Mỹ không chốt thời hạn cho đàm phán thương mại sắp tới với Trung Quốc (VOA, 22/01/2020)
Hoa Kỳ không đưa ra thời hạn cuối cùng cho việc kết thúc giai đoạn đàm phán thương mại tiếp theo với Trung Quốc, nhưng thuế quan sẽ không được cắt giảm cho tới vòng đàm phán tiếp theo, Reuters dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin cho biết.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steve Mnuchin.
"Về giai đoạn 2, tôi xin thưa là không có thời hạn", ông Mnuchin nói tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới 22/1. "Vấn đề đầu tiên mà chúng tôi rất chú trọng trong 30 ngày tới là thực thi giai đoạn 1, sau đó chúng tôi sẽ bắt đầu vào giai đoạn 2.
Nếu chúng tôi làm xong việc đó trước cuộc bầu cử thì rất tuyệt. Nếu mất nhiều thời gian hơn cũng không sao", ông Mnuchin nói thêm.
Hoa Kỳ và Trung Quốc đã ký kết một thỏa thuận thương mại lớn trong tháng này sau nhiều tháng đàm phán đôi khi rất gay gắt, nhưng ông Mnuchin cho biết vòng đàm phán tiếp theo có thể dễ bị chia thành nhiều phần nhỏ, đưa đến nhiều thỏa thuận.
"Chúng tôi có thể có tới 2 giai đoạn A, hai giai đoạn B, hai giai đoạn C, chứ không nhất thiết phải là một vụ lớn, và chúng tôi sẽ giảm thuế tương ứng theo thời gian. Vì vậy, có một động lực lớn cho phía Trung Quốc tiếp tục đàm phán và kết luận về những phần bổ sung khác nhau của thỏa thuận", ông Mnuchin cho biết thêm.
******************
Thương mại Mỹ-Trung : 18 tháng so găng, Trump được gì ? (RFI, 21/01/2020)
Donald Trump và Tập Cận Bình tạm khép lại cuộc đọ sức trên bàn cờ thương mại. Ở hiệp 1, Washington thắng Bắc Kinh 1-0. Để đổi lấy nhiều hợp đồng, tổng thống Trump tạm từ bỏ tham vọng đòi Trung Quốc ngừng gây cạnh tranh bất bình đẳng trên thị trường. Trên đây là phân tích của Jean François Dufour, giám đốc cơ quan tư vấn DCA – Chine Analyse.
Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay sau khi ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 tại Washington, ngày 15/01/2020. Reuters/Kevin Lamarque
Ngày 21/01/2020, tổng thống Mỹ Donald Trump đến dự Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới Davos,Thụy Sĩ lần thứ 50 trong thế thượng phong. Tuần trước Washington và Bắc Kinh vừa ký kết hiệp định thương mại phần 1, tạm gác lại cuộc chiến kéo dài từ gần hai năm qua. Ngày 15/01/2020 tại Nhà Trắng, nguyên thủ Mỹ và phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã đặt bút ký vào "hiệp định đình chiến" về thương mại. Tổng thống Donald Trump đánh giá đây là một "thỏa thuận lịch sử với Trung Quốc, một bước tiến hướng tới mô hình trao đổi mậu dịch công bằng".
Với công luận trong nước và nhất là thành phần cử tri ủng hộ ông, Donald Trump đã ghi được một bàn thắng quan trọng và rõ rệt nhất là việc ép buộc Trung Quốc mua thêm gần 200 tỉ đô la hàng hóa của Mỹ trong hai năm, 2020 và 2021.
RFI Việt ngữ liên lạc với chuyên gia Jean-François Dufour, giám đốc điều hành DCA - Chine Analyse, cơ quan chuyên cố vấn cho các doanh nghiệp Pháp muốn đầu tư vào Trung Quốc. Ông không chút nghi ngờ về thắng lợi của Donald Trump trong ngắn hạn.
"Tôi nghĩ rằng trong ngắn hạn có thể nói Mỹ đã ghi được một bàn thắng vì Bắc Kinh đã có những bước nhượng bộ quan trọng. Cụ thể nhất và cũng là điều dễ đo lường nhất đó là việc Trung Quốc cam kết mua thêm gần 200 tỉ đô la hàng của Mỹ trong năm 2020 và 2021. Điểm đáng chú ý ở đây là trong số các mặt hàng Trung Quốc sẽ mua của Mỹ gồm đương nhiên là có nông phẩm, có năng lượng và nhất là hàng công nghiệp. Hai lĩnh vực công nghiệp của Mỹ được Trung Quốc chiếu cố là công nghiệp sản xuất máy bay và xe hơi. Trung Quốc mua thêm hàng của Mỹ là một thắng lợi của chính quyền Trump. Nhưng nhìn xa hơn thì chúng ta thấy là ở giai đoạn 2, phần thắng rõ ràng là thuộc về phía Bắc Kinh. Mỹ tạm thời từ bỏ mục tiêu đòi Trung Quốc thay đổi cơ cấu kinh tế. Trong khi đó, như đã biết đây mới chính là cội nguồn dẫn đến cuộc đọ sức song phương từ gần hai năm qua. Mùa xuân 2018 chính quyền Trump đòi Bắc Kinh ngưng trợ cấp cho các doanh nghiệp Nhà nước, ngưng ép các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ. Các vấn đề này có được nhắc đến trong văn bản thỏa thuận giai đoạn 1 nhưng không mang tính ràng buộc. Tất cả những vấn đề nhậy cảm này được gác lại để chờ tới giai đoạn 2 của đàm phám Mỹ-Trung".
Như vậy là Washington gián tiếp công nhận mô hình kinh tế của Trung Quốc mà ở đó Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong lúc đây là một trong những nguyên nhân được Nhà Trắng nêu lên khi khiêu chiến với Bắc Kinh. Giám đốc cơ quan tư vấn DCA –Chine Analyse phân tích tiếp :
"Mâu thuẫn ở đây là với thỏa thuận vừa ký kết lần này, Hoa Kỳ rõ ràng yêu cầu Nhà nước Trung Quốc cam kết nhập khẩu nhiều hơn nữa hàng của Mỹ. Như vậy có nghĩa là Washington công nhận mô hình kinh tế của Trung Quốc mà ở đó Đảng và Nhà nước đóng vai trò chỉ đạo. Kim ngạch nhập khẩu do chính quyền Bắc Kinh ấn định chứ không do thị trường định đoạt. Chỉ nội yếu tố này cũng đủ cho thấy Trung Quốc mới thực sự giành phần thắng trong cuộc đọ sức về thương mại lần này. Mỹ đồng ý ngưng đòi Trung Quốc thay đổi mô hình kinh tế và để đổi lại thì Bắc Kinh nhập khẩu thêm hàng Mỹ".
Với thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 vừa rồi, tổng thống Trump còn ghi thêm nhiều bàn thắng quan trọng khác. Trước hết ông đặt đối phương, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, vào thế khó xử. Bởi Washington tiếp tục áp thuế 25 % vào 2/3 hàng Trung Quốc bán sang Hoa Kỳ và thứ hai là Hoa Vi, con chim đầu đàn trong ngành viễn thông Trung Quốc vẫn trong tầm ngắm của Nhà Trắng. Chính vì hai điểm này, mà một vài tuần lễ trở lại đây, nguyên thủ Trung Quốc không còn hô hào "đương đầu với Mỹ bằng mọi giá" trong lúc báo chí ở Bắc Kinh đã khá kín đáo và thận trọng về thỏa thuận được ký kết tại Washington hôm 15/01/2020.
Thắng lợi không nhỏ khác của chính quyền Trump là Washington đã bắn đi một tín hiệu mạnh với các đối tác và đối thủ thương mại khác của Hoa Kỳ : trật tự thương mại và luật chơi trong lĩnh vực này vẫn trong tay của Mỹ. Ngay cả trước một đối thủ nặng ký như Trung Quốc mà Nhà Trắng còn áp đặt được một số điều - ít ra là về hình thức cho tới thời điểm này, thì phần còn lại của thế giới từ Liên Hiệp Châu Âu đến Nga hay hai quốc gia sát cạnh Hoa Kỳ là Canada và Mêhicô, cũng như hai đồng minh của Mỹ tại Châu Á là Nhật Bản và Hàn Quốc đều nên cân nhắc kỹ những đòi hỏi Chú Sam.
Dù vậy, đi sâu hơn vào vấn đề, giới phân tích đồng loạt nói tới một "hiệp định ngừng bắn với nhiều lỗ hổng" và tệ hơn nữa, Hoa Kỳ không hề tôn trọng luật cạnh tranh của thị trường, như chuyên gia Jean - François Dufour phân tích :
"Tôi cho rằng, câu hỏi then chốt nằm ở phía Trung Quốc. Trong bối cảnh kinh tế nước này tăng trưởng chậm lại, mà đó là một điều bình thường, thì liệu rằng Trung Quốc có thể mua thêm vào tới 200 tỉ đô la hàng hóa chỉ của riêng Mỹ trong 2 năm hay không ? Đương nhiên, Trung Quốc cần mua hàng của thế giới, nhưng khi mua thêm 200 tỉ đô la hàng Mỹ, Trung Quốc sẽ phải bỏ rơi một số bạn hàng khác. Thí dụ như mua thêm dầu khí của Mỹ thì Bắc Kinh sẽ lơ là với Nga và các nguồn sản xuất ở Trung Đông. Nông sản Mỹ sẽ lấn át các nhà cung cấp ở Châu Mỹ Latinh, như Brazil. Thế rồi khi cam kết mua thêm hàng công nghiệp của Hoa Kỳ, Bắc Kinh sẽ phần nào quay lưng lại với Châu Âu. Nếu thỏa thuận vừa ký kết hôm 15 tháng Giêng tại Washington được tôn trọng, Châu Âu sẽ thiệt thòi trong vụ này".
Dẫu sao, thỏa thuận mậu dịch tạm thời này cho thấy, tổng thống Trump là một lãnh đạo rất thực tế. Ông đón nhận việc chính quyền Trung Quốc tự ý cam kết mua thêm 200 tỉ đô là hàng Mỹ như một thắng lợi vẻ vang trong cuộc đọ sức với Tập Cận Bình cho dù điều đó đi ngược lại với "tự do thị trường". Khi đưa hai lĩnh vực hàng không và xe hơi vào thỏa thuận với Trung Quốc, Nhà Trắng tìm cách cứu tập đoàn Boeing đang gặp khó khăn và rất cần đến các khách hàng Trung Quốc. Tương tự như vậy, mức độ lệ thuộc của nền công nghiệp xe hơi Mỹ và thị trường rộng lớn nhất thế giới là Trung Quốc ngày càng lớn. Bên cạnh đó, Washington chơi trò "cầm dao đằng chuôi" với Bắc Kinh như giải thích của giám đốc cơ quan tư vấn DCA- Chine Analyse :
"Tôi thấy phía Mỹ đã rất khôn ngoan trong vụ này, nghĩa là vẫn giữ một số phương tiện để duy trì áp lực để tiếp tục điều đình với Trung Quốc. Mỹ vẫn có thể hủy thỏa thuận này bất cứ lúc nào (ít ra là về bề ngoài). Thành thử đây mới chỉ là một "hiệp đình ngừng bắn" chứ chưa thể nói tới hòa ước lâu dài. Tuy nhiên, các bên mất gần hai năm để đạt tới thỏa thuận giai đoạn 1 và ở đây, Trung Quốc đã đem túi tiền ra nhử Mỹ. Nhưng tôi chờ đợi là đàm phán về hồi thứ nhì sẽ gay go hơn nhiều, nhất là khi Washington động chạm đến chính sách trợ giá của Trung Quốc cho các doanh nghiệp, đến vai trò của Nhà nước trong các hoạt động kinh tế, đến phần chuyển giao công nghệ và gắn liền vế kinh tế với an ninh quốc gia. Dù vậy, do bận tranh cử Donald Trump tạm thời ngưng đánh thuế thêm vào hàng Trung Quốc và đẩy tất cả những vấn đề khó khăn nhất sang giai đoạn 2".
Thanh Hà
*********************
Cựu Chủ tịch Interpol người Trung Quốc bị tuyên án tù 13,5 năm vì tham nhũng (RFA, 21/01/2020)
Cựu Chủ tịch Interpol người Trung Quốc, ông Mạnh Hoằng Vĩ, vừa bị một tòa án ở Thiên Tân, Trung Quốc, hôm 21/1, tuyên án 13 năm rưỡi tù vì tội nhận hối lộ. Ngoài ra ông còn bị phạt một số tiền là 2 triệu nhân dân tệ (tương đương 290.000 đô la Mỹ).
Hình chụp hôm 20/6/2019 và được Tòa Trung cấp số 1 ở Thiên Tân công bố: ông Mạnh Hoằng Vĩ (giữa) trong một phiên tòa wor thành phố Thiên Tân - AFP
Ông Mạnh Hoằng Vĩ là chủ tịch người Trung Quốc đầu tiên của Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol). Trước đó, ông từng là ủy viên trung ương, thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc.
Tuyên bố của Tòa án Nhân dân Trung cấp số 1 ở Thiên Tân cho biết ông Mạnh, 65 tuổi, đã "thành khẩn thú nhận mọi hành vi phạm tội" và sẽ không kháng cáo.
Theo thông báo, trong khoảng thời gian từ năm 2005 đến 2017, ông Mạnh đã lạm dụng chức vụ của mình là thứ trưởng Bộ Công an để nhận đút lót lên đến hơn 14 triệu nhân dân tệ (tương đương hơn 2 triệu đô la Mỹ).
Ông Mạnh là một trong các quan chức cấp cao của Trung Quốc bị bắt giữ trong chiến dịch chống tham nhũng thường được biết đến với tên gọi "đả hổ diệt ruồi" của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Hồi tháng 10/2018, vợ ông Mạnh thông báo chồng mình mất tích khi đi về Trung Quốc khi đang giữ chức Chủ tịch Interpol. Sau đó vài ngày, ông Mạnh xin từ chức. Cuối tháng đó, Ủy ban Trung ương về Thanh tra và Kỷ luật của Đảng Cộng sản Trung Quốc xác nhận ôn Mạnh đã bị tạm giữ để điều tra.