Thông Luận

Rất nhiều nghi vấn đang xoáy vào việc chính phủ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ Nguyễn Xuân Phúc phải cắm mặt vay mượn nước ngoài và trong nước đến 460.000 tỷ đồng, tương đương 20 tỷ USD cho tài khóa năm 2020, nhưng tại sao lại không lấy ngoại tệ trong quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia - vẫn thường được tự hào lên đến hơn 70 tỷ USD - để trả nợ nước ngoài và chi dùng ?

Nhưng ngay cả kho dự trữ ngoại hối quốc gia hơn bảy chục tỷ USD cũng chỉ là một khái niệm tạm bợ về mặt an toàn ngoại thương, vì chỉ đáp ứng cho tiêu chí tối thiểu ba tháng nhập khẩu, trong khi còn phải chi trả nợ nước ngoài và chi dùng cho đội ngũ gần 3 triệu công chức viên chức hành chính với ít ra 30% trong số đó là ăn không ngồi rồi và ‘hành là chính’.

Song lại chẳng có gì chắc chắn và minh chứng cho báo cáo tô hồng của chính phủ về con số trên 70 tỷ USD trên, bởi cho tới nay, Ngân hàng Nhà nước trước sau vẫn chỉ thông tin duy nhất con số này mà không minh bạch bất kỳ chi tiết nào về cơ cấu của quỹ dự trữ ngoại hối - gồm USD, vàng và ngoại tệ chuyển đổi được (SDR). Cũng bởi thế, con số hơn 70 tỷ USD của quỹ này vẫn bị nghi ngờ rất lớn là ‘số ma’, còn thực tế ngoại tệ trong quỹ thấp hơn nhiều.

Hiện thời, ngân sách Việt Nam đang thiếu tiền nghiêm trọng, đặc biệt là thiếu tiền để trả các khoản nợ gốc và lãi nước ngoài lên đến hàng chục tỷ USD mỗi năm, và nhiều khoản nợ đang lao đến kỳ đáo hạn vào những năm 2020 và 2021. Nếu không thể thanh toán cho nhiều khoản nợ đáo hạn này, chính phủ Việt Nam sẽ không thể vay tiếp, mà không vay được tiếp thì càng khốn quẫn trong việc trả nợ.

Người ta có thể tự hỏi vì sao trong rất nhiều năm qua, năm nào chính phủ cũng phải vay nợ từ 15 - 20 tỷ USD, trong đó có một phần là dạng ‘vay đảo nợ’.

Trước đây, ‘vay đảo nợ’ là cụm từ bị chính quyền xem là ‘nhạy cảm chính trị’ và cấm báo chí nói về nó. Nhưng về sau này khi mạng xã hội phát triển và quá nhiều thông tin nhạy cảm được đăng tải trên mạng xã hội, khái niệm ‘vay đảo nợ’ đã không còn bị xem là cấm kỵ.

‘Vay đảo nợ’ tức vay nợ mới để trả nợ cũ.

Trong nhiều năm qua, thực tế đã được chính giới chuyên gia tài chính nhà nước xác nhận là ngân sách Việt Nam không có ‘tiền riêng’ để trả cho vô số các khoản nợ trong nước và nước ngoài, mà phải cắm đầu vay mượn : ở nước ngoài vay từ Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế, Ngân hàng Phát triển Á châu, Nhật Bản và một số nước khác, với phần lớn số tiền vay được dùng để trả nợ cho nợ gốc và lãi ; còn trong nước vay từ các ngân hàng thương mại cổ phần, từ quỹ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, và đổi lại là phát hành ‘trái phiếu chính phủ’ để trả nợ, nhưng thực chất trái phiếu này mất giá nhanh theo thời gian và chẳng có gì bảo đảm là sẽ bù đắp vốn gốc cho những chủ nợ.

Hiện thời, nợ nước ngoài của chính phủ - được công bố chính thức - đã vượt quá 100 tỷ USD. Còn nợ nước ngoài của khối doanh nghiệp, trong đó chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước, cũng hơn 100 tỷ USD. Nếu tính cả phần nợ vay trong nước, tổng nợ công vào thời điểm năm 2019 có thể xấp xỉ 500 tỷ USD, tức gấp hơn hai lần GDP mỗi năm của Việt Nam (gần 500 tỷ USD bao gồm nợ công Việt Nam đã được xác định là 431 tỷ USD vào năm 2016, cộng với nợ tăng thêm mỗi năm khoảng 20 tỷ USD từ năm 2017 đến nay).

Cứ như một vòng xoáy điên đảo dành cho kẻ sắp lao đầu xuống vực thẳm. 

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 29/10/2019

Sau đợt tự sướng như thể ‘tiểu nhân đắc chí tiểu nhân cười’ vào tháng 4 năm 2019 về thành tích đã thu gom được hơn 8 tỷ USD và tích lũy cho quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia đến hơn 60 tỷ USD - cao chưa từng thấy từ trước tới nay, dàn đồng ca do Ngân hàng Nhà nước lĩnh xướng và các tờ báo quốc doanh phụ họa chợt im bặt. Im cho đến nay.

Tổng thể quý 2/2019, Ngân hàng Nhà nước cũng không nói đến thành tích thu gom ngoại tệ và quỹ dự trữ ngoại hối - Ảnh minh họa

Từ tự sướng đến im bặt

Thậm chí khi công bố số liệu về cán cân thanh toán tổng thể quý 2/2019, Ngân hàng Nhà nước cũng không nói đến thành tích thu gom ngoại tệ và quỹ dự trữ ngoại hối, cho dù đó là những con số mà Thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ Nguyễn Xuân Phúc luôn tự hào và đã có lúc bật đèn xanh cho báo chí nhà nước đăng tin thả giàn về vấn đề từng được xem là ‘nhạy cảm’ và nằm trong độ ‘MẬT’ này.

Chỉ có một vài công ty chuyên phân tích chỉ số kinh tế, như SSI Research, đưa ra nhận định rằng quỹ dự trữ ngoại hối vẫn tiếp tục tăng cao chưa từng có, ước tính khoảng 70 tỷ USD.

Nhưng ở một chiều kích khác và âm thầm, có tính toán cho biết Ngân hàng Nhà nước vẫn âm thầm gom ngoại tệ và đã gom được 9,15 tỷ USD sau nửa đầu năm 2019. Tuy nhiên gần đây con số đó dường như đã chựng lại mà không phát triển thêm nữa.

Vì sao chính phủ Việt Nam không còn khoe khoang thành tích dự trữ ngoại hối ? Khiêm tốn chăng ? Hay bởi nguồn cơn khó nói nào ?

Cùng lúc, một số bài viết trên báo quốc doanh đã tỏ ra lo lắng về tương lai ‘Việt Nam có thể bị Mỹ xếp vào danh sách các nước thao túng tiền tệ’, và nguy cơ đó cho đến nay vẫn tồn tại.

Đó mới chính là nguồn gốc của sự nín miệng.

Hãy ngoái đầu về dĩ vãng gần…

Mấp mé bờ vực thao túng tiền tệ

Vào đầu năm 2019, Mỹ đã sử dụng ba tiêu chí để đánh giá việc thao túng tiền tệ của một quốc gia : thặng dư tài khoản vãng lai lớn hơn 3% GDP, thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ ít nhất là 20 tỷ đô la, và can thiệp vào thị trường ngoại hối vượt quá ít nhất 2% GDP. Nhưng khi đó đã không vang vọng lời cảnh báo nào từ trong nội bộ các cơ quan kinh tế Việt Nam. Bài ca ‘tự sướng’ vẫn reo vui bất tận cùng với đà tăng trưởng thặng dư xuất khẩu vào thị trường Mỹ và sự phình ra đáng kể của quỹ dự trữ ngoại hối.

Sau nhiều năm liên tục gia tăng giá trị xuất siêu vào thị trường Hoa Kỳ, đến năm 2018 Việt Nam đã đạt thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ (còn gọi là giá trị xuất siêu) ở mức kỷ lục tới 35 tỷ USD, càng củng cố một cách chắc chắn vị trí thứ 6 của Việt Nam trong số 16 quốc gia bị Donald Trump liệt vào danh sách ‘gây hại’ cho nền kinh tế Mỹ. Không chỉ dừng ở đó, năm 2019 sẽ có thể mang lại giá trị xuất siêu trên 40 tỷ USD trong cán cân thương mại Việt - Mỹ.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước đã liên tục nâng tỷ giá trung tâm trong những tháng cuối năm 2017 và trong 4 tháng đầu năm 2019, trong bối cảnh thị trường và tỷ giá USD/VND ổn định, và đặc biệt là trong điều kiện cung ngoại tệ dồi dào và nhà điều hành mua vào lượng lớn, để dẫn đến kết quả đã mua vào lượng khá lớn ngoại tệ hơn 8 tỷ USD.

Việc Ngân hàng Nhà nước tăng tỷ giá trung tâm để kích thích gom USD trôi nổi, dù đã trám bớt lỗ hổng toang hoác của quỹ dự trữ ngoại hối để có tiền trả nợ nước ngoài, nhưng lại khiến cơ quan ‘siêu ngân hàng’ này phải trút vào thị trường tự do đến 200.000 tỷ đồng trong 4 tháng đầu năm 2019 - chiếm đến hơn 4% GDP, tức vượt xa giới hạn 2% GDP mà Mỹ quy định đối với quốc gia thao túng tiền tệ.

Như vậy xét theo hệ thống tiêu chí của Mỹ, Việt Nam đã vi phạm về hai tiêu chí thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ ít nhất là 20 tỷ đô la, và can thiệp vào thị trường ngoại hối vượt quá ít nhất 2% GDP, khiến Việt Nam đầy triển vọng bị Mỹ đặt vào danh sách các nước thao túng tiền tệ, nếu không phải trong năm 2019 thì cũng vào những năm sau đó.

Vậy Việt Nam có thể tự làm gì để khỏi lọt vào danh sách tai họa đó ?

Tiến thoái lưỡng nan

Tình thế giờ đây đã có vẻ quá trễ cho một sự rút lui, dù có muốn rút lui theo trật tự.

Bởi Việt Nam khó có thể giảm mức độ thặng dư thương mại với Mỹ trong ngắn hạn, tức ngay trong năm 2019 và nửa đầu năm 2020, khi mà diễn biến xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ vẫn còn đà và vẫn chưa vấp phải một hàng rào thuế quan dụng đứng như bức tường mà Mỹ đã dựng trước hàng hóa của Trung Quốc. Ngoài ra, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang Việt Nam cùng với việc hàng hóa Việt Nam dần thay thế hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ khiến cho thặng dư thương mại với Mỹ nhiều khả năng sẽ vẫn tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.

Chưa kể đến thặng dư với Mỹ tăng nhanh chóng trong thời gian vừa qua đến một phần từ việc hàng hóa Trung Quốc lách xuất xứ qua Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ, điển hình là mặt hàng thép. Theo đánh giá của một số chuyên gia kinh tế, nếu nhìn tương quan giữa các nhóm ngành xuất khẩu sang Mỹ và các nhóm ngành nhập khẩu từ Trung Quốc, ngoại trừ điện thoại và linh kiện, khá nhiều các nhóm hàng đạt tốc độ tăng trưởng mạnh sang Mỹ lại trùng khớp với các nhóm hàng gia tăng nhập khẩu từ Trung Quốc như máy tính và sản phẩm điện tử, máy móc phụ tùng khác, gỗ và sản phẩm từ gỗ.

Mà như thế, Việt Nam chỉ còn cách phải kiểm soát chặt chẽ tình trạng nhập nhèm trên thì xuất siêu của Việt Nam với Mỹ trong thời gian tới, dù vẫn tăng, nhưng tốc độ có thể chậm lại so với nửa đầu năm 2019 và do đó mới có thể khiến Trump bớt giận dữ về ‘kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất’ (cụm từ mà Trump thốt ra vào tháng 5 năm 2019, không hẳn là bốc đồng, nhằm chỉ trích Việt Nam).

Còn với việc can thiệp thị trường ngoại hối, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ phải tự giảm bớt tỷ lệ can thiệp xuống mức 2% bằng cách bán bớt một phần ngoại tệ đã thu gom trước đây, mà con số bán ra có thể vào khoảng 3 - 4 tỷ USD.

Hiệu ứng của Danh sách các nước thao túng tiền tệ mà Hoa Kỳ tạo ra là thấy rõ, bởi sau khi bị Mỹ áp hệ tiêu chí về việc này, cả Ngân hàng Nhà nước lẫn chính phủ Việt Nam đã chỉ phản ứng một cách yếu ớt. Thậm chí còn có thể lượng hóa hiệu ứng đó : nếu vào năm 2019 Ngân hàng Nhà nước đã mang lại số lời lãi lớn cho Nhà máy In tiền Quốc gia bằng những đơn đặt hàng in thêm núi tiền đến hơn 200.000 tỷ đồng để thu gom hơn 9 tỷ USD, thì đến năm 2019 số đơn đặt hàng in tiền đã bị thu ngắn đáng kể, đến nỗi Nhà máy In tiền Quốc gia còn bị lỗ đến hơn 11 tỷ đồng chỉ trong nửa đầu năm 2019.

Nếu không gấp rút thực thi những biện pháp cấp bách để khỏi vi phạm các tiêu chí của Mỹ, sắp tới Việt Nam rất có thể bị Mỹ xếp vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ, để tương lai rất cận kề là theo lệnh của Tổng thống Trump, Đại diện Thương mại Mỹ sẽ nâng cao mức thuế suất đánh vào hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ - tương tự chiến dịch nâng thuế suất đến 25% của Mỹ đối với toàn bộ 500 tỷ USD giá trị hàng hóa của Trung Quốc vào thị trường Mỹ.

Và nếu bị Mỹ đánh thuế nặng hàng xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng Việt Nam sẽ lâm vào cảnh phá sản, còn nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không thể chịu nổi thuế suất cao mà sẽ phải rút khỏi Việt Nam, khiến nền kinh tế nước này lao nhanh vào suy thoái trầm kha và càng khiến tuổi thọ của chính thể độc đảng trở nên ngắn ngủi đến khó lường.

Chưa kể cửa vào ‘kinh tế thị trường’ của chính thể độc đảng ở Việt Nam, vốn đã chẳng rộng mở gì, sẽ càng thêm hẹp lại…

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 06/10/2019

Hiện tượng lạ

Có một hiện tượng lạ là trong cả hai báo cáo phô trương thành tích kinh tế và hoạt động ngành ngân hàng năm 2018 của Thủ tướng "Cờ Lờ Mờ Vờ" và Thống đốc Lê Minh Hưng, đã không hề phát ra con số cụ thể nào về quỹ dự trữ ngoại hối, dù vào giữa năm 2018 quỹ này còn được khoa trương là đã đạt đến mức kỷ lục khoảng 63 tỷ USD.

Dự trữ ngoại hối thực của Việt Nam còn bao nhiêu ? (Hình minh họa : Getty Images)

Vậy thực chất quỹ dự trữ ngoại hối hiện thời là bao nhiêu ? Hoặc còn lại bao nhiêu sau khi Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã phải dùng một phần của quỹ này để đảo nợ nước ngoài, trả nợ nước ngoài, tiêu xài cho ngân sách chi thường xuyên của một đội ngũ công chức viên chức mà có đến "30% không làm gì cả nhưng vẫn lãnh lương", hoặc cho những nhu cầu khẩn thiết khác, kể cả chi phí quốc phòng mua vũ khí của Ấn Độ, Israel, Mỹ… để đối phó với nguy cơ Trung Quốc ?

Tại tổ chức Hội nghị Triển khai Nhiệm vụ Ngân hàng năm 2019 được tổ chức vào ngày 9 tháng Giêng, 2019, ông Lê Minh Hưng cho biết trong năm 2018 Ngân hàng Nhà nước đã mua ròng trên 6 tỷ USD để tăng dự trữ ngoại hối.

Như vậy, số đô la mua ròng của Ngân hàng Nhà nước trong năm 2018 là thấp hơn đáng kể so với lượng mua ròng được Ngân hàng Nhà nước báo cáo trong hai năm trước – 2017 và 2016, với khoảng từ 10 đến 12 tỷ USD mỗi năm.

Hiện tượng Ngân hàng Nhà nước bị giảm số mua đô la trong năm 2018 từ các ngân hàng thương mại cổ phần và thị trường tự do, cộng hưởng hiện tượng giới quan chức nhà nước không dám nêu cụ thể lượng ngoại tệ của quỹ dự trữ ngoại hối cho thấy lượng đô la trôi nổi không còn nhiều như trước và đang có khuynh hướng xuống thấp hơn cứ sau mỗi năm.

Thành tích gần nhất và lớn nhất của Quỹ Dự trữ Ngoại hối – được công bố bởi Ngân hàng Nhà Nước vào giữa năm 2018 – là đã tích góp được hơn 60 tỷ USD, một con số lớn chưa từng thấy trong lịch sử quỹ này.

Nhưng lại chẳng có gì đáng khoe khoang thành tích "dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã trên 60 tỷ USD". Bởi cho tới nay, con số tổng này chẳng mang một ý nghĩa gì về thực chất khi Ngân Hàng Nhà Nước vẫn bưng bít hoàn toàn các phần cấu thành của nó gồm tiền mặt bằng đô la và các ngoại tệ mạnh khác, vàng, trái phiếu mua của chính phủ Mỹ…

Trong khi đó, thông tin từ Mỹ cho biết có đến 1/3 trong kho dự trữ ngoại hối của Việt Nam nằm dưới dạng trái phiếu mà chính phủ Việt Nam mua của chính phủ Mỹ, tức dự trữ ngoại hối thực của Việt Nam – ngay cả nếu đúng là con số hơn 60 tỷ USD như Ngân hàng Nhà nước công bố – chỉ còn 2/3 của con số đó.

Nhưng cho dù dự trữ ngoại hối thực của Việt Nam có đạt đến 60 tỷ USD tiền mặt chăng nữa, con số này mới chỉ đáp ứng cho khoảng 3 tháng nhập khẩu – mức tối thiểu phải thỏa mãn theo quy định quốc tế, trong khi Việt Nam còn phải dùng dự trữ ngoại hối để trả nợ nước ngoài và cho ngân sách vay mượn nhằm bù đắp "khó khăn túi thủng…".

Những đồng đô la cuối cùng

Vào thời kỳ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình, nạn bội chi và vung tiền vô tội vạ đã khiến kho dự trữ ngoại hối cạn đi nhanh chóng, chỉ còn khoảng 30 tỷ USD theo báo cáo.

Đến thời thủ tướng mới là Nguyễn Xuân Phúc và thống đốc mới là Lê Minh Hưng, Ngân hàng Nhà nước đã có một chiến dịch âm thầm, miệt mài và đầy thủ đoạn để tung ra một núi tiền đồng nhằm gom tích đô la từ hệ thống ngân hàng và đô la trôi nổi ở chợ đen lẫn từ khu vực dân cư, khiến chỉ trong vài năm, kho dự trữ ngoại hối của nhà nước đã được báo cáo tăng gấp đôi và được xem là "thành tích kiến tạo" của chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Nhưng rất có thể, đó là những đồng đô la cuối cùng mà Ngân hàng Nhà nước có thể vét dễ dàng từ thị trường tự do. Từ tháng Năm và Sáu năm 2018, tình hình vét đô cho Quỹ Dự trữ Ngoại hối đã chậm hẳn lại, để cho đến nay không còn nghe báo cáo thành tích dự trữ ngoại hối tiếp tục tăng phi mã.

Một hiện tượng đồng pha khác củng cố cho kịch bản lượng ngoại tệ trôi nổi giảm sút khá nhiều là lượng kiều hối của "khúc ruột ngàn dặm" chuyển về Việt Nam trong năm 2018 rất có thể đã không thỏa mãn nguyện vọng của Bộ Chính trị đảng muốn "kiều bào ta" gửi đô la về để cống hiến và cầm hơi cho chế độ.

500 tấn vàng trong dân vẫn giống như mỡ treo miệng mèo mà còn lâu hoặc chẳng bao giờ chính quyền "hốt" được". (Hình minh họa : Getty Images)

Kết thúc năm 2018 và rất tương đồng với cái kết của năm 2017, vẫn không có một con số thống kê tổng hợp nào về kiều hối quốc gia được phát hành bởi Tổng cục Thống kê và các cơ quan liên quan, mà chỉ có ước tính khu vực Sài Gòn nhận được khoảng 5 tỷ USD. Nếu tính theo tỷ lệ thông thường là Sài Gòn chiếm khoảng 60% tổng lượng kiều hối về Việt Nam thì số kiều hối thực về Việt Nam trong năm 2018 chỉ vào khoảng từ 8 đến 8,5 tỷ USD – giảm sút nghiêm trọng so với mức kỷ lục 13,2 tỷ USD vào năm 2015.

Dự trữ ngoại hối thực còn bao nhiêu ?

Một lần nữa, trong nhiều lần kể từ năm 2011 đến nay, Chính Phủ Nguyễn Xuân Phúc và hai cơ quan tham mưu là Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính phải tính đến việc gom 500 tấn vàng trong dân, mà rất có thể sẽ được quy đổi sang đô la để trả nợ nước ngoài. Cùng lúc, một chuyên gia Ngân hàng Thế giới, không biết lấy thông tin từ đâu, đã "chỉ điểm" cho chính phủ Việt Nam rằng trong dân Việt còn tới 60 tỷ USD nhàn rỗi – hàm ý tha hồ mà vét…

Và một lần nữa, chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và hẳn phải nhận được sự đồng thuận rất cao trong "tập thể Bộ Chính trị" có thể đã phải tính đến kế vét đô bằng cách ép dân phải bán đô la cho ngân hàng chứ không được giao dịch trên thị trường tự do, để sau đó các ngân hàng phải bán lại đô la cho Ngân hàng Nhà nước theo "giá nội bộ", để Quỹ Dự trữ Ngoại hối có tiền trả nợ cho nước ngoài vào năm 2018 và những năm sau – có thể lên tới từ 10 đến 15 tỷ USD nợ phải trả mỗi năm.

Hiện nay, con số nợ nước ngoài của Việt Nam (chỉ tính riêng nợ của chính phủ và do chính phủ bảo lãnh mà chưa tính đến số tự vay tự trả của khối doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân) đã lên đến $105 tỷ, xấp xỉ 50% GDP…

Hai động thái "vét" vàng và ngoại tệ trên xảy ra trong bối cảnh các nguồn ngoại tệ mạnh từ viện trợ không hoàn lại, viện trợ ODA và kiều hối của "khúc ruột ngàn dặm" đều khá bi đát. Từ năm 2014, chính thể Việt Nam đã không còn nhận được nguồn vốn ODA đáng kể nào, còn từ năm 2018 đã không còn ODA ưu đãi.

Trong khi đó, 500 tấn vàng trong dân vẫn giống như mỡ treo miệng mèo mà còn lâu hoặc chẳng bao giờ "hốt" được". Bởi cho tới nay, vẫn chưa thấy bất kỳ một dấu hiệu nào từ phía Ngân hàng Nhà nước trưng ra sự bảo đảm về việc Ngân hàng Nhà nước phải có những giải pháp thật sự an toàn cho người gửi vàng. Hàng loạt vụ đổ bể ở nhiều ngân hàng và hiện tượng "tiền tiết kiệm bốc hơi" xảy ra trong những năm gần đây đã khiến cho dân chúng mất đi đáng kể niềm tin vào giới ngân hàng. Trong tình thế đó, nhiều người dân thà chôn giấu vàng dưới gầm giường, thay vì gửi vào ngân hàng mà không thể chắc chắn là vàng của mình sẽ "không cánh mà bay".

Xét theo logic bắt buộc phải trả nợ nước ngoài hàng năm của chính phủ Việt Nam, quỹ dự trữ ngoại hối hiện thời không thể "đạt kỷ lục hơn 60 tỷ USD", mà có thể chỉ vào khoảng 30 tỷ USD như cái thời bị giảm nghiêm trọng vào năm 2015 do Việt Nam phải trả nợ nước ngoài đến 20 tỷ USD cho năm đó. 

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 27/01/2019

Việt Nam gia hạn miễn thị thực visa cho 5 nước Châu Âu (RFA, 04/05/2018)

Tờ Tân Hoa Xã hôm 4/5 đưa tin cho biết Chính phủ Việt Nam quyết định gia hạn miễn thị thực cho các công dân Anh, Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha đến năm 2020.

Khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam - AFP

Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam cho biết, trước đây công dân của 5 quốc gia nêu trên được miễn thị thực chỉ trong một năm, sau đó họ phải yêu cầu gia hạn thêm một năm nữa.

Vấn đề này được thử nghiệm đầu tiên từ năm 2015 đến năm 2016.

Theo Tân Hoa Xã, Việt Nam đã đón 720.000 lượt khách Tây Âu vào năm 2015, khoảng 855.000 lượt khách trong năm 2016 và 1,5 triệu vào năm 2017.

Du lịch Việt Nam có kế hoạch đón từ 16 đến 17 triệu du khách nước ngoài và 78 triệu du khách trong nước trong năm 2018, đạt doanh thu 27,5 tỷ đô la.

************************

Việt Nam có dự trữ ngoại hối 63 tỷ đô la Mỹ (RFA, 04/05/2018)

Trong lĩnh vực kinh tế, dự trữ ngoại hối của Việt Nam đạt mức 63 tỷ đô la Mỹ tính đến thời điểm hiện nay.

Dự trữ ngoại hối của Việt Nam đạt mức 63 tỷ đô la Mỹ tính đến thời điểm hiện nay.

Cơ quan chức năng chính phủ Hà Nội cho biết trong hơn hai năm qua, Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam mua thêm tới 32 tỉ đô la Mỹ và đến thời điểm Tết Nguyên Đán vào đầu tháng 2 vừa qua, con số dự trữ ngoại hối của Việt Nam đạt khoảng 60 tỷ đô la Mỹ.

Trong 4 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất siêu gần 3,4 tỷ đô la Mỹ và nguồn cung ngoại tệ trên thị trường được cho là dồi dào giúp cơ quan quản lý tăng cường mua vào ngoại tệ.

Trong một diễn tiến khác, từ ngày 11 đến 13 tháng 9 năm nay, Hà Nội đăng cai tổ chức Diễn đàn Kinh tế Thế giới về Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á (ASEAN) 2018.

Tin này được ban tổ chức thông báo vào ngày 3 tháng 5.

Một điểm được nêu ra là trong thời gian 15 năm tới, lực lượng lao động của 10 nước ASEAN được dự báo tăng mỗi ngày chừng 11 ngàn người. Trong khi đó thì các robot công nghiệp là đối tượng cạnh tranh với lực lượng lao động kỹ năng thấp ; trí thông minh nhân tạo cũng là thách thức lớn đối với lĩnh vực dịch vụ.

Lao động giá rẻ là một lợi thế cạnh tranh lâu nay của nhiều nước đang phát triển thuộc khối ASEAN như Việt Nam, Campuchia…

*******************

Đối thoại chính sách Việt Nam – EU (RFA, 04/05/2018)

Bộ Công thương Việt Nam vào sáng thứ Sáu 4/5/2018 phối hợp với Phái đoàn Liên minh Châu Âu tổ chức cuộc họp "Đối thoại chính sách" liên quan đến chương trình "Hỗ trợ chính sách phát triển năng lượng và tăng cường tiếp cận năng lượng bền vững tới khu vực nông thôn, miền núi và hải đảo", sử dụng vốn ODA không hoàn lại do Liên minh Châu Âu tài trợ.

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh - AFP

Truyền thông trong nước dẫn lời Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định mục tiêu của Việt Nam là hoàn thiện thị trường điện cạnh tranh và hướng đến phát triển xanh. Đại sứ Bruno Angelet cho biết EU đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để giúp Việt Nam thực hiện mục tiêu này.

Theo cam kết của chính phủ Việt Nam, ‘Đối thoại chính sách" sẽ diễn ra thường niên từ nay đến năm 2020, với mục đích minh bạch nền tài chính công, thu hút các nhà đầu tư mới vào ngành điện, đặc biệt phát triển năng lượng tái tạo.

Theo trang web của phái đoàn EU tại Việt Nam, hiện EU là nhà tài trợ không hoàn lại lớn nhất của Việt Nam. EU cam kết đóng góp 400 triệu euro cho Việt Nam cho hợp tác phát triển giai đoạn 2014 – 2020, tập trung vào lĩnh vực quản trị công hiệu quả, năng lượng và biến đổi khí hậu.

**********************

Luật an ninh mạng sẽ siết chặt tự do ngôn luận ? (VOA, 04/05/2018)

Trong tháng này, Quốc hội Việt Nam sẽ biểu quyết thông qua dự thảo luật an ninh mạng. Nếu được ban hành, luật này được cho là sẽ thắt chặt thêm việc khống chế những ý kiến bất đồng đối với chính phủ và Đảng cộng sản Việt Nam.

Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu Facebook và Google ngăn chặn những thông tin mà họ cho là "độc hại".

Dự thảo luật an ninh mạng đã được trình Quốc hội xem xét và thảo luận từ kỳ họp cuối năm 2017. Luật này nằm trong 7 dự án luật dự kiến được xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa 14 sẽ khai mạc ngày 21/5 tại Hà Nội, theo truyền thông trong nước.

Tại phiên thảo luận ở kỳ họp cuối năm ngoái, có nhiều ý kiến cho rằng một số nội dung của dự thảo chưa tách bạch rõ ràng giữa an ninh mạng với an toàn thông tin mạng và một số nội dung liên quan đến việc hạn chế quyền con người và quyền công dân.

Theo ghi nhận của Dân Trí, những ý kiến này cho rằng việc giao các quyền con người, quyền công dân cho Chính phủ quy định là chưa phù hợp với Hiến pháp.

Đối với những nhà hoạt động thường đưa ra các ý kiến trái chiều với Đảng cộng sản hay chỉ trích các điều hành của chính phủ thì bộ luật mới là một công cụ để nhà cầm quyền siết chặt việc quản lý họ, theo một nhà hoạt động dân chủ ở Hà Nội, Nguyễn Chí Tuyến.

"Luật này thông qua thì nó sẽ phần nào thắt chặt kiểm soát thông tin trên mạng", anh Tuyến nói với VOA. "Quốc gia nào cũng phải tăng cường bảo vệ an ninh mạng nhưng thực sự họ nhằm vào tiếng nói của người dân hơn, họ mượn chuyện an ninh quốc gia để họ tròng vào cổ người dân".

Theo toàn văn dự thảo được đăng trên trang web của Quốc hội, điều 49 quy định Bộ Quốc phòng và Bộ Công an phối hợp với các bộ ngành có liên quan "phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý phần mềm độc hại" gây ảnh hưởng đến "an ninh quốc gia" và "trật tự an toàn xã hội".

Đây là một trong những điều mà những người có tiếng nói bất đồng với chính quyền như anh Tuyến, người từng bị chính quyền sách nhiễu và bắt giữ vì tham gia biểu tình ở Hà Nội, "lo ngại" nhất.

"Họ đặt ra những từ, cụm từ trong các điều khoản ví dụ như thông tin ‘xấu’ và ‘độc hại’. Một từ như thế không có định lượng và căn cứ như thế nào là ‘xấu’ và như thế nào là ‘độc hại’. Bởi vì có thể đối với một quan chức tham nhũng, thông tin này đưa ra người ta có thể coi là xấu nhưng đối với nhân dân, người ta lại hồ hởi mừng rỡ đón nhận".

"Thòng lọng mơ hồ"

Anh Tuyến, một thành viên sáng lập hội Câu lạc bộ bóng đá No-U Club để phản đối đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc trên Biển Đông, cho rằng những cụm từ "chung chung" khi được thông qua thành luật sẽ trở thành "thòng lọng mơ hồ" của chính quyền để "chụp lên ai mà người ta muốn".

Theo các chuyên gia, sự phát triển cơ sở hạ tầng về internet của Việt Nam đã vượt xa khả năng quy định kiểm soát của chính phủ. Điều tốt nhất họ có thể làm là ngăn chặn sự tiếp cận vào các website nhất định mà họ cho là ‘xấu độc.’

Đảng cộng sản Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu Facebook và Google ngăn chặn những thông tin "độc hại". Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, Google và Facebook đã ngăn chặn và gỡ bỏ hàng nghìn video ‘xấu độc’ và thông tin ‘bôi nhọ lãnh đạo, tuyên truyền chống phá Đảng, Nhà nước".

Tháng 12 năm ngoái, chính phủ Việt Nam thành lập Lực lượng 47 với 10.000 ‘binh sỹ đấu tranh trên mạng’ để ‘phản bác các quan điểm sai trái.’ Sau đó, vào tháng 3 năm nay, Bộ tư lệnh tác chiến không gian mạng với chức năng "bảo vệ Tổ quốc" được thành lập theo một quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Việt Nam là một trong 7 quốc gia có tốc độ phát triển Internet, mạng xã hội nhanh nhất thế giới. Hiện có 80 triệu tài khoản Facebook và 50 triệu thuê bao Internet ở quốc gia Đông Nam Á này.

Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch cho biết Việt Nam hiện đang giam giữ hơn 100 nhà báo, blogger và những nhà hoạt động dân chủ từng ‘chỉ trích’ chính phủ.

Một điều khoản khác trong dự luật này cũng đang gây ra tranh cãi là việc yêu cầu "cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam". Quy định này, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, là đáp ứng được yêu cầu "bảo vệ chủ quyền quốc gia" và "trật tự xã hội".

Trước đó, Luật An ninh mạng đã yêu cầu Facebook, Google… đặt máy chủ "quản lý dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam". Nhưng sau nhiều tranh cãi, điều luật này đã bị lược bỏ.