Đường vinh quang đầy máu dân lành

Cánh Cò, RFA, 10/10/2021

Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam cùng với Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản khi kết thúc Hội nghị lần thứ Tư của Ban chấp hành trung ương nhiệm kỳ 13 ngày 7 tháng 10 năm 2021 cùng hợp ca bài : Toàn hệ thống chính trị đã chủ động, tích cực vào cuộc, kế thừa, phát huy những thành tựu, kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém còn tồn tại và bình tĩnh, tỉnh táo đề ra nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp để xử lý kịp thời, đúng đắn những vấn đề mới phát sinh do tác động bất lợi của đại dịch Covid-19.

Ông Nguyễn Phú Trọng kết thúc Hội nghị lần thứ Tư của Ban chấp hành trung ương nhiệm kỳ 13 ngày 7/10/2021

Chưa hết, toàn bộ Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản nhiệm kỳ này chỉ đòi toàn đảng, toàn bộ hệ thống chính trị... bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, không được phụ họa với sai trái lệch lạc và không hết lòng vì nước, vì dân, không làm tròn bổn phận, chức trách được giao riêng trong phạm vi xây dựng, chỉnh đốn đảng mà thôi !

Hay lắm, vinh quang lắm vì Đảng thấu hiểu mọi ngóc ngách dẫn tới việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng cho khỏi bị diệt vong sau gần một thế kỷ đè đầu hút máu bọn dân đen ngu muội. Bọn dân đó có than thở cũng chỉ dám khe khẽ trong gia đình cùng lắm là giữa bàn nhậu với nhau vì ra khỏi phạm vi ấy, kẻ bạo mồm lắm miệng sẽ vào tù đếm lịch.

Sự tàn khốc không chỉ xảy ra một ngày mà liên lỷ hơn 90 năm qua kể từ ngày Đảng cộng sản được thành lập. Bắt đầu bằng những cái chết của cường hào địa chủ, tiếp theo là những người yêu nước nhưng khác chính kiến với Đảng, và rồi cải cách ruộng đất, chiến dịch Mậu Thân, tù cải tạo, đánh tư sản, kinh tế mới, vượt biên, tịch thu ruộng đất, cầm tù người bất đồng chính kiến cho tới hôm nay, giam giữ hàng triệu con người trong chiếc lồng Thành phố với danh nghĩa dịch Covid, đến nỗi gần triệu người bỏ chạy về quê trên những cung đường thảm khốc.

Những sự kiện ấy không phải là vinh quang cho Đảng hay sao khi mục tiêu ban đầu đội lốt giải phóng dân tộc đã được thực hiện một cách hoàn hảo ?

Báo chí ước tính có khoảng gần triệu người đã rời bỏ Sài Gòn, Bình Dương, Đồng Nai, Long An để trở về quê. Họ từ Cao Bằng, Lạng Sơn cho đến Bạc Liêu, Cà Mau.

Gần một triệu con người ấy có đáng làm cho Đảng được 1 phút chạnh lòng hay không khi cuộc đời của họ gói gọn trên một chiếc xe máy rệu rã, có chiếc tả tơi như đời sống của chủ nhân nó đến nỗi người dân đề nghị thành lập tượng đài cho nó, một tượng đài đối trọng với hàng ngàn tượng đài 'bẩn thỉu' khắp nước. Chỉ có tượng chiếc xe rách khổ này mới đủ hình tượng hóa cuộc sống cơ cực của người Việt hôm nay, nó nói lên tất cả từ bạo lực cách mạng cho tới chiến thắng mùa xuân năm 1975 dẫn tới sự kiệt quệ tận cùng của người Việt Nam trên mảnh đất cùng khổ này.

Sự cùng khổ không do lười biếng hay ỷ lại, nó phát sinh từ bóc lột, cưỡng đoạt, đe nạt lẫn bức hình. Kết quả ấy không thể khác khi hơn 90 năm Đảng này lãnh đạo bằng hai chữ vinh quang, vinh quang cho Đảng, cho tập thể Đảng viên đã dụng công bảo vệ và che chở cho Đảng.

Vinh quang được hình thành trên cơ thể dân chúng không thể có cách gọi nào khác là vinh quang trên máu dân lành.

Máu dân thấm sâu vào lòng đất không những chỉ có màu đỏ mà chúng còn có những hình thái khác, những ẩn dụ khác, những tinh thần khác.

Người đàn bà trở dạ sinh con trên con đường thiên lý về quê chung quanh không có ai, người chồng đành gọi điện về nhà nhờ chỉ dẫn của mẹ. Hãy tưởng tượng nỗi sợ hãi của họ trong hoàn cảnh ấy chúng ta sẽ hiểu ra tại sao người Cộng sản lại thích vinh quang như vậy. Chỉ có vinh quang mới giải thích được sự việc có một không hai này. Vinh quang thay cho người chồng dám một mình dìu vợ trên con đường mà anh không hề biết tới. Vinh quang thay cho người vợ, sự chịu đựng nào đáng so sánh với đau đớn này khi chị một mình chống chọi với tử thần cho cả hai mẹ con.

Người cộng sản sẽ giải thích câu chuyện theo chiều hướng này và họ câng mặt lên cho rằng nhân dân chung quanh đều ngu dốt.

Vinh quang không chịu nằm yên, nó nhảy sổ vào câu chuyện của cụ bà Trần Thị Ớt 76 tuổi đi bộ đẩy chiếc xe nôi từ thành phố về Thoại Sơn, An Giang vì chồng tai biến trở nặng. Hình ảnh cụ bà lưng đã còng, chậm rãi đẩy chiếc xe chất đầy đồ đạc đi hàng trăm cây số khiến ai nhìn thấy cũng lặng người.

Cụ bà Trần Thị Ớt 76 tuổi đi bộ đẩy chiếc xe nôi từ thành phố về Thoại Sơn, An Giang

Nhưng người cộng sản lại nhìn thấy đó là vinh quang, là sự chịu đựng vượt ngưỡng, vượt cả trí tưởng tượng của loài người không vinh quang thì là gì ?

Vinh quang nằm lẫn lộn giữa câu chuyện một cặp vợ chồng trẻ đi bộ về quê khi chẳng còn một đồng trong túi sau hai tháng ở gầm cầu vì bị đuổi ra khỏi nhà trọ do không còn tiền để đóng, người vợ đang mang thai, mấy hôm đi bộ nhiều nên có lẽ động thai, ra huyết và bên cạnh đó có người đã phải chết trước khi về được ngôi nhà, làng xóm thân yêu của mình. Hai mẹ con chết vì bị tai nạn giao thông khi vừa đến Quảng Nam.

Vinh quang còn nằm ở chỗ ngay từ đầu khi có dịch ở trên thế giới, chính phủ đã thực hiện nhiều chuyến bay để chở những người con xa xứ từ Châu Âu, Nhật Bản, hay Ấn Độ trở về, thế nhưng hôm nay là những hàng rào kẽm gai, là giấy phạt là cách ly. Vinh quang nào cũng có thời cơ của nó.

Vinh quang thay cho hàng trăm người dân ở khu cách ly y tế thuộc khu vực quân sự 121 tỉnh Yên Bái đang phải nhịn ăn vì sợ không thể chi trả chi phí sinh hoạt trong khu cách ly.

Vinh quang nào bằng sự vượt khó của 28 người dân tộc Đan Lai biết rõ hành trình 1.400km đi bộ về quê không hề dễ dàng, vì họ không có tiền, chẳng có xe dù chỉ là chiếc xe đạp, nhưng họ vẫn quyết tâm lên đường.

28 người dân tộc Đan Lai đi bộ từ Bình Dương về Nghệ An, một hành trình dài 1.400 km.

Vinh quang đang lập lại từ ngày 30 tháng Tư khi 1 triệu thuyền nhân bỏ nước ra đi thì hôm nay vào một ngày đầu tháng Mười, từ Bình Dương, Sài Gòn … từng dòng người chở theo lỉnh kỉnh đồ đạc, chạy về cửa ngõ phía Bắc. Khi đèn đường còn chưa kịp sáng.

Hình ảnh nào minh họa tuyệt vời hơn niềm vinh quang ấy ?

Họ không chờ đợi một tín hiệu lạc quan nào từ nhà nước nhưng khi bốn tay lãnh đạo cao nhất vẫn ngồi trong chiếc xuồng vinh quang chèo chống cho Đảng thì người dân vẫn lặng im, bởi họ không thể hét mãi vào những hình nhân trong ngôi đình thờ Đảng. Không ai căm ghét hình nhân cho dù hình nhân ấy là Tổng bí thư hay Chủ tịch nước, bởi hình nhân dù gì thì cũng được nặn lên từ bùn đất.

Người dân hôm nay đang cúi người xuống chân nhìn lại chính mình trên con đường vinh quang của Đảng.

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 10/10/2021 (canhco's blog)

***********************

Ai là chính phạm thảm sát 15 chú chó ?

Gió Bấc, RFA, 10/10/2021

Tiếp theo chuổi bi uất cuộc chạy "giặc chống dịch" thảm thương của hàng trăm ngàn người dân nghèo, xã hội Việt Nam như trúng thêm vết thương chí tử về vụ thảm sát 15 chú chó. Tỉnh Cà Mau đã luống cuống chỉ đạo kiểm tra, họp báo để giải trình. Nhưng nội dung giải trình như đổ dầu vào lửa, chính quyền Cà Mau phải hứng chịu sự nguyền rủa nghiệt ngã trên mạng xã hội, kể cả báo chí lề phải. Nhưng suy cho cùng họ cũng chỉ là kẻ trực tiếp thừa hành, chỉ là kẻ trực tiếp thủ ác, chính phạm nằm ở cấp cao hơn, cuộc thảm sát này cũng chỉ là biểu hiện nhỏ của tội ác lớn hơn gấp vạn lần.

Vợ chồng người thợ hồ chạy xe máy từ Long An về Cà Mau chở theo 15 con chó.

Trong dòng chảy những sự kiện hình ảnh thương tâm hàng vạn, hàng trăm ngàn người dân nghèo tháo chạy về quê sau bốn tháng dài bị cầm tù, đói khát, lo sợ kinh hoàng bởi "chống dịch như chống giặc", ngày 8/10 dư luận bùng lên ngọn lửa thương cảm đôi vợ chồng người thợ hồ chạy xe máy từ Long An về Cà Mau chở theo 15 con chó. Câu chuyện ngắn ngủi của người chồng cho biết trong bốn tháng qua, họ chỉ được cứu trợ một lần duy nhất 15 kg gạo nhưng vẫn chia sẽ khẩu phần với đàn chó vì nó rất ngoan. Ngay trên đường đi chúng cũng ngoan. Ngay việc sắp xếp để đùm túm hai vợ chồng, 15 chú chó và cả gia tài lỉnh kinh trên chiếc xe máy đã là kỳ công.

Thiêu chó đốt cháy lòng nhân ái

Clip hình ảnh này truyền nhanh trên mạng xã hội như chút lửa ấm tình người trong vòm trời mùa đông. Tình người thợ hồ trong hoạn nạn vẫn yêu thương đùm bọc những con vật quả là đáng quý (1).

Thế nhưng tiếp đó thông tin Cà Mau đã "tiêu hủy" đàn chó như gáo nước lạnh độc ác dập tắt chút lửa ấm mới nhen lên đó. Dư luận phẩn uất bùng nổ. Hàng vạn dòng trạng thái trên mạng Fb đã đay nghiến, nguyền rủa hành vi độc ác, phi nhân này.

 Sự phẫn nộ cùng cực khiến báo chí lề phải cũng đồng loạt theo dõi, phản ánh. Lãnh đạo tỉnh Cà Mau phải ra công văn yêu cầu chính quyền huyện Trần Văn Thời và ngành Y Tế báo cáo giải trình.

Ngày 10/10, UBND huyện Trần Văn Thời họp báo và nội dung đươc các báo lề phải tường thuật giống hệt như nhau.

Theo báo cáo của UBND huyện Trần Văn Thời ngày 8/10, Trung tâm Chỉ huy xã Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời có tiếp nhận 7 người về từ vùng dịch ; trong đó có mang theo 15 con chó và 1 con mèo vào Khu cách ly tập trung Trường Trung học phổ thông Khánh Hưng.

Sau đó, xã lấy mẫu test nhanh Covid-19 với 7 người nêu trên. Kết quả có 4 người dương tính. Trong thời gian chờ kết quả xét nghiệm PCR, các dây buộc chó mèo không đảm bảo dẫn đến chó, mèo tiếp tục chạy trong khu cách ly. Ban điều hành đã yêu cầu người nuôi quản lý để đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19. Sau đó, người nhận nuôi, quản lý chó mèo tự bắt bỏ vào bao và rổ nhựa (4 con chó lớn, còn lại 11 con chó nhỏ và 1 con mèo bỏ rổ nhựa) để bên ngoài phòng cách ly.

Thời điểm này, những người trong khu cách ly và người dân xung quanh khu cách ly có ý kiến sợ chó, mèo không quản lý được sẽ chạy vào khu dân cư. Họ lo ngại lây lan dịch bệnh nên phản ánh đến UBND xã Khánh Hưng và Ban điều hành khu cách ly, nếu không đảm bảo thì thực hiện tiêu hủy số chó, mèo trên. Đến 14 giờ 40 phút ngày 9/10, có kết quả PCR dương tính cả 5 người và được ngành chức năng đưa đi cách ly điều trị tại Bệnh viện đa khoa Trần Văn Thời đúng theo quy định.

Người dân tiếp tục phản ánh yêu cầu gia đình người nuôi chó, mèo quản lý đảm bảo tốt công tác phòng, chống dịch Covid-19. Nhưng từ đêm 8 đến ngày 9/10, gia đình người nuôi chó, mèo không quản lý được như yêu cầu, để chó chạy trong khu cách ly, làm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh.

Ban điều hành tiếp tục yêu cầu gia đình người nuôi chó, mèo quản lý để đảm bảo vệ sinh trong khu cách ly và phòng chống dịch bệnh Covid-19, nếu không đảm bảo thì tiến hành tiêu hủy. Lúc này, gia đình người nuôi không có ý kiến gì.

Đến 7 giờ 30 phút ngày 9/10, Ban điều hành tiến hành làm biên bản tiêu hủy 15 con chó, 1 con mèo phía trước ngoài khu cách ly trước sự chứng kiến của người dân phía ngoài khu cách ly và những người trong khu cách ly (2).

Rất tiếc, đàn chó đâu phải là tang vật vật phạm tội hay nguồn lây truyền dịch bệnh mà phải tiêu hủy ? Riêng với đàn chó cùng người chạy lần này lại là biểu trưng của lòng nhân ái.

FDA, CDC : chưa có cảnh báo Covid lây từ thú qua người

Cho rằng sự lo lắng của người dân địa phương về sự lây lan của đàn chó là có thật thì sự lo lắng ấy có đúng đắn không ? Có cơ sở khoa học không ? Nếu cứ chống mạnh tay, giết mạnh tay, cứ nghi thì tiêu hủy liệu sẽ còn tiếp tục tiêu hủy đến những thứ gì ?

Lập luận này làm người ta nhớ tới những cuộc tàn sát gia cầm kinh hoàng hơn 1 thập niên trước đây. Những con chó cần phải tiêu hủy theo yêu cầu của người dân và để bảo đảm chống lây lan Covid. Nếu các biện pháp này là đúng thì liệu tiếp theo cuộc phong thành, làm hàng rào kẻm gai sẽ có thêm chiến dịch tàn sát thú nuôi để phòng chống covid vì như một quan chức cao cấp ngành Y từng tuyên bố Việt Nam luôn có những bước di chống dịch trước các nước khác ?

Giới văn nghệ sĩ vốn mẫn cảm với những bức xúc xã hội đã lên tiếng mạnh mẽ và đặt vấn đề nghiêm túc, khoa học.

Nhạc sĩ Hứa Kim Tuyền cho rằng chưa có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy chó mèo có thể là vật trung gian lây Covid-19 cho người cả. Vì vậy hành động đem tiêu hủy 15 con chó là không thể chấp nhận.

Diễn viên Hồng Ánh bày tỏ bất bình : "Thật kinh khủng và dã man, mình không biết phải nói gì nữa. Mình cần các nhà dịch tễ học, các tổ chức trong nước và quốc tế bảo vệ động vật, bảo vệ chó mèo hãy ý kiến về hành động này… Mình sẽ gửi đơn kiến nghị cho Tổ chức FOUR PAWS (Tổ chức phúc lợi động vật toàn cầu) sẽ ý kiến về việc này của ngành y tế huyện Trần Văn Thời (Cà Mau)"(3).

Vấn đề là Covid-19 có nguy cơ lây từ chó qua người không ?

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh thì virus của thú và người khác nhau như nước sông và nước biển, không ảnh hưởng tới nhau. Website của tổ chức FDA Mỹ ghi nhận "Dựa trên thông tin hạn chế có sẵn cho đến nay, nguy cơ động vật lây lan Covid-19 sang người được coi là thấp. Không có lý do gì để nghĩ rằng bất kỳ động vật nào, kể cả thú nuôi tại nơi nhốt thú, đều đóng một vai trò quan trọng trong việc lây lan vi rút gây ra Covid-19" (4).

Webite của CDC cũng ghi nhận "Tại thời điểm này, không có bằng chứng nào cho thấy động vật đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan SARS-CoV-2, vi-rút gây ra Covid-19 cho con người. Cần tiếp tục nghiên cứu thêm để hiểu rõ liệu những loài động vật khác nhau có thể bị ảnh hưởng bởi SARS-CoV-2 không và ảnh hưởng như thế nào" (5).

Truyền thông Việt Nam gieo sợ hải, chính phủ siết dân

Thế nhưng trên báo Sức Khỏe Đời Sống của Bộ Y tế lại có đăng bài viết cảnh báo, Nguy cơ truyền Covid-19 giữa người và động vật. Báo này dẫn thông tin cho rằng "Tại Ấn Độ, không chỉ có con người nhiễm Covid-19 mà tám con sư tử ở Công viên thú Nehru (NZP) cũng dính Covid-19. Nhân sự kiện trên, giới khoa học cảnh báo nguy cơ lây virus giữa người và động vật là điều khó tránh khỏi" (6).

Không chỉ riêng bài báo này mà từ nhiều tháng qua, hệ thống truyền thông lề đảng hàng phút hàng giờ ra ra những thông tin gieo rắc sự sơ hải kinh hoàng cho người dân với Covid 19 một nỗi sợ hải vô lối.

Chính Bô Y Tế công bố biến chủng Covid Việt Nam lai từ hai chủng kịch động của Anh và Nam Phi làm WHO phải phát hoảng lên tiếng đính chính là không thể có.

Những yêu cầu, khuyến cáo thực hiện vệ sinh phòng chống lây lan đươc nhà nước chuyển hóa thành sự kỳ thị, phân loại người dân thành F0, F1 phải cách ly với xã hội như một loại tội phạm.

Để bù đắp cho sự thiếu trách nhiệm của chính phủ trong việc mua vacxin, xây dựng hệ thống ý tế cộng đồng để phòng chống dịch, hệ thống tư vấn điều trị covid cho người dân từ gia đình đến cơ sở và nệnh viện chuyên ngành người ta đã gieo rắc nỗi sợ hải để biến người dân thành những con vật ngoan ngoãn phục tùng theo uy quyền, sự ban ơn của đảng và nhà nước. Yên lòng chấp nhận mọi hậu quả xấu là di độc tính của biến chủng Delta.

Bài học đau xót về tử lệ tử vong cao ngất ngưỡng của Thành phố Hồ Chí Minh do chính các biện pháp sai lầm chống dịch cực đoan tốn kém, xét nghiệm đại trà, cách ly tập trung vẫn không được thừa nhận và vẫn tiếp tục được áp dụng cho các tỉnh.

Vòng kim cô bất biến

Cà Mau là tỉnh ngoan ngoãn nhất, chấp hành nghiêm nhặt nhất. Ngay trong đợt đón người về quê tự phát lần này, Cà Mau càng siết mạnh hơn với quy định "Người vùng dịch về quá đông, Cà Mau cách ly tại nhà 28 ngày". Thời gian 28 ngày không biết dựa trên cơ sơ sở nào ngoài sự hoảng sợ vô lối của chính quyền. Ấy nhưng ưu tiên cách ly tại nhà này chỉ dành cho một số người đã tiêm đủ 2 liều vắc xin ; người đã tiêm 1 liều vắc xin đủ 14 ngày ; người đã khỏi bệnh Covid-19 thời hạn 6 tháng, khi về đến Cà Mau xét nghiệm (test nhanh) có kết quả âm tính.

Thêm nửa, điều kiện nhà ở cũng phải hết sức ngặt nghèo ở tầm mức đại gia : có nhà ở riêng biệt (không sống chung với người ở tại địa phương), có khu vệ sinh riêng, nấu ăn riêng, việc tiếp tế đồ dùng, ăn uống phải giữ khoảng cách theo quy định đối với người cách ly…

Cà Mau cũng nằm trong 13 tỉnh phía Nam không muốn tiếp nhận người dân về quê tự phát.

Vì sao như vậy ? Cũng tương tự như tình trạng mở cửa và xe vẫn không thông, máy bay, xe lửa tàu thuyền vẫn trùm chăn nằm ụ, tất cả dều sợ cái kim cô trách nhiệm.

Dù những công văn, công điện thay đổi xoành xoạch hôm 30/9 cấm"người dân về quê tự phát" đến 7/10 yêu cầu đưa đón người dân "về quê là yêu cầu chính đáng" thì cái kim cô của người đứng đầu chính phủ vẫn là"xem xét xử lý nghiêm minh trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra dịch".

Vì cái kim cô ấy chính quyền các địa phương phải "Nâng cao ý thức cảnh giác trước dịch bệnh, siết chặt việc thực hiện các quy định về phòng chống dịch", "Thần tốc hơn nữa trong truy vết, phát hiện, khoanh vùng, cách ly" (7).

Vì cái kim cô ấy, mỗi cán bộ dân phòng có quyền đặt luật phân loại bánh mì, tiền, thuốc ân dược có phải là hàng thiết yếu hay không. Vì cái kim cô ấy. Giám đốc trung tâm y tế huyện, Chủ tịch thị trấn có quyền phân loại kết luận không chỉ chó mèo mà cả trâu bò có thể lan truyền dịch hay không.

Chính phạm của cuộc thàm sát 15 chú chó không phải là các cán bộ Trần Văn Thời, Cà Mau. Họ chỉ là tay sai, công cụ.

Vì vậy, sự phản biện xã hội luôn cần thiết nhưng cần đúng đối tượng đừng nhầm lẫn. Chính quyền Trần Văn Thời giết oan đàn chó vỉ sợ cái kim cô chúng ta giết oan họ vì không nhìn ra kẻ thủ ác giấu tay và y sẽ còn tiếp tục tự tin gieo rắc cái ác cho dân tộc bằng thái độ ban ơn.

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 10/10/2021

1. https://www.facebook.com/watch/?ref=search&v=1332750657143373&external_l…

2. https://thanhnien.vn/ca-mau-tieu-huy-dan-cho-do-ap-luc-ve-phong-chong-di…

3. https://thanhnien.vn/hong-anh-hua-kim-tuyen-buc-xuc-vu-tieu-huy-dan-cho-…

4. https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/cac-cau-hoi-dap-huu-ich-v…

5. https://vietnamese.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/anima…

6. https://suckhoedoisong.vn/canh-bao-nguy-co-truyen-covid-19-giua-nguoi-va…

7. https://covid19.gov.vn/thu-tuong-xem-xet-xu-ly-nghiem-minh-trach-nhiem-c…

********************

Bầy Chim người và Nhà nhốt chim

Nguyễn Ngọc Già, RFA, 11/10/2021

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam tiếp tục phơi bày sự thất bại nặng nề về vấn đề chống đại dịch Cúm Tàu, vốn ngay từ những ngày đầu đã cho thấy sự thảm hại, khi đề ra những phương pháp phản khoa học, duy ý chí, chống lại quy luật tự nhiên - quy luật xã hội. 

Hàng trăm ngàn mảnh đời bi thảm, kéo nhau hàng đoàn túa chạy khỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An.

Tính từ ngày 01 tháng Mười năm 2021 đến nay, thay vì mừng vui, vì ngỡ tất cả được thoát cảnh "cá chậu chim lồng", người dân tiếp tục buộc phải chứng kiến những quyết sách hỗn loạn tiếp nối sau hàng trăm ngàn mảnh đời bi thảm, kéo nhau hàng đoàn túa chạy khỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An.

Toàn cảnh "chạy dịch" vẫn mang đầy đủ vết thương nhức nhối, về thân phận con người. Những phận người không khác gì những con chim với dáng vẻ run rẩy, chen chúc trong những chiếc lồng chật chội, bỗng chốc được tháo cũi, ngỡ đón lấy cơ hội sống sót bằng hành động "phóng sanh" từ những con người "sùng đạo" ! Những đôi cánh yếu đuối, những đôi chân gầy guộc, vội chấp chới bay lên và nhanh chóng rớt xuống với nỗi kinh hoàng, khi người ta phát hiện chúng đã bị cắt mất cánh [1], để chúng không thể bay xa, để chúng không thể bay cao và để rồi những chú chim tội nghiệp dễ dàng bị bắt trở lại, nhốt vào những cái lồng dơ bẩn, nhằm sẵn sàng cho những cuộc mua bán kế tiếp, với sự đinh ninh "đức hiếu sanh" tràn ngập trong cõi nhân sinh ! Không biết thần thánh thiên địa nào có đủ can đảm chứng giám cho những loại người tràn đầy "thiện tâm" như thế !

Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã lên tiếng "nhận thiếu sót và mong sự lượng thứ của đồng bào" [2] - Một tiếng lòng có vẻ đầy đủ "chân tâm" của Nhà nhốt chim Phan Văn Mãi, trước hàng trăm ngàn con Chim người tội nghiệp, vốn gieo neo băng qua hàng trăm cây số, trong đó có những "con chim mái" yếu ớt cố hết sức bình sinh bảo bọc lấy những con chim non đỏ hỏn, trên con đường ngỡ rằng được "phóng sanh", chập chùng xuyên đêm tối thăm thẳm, mù mịt dưới cơn mưa xối xả ! 

Có những con Chim người đã chết trong cuộc "phóng sanh vĩ đại" nhứt, kể từ ngày "đời ta có đảng" ! Thiên hạ nói, quyền Con Người còn không có, cần chó gì quyền Súc Vật, để cám cảnh cho mười mấy chú chó bị giết chết không chút băn khoăn, trước sự chứng kiến buồn rầu của cặp Chim người vốn là chủ bầy chó.

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam có đôi chút ngỡ ngàng về hành vi "phóng sanh" của họ, bởi lẽ, đằng sau sự im lìm của hàng trăm ngàn con Chim người, đã làm họ nhận biết thật rõ ràng, trên đời đang tồn tại "một loài chim không bay giờ bay" - Chim người.

Bầy Chim người Việt Nam cũng được phân thành giai cấp, một khái niệm vốn dĩ là chủ trương phải xóa bỏ sạch sẽ mà Đảng cộng sản Việt Nam tự huyễn hoặc, kể từ ngày thành lập.

Dù là Chim người nghèo khổ, trung lưu hay đang sống trong những lồng son, bầy chim vẫn mang đầy đủ thân phận nô lệ. Bên cạnh những con chim trong cuộc "phóng sanh vĩ đại" nháo nhác chạy càng nhanh càng xa càng tốt, thì những con chim khác đang quay quắt với Thẻ Xanh - Thẻ Vàng, với Mũi Một - Mũi Hai, cũng có những con chim đang an vui cùng chăn ấm nệm êm, trong khi những Nhà nhốt chim tiếp tục loay hoay với những quyết sách tù mù, mơ hồ như [3] Thủ tướng Phạm Minh Chính nói hôm 9 tháng Mười năm 2021 :

(trích) "...Dứt khoát trong tuần này phải làm thuận lợi nhất cho người dân. Việc này không nói lại nữa, nếu các đồng chí không làm được thì báo cáo lại Ban chỉ đạo", Thủ tướng yêu cầu làm tốt hơn nữa công tác thông tin - tuyên truyền theo hướng chủ động, tích cực, có kế hoạch bài bản, phản ánh đúng tình hình, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, không để các thế lực thù địch lợi dụng chống phá..." (hết trích).

Những Nhà nhốt chim cuối cùng vẫn không đủ khả năng nhận ra, dù là Chim người, chúng vẫn cần phải sinh tồn theo đúng lẽ tự nhiên Trời Đất sanh ra. Dù đang bị nhốt trong những chiếc lồng vô hình, chúng vẫn cần một không gian thông suốt để sống, để làm việc. Những chiếc lồng hữu hình được dựng lên bằng những rào chắn đủ loại vật liệu đã được tháo bỏ gần hết, trong nội đô nhưng những chiếc lồng vô hình vẫn còn đầy ắp trên toàn cõi Việt Nam. Chiếc lồng to lớn nhứt đang giam hãm niềm tin của bầy Chim người tội nghiệp, vẫn đang hiện hữu.

Các Nhà nhốt chim vẫn không chấp nhận sự thật, khi mải miết cố gắng "từng bước" khôi phục nền kinh tế. Nên nhớ, nền kinh tế không phải là những bậc tam cấp trải thảm đỏ cho các Nhà nhốt chim bước lên tột đỉnh quyền lực, bởi nền kinh tế không thể tồn tại nếu những rào chắn vô hình và hữu hình vẫn chễm chệ cản ngăn dòng chảy đời sống xã hội - dù đó là xã hội Chim người. Nền kinh tế đó đang lịm tắt dần và chờ đến ngày lụi tàn không xa bởi "con tim ngân sách" đang thiếu máu nghiêm trọng, lại được điều khiển bằng "bộ não trung ương" rối trí với những quyết định đầy tính cát cứ, mà mỗi Nhà nhốt chim địa phương là mỗi kiểu nhốt !

Nhà nhốt chim trung ương - Phạm Minh Chính cần phải hủy bỏ tất cả những chiếc lồng vô hình : Thẻ Xanh - Thẻ Vàng, xét nghiệm và nhứt là không thể coi việc chủng ngừa trở thành điều kiện quan trọng nhứt để giải cứu nền kinh tế Việt Nam đang thoi thóp thở trong ICU mang tên "Hội nhập Thế giới".

Nguyễn Ngọc Già

Nguồn : RFA, 11/10/2021 (nguyenngocgia's blog)

_____________________

[1] https://kenh14.vn/xa-hoi/xot-xa-cai-chet-cua-nhung-con-chim-phong-sinh-t...

[2] https://dantri.com.vn/xa-hoi/chu-tich-tphcm-chung-toi-nhan-thieu-sot-va-...

[3] https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/thu-tuong-luu-thong-thong-nha...

"Tự phát về quê" và quyền tự do đi lại

Thới Bình, VNTB, 04/10/2021

"Thương cho bà con miền Tây quá vì cuộc sống xa quê hương làm ăn. Đã chịu cầm cự hết 4 tháng trời…" – đó là cảm nhận dễ bắt gặp khi đọc tin tức trên báo chí hổm rày về những ngày qua lượng lớn công nhân, lao động tự do, lao động thất nghiệp, cũng như những người mắc kẹt lại vì dịch Covid-19 ở Thành phố Hồ Chí Minh và các vùng Đông Nam bộ đã ‘tự phát đi xe máy’ trở về đồng bằng sông Cửu Long với số lượng lên đến hàng chục ngàn người.

Bốn tháng trời bị ‘cầm tù’ trong căn phòng trọ, người miệt sông nước miền Tây ở Bình Dương và Sài Gòn muốn được trở lại nơi quê nhà.

Dường như ở hiện tại, việc được gọi là ‘tự phát về quê’ đang là một ám ảnh của hành vi có dấu hiệu chịu sự đe dọa gì đó từ các cấp chính quyền.

Bởi đến nay Việt Nam chưa hề ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch, nên thảm họa nhân đạo xảy ra ở hiện tại đến từ chính sách phòng – chống dịch Covid-19 của Đảng và Nhà nước Việt Nam, về nguyên tắc là chưa thể có, nên việc hạn chế quyền đi lại bằng các mệnh lệnh hành chính từ cấp chính quyền địa phương là khó thể chấp nhận nếu như nhìn qua lăng kính của nhân quyền được ghi tại Chương II, Hiến pháp 2013, từ Điều 14 đến Điều 49.

Và nếu nói chuyện nhân quyền ở đây, sẽ thấy rằng nhân quyền đang bị xâm hại thô bạo, khi nhiều tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã đề xuất ngừng tiếp nhận người dân trở về.

Báo cáo từ tỉnh Sóc Trăng cho biết, chỉ tính từ ngày 2/10 đến nay, tỉnh đã tiếp nhận gần 20.000 người dân từ Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Đông Nam bộ ‘tự phát về quê’. Tổng cộng số người đã được tiếp nhận trên địa bàn tỉnh lên đến hàng chục ngàn người, kéo theo việc vượt khả năng ở các khu cách ly, chăm sóc y tế… dù địa phương đã cố gắng hết sức có thể để sắp xếp.

Ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết : Trước tình hình trên, tỉnh đã quyết định tạm ngưng tiếp nhận người dân tự phát trở về quê trong 15 ngày kể từ hôm nay 3/10. Rất mong bà con đồng lòng, cùng chia sẻ khó khăn với tỉnh nhà để vượt qua đại dịch. Sau 15 ngày, tỉnh sẽ có thông báo kế hoạch tiếp nhận tiếp theo.

Đối với hàng chục ngàn người đã tiếp nhận, tỉnh Sóc Trăng phân bổ về các huyện. Bên cạnh đó, đối với những người đã chích đủ 2 mũi vắc xin, người đã điều trị khỏi Covid-19 sẽ được theo dõi y tế tại nhà nhằm giảm áp lực cách ly, chăm sóc y tế.

Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết : Chỉ tính trong 2 ngày, từ ngày 1/10 đến ngày 2/10, tỉnh đã tiếp hơn 2.600 người dân trở về địa phương. Tình hình hiện nay đang rất khó khăn cho tỉnh, vì đã vượt khả năng tiếp nhận cách ly.

Lượng người đã tiếp nhận hiện được phân bổ về các huyện, nhiều điểm trường học đã được tận dụng làm điểm cách ly nhưng vẫn không đáp ứng đủ. Do đó, phương án tạm ngưng tiếp nhận người dân tự phát về quê trong 15 ngày là rất cần thiết. Khi ổn định trở lại, tỉnh sẽ có kế hoạch cụ thể tổ chức đón người dân có nguyện vọng trở về quê.

Với tỉnh Đồng Tháp, tính đến sáng 3/10 đã có khoảng 20.000 người dân đi qua các chốt trên địa bàn tỉnh, trong đó người dân Đồng Tháp là hơn 5.000 người. Các ngành chức năng của tỉnh khi tập hợp khoảng 500 người là dân Đồng Tháp thì có lực lượng cảnh sát giao thông dẫn đường đưa về địa phương nơi người dân thường trú để nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm, sau đó cách ly tập trung.

Còn những người dân các tỉnh như Kiên Giang, An Giang… thì tập hợp khoảng 500 người sẽ cử lực lượng cảnh sát giao thông dẫn đường đưa người dân tới địa bàn giáp ranh các tỉnh, bàn giao cho lực lượng của tỉnh đó để làm các thủ tục tiếp theo.

Chính quyền tỉnh Đồng Tháp lo ngại, với số lượng hiện tại thì tỉnh đang đáp ứng được, tuy nhiên nếu người dân ‘tự phát về’ lên đến 15.000 – 20.000 người sẽ rất khó.

Trong khi đó ở An Giang từ ngày 1 đến ngày 3/10, tỉnh tiếp đón hơn 15.000 người dân ‘về quê tự phát’. Tỉnh này than rằng các ngành chức năng rất vất vả trong việc bố trí địa điểm cách ly theo quy định. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang phải mở 700 điểm, trường học trên địa bàn tỉnh làm nơi cách ly tập trung hoặc tiếp nhận người dân về quê.

Có một ý kiến thắc mắc duy nhất cho vấn đề trên đặt trong nhân quyền hiến định : Coi tivi, thấy Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mấy tháng qua vẫn bay vào, bay ra ; hôm trước ông ở "vùng đỏ" Bình Dương, mấy hôm sau đã thấy ông ở Hà Nội, ngồi trong phòng họp với các thành viên nội các.

Rồi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đi Châu Âu, cuối tháng 9/2021, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đi Cuba và Mỹ. Như trên tivi chiếu công khai, vừa trở về là các vị ấy họp hành, thăm thú ngay…

Không lẽ đó là vì ‘các đầy tớ’ đã nghiêm chỉnh tuân theo "Vắc xin tốt nhất là vắc xin được tiêm sớm nhất !" bằng các loại Moderna và Pfizer mà người dân hay cà rỡn rằng đó là ‘vắc xin ông ngoại, ông anh’ ?

Vậy thì vì sao các quan đầu tỉnh cứ ám ảnh việc người dân ‘tự phát về quê’ ?

Thới Bình

Nguồn : VNTB, 04/10/2021

***********************

Bi bô về ‘bình thường mới’ và sự kinh hoàng mới !

Trân Văn, VOA, 02/10/2021

Hôm 30/9/2021 nhiều người Việt lại nẫu lòng khi chứng kiến đồng bào của mình – những người từ nhiều vùng khác nhau đến Thành phố Hồ Chí Minh kiếm sống – lũ lượt dắt díu nhau rời Thành phố Hồ Chí Minh thêm một đợt nữa (1).

Hàng nghìn người lũ lượt dắt díu nhau rời Thành phố Hồ Chí Minh về quê vì mất việc làm. Hình minh họa.

Sau bốn tháng bị giam lỏng trong các phòng trọ, không việc làm, không thu nhập, không được hỗ trợ, sống nhờ cứu trợ, họ đã hoàn toàn kiệt quệ cho nên Thành phố Hồ Chí Minh vừa nới lỏng các biện pháp kiểm soát đi lại là họ lập tức lên đường.

Sau đủ loại tuyên bố, từViệt Nam đã chiến thắng dịch bệnh khiến cả thế giới thán phục, đếnphải chấp nhận sống chung với dịch bệnh, các viên chức hữu trách bắt đầu bi bô về việc thiết lập trạng thái"bình thường mới" và đã tạo ra sự kinh hoàng mới !

***

Báo chí Việt Nam gọi dòng người tháo chạy khỏi Thành phố Hồ Chí Minh là những người về quê tự phátvà bởi vài giờ trước khi chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh nới lỏng các biện pháp kiểm soát đi lại, ông Phạm Minh Chính – Thủ tướng Việt Nam – gửi công điện hỏa tốc, ra lệnh :Phảitiếp tục kiểm soát người ra- vào Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An (2) nên những hình ảnh video clip ghi lại cảnh nạn dân hối hả rời bỏ Thành phố Hồ Chí Minh đã khiến một số người như Vinh Thuy, buột miệng rủa trên trang facebook của Nguyễn Đạo Đoàn Duy :Công sức ngườita chống dịch có thể vì bọn này mà toang, tui nó về quê lây gia đình, lây cộng đồng, dưới quê đủ sức tiếp nhận tui nó không ? Tao chưa thấy ai chết vì đói chỉ thấy chết vì Covid.

Những ý kiến kiểu như thế đã bị chỉ trích cũng ngay trên trang facebook vừa kể. Chẳng hạn Lê Khắc Tuấn vặc lại Vinh Thuy :Những đứa mở miệngchửi người ta là không có lương tâm ! Taotính sơ chi phí khi ở Sài Gòn mà không có việc làm bốn tháng nay : Với người độc thân, tiền trọ bình quân hai triệu đồng/người chưa kể điện nước, tiền ăn 100.000/ngày là 3triệu/tháng, chưakể các khoản phát sinh khácnhư thuốc men hay cho bất trắc gì đó. Hãy đặt mình vào vị trí ngườita ! Trúc Ly góp thêm : Tôi chỉmột mình mà ba tháng thất nghiệp, chi tiêu tiết kiệm cũng hết12 triệu rồi. Những người có gia đình, có con nhỏ thì bao nhiêu nữa... Cứ nghe hỗ trợmà có thấy đồng nào đâu ! Tony Phú nhận định :Nếu an sinh xã hội tốt thì dân sẽ khôngchạy như vậy. Đừng trách họ (3) !

Xem tường thuật của các cơ quan truyền thông chính thức về tình trạng dân chúng bị chặn lại ở các cửa ra, hướng về Long An, Bình Dương (4)... Công an thức trắng đêm vừa chặn nạn dân, vừa thuyết phục họ chờ địa phương lên kế hoạch đón về nhưng không thành công (5), nạn dân chấp nhận ăn bờ, ngủ bụi trước các trạm kiểm soát người ra – vào, Chanh Tam bình :Một chút niềm tin cũngkhông còn những người bé mọn ấy nên họ phải tháo chạy ngay cả khi dịch giã đã dịu bớt. Đó là thất bại kép (6) ! Chu Hồng Quý đặt vấn đề :Đến nông nỗi nào mà nhữngcha mẹ trẻ không nghe lời khuyên củacác anh công an tốt bụng, nhiệt tình, chu đáo để đưa con nhỏ vào khu cách ly tạm thời ? Vinh Nguyễn trả lời :Bị lừa nhiều rồi. Ngu gì để bị lừa tiếp.Ở lại lấy đâu ra tiền ăn, dịch thì trở đi trở lại. Nhốt lầnnữa thì c... chả có mà ăn,nói gì đến các thứ khác (7).

Trong số những video ghi lại tình trạng tắc nghẽn vì bị chặn đường về quê, có cảnh hàng trăm người quỳ xuống, lạy công an gác trạm ở phía Long An khiến thiên hạ thảng thốt. Có người như Hai Ha bảo :Nếu là công an, chứng kiến cảnh dân lạy sống mình như vậy, tôi sẽ đào ngũ dù phải đi tù (8) !

Nếu một Lê Hoài Anh ngậm ngùi :Tương lai bấp bênh. Tiền hết, bị bỏ đói trong những xóm trọ tồi tàn, sống lay lắt bằng thực phẩm cứu trợ của người hảo tâm, chẳng may dính cúm thì cả gia đình bị đưa đi cách ly mỗi người một ngả, không tin tức, có khi trởvề tronghũ đựngtro. Bảo sao họ không tìm cách bỏ về. Suốt ngày lôi ra ngoáy mũi, hở tí là chốt chặn, kéo rào kẽm gailàm sao họ kiếm sống ! Chưa mở đã hù dọa nếu ra ngoài không có lý do chính đáng thì phạt nặng...Lạy các bố, không nuôi nổi dân thì cho họ đi đi. Về quê ít nhất họcũng còn thấy mặt người thân, không phải trả tiền nhà trọ, để gia đình họ đùm bọc lẫn nhau, đỡ khổ hơn ở thànhphố rất nhiều (9) thì một Lê Anh Đủ mỉa :Long An cố lên. Chặn hết. Bít hết. Không thắng không phát lương ! Anh Trần góp thêm :Mạnh lên ! Khônglà anh Chính lại gọi tên trước lớp (10) !

***

Hoàng Tư Giang – một nhà báo - vừa tâm sự trên facebook về chuyện Phía sau những phận người cùng khổ :Nguyễn Thị Thu ôm đứa con gái 22 tháng tuổi cùng chồng ngồi vật vạ ở vỉa hè cả đêm qua ở cửa ngõ SàiGòn. Họ đã thất nghiệp ba tháng và về quê là con đường sống duy nhất. Nhưng họ,cũng như hàng ngàn người khác không thể vượt qua khỏi các trạm gác tối qua, giống như những đoàn người cố rời thànhphố trước đây.

Câu chuyện của những người khốn khổ, bơ vơ, đói khát và không được thừa nhận như Thu và con thật day dứt và ám ảnh.

Song, vượt lên trên những số phận cá nhân của họ còn là một câu chuyện lớn hơn nhiều lần của nền kinh tế : Đứt gãy chuỗi lao động – điểm mạnh nhất nền kinh tế thâm dụng lao động như ViệtNam.

Thống kê của thànhphố cho biết, chỉ "một số ít doanh nghiệp thực hiện phương án 3 tại chỗ" là hoạt động, còn lại đa số doanh nghiệp phải ngừng sản xuất, tạm thời cho công nhân nghỉ việc.

Chỉ số lao động làm việc tại các doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo trong tháng 9 giảm 63,3% so với cùng kỳ năm 2021. Lũy kế 9 tháng, lực lượng lao động giảm 22,1% so với cùng kỳ.

Một nghiên cứu của Đạihọc Kinh tế Luật cho biết, từ làn sóng dịch lần tư,tuyệt đại đa số trong số 288.333 doanh nghiệp với 3.240.000 lao động tại Thành phố Hồ Chí Minh phải ngừng hoạt động. Chỉ có 715 trong tổng số 1.527 doanh nghiệp ở KhuCông nghiệp còn duy trì hoạt động với khoảng 65.000 người lao động còn đi làm trong tổng số 345.000 người lao động.

Ở quy mô toàn quốc, lực lượng lao động quý III/2021 ước tính là 43,2 triệu người, giảm 1,9 triệu người so với quý trước và giảm 3 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng năm 2021, lực lượng lao động là 44,5 triệu người, giảm 1,1 triệu người so với cùng kỳ năm trước, tương đương 2,4%.

Những số liệu khô khốc này cho thấy một thực tế kinh hoàng : số người thất nghiệp cao kỷ lục và đứt gãy chuỗi lao động đang diễn ra trên diện rộng mà khắc phục nó phải là hàng năm. Thâm dụng lao động – điểm cạnh tranh nhất của nền kinh tế - đã trở thành điểm dễ tổn thương nhất.

Không phải đơn giản mà Nikkei Covid-19 Recovery Index xếp Việt Nam ở hạng bét 121/121 liền trong haitháng qua.

Điều này đừng lấp liếm đổ lỗi chỉ cho Covid (11).

Trân Văn

Nguồn : VOA, 02/10/2021

Chú thích

(1) https://vnexpress.net/nguoi-ve-que-va-vat-o-cua-ngo-tp-hcm-4365543.html

(2) https://tuoitre.vn/thu-tuong-kiem-soat-nguoi-ra-vao-tp-hcm-dong-nai-binh-duong-long-an-20210930164301907.htm

(3) https://www.facebook.com/groups/2433033536765491/posts/4460511317351026/

(4) https://tuoitre.vn/dem-cho-doi-o-mot-cua-ngo-thanh-pho-20211001003520026.htm

(5) https://tuoitre.vn/cong-an-trang-dem-thuyet-phuc-nguoi-dan-khong-tu-y-ve-que-cho-dia-phuong-len-ke-hoach-don-20211001064120571.htm

(6) https://www.facebook.com/chanh.tam.33/posts/3979480775491493

(7) https://www.facebook.com/ChuHongQuy/posts/4279756578806865

(8) https://www.facebook.com/dthangtt/posts/5010295518986512

(9) https://www.facebook.com/christiana.le.35/posts/4110203062422946

(10) https://www.facebook.com/leanhdudu/posts/4873331582678854

(11) https://www.facebook.com/hoang.t.giang.58/posts/10161266350508098

**********************

Covid-19 và màn chống dịch như lũ giặc

Nguyễn Hùng, VOA, 01/10/2021

Tại một đất nước mà nhiều người vẫn tin vào những sự ưu việt và huy hoàng trên TV, Covid-19 đã lột mặt nạ của những quan tham dốt nát.

Một chốt kiểm soát ở quận Long Biên. Hình minh họa.

Quan mới nhất bị lột mặt nạ chính là Võ Thanh Quan, Bí thư đảng ủy tại phường Vĩnh Phúc, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.

Mộtvideo được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy ông Quan dẫn đầu một toán "ào ào như sôi" vào phá khoá nhà, bẻ hai tay bà Hoàng Thị Phương Lan để dẫn đi ngoáy mũi, bất chấp chuyện bà nói bà đang dở việc và tiếng trẻ con khóc vì sợ hãi. Hồi đi học, lũ trẻ chúng tôi được dạy "giặc đến nhà đàn bà cũng đánh" nhưng lũ giặc lại mặc áo nhà quan ; trong khi đó "đàn bà" lại chẳng ý thức được quyền bất khả xâm phạm nơi cư trú của chính mình nên đành chịu để lũ giặc xông vào nhà lôi ra như quân Taliban.

Mặc dù các dư luận viên lên tiếng chỉ trích người phụ nữ ‘không chịu đi xét nghiệm’ nhưng họ cố tình lờ đi rằng chỉ khi có lệnh của ngành kiểm sát hoặc khi người ta phạm tội quả tang thì chính quyền mới có thể vào tư gia của họ.

Giả sử người ta đang ở trong toa-lét thì có phá nốt cửa vào kéo ra ? Người Anh nói nhà của tôi là pháo đài có nghĩa là nhà tôi là bất khả xâm phạm. Còn mấy ông quan Việt Nam nói mỗi nhà là một pháo đài có nghĩa là nhà dân thành pháo đài của công, thích vào thích ra là cứ thản nhiên như đi chợ. Đáng ngán nữa là chính họ cũng tự quay video để chứng tỏ tinh thần ‘hồng vệ binh’ của chính mình. Cấp trên của ông Quan, Bí thư thành ủy Thuận An Huỳnh Thị Thanh Phương lại cũng có vẻ ủng hộ cấp dưới. Họ đâu có hiểu họ hành xử như thể Việt Nam còn ở năm 1921.

Còn chuyện ‘ngoáy mũi’ dân thì các chuyên gia và mạng xã hội đã bình luận nhiều rồi. Người ta cáo buộc các công ty ở Việt Nam lợi dụng lúc dịch giã để mua rẻ bán đắt các bộ xét nghiệm nhằm trục lợi.

Bộ Y tế, không rõ vì lý do gì, cũng lại khống chế giá sàn của các bộ xét nghiệm ở giá cao ngất trời, gấp nhiều lần giá ở Châu Âu, vốn giàu hơn Việt Nam nhiều lần. Thực tế tại Anh, các bộ xét nghiệm được chính quyền phát miễn phí cho người dân. Dân có thể yêu cầu gửi về nhà hay ra hiệu thuốc lấy. Tôi cũng đã từng nói chính quyền Anh không hề kêu gọi dân đóng góp tiền để mua vắc-xin trong khi họ cũng phải đi vay mượn tiền tiêu nhưng không đè cổ dân giữa mùa dịch. Hàng triệu người được chính quyền trả tới 70-80% lương và công ty bù đắp phần còn lại để nhân viên ngồi nhà mà vẫn hưởng nguyên lương hơn một năm trời. Cái đất nước không biết bao giờ mới trở thành nước "xã hội chủ nghĩa" tự dưng lại gắn mấy từ đó vào tên nước làm gì cho xấu hổ. Mà các khoản dân đóng góp mua vắc-xin đã ‘sao kê’ chưa nhỉ ?

Nhìn lại qúa trình chống dịch ở Việt Nam có thể thấy chẳng phải họ chống dịch như chống giặc ; chống dịch như lũ giặc thì đúng hơn. Chỉ có lũ giặc mới giăng dây thép gai khắp hang cùng ngõ hẻm để người dân phải ép mình như con gián để bò qua. Chỉ có lũ giặc mới bảo bánh mì không phải hàng thiết yếu. Chỉ có lũ giặc mới bỏ đói người dân tới mức người ta phải chui cả vào thùng đông lạnh của xe tải để trốn về quê.

Cũng lũ giặc dương dương tự đắc đấy đã khiến cả vạn người chết vì chính sách ‘zero Covid’ khiến tình trạng lây nhiễm chéo thêm trầm trọng và người bệnh quá đông không chăm sóc nổi ; cả ngàn trẻ đã mồ côi cả cha lẫn mẹ trong có vài tháng.

Cho dù đa số người dân vẫn sợ không dám đứng lên bảo vệ quyền của chính mình và của đồng loại trong một thể chế độc đoán, dịch Covid phần nào đẩy họ về hướng đấu tranh đòi một chính quyền sạch, minh bạch và có năng lực. Người ta hiểu ra rằng sự thờ ơ về chính trị một ngày kia sẽ biến họ trở thành nạn nhân của chính thể đổ đốn mà họ chứ không ai khác đã góp phần duy trì sự tệ hại của nó.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 01/10/2021

**********************

Tầm nhìn của "Ai ở đâu ở đó" phải trở thành "Ai ở đâu thì phải được sống tốt ở chính nơi đó"

Trần Lê Minh, RFA, 01/10/2021

Thành phố Hồ Chí Minh tái mở cửa, nhưng Covid vẫn còn hoành hành ở Việt Nam. Số người chết mỗi ngày vẫn trên dưới 200, tỷ lệ tử vong cao hơn trung bình thế giới đến bốn điểm phần trăm. Lúc này liệu có là xa xôi khi nói đến tầm nhìn xây dựng những thành phố thích ứng, bền vững, kiên cường và có khả năng chống chịu với các biến cố ?

Một người lái xe ôm đang ngủ trên chiếc xe máy trước một tấm biển quảng cáo bán nhà mới xây ở Thành phố Hồ Chí Minh hôm 20/11/2013 - AFP

Một trong những nguyên nhân chính gây lây lan dịch Covid-19 mạnh mẽ ở Thành phố Hồ Chí Minh là điều kiện sống

Các ổ dịch hình thành nhanh chóng tại các khu dân cư nghèo, khu tạm cư, khu dân cư tự phát mới hình thành ven các khu công nghiệp, khu chế xuất, những xóm liều trên các bãi đất hoang, hoặc các khu dân cư lâu đời nhưng mật độ dân số quá cao, trong các ngõ hẻm dày đặc và sâu thăm thẳm. Ở đó người dân sống chen chúc, thiếu ánh sáng và dưỡng khí trong các ngôi nhà nhỏ kín tối tăm. Nhà vệ sinh một cái dùng cho chục người hoặc chỉ là vài ba viên gạch lót nền, vách tôn hay tranh lá quây tạm. Hàng ngày họ túa ra đường làm thuê, làm công nhật, làm thợ tay nghề thấp, buôn bán tự do, chỗ ở chỉ là nơi về ngủ qua đêm. Ở những khu tạm cư tự phát thì còn rách nát tồi tàn hơn nữa, "nhà" chỉ là các túp lều tạm bợ dựng lên gần như trên bãi r ác, điều kiện vệ sinh tối thiểu cũng không thể đạt được.

Họ là những người dân nghèo ít học, không có nghề nghiệp chuyên môn, ở quê không có ruộng hoặc ruộng đất rất ít, không đủ sinh nhai nên lên thành phố mưu sinh bằng làm công nhân, bán sạp rau hành, vài món thức ăn rẻ tiền ở ven các khu tập trung công nhân hay sinh viên, rửa chén thuê, lượm ve chai, phụ quán... Họ sống một đời sống trôi dạt và bấp bênh ở thành thị. Những người cha làm phụ hồ, thợ xây, thợ sơn,… đi theo công trình, con cái may mắn thì học lớp tình thương, ngày được ngày mất, tới đâu hay tới đó, tương lai gần như lặp lại kiếp sống của cha mẹ.

Không thể yêu cầu giãn cách, 5K với những người dân này, vì họ không có điều kiện thực hiện.

Khả năng nhận thức của bộ phận dân cư này cũng rất thấp, căn bản họ không hiểu được nguyên nhân cốt lõi của các yêu cầu dịch tễ nên chỉ thực hiện đối phó, kiểu như đeo khẩu trang khi thấy công an, còn bình thường thì tụ tập thường xuyên, thói quen sống quần cư rất náo nhiệt.

Có lẽ tiêm vắc-xin là biện pháp cuối cùng để giữ cho tỷ lệ tử vong ở nhóm dân cư này thấp nhất có thể.

Nhưng hiện trạng của Việt Nam là vác rá đi xin vắc-xin khắp nơi vẫn không đủ nhét kẽ răng nên phải ưu tiên tiêm. Chỉ khi nào Việt Nam có thể chủ động nguồn vắc-xin, lúc đó câu chuyện mới được nói tiếp.

Nhưng đấy mới chỉ là Covid-19, liệu còn những trận dịch khác nữa thì sao ?

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ chống chịu ra sao với những biến cố bất thần và không thể lường được của tương lai ?

Từ khoảng 20-30 năm trước, Chính phủ Việt Nam đã đề ra những chủ trương rất hay. Ví dụ "Ly nông không ly hương", "Quy hoạch vùng đô thị"…

Ly nông không ly hương nghĩa là phát triển nông nghiệp tại chỗ thuận theo thế mạnh có sẵn của từng địa phương, chuyên nghiệp và thương mại hóa sản phẩm nông nghiệp để biến nông dân thành người chủ, có thể sống no ấm bền vững trên ruộng đất của mình từ đời này sang đời khác. Con cháu của họ được nuôi dưỡng đầy đủ, được học hành và có sinh kế tốt ngay tại quê nhà. Cứ như vậy bồi đắp từng địa phương tốt lên.

Quy hoạch vùng là chủ trương lớn bao trùm. Trong đó các vùng địa lý được định hướng phát triển phù hợp với sở trường kinh tế và đặc điểm địa lý-dân cư. Mục đích cũng vẫn nhằm tạo ra nguồn tài chính chủ động và bền vững, tạm ví như lắp thật nhiều động cơ mạnh cho một bộ máy to lớn. Ví dụ vùng lõi là Thành phố Hồ Chí Minh được dành để làm trung tâm giao thương, đầu mối xuất nhập khẩu... Các vành đai bên ngoài là vùng giáo dục với hệ thống các trường đại học vừa đào tạo nhân lực cho toàn vùng và cho cả nước, đặc biệt cho vùng, đồng thời là các trung tâm nghiên cứu. Các đô thị vệ tinh trong vùng tùy thế mạnh mà làm dịch vụ cảng, du lịch, xuất nhập khẩu, cung cấp nông sản, thủy hải sản (thế mạnh là xây dựng nhà m áy ngay tại vùng nguyên liệu), khu công nghiệp, khu chế xuất phù hợp... Mỗi khu vực trong vùng đều có chức năng phù hợp với vị trí và diện tích, nhân lực, để bổ sung cho nhau và thúc đẩy nhau phát triển.

Bệnh viện của vùng có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho người dân quanh vùng với năng lực tương đương nhau, mà không phải là người dân tận Cà Mau ho sốt cũng phải nằm xe đò nguyên đêm lên Thành phố Hồ Chí Minh để chữa bệnh như hiện tại.

Nói cách khác, ly nông không ly hương hay quy hoạch vùng tức là thực hiện trên diện rộng và chiều sâu chủ trương đang được nêu cao thời Covid-"Ai ở đâu thì ở đó". Không phải ai ở đâu thì bị nhốt ở đó mà là "Ai ở đâu thì phải được sống tốt ở chính nơi đó" !

Khu nhà ổ chuột bên kênh Xuyên Tâm ở Thành phố Hồ Chí Minh. AFP

Nếu những chủ trương này thực hiện hoàn chỉnh, bờ xôi ruộng mật của đất nông nghiệp phải được gìn giữ. Các thành phố phải khống chế phát triển xây dựng nhà ở theo chiều cao, để không xảy ra tình trạng thành thị hóa nông thôn một cách ngu ngốc như hiện tại. Đó không phải là thành thị hóa mà là gặm nhấm đất canh tác-nguồn tư liệu sản xuất quan trọng và quý giá theo kiểu tằm ăn rỗi lem nhem, bừa bãi, không hề có tính toán, biến chúng thành những khu dân cư lộn xộn.

Vì đất canh tác teo nhỏ và mất dần, nhiều thế hệ nông dân đã chịu cảnh đời này nghèo hơn đời trước. Khi 13 tỉnh miền tây rộng lớn và trù phú trong thâm tâm luôn bị coi là nguồn nhân lực dự trữ cho Sài Gòn thì bao nhiêu tinh hoa các lĩnh vực đều nhấp nhổm chạy về Sài Gòn sinh sống và làm việc. Nông thôn ở khắp các tỉnh đều thiếu nhân lực giỏi và gắn bó với nông nghiệp. Với nhiều gia đình, con cái trụ lại được ở Thành phố Hồ Chí Minh là hy vọng mãnh liệt, xem như đổi đời. Còn cha mẹ già ở lại vùng quê chăm sóc ruộng đất với mớ kiến thức cũ kỹ lạc hậu, căn bản là không thể đột phá.

Đó đã là những chủ trương rất hợp thời đại.

Tiếc thay, nhìn lại cho đến giờ, chỉ thấy những bước thụt lùi liên tiếp

Vì các chủ trương nói trên đi liền với nhiệm kỳ của các lãnh đạo cụ thể. Khi họ rời nhiệm sở, nó cũng chết theo.

Nhưng đó đây không chỉ là tầm nhìn cá nhân của vài vị lãnh đạo được thừa nhận nhìn xa trông rộng. Đó là xu thế tất yếu của những đất nước đang phát triển hừng hực nhưng tự phát, thiếu cả định hướng lẫn nền tảng.

Sau một thời gian bùng cháy đạt các thành tích tăng trưởng nóng, hậu quả của sự phát triển thiếu nền tảng sẽ bộc lộ không thể che giấu được.

Đó chính là giai đoạn này.

Một miền Tây rộng lớn dồi dào sản phẩm từ đất đai nhưng không được quy hoạch đúng đắn, chỉ biết kêu khóc khi tắc biên xuất khẩu hay tắc đường lưu thông hàng hóa lên Thành phố Hồ Chí Minh, trở thành nơi cung cấp công nhân chưa được đào tạo cho những khu công nghiệp, khu chế xuất Bình Dương, Long An, Tiền Giang, Thành phố Hồ Chí Minh.

Một Thành phố Hồ Chí Minh địa linh nhân kiệt nhưng không được quy hoạch đúng đắn khiến trở thành vùng trũng của cả vùng, nhận lấy tất cả cái tốt của nhân lực, chất xám… đến oằn lưng chịu tất cả gánh nặng dân cư, lao động, y tế, văn hóa, giáo dục, an ninh, giao thông, dịch bệnh... của cả vùng đổ về.

Các địa phương cắt rời, mạnh ai nấy làm, bộ máy chính quyền các cấp đều quan liêu xa dân. Chính quyền trung ương không có thực quyền, rất nhiều dự án to lớn mang danh phát triển chỉ nhằm rút lõi ngân sách hoặc chiếm đóng các tài nguyên lợi ích béo bở. Thời gian để vơ vét vỏn vẹn bốn năm năm, họ chẳng sức nào quan tâm đến đời sống người dân hoặc sự phát triển bền vững của đất nước, của địa phương.

Chẳng ai ngờ một cơn đại dịch như bão lốc thốc qua, tốc toàn bộ mái nhà mục nát nhưng được sơn son thếp vàng lấp lánh của bộ máy chính quyền các cấp và các địa phương, phơi bày không thương tiếc những bất cập, điểm yếu chí mạng của nó.

Đại dịch này đang lắng dần và có thể sẽ qua đi khi đạt được miễn dịch cộng đồng. Thành phố lại mở cửa, lại đón khách du lịch, lại làm ăn sôi động. Nhưng có lẽ sẽ không có bài học sâu sắc nào về quy hoạch được rút ra. Sâu trong nền tảng của Thành phố Hồ Chí Minh, tuy rằng đã chằng chịt vết nứt, nhưng mọi thứ sẽ vẫn như cũ. Nhiều ngàn người trong các khu ổ chuột nhiễm bệnh chết đi, nhưng những khu ổ chuột ấy vẫn kiên cường tồn tại. Miền Tây vẫn bị nhìn nhận là ít học, cảm tính, cải lương, đàn ông ham nhậu, con gái ham tiền, nghĩ ngắn. Miền Đông, Tây Nguyên thì khù khờ, kém văn minh, "trên núi xuống". Vẫn là cái nguồn tiếp tế nguồn nhân lực bậc thấp cho Thành phố Hồ Chí Minh, còn nhân lực bậc cao thì bị Thành phố Hồ Chí Minh nuốt hết.

Quy hoạch là một khoa học. Cũng như các ngành khoa học khác, mục đích tối thượng của chúng là phục vụ và tôn vinh con người.

Nhưng những phận người cùng khổ lượm ve chai dưới những pa-nô khổng lồ vẽ các khẩu hiệu vĩ đại do dân vì dân kia, sẽ không bao giờ hiểu vì sao họ lại phải trôi dạt lên Sài Gòn để sống và chết đi trong đại dịch này. Cuộc sống và cái chết của họ- tất cả đều tối tăm và vô định, dường như không có bất cứ ý nghĩa nào.

Trần Lê Minh

Nguồn : RFA, 01/10/2021

Chạy đến vô cùng

Tuấn Khanh, RFA, 31/07/2021

Hình ảnh đoàn người bồng bế nhau đi bằng xe máy, theo báo chí trong nước là lên đến hàng ngàn, di chuyển từ Sài Gòn tỏa đi nhiều hướng, chạy về quê nhà trong lúc dịch bệnh và lệnh phong tỏa ngặt nghèo này, đang làm nhói tim không biết bao người.

Đoàn người rời bỏ Sài Gòn về quê vì dịch bệnh Covid-19 - Facebook

Có người đi đến 800 cây số để về miền Trung, và có người đi gần gấp đôi như vậy để đến Nghệ An. Và còn rất nhiều đích đến nữa. Ngoài những nhóm xe máy, người ta còn thấy cả những gia đình đi bằng xe đạp, thậm chí là liều lĩnh đi bộ. Tất cả đều là người nghèo Việt Nam, những con người cần lao từ mọi miền đã đổ về Sài Gòn, tìm một công việc để dựng đời mình, hoặc để kiếm chút ít dư dả gửi cho cha mẹ ở quê.

Lý do họ rời bỏ Sài Gòn, bởi không còn tin tưởng vào các chính sách chống dịch của nhà cầm quyền, và cũng không đủ sức để cầm cự thêm nữa khi mất việc, không còn gì để sống tiếp nay mai. Hẳn nhiên, chính quyền Hồ Chí Minh đang nợ những con người này một lời xin lỗi, vì đã không cưu mang họ được, qua những tháng ngày này, bất chấp việc tuyên truyền nói dối rằng luôn lo đủ cho mọi người gặp khó khăn.

Nhưng không phải vì chính quyền hết khả năng trong đại dịch. Bản tin tài chính cuối tháng 7-2021 của Ủy ban thành phố Hồ Chí Minh khoe rằng bất chấp đại dịch khó khăn, ngân sách vẫn bội thu. Ước tính sức người 10 triệu dân và sản vật, giao thương ở Sài Gòn vẫn làm ra mỗi ngày 1.500 tỷ đồng để nộp cho ngân sách Trung Ương theo chỉ tiêu được giao. Con số thu được đang tăng nhanh, nên chỉ sáu tháng thôi, đã đạt 54,42% trên tổng thu theo kế hoạch.

Vậy đó, mà từng hộp cơm cho người nghèo, từng cọng rau cho kẻ khó hầu hết là các cuộc tự nuôi, tự cứu nhau đầy khó khăn của người dân. Không chỉ ngăn chặn con người ra đường vì lệnh giãn cách, mà các lực lượng kiểm tra, ngăn chặn đủ thành phần của nhà nước còn ngăn cản cả rau, thịt, sữa thậm chí là cả tã trẻ em và băng vệ sinh phụ nữ, cũng như là tiền mặt được vận chuyển của ngành ngân hàng. Sài Gòn như một người phụ nữ bị ép vào trò chơi trừ tà thời mông muội, phải chịu đói khát, phải bị trói buộc, kiệt sức không biết xoay trở ra sao lúc này. Dĩ nhiên, những dân cư yếu ớt nhất, dễ tổn thương nhất của vùng đất này đành phải chọn dứt áo ra đi.

Không được hứa hẹn gì một cách thực tế từ người cầm quyền, và cũng lao đao vì không đảm đương nổi bản thân, hàng ngàn con người đã gói ghém tư trang và lên đường. Họ ngủ vật vạ dọc đường, tránh né các sự chận bắt của các chốt kiểm tra trên quốc lộ. Có người chở vợ đang mang thai. Có gia đình chở 3-4 người trên một chiếc xe máy nhỏ. Có cả người mẹ đơn thân chở lùm xùm đồ đạc, phía sau là đứa con chỉ mới hơn 10 tuổi, ôm giữ em nhỏ của mình.

Một gia đình với con nhỏ đi xe máy đường xa rời bỏ Sài Gòn vì dịch bệnh. Hình : Facebook

Sài Gòn, từ thuở khai thiên lập địa đến nay, là nơi con người tìm đến chứ không phải rời bỏ, nhưng đây là lần đầu tiên xuôi tay nhìn thị dân từ giã mình. Buồn hơn nữa, Con người bị những nơi chôn rau cắt rốn của mình từ chối tiếp nhận. Từ ngày 1/8, nhiều tỉnh như Quảng Ngãi, Thừa Thiên-Huế, Lâm Đồng tuyên bố sẽ không nhận người của mình trở về, vì sợ có dịch, cho dù những người này đã có giấy xét nghiệm âm tính (có thời hạn ba ngày). Sợ không về được nhà, nhiều người chạy thâu đêm, mệt lả và vất xe lăn lóc giữa đường. Cha mẹ, con cái ôm nhau trên con đường quốc lộ cố dành sức để đến nơi, lách được vào mà không bị từ chối.

Trên con đường Bình Phước dẫn về Đắk Nông, có nhiều gia đình để nước, thức ăn nhanh trước cửa để đón những chuyến xe bơ phờ như vậy. Có một cụ già tóc bạc phơ, cứ cầm chai nước vẫy vẫy, đưa cho những chiếc xe sà vội vào nhận rồi lại lên đường. Vội đến mức chỉ còn nhìn nhau, gật đầu, chứ không còn thì giờ để kéo khẩu trang xuống nói lời cảm ơn. Nhìn những điều như vậy – và cả những câu chuyện phát cơm từ thiện, lăn xả giúp nhau của người dân bao lâu nay – là những chương sách đời cảm động, ấm lòng khôn cùng trong thời phong tỏa. Nhưng có ai đó đã nói nhỉ ? Trong một xã hội vận hành, đôi khi, điều ấm lòng nhìn thấy cũng có giá trị như cáo trạng đầy câu hỏi về thời đại, về chế độ.

Thùng tiền của người dân ủng hộ những người phải rời bỏ Sài Gòn đi hàng trăm cây số về quê vì dịch bệnh. Hình : Facebook

Người miền Nam được hai lần nhìn thấy những cuộc di tản tự phát của người dân. Lần nào cũng có thể rơi nước mắt, dù có hướng ngược nhau.

Lần một, đó là dòng người chạy tránh những ngày kết thúc cuộc chiến năm 1975. Họ lìa bỏ mọi thứ, chấp nhận mất hết và chạy về phía Sài Gòn : một chỉ dấu của người dân vẫn chọn chạy về phía chế độ cầm quyền của mình, dù cho ngày thường họ có ghét hoặc không yêu đi nữa. Hình ảnh của dòng người tất tả chạy với đủ loại phương tiện, đến giờ vẫn làm người ta nao lòng, và thậm chí xen lẫn sự cảm kích trước sự giúp đỡ trong khả năng cuối có thể của một chế độ đang tàn lụi, vẫn ước muốn che chở công dân của mình.

Lần hai, năm 2021, dòng người đó lại tháo chạy khỏi Sài Gòn. Cuộc di tản không phải tìm về miền đất hứa, mà chỉ tháo chạy như một bầy kiến tán loạn ra khỏi nơi ngụ cư của mình, bởi một cú đập mạnh của công cuộc "chống dịch như chống giặc". Những con vi-rút vô hình trước mắt, giờ lại như được biểu trưng bằng hình ảnh con người. Họ chỉ có vài con đường : vào trại cách ly, gồng mình chờ cứu giúp ở nhà trọ, hoặc chấp nhận bị giam nhốt ở nơi làm việc với chính sách duy ý chí có tên "3 tại chỗ" : ăn một chỗ, ở một chỗ và làm việc cũng ở đó.

Những con người ấy, vượt ngoài tầm các kế hoạch của chỉ thị 16 hay đợt phong tỏa với quân đội, trở thành chuyện khó của những người cầm quyền ở Sài Gòn, nên họ được cho phép rời đi. Nhưng rồi trớ trêu là lại bị chặn giữ, ngăn cản ở nơi họ muốn tìm về. Những con kiến-thân phận đó loay hoay chạy từ trên miệng chén rồi lại xuống dưới, mệt nhoài trong những lời tuyên bố an dân vẫn lấp lánh kiêu hãnh trên hệ thống truyền thông.

Trên các trang mạng xã hội, thậm chí là báo chí Nhà nước, có không ít hình ảnh mô tả về cuộc di tản lạ lùng này. Có ảnh những đôi vợ chồng tựa vào nhau ngủ vùi chốc lát trên đường chạy. Có ảnh những đứa nhỏ ngủ mà tay vẫn bấu chặt lấy anh chị của mình như sợ thức dậy sẽ không còn thấy ai. Những gương mặt vô danh ấy quá đỗi nhọc nhằn trên cung đường chạy đến vô cùng. Trong số ấy, chắc cũng không ít người đã đóng góp cho những con số bội thu của Hồ Chí Minh hàng năm, vẫn được đọc lên trong những tràng vỗ tay của giới quan chức mừng tổng kết thu ngân sách thắng lợi.

Tuấn Khanh

Nguồn : RFA, 31/07/2021

Tham khảo thêm :

https://vnexpress.net/6-thang-tp-hcm-thu-ngan-sach-hon-198-000-ty-dong-4332561.html ?fbclid=IwAR392-1Rw3BVAsKMepsKgCcyAYXYUFG6CidnrdYQHMz1CGkvjxQe7qhlEx8

https://vtv.vn/xa-hoi/mot-so-tinh-dung-tiep-nhan-cong-dan-tro-ve-tu-vung-dich-20210730052400596.htm

*********************

Sài Gòn trọng thương

Nguyễn Văn Châu, VOA, 30/07/2021

Khi dịch bắt đầu bùng lên đợt 4, cô em kiến trúc sư "trách" nhẹ : sao không tổ chức phụ cho bà con như các năm trước ?

(Hình : Nguyễn Văn Châu)

Thú thật là mọi năm tôi vẫn thường tổ chức các chương trình thiện nguyện này cùng bạn bè, gia đình và học trò trong lớp võ của tôi. Nhưng năm nay thấy dịch hoành hành kinh quá nên có chút "nhát tay." Mới đầu thì tính giải lao, nhưng giờ được "giao nhiệm vụ" nên vô thế rồi - Xắn tay áo lên làm thôi.

Việc đầu tiên tôi nghĩ đến là mình giúp được gì cho bà con. Thế là một loạt các món quà như các năm hiện ra trong đầu, nhưng tôi gạt đi hết. Lần này bà con không những thiếu thốn đủ điều mà còn bị cách ly. Thiếu ăn là quan trọng nhất ; và càng quan trọng hơn với người không đủ điều kiện, như người vô gia cư, hay người trong khu cách ly.

Nhớ lại các món má tôi thường hay nấu, tôi chọn ngay : Ruốc sả.

Món này có sả, tỏi, ớt, thịt... toàn những thứ có dược tính, có thể dùng trong nhiều ngày mà không lo lắng về chuyện bảo quản.

Món ăn đã có, giờ đến đối tượng tặng quà. Bạn bè tôi đa số khi ủng hộ đều nhắn nhủ là giúp người vô gia cư. Tôi còn nhắm thêm đến những người khiếm thị bán vé số, massage.

Tôi may mắn có người bạn khiếm thị có khả năng rất đặc biệt. Ngồi cafe với mình mà hỏi đường thì anh chỉ ngay hướng - dù không thấy gì. Thậm chí chở anh đi gần đến nơi là anh nói luôn còn bao nhiêu mét là đến.

Lần này tôi nhờ anh kết nối với 3 người ở 3 địa bàn khác nhau và tôi đến tận nơi trao quà đồng thời nhờ họ chuyển thông tin cho người khiếm thị đồng cảnh ngộ nhắn tin họ tên, số điện thoại, địa chỉ và hoàn cảnh để tôi cập nhật danh sách. Với suy nghĩ đơn giản là hàng, quán ngưng hoạt động thì các bạn này chỉ còn loay hoay trong nhà, không ai giúp được cho họ. Tôi làm cầu nối, tập hợp danh sách người thật, việc thật để nhóm của tôi giúp khi có dịp và nếu có các nhà hảo tâm khác thì tôi sẽ kết nối.

Thế là từ hôm đó đến nay tôi liên tục nhận được các tin nhắn và âm thầm cập nhật danh sách theo từng phường, quận, thậm chỉ tỉnh thành khác cũng có. Nhóm sẽ chọn hướng đi sao cho phát được nhiều người nhất và ít gặp các chốt nhất.

Ngày 27/7/2021, chúng tôi đi theo lộ trình Tân Bình, Bình Tân, quận 11, quận 10... Tại một xóm lao động đang bị cách ly ở Bình Tân, khoảng hơn 3 giờ chiều, tôi nhìn thấy các cháu nhỏ không khẩu trang vẫn vô tư chơi trong khu vực phía sau sợi dây cách ly. Lòng thật buồn.

Sau đó, đứng từ xa hỏi tìm người khiếm thị đang ở trọ trong hẻm. Chúng tôi trao quà xong, không đành lòng quay đi khi nhìn thấy bà con đang đứng đông chung quanh. Nhóm tôi lấy thêm ruốc ra tặng cho mỗi người một phần để họ dùng trong vài ngày tới.

(Hình : Nguyễn Văn Châu)

Điểm cuối của lộ trình là trên Quận 10. Đến đầu hẻm thì dây đã giăng kín, như với các hẻm khác, tôi gọi điện thoại gọi các bạn đi bộ ra nhận quà từ bên trong. Cuộc trao đổi nhanh và tôi như mất thần suốt trên đường về nhà.

"Sài Gòn bị trọng thương, vật vã kiệt sức.

Dường như Sài Gòn vẫn cố mỉm cười qua giọng trả lời nhè nhẹ buồn của cô gái mù trong khu phong tỏa : "Em và mẹ em đều bị dương tính F0 mới hôm qua, ở trong nhà không được gặp ai hết trừ lực lượng y tế mà em gọi báo vẫn chưa xuống. Cảm ơn anh vì đã tìm em để gửi quà... Nhưng..."

Tôi chào em trong nghẹn ngào, lòng thầm nói : Em ơi, mù và nghèo, lại không may y tế rơi vô dòng hoảng loạn vì corona thì chỉ có 1 tự sống, 2 sẽ chết. Cầu nguyện cho gia đình em và cho Sài Gòn mau trở lại bình yên."

Nguyễn Văn Châu

Nguồn : VOA, 30/07/2021

*********************

Rào làng lập ấp, ngăn sông cấm chợ để chống dịch, chắc chắn thua

Nguyễn Lâm Phong, RFA, 30/07/2021

Tròn hai tháng kể từ khi Thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu lệnh giãn cách xã hội (sau đó là cách ly và giới nghiêm), cùng với 18 tỉnh thành miền Nam trở thành vùng dịch nặng nề, gần hai năm Việt Nam trải qua đại dịch Covid-19, cho mãi đến 0h đêm 30/7/2021, những điểm nghẽn trầm trọng trong lưu thông phân phối hàng hóa trên toàn quốc mới được tháo gỡ một phần.

Rào làng lập ấp, ngăn sông cấm chợ để chống dịch - AP

Đứt gãy chuỗi cung ứng

Trong văn bản hỏa tốc ban hành chiều tối 29/7 để khẳng định văn bản cũng ban hành hỏa tốc bốn ngày trước đó (25/7), Phó thủ tướng Lê Văn Thành một lần nữa yêu cầu từ thời điểm nêu trên, việc vận tải hàng hóa trên toàn quốc sẽ trở lại gần như trước khi có dịch. Tức là các xe chỉ cần chở hàng hóa không thuộc hàng cấm (chứ không phải quy định chi ly về hàng thiết yếu nữa) sẽ được lưu thông bình thường, không bị cảnh sát dừng lại kiểm tra. Tài xế chỉ cần khai báo y tế, QR code, và giấy xét nghiệm Covid âm tính còn hiệu lực trong vòng 72 giờ là đủ.

Đồng thời, do hệ thống cấp QR code cho phương tiện vận tải vừa bị hack sập trong vòng hơn một ngày khiến đình trệ việc cấp QR code, nên các phương tiện vận tải chưa được cấp mã hoặc mã đã hết hạn cũng vẫn được lưu thông, cùng với điều kiện dịch tễ như kể trên.

Trong gần một tháng qua, kể từ khi Thành phố Hồ Chí Minh và 10 tỉnh thành Nam Bộ áp dụng cách ly nghiêm ngặt cách ly từng địa phương một, chuỗi phân phối hàng hóa đã bị đứt gãy. Xe chở hàng từ vùng sản xuất (miền Tây và miền Đông) không vào được vùng tiêu thụ lớn nhất nước là Thành phố Hồ Chí Minh vì phải ngoài việc cấp mã lưu thông, xét nghiệm tài xế thì còn phải "vạch" hàng hóa ra kiểm tra xem có phải là hàng thiết yếu hay không.

Cách hiểu sai cơ bản về hàng thiết yếu, quy định "loạn sứ quân" mỗi nơi một kiểu của những người trực tiếp thực hiện (là cảnh sát, công an…) khiến doanh nghiệp khóc ròng và gây tốn kém, thiệt hại khôn xiết.

Về giấy xét nghiệm âm tính, có nơi cho vỏn vẹn một ngày, có nơi cho ba ngày, có nơi bảy ngày. Có nơi vừa xét nghiệm ở đầu đi, đến địa phương lại xét nghiệm tiếp. Cùng một quốc lộ, có địa phương đóng cửa không cho xe vào (nếu không có xét nghiệm), có địa phương cho.

Yêu cầu buộc tài xế phải cách ly 14 ngày sau khi lái xe từ vùng có dịch về khiến doanh nghiệp đói tài xế trầm trọng.

"Chúng tôi đang ở trong tình trạng kiệt quệ, hơn một năm chịu tác động dịch bệnh, doanh thu suy giảm, chi phí tăng lên. Chẳng hạn một công ty có 150 lái xe, hiện hằng tháng phải chi trả hơn 300 triệu đồng phí xét nghiệm các loại. Đây là một chi phí khủng khiếp"- ông Trần Đức Nghĩa, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam nói trong một cuộc họp ngày 27/7.

Cắn răng gồng chi phí để hoàn thành đơn hàng, có những doanh nghiệp phải thuê thêm lái xe để thay tài lái vào địa phận địa phương, hoặc tháo dỡ hàng lên xe khác, còn xe từ vùng dịch không chạm bánh vào. Nhưng có những loại hàng hóa không thể tháo dỡ bằng tay mà phải dùng máy cẩu chuyên nghiệp, không thể sang tải được, tài xế lại phải lái hàng trăm km trở về lại nơi xuất phát. Đồng nghĩa với đơn hàng trì hoãn không lối thoát.

Khó khăn trong công việc và nỗi sợ dịch bệnh đã khiến tài xế bỏ việc và tạm ngưng việc hàng loạt. Doanh nghiệp lại phải bỏ tiền thuê thêm tài xế và lo nơi sinh hoạt tập trung để giảm nguy cơ đi lại nhiều nơi dễ dính dịch.

"Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam ước tính tình trạng trên đã gây thiệt hại ít nhất 100 tỷ đồng/ngày".

Ối đọng nông sản miền Tây, miền Đông và Tây Nguyên. Dân Thành phố Hồ Chí Minh xếp hàng đi siêu thị từ 5 giờ sáng

Ông Lê Thanh Tùng – Cục phó Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết, trong tháng 8, các tỉnh miền Nam thu hoạch 700.000 ha lúa và 3,8 triệu tấn gạo. Về rau, có khoảng 1,1 triệu tấn rau củ quả ở các tỉnh phía Nam, nhưng nhu cầu chỉ khoảng 500.000 tấn nên phần còn lại phải tìm phương án tiêu thụ, tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long.

Về trái cây, có khoảng 640.000 tấn trong tháng 8 cần kết nối, tiêu thụ bao gồm : Xoài, chuối, thanh long, sầu riêng, bưởi, cam, nhãn, dứa và mít.

Số lượng này trong các năm là phân phối toàn quốc và xuất khẩu, nay hầu hết chỉ còn tiêu thụ trong nước.

Thế nhưng mặc dù vùng nông sản dồi dào này chỉ cách Thành phố Hồ Chí Minh dài nhất là mười mấy tiếng chạy xe, còn nếu chở bằng đường thủy còn nhanh hơn rất nhiều thì gần một tháng nay, người dân Sài Gòn nhiều nơi vẫn chịu cảnh xếp hàng chờ mua thực phẩm trước siêu thị từ 5 giờ sáng. Bị giới hạn bởi lệnh giới nghiêm vào 18 giờ, nhiều siêu thị chỉ đến 9 giờ sáng thì đã hết sạch.

Do ngăn sông cấm chợ, giá rau củ quả, thịt trứng, hải sản đều tăng, móc sạch túi người dân vốn đã không còn việc làm khi thành phố phong tỏa.

Doanh nghiệp phải nghĩ ra đủ cách để lưu thông. Có những nhà xe đã nghĩ ra cách giấu trái cây ở dưới, phủ rau lên trên che lấp vì chốt kiểm soát nói chỉ có rau củ mới là hàng thiết yếu, còn trái cây thì không phải.

Câu chuyện đứt gãy chuỗi cung ứng không chỉ diễn ra với nông sản. Hàng hóa mọi mặt đều bị ách tắc và đẩy giá.

"Đi giao hàng đã khổ, về lại khổ lần nữa. Không ít ý kiến từ các nhà cung ứng cho biết nhiều khi còn phụ thuộc vào sự vui buồn của cán bộ ở trạm kiểm soát", bà Vũ Thị Hậu, Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam nói.

Chính trị hóa chống dịch

Nguyên nhân của tất cả sự việc này có phần lớn từ sự chính trị hóa việc chống dịch của Chính phủ Việt Nam

Trong các văn bản và cuộc họp cấp quốc gia, từ khi có dịch đến giờ luôn luôn có một câu "đe dọa" rằng lãnh đạo địa phương nào để xảy ra dịch trên địa bàn mình sẽ bị kỷ luật.

Trước nguy cơ mất chén cơm, lãnh đạo phải tìm mọi cách rào chặn địa phương mình. Sự bất chấp đến an sinh của người dân, bao gồm doanh nghiệp được biện minh bằng khẩu hiệu chống dịch như chống giặc.

Nên, mạnh ai nấy làm, từ thành thị đến thôn xã, chính quyền các cấp đặt ra mọi rào cản ngăn cấm lưu thông. Từ các thành lũy vật lý bằng đất đá, kéo barrier, kéo dây thép gai tạo chướng ngại vật, từ chối nhận người dân của tỉnh mình đi làm ăn xa ở vùng dịch về lại quê nhà, cho đến những thành lũy vô hình bằng các văn bản chứa quy định pháp quy như đã kể trên.

Biện pháp rào làng, vây thành phố xuất phát từ tư duy quản lý làng xã đã trở thành thâm căn cố đế, mặc dù Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ đã là những đô thị lớn.

Tấm biển kêu gọi chống dịch như chống giặc ở Thành phốHồ Chí Minh hôm 9/7/2021. AFP

Sự khác nhau tuyệt đối giữa nông thôn và thành phố là nông thôn có các địa giới tự nhiên. Giữa các làng, xã, huyện, tỉnh… đều có những cánh đồng, bãi đất, khu rừng làm khu đệm, làm ranh giới. Do vậy, phong tỏa một xã hay một huyện, một tỉnh nông thôn rất dễ, nhưng ở thành phố thì hầu như không thể được.

Thành phố bản chất chỉ là một vùng dân cư và địa lý đồng nhất, nhưng cực lớn. Bên này đường là quận này, bên kia đường là quận khác. Một con đường chạy vắt ngang ba quận. Hai nhà cạnh nhau, mỗi nhà một quận. Muốn vào các quận trung tâm, phải chạy xuyên hai ba quận khác mới đến. Do đó, nó không thể chia cắt.

Quy định cấm shipper giao hàng liên quận của Thành phốHồ Chí Minh đã thất bại. Thất bại thứ nhất, nhu cầu thực tế của người dân khiến họ nghĩ ra đủ cách thức để giao hàng liên quận, âm thầm vô hiệu hóa quy định. Thất bại thứ hai : do mất quá nhiều công sức để chốt chặn ngăn cản giao thương, nên chính quyền bỏ lơ kiểm soát các yêu cầu chống dịch, vì vậy nguy cơ lây lan dịch bệnh vẫn tồn tại ở chính nơi không ngờ đến.

Không thể "rào làng chặn ấp" trong thành phố

Lịch sử quản lý nước Việt Nam dân chủ cộng hòa chỉ mới bắt đầu cách đây gần 80 năm (1945-2021). Thời đó hầu như cả nước đều là nông thôn, khắp nơi đều là làng xã. Tổ chức chính quyền xã-huyện/tỉnh thời điểm ấy là phù hợp. Nhưng khi đã hình thành những đô thị lớn và cực lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh thì bê nguyên mô hình tổ chức hành chính cũ vào là hoàn toàn sai lầm.

Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh không thể ngang cấp với Ủy ban nhân dân bất cứ tỉnh thành nào, quận không giống huyện (huyện có huyện trồng lúa, có huyện nuôi hải sản nhưng quận thì tất cả như nhau), phường khác hoàn toàn với xã. Đơn giản vì nó cực lớn, có khả năng làm ra tiền không những nuôi chính mình mà còn nuôi hơn 1/3 cả nước.

Từ cách đây gần 30 năm, tiền thân của Bộ Nội vụ là Ban tổ chức cán bộ Trung ương đã quyết liệt xây dựng, đề xuất và bảo vệ mô hình chính quyền đô thị cho Thành phố Hồ Chí Minh (Hà Nội có cơ chế thủ đô). Theo đó, người đứng đầu Thành phố là Thị trưởng, có toàn quyền điều hành trên Thành phố, chỉ phải tuân theo pháp luật. Chỉ có cấp Hội đồng nhân dân cấp Thành phố, không có cấp quận và phường. Mô hình này nhằm đảm bảo Ủy ban nhân dân các quận và phường chỉ là chân rết của Ủy ban nhân dân thành phố để thực hiện các quyết định của Thành phố cho thống nhất.

Sau gần 30 năm, cuối cùng chủ trương này cũng được thông qua.

Một phụ nữ chở thịt gà tại một chợ ở Hà Nội hôm 29/7/2021. AFP

Có lẽ quá xoay vần với đại dịch nên không mấy người biết rằng Thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức được thực hiện mô hình chính quyền đô thị kể từ 01/07/2021, tức đã tròn một tháng.

Thế nhưng, so với chiếc áo mới đẹp đẽ, bộ máy quản lý quá thấp bé. Các lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chưa thẩm thấu kịp nguyên tắc vận hành của một đô thị - điều mà các doanh nghiệp tư nhân có thể không biết lý thuyết là gì nhưng lại hiểu rất rõ và ứng dụng rất tốt.

Doanh nghiệp thấu hiểu Thành phố chỉ là một khối thống nhất về dân cư và hành chính. Không thể cấm shipper giao hàng trong một quận. Cũng như thế trên bình diện quốc gia. Hiện giờ đã chỉ còn rất ít vùng nông thôn thực sự, không thể cấm việc lưu thông hàng hóa, dựng biên giới cứng và mềm, bo bo giữ thân, hy vọng con vi-rút bị giam chân ở tỉnh khác/ngành khác chứ không chạy đến được mình.

Chính vì thế những nhà đã cắt vụn quốc gia và thành phố thành nhiều mảnh để lập "pháo đài" chống Covid, khi lẽ ra chính sách phải liên kết, thống nhất và xuyên suốt. Ít nhất phải tính toán chính sách trên quy mô một vùng.

Chính việc tự xé lẻ đi ngược với bản chất vùng và xu thế hợp nhất của vùng đã gây hao tốn tài nguyên và các nguồn lực còn lại ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Kết quả như đã thấy là thất bại thảm thương.

Điều này cũng hoàn toàn đúng với Hà Nội, các thành phố khác và toàn quốc gia.

Nguyễn Lâm Phong

Nguồn : RFA, 30/07/2021

Tham khảo :

https://thuvienphapluat.vn/tintuc/vn/thoi-su-phap-luat/chinh-sach-moi/32975/tu-01-7-2021-tp-ho-chi-minh-chinh-thuc-bo-hdnd-quan-phuong

https://tuoitre.vn/ha-noi-cam-shipper-cong-nghe-giao-hang-va-cho-khach-grab-phan-ung-20210725073851372.htm

https://ncov.moh.gov.vn/web/guest/-/6847426-6255

http://cand.com.vn/Thi-truong/Khong-de-dut-gay-chuoi-cung-ung-hang-hoa-trong-moi-tinh-huong-650709/

http://baochinhphu.vn/Kinh-te/Thieu-nhat-quan-trong-thuc-hien-quy-dinh-doanh-nghiep-van-tai-kho-tram-be/440034.vgp

**********************

Nhìn nhau như đồng loại

Tuấn Khanh, RFA, 28/07/2021

Những ngày phong tỏa Sài Gòn trở nên căng thẳng nhất, có cả sự tham gia của quân đội, đã diễn ra không ít những điều quái gở. Sự sợ hãi con virus vô hình trong mắt, đã khiến cho toàn bộ hệ thống chính trị "chống dịch như chống giặc" được tự do lựa chọn những gì họ nhìn thấy được, là thứ cần phải chận lại, bao gồm cả miếng ăn và nhu yếu phẩm đời thường của con người.

Trong vài ngày, sự trớ trêu diễn ra ở khắp mọi nơi.

Những chiếc xe chở sữa, thức uống hoặc tả, hoặc băng vệ sinh của phụ nữ đi giao hàng cũng bị bắt quay đầu vì lý do là hàng không thiết yếu. Sự hoang mang của người dân tràn trên các mạng xã hội, không phải vì Covid, mà vì một xã hội bất an do ngôn ngữ và suy nghĩ con người không thể giao tiếp được với nhau.

Nhất định những mặt hàng như sữa hay băng vệ sinh, chắc chắn phải gợi nhớ cho những "chiến sĩ" đang trực chốt kiểm tra, nhớ về mẹ, chị hay con cái của họ. Và cũng không có ai kiểm chứng được là với các "chiến sĩ" ấy, những mặt hàng như vậy không thể nào chui lọt vào nhà của họ.

Trên tiktok, hay video youtube ngắn, xuất hiện câu chuyện một người chở rau muống đi giao hàng cho công ty đến các quận trong thành phố. Anh bị chốt kiểm tra chận lại. Hai thanh niên trẻ, trắng trẻo mặc quân phục là người kiểm tra, đã loay hoay không thể xác định được rau muống có là mặt hàng thiết yếu hay không.

Người giao hàng điềm tĩnh nói nếu anh không được giao mặt hàng này, xin hãy ghi vào đơn hàng của anh, lý do rõ ràng là không cho đi vì là không thiết yếu. Trong video, một thượng sĩ và một đại uý cứ bối rối không quyết định được rau có thiết yếu hay không. Thậm chí sau đó, họ phải gọi điện thoại để xin ý kiến cấp trên.

Video đó, chỉ là một câu chuyện nhỏ được ghi lại ở Sài gòn, mà một ngày có vô số câu chuyện như vậy xảy ra trong phong tỏa. Nó có thể gây cười cho một số người và quên đi. Nhưng với nhiều người khác, ắt phải có câu hỏi được đọng lại : Thật sự những con người đó không đủ khả năng để nhận biết rau có thiết yếu hay không trong đời sống con người ?

Dĩ nhiên là mọi người trực chốt kiểm tra đều biết. Vì chính trẻ con cũng nhận biết ngay đó là thứ ăn được. Những thứ giúp người ta không bị đói. Chẳng phải trong lịch sử, nhà cầm quyền sau năm 1975, từng ca ngợi rau muống như là một loại lương thực có thể đem lại bổ dưỡng như thịt bò, và khẳng định rau muống sẽ giúp cho con người vượt qua được tất cả mọi cảnh đói kém trong thời gian đó hay sao ?

Chỉ có một cách giải thích duy nhất về chuyện rau – hay bất kỳ loại thực phẩm nào đang bị dán nhãn là không thiết yếu – bị đối xử lạnh nhạt trên đường đi đến với con người : Đó là sự tuân lệnh mù quáng dẫn đến sự ngu hóa, thậm chí quên luôn cả bản năng làm người của mình.

Với những người trực chốt kiểm tra từng từ chối bánh mì, rau hay bất kỳ loại nhu yếu phẩm nào, hoàn toàn không có nghĩa là trong đời sống của họ hoàn toàn vắng bóng những thứ đó. Họ cũng có thể đang thụ hưởng những thứ như vậy, nhưng mệnh lệnh cùng quyền lực tạm thời được giao phó, khiến họ trở nên chai lì, hủy hoại cả những cảm xúc nhận biết mang tính người bình thường.

Sài Gòn đang đứng trước một màn trình diễn khổng lồ đầy ức chế như vậy : Quyết ý của chính quyền nhưng lại không đồng hành cùng lòng dân. Đặc biệt khi người dân phải tự gồng gánh, tự lo miếng ăn, cuộc sống của mình nhưng cứ bị từ chối là "không thiết yếu".

Trên mạng facebook, có tin kể rằng anh shipper mang giao cục sạc điện thoại, và bị cảnh sát giao thông từ chối vì đó là hàng không thiết yếu. Phía dưới bản tin ấy có lời bình luận của một phụ nữ "Gặp mình thì cũng không biết phải trình bày như thế nào. Vì mình đang bị cách ly, nhưng củ sạc điện thoại bị hư, May mà mình mượn được của người phòng bên cạnh. Nếu không, chẳng thể nào liên lạc được với nhân viên trực cách ly, cũng như với người nhà".

À, hóa ra trong muôn vạn điều "thiết yếu" của cuộc đời, quả có rất nhiều góc cạnh của nó. Sẽ chẳng có danh sách nào đơn giản lập ra để cho và từ chối, trong tình huống đại dịch quá mới mẻ với từng gia đình và cả với với một chính quyền như hôm nay. Có làm gì đi nữa thì cũng mọi thứ cũng phải nằm trong sự nhận biết, và thấu hiểu của con người.

Nhà báo Võ Văn Tạo kể rằng ông chở vợ đi mua thuốc uống định kỳ. Khi bị anh thanh niên xung kích chận lại, ông chỉ mớ thuốc vừa mua và giải thích. Người mang sắc phục xung kích ấy chỉ tay, nói ""Cứ cầm cái vỏ hộp thuốc như thế này là đi lung tung được hả ?". Ông Tạo giải thích và nói rằng mình già rồi, chẳng muốn nói dối để ra đường lúc này làm gì, thì tay xung kích trẻ ấy, quát "Muốn lập biên bản hả ?".

Đối diện với mệnh lệnh chính trị trở thành độc đoán do quyền lực được phân cấp, mọi giá trị thiết yếu của người dân chỉ là cá nằm trên thớt. Vợ của ông Tạo muốn cho qua chuyện, bèn nói xuôi với tay xung kích ấy vài câu để đi về cho nhanh. Chứ không khéo lại nộp oan tiền triệu. Ông Võ Văn Tạo là một nhà báo có hơn 30 năm kinh nghiệm và là trí thức làm việc trong ngành kinh tế. Nhưng tất cả những vốn liếng quý báu ấy của ông, dễ dàng trở thành vô nghĩa trước một tình trạng ngu hóa và vô tâm vì mệnh lệnh như vậy.

Đại dịch là một thảm họa. Không có chính quyền hay người dân nào đủ kinh nghiệm để đối phó trong đời mình. Chắc chắn trong cách chỉ huy việc đối đầu với đại dịch, mọi quốc gia đều cần những mệnh lệnh tập quyền, Nhưng trong sâu thẳm mọi quyết định, vẫn là yếu tố con người đối xử với con người.

Chỉ cần có như vậy thôi, sẽ không bao giờ có những chốt chặn bối rối về những mặt hàng nào là thiết yếu. Và cũng sẽ không có bất kỳ một nhân viên nào của nhà nước phải vào vai bất nhân trong việc từ chối nhu cầu của người khác. Đơn giản thôi, vì ngoài mệnh lệnh khô cứng, mọi thứ chỉ cần được suy xét từ góc nhìn của một con người với chính đồng loại của mình.

Tuấn Khanh

Nguồn : RFA, 27/07/2021tk