Ngày 12/03/2021, Cơ quan Hợp tác Kỹ thuật Liên bang Nga ra thông cáo mong muốn bán chiến đấu cơ cho Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng đó sẽ không là loại chiến đấu cơ tầm thường : Su-35 và Su-57, hai đời chiến đấu cơ hiện đại nhất của Nga.
Chiến đấu cơ đời thứ năm Sukhoi S-57 của Nga. AP - Alexander Zemlianichenko
Đáng chú ý là thông cáo của Nga còn đề xuất cung cấp hỗ trợ kỹ thuật giúp Thổ Nhĩ Kỳ hoàn tất việc phát triển chiến đấu cơ do Thổ chế tạo TAI TF-X (Turkish Fighter – Experimental).
Theo trang mạng AIR&COSMOS, đề xuất được đưa ra trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ - thành viên của khối NATO, ngày càng bị cô lập sau việc Ankara mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ bị gạt khỏi chương trình JSF (Joint Strike Fighter) F-35 của Mỹ, cũng như là sự can dự của Thổ Nhĩ Kỳ vào xung đột tại Libya.
Thêm vào đó là mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp – một thành viên khác của NATO cũng trở nên căng thẳng do những tranh chấp chủ quyền. Nhất là, chính quyền Athens vừa đúc kết một hợp đồng mua 18 chiến đấu cơ Rafale của Pháp hôm 25/01/2021, nhằm tăng cường năng lực không quân trước các hành động khiêu khích từ Ankara.
Chiến đấu cơ Rafale của Pháp. AP - Aijaz Rahi
Vẫn theo trang mạng AIR&COSMOS, khoảng 76 chiến đấu cơ đời thứ năm đáng gờm S-57 "Felon" dường như sẽ được trang bị cho ba trung đoàn chiến đấu Nga từ đây đến năm 2028. Loại chiến đấu cơ đời thứ năm này sẽ có được sự hỗ trợ của các drone có cánh như loại S-70 hay Molniya do hãng Kronstadt thiết kế. Những chiếc drone này có thể chứa trong khoang máy bay.
Với những tính năng hiện đại, S-57 được cho là có thể thay thế loại F-35 của Mỹ mà Thổ Nhĩ Kỳ từng mong có được khoảng 100 chiếc. Còn với chiến đấu cơ đa năng Su-35, nếu được cung cấp ngay tức thì, điều này sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng "lấp khoảng trống" cho những chiếc F-16C/D đã quá cũ kỹ.
Ngoài ra, phía Nga còn đề xuất hỗ trợ hoàn thiện kỹ thuật cho chiến đấu cơ TF-X đời thứ năm do Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế. Được trình làng rầm rộ tại Triển lãm Hàng không Bourget của Pháp năm 2019, trên nguyên tắc, TF-X sẽ phải tiến hành bay thử vào năm 2025, thế nhưng dự án này đã bị ngưng trệ. Nguyên nhân là do BAE Systems, đối tác chính từ năm 2015 đã ngưng hợp tác do những áp lực từ phía Mỹ.
TAI – hãng thiết kế chính lại không có đồ án thiết kế kỹ thuật, cũng như là không có cơ sở công nghiệp và công nghệ quốc phòng (BITD) để tự túc theo đuổi dự án. Do vậy, Moskva đề xuất cùng hợp tác phát triển cho thiết bị này nhằm thay thế cho các chiếc F-16 của không quân Thổ Nhĩ Kỳ.
Tóm lại, nếu Thổ Nhĩ Kỳ trang bị những loại chiến đấu cơ này, đây quả thật là một mối đe dọa hàng đầu cho chính quyền Hy Lạp. Một trận không chiến giữa Rafale và Sukhoi trong nay mai chăng ?
Minh Anh