Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Donald Trump bị ám sát hụt : "Ngạc nhiên tháng Bảy" ?

Trả lời Libération ngày 15/07/2024, nhà sử học Romain Huret nhận định, Donald Trump "đã nhanh chóng hiểu được có thể thủ lợi từ vụ tấn công". Người ta thường nói về "ngạc nhiên tháng Mười" có thể làm xoay chuyển cuộc bầu cử, và đây có thể là ngạc nhiên của tháng Bảy.  

trump1

Ứng cử viên Cộng Hòa Donald Trump được các nhân viên mật vụ bao quanh bảo vệ sau vụ nổ súng ở Butler, Pennsylvania ngày 13/07/2024. Tuy khuôn mặt nhuốm máu vì bị thương ở vành tai phải, ông Trump vẫn giơ nắm đấm, một hình ảnh sẽ đi vào lịch sử. Reuters - Brendan McDermid

Ngoại trừ Le Monde ra từ cuối tuần trước, sự kiện ứng cử viên tổng thống Donald Trump bị ám sát hụt chiếm trang nhất tất cả các nhật báo hôm nay. Libération đăng cận cảnh khuôn mặt loang máu của ông Trump với dòng tít "Donald Trump, một lịch sử bạo lực ", coi đây là một trận động đất chính trị. Trang nhất La Croix là ảnh ông Trump giữa các vệ sĩ sau vụ nổ súng, nhấn mạnh đến "Nạn dịch bạo lực chính trị". Le Figaro nói về "Vụ tấn công có thể làm xoay chuyển cuộc bầu cử tổng thống" với hình ảnh Donald Trump đang giơ cao nắm đấm. Cũng với tấm ảnh này, Les Echos đưa tít "Bầu cử Mỹ, vụ tấn công đã xào lại ván bài".

Súng đạn, bạo lực : Căn bệnh của nền dân chủ Mỹ

Trong bài xã luận "Nền dân chủ bị thương", La Croix ghi nhận, cái tin Donald Trump bị bắn trong chớp mắt đã được loan truyền trên khắp thế giới. Đang diễn thuyết trong cuộc mít-tinh để vận động tranh cử, cựu tổng thống bị một tay súng nhắm vào, tuy ông chỉ bị thương ở tai nhưng một người tham dự đã thiệt mạng, hai người khác bị thương, hung thủ bị bắn hạ. Vụ ám sát hụt này cho thấy nền dân chủ Mỹ bệnh hoạn như thế nào.

Cả nước có gần 400 triệu khẩu súng, kể từ 2020 đã trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em và thiếu niên, cứ năm người Mỹ thì một người có thân nhân chết vì súng đạn. Một căn bệnh khác là bạo lực về thể xác và ngôn từ chống lại các chính khách. Hiện tượng này không có gì mới : bốn tổng thống Mỹ đã bị ám sát trong nhiệm kỳ như Abraham Lincoln hay John Fitzgerald Kennedy. Số khác phải chịu đựng hàng loạt vụ mưu sát như Richard Nixon hay Barack Obama.

Nhưng lần này, việc Donald Trump lại chạy đua vào Nhà Trắng, tính dân túy, thói quen cường điệu và những tấn công vào các định chế làm tổn thương sâu sắc đất nước. Nền dân chủ và cử tri Mỹ xứng đáng được hưởng những điều tốt đẹp hơn. Hôm qua, sau khi được sơ tán, Donald Trump đã kêu gọi đoàn kết, trong khi ông Joe Biden cổ vũ mỗi người nên lên án bạo lực.

Trump, võ sĩ giác đấu

Le Figaro nhấn mạnh đến hình ảnh Donald Trump, một bên tai chảy máu, vừa thoát khỏi âm mưu ám sát, đã giơ cao nắm đấm về phía đám đông ủng hộ đang hô vang "USA, USA !". Khoảnh khắc khó tin này sẽ là điểm xoay chuyển cuộc bầu cử hay chăng ? Hãy còn quá sớm để nhận định, nhưng điều chắc chắn duy nhất là người đưa ra khẩu hiệu "America first" xuất hiện trong đại hội đảng Cộng hòa ở Milwaukee như "một võ sĩ giác đấu trên đấu trường", với khán giả hừng hực khí thế. Những người còn do dự cuối cùng trong đảng sẽ đứng về phía Trump. Cảm xúc sẽ chiến thắng lý trí chăng ? Các đối thủ của ông chỉ có thể tố cáo bạo lực mà thôi.

Nghịch lý là ở đó. Từ khi lên ngôi một cách ồn ào năm 2016, Donald Trump gây căng thẳng trong một nước Mỹ chia làm hai phe thù nghịch. Không chịu công nhận thất bại năm 2020, người được cho là bảo đảm Hiến pháp Mỹ lại cổ vũ cho vụ tấn công đồi Capitol. Joe Biden hứa hẹn "hàn gắn" đất nước, nhưng rõ ràng ông không đạt được. Nung nấu phục thù, Donald Trump vẫn tự coi là nạn nhân của một hệ thống chính trị, vụ ám sát hụt này có thể củng cố lý lẽ của ông theo một cách nào đó.

Tòa án Tối cao hôm 01/07 còn đưa ra phán quyết có lợi cho Trump, gây lo ngại về một nhiệm kỳ thứ hai của ông. Đối mặt với Donald Trump, Joe Biden dù kết quả về kinh tế rất khả quan, đối nội và đối ngoại ổn thỏa, nhưng sức khỏe giảm sút. Phe Dân chủ nghi ngờ ông khó thể đi đến cùng nhiệm kỳ thứ hai. Sau cú sốc cuối tuần qua, sự tương phản càng cao : người thì xuống dốc, người kia ngẩng đầu dậy.

Hình ảnh sẽ đi vào lịch sử  

Tương tự, Libération cho rằng "Một nắm đấm giơ cao nói lên rất nhiều về tương lai". Một hình ảnh lịch sử đánh dấu khởi đầu một kỷ nguyên bạo lực và chống lại bạo lực ở Hoa Kỳ. Bị thương ở tai, bị mật vụ đè xuống đất, một giòng máu chảy trên mặt, bị hối thúc rời khỏi khán đài, lẩm bẩm những câu về đôi giày... rồi Donald Trump bỗng được bản năng thúc giục : đứng dậy, giơ nắm đấm lên nhiều lần hướng về một kẻ thù vô hình trước camera, với những tiếng hoan hô của người ủng hộ.

Một động thái thách thức tối hậu, sẽ lưu lại trong lịch sử, bởi vì những cuộc mít-tinh của Donald Trump thường hằn dấu bạo lực, nhưng theo chiều ngược lại, mà điển hình là vụ xông vào tòa nhà Quốc hội. Một số người biểu tình còn dựng lên giá treo cổ đòi hỏi tội chủ tịch Quốc hội Nancy Pelosi, hay phó tổng thống Mike Pence.

Tỉ phú Elon Musk, người đã mua lại mạng xã hội Twitter chưa đầy 1 giờ sau vụ mưu sát, đã lên tiếng ủng hộ Donald Trump, theo nhật báo thiên tả không phải là tình cờ. Dưới sự cổ vũ liên tục của ứng cử viên Cộng hòa, Hoa Kỳ trong những năm gần đây, một dạng nội chiến đang chậm chạp diễn ra, được nuôi dưỡng bằng thù hận trên mạng xã hội. Những nhà lãnh đạo có lương tri cần chận đứng leo thang bạo lực kẻo hậu quả còn nặng nề hơn nữa.

"Ngạc nhiên tháng Bảy" : Vụ ám sát hụt làm tăng cơ may đắc cử cho Trump

Trả lời Libération, nhà sử học Romain Huret nhận định, Donald Trump "đã nhanh chóng hiểu được có thể thủ lợi từ vụ tấn công". Người ta thường nói về "ngạc nhiên tháng Mười" có thể làm xoay chuyển cuộc bầu cử, và đây có thể là ngạc nhiên của tháng Bảy.  Những cáo buộc phát-xít và bạo lực nay có thể dùng để quay ngược lại vào các đối thủ, còn Trump là nạn nhân.

Trong "phép lạ" này, những người theo Tin Lành có thể cho rằng Donald Trump được Thượng Đế che chở. Dù bị thương nhưng vẫn hô "Chiến đấu", ngược hẳn với những khó khăn khi phát biểu của Joe Biden. Trong quá khứ, vụ ám sát hụt tổng thống Ronald Reagan khiến ông càng được mến chuộng, và ở Brazil ứng cử viên dân túy Jair Bolsonaro sau khi bị tấn công bằng dao, cũng giành được thắng lợi.

Les Echos cũng cho rằng vụ ám sát hụt làm gia tăng cơ may đắc cử của Donald Trump, với hình ảnh bị thương nhưng vẫn giơ cao nắm tay, với lá cờ Mỹ phía sau, thách thức số phận. Ông Trump đã được dự báo sẽ thắng cử trước Joe Biden sau vụ tranh luận trên truyền hình cách đây hai tuần. Nhưng nay ông còn được một bộ phận dân Mỹ coi là người tử đạo, hơn nữa, là người hùng.

Định mệnh như đã mỉm cười với Donald Trump. Cựu ứng cử viên Nikki Haley rốt cuộc cũng ủng hộ ông, tỉ phú công nghệ Elon Musk chính thức đứng về phía Trump. Wall Street hoan nghênh một nhà lãnh đạo muốn giảm thuế và tăng sản lượng dầu khí, giá bitcoin vượt ngưỡng 60.000 sau vụ ám sát. Các cuộc thăm dò chưa đưa ra kết quả gì mới, nhưng ván cờ đã thay đổi. Đảng Dân chủ cần phải nỗ lực rất lớn trước ứng cử viên của Cộng hòa.

Lợi dụng lúc giao thời, Orban đi gặp các kẻ thù của NATO và EU

Tại Châu Âu, Le Monde nói về "Những động thái đáng ngại của Viktor Orban". Vừa nhậm chức chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu (EU), thủ tướng Hungary đã vội vã đi gặp Vladimir Putin, Tập Cận Bình và Donald Trump. Những chuyến đi này hoàn toàn tự ý, không được EU giao nhiệm vụ, và có thể gây thiệt hại cho Châu Âu. Với cái cớ thực hiện "sứ mệnh hòa bình" tự giao phó, Viktor Orban tạo ra hai vấn đề cho các đối tác Châu Âu : vừa không phải là sứ vụ, vừa vượt quá những giới hạn mà phương Tây đặt ra trong quan hệ với Vladimir Putin - người đã xâm lăng Ukraine và đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) truy nã vì tội ác chiến tranh.

Sau khi gặp ông chủ điện Kremlin, Orban đến Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình và sang Florida gặp Donald Trump đến lần thứ hai. Trong thời gian kỷ lục, thủ tướng Hungary đã lập được chiến tích là tiếp xúc với tất cả kẻ thù của NATO và EU. Trong khi đó hiệp ước Amsterdam quy định các quốc gia thành viên phải "tránh tất cả mọi hành động đi ngược lại lợi ích của Liên hiệp".

Viktor Orban lợi dụng lúc giao thời ở thượng tầng EU. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel sắp trao quyền cho Antonio Costa, còn chủ tịch mãn nhiệm của Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và thủ tướng Estonia Kaja Kallas phải đợi Nghị viện Châu Âu thông qua để chính thức nhận nhiệm vụ. Thủ tướng Hungary muốn chứng tỏ không bị cô lập, và việc cùng với cực hữu Pháp lập ra nhóm "Ái Quốc" tại Nghị viện Châu Âu, "Make Europe Great Again", câu khẩu hiệu copy từ Donald Trump tỏ ra phản nghĩa.

Kinh tế xuống dốc, Tập Cận Bình thanh trừng

Nhìn sang Châu Á, Le Monde, Le Figaro  Les Echos đều quan tâm đến tình trạng kinh tế Trung Quốc đang chậm lại, vào lúc Hội nghị trung ương Đảng cộng sản khai mạc hôm nay, trong không khí nặng nề của thanh trừng. Lý Thượng Phúc (Li Shangfu) và Ngụy Phượng Hòa (Wei Fenghe), hai cựu bộ trưởng quốc phòng đã bị Bộ Chính trị khai trừ đảng hôm 27/06 – một động thái chưa từng thấy kể cả dưới thời Mao. Một số nhà quan sát cho rằng loan báo trên là lời cảnh cáo của ông Tập cho các quan lại đỏ, vào lúc nền kinh tế đang chồng chất khó khăn.

Hội nghị trung ương lần này, được tổ chức trễ mất 9 tháng, diễn ra bốn ngày với trên 300 cán bộ đảng cao cấp, nhằm hoạch định chiến lược kinh tế cho thập niên tới. Nhà nghiên cứu Trần Cương (Chen Gang) của đại học quốc gia Singapore (NUS) nhận định : "Đó là sự kiện chính trị quan trọng, vì trong nội bộ vẫn có những chống đối về các chọn lựa kinh tế và đối ngoại. Tập Cận Bình muốn chứng tỏ có thể áp đặt đường hướng". Nhiều nhà Trung Quốc học cho rằng việc hoãn hội nghị mà không giải thích cho thấy có những bất đồng, người lãnh đạo chần chừ, trong khi những con số tệ hại dồn dập đến. Đối với một chuyên gia khác, đó là do ông Tập coi trọng an ninh hơn kinh tế.

Theo truyền thống, Hội nghị trung ương lần thứ ba trong nhiệm kỳ được dành cho các vấn đề kinh tế, và đôi khi dẫn đến những bước ngoặt quan trọng. Chẳng hạn năm 1978, Đặng Tiểu Bình mở cửa cho tư bản, năm 1993 Trung Quốc hội nhập toàn cầu hóa. Năm 2013 khi vừa lên ngôi, Tập Cận Bình nói rằng sẽ dành vai trò "trung tâm" cho thị trường, nhưng nay ông ta quay lui, muốn Nhà nước tăng cường kiểm soát, ưu tiên cho quốc doanh. Đã có 68 tỉ đô la vốn đầu tư rút khỏi Trung Quốc năm 2023, cho thấy sự lo ngại của các nhà đầu tư ngoại quốc.

Ông Jörge Wuttke, chủ tịch danh dự Phòng thương mại EU ở Bắc Kinh, giải thích với Le Figaro : "Vấn đề là lãnh đạo không muốn nhìn nhận đang có khủng hoảng. Đa số cán bộ cao cấp lo lắng vì họ hiểu chuyện, nhưng Bộ Chính trị nhìn theo cách khác, và cấp dưới phải tuân theo". Ông Trần Cương dự báo : "Hội nghị trung ương sẽ loan báo những cải cách, nhưng không phải là những gì mà khối tư nhân chờ đợi. Nhà nước sẽ kiểm soát nhiều hơn".

Thụy My

Published in Quốc tế
dimanche, 14 juillet 2024 07:12

Donald Trump bị ám sát hụt

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump thoát hiểm trong một vụ ám sát hụt

Thanh Hà, RFI, 14/07/2024

Cục điều tra liên bang Hoa Kỳ FBI trong cuộc họp báo tối qua,13/07/2024 khẳng định "cựu tổng thống Donald Trump bị ám sát hụt" vào lúc ông đang vận động tranh cử tại Butler, bang Pennsylvania, đông bắc nước Mỹ. Ông Trump bị thương nhẹ. Hung thủ đã bị hạ sát. Chính giới Mỹ và thế giới đồng loạt lên án vụ ám sát hụt nói trên.

amsat1

Ứng cử viên đảng Cộng hòa, cựu tổng thống Donald Trump được các nhân viên Mật vụ Hoa Kỳ giúp rời khỏi sân khấu sau vụ tấn công hụt trong sự kiện tranh cử ở Butler vào ngày 13/07/2024. AP - Gene J. Puskar

Butler là một chặng dừng trước khi đảng Cộng hòa họp đại hội vào thứ Hai tới, tại Milwaukee, bang Wisconsin. Nhưng đây cũng là một bước ngoặt trong cuộc vận động tranh cử tổng thống Mỹ năm nay, sau vụ nổ súng, ngày hôm qua, hung thủ trực tiếp nhắm vào ứng cử viên của bên đảng Cộng hòa. Cựu tổng thống Trump bị thương ở tai nhưng tính mạng không bị đe dọa. Trong số các cổ động viên đến dự meeting, một người chết và hai người bị thương nặng.

Theo các thông tin mới nhất được AFP trích dẫn, vào lúc 18 giờ 8 phút giờ địa phương, trên khán đài, cựu tổng thống Trump đang đề cập đến vấn đề nhập cư thì một loạt 4 phát súng đã vang lên, ông lập tức lấy tay bịt lên tai bên phải. Chưa đầy 2 phút sau ông được nhân viên bảo vệ đưa ra khỏi khán đài, mặt dính máu.

Thông tín viên RFI Loubna Anaki từ New York tường thuật về vụ ám sát hụt làm chấn động công luận Mỹ :

"Donald Trump phát biểu được chừng mười phút trước khi có tiếng súng nổ. Ngay lập tức, nhân viên an ninh xô ông xuống đất. Cử tọa la ó trong tình trạng hoảng loạn. Loa phóng thanh và trên khán đài nhân viên bảo vệ lặp đi lặp lại là ‘hung thủ đã bị bắn hạ. Tình hình đã an toàn’. Ông Donald Trump đứng lên, và ông vẫn được nhân viên bảo vệ bao kín chung quanh. Máu chảy ở phía tai bên phải. Ông giương nắm tay lên trời, hướng về phía các cổ động viên trước khi được đưa ra khỏi khán đài trong những tiếng hô vang của các cổ động viên ‘USA’.

Theo các giới chức Hoa Kỳ, Donald Trump vừa bị ám sát hụt. Cựu tổng thống Mỹ đã được các dân biểu của cả bên Cộng hòa và Dân chủ ủng hộ và ông cũng đã nhận được sự hỗ trợ từ phía đương kim tổng thống Joe Biden.

Ông Biden nói ‘ở Mỹ, không có chỗ cho những vụ bạo hành điên cuồng như vậy. Chính vì vậy mà đất nước chúng ta cần đoàn kết. Chúng ta không thể dung thứ cho những hành động như vậy. Ý tưởng bạo lực về chính trị diễn ra ngay trên đất Mỹ là chưa từng thấy và không thể chấp nhận được. Tất cả mọi người đều phải lên án những hành vi bạo lực đó’.

Tối nay Donald Trump cho biết ông được bình an và nói thêm ông bị thương ở tai vì trúng đạn nhưng đã được an toàn".

Chính giới Mỹ và quốc tế đồng loạt lên án vụ mưu sát nhắm vào Donald Trump

Như vừa nói, tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden lập tức lên án vụ mưu sát nhắm vào ông Trump và đã gấp rút trở lại Nhà Trắng sớm hơn dự kiến trong dịp nghỉ cuối tuần. Các cựu tổng thống Mỹ từ Barack Obama đến George W Bush hay Bill Clinton đồng loạt lên án hành động nói trên. Các dân biểu Mỹ cả bên đảng Cộng hòa lẫn Dân chủ đều gọi đây là một hành vi "khủng khiếp", "không có chỗ đứng trong một nền dân chủ", một hành động "đáng khinh bỉ" nhắm vào một chính khách Hoa Kỳ và đòi cho mở điều tra "thấu đáo".

Riêng thượng nghị sĩ bên Cộng hòa J.D Vance thuộc bang Ohio, một trong những nhân vật có triển vọng đứng liên danh với ông Trump trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, thì lập tức quy trách nhiệm cho bên ứng cử viên tổng thống Joe Biden. Theo ông chính lập luận của bên đảng Dân chủ xem Trump là một nhà "phát xít độc đoán" làm dấy lên hận thù và "đã dẫn đến vụ mưu sát vừa qua". Một số khác, như thống đốc bang Texas, Greg Abbott thì cho rằng bên đảng Dân chủ đã tìm cách "tống ông Trump vào tù, tìm cách giết hại ông ấy, nhưng đã không thành. Trump là người bất diệt".

Trên trường quốc tế, từ tổng thống Nga đến chủ tịch Trung Quốc và các lãnh đạo Châu Âu đồng loạt lên án vụ mưu sát nhắm vào ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chúc ông Trump chóng bình phục và nói thêm là nước Pháp "chia sẻ sự bàng hoàng và phẫn nộ cùng với người dân Mỹ" trước sự kiện ngày hôm qua. Tân thủ tướng Anh, Keir Starmer nhấn mạnh "bạo hành không có chỗ đứng trong các nền dân chủ". Đây cũng là những gì mà chủ tịch Ủy Ban Châu Âu cũng như tổng thống Ukraine đã khẳng định. Về phía Nga, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao nước này gắn vụ mưu sát cựu tổng thống Trump với việc Hoa Kỳ cung cấp vũ khí ủng hộ Ukraine. Moskva kêu gọi Washington "kiểm điểm lại chủ trương khơi dậy hận thù nhắm vào các nhà đối lập chính trị, nhắm vào một số quốc gia, một số dân tộc". Tại Bắc Kinh, thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết đang theo dõi sát tình hình.

Thanh Hà

***************************

Mỹ : Cảnh sát đã xác định được danh tính của hung thủ âm mưu ám sát cựu Tổng thống Trump

Trọng Thành, RFI, 14/07/2024

Ngay sau khi vụ ám sát cựu tổng thống Mỹ Donald Trump xảy ra hôm 13/07/2024 tại Butler, bang Pennsylvania, cảnh sát đã xác định được danh tính của hung thủ.

amsat1

Chân dung Thomas Matthew Crooks, hung thủ mưu sát cựu tổng thống Mỹ Donald Trump. Reuters - Aaron Josefczyk

Thông tín viên Guillaum Naudin tường trình từ Butler :

"Anh ta tên là Thomas Matthew Crooks, người gốc vùng Bethel, phía nam Pittsburgh bang Pennsylvania. Người thanh niên trạc 20 tuổi, dân vùng này, ngay lập tức đã bị bắn hạ bởi lực lượng an ninh chuyên bảo vệ các cựu tổng thống, tổng thống và các yếu nhân. Hiện tại, cơ quan điều tra chưa cho biết động cơ nào đã khiến thủ phạm hành động như vậy, và thủ phạm hành động một mình hay có cộng sự.

Thomas Matthew Crooks dường như đã bắn từ mái một ngôi nhà, cách không xa nơi Donald Trump phát biểu, với một khẩu súng trường R-15, loại súng rất phổ biến tại Hoa Kỳ, quốc gia đã xảy ra rất nhiều cuộc bạo lực bằng súng, đặc biệt là ở giới trẻ.

Điều tra vẫn đang được tiến hành. Tại sở cảnh sát ở Butler, nơi tôi đang có mặt tại đây, các nhà điều tra không loại trừ khả năng có thêm người khác can dự vào vụ ám sát này.  Hiện tại không còn nguy hiểm nào đối với dân cư tại chỗ".

Theo dữ liệu của chính quyền Mỹ, người thanh niên này đã từng ghi danh với tư cách cử tri đảng Cộng Hòa. Cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024 có thể là lần đầu tiên mà Thomas Matthew Crooks đi bỏ phiếu. Theo một tài liệu của Ủy ban Bầu cử Liên bang, phụ trách giám sát việc thực thi luật về tài trợ cho các chiến dịch tranh cử, năm 17 tuổi Crooks từng đóng góp 15 đô la cho ActBlue, một tổ chức chuyên quyên góp tiền cho phe Dân Chủ.

Hãng tin Reuters cho hay, trên CNN, người cha của thủ phạm vụ ám sát, 53 tuổi, cho biết ông đã cố gắng tìm hiểu về những gì xảy ra và sẽ trao đổi với cảnh sát trước khi phát biểu trước công chúng về con trai mình.

Trọng Thành

***************************

Ông Donald Trump bị bắn : 'Đạn sượt qua da tôi'

BBC, 14/07/2024

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị bắn tại một sự kiện vận động ở thành phố Butler, bang Pennsylvania. Hình chụp cho thấy ông Trump bị chảy máu ở tai, nhưng đại diện của ông nói rằng ông ổn.

trump1

Ông Donald Trump bị chảy máu ở tai

Người tấn công ông là nam giới, đã bị đặc vụ bắn chết trong sự kiện vận động tranh cử của ông Trump tại thành phố Butler, bang Pennsylvania vào lúc khoảng hơn 18 giờ ngày thứ Bảy 13/7 theo giờ địa phương (tức buổi sáng Chủ nhật 14/7 theo giờ Việt Nam).

Thông báo từ cơ quan đặc vụ Mỹ cho biết tay súng đã "đứng ở vị trí cao bên ngoài khu vực rào chắn", khiến một người đang dự khán thiệt mạng và hai người khác đang trong tình trạng nguy kịch.

Video cho thấy cảnh ông Trump ngã xuống và đứng lên với máu trên mặt trên sân khấu.

Ban chiến dịch tranh cử của ông Trump nói ông đã 'ổn'.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết "một viên đạn đã bắn qua phần bên trên tai phải của ông".

Một nhân chứng cho BBC biết có người đàn ông cầm súng trường bò trên mái nhà gần địa điểm diễn ra sự kiện tranh cử trước khi tiếng súng nổ ra.

Đài CBS dẫn nguồn tin cho hay tay súng đã đứng ngoài khu vực rào chắn và cách ông Trump hơn 180 mét.

Tổng thống Joe Biden đã lên án vụ tấn công và mong những điều tốt nhất đến với ông Trump.

Donald Trump Jr, con trai ông Trump, cho biết đã nói chuyện với cha mình qua điện thoại và cho biết ông đang trong trạng thái "tinh thần tuyệt vời".

trump2

Hình chụp cho thấy ông Trump bị chảy máu nhưng "vẫn ổn"

Bắn hạ 'thích khách'

Đài CBS dẫn hai nguồn tin từ cơ quan hành pháp cho biết vụ bắn súng đang được điều tra theo hướng là ám sát có chủ đích.

Thông cáo của Mật vụ Mỹ nêu :

"Trong sự kiện vận động tranh cử của cựu Tổng thống Trump ở thành phố Butler, bang Pennsylvania, vào khoảng 18 giờ 15 ngày 13/7, một tay súng tình nghi đã bắn một loạt súng về phía sân khấu từ một vị trí cao bên ngoài địa điểm vận động tranh cử.

"Các nhân viên cơ quan Mật vụ Mỹ đã vô hiệu hóa tay súng này, hiện người này đã chết. Cơ quan Mật vụ Mỹ nhanh chóng đáp trả bằng các biện pháp bảo vệ và cựu Tổng thống Trump đã an toàn. Một người tham dự sự kiện bị thiệt mạng, hai người tham dự khác bị thương nghiêm trọng. Vụ việc đang được điều tra và cơ quan Mật vụ đã thông báo đến Cục Điều tra Liên bang (FBI)".

Cơ quan thực thi pháp luật cho biết danh tính của một tay súng đã "tạm thời xác định được" nhưng không cung cấp tên hoặc bất kỳ chi tiết nhận dạng nào.

Họ cho biết tên của nghi phạm xả súng có thể được công bố trong vài giờ tới.

Cả ba nạn nhân trong cuộc mít tinh - hai người bị thương và một người thiệt mạng - đều là nam giới trưởng thành.

Tình hình ông Trump thế nào ?

trump3

Ông Trump được chăm sóc và bảo vệ tại hiện trường

Cựu Tổng thống Donald Trump đã rời bệnh viện địa phương sau khi bị bắn vào tai, đài CBS News dẫn hai nguồn tin cho hay.

Hiện không rõ ông Trump đang đi đâu. Trước đó, theo lịch trình ông Trump sẽ đến khu nghỉ dưỡng của mình tại thị trấn Bedminster, bang New Jersey vào hôm nay sau sự kiện vận động tranh cử.

Cựu Tổng thống Mỹ cũng có lịch đi đến thành phố Milwaukee, bang Wisconsin cho sự kiện Đại hội Đảng Cộng hòa sẽ kéo dài từ ngày thứ Hai 15/7 đến ngày 18/7.

Trong những bình luận đầu tiên trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump đã cảm ơn Mật vụ Mỹ vì "phản ứng nhanh chóng trong vụ bắn súng vừa xảy ra".

"Quan trọng nhất, tôi muốn gửi lời chia buồn đến gia đình người tham dự sự kiện bị thiệt mạng và đến gia đình của một người khác bị thương nặng".

"Thật không thể tin nổi là hành động như vậy lại có thể xảy ra ở quốc gia của chúng ta. Chưa có thông tin gì được biết về tay súng vào thời điểm này, người hiện đã chết", ông cho biết thêm.

Tổng thống Joe Biden nói gì ?

Tổng thống Mỹ Biden nói các cơ quan liên bang đang tham gia điều tra vụ việc.

Trả lời một phóng viên về liệu ông có cho rằng đây là một vụ ám sát, ông Biden nói :

"Tôi muốn đảm bảo chắc chắn rằng chúng tôi có đầy đủ căn cứ".

Phát biểu từ bang quê hương Delaware, Tổng thống Biden đã chỉ trích vụ tấn công, gọi hành động này là "bệnh hoạn".

"Loại bạo lực này không có chỗ đứng ở nước Mỹ", ông nói.

Ông Biden bày tỏ hy vọng sẽ nói chuyện với ông Trump trong vài giờ tới.

"Mọi người đều phải lên án vụ việc này", ông kêu gọi.

"Chúng ta không thể cho phép điều này diễn ra. Chúng ta không thể như vậy. Chúng ta không thể dung thứ cho chuyện này", ông nói thêm.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói chuyện với ông Trump sau khi cựu tổng thống bị thương trong vụ nổ súng tại cuộc mít tinh ở Butler.

Quan chức Nhà Trắng không tiết lộ hai người đã nói những gì.

Nhà Trắng cũng thông tin rằng ông Biden đã nói chuyện với Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro và Thị trưởng thành phố Butler Bob Dandoy.

Ông Obama lên tiếng

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama nói "hoàn toàn không có chỗ cho bạo lực chính trị trong nền dân chủ của chúng ta" và ông cảm thấy "nhẹ nhõm vì cựu Tổng thống Trump không bị thương nặng".

Cựu Phó Tổng thống Mike Pence cho biết ông và vợ đang cầu nguyện cho đồng minh cũ của mình, đồng thời kêu gọi "mọi người dân Mỹ sát cánh cùng chúng tôi".

Thủ tướng Anh Keir Starmer là một trong những lãnh đạo quốc tề đầu tiên lên án vụ xả súng, nói rằng ông thấy "kinh hãi trước những cảnh tượng chấn động tại cuộc mít tinh của ông Trump".

"Bạo lực chính trị dưới mọi hình thức không có chỗ đứng trong xã hội của chúng ta và tôi cầu nguyện cho tất cả các nạn nhân của cuộc tấn công này", ông nói.

Ông Trump được cho là sẽ chính thức trở thành ứng viên tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa tại kỳ đại hội ở thành phố Milwaukee (bang Wisconsin) sẽ khai mạc vào thứ Hai ngày 15/7.

Một số người cho biết ông Trump đã dự tính sẽ tiết lộ người tranh cử cùng mình (phó tổng thống) tại cuộc mít tinh ở Butler, bang Pennsylvania.

Vụ nổ súng sẽ định hình lại chiến dịch tranh cử

Phân tích của Sarah Smith - biên tập viên Bắc Mỹ của BBC

Những hình ảnh kinh ngạc mô tả ông Donald Trump giơ nắm đấm đầy thách thức lên trời khi máu vẫn đang chảy trên mặt không chỉ ghi dấu vào lịch sử mà còn có thể thay đổi diễn biến của cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.

Vụ tấn công chấn động này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến các chiến dịch tranh cử.

Eric Trump - con trai vị cựu tổng thống Mỹ - nhanh chóng đăng hình cha mình lên mạng xã hội với chú thích : "Đây là chiến binh mà nước Mỹ cần".

Ban tranh cử của ông Biden đã tạm dừng đưa ra các tuyên bố chính trị và đang nỗ lực gỡ bỏ các quảng cáo trên truyền hình nhanh nhất có thể.

Họ tin rằng việc tấn công ông Trump vào thời điểm này là không phù hợp. Thay vào đó, họ tập trung lên án những gì đã xảy ra.

Các chính trị gia thuộc mọi quan điểm chính trị - những người rất ít khi đồng thuận với nhau - đang cùng nhau nói rằng bạo lực không có chỗ trong một nền dân chủ.

Nhưng một số đồng minh và những người ủng hộ thân cận nhất của ông Trump đã đổ lỗi cho Biden về bạo lực, trong đó dân biểu Cộng hòa cáo buộc tổng thống "kích động một vụ ám sát" trong một bài đăng trên X.

Thượng nghị sĩ JD Vance, người được cho là có tên trong danh sách rút gọn để trở thành ứng cử viên phó tổng thống của ông Trump, cho biết những lời lẽ phóng đại từ chiến dịch tranh cử của ông Biden đã trực tiếp dẫn đến vụ tấn công này.

Các chính trị gia Đảng Cộng hòa khác cũng đang nói những điều tương tự. Điều này gần như chắc chắn sẽ bị đối thủ của họ lên án là gây kích động vào lúc nền chính trị Mỹ đang gặp nguy hiểm.

Người dân có thể thấy rõ các chiến tuyến đang được vạch ra giữa hai bên mà có thể trở thành một cuộc chiến xấu xí với trọng tâm là vụ nổ súng gây chấn động tại Butler. Điều này sẽ định hình lại các chiến dịch tranh cử.

'Từ bỏ bạo lực, thù hận'

Ứng viên tổng thống Mỹ của bên thứ ba là ông Robert F Kennedy Jr, người đang tranh cử với cả ông Donald Trump lẫn ông Joe Biden trong cuộc bầu cử vào tháng 11, kêu gọi người Mỹ "đối xử tôn trọng lẫn nhau" trên chính trường.

"Thông điệp của tôi gửi tới mọi người là tất cả chúng ta cần từ bỏ bạo lực. Không chỉ từ bỏ bạo lực mà còn cả sự thù hận và cay độc", ông Kennedy nói với hãng tin NewsNation của Mỹ.

Cha của ông Kennedy Jr là ông Robert F Kennedy cũng đã bị bắn chết khi còn là ứng cử viên tổng thống năm 1968. Bác của ông là ông John F Kennedy bị ám sát vào năm 1963 khi đang làm tổng thống Mỹ.

Nguồn : BBC, 14/07/2024

*************************

V n súng nhm vào Trump đang được điu tra như n lc ám sát

Donald Trump b bn vào tai trong mt cuc tp hp vn đng tranh c vào ngày th By, gây hong lon trong đám đông và khiến ng c viên tng thng ca Đng Cng hòa đ máu.

trump4

ng c viên t ng th ng c a Đ ng C ng hòa, c u T ng th ng Donald Trump, đ ượ c dìu ra kh i sân kh u t i m t s ki n v n đ ng tranh c Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024.

Các nhân viên an ninh ca ông lao lên sân khu quây quanh ông. Sau đó ông vung nm đm lên tri và nhép ming nói "Fight ! Fight ! Fight !" (Chiến đu ! Chiến đu ! Chiến đu !)

Cơ quan Mt v Hoa K cho biết trong mt tuyên b rng người n súng đã chết. Mt người tham d cuc tp hp thit mng và hai khán gi khác b thương. Mt ngun tin nói vi hãng tin Reuters rng v vic đang được điu tra như mt n lc ám sát.

Ông Trump, 78 tui, va bt đu phát biu thì tiếng súng vang lên. Ông nm ly tai bên phi ri đưa tay xung nhìn trước khi qu xung đng sau bc phát biu. Lúc đó Mt v ùa lên sân khu che chn cho ông và nhanh chóng h tng ông ra xe SUV ch sn.

"Tôi b bn bng mt viên đn xé qua phn trên tai phi ca tôi", ông Trump nói sau đó trên nn tng mng xã hi Truth Social ca mình sau v n súng Butler, bang Pennsylvania, cách thành ph Pittsburgh khong 50 km v phía bc. "Chy máu rt nhiu".

Hin chưa rõ danh tính và đng cơ ca k x súng. Các ngh sĩ Cng hòa ln Dân ch hàng đu đã nhanh chóng lên án bo lc.

Ban vn đng tranh c ca ông Trump cho biết ông "khe mnh".

V n súng xy ra chưa đy bn tháng trước cuc bu c ngày 5/11, khi ông Trump đi đu vi Tng thng Đng Dân ch Joe Biden đang n lc tái đc c.

"Tôi đang cu nguyn cho ông y và gia đình ông y cũng như cho tt c nhng người có mt ti cuc tp hp, trong khi chúng ta ch đi thêm thông tin", ông Biden nói trong mt thông cáo.

"Không có ch cho loi bo lc này M. Chúng ta như mt quc gia phi đng lòng lên án nó".

Mt quan chc Nhà Trng cho biết ông Biden đã nói chuyn vi ông Trump sau v n súng.

V n súng đã đt ra nhng nghi vn ngay tc thì v nhng sơ h an ninh ca Mt v, cơ quan cung cp s bo v trn đi cho các cu tng thng, trong đó có ông Trump.

Đài BBC phng vn mt người đàn ông mô t mình là nhân chng, nói rng ông nhìn thy mt người đàn ông cm súng trường bò lên mái nhà gn s kin. Người này, không được BBC nêu tên, cho biết ông và nhng người đi cùng bt đu ch tay vào người đàn ông đó, c gng báo đng cho an ninh.

Mt v cho biết các phát súng dường như đến t bên ngoài khu vc được Mt v bo v. Cc Điu tra Liên bang (FBI) nói h đang dn đu cuc điu tra v tn công.

trump00

ng c viên t ng th ng c a Đ ng C ng hòa, c u T ng th ng Donald Trump, gi ơ n m tay khi đ ượ c dìu ra kh i sân kh u t i m t s ki n v n đ ng tranh c Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024.

Đài CNN dn các ngun tin cho biết FBI đã xác đnh được nghi phm x súng là mt thanh niên 20 tui bang Pennsylvania.

Các chuyên viên điu tra ca Cc t văn phòng chi nhánh FBI ti Pittsburgh, cùng nhóm đc nhim đi phó khng hong và các k thut viên thu thp bng chng, đã lp tc phn ng vi v n súng, vn theo thông báo ca FBI.

FBI yêu cu bt c ai có thông tin hu ích cho cuc điu tra, gi vào đường dây nóng 1-800-CALL-FBI.

Ch tch H Vin, Mike Johnson, và Ủy ban Giám sát và Ni an H vin, cũng đã tuyên b s tiến hành điu tra v n súng.

trump6

Cnh sát bn ta bn tr sau khi có nhng phát súng n trong khi cu Tng thng Đng Cng hòa Donald Trump đang phát biu ti mt s kin vn đng tranh c Butler, Pennsylvania, ngày 13/7/2024.

Ông Trump s nhn được đ c chính thc ca đng mình ti Đi hi Đng Toàn quc ca Đng Cng hòa, khai mc thành ph Milwaukee vào ngày th Hai.

Ch tch H vin thuc Đng Cng hòa Mike Johnson viết trên mng xã hi: "Hành đng bo lc chính tr kinh hoàng này ti mt cuc tp hp vn đng tranh c ôn hòa không có ch đng đt nước này và cn phi được nht trí và mnh m lên án".

Lãnh đo đa s Thượng vin thuc Đng Dân ch Chuck Schumer cho biết ông kinh hoàng trước nhng gì đã xy ra và cm thy nh nhõm vì ông Trump an toàn. "Bo lc chính tr không có ch đng đt nước chúng ta", ông nói.

Mt quan chc t ban vn đng tranh c ca ông Biden hôm th By nói chiến dch tranh c ca ông đang tm dng các qung cáo truyn hình và tm dng tt c các hot đng truyn thông khác hướng ra ngoài công chúng.

Người M lo s bo lc chính tr gia tăng, theo cuc kho sát ý kiến gn đây ca Reuters/Ipsos, vi hai phn ba s người được hi hi tháng 5 nói rng h lo ngi bo lc có th xy ra sau cuc bu c.

Ông Trump gi chc tng thng t năm 2017 đến năm 2021. Ông d dàng vượt qua các đi th ca mình đ giành được đ c ca Đng Cng hòa t sm trong chiến dch vn đng tranh c và phn ln đã thng nht s ng h trong ni b đng.

Nguồn : VOA, 14/07/2024

******************************

Trump lên tiếng : ‘Tôi cm nhn được viên đn xé qua da’

VOA, 14/07/2024

Cu Tng thng Donald Trump nói ông b bn và cm nhn được viên đn xé qua da khi ông phát biu ti mt cuc tp hp vn đng tranh c hôm th By, trong mt v n súng làm ít nht hai người t vong trong đó có tay súng tình nghi và làm mt người trong tình trng nguy kch.

trump7

ng c viên tng thng ca Đng Cng hòa, cu Tng thng Donald Trump, được dìu khi sân khu ti mt s kin tranh c Butler, bang Pennsylvania, ngày 13/7/2024.

Ông Trump nhăn mt và nm ly tai trước khi các nhân viên an ninh mau chóng h tng ông đi. Cơ quan Mt v và ban vn đng tranh c ca v cu tng thng Đng Cng hòa cho biết ông an toàn sau v n súng Butler bang Pennsylvania.

"Tôi b bn bi mt viên đn xé qua phn trên ca tai phi", ông k li trong mt phát biu đăng trên mng xã hi Truth Social ca mình.

"Tôi biết ngay có điu gì đó không bình thường khi tôi nghe thy tiếng rít, tiếng súng n, và ngay lp tc cm nhn được viên đn xé toc da. Chy máu rt nhiu nên lúc đó tôi nhn ra chuyn gì đang xy ra".

Ông cm ơn cơ quan Mt V Hoa K và cơ quan chp pháp vì phn ng nhanh chóng.

"Quan trng nht, tôi mun gi li chia bun ti gia đình ca người thit mng ti cuc tp hp và c gia đình ca mt người khác b thương nng", ông nói tiếp.

"Tht không th tin được rng mt hành đng như vy li có th din ra nước ta".

Hin chưa rõ danh tính và đng cơ ca k n súng.

Các ngh sĩ Cng hòa ln Dân ch hàng đu đã nhanh chóng lên án bo lc.

"Không có ch cho loi bo lc này M", Tng thng Joe Biden nói. "Chúng ta như mt quc gia phi đng lòng lên án nó".

V n súng xy ra chưa đy bn tháng trước cuc bu c ngày 5 tháng 11, khi ông Trump đi đu vi ông Biden thuc Đng Dân ch hin đang n lc tái đc c.

Nguồn : VOA, 14/07/2024

Published in Diễn đàn

Phiên tòa giúp ‘gi được nim tin vào công lý’

Cu Tng thng Donald Trump vào tháng trước b tuyên có ti trong toàn b 34 trng ti mà ông b cáo buc ti phiên tòa lch s xét x v án tin bt ming và nhng bi thm viên kết án ông Trump là nhng người dân New York t đ mi ngành gh và thành phn trong xã hi.

trump1

Bn phác tho phòng x án cho thy cu Tng thng Donald Trump (ngoài cùng bên phi) nhìn các bi thm đoàn tương lai đã giơ tay yêu cu được min khi bi thm đoàn ti Tòa án Hình s Manhattan, hôm 18/4/2024, New York.

Cũng mt bi thm đoàn khác, gm nhng công dân sinh sng Delaware, đã kết ti con trai ca Tng thng đương nhim Joe Biden, ông Hunter Biden, trong v án liên bang liên quan đến vic s hu súng va kết thúc hôm 11/6.

Trong v x din ra ti Tòa Hình s Qun Manhattan New York kéo dài 6 tun và kết thúc hôm 30/5, ông Trump b phán quyết có ti vì làm gi h sơ kinh doanh New York nhm che đy thông tin gây nh hưởng đến cuc bu c tng thng M 2016, mà cui cùng ông đã giành chiến thng. Phiên x tp trung vào khon tin được tr cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels đ người ph n này không tiết l mi quan h ca mình vi ông Trump ngay trước k bu c .

"Mười hai bi thm viên này, 12 người dân bình thường và h quyết đnh s phn ca mt người đã tng là tng thng", ông Thn Nhiên, mt nhà báo t do Texas nói vi VOA. "H quyết đnh cái phiên tòa đó xy ra như thế nào ch không phi ông quan tòa. Ông quan tòa ch là người s đưa ra cái án, s tuyên án. Còn cái quyết đnh rng v cu tng thng đó có ti hay không có ti là do 12 người dân".

Ti M và mt s nước theo h thng thông lut Anh, bi thm đoàn gm nhng công dân được triu tp đến tòa đ nghe bng chng, đưa ra kết qu thc tế và tuyên th đưa ra phán quyết khách quan do tòa án chính thc đ trình cho h hoc đ đưa ra phán quyết.

Mười hai người quyết đnh s phn ca ông Trump, người đang là ng viên gi đnh tranh c tng thng M 2024 ca Đng Cng hòa, là nhng công dân sng khu vc Manhattan được la chn k lưỡng sau 3 ngày phng vn. H gm 5 ph n và 7 đàn ông, làm trong các ngành ngh gm công ngh, giáo dc, tài chính, lut, bán hàng, k sư hay chăm sóc y tế.

Vic la chn bi thm đoàn được xem là rt quan trng trong bt k phiên tòa xét x hình s nào M, đc bit trong phiên tòa đu tiên trong lch s Hoa K mà người b xét x là mt cu tng thng và đang tranh c đ tr li Nhà Trng. Mười hai người này, được chn ra t hàng chc người, b tra hi v các bài đăng trên mng xã hi, đi sng cá nhân và quan đim chính tr ca h trong khi các lut sư và thm phán tìm ra bt c thành kiến nào có th ngăn cn s công tâm ca h. Các bi thm viên phi cam kết h s đưa ra quyết đnh ch da trên nhng bng chng mà h thy và nghe ti phiên tòa và lut l mà quan tòa đưa ra.

"Bi thm đoàn là nhng người dân bình thường và h không x v lut, h ch x v nhân chng và vt chng, tc là x v facts, v s kin", Tiến s Lê Minh Nguyên, người sáng lp Cp Tiến Forum và sinh sng California, nói vi VOA v vai trò ca bi thm đoàn ti phiên tòa. "H ch x v s kin xem có ti hay không có ti. Còn cái chuyn x tù hay án treo hay như thế nào là ông [Thm phán] s chiếu theo lut [đ đưa ra hình pht]".

Bi thm đoàn trong v x ông Trump nghe li khai ca 22 nhân chng trong khong 4 tun và cũng cân nhc các bng chng khác ch yếu là các tài liu như h sơ đin thoi, hóa đơn và séc cho ông Michael Cohen, lut sư và là "người sa cha" trung thành mt thi ca ông Trump, người đã tr khon tin 130.000 USD đ bà Daniels gi im lng câu chuyn v mi quan h được cho là ngoi tình vi ông Trump vào năm 2006. Ông Trump luôn ph nhn tng có quan h tình dc vi bà Daniels.

Sau hai ngày ngh án, nhng người dân New York trong bi thm đoàn nht trí kết ti ông Trump.

Ông Trump đã ch trích phán quyết và nói rng "phán quyết thc s s được người dân [M] đưa ra vào ngày 5/11", ý nói đến ngày bu c khi mi người trên khp đt nước đi b phiếu bu tng thng.

Thm phán Juan Merchan s quyết đnh có đưa ông Trump vào tù hay không vào ngày 11/7.

Nói v vai trò và tm quan trng ca bi thm đoàn ti phiên tòa x ông Trump, nhà báo Robin Givhan viết trênWashington Post : "Các bi thm viên là li nhc nh sng đng rng trong nn dân ch đang b th thách này, người dân bình thường vn có vai trò quan trng và vn có nh hưởng đáng k".

"Nó dn ti mt kết qu rt công bng", nhà báo Thn Nhiên nói v phán quyết ca bi thm đoàn New York đi vi ông Trump. "Nó nói công lý cho nước M".

Nhà báo, đã sinh sng M trong 30 năm qua, cho biết trước phiên tòa x cu Tng thng Trump, ông đã có nhng "s ng vc" hay "không hài lòng" vào nn tư pháp M. Nhà báo này nhc đến vic xét x cu ngôi sao bóng bu dc M O. J. Simpson vào năm 1995, trong phiên tòa hình s Los Angeles mà sau đó ông Simpson được x trng án v ti giết v cũ và mt người bn ca bà y.

Gn đây hơn, Ti cao pháp vin M nơi có 9 thm phán cao nht ca Hoa K đã lt ngược án l Roe v Wade tn ti 50 năm mà theo đó quyn phá thai được quy đnh trong hiến pháp liên bang b xóa b và được trao cho ngh vin các tiu bang quyết đnh. Phán quyết này đã gây ra s phân cc ln trong nước M và làm nhiu người dân mt nim tin vào đnh chế nơi được xem là đ bo v lut pháp Hoa K.

So sánh v s nh hưởng ca hai phiên tòa x OJ Simpson và cu Tng thng Trump, nhà báo Thn Nhiên cho rng trong khi kết qu xét x cu ngôi sao bóng bu dc "phn nào nh hưởng ti nim tin ca người M nhưng nó không ln, không làm thay đi đến ý thc dân ch hay tình trng xã hi hoc lch s" như phiên tòa x cu tng thng.

"Phiên tòa này s nh hưởng đến cuc bu c sp ti đây, tc là nó s nh hưởng đến tình hình chính tr ca c nước M và thm chí ca c thế gii na", nhà báo Thn Nhiên nói.

Ông Trump, người đang tranh c tng thng M ln th 3, nếu b phán quyết ngi tù thì s mt đi mt s quyn như b phiếu hay t do đi li vn đng tranh c. Tuy nhiên, ông vn có th tiếp tc cuc đua vào Trng và vn được điu hành đt nước t sau song st nếu ông đc c.

Dù vy nhà báo Thn Nhiên cho biết ông hài lòng vi phán quyết ca phiên tòa xét x ông Trump vì nó làm cho ông cm thy rng "mt người dân thường như tôi vn có quyn lc tht mà ch có nhng nước vi nn dân ch mi trao cho tôi".

Ông Thn Nhiên so sánh vi "nhng xã hi nhng nước đc tài, như Vit Nam chng hn", nơi mà ông cho rng có s khác bit ln v tiếng nói ca người dân.

Cho biết v s khác bit gia hai h thng pháp lut ca M và Vit Nam, Lut sư Lê Quc Quân, người tng bo v các nn nhân nhân quyn Vit Nam và hin đang sng Washington DC, nói vi VOA rng bi thm đoàn ti tòa M là nhng người dân bình thường nhưng được đưa ra phán quyết da trên nhng "s tht, din biết ti tòa, s tranh tng công khai, rõ ràng ca các lut sư". Trong khi đó ti Vit Nam, theo LS Quân, bi thm nhân dân là nhng người "thường được nhà nước la chn" và "hoàn toàn b ch đo" trong khi các bn án đã được các cơ quan ca Đảng cộng sản đnh ra trước, còn được gi là n b túi".

Tuy nhiên đi vi nhà báo Thn Nhiên, công lý M s chưa được thc thi hoàn toàn nếu phiên tòa xét x ông Trump liên quan đến v bo lon ngày 6/1/2021, trong đó nhng người ng h ông tn công vào tòa nhà Quc hi Đi Capitol, nơi được xem là hình nh dân ch hàng trăm năm ca nước M, chưa được đưa ra xét x.

"Nó phi được xy ra, nó phi được xét x mt cách công minh thì lúc đó tôi mi tht s hài lòng", nhà báo này nói.

Đó là mt trong 3 phiên tòa mà ông Trump còn phi đi mt, trong đó gm 1 phiên tòa cp liên bang khác v vic ông qun lý h sơ mt và 1 phiên tòa cp tiu bang v vic ông tìm cách can thip kết qu bu c tng thng 2020 Georgia. Các phiên tòa này chưa n đnh được ngày xét x vì nhng rc ri v pháp lý.

Còn Tiến sĩ Nguyên cho biết ông hy vng rng v tn công vào Đi Capitol "ch là mt biến c trong dòng lch s ca nước M" và nó "s đi qua".

"M vn là mt nn dân ch pháp tr, vn là mt cái thành ph trên đnh đi đ thế gii ngm v và Quc hi vn là mt thánh đường v dân ch cho thế gii", Tiến sĩ Nguyên nói.

Theo ông, vic các bi thm đoàn kết án cu Tng thng Trump và con trai đương kim Tng thng Biden cho thy "không có ai đng trên lut pháp" và điu đó giúp ông tiếp tc có được hy vng vào pháp quyn và dân ch M.

Nguồn : VOA, 17/06/2024

Published in Quốc tế

Trump ra tòa liên quan đến vụ án tr tin bt ming

Hôm 15/4, ông Donald Trump đã tr thành cu tng thng M đu tiên phi ra tòa hình s khi công vic la chn bi thm đoàn bt đu Manhattan trong v tr tin bt ming cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, trong khi cuc bu c tng thng s din ra trong vòng chưa đy 7 tháng na mà ông đang là ng c viên mc đnh ca Đng Cng hòa.

trump1

Cu tng thng M Donald Trump cùng các lut sư ca ông ra tòa hôm 15/4 năm 2024

Ông Trump, 77 tui, cũng đi mt ba phiên tòa hình s khác vn đang b sa ly trong các cuc tranh cãi pháp lý và có th s không din ra trước bu c.

Trong phiên tòa New York, ông b cáo buc làm gi h sơ đ che đy s tin 130.000 đô la mà ông đã dàn xếp cho ông Michael Cohen, lut sư riêng ca ông, chi tr cho Daniels trong nhng ngày cui cùng trong chiến dch tranh c tng thng hi năm 2016 đ đi ly s im lng ca cô v ln quan h tình dc hi năm 2006 mà cô cho biết đã xy ra ti mt khách sn Lake Tahoe.

Ông Trump đã ph nhn bt k mi quan h nào như vy. Ông đã không nhn ti vào năm ngoái trong 34 ti v làm gi h sơ kinh doanh trong v án do Alvin Bragg, Công t viên tiu bang qun Manhattan thuc đng Dân ch, truy t ti tòa án bang New York. Nếu b kết ti, ông Trump vn có th ra tranh c và nhm chc.

Ông đã gi tt c các v án hình s nhm vào ông là nhm gây tn hi cho ông v mt chính tr mc dù bn thân ông đã cnh báo rng ông s tìm cách dùng B Tư pháp đ truy t các đi th chính tr ca mình, bao gm c Tng thng Joe Biden, nếu ông giành li Nhà Trng.

Mt s chuyên gia pháp lý cho biết v án này, vn tp trung vào mi quan h ngoài lung, không nghiêm trng như các cáo trng khác nhm vào Trump.

Ông Bragg đã lp lun rng v án này là xét x mt kế hoch bt hp pháp nhm làm sai lch cuc bu c năm 2016 bng cách kha lp tai tiếng có th gây hi cho chiến dch tranh c ca ông Trump. Các lut sư ca ông Trump nói khon chi tr cho Daniels không phi là khon đóng góp bt hp pháp cho chiến dch tranh c.

Mt cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos công b hi tun trước cho thy gn 2/3 c tri cho rng các cáo trng trong v án ít nht cũng nghiêm trng phn nào. Có 1/4 c tri Cng hòa và mt na c tri đc lp cho biết h s không b phiếu cho Trump nếu ông b kết án đã phm trng ti.

Vic chn la bi thm đoàn t khu vc Manhattan có th mt vài ngày, sau đó là các phát biu m đu và li khai ca nhân chng trong phiên tòa do Thm phán Juan Merchan ch ta.

Daniels và Cohen nm trong s các nhân chng d kiến s ra làm chng. Trump đã cho biết ông đnh s t bào cha, mt đ xut ri ro vn s khiến ông b các công t viên điu tra chéo.

Các công t viên cho biết khon thanh toán cho Daniels, tên tht là Stephanie Clifford, nm trong kế hoch tìm và dit đ tr tin cho nhng người có th có thông tin xu v ông Trump đ h gi im lng trước cuc bu c mà khi đó Trump đánh bi ng viên Dân ch Hillary Clinton.

Trump b cáo buc ghi sai các khon tin hoàn tr cho Cohen thành chi phí pháp lý tr trước hàng tháng trong s sách ca công ty bt đng sn ca ông đt ti New York.

Làm gi h sơ kinh doanh New York là mt trng ti có th b pht ti bn năm tù, mc dù nhiu b cáo b kết án v ti này đó ch b pht tin hoc qun chế.

Các lut sư bào cha cho ông Trump đã lp lun rng các khon thanh toán ca Trump cho Cohen vào năm 2017, khi ông còn là tng thng, là chi tr các dch v pháp lý. Trump đã gi Cohen là k nói di hàng lot và các lut sư ca ông d kiến s đ phá uy tín ca ông Cohen ti phiên tòa.

Cohen đã nhn ti vào năm 2018 vì vi phm lut tài chính trong chiến dch tranh c và ra làm chng rng ông Trump đã ch đo ông tr tin bt ming cho Daniels. Các công t viên liên bang đưa ra cáo trng đó đã không truy t ông Trump.

Ông Trump s được yêu cu có mt ti tòa tr phi ông xin được min. Mc dù điu này có th khiến ông Trump khó đi vn đng tranh c đến các bang dao đng. Tuy nhiên ông đã tn dng nhng khó khăn pháp lý ca mình đ tp hp người ng h. S xut hin hàng ngày ca ông ti tòa có th được xem như là hot đng tranh c.

Nguồn : VOA, 15/04/2024

*************************

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump bị xét xử hình sự trong vụ Stormy Daniels

Thanh Hà, RFI, 15/04/2024

Lần đầu tiên trong lịch sử, một cựu tổng thống Mỹ phải ra hầu tòa trong một vụ án hình sự. Kể từ hôm nay 15/04/2024 tòa án hình sự New York bắt đầu xét xử vụ ông Donald Trump bị cáo buộc có quan hệ và dùng tiền đổi lấy sự im lặng của Stormy Daniels, nữ diễn viên phim khiêu dâm, trong kỳ bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016.

trump2

Ảnh ghép của Reuters : Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump và diễn viên phim khiêu dâm Stephanie Clifford (Stormy Daniels) Reuters - Reuters File Photo

Phiên xử mở ra hôm nay xoáy vào chỗ cựu tổng thống Mỹ đã khai man rằng số tiền 130.000 đô la dành để mua chuộc sự im lặng của bà Stormy Daniels là những " chi phí pháp lý ". Đối với tư pháp bang New York đây là một " tội hình sự ". 

Đặc phái viên RFI Guillaume Naudin giải thích thêm về tính phức tạp của một phiên tòa ngoại hạng này vào lúc ông Donald Trump chuẩn bị chính thức đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống Mỹ vào mùa thu sắp tới :

Trong số tất cả những hồ sơ hình sự nhắm vào Donald Trump, vụ án Stormy Daniels chắc chắn là ít nghiêm trọng hơn cả và cơ sở pháp lý kém vững chắc nhất. Cựu tổng thống Hoa Kỳ đang bị truy tố về 34 tội danh. Thực ra tất cả cùng liên quan đến vụ dùng tiền mua chuộc sự im lặng của một nữ diễn viên. Số tiền 130.000 đô la đã được trả cho bà Stormy Daniels bằng 34 ngân phiếu khác nhau. So với tội danh tìm cách thay đổi kết quả bầu cử thì vụ án Stormy Daniels không thấm vào đâu về mặt hình sự, thế nhưng ông cũng có thể lãnh án đến 4 năm tù, bởi tư pháp của bang New York xem việc khai man sổ sách là một tội hình sự.

Vai trò của công tố viên New York Alvin Bragg là phải thuyết phục được bồi thẩm đoàn. Nhưng trước đó thì phải thành lập bồi thẩm đoàn và đây là cả một vấn đề trong ngày đầu tiên của phiên tòa và rất có thể là cả trong những ngày sắp tới. Thực vậy, việc lập bồi thẩm đoàn có thể sẽ kéo dài bởi cần chọn 12 thành viên được cho là trung lập. Hơn nữa bị cáo lại là một người quá nổi tiếng và gây phe phái, nên việc lựa chọn có thể sẽ rất lâu.

Các thành viên trong bồi thẩm đoàn sẽ phải nghe các bên trình bày trong vòng sáu tuần lễ diễn ra phiên tòa chưa từng có này. Và đặc biệt là sẽ phải nghe phần trình bày của chính bị cáo Donald Trump. Ông sẽ không bỏ lỡ cơ hội để biến phiên tòa này thành một diễn đàn chính trị trong mùa vận động tranh cử. 

Thanh Hà

Published in Quốc tế

Các cáo trng hình s New York nhm vào ông Donald Trump trong v ông được cho là đã giu nhm vic ông đã tr tin mt ngôi sao khiêu dâm được đa s các c tri M xem là nghiêm trng, theo kết qu mt cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos trước phiên tòa xét x cu tng thng s bt đu vào tun ti.

cutri1

Cu tng thng M Donald Trump đang đi mt 4 cáo trng hình s

Khong 64% c tri đã đăng ký đi bu tham gia cuc kho sát, kéo dài năm ngày và kết thúc hôm 8/4, cho rng các cáo trng này ít nht là có nghiêm trng, trong khi ch có 34% nói rng không nghiêm trng. S còn li không chc chn hoc không tr li.

Phiên tòa, d kiến s bt đu vào ngày 15/4, là phiên tòa đu tiên trong s bn v truy t hình s mà ông Trump s đi mt. Ông Trump đang là ng c viên ca đng Cng hòa đi đu vi Tng thng Joe Biden ca đng Dân ch trong cuc bu c tng thng M vào tháng 11 ti.

Các chuyên gia pháp lý đã nhn đnh rng ba cáo trng còn li bao gm cáo buc ông Trump gian ln bu c hay x lý sai tài liu mt nghiêm trng hơn nhiu so vi v tr tin bt ming.

Nhưng cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos cho thy vic ông Trump b kết án trong bt k v án hình s nào cũng có th gây hu qu nng n cho ông, trong khi ông đang trong thế so kè vi ông Biden. Ông Trump là tng thng đương nhim hoc cu tng thng M đu tiên b truy t hình s.

Khong 4 trong s 10 c tri Cng hòa tham gia tr li trong cuc thăm dò coi cáo trng tr tin bt ming là nghiêm trng, và 2/3 c tri đc lp cũng có ý kiến tương t.

Các công t viên New York cáo buc rng ông Trump đã che đy khon tin 130.000 đô la mà ông Michael Cohen, cu lut sư ca ông Trump, đã chi tr cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels đ đi ly s im lng ca cô trước cuc bu c tng thng hi năm 2016 v ln quan h tình dc mà cô nói đã xy ra gia cô vi ông Trump mt thp k trước đó. Ông Trump ph nhn rng không h có chuyn đó và đã không nhn ti.

Ông Trump đã c gng trì hoãn c bn phiên tòa. Tuy nhiên, hôm 8/4, mt thm phán phúc thm tiu bang New York đã bác b yêu cu trì hoãn phiên tòa v tr tin bt ming ca ông.

Khong 60% c tri đã đăng ký đi bu tham gia kho sát cho biết h đng ý rng các phiên tòa hình s x ông Trump nên din ra trước cuc bu c vào ngày 5/11.

Các lut sư ca ông Trump đang tìm cách bác b các cáo trng liên bang, trong đó ông b cáo buc đã c gng lt ngược tht bi trong cuc bu c tng thng năm 2020, vi lý do là ông được min tr trong các hành đng mà ông thc hin khi còn là tng thng. Tòa án Ti cao, trong đó có ba thm phán do chính ông Trump b nhim, s lng nghe gii trình v v vic này vào ngày 25/4.

Nhng người tham gia cuc thăm dò không h hi vi lp lun này, khi ch có 27% s người tr li cho biết h đng ý vi lp lun ca ông Trump rng các tng thng được min tr tr phi h đã b Quc hi lun ti và kết án.

Ông Trump đã không nhn ti trong c bn cáo trng và lp lun rng các k thù chính tr ca ông đã dng lên chúng. Nhiu c tri Cng hòa chia s quan đim này, vi khong 4 trong s 5 người được hi trong cuc thăm dò đng ý rng các cáo trng đã ‘đi quá xa và có đng cơ chính tr.

Đng thi, khong 1/4 s c tri Cng hòa được hi trong cuc thăm dò cho biết h s không b phiếu cho ông Trump nếu ông b bi thm đoàn kết lun đã phm trng ti. Các rc ri pháp lý ca ông Trump cũng đe da tình hình tài chính cá nhân ca ông, sau khi mt thm phán trong mt v án dân s hi tháng Hai đã ra phán quyết buc ông phi tr 454 triu đô la sau khi ông b kết ti trong vic thao túng giá tr tài sn.

Khong 3/4 s người tham gia cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos nói rng s là "ri ro" khi có mt tng thng ti nhim b đè nng bi các gánh nng pháp lý như vy.

Nguồn : VOA, 10/04/2024

Published in Quốc tế

Hoa Kỳ : Donald Trump được giảm tiền bảo lãnh nhưng sẽ vẫn phải ra tòa vào tháng 04/2024

Anh Vũ, RFI, 26/03/2024

Ngày 25/03/2024, tại New York, Tư pháp Mỹ ra 2 quyết định liên quan đến cựu tổng thống Donald Trump. Liên quan đến trong vụ nâng khống tài sản mà tòa đã kết án : ông Trump được giảm tiền bảo lãnh từ 454 triệu đô la xuống còn 175 triệu đô la, khoản tiền mà nhà tỷ phú khẳng định sẽ thu xếp được trong vòng 10 ngày tới, theo hạn của tòa án.

trump1

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump trong buổi họp báo sau phiên tòa ở New York, ngày 25/03/2024. AP - Frank Franklin

Tin thứ 2 không được tốt, thẩm phán quyết định mở phiên xử ông trong vụ Stormy Daniels vào giữa tháng 04/2024, bất chấp nỗ lực của ông Trump để lùi phiên xử đến sau cuộc bầu cử tổng thống.

Thông tín viên Guillaume Naudin, từ Washington, cho biết thêm chi tiết :

"Chiến lược không thay đổi của Donald Trump, từ khi ông vướng hàng loạt rắc rối pháp lý, là làm mọi cách để đẩy lùi thời hạn diễn ra các phiên tòa, nếu có thể là đến sau kỳ bầu cử tổng thống tháng 11/2024, mà ông hy vọng sẽ thắng cử, để có quyền tự ân xá cho bản thân. Thế nhưng, tại New York, từ giữa tháng Tư, ông Trump sẽ phải trả lời 34 tội danh bị cáo buộc.

Hôm thứ Hai, thẩm phán của vụ án đã quyết định không chấp nhận lùi lại thêm phiên xử như luật sư của ông đòi hỏi. Donald Trump bị cáo buộc đã ngụy trang các tài khoản các công ty của ông, một tội theo luật của bang New York, để che giấu các khoản thanh toán cho diễn viên khiêu dâm Stormy Daniels năm 2016, để đổi lấy sự im lặng của bà về quan hệ tình dục với ông. Đây là điều mà ông Trump vẫn phủ nhận.

Số tiền được chuyển là 130 nghìn đô la, được chia ra thành 34 tờ séc nhằm che đậy việc thanh toán. Đấy chính là nguồn gốc của 34 cáo trạng buộc tội. Người ta đã chứng kiến nhiều vi phạm lớn hơn, nhưng ở bang New York, đây là một tội có thể bị phạt tù.

Rõ ràng đây là vụ án hình sự ít nghiêm trọng nhất mà Donald Trump phải đối mặt. Các vụ khác, mang tính chất chính trị nhiều hơn, ở bang Atlanta và Wasington, xử ông về ý đồ lật ngược kết quả bầu cử tổng thống 2020 hay như ở Miami trong vụ tài liệu mật. Những vụ án này đều đang trong giai đoạn manh nha cho thủ tục tố tụng cũng như các hoạt động khác nhằm hủy bỏ vụ án".

Anh Vũ

****************************

Hạn chót để Donald Trump nộp gần nửa tỷ đô la bảo lãnh cho tư pháp New York

Thanh Hà, RFI, 25/03/2024

Ngày 25/03/2024 là hạn chót để cựu tổng thống Mỹ, Donald Trump nộp 454 triệu đô la tiền bảo đảm trong một vụ án dân sự. Tháng trước, ông Trump và các con bị tuyên án "gian lận thuế" hồi thập niên 2010. Vụ án liên quan đến thành trì địa ốc của đại gia đình Trump. Nếu như không hội đủ số tiền bảo lãnh, tài sản của cựu tổng thống Mỹ có thể bị tịch biên. Kèm theo đó là nhiều hậu quả tai hại đối với tập đoàn Trump Organization do ông đứng đầu.

trump2

Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu trong một cuộc vận động tranh cử tại Đại học Coastal Carolina, Hoa Kỳ, ngày 10/02/2024. Reuters- Sam Wolfe

Thông tín viên RFI từ New York, Loubna Anaki giải thích :

 "Gần 500 triệu đô la, đó là số tiền ông Donald Trump phải nộp cho một tòa án ở New York trong ngày hôm nay. Tháng trước ông bị tuyên án gian lận thuế. Cựu tổng thống không có nhiều chọn lựa. Từ nhiều tuần qua, các luật sư bào chữa cho ông xác nhận là doanh nhân Mỹ này không có đủ số tiền không lồ nói trên và ông đã bị khoảng 30 cơ quan tài chính ngân hàng từ chối cho mượn tiền. Trừ phi hôm nay, thứ Hai, tư pháp New York cho ông có thêm thời gian để huy động được số tiền vừa nêu hoặc là hạ thấp mức tiền thế chân mà cựu tổng thống Mỹ phải nộp, Donald Trump phải đối mặt với việc tài sản của ông bị tịch thu. Ngay từ ngày mai, thứ Ba, chưởng lý New York có thể ra lệnh phong tỏa tài sản ngân hàng của ông, trước khi tịch thu các tòa nhà cao tầng, khách sạn hay các sân golf của ông … Một số người cho rằng, tình cảnh đó lại càng giúp cho ứng viên tổng thống của bên đảng Cộng Hòa thu hút cảm tình của cử tri. Riêng đối với cá nhân Donald Trump đây thực sự là một cơn ác mộng đang trở thành hiện thực. Ông luôn khẳng định mình là một doanh nhân thành đạt và khoe là có rất nhiều tiền".

Thanh Hà

Published in Quốc tế

Ngày 17/02/2024, tại Hội nghị An ninh Munich, ngoại trưởng Vương Nghị khẳng định, cho dù thế giới có thay đổi, Trung Quốc vẫn là một "động lực cho sự ổn định". Theo giới quan sát, Bắc Kinh đang tận dụng nỗi lo ngại Trump tái đắc cử nhằm thuyết phục Liên Hiệp Châu Âu giữ thế trung lập trong cuộc đọ sức Mỹ - Trung.

eutq1

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Hội nghị An ninh Munich, Đức, ngày 17/02/2024. AP - Sven Hoppe

Theo trang mạng CNN, tuyên bố của ông Vương Nghị được đưa ra vào lúc Châu Âu thận trọng theo dõi cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Hoa Kỳ, với nỗi lo âu Donald Trump có thể trở lại cầm quyền, ảnh hưởng đến mối quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương. Nỗi lo này càng lớn khi ông Trump gần đây có tuyên bố sẽ không bảo vệ đồng minh nào của NATO không đầu tư đủ cho quốc phòng.

Quan hệ Nga - Trung : Một rào cản lớn !

Trong phát biểu, ngoài việc nhắc lại chính sách "nhất quán", khẳng định vai trò lực lượng "ổn định" trong một thế giới hỗn loạn, ngoại trưởng Vương Nghị kêu gọi Trung Quốc và Châu Âu "tránh xa những phiền nhiễu về địa chính trị, ý thức hệ" và cùng nhau hợp tác. Nói một cách khác là "Châu Âu không nên để những khác biệt địa chính trị cản trở hợp tác chặt chẽ" với Trung Quốc, theo như phân tích từ Noah Barkin, một thành viên cao cấp thuộc tổ chức tư vấn Quỹ Marshall Đức của Mỹ (GMF).

Nếu như thông điệp của ông Vương thu hút sự chú ý một số nước Châu Âu, thì Bắc Kinh hiện cũng vấp phải một vấn đề lớn ngăn cản khả năng hàn gắn bang giao song phương : Đó là mối quan hệ kiên định với Nga.

Mối quan hệ Nga - Trung đã được siết chặt hơn từ khi Vladimir Putin phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" chống Ukraine tháng 02/2022. Bắc Kinh không lên án cuộc xâm lược của Nga, mà còn là nguồn hậu thuẫn quan trọng cho nền kinh tế Nga đang bị trừng phạt.

Trong nỗ lực "xoa dịu", "trấn an" về quan hệ Bắc Kinh-Moskva, ngoại trưởng Trung Quốc ra sức giải thích rằng mối bang giao này không phải là một liên minh và "không nhằm vào bất kỳ bên thứ ba nào". Theo ông, quan hệ Trung - Nga phát triển ổn định đáp ứng lợi ích chung của hai nước và phục vụ cho sự "ổn định chiến lược của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và thế giới".

Ngoại trưởng Trung Quốc cũng phản bác những chỉ trích, đổ trách nhiệm cho Bắc Kinh không tích cực hơn trong việc kiềm chế Nga nhằm giải quyết "khủng hoảng Ukraine" (theo cách gọi của Trung Quốc). Đồng thời, ông Vương Nghị nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đã làm việc không ngơi nghỉ để thúc đẩy các đàm phán hòa bình.

Nhưng đối với Châu Âu, những nỗ lực này của Trung Quốc chưa đáp ứng được kỳ vọng của khối là Bắc Kinh sẽ sử dụng đòn bẩy kinh tế và mối quan hệ cấp cao Trung-Nga để chấm dứt xung đột. Theo một số nhà quan sát được CNN trích dẫn, chiến tranh Ukraine càng kéo dài thì càng có nguy cơ thúc đẩy Châu Âu liên kết chặt chẽ hơn với Mỹ, nhất là trong việc hạn chế xuất khẩu nhiều ngành công nghệ mũi nhọn mà Liên Âu đánh giá là có thể làm tổn hại đến an ninh kinh tế khối.

Nhân tố Trump !

Trước nguy cơ Liên Âu đang xem xét một loạt biện pháp giúp "giảm rủi ro" cho chuỗi cung ứng từ Trung Quốc để bảo vệ các ngành công nghệ mũi nhọn và thị trường của mình, ngoại trưởng Trung Quốc cảnh báo "những ai tìm cách đóng cửa với Trung Quốc dưới danh nghĩa "giảm rủi ro" sẽ mắc phải một sai lầm lịch sử".

Theo các nhà quan sát, ông Vương rất có thể đạt được nhiều thành công trong việc ổn định quan hệ với từng quốc gia thành viên Liên Âu, quan tâm đến việc thúc đẩy quan hệ kinh tế - và những nước nào có tâm trạng bất an về cuộc bầu cử sắp tới ở Mỹ. Giáo sư Liu Dongshu, đại học Hồng Kông cho rằng ngoại trưởng Vương Nghị có thể "sử dụng nhân tố Trump" để chỉ ra rằng việc hoàn toàn đứng về phía Mỹ là không mang lại lợi ích tốt nhất cho các nước Châu Âu.

Theo ngoại trưởng Trung Quốc, nếu Trump đắc cử tổng thống Mỹ thì Châu Âu sẽ có vấn đề nếu khối này không có mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh. Nói một cách khác, Châu Âu nên chọn thế trung lập. Về điểm này, ông Barkin tại GMF nhìn nhận Châu Âu cũng đang có xu hướng muốn giữ mối quan hệ ổn định với Bắc Kinh nhằm tránh nguy cơ xảy ra xung đột thương mại ở hai mặt trận, với Bắc Kinh và Washington, nếu Trump trở lại Nhà Trắng.

Cũng theo chuyên gia này, "cơn ác mộng tồi tệ nhất của Trung Quốc là một mặt trận thống nhất xuyên Đại Tây Dương về các vấn đề thương mại, công nghệ và an ninh… Trung Quốc sẽ dùng các phát biểu của Trump để củng cố thông điệp tại các thủ đô Châu Âu rằng Washington không phải là đối tác đáng tin cậy !"

Minh Anh

Nguồn : RFI, 19/02/2024

Published in Diễn đàn

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề nghị Tòa án Tối cao tạm hoãn phán quyết của tòa cấp dưới rằng ông không được hưởng quyền miễn truy tố mà một tổng thống được hưởng.

trump1

Ông Donald Trump đang vướng vào các vụ kiện tụng nhưng vẫn là ứng viên sáng giá của Đảng Cộng hòa cho kỳ bầu cử tổng thống sắp tới

Ông Trump đã tuyên bố rằng, trong vụ án can thiệp bầu cử của mình, ông không thể bị xử tội vì những hành vi ông thực hiện với tư cách là tổng thống.

Ba thẩm phán tòa án cấp dưới không đồng ý và đưa ra phán quyết rằng ông Trump có thể bị truy tố như bất kỳ công dân nào khác.

Nhưng các luật sư của ông lập luận rằng ông không nên bị xét xử khi chiến dịch bầu cử đang diễn ra.

"Mở một phiên tòa hình sự kéo dài nhiều tháng trời đối với Tổng thống Trump vào mùa cao điểm bầu cử sẽ đập tan hoàn toàn khả năng vận động tranh cử của Tổng thống Trump trong cuộc chạy đua với Tổng thống Biden", các luật sư của Trump viết trong hồ sơ.

Tòa án Tối cao sẽ quyết định liệu có tạm hoãn phán quyết để cho phép ông Trump kháng cáo hay không.

Việc tòa án cấp cao với đa số theo phe bảo thủ chấp thuận yêu cầu này sẽ dẫn đến một sự chậm trễ kéo dài, có thể phải đến sau bầu cử tháng 11, trong vụ án hình sự chấn động - cáo buộc ông Trump âm mưu lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 một cách bất hợp pháp.

Tuy nhiên, nếu Tòa án Tối cao bác bỏ việc tạm dừng phán quyết, phiên tòa liên bang do Thẩm phán Tanya Chutkan giám sát sẽ được lên lịch, có thể là vào mùa xuân này.

Trong khi đang tranh cử vào Nhà Trắng, ông Trump phải đối mặt với ba phiên tòa hình sự khác ngoài phiên nói trên.

Ông Trump phải đối mặt với cáo buộc ở bang Georgia vì được cho là cố gắng lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 ở bang này. Vụ thứ hai là bản cáo trạng bảy tội danh ở Florida về chuyện ông xử lý các tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng.

Vụ thứ ba, tại New York, liên quan đến cáo buộc che giấu khoản thanh toán cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels. Ông đã không nhận tội trước các cáo buộc trong tất cả các vụ án.

Đội ngũ pháp lý của ông Trump cũng đã nhiều lần cố gắng trì hoãn các phiên tòa hình sự này cho đến sau cuộc bầu cử năm 2024.

Trong phiên tòa xét xử can thiệp bầu cử liên bang, ông Trump bị cáo buộc bốn tội danh : âm mưu lừa gạt nước Mỹ, âm mưu cản trở thủ tục tố tụng, cản trở thủ tục tố tụng chính thức và âm mưu chống lại quyền của công dân.

Ông đã nhiều lần phủ nhận những sai phạm và các luật sư của ông lập luận rằng tổng thống được miễn truy tố đối với những hành vi phạm tội có thể xảy ra lúc đương chức, ngay cả sau khi họ rời Nhà Trắng.

Tuần trước, lập luận này đã bị một hội đồng gồm ba thẩm phán từ Tòa án phúc thẩm Hoa Kỳ khu vực DC bác bỏ, gồm một người được Đảng Cộng hòa bổ nhiệm và hai người do Đảng Dân chủ bổ nhiệm. Họ đã ra phán quyết rằng "bất kỳ quyền miễn trừ pháp lý nào có thể đã bảo vệ ông ta khi đang làm tổng thống đều không còn bảo vệ ông ta trước truy tố này".

Giờ đây, các luật sư của ông Trump đang yêu cầu Tòa án Tối cao cân nhắc việc tạm hoãn phán quyết của tòa cấp dưới để có thời gian cho tất cả các thẩm phán đang phục vụ tại tòa án khu vực DC xem xét lại vụ việc.

Trong hồ sơ của mình, họ cảnh báo rằng việc bác bỏ quyền miễn trừ của cựu tổng thống sẽ tạo tiền lệ dẫn tới việc "các vụ truy tố như vậy sẽ tái diễn và ngày càng trở nên phổ biến".

Các luật sư của ông Trump lập luận : "Nếu không có quyền miễn trừ truy tố hình sự, chức vị Tổng thống như chúng ta biết sẽ không còn tồn tại".

Nếu tòa án cấp dưới từ chối xem xét lại, ông Trump đã yêu cầu tạm ngưng thực thi phán quyết trong khi ông nộp đơn kháng cáo chính thức lên Tòa án Tối cao.

trump2

Ông Trump vận động tranh cử tại Conway, South Carolina vào hôm 10/2

Tòa án Tối cao có thể hồi đáp yêu cầu của ông Trump theo một số cách.

Họ có thể từ chối yêu cầu của ông trong việc tạm hoãn phán quyết, dẫn đến phiên tòa liên bang sẽ tiếp tục. Tòa án Tối cao có thể từ chối yêu cầu xem xét lại của ông Trump, điều này sẽ dập tắt một cách triệt để lập luận về quyền miễn trừ của ông.

Tòa án cũng có thể quyết định xử vụ kháng cáo của ông Trump ngay lập tức, bỏ qua sự xem xét lại từ tòa án cấp dưới. Họ có thể làm vậy một cách nhanh chóng, tương tự một vụ việc khác mà Tòa án Tối cao hiện đang cân nhắc là liệu ông Trump có đủ điều kiện để có tên trong lá phiếu trong cuộc bầu cử năm 2024 hay không.

Tòa án Tối cao cũng có thể quyết định xét xử theo lịch thông thường của tòa, điều này có thể hoãn việc xét xử vụ án cho tới sau ngày bầu cử vào tháng 11.

Vào cuối năm ngoái, Tòa án Tối cao từng từ chối yêu cầu của Công tố viên đặc biệt Jack Smith về việc xem xét nhanh tuyên bố miễn trừ truy tố của ông Trump.

Hiện chưa rõ khi nào Tòa án Tối cao có thể ra phán quyết về yêu cầu của ông Trump.

Chloe Kim & Nadine Yousif

Nguồn : BBC, 13/02/2024

Published in Diễn đàn

Gần như chắc suất đề cử chính thức của Đảng Cộng hòa, ông Donald Trump vẫn không quên chỉ trích các đối thủ Nikki Haley và Joe Biden.

trump1

Ông Donald Trump vận động tranh cử tại Las Vegas, Nevada hôm 27/1

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nói vào hôm thứ Bảy rằng ông cảm thấy "khỏe mạnh và sắc bén hơn so với 20 năm trước", một phát biểu nhằm đáp trả những chỉ trích mới đây từ ứng viên đối thủ trong Đảng Cộng hòa, bà Nikki Haley, người từng nói rằng ông đã già và hay nói hớ, theo Reuters.

Ông Trump nói rằng các ứng cử viên tổng thống nên thực hiện bài kiểm tra nhận thức, một phản ứng rõ ràng là nhằm đáp lại thách thức từ bà Haley, người cũng ủng hộ việc nên có quy định như vậy, khi phát biểu rằng ông Trump đã 77 tuổi và Tổng thống thuộc Đảng Dân chủ Joe Biden đã 81 tuổi.

Trump đưa ra phát biểu trên khi đang nói chuyện tại một cuộc mít tinh ở Nevada, trước vòng bỏ phiếu sơ bộ tiếp theo nhằm chọn ra ứng viên tổng thống chính thức của Đảng Cộng hòa, lần này được tiến hành theo hình thức hội nghị kín (caucus) vào ngày 8/2 tại bang này.

Trong những ngày gần đây, bà Haley đã tố cáo cựu Tổng thống Trump hay nhầm lẫn và đã đặt ra câu hỏi rằng liệu ông Trump có thể làm tổng thống khi tuổi đã cao như vậy.

Mới đây, ông Trump lại có vài lần lỡ lời. Trong một lần đăng đàn vào ngày 19/1, ông đã nhầm bà Haley với cựu Chủ tịch Hạ viện thuộc Đảng Cộng hòa, bà Nancy Pelosi. Thỉnh thoảng ông bị líu lưỡi và có lần nói rằng cựu Tổng thống thuộc Đảng Dân chủ Barack Obama còn tại nhiệm.

Trump gần như sẽ chắc chắn chiếm được 26 phiếu cử tri đoàn tại Nevada vì bà Haley không tham gia cạnh tranh trong hội nghị kín này.

Ông đã tấn công cả bà Haley lẫn ông Biden, tìm cách loại bà Haley ra khỏi cuộc chiến đề cử của Đảng Cộng hòa khi đang kiếm được những điểm số đầu tiên để hướng tới một cuộc tái đấu có thể xảy ra giữa ông ta và Biden vào tháng 11.

trump2

Bà Haley hầu như không có cơ hội thắng ông Trump ở vòng sơ bộ của Đảng Cộng hòa. Ảnh chụp năm 2018, thời điểm ông Trump còn làm tổng thống còn bà Haley sắp từ chức Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc.

Hai chiến thắng liên tiếp trong các vòng sơ bộ của Đảng Cộng hòa tại Iowa và New Hampshire gần như chắc chắn đảm bảo cho ông Trump giành được tư cách ứng cử viên của Đảng Cộng hòa cho chiếc ghế chủ nhân Nhà Trắng. Nhưng Trump cay cú vì bà Haley, đối thủ Cộng hòa cuối cùng của ông ta, vẫn chưa chịu bỏ cuộc.

Trump và các đồng minh của ông đã bắt đầu một chiến dịch để ép buộc Haley rút lui trước cuộc bầu cử lớn tiếp theo trong cuộc đua sơ bộ, tại quê nhà của bà này ở South Carolina vào ngày 24/2.

Trump đã dọa sẽ đuổi ra khỏi quỹ đạo chính trị của ông ta bất kỳ nhà tài trợ nào tiếp tục góp tiền cho Haley.

Bà Haley thì tuyên bố sẽ tiếp tục chạy đua ở South Carolina và sau đó nữa.

Không lâu sau bài phát biểu của Trump, bà Haley đã xuất hiện tại một cuộc mít tinh ở South Carolina. Một lần nữa bà lại nói rằng Trump gần đây đã "nhầm lẫn" và nếu muốn làm bài kiểm tra nhận thức thì "ông ta không nên gặp khó khăn khi tham gia một cuộc tranh luận với tôi, vì đó là bài kiểm tra tư duy tối hậu cho bất kỳ ai muốn chạy đua vào vị trí Tổng thống".

Ông Trump đã từ chối tham gia vào bất kỳ cuộc tranh luận nào trong các cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa và từ chối tranh luận với bà Haley.

Trong bài phát biểu tại Nevada, Trump một lần nữa đề cập tới một biệt danh mang tính miệt thị đối với bà Haley, gọi bà là "não chim". Ông ta cũng buộc tội Haley - một đảng viên Cộng hòa cánh hữu - rằng bà này "gần như là một đảng viên Dân chủ cánh tả".

Trump tuyên bố : "Đã đến lúc kết thúc điều này rồi," ý nói về cuộc chạy đua giành tư cách ứng viên chính thức của Đảng Cộng hòa.

Ông Trump vượt bà Haley trong các cuộc khảo sát ý kiến tại South Carolina và bà này cũng không có đường hướng rõ ràng để giành đề cử.

Sau chiến thắng của Trump tại vòng sơ bộ ở New Hampshire vào ngày 23/1, ban vận động của Biden đã phát đi thông cáo rằng : "Hiện đã rõ là ông Donald Trump sẽ là ứng cử viên của Đảng Cộng hòa."

trump3

Nhiều khả năng ông Trump sẽ tái đấu với Tổng thống Biden trong cuộc bầu cử tháng 11 tới đây

Chuyển sự chú ý về phía Biden, Trump tập trung phần lớn bài phát biểu của mình vào vấn đề biên giới phía nam.

Số người di cư bị bắt giữ khi vượt biên bất hợp pháp qua biên giới Mỹ-Mexico đã lên mức kỷ lục kể từ khi Biden nhậm chức vào năm 2021, và các cuộc khảo sát ý kiến cho thấy nhập cư và biên giới là những vấn đề quan trọng hàng đầu trong cuộc bầu cử năm nay.

Trump mô tả tình trạng vượt biên trái phép là "thảm họa", là "cuộc xâm lăng" và biên giới phía nam là một "vết thương hở".

Trong khi đó, Biden và các cố vấn chiến dịch của ông đã đẩy mạnh tấn công Trump trong những ngày gần đây, gọi ông là mối đe dọa đối với nền dân chủ Hoa Kỳ và gán ông với quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ năm 2022 về việc chấm dứt quyền phá thai liên bang, một vấn đề bị coi là đã làm tổn thương Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022.

Nguồn : BBC, 28/01/2024

Published in Quốc tế

Thế nào là bo lon chng chính quyn, thế nào là tham gia bo lon, có cn bn án ca tòa hay không, tng thng có nm trong din b chế tài và tòa án có th quyết đnh v quyn tranh c ca ng viên hay là đ cho c tri quyết đnh đó là nhng câu hi mà Ti cao Pháp vin s cân nhc khi ra phán quyết v vic ông Donald Trump b xóa tên khi phiếu bu.

trump1

Ông Trump đi mt nguy cơ b mt s tiu bang gch tên khi lá phiếu

Th lý kháng cáo

Tòa án ti cao ca Hoa K hôm 5/1 thông báo h s xem xét h sơ kháng cáo ca cu Tng thng Donald Trump v vic tên ca ông b xóa trên phiếu bu trong cuc b phiếu sơ b của Đảng Cng hòa bang Colorado và lên lch cho cuc tranh tng bng đi thoi vào ngày 8/2.

Trong mt thông cáo gi đến ABC News, phát ngôn nhân chiến dch tranh c ca ông Trump nói h tin tưởng Ti cao Pháp vin s khng đnh quyn công dân ca Tng thng Trump và quyn b phiếu ca tt c người dân M vi phán quyết s mt ln và mãi mãi dp tt tt c các trò la bp còn li v xóa tên khi lá phiếu.

Tòa án Ti cao Colorado hôm 19/12/2023 ra phán quyết chưa tng có tin l khi không cho ông Trump tham gia cuc b phiếu sơ b của Đảng Cng hòa năm 2024 vi lý do rng rng cu tng thng đã vi phm Mc 3, Tu chính án 14 ca Hiến pháp M.

Phán quyết ca tòa ghi rng ông Trump ‘đã tham gia vào cuc ni lon hôm 6/1/2021 và đo ngược phán quyết ca tòa án cp dưới rng ông Trump vn có th được ghi tên trên lá phiếu vì tng thng M không phi là viên chc ca nước M.

"Phán quyết ca Tòa án Ti cao Colorado đã tước quyn bu c ca hàng triu c tri Colorado mt cách vi hiến và có kh năng được s dng như hình mu đ tước quyn bu c ca hàng chc triu c tri trên toàn quc", đi ngũ ca ông Trump viết trong đơn kháng ngh.

Ông Trump cũng đang đi mt vi hơn 30 li kêu gi t các bang là cn cm ông tham gia bu c sơ b theo Tu chính án th 14.

Theo sau Colorado, Maine hôm 28/12/2023 đã tr thành bang th hai tuyên b ông Trump không đ điu kin ra tranh c khi bà Shenna Bellows, Tng Thư ký tiu bang, quan chc cp cao nht ph trách công vic bu c ca bang, loi ông ra khi cuc b phiếu sơ b vi kết lun rng ông Trump tham gia vào cuc ni lon ngày 6/1.

"Người dân Colorado và người dân M đáng được biết rõ liu mt người tham gia ni dy có th tranh c vào chc v cao nht ca đt nước hay không. Tôi kêu gi Ti cao Pháp vin ưu tiên v án này và đưa ra phán quyết càng sm càng tt", Tng Thư ký tiu bang Colorado Jena Griswold ra tuyên b nói.

Điu khon rt chung chung

Trao đi vi VOA t Qun Cam, bang California, Lut sư Nguyn Quc Lân cho biết điu khon cm mt ai đó ra ng c chc v công quyn nếu h đã tham gia bo lon chng chính quyn có ghi trong Hiến pháp M và Hiến pháp nhiu tiu bang.

Tuy nhiên, v vn đ này, các bang khác nhau có cách x lý khác nhau, ông lưu ý. Có bang cm ghi tên ông Trump trên lá phiếu vì tham gia bo lon, có bang thì cho rng vic này không nm trong thm quyn ca tòa án mà hãy đ cho c tri quyết đnh.

Do đó, Ti cao Pháp vin rt cn th lý v vic này đ t đó gii quyết tranh cãi gia các bang, cũng theo li lut sư này.

Ông Trump hin đang b đi bi thm đoàn liên bang th đô Washington truy t v n lc lt ngược kết qu cuc bu c tng thng năm 2020 mà ông đã thua trước ông Joe Biden liên quan đến cuc bo lon tn công vào Đin Capitol hôm 6/1/2021.

Lut sư Lân cho rng cho đến khi tòa án ra phán quyết v cáo trng này thì ông Trump mc đnh được xem như vô ti. Mà nếu ông Trump được xem là vô ti thì không có cơ s áp dng Tu chính án th 14.

Tuy nhiên, mt khi ông Trump đã b bi thm đoàn kết ti ri, Ti cao Pháp vin s phán quyết vic này rt d dàng vì h không th nào coi thường quy đnh ca Hiến pháp.

Mt vn đ hóc búa na đi vi Ti cao Pháp vin là Mc 3, Tu chính án 14, ghi rt chung chung mà không có din gii gì rõ ràng nên rt khó áp dng, ông Lân nhn đnh.

"Hành đng như thế mi được gi là bo lon ? Thế nào là chng li chính quyn ? Thế nào là tham gia bo lon ? Ch cn có mt đó kêu gi hay là ch đi theo đám đông hay là trc tiếp xung đt vi cnh sát ?" ông đt vn đ.

Ngoài ra, câu ch viên chc chính quyn liên bang trong Tu chính án cũng có th được din gii là không nhm vào tng thng vì tng thng là do dân bu, ch không phi như b trưởng, th trưởng do được b nhim.

"Người dân bu ra tng thng nên người dân có quyn quyết đnh ti cao đi vi tng thng ch không phi là tòa án bang Colorado", ông nói.

Tuy nhiên, ông Lân nói nếu lp lun là ông Trump cũng làm vic cho chính quyn liên bang, được lãnh lương như mi viên chc liên bang khác thì bn thân ông Trump cũng là mt nhân viên liên bang.

Ông xác nhn có nhng tiêu chun mà Hiến pháp đt ra đi vi người ra tranh c tng thng, chng hn như ít nht phi 35 tui, sinh ra M, phi sng M ít nht 14 năm và không tham gia chng chính quyn là nhng tiêu chun chính đáng đ ra tranh c chc lãnh đo quc gia và điu này đã được ghi rõ ra giy trng mc đen trong Hiến pháp.

"Nhưng vì đang trong k tranh c nên có ý kiến cho rng hãy đ quyn quyết đnh cho người dân ch không th đ cho vài thm phán quyết đnh v quyn bu c ca người dân", ông nói. "Đó không phi là ý đnh ca nhng người lp ra tu chính án đó".

Khi được hi hành đng ca ông Trump trong ngày 6/1 kêu gi người ng h mình tiến v Đin Capitol và chiến đu hết mình có được xem là tham gia bo lon hay không, lut sư nói có th din gii khác nhau tùy theo cách nhìn.

"Có th lp lun rng ông Trump ch phát biu vì ông tht s tin tưởng cuc bu c b gian ln nên ông kêu gi người ng h ông th hin cho các v đi biu ca h biết, ch còn h bo lon hay làm gì thì ông y không biết", Lut sư Lân nhn đnh.

Như nhiu hãng tin đã tường thut, khi đám đông ùn ùn kéo đến Đin Capitol vi tâm lý gin d, thay vì kêu gi h tr v nhà đ cho Quc hi làm vic, ông Trump kêu gi h tiến v phía Quc hi, và khi bo lon din ra, ông ch ngi yên đ xem mà không có hành đng gì đ chm dt bo lon. Người ng h ông Trump ch làm theo lnh ca ca ông mà thôi, Lut sư Lân đưa ra quan sát ca ông.

Lut sư Lân nhn đnh Ti cao Pháp vin khi ra phán quyết v vic này phi tránh làm sao b người dân nhìn nhn là mang tính đng phái hay can thip vào bu c.

Khi được hi 9 v thm phán trong Tòa án Ti cao liu có xét đến phn ng ca dư lun khi ra phán quyết hay không, Lut sư Nguyn Quc Lân cho rng trên nguyên tc, thm phán không nên cân nhc phn ng ca người dân vì vai trò ca h ghi trong Hiến pháp ch là gii thích điu lut Hiến pháp nói gì’.

"H ch có th quyết đnh lut nói sao thì làm y chang vy. Đúng là đúng mà sai là sai. H không cn nghĩ đến vic phán quyết làm sao cho yên n đt nước", ông lưu ý.

‘Không phi chính tr

Theo ghi nhn ca VOA, trong các cuc tr li phng vn vi các cơ quan báo chí khác nhau, nhiu hc gi M chuyên v hiến pháp nhn đnh rng phán quyết ca Tòa án Ti cao Colorado có th chính đáng v mt pháp lý, nhưng áp dng nó s đy ri ro v mt chính tr, nht là đt nước đã b chia r sâu sc và suy gim lòng tin vào các th chế dân ch.

"Cu Tng thng Trump không ch đơn thun kích đng ni lon", phán quyết ca Tòa án Ti cao Colorado ghi, được các báo M dn li. Ngay c khi cuc tn công Đin Capitol đang lên cao trào, ông y vn tiếp tc hu thun bo lon vi vic liên tc yêu cu phó Tng thng Mike Pence không thc hin nghĩa v hiến đnh ca mình và gi đin cho các Thượng ngh sĩ thuyết phc h ngng xác nhn phiếu đi c tri. "Nhng hành đng này cu thành s tham gia công khai, t nguyn và trc tiếp vào cuc ni lon", theo trích dn ca Washington Post.

Ông J. Michael Luttig, thm phán Tòa phúc thm M và là mt đng viên Cng hòa, nói Ti cao Pháp vin phi xem xét vic này theo đúng Hiến pháp mà không b chi phi bi bt k cân nhc chính tr nào. "Đây không phi là chính tr", ông Luttig được Washington Post dn li nói. "Chính Hiến pháp s loi cu tng thng nếu ông ta đáng b loi".

"Tòa án nên hành đng mà không xem xét hu qu chính tr ca các quyết đnh ca h", Mark Graber, hc gi lut hiến pháp ti Đi hc Maryland, nói vi Washington Post.

Điu then cht ca Tu chính án th 14 là có nhng hn chế trong các tiến trình dân ch nhân danh dân ch, ông Graber nói thêm.

Kim Lane Scheppele, giáo sư xã hi hc và quan h quc tế ti Đi hc Princeton, nói rng các nước khác vic loi ng c viên khi lá phiếu d dàng hơn. Nhiu nước Châu Âu, bà cho biết, loi b nhng đng nào không cam kết ng h Hiến pháp. Bn thân ông Trump còn đi xa hơn na, bà lưu ý, khi ông trc tiếp đe da trt t Hiến pháp Hoa K.

"Các lp lun pháp lý rt thuyết phc, và vì vy câu hi duy nht là liu Ti cao Pháp vin có đ ý chí chính tr đ gi nguyên phán quyết ca Tòa án Ti cao Colorado hay không", bà được Washington Post dn li nói.

‘Hãy đ c tri phán quyết

Tuy nhiên, trên Washington Post, có hc gi cho rng vic xóa tên ông Trump khi lá phiếu qua tiến trình pháp lý mc dù s ngăn ông tr li Nhà Trng - mà ông da là nếu tr li được, ông s đình ch Hiến pháp và s dng các phương tin ca chính quyn đ tr thù các đi th - nhưng đng thi nó cũng ngăn c tri thc hin quyn phán quyết ca h.

"Tôi tin vào nn dân ch", Giáo sư lut Tom Ginsburg ca Đi hc Chicago nói vi Washington Post. "Và tôi không nghĩ có la chn nào khác cho vic người dân b phiếu".

Vi vic ông Trump được ưa chung trong ni b đng Cng hòa, lnh cm ra tranh c do tòa áp đt có th gây ra bt bình t phía công chúng, s làm suy yếu thêm nim tin ca nhiu người dân M vào các đnh chế, Giáo sư Ginsburg phân tích.

Ngay c nhng đi th chính tr gay gt nht ca ông Trump trong đng Cng hòa cũng không ng h vic loi ông khi phiếu bu. Chris Christie, cu thng đc bang New Jersey và là công t viên liên bang, nói rng ông đang ra tranh c tng thng đ ngăn ông Trump tr li Nhà Trng. Nhưng Christie ch trích quyết đnh ca Tòa án Ti cao Colorado, nói rng nó s gây ra rt nhiu tc gin nếu c tri không th đưa ra phán quyết v ông Trump.

Rick Esenberg, ch tch và là tng c vn ca Vin Lut & T do Wisconsin, cũng không đng ý vi phán quyết ca Colorado mc dù ông là đng viên Cng hòa kiên quyết nói không vi Trump.

Esenberg cho rng bài phát biu ca ông Trump trước nhng người ng h mà sau đó đã dn đến bo lon cu thành quyn t do ngôn lun được Hiến pháp bo v.

Trên trang ABC News nhiu nhà quan sát pháp lý nói rng nếu có th được, các thm phán Ti cao Pháp vin s mun né tránh áp dng Mc 3 ca Tu chính án 14 cho mt ng c viên tng thng.

"Có nhiu kh năng h s tìm ra cách nào đó đ né tránh", ông Laurence Tribe, giáo sư danh d Trường Lut Đi hc Harvard và hc gi Hiến pháp, nói vi ABC News. "H s nói rng đó là vn đ chính tr, không phi cho chúng tôi, mà là cho các c tri. Hoc h có th tìm cách lp lun rng chung quy đó là vn đ v Hiến pháp nên đ c tri quyết đnh".

Mc dù Ti cao Pháp vin có th đi thng vào vn đ không né tránh - hoc tán thành phán quyết ca Tòa án Ti cao Colorado rng ông Trump ‘đã tham gia ni lon vào ngày 6/1 hoc lt ngược phán quyết đó vi phân tích v d kin trái ngược, vic nhanh chóng ra phán quyết hp hoc phán quyết mang tính k thut có th là cách làm có li nht cho Ti cao Pháp vin nếu h mun tránh b coi là can thip bu c.

Ông Noel Francisco, cu quan chc B Tư pháp dưới thi Tng thng Trump, đã đ đơn lên tòa kêu gi các thm phán áp dng mt li thoát kh dĩ mà ông cho là có ghi giy trng mc đen trong Tu chính án 14.

Mc 3 ca Tu chính án 14 cm cu viên chc Hoa Kỳ’ đã tuyên th và đã tham gia ni lon nm gi bt k chc v nào, dân s hoc quân s, trong chính quyn M, nhưng nó không nói gì v vic tranh c hay có tên trên lá phiếu, ông Francisco lp lun.

"Ngay c khi Tòa án Ti cao Colorado đúng khi nói rng Tng thng Trump không th nhn nhim s vào Ngày nhm chc, h không có cơ s cho rng ông y không th ng c vào Ngày bu c", ông Francisco viết trong lá đơn thay mt cho y ban Thượng ngh sĩ Cng hòa Quc gia.

Nguồn : VOA, 13/01/2024

Published in Quốc tế
Trang 1 đến 37