Phòng chống virus corona : Dân chủ hiệu quả hơn độc tài ? (RFI, 03/03/2020)
Trong việc phòng chống virus corona chủng mới (Covid-19), các nước dân chủ, tức là những quốc gia bảo đảm minh bạch thông tin, phải chăng sẽ tỏ ra hiệu quả hơn các nước độc tài ? Để trả lời cho câu hỏi này, chúng ta thử so sánh tình hình ở những nước độc tài như Trung Quốc và Iran với những nước dân chủ như Pháp.
Pháp họp Hội đồng quốc phòng, an ninh bàn đối phó với dịch virus corona, Paris, ngày 29/02/2020 Jean-Claude Coutausse/Pool via Reuters
Khi dịch virus corona bắt đầu bùng phát mạnh ở Trung Quốc, chắc không ít người đã trầm trồ thán phục khi thấy nước này chỉ trong 10 ngày đã xây xong một bệnh viện 1.000 chỗ để tiếp nhận bệnh nhân Covid-19. Chỉ có một chế độ độc tài như Bắc Kinh mới có thể "quản thúc tại gia" cả 150 triệu người chỉ trong vòng vài ngày để ngăn chặn virus lây lan. Và cũng chỉ có quân đội Trung Quốc mới có thể huy động nhiều tiểu đoàn và biệt phái đến 3.000 bác sĩ quân y tham gia chống dịch.
Thế nhưng, như nhận định của tờ Figaro trong số báo ra hôm nay, 03/03/2020, khủng hoảng virus corona cũng đã bộc lộ những hạn chế của một chế độ độc tài như Trung Quốc. Kể từ tháng 12 năm ngoái, khi virus bắt đầu xuất hiện cho đến tháng 2, chính quyền Bắc Kinh đã kiểm duyệt thông tin, giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, thậm chí còn muốn bịt miệng những bác sĩ can đảm đã dám lên tiếng báo động về nguy cơ này.
Chính vì che giấu thông tin như vậy mà Trung Quốc đã tự đánh mất những phương tiện để khống chế dịch ngay từ đầu, khiến dịch Covid-19 lan rộng trong nước và ra nước ngoài.
Iran cũng thế. Khi cố tình đưa ra những số liệu thấp hơn thực tế, thậm chí tố cáo một "âm mưu" của nước ngoài, chế độ độc tài Hồi Giáo đã biến Iran thành một trong những ổ dịch lớn nhất thế giới, với hơn 1500 ca lây nhiễm, trong đó có cả thứ trưởng Y tế và 66 ca tử vong, tính đến sáng nay, 03/03.
Theo nhận xét của tờ Le Figaro, khác với các chế độ độc tài, các nền dân chủ đối phó với dịch bệnh một cách bình tĩnh, minh bạch và hợp lý. Nhờ có sự minh bạch mà thông tin được phổ biến nhanh chóng và nhờ vậy bảo đảm hiệu quả cho các biện pháp phòng chống. Chẳng hạn như tại Pháp, từ khi dịch corona bùng phát mạnh, mỗi ngày, bộ trưởng Y tế hoặc tổng cục trưởng Tổng cục Y tế, thông báo tình hình dịch bệnh được cập nhật và trả lời mọi câu hỏi của báo chí.
Một lợi thế khác của nền dân chủ đó là các lãnh đạo phải hành động có trách nhiệm trước người dân, nếu không thì sau này họ sẽ bị cử tri trừng phạt qua lá phiếu. Tại Pháp, không chỉ có chính phủ dốc toàn lực để đối phó dịch bệnh, mà ngay cả tổng thống Emmanuel Macron cũng đã phải điều chỉnh lịch làm việc của ông, hoãn một số chuyến công du, để tập trung vào việc xử lý khủng hoảng Covid-19 trong cương vị nguyên thủ quốc gia.
Hiện giờ ở cấp độ toàn cầu, dịch bệnh Covid-19 coi như chỉ mới ở giai đoạn đầu, sự so sánh tạm dừng ở đó, với phần thắng nghiêng về phía các nền dân chủ.
Nếu có điều gì có thể hạn chế các nền dân chủ như nước Pháp trong việc đối phó với dịch bệnh, thì đó là lo ngại đụng chạm đến các quyền tự do cá nhân của người dân. Tình hình dịch Covid -19 ở Pháp hiện đang ở mức độ báo động "giai đoạn 2 - stade 2". Nhưng khi virus corona này lan rộng trên toàn quốc, báo động sẽ được nâng lên thành "giai đoạn 3", mức cao nhất. Khi đó chính phủ Pháp sẽ phải huy động toàn bộ các thành phần của hệ thống y tế, đồng thời sẽ thi hành các biện pháp nghiêm ngặt hơn đối với người dân. Nhưng để chuẩn bị cho mức báo động cao hơn, theo tờ Le Monde hôm nay, bộ trưởng Y tế Pháp đã phải hỏi ý kiến của Ủy ban quốc gia tham vấn đạo lý về các biện pháp bó buộc về y tế công cộng có thể sẽ được thi hành để phòng chống dịch. Chính ủy ban này sẽ tư vấn cho chính phủ để làm sao dung hòa giữa yêu cầu bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng và việc tôn trọng các quyền tự do cá nhân.
Thanh Phương
*****************
Virus corona : Bang New York Mỹ dự báo sẽ có nhiều người nhiễm bệnh (RFI, 03/03/2020)
Trong khi số ca nhiễm và chết vì virus corona tại ổ dịch Trung Quốc dường như đang chững lại, số nạn nhân tại các nước khác trên thế giới, trong đó có Mỹ, lại tăng nhanh.
Thống đốc bang New York Andrew Cuomo (trái) và thị trưởng Bill de Blasio trong cuộc họp báo về virus corona, ngày 02/03/2020 Reuters/Andrew Kelly
Hôm qua 02/03/2020, Hoa Kỳ ghi nhận thêm 4 người qua đời vì dịch bệnh Covid-19, nâng tổng số ca chết vì virus tại Mỹ lên thành 6 người. Tổng số ca nhiễm tại Mỹ là hơn 90 người, đa phần trở về từ nước ngoài. Để trấn an dư luận, phó tổng thống Mỹ Mike Pence, quan chức lãnh đạo công tác chống dịch Covid-19 tại Mỹ, hôm qua thông báo một liệu pháp trị bệnh mới sẽ được đưa vào sử dụng trước mùa hè hoặc đầu mùa thu 2020.
Riêng tại bang New York, Chủ Nhật 01/03/2020, chính quyền xác nhận ca đầu tiên dương tính với virus corona là một phụ nữ 39 tuổi làm trong ngành Y tế. Người phụ nữ này trở về sau một kỳ nghỉ ở Iran. Thống đốc bang, Andrew Cuomo, hôm qua dự báo sẽ không chỉ có một vài ca mà sẽ có rất nhiều người nhiễm virus. Vì New York là thành phố lớn nhất nước Mỹ, là "ngã tư của thế giới", không thể có chuyện không bị lây nhiễm tại đây. Vấn đề chỉ là thời gian.
Để đề phòng, bang New York tập trung vào các biện pháp kìm hãm sự lây lan của virus, nhất là qua chiến dịch xét nghiệm virus diện rộng, với chỉ tiêu trong vòng 1 tuần sẽ đạt đến khả năng tiến hành 1.000 xét nghiệm/ngày.
AFP cho biết thị trưởng thành phố New York, Bill de Blasio, thông báo một chiến dịch khử trừng, diệt khuẩn sẽ được triển khai bên trong hệ thống giao thông công cộng và các trường học cho dù trẻ em dường như vẫn chưa bị dịch bệnh tấn công. Các biện pháp bảo vệ đặc biệt cũng sẽ được áp dụng tại những nơi chăm sóc người cao tuổi.
Thu Hằng
****************
Virus corona : Liên Hiệp Châu Âu nâng cấp "nguy cơ cao" (RFI, 03/03/2020)
Trong khi Trung Quốc đang kiềm chế được dịch Covid-19, thì thế giới chuẩn bị đối phó với tình trạng lây lan nhanh của virus corona. Ngày 02/03/2020, Trung Tâm Phòng Ngừa và Kiểm Soát Bệnh Dịch Châu Âu đã nâng mức báo động từ "vừa phải" lên thành "cao".
Bên trong vùng Codogno bị cách ly, Ý. Ảnh chụp ngày 28/02/2020 Marzio Toniolo via Reuters
Ngoài Pháp có 191 người bị nhiễm virus corona tính đến hết ngày 02/03, Covid-19 cũng bắt đầu xuất hiện ở nhiều nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu : Bỉ (8), Bồ Đào Nha (2), Thụy Điển (14).
Đức ghi nhận 157 ca, 11 trên 16 bang của Đức đều có người bị nhiễm. Chính quyền Đức hủy mọi cuộc tập hợp biểu tình, nhưng không áp dụng những biện pháp có quy mô lớn mà ưu tiên xử lý từng trường hợp. Bộ trưởng Y tế Đức cho rằng đóng cửa biên giới là biện pháp vô ích và phản đối việc cấm một số chuyến bay đến các nước hoặc các vùng có dịch. Tuy nhiên, hãng hàng không Đức Lufthansa sẽ không có chuyến bay nào đến Trung Quốc và Iran cho đến cuối tháng Tư.
Ý vẫn là ổ dịch tại Châu Âu với 52 người thiệt mạng vì virus corona tính đến hết ngày 02/03 và 2.036 người bị nhiễm, nhờ số lượng xét nghiệm được tiến hành lên tới 23.345 người. Người đứng đầu bộ phận Bảo vệ Dân sự Ý tỏ ra lạc quan vì số ca được điều trị khỏi virus corona là 149 người tính từ đầu mùa dịch.
Theo ghi nhận của linh mục Phạm Hoàng Dũng tại thủ đô Roma, tuy sinh hoạt của người dân vẫn diễn ra bình thường nhưng các hoạt động thánh lễ ít nhiều cũng bị tác động nhẹ.
Linh mục Phạm Hoàng Dũng, Roma :
"Trong tuần trước, sau khi rộ lên tin số người nhiễm virus corona ở miền bắc gia tăng hằng ngày, mọi người đều sợ. Các loại sản phẩm như dung dịch rửa tay khử trùng, khẩu trang không còn trong các hiệu thuốc, giờ thì đã có lại bình thường. Các phương tiện công cộng như buýt, metro vẫn hoạt động bình thường, chưa có lệnh cấm. Trường học hay những nơi đông người vẫn hoạt động bình thường.
Nói chung là người dân họ cũng sợ, chẳng hạn như tại nhà thờ Santa Fatima, thứ Tư rồi ngày đầu tiên của mùa chay, 40 ngày chay chuẩn bị lễ Phục Sinh, nơi hằng năm đức giáo hoàng đến đây dâng lễ luôn có đông người đến. Mọi năm thì có an ninh chống khủng bố, năm nay còn có thêm việc người ta lo cúm virus. Lễ vẫn diễn ra bình thường, giáo dân có vẻ ít hơn nhưng nhà thờ vẫn đông người chứ không đến nỗi trống vắng.
Sáng nay, bên giáo phận có ra thông báo chung là hạn chế rước lễ bằng miệng. Theo trong rước lễ, về mặt đạo đức, người ta tôn kính thì rước lễ trực tiếp : linh mục đưa bánh thánh thẳng vào miệng, giờ người ta khuyến cáo rước lễ bằng tay, nhưng vẫn chưa có thông báo hạn chế hay là cấm không có cử hành thánh lễ như là ở các giáo phận miền bắc".
Lãnh đạo tối cao Iran ra lệnh cho quân đội tham gia chống dịch
Hôm nay, 03/03/2020, một thứ trưởng Y tế Iran thông báo nước này vừa có thêm 11 người chết do bị nhiễm virus corona chủng mới, nâng tổng số tử vong lên thành 77 người. Từ hôm qua đến hôm nay ở Iran cũng đã có thêm 835 người bị lây nhiễm, nâng tổng số ca lây nhiễm lên thành 2.336 người.
Theo hãng tin AP, lãnh đạo tối cao của Iran, giáo chủ Ali Khamenei vừa ra lệnh cho các lực lượng vũ trang của nước này hỗ trợ bộ Y tế trong việc phòng chống dịch Covid-19.
Theo một nhóm các nhà hoạt động Iran, một cố vấn thân cận của giáo chủ Khamenei đã chết vì bị nhiễm virus corona chủng mới, nhưng báo chí chính thức và các quan chức Iran chưa xác nhận tin này. Chính quyền Teheran bị công luận ở nước này chỉ trích ngày càng nặng nề về việc đối phó dịch bệnh, nhiều người quan ngại là số ca bệnh trên thực tế cao hơn rất nhiều so với con số chính thức.
Thu Hằng
******************
Virus corona : Hàn Quốc cũng "chống dịch như chống giặc" (RFI, 03/03/2020)
Hàn Quốc ghi kỉ lục về số người nhiễm virus corona mới trong vòng một ngày, thêm 974 người trong ngày 03/03/2020, trong khi số ca nhiễm mới tại Trung Quốc chỉ là 125. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đã "tuyên chiến" với dịch bệnh lây lan nhanh chóng trong nước.
Binh sĩ Hàn Quốc mặc bảo hộ y tế đến phun thuốc khử trùng tại nhà ga xe lửa Daegu, Hàn Quốc, ngày 29/02/2020 Yonhap via Reuters
Số người được phát hiện nhiễm virus corona tăng nhanh cũng nhờ vào việc Hàn Quốc đốc thúc khối lượng xét nghiệm. Điều đáng lo ngại là tỉ lệ người không theo giáo phái Tân Thiên Địa nhiễm virus corona đã tăng lên nhanh chóng nên chính quyền quyết định ưu tiên xét nghiệm Covid-19 cho người dân thành phố nhằm ngăn ngừa tình trạng lây nhiễm thay vì chỉ xét nghiệm tín đồ giáo phái Tân Thiên Địa.
Từ Seoul, anh Trần Công cho biết thêm thông tin :
"Hôm nay, có 974 người bệnh mới đã được phát hiện, nâng tổng số người nhiễm lên 5.186 người. Và con số này là một kỉ lục mới tại Hàn Quốc. Số người nhiễm mới ở Hàn Quốc đã luôn luôn cao hơn Trung Quốc trong khoảng gần một tuần nay.
Điều đặc biệt chú ý hiện nay là Daegu hiện vẫn giữ kỉ lục về số người nhiễm và mắc mới, lần lượt là 3.601 người nhiễm và 520 người mới nhiễm được phát hiện trong ngày hôm nay. Sau đó là tỉnh Gyeongbuk, lần lượt là 685 người nhiễm và 61 người mắc mới được phát hiện ngày hôm nay. Seoul tới giờ chỉ có 98 người nhiễm và chỉ tăng 7 ca trong ngày hôm nay.
Bản thân tôi thì khẳng định Hàn Quốc đã làm rất tốt trong công tác xét nghiệm và cách ly vì khác với Trung Quốc, Daegu không hề bị phong tỏa. Và theo trang wuhanvirus.kr cập nhật thông tin chính về tình hình virus hiện nay tại Hàn Quốc, thì tỉ lệ nhiễm cao nhất là phụ nữ ở nhóm tuổi 20 đến 29 và nhóm tuổi 50 đến 60. Đây là nhóm tuổi chủ yếu bị dụ dỗ vào đạo Tân Thiên Địa.
Ngoài ra, Hàn Quốc đã tăng cường phương pháp xét nghiệm "drive-thru", được bố trí ở rất nhiều nơi. Chính phủ Hàn Quốc phát tới hàng triệu khẩu trang để giúp bình ổn giá và giúp ổn định tinh thần người dân. Các khẩu trang này được phân phát về các hiệu thuốc và sẽ chỉ bán tại các siêu thị được chỉ định. Mỗi người dân chỉ được mua 5 cái trong một ngày.
Mặc dù có một số thông tin như y tá tại tỉnh Pyeongchang xin nghỉ phần đông vì lo sợ bị lây nhiễm, tuy nhiên, các nhân viên ý tế hiện tại vẫn đang đổ về Daegu để chống dịch. Mặc dù họ tình nguyện, nhưng Nhà nước sẽ cung cấp tới 400.000 won/ngày cho mỗi người.
Còn tại Seoul, các dịch vụ ship hàng ăn tươi tận nhà đã hoạt động trở lại từ ngày hôm qua (02/03). Đặc biệt, đường phố vẫn hoạt động bình thường, người dân không có tình trạng lo lắng thái quá. Họ chỉ thường xuyên rửa tay và đeo khẩu trang tại những nơi tập trung đông người".
Thu Hằng
********************
Người Việt ‘hỗn loạn’ giữa tâm dịch Covid-19 ở Daegu (VOA, 02/03/2020)
Trong khi hàng ngàn người Việt ‘hỗn loạn’ và ‘tháo chạy’ khỏi tâm dịch Daegu ở Hàn Quốc thì vẫn có người quyết định ‘bám trụ’ ở đây với hy vọng sẽ vượt qua mọi khó khăn do virus corona (Covid-19) đang hoành hành.
Binh sĩ Hàn Quốc tẩy độc virus corona ở tòa thị chính Daegu, Hàn Quốc, ngày 02/03/2020.
Anh Nguyễn Đăng Cự, 28 tuổi, sinh viên theo học thạc sĩ ngành mậu dịch thương mại trường Keimyung University ở thành phố Daegu, nói với VOA Tiếng Việt về tâm trạng lo sợ của người Việt :
"Thành phố Daegu hiện là tâm dịch và hiện tại tôi đang sinh sống và học tập tại thành phố này. Người Việt Nam mình đang rất hỗn loạn, hầu như ai cũng tìm cách về Việt Nam. Đa phần những người không thể về vì họ đang ở đây bất hợp pháp. Còn lại những học sinh, sinh viên, anh chị đi làm hợp pháp thì hầu như đều quay về Việt Nam".
Sinh viên Nguyễn Đăng Cự. Photo Facebook John Nguyen
Dù cha mẹ ở quê nhà Hà Tĩnh khuyên con trai nên quay về nước để tránh dịch, nhưng anh Nguyễn Đăng Cự, vẫn quyết định ở lại. Anh nêu lý do :
"Bây giờ mình về Việt Nam chưa chắc là một phương án tốt vì tôi đang ở tâm dịch thì có thể gây nên hệ lụy cho gia đình và xã hội.
"Sắp tới tôi cũng không có ý định quay về Việt Nam để tránh dịch, vì không phải về Việt Nam là giải quyết được vấn đề…nên thôi. Tôi sẽ tự cách ly ở trong phòng và tự bảo vệ bản thân.
"Hiện tại ở Daegu cũng vắng bóng người. Chỉ mỗi khi cần thiết mua đồ ăn đồ uống thì mới ra đường. Hầu hết người dân cũng như tôi đều ở trong phòng".
Anh Cự cho VOA biết hiện tại là thời điểm các sinh viên và học sinh đang trong kỳ nghỉ đông, và trường anh ra thông báo có thể nhập trở lại vào ngày 17/03 nhưng cũng có thể bị lùi xa hơn vì dịch bệnh Covid-19.
Hôm 29/02, theo tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, Cơ quan Quản lý và phòng chống dịch bệnh Hàn Quốc (KCDC) đã xác nhận với Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc một trường hợp người Việt Nam tại thành phố Daegu bị nhiễm Covid-19.
Sinh sống ở Daegu 9 năm qua, chị Thái Thị Ngọc Bích, một phụ nữ quê ở Cần Thơ lấy chồng Hàn Quốc và có con gái đang học tiểu học, cho VOA biết dịch bệnh Covid-19 làm xáo trộn sinh hoạt thường nhật của gia đình chị :
"Hiện tại các trường học và nhà trẻ đều đóng cửa và chưa biết khi nào đi học lại. Đi ra ngoài đều mang khẩu trang.
"Tôi đang làm việc ở Trung tâm Đa văn hóa Việt Nam tại Hàn Quốc và hiện đang xin nghỉ nửa ngày vào buổi sáng để lo cho con ăn sáng, ăn trưa và để con ở nhà một mình vào buổi chiều".
Đường phố ở Daegu, Hàn Quốc. Photo Thái Thị Ngọc Bích
Chị Bích cho VOA biết nơi chị ở chỉ cách nhà thờ thuộc giáo phái Tân Thiên Địa ở Daegu 25 phút lái xe, nơi chiếm 60% trong số hơn 4.300 ca nhiễm Covid-19 ở Hàn Quốc. Chị dự báo tình hình dịch bệnh sẽ tăng thêm ở địa phương :
"Tình hình người nhiễm bệnh chắn sẽ tăng cao thêm do giáo hội Tân Thiên Địa có nhiều người đi nhà thờ.
Ông Lee Man-hee, sáng lập giáo phái Tân Thiên Địa (Shincheonji), xin lỗi trước công chúng.
Tuy nhiên, chị Bích quyết định không về Việt Nam lánh dịch mà sẽ ở lại Daegu :
"Mẹ và các anh chị gọi điện thường xuyên kêu tôi về, nhưng tôi nói rằng ở đây vẫn không sao, vẫn ổn và chưa có ý định về Việt Nam.
"Hiện tại thấy mọi người về nhiều quá ! Ở Việt Nam cũng khó khăn trong cách ly.
"Ở đây tránh dịch vẫn tốt. Chính phủ Hàn Quốc cũng hỗ trợ mỗi nhà được phát hai cái khẩu trang dù tình hình khẩu trang cũng rất khan hiếm".
Cho đến hôm 2/3/2020, Hàn Quốc có 3.335 người bị nhiễm Covid-19, và 22 người tử vong.
Trang Thông tin Hàn Quốc, một diễn đàn chia sẻ thông tin của người Việt tại Hàn Quốc, hôm 1/3 khuyên nên cân nhắc trước khi về nước : "Với số lượng người Việt ở Hàn Quốc quá đông, việc ồ ạt đổ về nước sẽ gây quá tải cho các cơ sở cách ly, dẫn tới khả năng lây nhiễm diện rộng… tại Việt Nam".
Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc, hiện có khoảng 200.000 công dân Việt Nam đang sinh sống, học tập và lao động tại Hàn Quốc, riêng tại thành phố Daegu là 8.285 người, tại tỉnh Gyeongsangbuk là 18.502 người.
An Hải