Nêu lên những quan ngại về mực nước sông Mekong giảm một cách đáng lo ngại, Hoa Kỳ hôm thứ Ba 23/2 kêu gọi Trung Quốc hãy giữ cam kết đã đưa ra rằng Bắc Kinh sẽ minh bạch về dữ liệu nước sông Mekong.
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Stephen Biegun và các đối tác hạ nguồn sông Mekong phát biểu trực tuyến tại hội nghị cấp bộ trưởng đầu tiên hôm 11/09/2020. Photo Twitter ASEAN Vietnam 2020.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một thông cáo báo chí:
"Hoa Kỳ chia sẻ mối quan ngại của các chính phủ khu vực Mekong và Ủy hội sông Mekong về những biến động nhanh chóng gần đây và việc mực nước sông Mekong đã giảm một cách đáng lo ngại. Chúng tôi góp tiếng kêu gọi Trung Quốc chia sẻ dữ liệu nước thiết yếu và kịp thời, kể cả các thông tin về hoạt động của các đập ở thượng nguồn. Điều cấp thiết là CHND Trung Hoa phải tuân thủ các cam kết của mình và tham khảo ý kiến của các nước ở hạ nguồn".
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price tải lên Twitter thông điệp sau đây :
"Hoa Kỳ ủng hộ một dòng sông Mekong lành mạnh, bền vững. Chúng tôi chia sẻ những lời kêu gọi trong khu vực gửi đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, kêu gọi nước này hãy thực thi các cam kết về minh bạch dữ liệu nước".
Hoa Kỳ nói rằng trong nhiều thập niên, Hoa Kỳ vẫn kêu gọi các nước ở thượng nguồn sông Mekong phải minh bạch và có tinh thần trách nhiệm trong việc quản lý các tài nguyên xuyên quốc gia. Vì vậy, Hoa Kỳ cổ vũ cho sự lành mạnh của con sông và muốn bảo vệ kế sinh nhai của gần 70 triệu người phụ thuộc vào dòng sông này ở các nước hạ nguồn như Việt Nam và Campuchia, và bày tỏ quan tâm trong khi các nước ở thượng nguồn tiếp tục thu lợi từ các dự án thủy điện.
Bộ Ngoại giao nói Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ các chính phủ và các cộng đồng trong khu vực sông Mekong, thông qua Đối tác Mekong-Hoa Kỳ, Sáng kiến Dữ liệu Nước sông Mekong, Cơ quan Giám sát Đập Mekong và các công cụ khác để cung cấp các dữ liệu xác thực cho những người cần tới các dữ liệu này nhất".
Hôm 18/2/2021, Ủy hội sông Mekong cho hay mực nước trên sông đã giảm mạnh từ đầu năm 2021 do lượng mưa thấp hơn trung bình, dòng chảy thay đổi ở thượng nguồn, hoạt động của các đập thủy điện trên các nhánh sông Mekong.
Vào đầu năm nay, Bộ Thủy lợi Trung Quốc thông báo cho 4 nước ở hạ lưu sông Mekong rằng dòng chảy từ đập Cảnh Hồng ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, sẽ bị hạn chế từ ngày 5 đến 24/1 do việc bảo trì các đường dây tải điện.
Năm 2020, Trung Quốc đồng ý chia sẻ dữ liệu về nước với Ủy ban sông Mekong (MRC) - cơ quan tư vấn cho Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.