Tưởng niệm nạn nhân loạt khủng bố 11/09/2001, tổng thống Biden kêu gọi "đoàn kết"

Thanh Hà, Anh Vũ, RFI, 11/09/2021

20 năm sau loạt khủng bố 11 tháng 9, vết thương vẫn chưa lành. Hôm nay Hoa Kỳ tưởng niệm 2.977 nạn nhân thiệt mạng trong bốn vụ khủng bố tự sát do Al Qaeda tiến hành trong bối cảnh Mỹ rút quân khỏi Afghanistan và Taliban trở lại cầm quyền.

Quốc kỳ Mỹ tại tượng đài tưởng niệm nạn nhân loạt khủng bố 11/09/2001, National 9/11 Memorial & Museum- New York AFP – Roberto Schmidt

New York, Shrankville và trụ sở Bộ Quốc phòng tại thủ đô Washington là những địa điểm tổng thống Mỹ Joe Biden và phu nhân sẽ dừng lại trong ngày để nghiêng mình trước gần 3.000 nạn nhân thiệt mạng ngày 11/01/2001.

Vào lúc 8 giờ 46 phút sáng nay, tại Ground Zero, New York, nơi xưa kia từng có tòa tháp đôi, ở phía nam đảo Manhattan, tổng thống Joe Biden chủ trì buổi lễ tưởng niệm các nạn nhân 11 tháng 9 bằng một phút mặc niệm. 8 giờ 46 phút là thời khắc mà cách nay 20 năm, chiếc máy bay đầu tiên của toán không tặc lao vào tháp North Tower của World Trade Center.

Những phút mặc niệm khác sẽ được cử hành vào lúc mà chiếc máy bay thứ nhì đâm vào tháp South Tower, của khu tài chính New York này, vào lúc chiếc máy bay thứ ba nhắm trúng trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ, tại thủ đô Washington, còn chiếc máy bay thứ tư rơi ở bang Pennsylvania. Hai phút mặc niệm cuối cùng được cử hành vào thời khắc mà hai tòa tháp đôi sụp đổ, chôn sống hàng ngàn người.

Đặc phái viên RFI Marie Normand cho biết thêm các sinh hoạt dự trù trong ngày tại New York :

"Buổi lễ diễn ra trong khuôn viên bảo tàng và đài tưởng niệm 11 Tháng 9. Từ hai ngày qua, gia đình của nhiều trong số gần 3.000 nạn nhân đã đến đây để tưởng nhớ những người đã khuất. Người ta đặt hoa hồng trắng, những lá cờ và cả những chiếc mũ của lính cứu hỏa chung quanh hai hồ nước rất lớn mà chung quanh có khắc tên mỗi nạn nhân. Hôm nay, chỉ có gia đình các nạn nhân ngày 11 tháng 9 được có mặt trong buổi lễ. Ban tổ chức đã khoanh một vùng để bảo đảm họ không bị làm phiền. Tối qua hai tia lazer thẳng đứng đã thắp sáng đúng ngay vị trí từng có tòa tháp đôi ở khu World Trade Center. Đó là những tia lazer màu xanh, dài đến 6 km. Cách Mahattan để cả chục cây số người ta vẫn có thể trông thấy hai làn tia ánh sáng đó".

Tương tự như mọi năm, hôm nay, trong suốt ba giờ đồng hồ, tên tuổi của mỗi người năm xuống được xướng lên trong khuôn viên tượng đài Memorial của New York. Một cuộc tập hợp được dự trù tại quảng trường Times Square trung tâm Mahattan, biểu tượng kinh tế của siêu cường số 1 thế giới.

Tổng thống Biden gửi thông điệp "đoàn kết quốc gia" 

Không phát biểu trực tiếp trước các buổi lễ kỷ niệm 20 năm xảy ra loạt vụ khủng bố 11/09/2001, tổng thống Joe Biden qua video hôm 10/09/2021 đã phát đi lời kêu gọi người dân Mỹ đoàn kết. 

Trong video dài khoảng 6 phút được đăng trên trang Twitter tổng thống Mỹ nhấn mạnh "đoàn kết là sức mạnh lớn nhất của chúng ta". Ông tuyên bố, "trong những ngày tiếp theo sự kiện 11/09/2001, chúng ta đã trông thấy những cử chỉ anh hùng ở khắp nơi. Chúng ta cũng đã chứng kiến điều quá hiếm hoi : ý nghĩa thực sự của đoàn kết quốc gia. Đoàn kết trong sức bền bỉ, trong khả năng xoa diu nỗi đau". 

Tổng thống Mỹ cũng tưởng nhớ đến những nạn nhân và gửi lời chia sẻ đến tất cả những ai đã mất người thân trong sự kiện đau thương. Ông Joe Biden cũng ca ngợi "những con người đã quên mình hy sinh cuộc sống trong những phút, những giờ, tháng, năm sau đó".

Đang bị chỉ trích về việc xử lý đợt rút quân khỏi Afghanistan, cũng như về những quyết định gần đây liên quan đến cuộc chiến chống dịch Covid-19, tổng thống Joe Biden muốn chứng tỏ mình là người tập hợp đoàn kết quốc gia. Ông nói : "Đoàn kết không có nghĩa là tất cả chúng ta phải tin vào cùng một việc, nhưng điều cốt lõi là chúng ta phải tôn trọng nhau và tin tưởng lẫn nhau". 

Tránh nhắc đến Afghanistan, tổng thống Mỹ khẳng định trong video rằng cuộc chiến chống khủng bố sẽ không dừng lại. 

Thanh Hà-Anh Vũ

***********************

20 năm vụ 11/9 : Người dân Afghanistan cay đắng và thất vọng về Mỹ

Minh Anh, RFI, 11/09/2021

Tại Afghanistan, sự kiện 11/09/2001 không tìm được tiếng vang do Taliban trở lại cầm quyền, đất nước quay trở lại với thời kỳ 20 năm trước.

Vị đắng của dân Afghanistan trong ngày 11 tháng 9. Theo tiết lộ của báo New York Times, drone của Mỹ tại Afghan hôm 30/08/2021 bắn trúng thường dân. WAKIL KOHSAR AFP/File

Loạt khủng bố cách nay 20 năm là nguồn cội cho cuộc can thiệp quân sự của Mỹ tại Afghanistan với gần 2.300 tỷ đô la đã được chi ra. Sự can thiệp đó mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng khoét sâu thêm những cách biệt và ngăn cách về văn hóa ở phần lớn đất nước.

Theo thông tín viên đài RFI Sonia Ghezali từ Kabul, cay đắng, thất vọng, ngờ vực là những cảm xúc của người dân Kabul khi nhìn về sự kiện này.

"Người ta đang trong một tình trạng cách nay 20 năm. Vào thời kỳ đó, tôi còn nhỏ nhưng tôi vẫn nhớ hết". Ali thổ lộ từ một căn phòng anh ở cùng với gia đình tại nhà người thân, nơi anh đang ẩn náu ở miền nam Afghanistan. Kể từ sau chiến thắng của Taliban, người giáo viên tiếng Anh này và thông dịch viên lo sợ cho sự sống của mình. Theo anh, mối liên hệ giữa Al Qaida – tác giả của loạt tấn công 11/9, và phe Taliban quá chặt chẽ, khó thể mà cắt đứt.

Tại Kabul, Rabia cũng sống trong nỗi sợ hãi. Cô đã từ bỏ công việc nhà báo. Cô cho biết : "phần lớn thời gian, tôi sống trong lo âu, sợ hãi, gò bó". Ngày 11/9 nguồn cội của sự can thiệp từ Mỹ, dẫn đầu một liên minh quốc tế đã thay đổi dòng đời của nhiều phụ nữ Afghanistan. Cô nói tiếp : "Hai mươi năm qua cứ như một giấc mơ dù là có rất nhiều khó khăn".

Cô nghĩ đến cơ hội phụ nữ được đi học tại những vùng đô thị, được tiếp cận việc làm, tham gia chính phủ, và một nền công lý đương nhiên là chậm và còn nhiều chông gai, nhưng mang lại nhiều quyền hơn.

Bà Ramiha Rezae, cựu thẩm phán tòa án Hôn nhân gia đình, hiện đang tỵ nạn tại Châu Âu khi chính quyền tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ, nhớ lại năm 2001, khi nhìn thấy những hình ảnh loạt tấn công 11/9, đã không nghĩ rằng đất nước của bà sẽ chuyển sang một thời kỳ mới. Hai mươi năm sau, thời kỳ đó không còn nữa để nhường chỗ cho những người từng bị đánh đuổi khỏi quyền lực".

Quân đội Mỹ đã giết nhầm thường dân

Liên quan đến vụ oanh kích sau cùng của Mỹ tại Afghanistan ngày 30/08/2021, New York Times hôm 10/09/2021 đã phản đối lời khẳng định của quân đội Mỹ cho là đã bắn hạ một quân thánh chiến với xe chở đầy chất nổ. Nhật báo Mỹ cho rằng các hình ảnh camera giám sát cho thấy tài xế là Ezmarai Ahmadi, một người làm việc cho một tổ chức phi chính phủ. Hôm xảy ra vụ oanh kích là một ngày làm việc bình thường, và trên xe chở đầy các thùng chứa nước. Gia đình nạn nhân nói rõ với AFP ngay hôm sau vụ oanh kích rằng có 10 người, trong đó phần lớn là trẻ em, đã bị thiệt mạng.

Minh Anh