Quân Nga oanh kích nhiều đô thị Ukraine trong thời gian "hưu chiến" của Putin
Thanh Hà, RFI, 08/01/2023
Lệnh ngừng bắn 36 giờ đồng hồ trong dịp lễ Giáng sinh tại Ukraine, do Nga đơn phương ban hành, đã kết thúc lúc 0 giờ ngày 08/01/2023. Tuy nhiên, tiếng súng chưa bao giờ im trong dịp lễ Giáng sinh của Chính Thống giáo.
Một người lính Ukraine trong một trường học bị phá hủy ở khu vực gần tiền tuyến, vùng Donetsk. Ảnh chụp ngày Giáng sinh của Chính Thống giáo, ngày 7/1/2023. Reuters - Stringer
Kiev tố cáo quân đội Nga không tuân thủ lệnh ngừng bắn do chính tổng thống Vladimir Putin ban hành. Trái lại, Moskva quy trách nhiệm cho bên Ukraine "ngăn cản thực thi lệnh ngừng bắn" khiến quân Nga phải "phản công đáp trả". Hãng thông tấn Nga TASS hôm 08/01/2023 cho biết hai nhà máy nhiệt điện trong khu vực Donetsk do quân đội Nga kiểm soát đã bị Ukraine tấn công. Ít nhất hai người bị thương. Ukraine không xác nhận tin trên.
Tối Thứ bảy 07/01/2023 tổng thống Volodymyr Zelensky trong cuộc nói chuyện hàng ngày qua video nhận định : "cả thế giới một lần nữa đã trông thấy cấp cao nhất trong chính quyền Moskva đã lừa dối công luận". Vào lúc tổng thống Vladimir Putin đơn phương ban hành lệnh ngừng bắn từ 12 giờ trưa ngày 06/01 đến 12 giờ đêm 07/01/2023, thì đạn pháo của Nga "trút xuống thành phố Bakhmut ở miền đông và nhiều điểm khác nữa trên lãnh thổ Ukraine". Chính quyền Ukraine cho biết có ít nhất 2 người thiệt mạng và 13 người bị thượng tại Bakhmut trong thời gian Nga ban hành lệnh ngừng bắn.
Phóng viên của hãng thông tấn Pháp AFP tại Tchassiv, cũng trong khu vực miền đông Ukraine, ghi nhận hàng loạt các đợt oanh kích ồ đạt đã diễn ra từ sáng ngày hôm qua, khi lệnh ngừng bắn vẫn còn hiệu lực.
Thông tín viên đài RFI Stéphane Siohan, từ Kiev, tổng kết tình hình trong hai ngày qua :
"Trước hết cần biết rằng phía Ukraine chưa bao giờ cam kết ngừng bắn. Ngay khi Vladimir Putin đề nghị hôm Thứ Năm vừa qua, Kiev đã coi đây là một cái bẫy, là kế hoãn binh. Do vậy Ukraine không chủ trương ngừng chiến và nhất là khi mà ngay từ trưa hôm Thứ Sáu vừa rồi, quân đội Nga đã hoàn toàn không buông súng !
Trong hai ngày Thứ sáu và Thứ bảy Nga vẫn tiếp tục oanh kích vào Kherson, Kramatorsk, Zaporijia và trong khu vực Tchernigiv. Nhưng giao tranh đã thực sự diễn ra khốc liệt từ 48 tiếng qua tại thị trấn Soledar, ngoại thành Bakhmut, vùng Donbass… Suốt trong hai ngày cuối tuần, lực lượng Nga, và nhất là các toán lính đánh thuê Wagner vào ban ngày đã cố tìm cách chiếm lại Soledar. Trong khi đó thì các nhóm đặc nhiệm và bán quân sự của Ukraine mở chiến dịch phản công và chủ yếu là hành động vào ban đêm, cũng ở những địa điểm này.
Tại một số nơi khác, tình hình không tiến triển gì nhiều, chủ yếu do đây đang là dịp lễ Giáng sinh. Nhưng trên các mặt trận then chốt, chiến sự vẫn tiếp diễn. Không có chuyện các bên ngừng bắn".
Kiev cáo buộc Nga biến Ukraine thành vùng đất nhiều mìn nhất
Trả lời hãng tin Hàn Quốc hôm 07/01/2023, thủ tướng Ukraine cáo buộc Nga biến Ukraine thành vùng đất có gài nhiều mìn nhất trên thế giới. Ước tính 250.000 cây số vuông trên đất Ukraine bị Nga gài mìn, theo thủ tướng Denis Shmyhal. Kiev đòi Nga phải trả lời trước công lý về hành vi nói trên.
Thanh Hà
**************************
Mỹ thông báo thêm khoản viện trợ lớn nhất hơn 3 tỉ đô la cho Ukraine
Thu Hằng, RFI, 07/01/2023
Ngay sau khi Pháp và Đức xác nhận chuyển xe tăng hạng nhẹ cho Kiev, ngày 06/01/2023, Hoa Kỳ cũng cho biết sẽ cung cấp 50 xe thiết giáp Bradley, cùng với nhiều loại vũ khí khác để giúp Ukraine chống xâm lược Nga. Tổng gói viện trợ lên đến hơn 3 tỉ đô la, được coi là "đợt hỗ trợ quân sự có giá trị lớn nhất mà Mỹ hứa từ trước đến nay".
Xe tăng Bradley mà Mỹ đã quyết định viện trợ cho Ukraine. © Reuters
Khoản viên trợ mới gồm 2,85 tỉ đô la vũ khí trích từ kho của quân đội Mỹ và 225 triệu đô la đặt hàng các nhà công nghiệp quốc phòng. Cụ thể, Ukraine sẽ nhận được 50 xe Bradley loại M2A2, được trang bị pháo 25 mm cùng với bệ phóng tên lửa chống tăng, chở được đội lái và thêm 6 quân nhân. Loại xe bọc thép bánh xích này cũng có thể bắn tên lửa chống tăng Javelin đã được trang bị cho quân Ukraine ngay từ đầu cuộc chiến chống Nga.
Tiếp theo còn có 100 xe bọc thép M113 vận chuyển quân, 55 xe bọc thép MRAP được thiết kế chống mìn và 18 khẩu pháo, nhiều trái phá, súng cối, tên lửa phòng không và súng ngắn.
Bà Laure Cooper, trợ lý thứ trưởng quốc phòng, phụ trách về Nga của Lầu Năm Góc, nhấn mạnh Mỹ "làm việc cần thiết để Ukraine có thể tiến thêm và chiếm lại lãnh thổ", "xe Bradley sẽ củng cố thêm năng lực của Ukraine tiến hành các cuộc thao diễn phức tạp trong gần như mọi điều kiện thời tiết và trên mọi địa hình, kể cả ở miền nam và miền đông đất nước".
Dù không gồm các loại xe tăng tấn công mà Ukraine vẫn đề nghị phương Tây cung cấp, nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky đã không giấu vui mừng, vì "lần đầu tiên", Ukraine "nhận được xe bọc thép Bradley", những loại vũ khí mới cần thiết, "kể cả những loại có độ chính xác cao". Theo AFP, tính cả đợt viện trợ quân sự hơn 3 tỉ đô la lần này, Mỹ đã cung cấp cho chính quyền Kiev 24,2 tỉ đô la kể từ khi Nga đưa quân chiếm Ukraine ngày 24/02/2022.
Trước đó, Pháp thông báo gửi xe tăng hạng nhẹ AMX 10-RC, còn Đức gửi 40 xe bọc thép Mader cho quân đội Ukraine. Những quyết định này bị Nga lên án làm "leo thang" căng thẳng. Một nhà ngoại giao Ba Lan cho báo Wall Street Journal biết hôm 06/01 là Warszawa cũng đang nghiên cứu khả năng viện trợ cho Ukraine xe tăng chiến đấu Leopard do Đức sản xuất.
Thu Hằng
***************************
Lệnh hưu chiến của Nga chứng tỏ sự tráo trở của Putin
Thùy Dương, RFI, 07/01/2023
Hôm 07/01/2023, theo đúng lịch Chính Thống giáo, các giáo dân theo truyền thống Chính Thống giáo tại Ukraine tổ chức Giáng sinh. Mặc dù tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố hưu chiến trong hai ngày 06-07/01/2023, dịp Giáng sinh của Chính Thống giáo, nhưng ngay từ hôm qua cả Moskva và Kiev đều tố cáo lẫn nhau về những vụ oanh kích.
Giáo dân Ukraine về dự lễ Giáng sinh Chính Thống giáo tại Nhà thờ lớn Assomption ở tu viện Petchersk, gần Kiev (Ukraine), ngày 07/01/2023. AP - Efrem Lukatsky
Trên thực tế, Kiev đã tuyên bố không có ý định đình chiến bởi theo Ukraine, lệnh hưu chiến mà Putin ban bố chỉ là chiêu "hoãn binh", "câu giờ" để chấn chỉnh đội ngũ sau các thiệt hại nặng nề trong những ngày qua trên chiến trường Ukraine. Bộ quốc phòng Nga cho biết các lực lượng vũ trang Ukraine đã pháo kích vào các vùng Luhansk, Donetsk và Zaporijjia. Reuters chưa kiểm chứng được về tình hình đình chiến tại Ukraine.
Về phía Mỹ, tổng thống Biden hôm qua nhận định trước báo giới là lệnh hưu chiến cho thấy Vladimir Putin đang gặp những khó khăn nghiêm trọng và đang "tìm cách lấy lại chút oxygène". Trong khi đó, Paris đánh giá đây là "ý đồ thô thiển của Nga để che giấu trách nhiệm" và là "bằng chứng bổ sung" về thái độ tráo trở của Moskva.
Chính Thống giáo Ukraine cử hành thánh lễ Giáng sinh tại trụ sở cũ của Chính Thống giáo Nga
Hôm 07/01/2023, vào đúng ngày lễ Giáng sinh Chính Thống giáo, lần đầu tiên người đứng đầu Giáo hội Chính Thống giáo Thống nhất của Ukraine cử hành thánh lễ tại Tu viện Laures ở Petchersk, nơi vốn dĩ là trụ sở của Tòa Thượng phụ Moskva tại Ukraine.
Theo thông tín viên RFI Stéphane Siohan tại Kiev, sự kiện này được xem là một cuộc cách mạng và sẽ làm phật lòng giới lãnh đạo Nga :
"Theo truyền thống, Tòa Thượng phụ Kiev, nay đã trở thành Giáo hội Ukraine Thống Nhất, tổ chức lễ Giáng sinh tại Tu viện Thánh Michel ở Kiev, trong khi Giáo hội Chính Thống có nguồn gốc từ Tòa Thượng phụ Moskva, thì làm lễ tại nhà thờ lớn nhất của tu viện Laures ở Petchersk, một công trình ngàn năm tuổi.
Có điều là từ vài tháng nay, một cuộc đấu tranh âm thầm đã đối lập chính quyền Ukraine chống lại Tòa Thượng phụ Moskva, dù vẫn mạnh mẽ, nhưng đang trên đà suy thoái. Một số linh mục và giáo xứ bị tố cáo là những đặc vụ của Thượng phụ Nga Kirill và điện Kremlin đang tìm cách gây ảnh hưởng tại Ukraine.
Mùa thu vừa qua, nhiều vụ khám soát đã được tiến hành tại tu viện Petchersk và đến cuối tháng 12/2022, Bộ Văn hóa Ukraine đã từ chối gia hạn hợp đồng, không cho phép Tòa Thượng phụ Moskva tiếp tục đặt trụ sở tại công trình vốn dĩ đã được UNESCO xếp hạng.
Sáng hôm nay, thứ Bảy, lần đầu tiên Giáo hội Ukraine Thống nhất cử hành thánh lễ quan trọng bậc nhất trong Nhà thờ lớn Assomption, vốn dĩ là một pháo đài tuyên truyền cho nước Nga trong suốt 3 thập kỷ qua.
Tại điện Kremlin, vụ việc sẽ được theo dõi rất sát sao, bởi vì một trong những lý do chính của cuộc chiến tranh lịch sử lớn này, là việc điện Kremlin muốn áp đặt quyền hành của mình tại Kiev. Nhiều người Nga cho rằng nước Nga đã ra đời từ Kiev cách nay một ngàn năm, rằng Kiev là một thành phố của Nga và các nhà thờ cổ chính là biểu tượng cho điều đó".
Thùy Dương
************************
Tấn công Ukraine bằng drone giá rẻ : Nga muốn triệt nguồn hậu thuẫn của phương Tây ?
Minh Anh, RFI, 06/01/2023
Với các cuộc tấn công Kiev bằng drone do Iran cung cấp, Nga dường như quyết tâm làm "chảy máu" kho tên lửa phòng không của Ukraine bằng loại máy bay không người lái tự sát giá rẻ.
Một mảnh vỡ từ drone Shahed của Iran bị quân đội Ukraine bắn hạ gần Kupiansk, Ukraine. AP – Ukrainian military's Strategic Communications Directorate
Trong vài tháng qua, đã có một sự thay đổi lớn trong chiến lược của Nga tại Ukraine. Trong khi chiến sự tại tiền tuyến tương đối rơi vào bế tắc, Moskva đã chuyển trọng tâm từ oanh kích dữ dội sang chơi trò tàn bạo "đập chuột chũi", khi mở hàng loạt cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tự sát và tên lửa hành trình vào các cơ sở hạ tầng chiến lược của Ukraine.
Kết quả của chiến dịch này là trong những ngày lễ cuối năm, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhìn nhận "gần chín triệu người dân", tức gần 1/5 dân số trước chiến tranh, đã bị mất điện. Trang mạng Responsible Statecraft của Mỹ trích dẫn nhận định gần đây của nhà nghiên cứu Barry Posen, Viện Công Nghệ Massachusetts, lưu ý rằng một chiến thuật như thế "có thể biến mùa đông thành một cuộc chiến tàn khốc cho sự sinh tồn đối với thường dân Ukraine".
Nhưng mục tiêu chính của chiến dịch này dường như còn đi xa hơn, tức là nhắm vào phương Tây. Theo báo Mỹ New York Times, drone tự sát do Iran sản xuất giá chỉ khoảng 20 ngàn đô la, trong khi tên lửa mà Ukraine sử dụng để bắn hạ chúng trị giá đến 140 ngàn đô la, và thường còn cao hơn thế nữa. Chẳng hạn, các loại tên lửa NASAMS do Mỹ sản xuất có giá 500 ngàn đô la và mỗi quả pháo của hệ thống phòng không Patriot có giá tới 4 triệu đô la.
Do vậy, khi phóng đi 80 chiếc drone như đã làm trong những ngày đầu năm 2023, điện Kremlin chỉ chi ra có 1,6 triệu đô la, trong khi Kiev (và các nước tài trợ phương Tây) phải bỏ ra đến 11,2 triệu đô la.
Hiện tại, những con số này chưa làm suy suyển khoản viện trợ 61,4 tỷ đô la mà chỉ riêng Hoa Kỳ cam kết cho Ukraine. Và cũng không chắc là điện Kremlin có khả năng sản xuất hàng loạt loại drone tự sát trong suốt cả năm.
Nhưng cuộc oanh kích bằng 80 drone vừa qua có thể là một dấu hiệu đầu tiên về một sự leo thang chiến lược đáng kể của Nga. Nếu Moskva duy trì được nhịp độ tấn công mỗi cuối tuần, các nước yểm trợ Kiev có thể phải gánh hơn một tỷ đô la mỗi năm chỉ riêng cho phòng không Ukraine.
Liên quan đến khả năng sản xuất vũ khí của Nga, mối ngờ vực của phương Tây hiếm khi thành sự thật. Trên trang mạng Foreign Affairs, nhà nghiên cứu Barry Posen, từng viết rằng "mặc dù các quan chức Mỹ và Anh thường xuyên dự đoán là quân đội Nga sẽ cạn kiệt nguồn cung đạn dược, nhưng rõ ràng họ vẫn tìm được chúng ở đâu đó".
Cuối cùng, trang mạng Responsible Statcraft dẫn lập luận gần đây của ông Michael Carpenter, đại sứ Mỹ bên cạnh Tổ chức Hợp tác và An ninh Châu Âu, theo đó, Hoa Kỳ phải đối mặt với nhiều thỏa hiệp khó khăn khi hậu thuẫn Ukraine, và mức phí cao của một vài hệ thống vũ khí sẽ khiến cho việc cung cấp nhiều hệ thống khác trở nên khó khăn hơn.
Trả lời báo Mỹ Politico, đại sứ Carpenter cảnh báo : "Quý vị phải tính đến chi phí. Kẻ thù chắc chắn cũng đang nhắm đến yếu tố chi phí".
Minh Anh
Nguồn : RFI, 06/01/2023
***************************
Ukraine : Moskva ban hành lệnh ngừng bắn, Kiev và phương Tây chỉ trích Nga giả dối
Thanh Hà, RFI, 06/01/2023
Trước thềm lễ Giáng sinh của Chính Thống giáo, điện Kremlin hôm 05/01/2023 ban hành lệnh ngừng bắn trên mọi mặt trận tại Ukraine trong vòng 36 giờ. Quyết định của tổng thống Vladimir Putin có hiệu lực kể từ 12 giờ trưa ngày 06/01/2023, cho đến 12 giờ đêm 07/01/2023. Nhưng Kiev lên án Nga dùng kế hoãn binh, còn phương Tây nghi ngờ thiện chí của tổng thống Putin.
Cây thông được trang trí dịp Giáng sinh Chính Thống giáo tại thành phố Mariupol bị Nga chiếm đóng ở vùng Donetsk, Ukraine, ngày 05/01/2023. AP - Alexei Alexandrov
Hãng tin Pháp AFP nhắc lại đây là lệnh ngừng bắn "có quy mô lớn nhất kể từ khi Moskva đưa quân xâm chiếm Ukraine" vào tháng 02/2022 và quyết định được đưa ra một tuần sau thất bại ê chề của quân đội Nga tại Makiivka làm 89 quân nhân Nga tử vong, theo số liệu của Bộ quốc phòng Nga.
Kiev lập tức lên án thái độ "giả dối" của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky xem lệnh ngừng bắn vào dịp lễ Giáng sinh Chính Thống giáo là "cái cớ để ngăn chặn đà tiến của lực lượng Ukraine tại vùng Donbass". Theo ông, Moskva dùng kế hoãn binh để "tiếp tế trang thiết bị và đạn dược cho quân đội Nga". Vẫn tổng thống Zelensky nêu lên câu hỏi : Nga ban hành lệnh ngừng bắn rồi "sẽ dẫn tới những hậu quả nào ? Hay sau đó sẽ có thêm nhiều tang tóc ?"
Thông tín viên RFI từ thủ đô Kiev, Abla Jounaidi và Boris Vichith tường thuật :
"Về phía Ukraine, không ai xem đây là một cử chỉ tỏ thiện chí của Moskva. Cố vấn của tổng thống Zelensky, Mikhailo Polodyak bác bỏ quyết định của Nga cũng như lời kêu gọi quân Ukraine ngừng bắn vào dịp lễ Giáng sinh của người Chính Thống giáo. Trên mạng Twitter, ông viết : "Quân Nga phải rút khỏi các vùng lãnh thổ đang chiếm đóng, và chỉ một khi đó mới có thể nói tới lệnh ngừng bắn. Đừng có giả dối".
Vài giờ trước đó, cũng ông Polodyak đã coi lệnh ngừng bắn phía Nga ban hành là một cái bẫy và chỉ trích thượng phụ Chính Thống giáo Kirill tuyên truyền cho Moskva. Tổng thống Vladimir Putin cho biết ông ban hành lệnh hưu chiến là thể theo lời kêu gọi của thượng phụ Kirill.
Đối với công luận Ukraine, nhân vật này đồng lõa với Moskva trong cuộc xâm lăng Ukraine. Mọi người ở đây đang quay lưng lại với nhà lãnh đạo tôn giáo này và cũng đang xa cách với truyền thống Giáng sinh của người Chính Thống giáo, xa lánh với quan điểm của Giáo hội tại Moskva. Dân Ukraine nay có khuynh hướng tổ chức Noel vào ngày 25/12 hơn là đón mừng Giáng sinh ngày 07/01. Ukraine năm nay đã đón Giáng sinh dưới các trận mưa bom của Nga nhắm vào các khu vực thường dân sinh sống".
Phản ứng quốc tế
Không chỉ có Kiev, phương Tây cũng hoài nghi về thiện chí của Nga. Tổng thống Mỹ, Joe Biden ngay hôm 05/01/2022 tuyên bố Vladimir Putin đã "không ngần ngại oanh kính các bệnh viện, nhà trẻ và nhà thời trong những ngày Giáng sinh 25/12 và mồng Một Tết dương lịch", đây chỉ là kế hoãn binh.
Ngoại trưởng Anh James Cleverly yêu cầu phải có một lệnh hưu chiến "vĩnh viễn", bởi thông báo của Moskva hôm qua "không cho phép vãn hồi hòa bình". Berlin thì đánh giá đề xuất của điện Kremlin "không mang lại tự do, không mang lại an ninh" cho Ukraine.
Nga kêu ngưng bắn nhưng vẫn nã pháo oanh kích Ukraine
Theo AFP, bất chấp lệnh hưu chiến hôm 06/01/2023 chính thức có hiệu lực theo lệnh của tổng thống Nga Vladimir Putin, tiếng đạn pháo vẫn vang lên từ hai phía ở mặt trận Bakhmut, phía đông Ukraine. Quân đội Nga còn hai lần oanh kích vào thành phố Kramatorsk, miền đông Ukraine. Trợ lý phủ tổng thống Ukraine Kyrylo Tymochenko, trên mạng Telegram cho biết, "quân xâm lược đã hai lần nã pháo rốc-kết. Một tòa nhà dân cư đã bị trúng đạn. Theo những thông tin ban đầu, hiện chưa có nạn nhân".
Thanh Hà