Nghị Viện Châu Âu dự kiến sẽ thông qua một kiến nghị vào ngày mai, 20/05/2021, chính thức yêu cầu đình chỉ tiến trình phê chuẩn thỏa thuận đầu tư Liên Âu-Trung Quốc, sau các biện pháp trừng phạt "vô căn cứ và tùy tiện" của Bắc Kinh nhắm vào các nghị sĩ Châu Âu vào đầu năm nay.
Trụ sở Nghị Viện Châu Âu, Strasbourg, Pháp. Ảnh chụp ngày 06/10/2020. AFP - SEBASTIEN BOZON
Theo báo mạng của Mỹ Politico, bản dự thảo kiến nghị cũng sẽ kêu gọi Liên Hiệp Châu Âu tăng cường phối hợp với Hoa Kỳ để đối phó với Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng mọi giao dịch thương mại với Đài Loan không nên bị thỏa thuận với Bắc Kinh "bắt làm con tin".
Nếu được thông qua, kiến nghị của Nghị Viện Châu Âu được cho là sẽ giáng một đòn mạnh hơn vào kỳ vọng ban đầu rằng thỏa thuận - vốn đã được đàm phán trong ròng rã bảy năm nhằm mở cửa thị trường Trung Quốc - có thể bắt đầu được phê chuẩn trong vài tháng tới đây.
Theo dự thảo kiến nghị, vốn được các nhóm chính trị lớn nhất trong Nghị Viện Châu Âu ủng hộ, định chế lập pháp của Liên Âu sẽ bỏ phiếu để đòi hỏi : "Mọi quyết định xem xét Thỏa Thuận Đầu Tư Toàn Diện giữa EU và Trung Quốc, cũng như mọi cuộc thảo luận về việc Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn, đều phải bị tạm ngưng vì lệnh trừng phạt của Trung Quốc được áp dụng".
Dự thảo cũng sẽ yêu cầu Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt nhắm vào Châu Âu, cũng như đòi Ủy Ban Châu Âu, tức là cơ quan hành pháp của EU, phải tham khảo ý kiến của Nghị Viện trước khi thực hiện bất kỳ bước nào nhằm đúc kết và ký kết Thảo Thuận Đầu Tư với Trung Quốc.
Văn bản còn kêu gọi Ủy Ban Châu Âu biến "cuộc tranh luận xung quanh Thỏa Thuận Đầu Tư UE-Trung Quốc" thành "đòn bẩy để cải thiện việc bảo vệ nhân quyền và hỗ trợ xã hội dân sự ở Trung Quốc".
Riêng về những lo ngại đối với tình trạng lao động cưỡng bức ở Tân Cương, kiến nghị của Nghị Viện Châu Âu sẽ nhắc lại yêu cầu là Ủy Ban Châu Âu và Cơ Quan Hành Động Đối Ngoại của Liên Âu "nhanh chóng hoàn thiện bản hướng dẫn về chuỗi cung ứng trong kinh doanh" để giúp các công ty tránh được việc dùng lao động cưỡng bức người Duy Ngô Nhĩ và nhanh chóng tìm ra nguồn cung cấp thay thế.
Nghị Viện Châu Âu như vậy là muốn tỏ thái độ dứt khoát với Trung Quốc sau vụ Bắc Kinh áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 5 nghị sĩ, cũng như tiểu ban nhân quyền của cơ quan lập pháp Liên Âu, sau khi 27 quốc gia EU thông qua các biện pháp trừng phạt nhắm vào các quan chức điều hành những trại giam ở Tân Cương, nơi có đa số người Hồi Giáo ở Trung Quốc.
Trọng Nghĩa