 | Tổng quan: | 3707774 |
Hiện tại trong năm quốc gia thuộc "Năm mắt", chỉ có Úc là đã quyết định dứt khoát cấm hoàn toàn các thiết bị của Huawei cho công nghệ 5G của mình. Trước khi cả Hoa Kỳ liệt kê Huawei, và ZTE, vào danh sách những công ty nằm trong sổ đen vào tháng 5 năm nay.
Mối đe dọa của Trung Quốc qua Huawei
Ba quốc gia còn lại, bao gồm Tân Tây Lan, Canada và Anh quốc vẫn chưa quyết định dứt khoát. Lập trường của Tân Tây Lan cho đến nay là tuy Huawei là "một rủi ro an ninh mạng đáng kể", và mặc dầu được chia sẻ các thông tin tình báo giữa Năm Mắt, quyết định sau cùng vẫn là của Tân Tây Lan, và có thể Huawei không bị loại hoàn toàn nếu rủi ro có thể quản lý được. Tuy thế, vẫn chưa có quyết định nào sau cùng từ Tân Tây Lan về Huawei.
Anh Quốc cũng thế. Trước đây dự đoán phải chờ đến gần cuối năm mới có quyết định. Nhưng vì lý do Brexit đưa đến sự tê liệt của chính quyền và quốc hội Anh dẫn đến sự đình trệ về quyết định đối với Huawei. Bây giờ phải chờ sau cuộc bầu cử toàn quốc ngày 12 tháng 12. Ngay cả khi Boris Johnson có thắng cử thì thời gian thành lập nội các, chính phủ và sắp xếp nhân sự vào các cơ quan hành pháp sẽ phải dời quyết định về Huawei sớm nhất là đầu năm 2020.
Tương tự, Canada chỉ mới bầu lại cuối tháng 10 vừa qua. Justin Trudeau đã tái đắc cử tuy chỉ nắm chính quyền thiểu số. Nhưng cũng cần thêm thời gian để quyết định về số phận của Huawei. Theo thăm dò ý kiến thì nửa dân số Canada cho biết rằng sẽ là một lỗi lầm nếu để cho Huawei trở thành một tác nhân trọng yếu cho nền công nghệ tới, mặc dầu đa số vẫn không ủng hộ việc cấm Huawei hoàn toàn.
[Bài viết của Huong Le Thu, đăng trên Global Asia, và được phép đăng lại trên The Strategist của Viện Chính sách Chiến lược Úc, trình bày một số chi tiết quan trọng về an ninh mạng và địa chính trị của công ty Huawei đối với các quốc gia tại Đông Nam Á]
Chính sách bảo vệ chủ quyền của Úc
Trong trường hợp Úc, chính quyền Úc đã chính thức công bố quyết định cấm Huawei vào ngày 23 tháng 8 năm 2018 chủ yếu vì an ninh mạng, và qua đó an ninh quốc gia. Bản thông cáo báo chí viện dẫn lý do như sau : khi những người cung cấp (vendor) có khả năng nhận chỉ thị một cách bất hợp pháp từ một chính quyền nước ngoài mà có những xung khắc với luật pháp của Úc, nó có thể đưa đến rủi ro thất bại trong việc bảo vệ mạng 5G từ những truy cập hay can thiệp bất chính. Thông cáo báo chí này xuất phát từ văn phòng của Bộ trưởng Truyền thông và Nghệ thuật Mitch Fifield và Bộ trưởng Ngân khố Scott Morrison, đồng thời là Quyền Bộ trưởng Nội vụ (và sau đó vài hôm thì lên làm Thủ trướng, vì trong lúc đó xảy ra sự thách thức lãnh đạo đối với Thủ tướng đương nhiệm Malcolm Turnbull).
Thật ra, người hoàn toàn đứng đàng sau quyết định này là ông Turnbull. Sau khi từ nhiệm, khi không còn là thủ tướng Úc nữa, ông Turnbull mới mạnh mẽ lên tiếng cũng như công khai chia sẻ lập trường này với Hoa Kỳ lẫn Anh quốc vào nhiều dịp khác nhau khi gặp ông Donald Trump và bà Theresa May. Ông cũng khẳng khái trình bày quan điểm này tại các hội nghị lớn, như Tương lai Á châu tại Nhật vào ngày 31 tháng 5 năm nay. Ông Turnbull cho biết Úc là quốc gia đầu tiên quyết định như thế, không phải vì một quốc gia khác bảo Úc phải làm thế, khoan nói đến các lý do bảo hộ (protectionist reasons), nhưng vì để bảo vệ chủ quyền và để ngăn chận (hedge against) những tổn thất có thể đến trong thời điểm luôn thay đổi này.
Ông Turnbull hiểu rõ rằng công nghệ 5G là mạng liên kết của mọi thứ (Internet of things). Nó là nền tảng của kỹ nghệ tự động, xe hoặc máy bay không người lái, của mọi sự liên kết giữa cá nhân và thực thể trên bình diện toàn cầu, cũng như an ninh và quốc phòng. Nhưng Trung Quốc là quốc gia đã xâm nhập nhiều nhất vào các cơ quan chính quyền, các công ty kỹ nghệ cao cấp và các trường đại học và viện nghiên cứu Úc trong thời gian qua, và trên khắp thế giới. Hơn nữa, tuy Huawei hiện nay có lẽ chưa nguy hiểm và chưa là mối đe dọa, nhưng những công ty Trung Quốc đòi hỏi bởi luật tình báo của nước này là phải ủng hộ và trợ giúp chính quyền và các dịch vụ tình báo của họ khi cần. Ông Turnbull khẳng định rằng quyết định cấm Huawei, cũng như thông qua luật can thiệp nước ngoài (foreign inference) không phải là để chống lại Trung Quốc, mà chủ yếu là để bảo vệ chủ quyền của nước Úc.
Đe dọa là khả năng cộng với ý đồ
Mỗi chúng ta đều đối diện với đe dọa, và rủi ro, mỗi ngày. Ở mức độ lớn hay nhỏ. Mỗi công ty, lớn hay nhỏ, cũng như mỗi quốc gia, đều đối diện với những đe dọa và rủi ro hàng ngày.
Nhưng đe dọa (threat) và rủi ro (risk) là gì, và khác nhau chỗ nào ?
Theo tự điển Oxford thì đe dọa là một tuyên bố với ý định (răng đe) gây đau đớn, vết thương, thiệt hại hoặc các hành động thù nghịch khác lên những người khác để trả thù vì những gì đã làm hoặc không làm. Nó cũng có nghĩa con người hay cái gì đó có khả năng gây hư hại hoặc nguy hiểm. Còn rủi ro là tình huống liên quan đến sự đối diện với nguy hiểm ; hoặc khả năng mà những điều không hay hoặc không muốn xảy ra ; hoặc người hay vật được xem là mối đe dọa, hoặc có thể là nguồn của mối nguy hiểm.
Định nghĩa của Oxford nhấn mạnh sự khác biệt về khả năng và xác suất. Nhưng khi đọc xong, nó có thể làm cho chúng ta thêm bối rối.
Theo một bài viết vào tháng Tư năm 2010 của tiến sĩ David Strachan-Morris, một chuyên gia về tình báo và an ninh, thì sự khác biệt giữa đe dọa và rủi ro được phân tích rõ ràng hơn.
Strachan-Morris định nghĩa như sau.
Một cách đơn giản, 'mối đe dọa' là một chức năng về khả năng của kẻ thù, và ý định tiến hành các cuộc tấn công, trong khi 'sự rủi ro' là một chức năng về xác suất mà tổ chức của bạn sẽ tham gia vào một cuộc tấn công (có thể là một mục tiêu cố tình hoặc chỉ vì ở lầm chỗ vào lầm thời gian) và tác hại mà một cuộc tấn công như vậy sẽ gây ra. Đơn giản hơn nữa, ‘mối đe dọa’ = khả năng x (nhân với) ý định, trong khi ‘rủi ro’ = xác suất x tác hại.
[Bài này chỉ tập trung bàn về mối đe dọa]
Theo Gary Langham thì để đo lường mối đe dọa, thì ngoài yếu tố là nó có hiện thực và khả tín không, còn các yếu tố quan trọng khác nữa. Bao gồm :
Nguồn lực (resources) : đối thủ/kẻ thù có đủ nguồn lực, như vật chất/liệu và con người.
Khả năng : Kỹ năng, kiến thức và khả năng của đối thủ.
Ý đồ : Động cơ nào để tấn công ? Trong đây phải xem xét hành xử trong quá khứ cũng như hiện tại để có thể lượng giá tương lai.
Tiền lệ : Có đe dọa tương tự đã thành từng xảy ra ? Khi nào, nơi nào và cách nào ?
Xác suất : Cơ hội để mối đe dọa xảy ra nữa là gì ?
Công thức này giúp chúng ta nhận định và đánh giá rõ hơn về mối đe dọa, nhất là từ phương Bắc. Bắc họa.
Vài kết luận
Trong các quyết định về Huawei của Úc cũng như đề ra và tu chính các luật can thiệp nước ngoài và tình báo, ông Turnbull tuy không nói thẳng ra, nhưng quan điểm của ông về mối đe dọa của Trung Quốc là rõ ràng và dứt khoát. Nghĩa là rất cao và không thể chấp nhận được.
Ông Turnbull nhấn mạnh : "Điều quan trọng nên nhớ là đe dọa là sự kết hợp giữa khả năng và ý định/đồ. Khả năng có thể mất nhiều năm hay thế kỷ mới phát triển được, nhưng ý đồ có thể thay đổi trong một nhịp tim".
Ông Turnbull không thù ghét gì Trung Quốc. Con dâu ông là người Trung Quốc. Ông là một trong những người cấp tiến nhất còn lại trong Đảng Cấp tiến (Liberal Party of Australia), luôn cổ võ cho chính sách đa văn hóa. Nhưng ông cũng rất thực tiễn (realist) và may mắn có những người cố vấn am tường lịch sử và văn hóa Trung Quốc, nhưJohn Garnaut, chẳng hạn, trước mối hiểm họa và đe dọa mà Trung Quốc đã thể hiện qua cách hành xử tại Biển Đông và qua các hành động đáng quan ngại của họ ngay trên địa bàn Úc.
Người Việt là một trong những dân tộc thấu hiểu Trung Quốc hơn ai hết qua lịch sử mấy ngàn năm tiếp xúc. Người dân bình thường cũng hiểu rõ mối đe dọa tiềm tàng xưa và nay, nhất là khi thể chế chính trị Trung Quốc đang nằm dưới sự cai trị độc tài của đảng cộng sản, và một ông vua thời nay tên Tập Cận Bình. Một số đảng viên hay cựu đảng viên cộng sản cũng lên tiếng cảnh báo hiểm họa này, như cựu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh. Trong khi đó, người đứng đầu quốc gia, sau hơn ba tháng xảy ra vụ Bãi Tư Chính, ông Nguyễn Phú Trọng mới chính thức đề nghị phân tích, dự báo về tình hình Biển Đông.
Trời đất ơi, chuyện an ninh và đại sự quốc gia hàng đầu mà ĐCSVN đối phó và giải quyết như thế sao ! Bấy lâu nay ông Trọng và lãnh đạo hàng đầu của đảng làm gì, nghĩ gì và có sách lược gì về Biển Đông nói riêng và an ninh quốc phòng nói chung đối với Trung Quốc, mà người dân Việt Nam hoàn toàn không được biết gì cả. Trong khi đó, nếu phân tích kỹ lưỡng bằng các công thức đề nghị trên của Gary Langham và David Strachan-Morris thì hiểm họa của Trung Quốc đối với Việt Nam vượt xa hoàn toàn đối với Úc hay các quốc gia khác.
Phạm Phú Khải
Nguồn : VOA, 19/11/20219
Ngày 02/09/2019, Hải Quân Mỹ và 10 nước thành viên khối Đông Nam Á tiến hành một cuộc tập trận hải quân chung. Theo giới quan sát, nếu như quy mô cuộc tập trận không làm cho Trung Quốc quan ngại, thì chiến dịch hải quân này có thể được xem như là một tín hiệu chính trị mà ASEAN muốn gởi đến Bắc Kinh trong hồ sơ Biển Đông.
Hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ USS Carl Vinson hoạt động tại Biển Đông. Ảnh chụp ngày 14/02/2018AYEE MACARAIG / AFP
Đây là lần đầu tiên toàn bộ 10 quốc gia thành viên tham gia cuộc tập trận hải quân chung với Hoa Kỳ, kể cả quân đội Miến đang hứng chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ. Đặc biệt, hoạt động quân sự này diễn ra sau một đợt tập trận hải quân chung giữa Trung Quốc với ASEAN được tổ chức vào cuối tháng 8/2019.
Chuyên gia Collin Koh, thuộc Nanyang Technological University tại Singapore, trên tờ South China Morning Post, lưu ý, việc diễn giải cuộc tập trận này như là một động thái ngả theo Mỹ của ASEAN để cản đường Trung Quốc sẽ là một sai lầm. ASEAN tiến hành diễn tập hải quân chung với cả hai cường quốc và chiến lược này đã có từ lâu : Chơi với cả Hai, chứ không chỉ với một cường quốc nào đó.
Trước hết, ông Collin Koh ghi nhận quy mô cuộc tập trận Mỹ - ASEAN lần này không làm cho các nhà hoạch định chiến lược Trung Quốc phải lo ngại. Trên thực tế, Bắc Kinh đã quá quen thuộc với các cuộc tập trận đa phương giữa Mỹ với các nước thành viên khối ASEAN.
Hơn nữa, xét về sự chênh lệch về năng lực quân sự và nhất là hải quân cũng như là những nhạy cảm chính trị có liên quan, một số nước trong khối ASEAN không muốn để Bắc Kinh hiểu lầm rằng những nước này tham gia vào kế hoạch kềm hãm Trung Quốc do Mỹ dẫn đầu.
Thế nhưng, chính cách hành xử của cường quốc Châu Á trong việc xử lý các tranh chấp tại Biển Đông và nhất là trong việc thiết lập Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC đã khiến những nước này lo ngại. Do vậy, theo quan điểm của ông Collin Koh, hoạt động quân sự này nên được hiểu đó là một tín hiệu chính trị nhắm tới Trung Quốc.
Chính việc Trung Quốc muốn đưa điều khoản sau đây trong văn bản dự thảo COC đã khiến nhiều nước bất bình. Theo đó, "các bên có liên quan không nên tham gia các hoạt động quân sự chung với các nước bên ngoài khu vực, trừ phi các bên có liên quan được thông báo trước và cho biết không phản đối".
Điều khoản này có tác động đến vấn đề chủ quyền, liên quan đến quyền được chọn đối tác và thời điểm tiến hành tập trận chung. Những chiến dịch này có một tầm quan trọng đối với các nước ASEAN trong việc xây dựng các năng lực chung để đối phó với các thách thức an ninh ngày càng lớn.
Dù cuộc tập trận lần này chỉ là một hành động mang tính biểu tượng, nhưng cũng đủ khẳng định chiến lược của ASEAN : "Chơi với cả Trung Quốc và Mỹ", không nghiêng về bên nào trong việc kiến tạo an ninh khu vực. Đối với ASEAN, về lâu dài, chiến lược này còn nhắm tới việc mở rộng quan hệ hơn nữa với nhiều cường quốc khác.
Minh Anh
********************
Hoa Kỳ và 10 nước Đông Nam Á hôm 02/09/2019 bắt đầu cuộc tập trận chung hải quân chưa từng có. Hoạt động quân sự này diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang ra sức tranh giành ảnh hưởng trong khu vực.
Tàu chiến Mỹ USS William P. Lawrence (DDG 110) tham gia một cuộc tập trận ở Thái Bình Dương, ngày 23/06/2018U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 2nd Class Jess
Theo AFP, cuộc tập trận huy động 8 tầu chiến, 4 chiến đấu cơ và hơn 1.000 binh sĩ. Thông cáo của đại sứ quán Mỹ tại Bangkok nêu rõ hoạt động này diễn ra trong vòng 5 ngày tại "vịnh Thái Lan và trên Biển Đông".
Phó đô đốc Phil Sawyer, chỉ huy hạm đội 7 của Mỹ, tuyên bố : "Các bài diễn tập sẽ cho phép các bên tham gia cùng hợp tác về những ưu tiên chung trên phương diện an ninh hàng hải trong khu vực".
Miến Điện cũng tham gia tập trận cho dù Hoa Kỳ đã ban hành lệnh trừng phạt nhiều quan chức quân đội nước này bị cáo buộc tiến hành "thanh trừng sắc tộc" nhắm vào cộng đồng thiểu số Hồi giáo Rohingya.
Hồi tháng 08/2019, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, khi tham gia một cuộc họp với 10 nước thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã giới thiệu chiến lược "Ấn Độ - Thái Bình Dương" của tổng thống Donald Trump. Một chiến lược được cho là nhằm đối đầu với những thách thức từ Trung Quốc, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung không ngừng gia tăng.
Vẫn theo AFP, hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới này còn đối đầu nhau tại vùng Biển Đông, khu vực được cho là giầu nguồn tài nguyên khoáng sản và đang có những tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với các nước láng giềng như Việt Nam, Philippines, Malaysia hay Brunei.
Hoa Kỳ coi việc Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo tại vùng huyết mạch lưu thông hàng hải này là một mối đe dọa cho an ninh khu vực. Và hải quân Mỹ thường xuyên tiến hành các chiến dịch mang tên "Tự do lưu thông" để thách thức Bắc Kinh.
Minh Anh
*****************
Việt Nam điều tàu hộ vệ 18 dự tập trận chung Mỹ ASEAN (RFA, 02/09/2019)
Tàu hộ vệ 18 của Hải quân Việt Nam đã rời cảng vào trưa ngày 1/9 để bắt đầu chính thức tham gia cuộc tập trận chung lần đầu tiên giữa Mỹ và ASEAN diễn ra từ ngày 2 đến 6 tháng 9 tới đây ở khu vực Vịnh Thái Lan và vùng biển phía Nam mũi Cà Mau. Truyền thông trong nước loan tin này hôm 2/9.
Tàu hộ vệ săn ngầm 18 của Hải quân Việt Nam -Courtesy of kienthuc.net.vn
Tàu hộ vệ 18 là tàu săn tàu ngầm lớp Pohang do Nam Hàn tặng Việt Nam vào năm ngoái.
Trong cuộc diễn tập lần này, tàu 18 của Việt Nam nằm trong tốp chiến thuật 3, tham gia hoạt động huấn luyện trinh sát trên biển, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, thực hiện hành quân đêm và cảnh giới cho các tàu nước khác thực hiện khoa mục kiểm tra tàu nghi vấn.
Tham gia diễn tập lần này có 6 tàu của hải quân các nước ASEAN và 2 tàu của hải quân Hoa Kỳ, cùng máy bay tuần thám của hải quân Thái Lan và Mỹ.
Thông báo của Hải quân Mỹ cho biết Hoa Kỳ sẽ điều máy bay trực thăng MH-60 và máy bay P-8 Poseidon tham gia cuộc diễn tập. Máy bay P-8 Poseidon là máy bay tuần thám đã thực hiện các chuyến bay qua khu vực Biển Đông bao gồm cả những vùng đang tranh chấp mà Trung Quốc đã xây lấp và biến thành căn cứ quân sự.
Tập trận chung Mỹ ASEAN lần đầu tiên được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis đề xuất tại cuộc họp với 10 nước ASEAN ở Philippines năm 2017, và cuối cùng được chuẩn thuận vào năm ngoái.
Vào tháng 10 năm ngoái, Việt Nam cũng gửi tàu hộ vệ Trần Hưng Đạo 015 đến cuộc tập trận chung kéo dài năm ngày giữa Trung Quốc và ASEAN ở Trạm Giang, tỉnh Quảng Đông.
Cuộc tập trận chung giữa Mỹ và ASEAN lần này diễn ra vào lúc Việt Nam và Trung Quốc đang có căng thẳng ở Biển Đông khi Trung Quốc điều tàu khảo sát và hải cảnh vào sâu trong vùng nước của Việt Nam, quấy nhiễu hoạt đông khai thác dầu khí.
New York Times trích lời ông Luc Anh Tuan, một chuyên gia thuộc Đại học New South Wales ở Australia nhận định Hà Nội sẽ tìm cách làm nhẹ tầm quan trọng của cuộc tập trận giống như các nước ASEAN khác vì không muốn tạo suy nghĩ là Hà Nội muốn liên minh với các nước khác chống lại Trung Quốc.
New York Times cho biết Bộ Ngoại giao Việt Nam đã xác nhận về cuộc tập trận bằng email vào tuần trước nhưng không trả lời các câu hỏi khác có liên quan.
