Trump đang quay lưng lại với Châu Âu ? (BBC, 14/01/2019)

Với tình trạng ngoại giao dần đi xuống giữa EU và Washington, mối quan hệ xuyên đại dương của hai bên đã thay đổi ra sao dưới chính quyền Donald Trump ?

Donald Trump va chạm với các lãnh đạo Châu Âu như Emmanuel Macron và Angela Merkel

Trong quá khứ, các tổng thống Hoa Kỳ dành những lời có cánh dành cho những người đồng cấp ở Châu Âu.

Họ tới Châu Âu, kêu gọi và tuyên truyền tự do ở bức tường Berlin,và hứa hẹn về một mối quan hệ song phương tốt đẹp đối với Châu Âu sau khi tường Berlin sụp đổ. Tuy nhiên, những ngày đó có vẻ như đã kết thúc với Donald Trump ở Washington.

Bài diễn văn "Ich bin ein Berliner" bởi John F. Kennedy, lời thỉnh cầu do Ronald Reagan gửi đến Moscow năm 1987 "Ngài Gorbachev, hãy gỡ bỏ bức tường Berlin !", lời hứa về mối hợp tác song phương sau Chiến tranh Lạnh của George HW Bush và hy vọng thắt chặt quan hê với các đồng nghiệp ở bên kia dại dương của Obama, giờ chỉ là những tồn dư của quá khứ.

Từ các chuyến thăm Châu Âu, các dòng tweet của Donald Trump, với nội dung luôn nhắc tới vấn đề thuế quan ở EU và chi phí của NATO, không khó để thấy Trump hiện coi Châu Âu như một gánh nặng hơn là một đồng minh.

Chưa một tổng thống Hoa Kỳ nào dám nghĩ tới việc gọi EU là một "kẻ thù", như cách Tổng thống Trump đã làm trong một bài phỏng vấn về thương mại.

Chưa một tổng thống Hoa Kỳ nào dám nghĩ tới việc gọi EU là một "kẻ thù" như cách Tổng thống Trump đã làm - GETTY IMAGES

Với những câu hỏi chưa có giải đáp về trở ngại của Brexit ở Châu Âu, các nhà lãnh đạo EU càng thêm đau đầu khi quan hệ đối với Washington vẫn chưa có nhiều tiến triển.

Trong phát biểu của mình vài tháng trước, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng, đã đến lúc Châu Âu buộc phải quyết định số phận của chính mình.

Là thành viên của Hội đồng Đối ngoại Đức, Daniela Schwarzer nhận định : "Với chính sách "nước Mỹ đầu tiên", Hoa Kỳ đã biến Châu Âu và Đức trở thành một đối thủ cạnh tranh chiến lược, nếu không phải là một kẻ thù."

Kể từ ngày tuyên thệ nhậm chức của Donald Trump từ hai năm trước - khi mà cụm từ " nước Mỹ đầu tiên" trở nên phổ - nhiều người đặt câu hỏi rằng Trump sẽ đi được bao xa. Phải chăng, thực tế và quyền lực trong tay sẽ khiến các chính sách của ông thay đổi ? Có vẻ không.

Karen Donfried, cố vấn Châu Âu của cưu Tổng thống Obama, nói rằng : "Những người ủng hộ Donald Trump sẽ không quay lại được thời điểm của nước Mỹ trước Trump."

"Chính quyền Trump, dù bốn hay tám năm nữa, đã và sẽ tiếp tục thay đổi vai trò Hoa Kỳ trên toàn cầu."

Donald Trump chưa có động thái phản ứng gì về chính sách bành trướng của Putin - GETTY IMAGES

Thay đổi như thế nào ? Hãy lấy ví dụ về khủng hoảng biên giới giữa Ukraine và Nga.

Kể từ khủng hoảng Crimea năm 2014, sự kiện mà chính quyên Obama cáo buộc Nga đã vi phạm các luật pháp quốc tế, hàng loạt các cuộc xung đột ở khu vực liên tiếp xảy ra, cho thấy Vladimir Putin không có ‎‎định làm dịu tình hình trong khu vực.

Tuy nhiên ở Washington, Donald Trump chưa có động thái phản ứng gì về chính sách bành trướng của Putin - điều mà các nước EU, đặc biệt là Ba Lan và Đức, đang lo ngại.

Thay vì thúc đẩy tập thể, Trump vẫn trung thành với lối đàm phán trực tiếp của mình, và cho rằng mối quan hệ của ông và Putin đã có nhiều tiến triển sau cuộc gặp gỡ của hai nhà lãnh đạo trong cuộc họp thượng đỉnh ở Helsinki vào tháng 7/2018.

Điều này dẫn tới sự hoài nghi từ Angela Merkel, khi bà cho rằng Nhà Trắng cần phải thông báo trước về cuộc họp với Tổng thống Nga với các đồng minh.

"Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng nhất của chúng tôi, và chúng tôi cũng hiểu rằng Hoa Kỳ có những đóng góp như thế nào đối với quốc phòng và an ninh ở Châu Âu." David McAllister, một đại biểu nghị viện Châu Âu đại diện cho đảng Liên minh Dân chủ Kito giáo Đức, và đồng nghiệp thân thiết của Angele Merkel, cho biết.

"Tuy nhiên, giờ là lúc chúng tôi cần phải gia tăng vị thế của Châu Âu trong khối NATO, vì dưới Tổng thống Trump - và có thể là dưới các tổng thống kế tiếp - Washington có vẻ dành ít sự quan tâm về việc can thiệp vào các vấn đề trong khu vực lân cận khi cần thiết."

Ronald Reagan kêu gọi Mikhail Gorbachev xóa bỏ Bức tường Berlin năm 1987

Việc cải tổ trong NATO là cần thiết, tuy nhiên, nó gặp một trở ngại lớn : Angela Merkel, gương mặt nổi trội nhất trong khối EU, sẽ chính thức kết thúc nhiệm kỳ của mình trong năm 2021.

Vậy giải pháp đối với Châu Âu là gì ? Để đặt câu hỏi luôn dễ hơn tìm câu trả lời.

Có một điều ai cũng biết, là mặc cho tư tưởng và giá trị chung của hai bên, trên bàn đàm phán, Châu Âu và Hoa Kỳ sẽ phải cải tiến mối quan hệ của họ trong một thời kỳ bất ổn chính trị như hiện nay.

*******************

TT Trump tránh trả lời câu hỏi về ‘làm việc cho Nga’ (VOA, 14/01/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump tránh trả lời trực tiếp khi được hỏi rằng liệu ông có đang hoặc từng làm việc cho Nga, sau khi một bài báo của tờ The New York Times nói rằng các quan chức thực thi pháp luật của Mỹ đã bắt đầu điều tra khả năng đó.

Phản ứng của ông Trump và các nhà lãnh đạo Đức và Pháp khi thấy ông Putin tại một sự kiện ở Pháp tháng 11 năm ngoái.

Nguyên thủ Mỹ nói rằng đó là câu hỏi "gây xúc phạm nhất" mà ông từng nhận được, theo AP.

Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại hôm 12/1, người dẫn chương trình của kênh Fox News, bà Jeanine Pirro, một người bạn của ông Trump, đã đặt câu hỏi về bài báo của The New York Times.

Tổng thống Mỹ trả lời : "Tôi nghĩ rằng đó là điều gây sỉ nhục nhất mà tôi từng được hỏi. Tôi cũng nghĩ rằng đó là bài báo sỉ nhục nhất từng viết về tôi, và nếu bà đọc bài báo đó, thì thấy rằng họ hoàn toàn không phát hiện được điều gì".

Theo AP, ông Trump không trả lời trực tiếp câu hỏi của bà Pirro và nhấn mạnh rằng không có tổng thống Mỹ nào có quan điểm cứng rắn hơn ông về Nga.

"Nếu bà hỏi những người ở Nga, [họ sẽ nói] rằng tôi cứng rắn hơn đối với Nga so với bất kỳ ai khác, so với bất kỳ tổng thống nào khác, ít nhất là so với ba hoặc bốn đời tổng thống gần nhất", ông Trump nói.

Tuy nhiên, tuyên bố của ông Trump đã bị bác bỏ bởi thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Virginia, ông Mark Warner, nhà lập pháp hàng đầu của Đảng Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Thượng viện.

Ông Warner nói rằng gần như mọi biện pháp trừng phạt Nga không phải xuất phát từ Nhà Trắng mà từ Quốc hội vì nhiều nhà lập pháp của cả hai đảng cảm thấy quan ngại về các hành động của Nga.

Thượng nghị sĩ này cũng cáo buộc Nhà Trắng phản ứng chậm chạp về các biện pháp trừng phạt.

Tờ New York Times đưa tin rằng một số nhân viên Cục Điều tra Liên bang Mỹ và một số quan chức cấp cao của Hoa Kỳ nghi ngờ về mối quan hệ của ông Trump với Nga trong chiến dịch tranh cử năm 2016, nhưng lúc đó không mở một cuộc điều tra vì không biết phải tiếp cận như thế nào đối với một cuộc điều tra nhạy cảm như vậy.

Tuy nhiên, thái độ của ông Trump đối với việc sa thải Giám đốc FBI James Comey năm 2017 đã dẫn tới cuộc điều tra xem liệu ông Trump có phải là một mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh quốc gia, hay liệu ông có cố ý làm việc cho Nga hay bị tác động một cách không chủ đích bởi Nga hay không.

*******************

Quan chức Cộng hòa thúc giục Trump 'tạm' mở cửa chính phủ (BBC, 14/01/2019)

Một quan chức cao cấp đảng Cộng hòa kêu gọi Tổng thống Donald Trump tạm thời mở lại một phần chính phủ liên bang đã đóng cửa trong hơn ba tuần qua.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham được biết đến như một người thân cận của Tổng thống Trump

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người thân cận của ông Trump, cho biết việc mở cửa có giới hạn trong vài tuần sẽ cho phép các cuộc đàm phán giữa hai phe Cộng hòa và Dân chủ nối lại.

Việc đóng cửa một phần của chính phủ Trump được ghi nhận kéo dài lâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Hệ lụy là hàng trăm ngàn viên chức không được trả lương và các văn phòng chính phủ đóng cửa.

Tổng thống Trump từ chối phê duyệt ngân sách trừ khi nó bao gồm 5,7 tỷ đô la để xây bức tường biên giới với Mexico - một cam kết then chốt trong chiến dịch tranh cử của ông, bức tường mà ông Trump nói Mexico sẽ phải trả. Phe Dân chủ bác yêu cầu này và nói rằng họ sẽ không đàm phán thêm cho đến khi chính phủ được mở cửa trở lại.

Trong khi đó, ông Trump làm cho tình trạng khẩn trương thêm, khi đe dọa sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để có tiền xây tường mà không cần Quốc hội thông qua.

Lindsey Graham đề nghị gì ?

Ông Graham, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, cho biết ông thúc giục tổng thống hôm 13/1 về chuyện tạm thời mở lại chính phủ để nối lại đàm phán.

Ông nói nếu các cuộc đàm phán vẫn không ngã ngũ về chuyện cấp ngân sách, khi đó Nhà Trắng có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

"Trước khi ông ấy bỏ qua lựa chọn lập pháp, tôi sẽ thúc giục mở cửa chính phủ trong một khoảng thời gian ngắn, cỡ như ba tuần, để xem chúng ta có thể có được một thỏa thuận, "ông Graham nói với Fox News.

Ông cho biết ông Trump nói với ông : "Hãy thỏa thuận, rồi sau đó mở cửa chính phủ".Giới phóng viên nói rằng áp lực đang gia tăng cho ông Trump khi tranh chấp kéo dài. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy nhiều người Mỹ quy trách nhiệm cho tổng thống hơn là đảng Dân chủ về việc chính phủ bị đóng cửa.

Nhưng hôm 13/1, ông Trump vẫn đang tiếp tục đổ lỗi sự bế tắc cho các đối thủ.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump gọi biên giới Mỹ - Mexico là cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia trong khi Đảng Dân chủ cáo buộc ông bắt giữ con tin Mỹ trước mối đe dọa giả mạo.

Hai bên tiếp tục đào sâu vấn đề về bài diễn văn quốc gia vào tối hôm thứ Ba - vậy chuyện gì đang xảy ra ?

Khi đất nước chờ đợi Washington tiến lên, đây là một vài lựa chọn mở ra cho ông Trump, theo phân tích của Anthony Zurcher của BBC.

1. Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia

Bài diễn văn của tổng thống không tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, nhưng Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders nói với phóng viên hôm thứ Tư rằng việc này "chắc chắn vẫn còn trên bàn".

Nếu ông Trump sử dụng quyền lực tổng thống của mình, ông có thể bỏ qua Quốc hội và đạt được việc xây dựng bức tường thông qua nguồn lực quân sự.

Giới chỉ trích có thể coi đây là sự lạm dụng quyền lực một cách trắng trợn, và ngay cả sau khi ông Trump soạn thảo tuyên bố của mình, ông phải thông báo cho Quốc hội chính xác những quyền lực mà ông đang sử dụng.

Sau đó, Quốc hội có thể vô hiệu hóa nó bằng một cuộc bỏ phiếu của cả Thượng viện và Hạ viện - nhưng theo luật pháp Hoa Kỳ, việc bãi bỏ tình trạng khẩn cấp sẽ vẫn cần Tổng thống ký để nó có hiệu lực.

Trong tình huống như vậy, dường như ông Trump sẽ không thông qua, gây ra cuộc chiến pháp lý giữa hai nhánh của chính phủ.

Nhưng Đạo luật Khẩn cấp Quốc gia năm 1976, đưa ra thẩm quyền đơn phương cho tổng thống trong trường hợp khẩn cấp, cũng như lịch sử tòa án về việc trì hoãn các quyết định an ninh quốc gia của tổng thống, có thể có lợi cho ông.

Các nhà hoạt động biểu tình bên ngoài Nhà Trắng sau bài diễn văn của Tổng thống Trump

Trong khi tranh luận rằng có một cuộc khủng hoảng cần giải quyết, ông Trump nói rằng 300 công dân Mỹ chết mỗi tuần vì heroin, "90% heroin đó tràn qua từ biên giới phía nam của chúng ta".

Đúng là gần như tất cả heroin vào Mỹ là từ Mexico, nhưng theo Cơ quan Quản lý Thực thi Ma túy của ông Trump, hầu hết heroin vào Mỹ qua các cảng nhập cảnh hợp pháp. Vì vậy, việc xây dựng bức tường sẽ không có hiệu quả.

Và trước cuộc bầu cử một năm, có vẻ như tổng thống sẽ không nhận được sự ủng hộ hoàn toàn cho biện pháp gây tranh cãi như vậy từ chính đảng của ông.

Như Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói với BBC hôm thứ Tư : "Chúng ta phải thận trọng trong việc tán thành rộng rãi việc sử dụng quyền hành pháp".

Tổng số người di cư vào Mỹ từ năm 2000 đến 2018

Anthony Zurcher : Donald Trump sắp hết tác dụng đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Đảng Dân chủ.

Mối đe dọa "khẩn cấp quốc gia" chỉ là lá bài duy nhất còn lại của ông - nhưng tối thứ Ba, có lẽ là cơ hội tốt nhất để sử dụng là bài, khi ông có thể thực hiện nó trước quốc gia.

Trong khi thực hiện bước đi như vậy sẽ cho phép tổng thống tuyên bố rằng ông đang hành động trong khi chuyển trận chiến sang tòa án, thậm chí một số người bảo thủ lo sợ rằng nó sẽ tạo ra tiền lệ xấu.

Đảng Dân chủ có thể kết luận ông đang lừa gạt - đưa tổng thống trở lại điểm xuất phát.

2. Trump thỏa thuận với Quốc hội

Ông Trump đã gặp các nhà lãnh đạo quốc hội tại Nhà Trắng hôm thứ Tư trong một nỗ lực khác để giải quyết việc đóng cửa chính phủ, chỉ để kết thúc việc không đạt được thỏa thuận khi Đảng Dân chủ vẫn kiên quyết không tài trợ xây dựng bức tường.

Trong khi đó, áp lực đang gia tăng ở Capital Hill - như có những nỗ lực ngăn cản.

Hôm thứ Ba, Đảng Dân chủ trong Thượng viện đã không thông qua dự luật chính sách ở Trung Đông của lưỡng đảng trong sự phản đối, và có thể tiếp tục chặn luật đóng cửa chính phủ trong sự phản đối.

"Chúng ta không thể tiếp tục, với việc chính phủ đóng cửa, người dân không nhận được tiền lương và bị tổn hại", Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Patty Murray của Washington nói với CNN sau cuộc bỏ phiếu.

Cùng lúc đó, Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Hakeem Jeffries, nói với các phóng viên sau cuộc họp kín của Đảng Dân chủ rằng "với mỗi ngày trôi qua", đảng của ông hy vọng sẽ có thêm nhiều sự sẵn sàng đàm phán từ Đảng Cộng hòa.

Ông Jeffries nhắc lại rằng Đảng Dân chủ Hạ viện sẵn sàng sử dụng luật trước đây của Đảng Cộng hòa Thượng viện để mở lại chính phủ.

"Điều đó với tôi dường như là một sự thỏa hiệp hợp lý", ông nói. "Những gì chúng tôi đang nói là chúng tôi sẽ không để bị ép vào một cuộc thảo luận mà chúng tôi phải chịu nhường hàng tỷ đô la cho một bức tường biên giới mà không ai tin rằng nó sẽ có hiệu quả".

Tất cả chín đại biểu quốc hội (gồm một người của Đảng Cộng hòa) của các quận giáp Mexico đều phản đối bức tường của ông Trump.

Bản đồ bức tường biên giới Mỹ - Mexico

Anthony Zurcher : khi việc đóng cửa chính phủ trở nên tồi tệ hơn, sẽ ngày càng khó khăn hơn cho ông Trump trong việc giữ cho Đảng Cộng hòa trong Quốc hội không bị phá vỡ hàng ngũ.

Đã có ba thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa kêu gọi mở lại chính phủ mà không cần phải có tiền tài trợ xây dựng bức tường. Khi Hạ viện bỏ phiếu về dự luật của Đảng Dân chủ để mở lại chính phủ, bảy người Cộng hòa đã cùng tham gia.

Người di cư Honduras đi về phía hàng rào biên giới Mỹ - Mexico để băng qua Tijuana, Mexico

Trong tương lai số phiếu chắc chắn sẽ tăng lên. Các thành viên của cả hai viện đều đang tìm kiếm một lối thoát trong các cuộc đàm phán để thoát khỏi mớ hỗn độn này.

Nếu đảng Cộng hòa không thể đưa ra cho đảng Dân chủ bất cứ điều gì để giải quyết tình trạng cho những người di cư không có giấy tờ ở Mỹ, thì kết quả rất có thể sẽ mới, khoản tiền tài trợ an ninh biên giới mơ hồ mà không cung cấp tiền một cách rõ ràng cho tổng thống để xây dựng bức tường như đã hứa của ông.

3. Tiếp tục đóng cửa chính phủ

Công nhân bực tức và cả các quan chức được bầu phản đối đóng cửa chính phủ trong một cuộc biểu tình không đảng phải ở Philadelphia

Khoảng 800.000 công nhân liên bang dự kiến sẽ lỡ tiền lương đầu tiên trong tuần này nếu tổng thống và các nhà lập pháp không thể đạt được thỏa hiệp.

Nhiều người đã bị nghỉ phép - tạm thời nghỉ việc - nhưng những người được coi là thiết yếu đã làm việc từ ngày 22/12 mà không được trả tiền.

Và nếu việc đóng cửa một phần kéo dài đến cuối tuần, nó sẽ trở thành vụ đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

******************

GoFundMe trả lại 20 triệu đôla tiền gây quỹ xây tường biên giới của Trump (VOA, 13/01/2019)

GoFundMe hôm thứ Sáu nói rằng họ sẽ hoàn trả 20 triệu đôla huy động được từ 300.000 người tài trợ cho bức tường biên giới của Tổng thống DonaldTrump sau khi một tài khoản nhắm mục tiêu gây quỹ 1 tỉ đôla cho bức tường thay đổi một phần chiến dịch gây quỹ, trang tin The Hill cho biết.

Trang GoFundMe của cựu chiến binh Brian Kolfage kêu gọi người dân góp tiền xây tường biên giới đã thu hút sự chú ý trên toàn quốc kể từ khi khởi động vào tháng trước.

Brian Kolfage, cựu chiến binh tạo tài khoản vào tháng trước, ban đầu cam kết rằng "mỗi một xu" sẽ được hoàn trả lại nếu mục tiêu ban đầu không đạt được. Ông này hôm thứ Sáu cập nhật trang gây quỹ, nói rằng chính phủ liên bang sẽ không thể sớm nhận khoản tiền 20 triệu đôla đã huy động được.

Dù ông Kolfage nói rằng tiền quyên góp cho chiến dịch ban đầu sẽ được gửi cho chính phủ để tài trợ bức tường biên giới, ông viết vào ngày thứ Sáu rằng ông đã thành lập một công ty phi lợi nhuận ở Florida có tên là "We Build the Wall, Inc". để nhận các khoản đóng góp của GoFundMe.

Trang này giờ nói rằng số tiền gây quỹ sẽ được sử dụng "trong việc thực hiện sứ mệnh và mục đích của chúng tôi" cho tổ chức phi lợi nhuận mới được thành lập. Ông Kolfage nói ông sẽ không lấy một xu từ số tiền quyên góp.

Vì mục đích ban đầu của chiến dịch đã thay đổi, GoFundMe cho biết trong một thông cáo gửi cho The Hill rằng hơn 337.000 người đã quyên góp sẽ được hoàn lại tiền.

Chiến dịch gây quỹ của ông Kolfage đã thu hút nhiều sự chú ý toàn quốc kể từ khi khởi động vào tháng trước. Nhưng những bài báo gần đây tiết lộ những phi vụ kinh doanh trong quá khứ của ông Kolfage cho thấy ông này có lịch sử điều hành các website truyền bá các thuyết âm mưu và có nội dung kì thị chủng tộc.

Một cuộc điều tra của BuzzFeed News công bố hôm thứ Năm cho thấy ông Kolfage bịcáo buộc bỏ túi riêng tiền quyên góp cho tài khoản GoFundMe trước đây mà ông khởi xướng để giúp đỡ các cựu chiến binh bị thương.

Ông Kolfage tuyên bố trong một post đăng trên Facebook nhưng giờ đã bị xóa rằng ông đang làm việc với Trung tâm Y tế Quân đội Walter Reed, Trung tâm Y tế Lục quân Brooke và Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl để chuyển khoản tiền quyên góp hơn 16.000 đôla từ chiến dịch nói trên.

"Chúng tôi không có hồ sơ cho thấy ông Kolfage đã đến thăm Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl trong bất kì chức vụ chính thức nào sau năm 2012", Gia Oney, giám đốc sự vụ công chúng tại Landstuhl nói với BuzzFeed. "Chúng tôi không có hồ sơ về khoản quyên góp nào dưới tên của ông ta dành cho Trung tâm Y tế Khu vực Landstuhl".