Nếu kéo thêm 2 tuần, thiệt hại từ shutdown sẽ bằng giá bức tường Trump (RFI, 13/01/2019)
Vụ "shutdown" (chính phủ đóng cửa) dài nhất trong lịch sử Mỹ cho đến hôm nay 13/01/2019 ngày càng tỏ ra đe dọa cho tăng trưởng của nền kinh tế đứng đầu thế giới. Nếu kéo dài thêm hai tuần nữa, tình trạng shutdown sẽ gây thiệt hại cho Hoa Kỳ tương đương với bức tường trị giá 5,7 tỉ đô la, mà tổng thống Donald Trump đòi hỏi và phe Dân chủ từ chối.
"800.000 người không lương" - một trong những biểu ngữ nói lên hiện trạng trong cuộc biểu tình đòi kết thúc shutdown tại Washington, ngày 10/01/2019. REUTERS/Carlos Barria
Hầu hết các vụ shutdown trước đây (từ 1976 đến nay tổng cộng 21 vụ) đều ngắn, khó gây tác động. Nhưng lần này chính quyền liên bang đã đóng cửa suốt ba tuần qua. Theo bà Bett Ann Bovino, kinh tế gia trưởng của S & P Global Ratings, thiệt hại đã lên đến 1,2 tỉ đô la một tuần, với một phần tư công chức liên bang (800.000 người) phải nghỉ việc.
Không có tiền xây tường, ông Trump từ chối thông qua ngân sách chính phủ liên bang. Tình hình hiện nay hầu như trong ngõ cụt.
Cho dù các trường hợp shutdown năm 1995 và năm 2013 cho thấy nền kinh tế có thể nhanh chóng lại sức, nhưng việc chính quyền liên bang tê liệt có tác động tiêu cực trên rất nhiều phương diện, chứ không chỉ đối với lương công chức.
Nông dân gặp khó khăn vì thương chiến Mỹ-Trung hiện chưa nhận được trợ cấp, các gia đình nghèo nhất sẽ không còn trợ giúp thực phẩm kể từ cuối tháng Hai. Nhà nông đã bắt đầu gieo hạt, nhưng trợ cấp hạt giống và thức ăn gia súc vẫn chưa có.
Các nhân viên có hợp đồng với chính phủ bị thiệt mất 200 triệu đô la mỗi ngày, theo Bloomberg News. Cơ quan quản lý chứng khoán SEC đã ngưng giải quyết việc niêm yết, thủ tục cấp giấy phép khai thác dầu khí bị chậm lại, thanh tra vệ sinh ngưng làm việc…
Ngành du lịch cũng bị ảnh hưởng, vì 400 công viên quốc gia bị mất nguồn thu 18 triệu đô la một ngày ; các nhà hàng, khách sạn, cửa hàng bán đồ lưu niệm mất khách.
Ngân hàng Trung ương đã yêu cầu các nhà băng tỏ ra thông cảm với khách, và bộ Gia Cư đề nghị các sở hữu chủ không trục xuất những người thuê nghèo khổ nhất, mà tiền thuê được chính quyền liên bang trợ giúp.
Đối với 380.000 nhân viên liên bang bị thất nghiệp bất đắc dĩ, và 420.000 người khác đành phải làm việc không công do công việc mang tính thiết yếu, tác động là rất lớn. Công ty địa ốc Zillow ước tính, những nhân viên này còn nợ 438 triệu đô la tiền nhà một tháng, phải đóng trước tiền tạm ứng. Lực lượng tuần duyên công bố (và sau đó nhanh chóng gỡ bỏ) danh sách những việc cần làm để sống qua ngày trong thời gian shutdown, từ giữ trẻ cho đến bán đồ cũ.
Tại một số khu phố ở thủ đô Washington, nơi 20% nhân viên liên bang cư ngụ, các nhà hàng vắng bóng thực khách, taxi hiếm khi chạy nên giao thông trên đường thông suốt một cách đáng ngạc nhiên.
Yingrui Huang, kỹ sư làm việc cho một công ty gia công cho cơ sở quốc phòng Goddard Space Flight Center của NASA ở Maryland, cho AFP biết, doanh nghiệp chuyên sản xuất vệ tinh khí tượng và kính viễn vọng cho chính quyền phải đóng cửa cho đến khi có lệnh mới. Trong khi chờ đợi, người kỹ sư này chạy taxi cho công ty công nghệ Lyft.
Thụy My
***************
Vụ đóng cửa chính phủ phá kỉ lục lâu nhất trong lịch sử Mỹ (VOA, 13/01/2019)
Vụ đóng cửa chính phủ một phần đã trở thành vụ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử Mỹ khi đồng hồ điểm quá nửa đêm sang sáng ngày thứ Bảy.
Những kiểm soát viên không lưu liên bang biểu tình phản đối tình trạng chính phủ đóng cửa một phần tại Điện Capitol ở Washington, ngày 10 tháng 1, 2019.
Một giải pháp có thể sẽ chưa sớm được đưa ra trong khi công chức liên bang nhận được thông báo trả lương vào ngày thứ Sáu với con số 0.
Hạ viện và Thượng viện đã biểu quyết thông qua dự luật trả ngược tiền lương cho công chức liên bang bất cứ khi nào chính phủ liên bang mở cửa trở lại. Sau đó họ ngưng họp và rời Washington nghỉ cuối tuần, để chính phủ tiếp tục đóng cửa cho đến khi kim đồng hồ nhích quá nửa đêm sang ngày thứ 22, thiết lập kỉ lục chính phủ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử của Mỹ.
Và trong khi ông Trump đang cân nhắc có nên tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia hay không để xây bức tường mà không cần ngân khoản từ Quốc hội, các thành viên trong chính đảng của ông đang tranh luận gay gắt về ý tưởng đó, và tổng thống kêu gọi Quốc hội đưa ra một giải pháp khác, theo AP.
"Điều chúng tôi không muốn làm ngay bây giờ là tình trạng khẩn cấp quốc gia", ông Trump nói. Ông khẳng định mình có thẩm quyền để làm điều đó, nói thêm ông "sẽ không làm điều đó quá nhanh chóng" vì ông vẫn muốn làm việc với Quốc hội.
Khoảng 800.000 công chức đã không nhận được tiền lương vào ngày thứ Sáu. Một số người đăng thông báo trả lương trống trơn của họ lên mạng xã hội như lời hiệu triệu chấm dứt vụ đóng cửa.
Với các cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông Trump bị quy trách nhiệm phần lớn về vụ đóng cửa, chính quyền đã đẩy nhanh việc chuẩn bị cho một tuyên bố tình trạng khẩn cấp khả dĩ để bỏ qua Quốc hội và huy động tiền xây bức tường từ các nguồn thu liên bang hiện có.
Nhà Trắng đang xem xét lấy bớt tiền được cấp cho Công binh Lục quân Hoa Kỳ sau những trận bão và lũ lụt gây chết người vào năm ngoái.
******************
Mỹ : Nhân viên sống chật vật do "shutdown" kéo dài kỷ lục (RFI, 12/01/2019)
Tình trạng "shutdown" tại Hoa Kỳ ngày 12/01/2019 bước sang ngày thứ 21. Một kỷ lục về "shutdown" trong lịch sử Hoa Kỳ. Tình trạng chính quyền liên bang bị tê liệt đang gây xáo trộn cuộc sống thường nhật của hơn 800.000 nhân viên chính phủ, đã không nhận được lương từ ba tuần nay.
Người dân Mỹ Nhân viên sống chật vật do "shutdown" kéo dài kỷ lục. REUTERS/Jonathan Ernst/File Photo
Từ Washington, thông tín viên RFI, Anne Corpet có bài phóng sự :
"Cuộc sống thường nhật của khoảng 800.000 nhân viên không phải là những con cờ chính trị của ngài", một người biểu tình giận dữ tuyên bố như trên trong buổi xuống đường ngày 10/01 ở Washington.
Từ ba tuần nay, ông Seth chưa được trả lương và đang phải giật gấu vá vai. Ông nói : ʺChúng tôi phải bớt xén nhiều khoản chi tiêu, không đi ăn ngoài nữa, mà phải tiết kiệm. Chúng tôi hy vọng không đi đến mức phải xin trợ giúp thực phẩm hay nhờ vả đến các cơ quan xã hội. Do vậy, chúng tôi chi tiêu rất dè xẻn. Đó là một mối lo thường kỳʺ.
Cô Sarah tiếp chúng tôi tại nhà riêng, nằm ở ngoại ô thủ đô. Chính quyền đã gởi cho cô những lời khuyên qua thư để đối phó với tình thế. Cô giải thích : ʺHọ nói với chúng tôi là họ có thể thương lượng với chủ nhà, họ có thể đề nghị chẳng hạn như cho chúng tôi quét dọn hay sơn lại nhà đổi lấy tiền thuê nhà, nếu chúng tôi không có khả năng trả tiền nhà. Họ còn gởi cho chúng tôi bản sao bức thư họ gởi cho các chủ nợ giải thích tình hình của chúng tôi và đề nghị nên thông cảm cho chúng tôi. Tôi nghĩ làm như thế là hơi quá đángʺ.
Chính quyền thậm chí còn khuyên một số người nên bán đồ cũ để có tiền chi tiêu. Vài công chức đã bắt đầu làm tài xế xe Uber. Số khác thì đi bán bánh để có thêm nguồn tài chính cho gia đình.
RFI tiếng Việt