Biển Đông : Malaysia chống chiến thuật "chia rẽ Đông Nam Á" của Bắc Kinh (RFI, 19/05/2019)
Sau Philippines, Malaysia là mục tiêu thứ hai của Trung Quốc trong chiến thuật bẻ gãy từng thành viên Đông Nam Á để thống trị Biển Đông. Nhưng Mahathir không phải là Duterte. Theo South China Morning Post hôm 18/05/2019, Kuala Lumpur từ chối đàm phán song phương với Bắc Kinh.
Thủ tướng Malaysia Mahathir (T) và đồng nhiệm Trung Quốc Lý Khắc Cường. Ảnh chụp tại Bắc Kinh ngày 20/08/2018.Reuters
Phát biểu trên đài phát thanh độc lập Malaysia BFM 89.9 hồi đầu tuần, Ngoại trưởng Saifuddin Abdulla cho biết sẽ không có chuyện đàm phán song phương với Trung Quốc. Theo ông, xung khắc chủ quyền tại Biển Đông cần phải được giải quyết trong khuôn khổ đàm phán đa phương, và Trung Quốc phải đàm phán với 10 nước ASEAN.
Theo các nguồn tin riêng của South China Morning Post , "Bắc Kinh đã gợi ý với Kuala Lumpur thành lập một cơ chế tham khảo song phương" để hai bên thảo luận "riêng với nhau" những tranh chấp chủ quyền biển đảo. Nhưng Ngoại trưởng Malaysia bác bỏ ý kiến này. Ông giải thích : Đó là chiến thuật của Bắc Kinh đàm phán riêng với từng nước nhỏ ở Đông Nam Á theo kiểu lấy thịt đè người để rồi khi họp chung lại, ASEAN bị phân hóa lập trường, không thảo luận chung được, cuối cùng chỉ thụ động thông qua theo ý Trung Quốc.
Bắc Kinh muốn áp dụng chiến thuật "chia để trị" với Kuala Lumpur nhằm vô hiệu hóa Malaysia, như đã thành công trong việc trói tay Philippines của tổng thống Duterte trong hồ sơ Biển Đông. Philippines bỏ qua một bên chiến thắng trên mặt luật pháp quốc tế, đánh đổi chủ quyền quốc gia để được tài trợ xây dựng hạ tầng cơ sở, South China Morning Post nhắc lại.
Tuy nhiên, Trung Quốc đụng phải lập trường cứng rắn của Kuala Lumpur từ khi thay đổi đa số cầm quyền.
Thời thế cũng thuận lợi hơn cho các nước Đông Nam Á.
Được South China Morning Post đặt câu hỏi, chuyên gia Trung Quốc Trương Minh Lượng, đại học Tế Nam, phân tích : Chiến tranh thương mại với Mỹ buộc Trung Quốc tìm cách tạo thế bình ổn với các nước láng giềng, nhưng chiến thuật "chia để trị" có khả năng đụng phải sự đề kháng của Malaysia.
Với sự lãnh đạo của thủ tướng Mahathir, Kuala Lumpur thấy rõ tình hình sáng sủa hơn và lợi thế của Malaysia so với Trung Quốc. Do vậy, không có lý do để thảo luận riêng với Bắc Kinh.
Tú Anh
***************
Tư lệnh Hải Quân Mỹ kêu gọi Úc, Indonesia tuần tra Biển Đông (RFI, 17/05/2019)
Đô đốc John Richardson, tư lệnh Hải Quân Mỹ hôm qua 16/05/2019 kêu gọi Hải Quân Úc và Indonesia hiện diện thường xuyên hơn trên Biển Đông, kể cả việc tuần tra vì tự do hàng hải. Theo ông, mỗi quốc gia Đông Nam Á đều phải kiên quyết đáp trả việc Trung Quốc quân sự hóa các đảo ở Biển Đông.
Một chiến hạm của Mỹ. Ảnh chụp ngày 23/09/2016.U.S. Navy/Mass Communication Specialist 3rd Class Patrick Dionne (Ảnh minh họa)
Tuyên bố trên đây được đưa ra trong khuôn khổ vòng công du của đô đốc Richardson trong khu vực, trong đó có Nhật Bản, Ấn Độ, Singapore. Theo ông, cả Úc và Indonesia đều ủng hộ mạnh mẽ trật tự luật pháp quốc tế. Hoa Kỳ nhấn mạnh, các hoạt động tuần tra vì tự do hàng hải sẽ thách đố chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc trên biển.
Tuần trước Hoa Kỳ đã khiến Trung Quốc tức giận khi điều hai chiến hạm đi vào bên trong khu vực 12 hải lý của Đá Ga Ven và Đá Gạc Ma ở Trường Sa, bị Bắc Kinh chiếm đóng từ năm 1988.
Washington rất muốn Úc cũng có những hoạt động tương tự, nhưng cho đến nay chính quyền của thủ tướng Scott Morisson vẫn chưa đáp ứng. Phát ngôn viên Công Đảng Richard Marles tháng 7/2018 nói rằng mọi khả năng sẽ được xem xét.
Giám đốc điều hành Viện Chính Sách Chiến Lược Úc Peter Jennings nhận định, nếu đi vào bên trong khu vực 12 hải lý sẽ chứng tỏ rằng không công nhận yêu sách chủ quyền của Trung Quốc. Úc thường xuyên tuần tra Biển Đông, nhưng chưa bao giờ vào trong khu vực lãnh hải này. Nếu Công Đảng thắng cử, thì rất có thể đề nghị của Mỹ sẽ được thực hiện.
Lần đầu tiên từ 7 năm tuần duyên Mỹ-Philippines tập trận
Trong một diễn biến khác, tuần dương hạm Bertholf của lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ được bổ sung cho Đệ thất Hạm đội, đã tập trận với Philippines tại Biển Đông. Tờ Stars and Stripescủa lực lượng viễn chinh Mỹ hôm 16/05/2019 cho biết đây là lần đầu tiên kể từ 7 năm qua có sự phối hợp với tuần duyên Philippines.
Chiếc Bertholf cùng với hai chiến hạm BRP Batangas và BRP Kalanggaman đã thực hiện các kịch bản tìm kiếm, cứu nạn và các hoạt động khác tại bãi cạn Scarborough, bị Trung Quốc chiếm từ năm 2012.
Đài truyền hình NHK của Nhật Bản hôm qua ghi nhận, các tàu tuần duyên Trung Quốc tại vùng biển này đã dừng lại và quan sát cuộc tập trận Mỹ-Philippines nhưng không can thiệp.
Phó đô đốc Linda Fagan thuộc bộ chỉ huy lực lượng tuần duyên khu vực Thái Bình Dương tuyên bố : "Hoa Kỳ là một quốc gia Thái Bình Dương, chúng tôi duy trì các mối quan hệ chặt chẽ và bền vững với các đối tác trong vùng, và quan trọng nhất là kiên quyết bảo vệ khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, rộng mở".
Thụy My
******************
Hải Quân Mỹ : Không hề tăng tuần tra ở Biển Đông để chống Bắc Kinh (RFI, 167/05/2019)
Tư lệnh Hải Quân Mỹ ngày 15/05/2019 bác bỏ lập luận theo đó Mỹ đã cho tăng cường các chiến dịch tuần tra tại vùng Biển Đông để thách thức các đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Trung Quốc.
Tiêm kích Mỹ luyện tập cất cánh và hạ cánh trên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đang hiện diện tại Biển Đông, ngày 10/04/2018 Reuters
Tại Hội Nghị Quốc Tế về An Ninh Trên Biển tổ chức ở Singapore, trước sự hiện diện của các đại diện hải quân 33 nước trong đó có Trung Quốc, đô đốc John Richardson tuyên bố là ông đã phân tích vấn đề và có thể khẳng định chắc chắn rằng cường độ của các chiến dịch tuần tra cũng như sự hiện diện của Hải Quân Mỹ trong vùng đều "nhất quán" trong nhiều thập niên gần đây, và không hề gia tăng đột ngột.
Theo hãng tin Mỹ AP, tuyên bố trên của tư lệnh Hải Quân Mỹ là nhằm trấn an một số đối tác trong khu vực.
Tư lệnh Hải Quân Mỹ, được Reuters trích dẫn, cũng cho rằng các hoạt động bảo vệ quyền tự do hàng hải ở Biển Đông đang bị "chú ý quá mức cần thiết". Các hoạt động này không chỉ được giới truyền thông theo dõi, mà còn bị Trung Quốc chú ý. Tại Biển Đông, ngoài việc tuần tra, lực lượng Mỹ còn có những hoạt động thường lệ khác là tập trận.
Trong một thông báo công bố hôm 14/05, lực lượng Tuần Duyên Mỹ xác nhận là tàu tuần tra cỡ lớn USCG Bertholf của Mỹ vào hôm đó đã tham gia một cuộc diễn tập chung với hai tàu tuần duyên của Philippines tại Biển Đông.
Báo chí Philippines tiết lộ là cuộc thao diễn được tiến hành gần bãi cạn Scarborough, phía tây đảo Luzon, một điểm nóng ở Biển Đông hiện đang bị Trung Quốc kiểm soát. Hai tàu Hải Cảnh Trung Quốc được điều đến để theo dõi sát cuộc tập trận, nhưng không có hành vi cản trở.
Trọng Nghĩa
Sau Mỹ, tàu Nhật tới Biển Đông ‘thách thức’ Trung Quốc (VOA, 04/07/2018)
Nhật Bản sẽ triển khai một tàu chở trực thăng loại lớn tới Biển Đông và Ấn Độ Dương năm thứ hai liên tiếp nhằm tăng cường sự hiện diện tại các vùng biển chiến lược này.
Tàu chở trực thăng Kaga.
"Đây là một phần nỗ lực của Nhật Bản nhằm thúc đẩy một vùng Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương tự do và rộng mở", một trong hai nguồn nắm thông tin về kế hoạch tuần tra kéo dài hai tháng nói với Reuters.
Với chiều dài gần 250 mét, tàu Kaga có thể chở đồng thời nhiều máy bay trực thăng.
Trong chuyến hải hành bắt đầu vào tháng Chín, nhiều khả năng sẽ vấp phải chỉ trích của Bắc Kinh, tàu này sẽ cập cảng tại một số quốc gia Đông Nam Á trong đó có Indonesia, hay Ấn Độ và Sri Lanka ở Nam Á.
Chưa rõ tàu có ghé thăm Việt Nam hay không. Reuters dẫn các nguồn tin ẩn danh nói rằng một tàu khác sẽ hộ tống Kaga và các tàu này có thể tham gia các cuộc diễn tập chung với tàu chiến của các nước khác ở khu vực.
Năm ngoái, Nhật đã đưa một tàu tương tự là Izumo tới Biển Đông và Ấn Độ Dương, và phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích rằng Tokyo "khuấy động bất ổn ở Biển Đông".
Hàng không mẫu hạm Mỹ Theodore Roosevelt hiện diện ở Biển Đông hôm 10/4.
Trước Nhật, Mỹ từng thực hiện tuần tra cả trên không và trên biển ở Biển Đông để đảm bảo quyền tự do hàng hải. Trung Quốc đã nhiều lần phản đối điều này.
Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp và Anh tuyên bố sẽ đưa tàu chiến vào Biển Đông để "thách thức" sự hiện diện quân sự của Trung Quốc.
Tuyên bố của hai thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc được đưa ra tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore, lặp lại tuyên bố trước đó của quan chức Mỹ, theo tờ South China Morning Post.
Bà Florence Parly, người đứng đầu lực lượng vũ trang Pháp, cho biết rằng một nhóm chuyên trách về hàng hải của Pháp cùng với tàu và trực thăng Anh sẽ thăm Singapore vào tuần tới rồi tiến vào "một số khu vực nhất định" thuộc Biển Đông.
Không đề cập cụ thể Trung Quốc, bà Parly gợi ý rằng các tàu chiến sẽ vượt qua "vùng lãnh hải" mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.
************
Nhật Bản gởi tàu chở trực thăng tới Biển Đông và Ấn Độ Dương (RFI, 04/07/2018)
Theo lời 2 viên chức Nhật Bản ẩn danh tiết lộ với hãng tin Reuters hôm nay, ngày 04/07/2018, trong năm thứ hai liên tiếp, Tokyo sẽ gởi một tàu chở trực thăng đến Biển Đông và Ấn Độ Dương với mục đích tăng cường hiện diện của Nhật trong khu vực.
Chiếc tàu chở trực thăng Kaga của Nhật đậu tại căn cứ hải quân Sasebo. Ảnh chụp ngày 06/04/2018. Reuters/Issei Kato/File Photo
Chiến hạm Kaga dài 248 mét, có khả năng vận hành đồng thời nhiều trực thăng, sẽ ghé qua các cảng của những nước Đông Nam Á như Indonesia, cũng như của Ấn Độ, và Sri Lanka. Kaga cũng có thể sẽ tham gia tập trận cùng các chiến hạm khác trong khu vực. Hai viên chức nói trên cho biết cuộc hành trình sẽ bắt đầu vào tháng 9, và sẽ kéo dài trong 2 tháng.
Kaga là chiếc tàu chở trực thăng thứ hai của Nhật trong hai năm liền được giao sứ mệnh này. Năm ngoái, chiếc Izumo cũng đã có cuộc hành trình tương tự đến Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Nhật Bản hiện không tham gia chiến dịch tự do hàng hải của Hoa Kỳ tại vùng Biển Đông do lo ngại khiêu khích Trung Quốc, khiến Bắc Kinh gia tăng hiện diện quân sự ở vùng Biển Hoa Đông, nơi mà hai nước tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Hoa Kỳ vẫn thường xuyên mở các cuộc tuần tra trên biển và trên không ở Biển Đông, cho rằng họ có quyền bảo đảm tự do hàng hải ở vùng biển này. Vào tháng 5 vừa qua, nhằm thể hiện một chiến lược rộng lớn hơn, Mỹ đã đổi tên Bộ tư lệnh Thái Bình Dương đặt tại Hawai thành Bộ tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương.
**********************
Trung Quốc cải tổ quân đội để mở rộng sức mạnh trên biển (RFI, 04/07/2018)
Trung Quốc cải tổ quân đội nhằm mở rộng sức mạnh quân sự trên biển, vượt khỏi khu vực ảnh hưởng truyền thống trên đất liền, để bảo vệ các lợi ích chiến lược của nước này trong kỷ nguyên mới. Đây là nội dung một tài liệu lưu hành nội bộ vào tháng 02/2018 của Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc mà hãng tin Kyodo có được và công bố ngày 04/07/2018.
Chủ tịch Tập Cận Bình phát biểu với Hải quân Trung Quốc ngày 12/04/2018. Li Gang/Xinhua via Reuters
Trước hết, tài liệu nhấn mạnh đến việc tăng cường gây hiềm khích với các nước láng giềng, trong đó có Nhật Bản, tại các vùng biển Hoa Đông, Biển Đông và một số khu vực khác. Tài liệu này cũng cho thấy Trung Quốc có chủ đích vượt qua Hoa Kỳ về sức mạnh quân sự, đúng với "tư tưởng tăng cường quân lực của chủ tịch Tập Cận Bình", tập trung vào chất lượng hơn số lượng ( theo thông báo của chủ tịch Tập năm 2015, từ 2,3 triệu, quân số sẽ giảm xuống còn 300.000 người), với một đội quân thiện chiến "sẵn sàng chiến đấu và chắc chắn thắng trận".
Về mặt chiến lược, một chương trong tài liệu ghi rõ, ngoài việc tập trung vào sẵn sàng chiến đấu bảo vệ bờ biển, quân đội Trung Quốc cũng phải tăng cường khả năng tác chiến trên bộ, trên biển và trên không, đồng thời "phải mở rộng lợi ích quốc gia bên ngoài lãnh thổ".
Một chương khác nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc cải cách quân đội, theo mô hình của Hoa Kỳ, Nga, Nhật Bản và bẩy nước khác. Theo tài liệu, "các bài học trong lịch sử cho thấy một sức mạnh quân sự vững chắc là điều quan trọng để một quốc gia trở nên hùng mạnh"và tránh nỗi ám ảnh "chiến tranh đeo bám". Cải cách quân đội cũng là một "bước ngoặt quan trọng cho một nước đang trỗi dậy để vượt qua một cỗ xe tiến chậm hơn", ám chỉ Hoa Kỳ.
Ví dụ về sự tan rã của Liên Bang Xô Viết và xáo trộn chính trị tại một số nước Đông Âu được tài liệu đưa ra để khẳng định phải kiểm soát chặt chẽ quân đội nhằm đảm bảo sự tồn tại lâu dài của đảng Cộng Sản Trung Quốc và chống lại các thế lực thù nghịch trong và ngoài nước.
Phương Tây cũng bị chỉ trích trong tài liệu vì đã kích động các nhà ly khai ở Tân Cương, Tây Tạng, Hồng Kông đòi độc lập. Thành viên Pháp Luân Công bị cáo buộc tổ chức biểu tình và tấn công khủng bố.
Tài liệu kết luận cốt lõi của hệ thống là quyền lãnh đạo tuyệt đối của đảng Cộng Sản Trung Quốc, vốn lãnh đạo cả quân đội và Quân Ủy Trung Ương.
Trung Quốc hạ thủy hai tầu khu trục
Ngày 03/07/2018, hai tầu khu trục mới Type 055 đã được hạ thủy tại cảng Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh. Đây là loại tầu đa năng, có khả năng phòng không tầm xa, chống ngầm và trên bộ. Trang Defense News cho biết hai tầu khu trục này có thiết kế rất giống với chiến hạm Aegis của Mỹ.
Thu Hằng
*********************
T
Biển Đông là khu vực mà các tuyến thương mại hàng hải tự do đi qua đóng vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế Nhật và Mỹ.
Nhật sẽ điều một tàu sân bay trực thăng đến Biển Đông và Ấn Độ Dương năm thứ hai liên tiếp, nhằm tăng cường sự hiện diện trong khu vực chiến lược hàng hải.
"Đây là một phần nỗ lực của Nhật để thúc đẩy chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương mở và tự do", giới chức Nhật nói.
Hải trình này dài hai tháng và bắt đầu vào tháng 9/2018.
Tàu Kaga dài 248m, có thể mang theo đồng thời nhiều trực thăng, sẽ dừng chân ở các nước Đông Nam Á như Indonesia và các cảng ở Ấn Độ, Sri Lanka.
Reuters dẫn nguồn tin ẩn danh viết : "Tàu Kaga, cùng với một tàu hộ tống, cũng có thể tiến hành các cuộc tập trận với tàu chiến các nước khác trong khu vực".
Nhật năm ngoái đã điều sân bay trực thăng Izumo trong một hải trình tương tự của Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Một phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản cho biết ông không thể đưa ra bình luận về các hoạt động tác chiến trong tương lai.
Bắc Kinh nói rằng sự hiện diện quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông mang ý nghĩa hòa bình và tuyên bố chủ quyền hầu hết ở khu vực này. Họ đã tiến hành xây dựng căn cứ trên các đảo và bãi cạn. Trung Quốc cũng đồng thời tăng cường hoạt động tác chiến hải quân ở Ấn Độ Dương.
Hoa Kỳ hiện đang tiến hành các cuộc tuần tra không quân, hải quân đều đặn ở Biển Đông và tuyên bố rằng họ phải đảm bảo quyền tự do hàng hải.
Hồi tháng 5/2018, Washington đổi tên Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ thành Bộ Tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.
Việc đổi tên lực lượng chỉ huy quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ phản ánh tầm quan trọng ngày càng tăng của Ấn Độ Dương trong tư duy chiến lược của Washington.
**********************
Nhật Bản đưa tàu chiến tới Biển Đông (RFA, 04/07/2018)
Nhật Bản sắp gửi một tàu sân bay trực thăng cỡ lớn tới Biển Đông và Ấn Độ Dương lần thứ hai liên tiếp trong hai năm trong một nỗ lực nhằm gia tăng sự hiện diện của mình ở khu vực. Hãng tin Reuters trích lời của hai giới chức Nhật Bản cho biết như vậy hôm 3/7.
Tàu sân bay trực thăng Izumo (trái) của Nhât Bản tại căn cứ Yokosuka ở Kanagawa hôm 6/12/2016 AFP
Một giới chức Nhật Bản cho Reuters biết đây là một phần trong nỗ lực thúc đẩy khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương mở và tự do của Nhật Bản. Người này cho biết thêm là hành trình của tàu Nhật bản sẽ kéo dài hai tháng và bắt đầu vào tháng 9 tới.
Theo giới chức Nhật Bản, tàu tham gia hành trình lần này là tàu Kaga có chiều dài 248 mét và có thể vận hành cùng lúc nhiều máy bay trực thăng. Tàu sẽ dừng ở một số nước Đông Nam Á bao gồm Indonesia và các cảng của Ấn Độ và Srilanka. Tàu Kaga và tàu hộ tống có thể cũng sẽ thực hiện các diễn tập chung với tàu chiến của các nước khác.
Hồi năm ngoái Nhật Bản cũng đã gửi tàu Izumo đến Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Sự xuất hiện ngày một nhiều của tàu chiến Nhật Bản trong khu vực phản ánh mối quan ngại của Nhật trước sự hiện diện quân sự gia tăng của Trung Quốc tại đây. Trung Quốc hiện là nước đòi chủ quyền phần lớn tại khu vực Biển Đông và cũng là nước đang có tranh chấp về chủ quyền với Nhật Bản ở khu vực biển Hoa Đông.
******************
Cảnh sát biển Việt Nam được trang bị pháo 23 ly, trong khi của Trung Quốc là 76 ly (VOA, 03/07/2018)
Cảnh sát Biển Việt Nam được trang bị pháo 23 ly trước "tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp", trong khi có thông tin cho biết Cảnh sát Biển Trung Quốc đã được trang bị pháo 76 ly.
Một phần tàu cảnh sát Biển Việt Nam và Tàu của Cảnh sát Biển Trung Quốc.
Tại cuộc họp báo của Bộ Quốc phòng vào sáng 3/7, Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết - Phó Chính ủy Cảnh sát Biển Việt Nam, được báo chí trong nước trích lời nói rằng : "tình hình trên Biển Đông diễn biến phức tạp, trong bối cảnh đó Cảnh sát Biển Việt Nam luôn chủ động, bình tĩnh và nhất quán" với chủ trương bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.
VNEpress dẫn lời ông Quyết nói theo quy định quốc tế, các tàu cảnh sát biển chủ yếu làm nhiệm vụ thực thi pháp luật và khẳng định chủ quyền : "Các tàu cảnh sát biển Việt Nam đã được trang bị đồng loạt pháo 23 ly trở xuống để bảo vệ chủ quyền bằng biện pháp dân sự theo pháp luật".
Liên quan đến thông tin các tàu hải cảnh Trung Quốc đã được trang bị pháo hạng nhẹ thay vì sử dụng vòi rồng, Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết nói hiện chưa có thông tin các tàu hải cảnh của Trung Quốc trang bị pháo 76 ly hoặc lớn hơn. Ông nói : "Thông tin các tàu Trung Quốc thay súng bắn nước bằng bắn pháo cũng chưa có thông tin cụ thể".
Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết, Phó Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam, trả lời họp báo hôm 3/7/2018. Ảnh Dân Việt
Theo National Interest, từ giữa năm 2015, Lực lượng Cảnh sát Biển Trung Quốc (còn gọi là Hải cảnh) đã bắt đầu tiến hành thử nghiệm trên biển tàu hải cảnh đầu tiên lớp 12.000 tấn, lắp pháo 76mm.
Hôm 10/4, một dự luật được chính phủ Việt Nam đệ trình lên Quốc hội cho phép Lực lượng cảnh sát biển linh hoạt hơn để có thể nổ súng trong khi làm nhiệm vụ ngoài khơi, giữa lúc đang có căng thẳng vì tranh chấp trên Biển Đông.
Theo bản dự thảo đăng trên website của Quốc hội, thì cảnh sát biển Việt Nam có thể nổ súng để "bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia trên biển ; quản lý về an ninh, trật tự, an toàn, môi trường biển và bảo đảm việc chấp hành pháp luật Việt Nam, các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên".
Cảnh sát biển có thể nổ súng cảnh cáo các tàu hoạt động bất hợp pháp trong vùng biển của Việt Nam nếu các tàu này không chấp hành hiệu lệnh chấm dứt các hoạt động bất hợp pháp, dự thảo viết.
Dự luật này, dự kiến sẽ được các nhà lập pháp biểu quyết vào cuối năm nay, sẽ cho phép lực lượng cảnh sát biển hành động quyết đoán hơn trong vùng biển có tranh chấp với Trung Quốc, theo Reuters.
Cảnh sát biển Việt Nam hiện được trang bị các tàu tuần tra của Mỹ và Nhật Bản. Mỹ đã trao cho Việt Nam 12 tàu tuần tra để giúp Việt Nam củng cố năng lực giám sát và bảo vệ hàng hải của mình. Nhật Bản cũng đã cung cấp 6 tàu tuần tra đã qua sử dụng và hứa cấp thêm 6 tàu mới.
Hai tàu chiến Mỹ tiến lại gần quần đảo Hoàng Sa (VOA, 27/05/2018)
Hai tàu chiến của hải quân Mỹ đã tới gần các hòn đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông để thể hiện "quyền tự do hàng hải", Reuters đưa tin hôm 27/5, dẫn hai quan chức Mỹ.
Thủy thủ Mỹ trên tàu chiến Antietam.
Hãng tin Anh nhận định rằng, dù bước đi này đã được hoạch định nhiều tháng trước và nó đã trở thành thường lệ, động thái diễn ra ở một thời điểm nhạy cảm, vài ngày sau khi Hoa Kỳ rút lại lời mời Trung Quốc tham dự một cuộc thao dượt hải quân uy mô lớn do Mỹ tổ chức.
Reuters dẫn các quan chức Mỹ giấu tên cho biết rằng chiến hạm được trang bị trên lửa là Higgins và Antietam đã tiến vào phạm vi 12 hải lý cách các hòn đảo thuộc Hoàng Sa như Tri Tôn và Phú Lâm mà Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền.
Hãng tin này cũng trích lời những người chỉ trích hoạt động này nói rằng động thái như trên ít tác động tới Trung Quốc và gần như chỉ mang tính biểu tượng.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 27/5 phản đối "sự khiêu khích" của Washington.
Trong tuyên bố ngắn được Reuters trích dẫn, Bộ này nói rằng hành động của Mỹ vi phạm chủ quyền của Trung Quốc vì hai tàu chiến tiến vào vùng lãnh hải của Bắc Kinh khi chưa được phép.
Bộ này cũng nói thêm rằng tàu và máy bay của Trung Quốc đã được triển khai để cảnh cáo và yêu cầu chiến hạm Mỹ rời đi.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chụp ảnh chung với các thủy thủ trên một tàu chiến của nước này ở Biển Đông hồi tháng Tư.
Các bức ảnh chụp từ vệ tinh hôm 12/5 cho thấy rằng Trung Quốc dường như đã triển khai các tên lửa đất đối không và tên lửa hành trình chống hạm ở Phú Lâm.
Đầu tháng này, không lực Trung Quốc đã cho các máy bay ném bom đáp xuống các đảo nhân tạo ở Biển Đông, gây quan ngại ở Việt Nam và Philippines.
Hoa Kỳ lâu nay muốn các nước khác cũng tham gia hoạt động thể hiện "quyền tự do hàng hải" ở Biển Đông.
Reuters cho rằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump hủy cuộc họp thượng đỉnh với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un đã gây thêm căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung trong bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục tranh chấp về thương mại.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 24/5 chỉ trích Mỹ rút lại lời mời nước này tham dự cuộc diễn tập hải quân do Hoa Kỳ tổ chức có tên gọi Vành đai Thái Bình Dương, viết tắt là RIMPAC, vì việc quân sự hóa Biển Đông.
Theo Reuters, Bắc Kinh từng tham gia cuộc thao dượt hàng hải quốc tế được coi là lớn nhất thế giới, diễn ra hai năm một lần ở Hawaii vào tháng Sáu và tháng Bảy.
Tin cho hay, RIMPAC tạo cơ hội cho lực lượng vũ trang của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trao đổi trực tiếp, và điều này sẽ giúp giảm bớt căng thẳng cũng như tính toán sai lầm nếu đôi bên đối đầu trong tình thế xấu hơn.
Theo Reuters, Lầu Năm Góc nói rút lại lời mời vì Bắc Kinh quân sự hóa các hòn đảo ở Biển Đông.
Trong một tuyên bố ngắn, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rằng Hoa Kỳ đã "phớt lờ sự thật và làm rùm beng cái gọi là quân sự hóa Biển Đông", và lấy đó là cái cớ để không mời Trung Quốc.
*********************
Tàu chiến Mỹ đi sát quần đảo Hoàng Sa (RFA, 27/05/2018)
Reuters hôm 27/5 trích nguồn tin từ hai giới chức Hoa Kỳ giấu tên cho biết hai tàu chiến Mỹ vừa tiến hành cuộc tuần tra trong vòng 12 hải lý gần quần đảo Hoàng Sa do Trung Quốc kiểm soát ở khu vực Biển Đông vào cùng ngày.
Hình ảnh vệ tinh đảo Phú Lâm với những vũ khí mới được Trung Quốc triển khai - AMTI (CSIS)
Hai giới chức được Reuters dẫn tin cho biết động thái mới này của Mỹ có thể khiến Bắc Kinh tức giận trong khi Tổng thống Donald Trump đang cần sự cộng tác của Trung Quốc về vấn đề Bắc Hàn. Trước đó, Tổng thống Hoa Kỳ vừa tuyên bố huỷ bỏ cuộc gặp với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jon Un dự định diễn ra ở Singapore trong tháng tới vì những lời nói mà ông cho là thù địch của Bắc Hàn nhắm vào Mỹ.
Theo hai giới chức Mỹ, hai tàu được nói là khu trục hạm có tên lửa dẫn đường Higgins và tuần dương hạn có tên lửa dẫn đường Antietam. Hai tàu đi qua các đảo Tree, Licoln, Triton và đảo Phú Lâm.
Đảo Phú Lâm là một căn cứ quân sự quan trọng của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi nước này triển khai những vũ khí quân sự và xây đường băng. Hình ảnh vệ tinh hôm 12/5 cho thấy Trung Quốc đã bố trí thêm những vũ khí mới ra đảo này, theo Chương trình Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Châu Á (AMTI). Theo AMTI, các vũ khí này bao gồm tên lửa đất đối không, tên lửa hành trình chống ngầm và hệ thống radar.
Hôm 18/5 vừa qua Trung Quốc cũng lần đầu tiên lên tiếng xác nhận đã điều máy bay ném bom H-6k đến Biển Đông. Theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, các máy bay này đã được triển khai đến đảo Phú Lâm.
Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ sau đó đã lên tiếng phản đối hành động này của Trung Quốc, coi đây là sự liên tục quân sự hoá Biển Đông của Trung Quốc.
Hoàng Sa là quần đảo hiện đang tranh chấp giữa Trung Quốc và Việt Nam. Ngoài Hoàng Sa, Trung Quốc cũng có tranh chấp về chủ quyền tại quần đảo Trường Sa với một số nước châu Á trong đó có Việt Nam.
Hoa Kỳ từ trước đến nay vẫn duy trì lập trường trung lập trong tranh chấp về chủ quyền ở Biển Đông nhưng nói Hoa Kỳ có quyền lợi về tự do hàng hải, và hàng không trong khu vực.
Từ năm 2015, Hoa Kỳ thường xuyên tiến hành các cuộc tuần tra trong chương trình tự do hàng hải tại Biển Đông, theo đó các tàu chiến Mỹ đi vào vùng 12 hải lý quanh các đảo ở khu vực Biển Đông, thách thức đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Việc Mỹ đẩy mạnh tuần tra Biển Đông đã góp phần ngăn chặn Trung Quốc có thêm những hành động mạnh tay hơn, nhưng đó không phải là "bùa vạn nặng".
Mỹ sẽ đẩy mạnh tuần tra Biển Đông
Theo giới chức lãnh đạo Lầu Năm Góc, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ có thể sớm điều thêm chiến hạm và cả máy bay tuần tiễu hàng hải, thậm chí là máy bay ném bom đến tuần tra Biển Đông, nhằm thách thức các tuyên bố chủ quyền sai trái của Trung Quốc.
Tờ The Wall Street Journal hôm 3/9 dẫn lời nhiều quan chức Bộ quốc phòng Mỹ tiết lộ, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương vừa lên kế hoạch tiến hành 2 - 3 hoạt động duy trì tự do hàng hải (Freedom of Navigation Operations - FONOP) ở Biển Đông trong vài tháng tới.
Động thái này được cho là nhằm tăng cường sự thách thức của Mỹ trước việc Trung Quốc có yêu sách chủ quyền phi lý với một số thực thể tự nhiên ở Biển Đông và vùng biển xung quanh những thực thể này.
Việc lên lịch cho các hoạt động FONOP còn được cho là nhằm loại bỏ những yếu tố chính trị vốn thường chi phối thời gian và địa điểm diễn ra các cuộc tuần tra dưới thời chính quyền của Tổng thống Barack Obama trước kia, trả hoạt động này về với cách tiếp cận quân sự đơn thuần.
Theo The Wall Street Journal, dưới thời Tổng thống Obama, các quan chức Lầu Năm Góc thường bức xúc với quá trình lên kế hoạch và tiến hành FONOP.
Một số quan chức lý giải rằng các kế hoạch FONOP trước kia thường phải trải qua những thủ tục rất nhiêu khê, được chuyển từ Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương đến Lầu Năm Góc rồi tới Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh quốc gia trước khi được phê chuẩn hoặc bị bác bỏ, tùy thuộc vào những ưu tiên về chính trị của Nhà Trắng với phía Trung Quốc lúc bấy giờ.
Mỹ dự định đẩy mạnh tuần tra bằng tàu chiến và máy bay quân sự trên Biển Đông
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, quá trình yêu cầu triển khai FONOP vẫn không thay đổi nhưng việc phê chuẩn có thể diễn ra nhanh hơn vì Nhà Trắng đã nắm trong tay kế hoạch do Lầu Năm Góc đệ trình từ trước.
Theo Vụ Khảo cứu quốc hội Mỹ, trong 2 nhiệm kỳ của Tổng thống Barack Obama chỉ có tổng cộng 4 FONOP được tiến hành ở Biển Đông, song kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức hồi tháng 1 đến nay, hải quân Mỹ đã thực hiện đến 3 FONOP.
Giới chức Mỹ cũng lần đầu tiên tiết lộ với tờ The Wall Street Journal rằng có 2 máy bay tuần tra P-8 Poseidon đã bay phía trên tàu USS John S.McCain khi tàu này làm nhiệm vụ. Đây được cho là lần đầu tiên máy bay tuần tra Mỹ tham gia FONOP ở Biển Đông.
Theo các quan chức Mỹ, những FONOP sắp tới nhiều khả năng sẽ không chỉ bao gồm tàu chiến mà còn có cả máy bay quân sự.
FONOP không phải là "bùa vạn năng" trên Biển Đông
Giám đốc dự án nghiên cứu sự trỗi dậy của Trung Quốc thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ) Bonnie Glaser nhận xét rằng các nước trong khu vực đã có phản ứng tích cực trước sự quyết đoán của Washington khi tiến hành 3 FONOP mới nhất dưới thời Tổng thống Trump.
Phát biểu với tờ The Wall Street Journal, chuyên gia Bonnie Glaser cho rằng, phán quyết của Tòa Trọng tài đưa ra hồi tháng 7/2016 về vụ kiện Trung Quốc của Philippines là cơ sở để Mỹ tiến hành FONOP, chứng tỏ hành động của họ đang làm là theo đúng luật pháp quốc tế.
Theo bà Glaser, chính quyền Donald Trump cần tiến hành FONOP một cách đều đặn và nhất quán nhằm gửi thông điệp rằng, Mỹ không chấp nhận và sẵn sàng thách thức những tuyên bố chủ quyền biển quá đáng ; đồng thời nhấn mạnh rằng, những hoạt động của Mỹ ở Biển Đông không khác với những khu vực còn lại của thế giới.
Trong khi đó, cựu Trợ lý Bộ trưởng quốc phòng Mỹ David Shear cho rằng việc tiến hành FONOP đều đặn là "ý tưởng hay", nhưng hoạt động này nên nằm trong một chiến lược lớn hơn về Biển Đông và khu vực ; hơn nữa, FONOP không phải là cách duy nhất mà chính quyền Mỹ có thể sử dụng.
Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến cho rằng, không nên quá coi trọng hành động của Mỹ bởi họ cho rằng chính quyền Washington hành động như vậy vì mục đích riêng của mình, ví dụ như muốn nắm quyền điều khiển Châu Á-Thái Bình Dương hay thách thức tham vọng cường quốc của Trung Quốc…
Thế nhưng rõ ràng là trên trường quốc tế, mỗi quốc gia đều tiến hành các hoạt động trên cơ sở bảo vệ hoặc thu hoạch mục tiêu chiến lược cho mình và hành động đó vẫn được đánh giá là tốt nếu nó tuân thủ chặt chẽ các luật lệ quốc tế. Do đó, xét về những mục đích của Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông, hành động của Mỹ vẫn được coi là hợp pháp và đóng góp nhất định cho hòa bình, ổn định ở Đông Nam Á.
FONOP không thể buộc Trung Quốc từ bỏ yêu sách phi lý về chủ quyền Biển Đông
Mặc dù Mỹ chỉ thách thức Trung Quốc chứ không công khai ủng hộ ai trong tranh chấp chủ quyền (dù với mục đích nào) thì hành động này cũng đã góp phần quan trọng để ngăn chặn Trung Quốc có những bước đi mạnh bạo hơn để hiện thực hóa tham vọng về "Đường lưỡi bò" phi pháp.
Đô đốc Gary Roughead, cựu Tư lệnh Hải quân Mỹ cũng từng cho rằng Mỹ nên tiếp tục FONOP tại Biển Đông nhưng đây cũng chỉ nên là một phần trong các hoạt động mà Mỹ và các quốc gia khác theo đuổi nhằm khẳng định quyền tự do hàng hải và bảo vệ quyền lợi cũng như hoạt động của các quốc gia tôn trọng trật tự luật pháp trong khu vực quan trọng này.
Việc đẩy mạnh quá mức nhận thức của công chúng đối với FONOP có thể dẫn tới việc sử dụng thái quá cách thức này trong khi FONOP không phải là "bùa vạn năng", không thể là biện pháp hữu hiệu khiến Trung Quốc phải từ bỏ âm mưu độc chiếm Biển Đông.
Thiên Nam
Nguồn : Đất Việt, 05/09/2017
Hoa Kỳ và Philippines tuần tra chung trên Biển Sulu (RFI, 01/07/2017)
Các chiến hạm Mỹ và Philippines ngày 01/07/2017 đã tuần tra chung tại Biển Sulu, khu vực đang bị hải tặc ở tây nam nước này hoành hành.
Ảnh minh họa. Chiến hạm USS Coronado thuộc loại LCS. Wikimedia by U.S Navy
Chiến hạm USS Coronado thuộc loại LCS (Littoral Combat Ship, tức tàu tác chiến duyên hải) đã tham gia tuần tra cùng với chiếc tàu BRP Alcaraz của hải quân Philippines, theo đề nghị của chính quyền Manila.
Hãng tin Reuters nói thêm, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte không cho phép hải quân tuần tra chung với Hoa Kỳ trên Biển Đông vì sợ làm Bắc Kinh phật ý, trong khi Trung Quốc khẳng định chủ quyền trên hầu như toàn bộ vùng biển này và đã chiếm lấy bãi cạn Scarborough của Manila từ tháng 6/2012.
Ngược lại, ông Duterte tỏ ra cởi mở về sự hợp tác trên Biển Sulu, trước các hoạt động ngày càng dồn dập của quân Hồi giáo trong khu vực. Cách đây hai tuần, Philippines đã phối hợp với Indonesia và Malaysia tuần tra tại vùng biển này. Cơ quan tình báo Philippines lo ngại quân thánh chiến từ hai nước trên đây xâm nhập qua tuyến đường này, để phối hợp với quân Hồi giáo tại Marawi.
Quân nổi dậy đã tiến chiếm thành phố Marawi thuộc đảo Mindanao cách đây năm tuần. Khoảng 300 quân Hồi giáo, 82 quân nhân, cảnh sát và 44 thường dân đã bị tử thương trong các trận đánh. Tổng thống Duterte đã tuyên bố thiết quân luật tại vùng này.
Thụy My
***********************
Mỹ, Philippines tuần tra chung răn đe những kẻ chủ chiến Hồi giáo (VOA, 01/07/2017)
Hải quân hai nước hai nước Mỹ và Philippines đã tổ chức tuần tra hải quân chung vào ngày thứ Bảy trong vùng biển nguy hiểm ở phía nam Philippines, trong khi cộng đồng quốc tế ngày càng lo ngại về hoạt động gia tăng của những kẻ chủ chiến Hồi giáo và nạn cướp biển trong vùng này.
Tàu chiến cận bờ của Hải quân Mỹ, USS Coronado, trong một cuộc tập trận quân sự ở Vịnh Thái Lan
Tàu chiến cận bờ của Hải quân Mỹ, USS Coronado, đã cùng một tàu khu trục của Hải quân Philippines, BRP Alcaraz, tuần tra Biển Sulu, nơi mà nhiều vụ tấn công cướp biển nhắm vào các tàu thương mại đã xảy ra từ năm 2015.
"Các hoạt động ngoài biển của chúng tôi với Hải quân Philippines cho thấy cam kết của chúng tôi đối với liên minh và răn đen nạn cướp biển và các hoạt động phi pháp", Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ Don Gabrielson nói trong một thông cáo mà Đại sứ quán Mỹ tại Manila công bố.
Nhiều nước lo sợ rằng những chiến binh có cảm tình với Nhà nước Hồi giáo sẽ vượt qua biên giới biển giữa Malaysia và Indonesia để gia nhập các phiến quân Hồi giáo, những người đã chiếm thành phố Marawi ở miền nam Philippines năm tuần trước.
Khoảng 300 kẻ chủ chiến, 82 binh sĩ thuộc lực lượng an ninh và 44 thường dân đã thiệt mạng trong chiến sự.
Vị trí quần đảo Sulu, nơi phiến quân Hồi giáo trú ẩn trên đảo Jolo
Các cuộc tuần tra hải quân được tổ chức theo lời mời của chính phủ Philippines, đại sứ quán Mỹ cho biết. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte không cho phép các cuộc tuần tra chung với Mỹ ở Biển Đông có tranh chấp để tránh gây tổn hại tới mối quan hệ với Trung Quốc, nước tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ vùng biển này.
Tuy nhiên, ông hoan nghênh hợp tác ở miền nam vì hoạt động của những kẻ chủ chiến gia tăng. Hai tuần trước, Indonesia, Malaysia và Philippines tổ chức tuần tra hải quân chung ở vùng biển phía nam.