Tác động tới Boeing sau biến cố ngừng bay 737 Max ? (BBC, 16/03/2019)
Hai tai nạn máy bay chết người gần đây liên quan Boeing 737 Max đang khiến tập đoàn Mỹ đối mặt việc khôi phục niềm tin về an toàn.
737 Max là máy bay bán chạy nhất của hãng Boeing, nay tạm bị ngừng bay cho đến tháng Năm.
Mỹ đã tuyên bố 737 Max sẽ bị tạm ngừng bay cho đến ít nhất tháng Năm.
Một số hãng hàng không nói sẽ tìm kiếm bồi thường trong lúc Boeing tạm ngừng việc giao hàng.
Giới phân tích cho rằng ảnh hưởng lâu dài cho Boeing còn phụ thuộc kết quả điều tra.
Lo ngại xảy ra sau khi chuyến bay của Ethiopian Airlines gặp nạn hôm Chủ nhật làm chết 157 người.
Tháng 10 năm ngoái, 189 người chết trong tai nạn của Lion Air.
Cơ quan quản lý của Mỹ nói 737 Max, máy bay bán chạy nhất của Boeing, nay tạm bị ngừng bay cho đến tháng Năm.
Đây là mẫu mới, từ mẫu truyền thống 737, và việc giao hàng chỉ mới bắt đầu năm 2017.
Hiện toàn cầu có 370 máy bay này đang hoạt động, trong khi Boeing đã nhận đơn đặt hàng lên tới 5.000 chiếc.
Mỗi máy bay có giá khoảng 45-50 triệu đôla.
A320 Neo là đối thủ của 737 Max
Các đơn hàng sẽ thế nào ?
Boeing hiện tạm thời ngừng giao hàng, mặc dù sẽ vẫn làm máy bay này.
Tuy nhiên, một số khách hàng cân nhắc việc hủy.
Garuda Indonesia nói có thể sẽ hủy đơn hàng 20 máy bay.
VietJet của Việt Nam nói đơn hàng 25 tỉ đôla sẽ phụ thuộc kết quả điều tra.
320 Neo của Airbus là đối thủ trực tiếp của 737 Max.
Tuy nhiên, không đơn giản một sớm một chiều để một hãng bay đổi từ Boeing sang Airbus hay ngược lại. Đó là vì một đơn hàng có thể mất nhiều năm trước khi hoàn tất.
Ngoài ra, còn là vấn đề đào tạo phi công.
Peter Morris, từ Ascend, giải thích : "Thường là có phi công Boeing, và phi công Airbus".
Hệ thống điều khiển của hai hãng này khác nhau. Phi công cần có bằng chứng nhận trước khi được lái máy bay hãng khác, nên không dễ dàng.
Nếu 737 Max bị ngừng trong thời gian dài, khách hàng có thể yêu cầu đàm phán lại, khiến Boeing bị ảnh hưởng thu nhập.
Các nhà điều tra ở hiện trường tai nạn Ethiopian Airlines
Các hãng bay nói gì ?
Một số hãng nói sẽ đòi bồi thường.
Norwegian Air và Smartwings nghe nói đang đòi Boeing trả tiền.
Nhưng có lẽ Boeing sẽ đủ tiền để vượt qua khó khăn.
Tác động tới các hãng bay ?
Do hiện nay có ít 737 Max đang vận hành, và lệnh ngừng bay xảy ra trong thời điểm không phải là cao điểm trong năm, nên ảnh hưởng chưa lớn.
Nếu tình trạng ngừng bay kéo dài, sẽ phức tạp hơn.
Trong giai đoạn bận rộn, các hãng bay có thể thuê máy bay từ các công ty chuyên biệt. Nếu 'thuê ướt', tức là máy bay cho thuê gồm cả phi hành đoàn, chi phí bảo trì và bảo hiểm, thì có thể tốn khoảng 3.000 đôla một giờ cho loại 737-800.
Hoặc nếu chỉ thuê riêng máy bay không tính dịch vụ, thì mỗi tháng tốn khoảng 230.000 tới 330.000 đôla.
Cổ phiếu Boeing đã mất khoảng 10% từ khi xảy ra tai nạn, tương đương 25 tỉ đôla về giá trị thị trường.
Ảnh hưởng lâu dài còn phụ thuộc nguyên nhân tai nạn.
Nếu là lỗi phần mềm, việc này sẽ nhanh và ít tốn kém hơn lỗi thiết kế.
Nhưng Boeing đối diện khó khăn của việc khôi phục niềm tin.
Năm 2013, 787 của Boeing bị ngừng bay do cháy pin. Nó được sửa, và tiếp tục được đặt hàng lớn.
********************
Đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc : Luật mới ảnh hưởng cách kinh doanh (BBC, 16/03/2019)
Trung Quốc đang gấp rút thông qua luật đầu tư nước ngoài trong một nỗ lực rõ ràng nhằm xoa dịu Washington trong khi các nhà đàm phán cố gắng hòa giải hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới khỏi cuộc chiến thương mại đang diễn ra. Nhưng nó có thành công ?
Chỉ một số rất ít đại biểu Quốc hội Trung Quốc dám bỏ phiếu chống lại một dự luật
Khoảng 3.000 đại biểu tham dự Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (NPC) hàng năm của Trung Quốc đã thông qua luật mới vào thứ Sáu.
Họ không phản đối luật này. Đó không phải là cách làm luật ở đây.
Khi một cuộc bỏ phiếu được thực hiện, thông thường chỉ có một số ít người bỏ phiếu chống lại. Số phiếu này chỉ để cho có, mang tính tượng trưng, bởi vì nếu bầu 100% "có" hết lần này đến lần khác thì sẽ trông thật lố bịch.
Nếu có sự phản kháng hay sửa đổi gì đối với bản dự thảo luật, thì những việc này sẽ xảy ra trước khi Đại hội diễn ra, tại một loạt các cuộc họp kín của ủy ban thường trực. Quá trình này có thể mất nhiều năm.
Lần này, bộ luật này chỉ mất ba tháng.
Chính phủ Trung Quốc dường như đã vội vã thông qua luật đầu tư như sính lễ gửi đến Hoa Kỳ trong bối cảnh đang diễn ra các cuộc đàm phán chiến tranh thương mại.
Tuy nhiên, nhiều người trong cộng đồng doanh nghiệp ở Trung Quốc ở đây coi luật này là một danh sách những chủ định, đề nghị hơn là một bộ quy tắc có luật lệ cụ thể, có thể thi hành được.
Họ lo sợ bộ luật quá lỏng lẻo và có thể dẫn đến nhiều cách hiểu và thi hành luật khác nhau.
Các công ty nước ngoài có thể không phải cộng tác với các công ty địa phương để thâm nhập vào thị trường Trung Quốc nữa
Bộ luật được cho biết sẽ giải quyết được nhưng mối quan tâm lớn nhất của các công ty nước ngoài, bao gồm trộm cắp tài sản trí tuệ, yêu cầu các công ty nước ngoài hợp tác với một công ty địa phương và tình trạng trợ cấp thiên vị cho các công ty Trung Quốc.
Nó cũng sẽ giải quyết tình trạng ưu ái các công ty Trung Quốc trong việc trao hợp đồng và tình trạng buộc các công ty nước ngoài phải trao các bí mật công nghệ như một vé vào cổng thị trường lớn của Trung Quốc.
Nhưng luật này sẽ không bao gồm tất cả lĩnh vực kinh doanh.
Có một "danh sách đen" gồm 48 lĩnh vực sẽ không được mở cho đầu tư nước ngoài hoặc, trong một số trường hợp, không được mở nếu không có điều kiện hoặc sự cho phép đặc biệt.
Ví dụ, có một lệnh cấm hoàn toàn về đầu tư vào thị trường đánh cá, nghiên cứu gen, giáo dục tôn giáo, phương tiện truyền thông và phát sóng truyền hình.
Được phép đầu tư một phần vào khai thác dầu khí, năng lượng hạt nhân, hàng không, vận hành sân bay và y tế công cộng, và một số các lĩnh vực khác.
Sản xuất ô tô năng lượng không tái tạo sẽ yêu cầu hợp tác với công ty địa phương trong một vài năm nhưng sau đó sẽ bỏ dần.
Đối với các ngành không có trong danh sách, nguyên tắc là các công ty nước ngoài sẽ nhận được sự đối xử tương tự như các công ty Trung Quốc.
Trong khi Trung Quốc mở cửa hơn với các công ty nước ngoài, thì nhiều lĩnh vực vẫn bị "đóng kín"
Các công ty nước ngoài có nên cảnh giác ?
Một trong những điều khoản sẽ bao gồm yêu cầu các công ty con địa phương của các công ty nước ngoài báo cáo các chi tiết về hoạt động của họ cho các quan chức Trung Quốc.
Điều này có thể bao gồm các chỉ số hiệu suất liên quan đến quan hệ lao động, số lượng nhân viên tổng thể, hồ sơ ô nhiễm...
Điều đó nghe có vẻ ổn trừ việc các công ty nước ngoài đã yêu cầu chính quyền Trung Quốc phải đảm bảo về mặt pháp lý rằng dữ liệu này sẽ không được chuyển cho các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc của họ - nhưng Bắc Kinh không hề cam kết điều này.
Và rồi thủ tục khiếu nại hứa hẹn đền bù nếu phát hiện bất kỳ hành vi vi phạm nào theo luật mới.
Nếu thủ tục này được điều hành thông qua các tòa án Trung Quốc bình thường, sẽ thường bảo đảm kết quả có lợi cho Đảng Cộng sản, và điều này có vẻ không phải là một cơ chế thực thi thỏa đáng.
Trong những năm qua, chúng tôi đã đưa tin về nhiều trường hợp doanh nhân nước ngoài, đặc biệt là người gốc Trung Quốc, đã bị tống vào tù với tội danh rất đáng nghi ngờ sau một cuộc tranh chấp thương mại với một doanh nhân địa phương được cán bộ Đảng Cộng sản địa phương ủng hộ.
Những người ở đây lâu với tri nhớ tốt thì đều biết rõ điều này và sẽ tiếp cận bộ luật mới với một mức độ thận trọng có thể hiểu được.
Stephen McDonell