần chiến đấu. Quân đội Nga cũng đã phải triển khai lính nghĩa vụ lấy từ các khu vực bị chiếm đóng ở Donetsk và Luhansk để duy trì một cuộc tấn công xung quanh thành phố Kharkiv, có thể là do thiếu lính dự bị đến từ Nga.
Theo ghi nhận của hãng tin Anh Reuters, kể từ khi Nga mở cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine ngày 24/02/2022, Quân đội Ukraine đã buộc được lực lượng Nga phải từ bỏ chiến dịch tấn công vào thủ đô Kiev, phản công và nhanh chóng gặt hái được một số thắng lợi ở miền Đông Bắc Ukraine, mà dấu hiệu rõ rệt nhất là việc đẩy lùi được lính Nga ra khỏi khu vực Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của đất nước.
Tạp chí Forbes : Nga bị rơi vào vòng xoáy thất trận
Riêng đối với tạp chí Mỹ Forbes, việc bị mất đi một phần ba lực lượng là một dấu hiệu cho thấy là Nga đang trên đà bị thua trong cuộc chiến tranh Ukraine.
Trong một phân tích đề ngày 15/05, tạp chí Mỹ cho rằng tỷ lệ trừu tượng 1/3 mà cơ quan quân báo Anh đưa ra được thể hiện trên chiến trường bằng hàng chục nghìn binh sĩ, thủy thủ và phi công thiệt mạng cùng với hàng nghìn xe bọc thép bị phá hủy, hàng chục tàu chiến bị đánh chìm hoặc hư hại và hơn một trăm máy bay bị bắn rơi.
Những tổn thất nặng nề này đang góp phần vào vòng xoáy giảm sút hiệu quả chiến đấu. Khi Nga bị mất đi ngày càng nhiều các loại vũ khí tốt nhất, và phải chôn cất ngày càng nhiều số quân lính được đào tạo tốt nhất, họ ngày càng phải trông cậy vào các loại vũ khí cũ kỹ và quân đội chưa được huấn luyện để duy trì nỗ lực chiến tranh.
Thế nhưng vũ khí lỗi thời và quân đội cấp hai lại bị tổn thất còn nhanh hơn nữa, và không phải vô cớ mà cứ mỗi tuần trôi qua là mỗi lần Điện Kremlin lại phải điều chỉnh các mục tiêu chiến tranh của mình.
Cựu tư lệnh Mỹ : Ukraine có thể chiến thắng trước cuối hè
Không phải ngẫu nhiên mà trong những ngày gần đây, đã có nhiều tuyên bố lạc quan về khả năng Ukraine chiến thắng được đạo quân xâm lược Nga.
Vào hôm 15/05/2022, tổng thư ký khối NATO Jens Stoltenberg đã cho rằng Ukraine "có thể chiến thắng" trong cuộc chiến "vốn không diễn ra" đúng theo kế hoạch của Nga.
Trước đó hôm 14/05, trả lời phỏng vấn tạp chí Pháp L’Express, tướng Ben Hodges, nguyên tư lệnh lực lượng Mỹ tại Châu Âu đã cho rằng "Trước khi mùa hè kết thúc, Ukraine sẽ chiến thắng trong cuộc chiến". Đối với chiến lược gia Mỹ này, lực lượng Nga sẽ không thể chống lại đà gia tăng sức mạnh của quân đội Ukraine sau tháng 9.
Hạ tuần tháng Tư vừa qua, khi ghé thăm Kiev, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng cho rằng một nước Ukraine được võ trang tốt có thể chiến thắng.
Trọng Nghĩa
Nguồn : RFI, 16/05/2022
Anh Vũ, RFI, 16/05/2022
AFP dẫn nguồn tin của chính quyền Kiev hôm 16/05/2022 cho biết quân đội Ukraine đã đẩy lùi quân Nga và giành lại kiểm soát một phần biên giới với Nga trong vùng Kharkov nằm ở phía đông bắc đất nước.
Lính Ukraine giành lại quyền kiểm soát ở phía bắc Kharkov- đông Ukraine. Ảnh ngày 15/05/2022. AP - Mstyslav Chernov
Bộ quốc phòng Ukraine thông báo thông tin trên qua Facebook, cùng với một video cho thấy các binh sĩ mang phù hiệu quân đội Ukraine đứng trước một cột mốc biên giới sơn màu cờ Ukraine.
Trong khi đó, cố vấn tổng thống Ukraine, ông Oleksii Arestovich hôm qua 15/05/2022 khẳng định Nga đã chuyển quân từ vùng Kharkov sang khu vực Lugansk, trong vùng Donbass, với mục đích tập trung đánh chiếm thành phố Severodonetsk.
Trong vòng 24 giờ qua, Nga liên tiếp oanh kích thành phố Severodonetsk và Mykolaiv, làm ít nhất 4 người chết, 2 bệnh viện bị trúng tên lửa, theo chính quyền địa phương.
Về tổn thất quân, đến nay Kiev ước tính mất khoảng 3.000 lính đồng thời khẳng định đã tiêu diệt 25 nghìn lính Nga, trong khi đó Moskva không xác nhận chính thức số quân nhân tử trận.
Chính quyền Ukraine thông báo sẽ gom thi thể của các quân nhân Nga tử trận để gửi trả lại Moskva.
Phóng sự của các đặc phái viên RFI Murielle Paradon tại một nhà xác ở Kharkov :
Vào đến sân nhà xác ở Kharkov, một mùi hắc nồng xông vào tận cổ họng. Những tử thi, được che bằng tấm bạt, xếp sát cạnh nhau dưới mặt đất. Các nhân viên mặc áo bảo hộ và găng tay hối hả làm việc trong khi ông giám đốc nhà xác đến gặp chúng tôi. Yuriy Niko-laevich, là một người ít nói nhưng ông đã đồng ý chỉ cho chúng tôi hai thi thể với các bộ phận cơ thể đen thui, mặc quân phục. Ông nói đó là những binh sĩ Nga.
"Những binh sĩ này ở lại trên chiến trường hơn một tháng. Đó là lý do tại sao giờ họ như thế này… Chúng tôi vừa tiến hành khám nghiệm tử thi. Sau đó chúng tôi sẽ đưa vào phòng lạnh để rồi sẽ gửi trả về Liên bang Nga. Có một đơn vị đặc biệt thuộc bộ quốc phòng có tên gọi là "chuyến hàng 200". Họ là những quân nhân làm việc trao đổi thi thể binh lính. Chúng tôi cũng thu hồi những binh sĩ tử trận của mình từ phía bên kia như vậy. Đó là theo Công ước Genève và chúng tôi tôn trọng. Không có chuyện chúng tôi giữ xác bằng cách cho chôn hay hỏa thiêu, như một số tin đồn".
Quả thực có nhiều tin đồn lan truyền về các binh sĩ Nga tử trân tại Ukraine. Nhưng khó có thể biết được gì hơn. Ông giám đốc từ chối cho chúng tôi biết có bao nhiêu tử thi lính như vậy ngoài nhà xác của ông kể từ đầu cuộc xung đột.
Ở cả hai phía chiến tuyến, số lính tử trận luôn là vấn đề nhạy cảm.
Anh Vũ
***********************
Minh Anh, RFI, 15/05/2022
"Chiến dịch đặc biệt" theo như cách gọi của điện Kremlin, hôm nay, 15/05/2022, bước sang ngày thứ 81. Hôm qua, các giao tranh tại Donbass, phía đông Ukraine, khu vực mà giờ đây Moskva xem như là mục tiêu chính, diễn ra ác liệt. Nga gia tăng triển khai phương tiện quân sự.
Một góc nhà ga Kramatorsk vùng Donbass, sau khi vụ tấn công của quân đội Nga ngày 8/4/2022. AFP – Herrvé Bar
AFP dẫn nguồn tin từ bộ quốc phòng Ukraine cho biết trong ngày thứ Bảy 14/05, Nga đã tiến hành khoảng ba mươi cuộc oanh kích trong vòng 24 giờ tại vùng Lugansk. Một quan chức bộ quốc phòng Mỹ, xin ẩn danh, xác nhận hoạt động quân sự quan trọng nhất của Nga hiện tập trung chủ yếu ở vùng Donbass.
Đặc phái viên của đài RFI, Anissa El Jabri, có được giấy phép hiếm hoi và dưới sự tháp tùng của lực lượng thân Nga, đã có thể đến thăm Popasna, thuộc vùng lãnh thổ ly khai mang tên nước "Cộng hòa Lugansk". Phóng viên RFI cho biết Nga đang triển khai ồ ạt khí tài tại đây :
"Điều đầu tiên chúng tôi nhận thấy chính là cường độ chiến sự đang diễn ra ở đây là rất lớn. Theo lời kể của người dân ở đây, việc tăng viện của quân Nga và quân thân Nga kéo dài từ nhiều ngày qua.
Trên mọi trục đường, những con lộ rộng lớn hay những con đường bùn lầy, ẩm ướt và bị hằn lún ở nông thôn, hoạt động di chuyển diễn ra liên tục. Trong vòng vài giờ, người ta có thể đếm được đến hàng trăm phương tiện vận tải, xe tăng với rất nhiều binh sĩ ngồi trên, những chiếc xe tải có mái che và rất nhiều pháo tầm trung. Pháo binh, như quý vị biết rõ, đó chính là những gì quân đội Nga và các lực lượng thân Nga sử dụng trước tiên.
Trên thực tế, nơi đây chỉ cách đường chiến tuyến tầm vài chục cây số đường chim bay, tiếng pháo nổ vang lên thường xuyên, đến điếc cả tai. Tại Popasna, chốt chặn chiếc lược đã bị chiếm cách nay vài hôm, chẳng còn gì cả hay hầu như không có gì, sau một cuộc vây hãm kéo dài được không quân yểm trợ.
Hệ quả là cả một sự tàn phá lớn. Popasna, thị xã nằm sát biên giới hành chính của "Cộng Hòa Lugansk", ban đầu có 20 ngàn dân, nay chỉ còn là một thành phố ma. Quân đội Nga và các lực lượng thân Nga kể từ giờ cùng chiến đấu với đích ngắm là Slaviansk và Kramatorsk, những mục tiêu tiếp theo của họ.".
Cũng trong ngày hôm qua, ngoại trưởng Nga, Serguei Lavrov, trong một bài phát biểu, lên án các biện pháp trừng phạt do phương Tây áp đặt chống lại Nga và nỗ lực biến Nga thành một mục tiêu tấn công. Theo ông, phương Tây đang "tiến hành một cuộc chiến phức hợp toàn diện" chống Nga. Một cuộc chiến mà lãnh đạo ngành ngoại giao Nga cho rằng "khó thể đoán được hồi nào sẽ kết thúc". Ông cảnh báo những "hậu quả đối với toàn thế giới không chừa một ai". Ngoại trưởng Nga tuyên bố Moskva đã nỗ lực hết sức để tránh một cuộc đối đầu trực diện, "nhưng giờ thì thách thức đã được đặt ra, Nga sẽ chấp nhận đương đầu !".
Minh Anh
*********************
Ukraine 'đang đẩy lui quân Nga khỏi Kharkiv'
BBC, 14/05/2022
Trong bản cập nhật hàng ngày, quân đội Ukraine vừa nói rằng Nga đang tập trung vào việc rút quân khỏi thành phố Kharkiv.
Một xe tăng Nga bị hư hại trong làng Mala Rohan, gần Kharkiv, Ukraine
"Mục tiêu chính của Nga đang là thiết lập toàn quyền kiểm soát lãnh thổ với Donetsk, Luhansk và Kherson và đảm bảo sự ổn định của hành lang đất liền với Crimea tạm thời bị chiếm giữ ở Ukraine", Ukraine tuyên bố.
Thống đốc khu vực Kharkiv ở phía đông Ukraine nói rằng các lực lượng vũ trang đang đẩy lùi người Nga và người dân Ukraine đang bắt đầu trở về nhà của họ.
Nhưng Oleh Sylyehubov cũng cảnh báo rằng tình hình vẫn còn nguy hiểm và mọi người nên xem xét sự an toàn trước khi trở lại.
Chiếm Kharkiv là một mục tiêu quan trọng của người Nga.
Các quân nhân Ukraine ở một con đường kết nối Kharkiv và một ngôi làng gần đây đã được Ukraine chiếm lại
'Thất bại chính trị' của Nga
Bộ Quốc phòng Anh nói hiện Nga chỉ thành công trong việc áp đặt một ban lãnh đạo thân Nga ở một thành phố Ukraine - Kherson.
Điều này nêu bật sự thất bại của cuộc xâm lược trong các mục tiêu chính trị ở Ukraine, theo Bộ Quốc phòng Anh.
Trong đánh giá mới nhất về cuộc xung đột, Institute for the Study of War, một viện nghiên cứu tại Mỹ, nói rằng Ukraine đã "có khả năng giành chiến thắng trong trận chiến Kharkiv".
Thành phố Kharkiv ở Đông Bắc Ukraine chỉ cách biên giới Nga khoảng 50km (30 dặm) và không quá xa khu vực Donbas là nơi có các nhóm ly khai thân Nga.
Đây là thành phố lớn thứ hai của Ukraine.
Điều đó làm cho Kharkiv trở thành mục tiêu chiến lược quan trọng của cuộc xâm lược của Nga.
***********************
Lực lượng Ukraine phá cầu, ngăn cản thiết giáp Nga vượt sông
VOA, 13/05/2022
Lực lượng Ukraine đã phá hủy một cây cầu phao và nhiều thiết giáp Nga khi lực lượng này cố gắng băng qua một con sông ở vùng Donbas, đoạn video do quân đội Ukraine công bố hôm 13/5 cho thấy, đồng thời một tàu hải quân Nga cũng bị đốt cháy ở Biển Đen.
Khói bốc lên từ cây cầu có vẻ như bị đánh sập bắc qua sông Siverskyi Donets trong bức ảnh được công bố vào ngày 12/5/2022.
Ukraine đã đẩy lùi quân đội Nga khỏi thành phố lớn thứ hai Kharkiv trong bước tiến nhanh nhất kể từ khi lực lượng của Điện Kremlin rút khỏi Kyiv và vùng đông bắc hơn một tháng trước.
Các nhà báo của Reuters đã xác nhận Ukraine hiện đang kiểm soát vùng lãnh thổ trải dài đến bờ sông Siverskyi Donets, cách Kharkiv khoảng 40 km về phía đông. Thành phố, nơi đã bị bắn phá ác liệt, đã yên tĩnh trở lại trong ít nhất hai tuần nhưng giao tranh vẫn tiếp tục ở phía bắc.
Các nhân viên cứu hỏa đã xử lý đống đổ nát vẫn còn cháy âm ỉ của Nhà Văn hóa ở Dergachi, nằm 10 km về phía bắc Kharkiv, vào ngày 13/5 sau một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga trước bình minh vào tòa nhà được sử dụng để phân phát viện trợ này, theo lời các quan chức địa phương. Các tình nguyện viên bên trong đang cố gắng vận chuyển các gói tã và sữa bột trẻ em ra ngoài.
"Tôi không thể gọi đó là gì khác ngoài hành động khủng bố", thị trưởng Vyacheslav Zadorenko nói với Reuters. "Họ muốn tấn công nơi chúng tôi lưu trữ đồ tiếp tế và tạo ra một thảm họa nhân đạo".
Một tên lửa khác đã bắn vào tòa nhà hôm 12/5 và cuộc pháo kích của Nga đã làm bị thương một nhân viên tại một bệnh xá và giết chết một cặp vợ chồng trẻ trong nhà của họ, ông nói.
Phía đông nam Kharkiv, Anh cho biết Ukraine đã ngăn chặn được các lực lượng Nga vượt sông Siverskyi Donets ở phía tây Severodonetsk. Đoạn video do Bộ Tư lệnh Lực lượng Dù Ukraine công bố cho thấy một số phương tiện quân sự bị cháy rụi và các đoạn của một cây cầu bị chìm một phần dưới sông và nhiều phương tiện khác ở gần đó bị hư hỏng hoặc bị bỏ rơi, bao gồm cả xe tăng.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết Nga đang đầu tư nỗ lực quân sự lớn ở gần Severodonetsk và Izium, đồng thời cố gắng đột phá về phía Sloviansk và Kramatorsk để chiếm vùng công nghiệp Donbas của Ukraine.
Điện Kremlin gọi cuộc xâm lược Ukraine ngày 24/2 là một "hoạt động quân sự đặc biệt" nhằm phi quân sự hóa một nước láng giềng đang đe dọa an ninh của nước này. Nga phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường.
Ukraine nói họ không gây ra mối đe dọa nào đối với Nga và cái chết của hàng ngàn thường dân và việc phá hủy các thành phố và thị trấn cho thấy Nga đang tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược.
Theo Reuters
