Chiến sự tiếp diễn ác liệt tại thành phố Soledar
Thùy Dương, RFI, 12/01/2023
Theo hãng tin AFP hôm 12/01/2023, Mykhaïlo Podoliak, một cố vấn của phủ tổng thống Ukraine, nhận định Bakhmout và Soledar vẫn là hai nơi giao tranh "đẫm máu nhất" từ đầu chiến tranh Ukraine đến nay. Các cuộc giao tranh đang tiếp diễn ở Bakhmout, dù thành phố gần như đã bị phá hủy hoàn toàn. Còn tại Soledar và khu mỏ muối cũ, chiến sự cũng vẫn ác liệt.
Môt binh sĩ Ukraine chỉ về hướng chiến tuyến gần Soledar, vùng Donetsk, Ukraine, ngày 11/01/2023. AP - LIBKOS
Từ Kramatorsk, đặc phái viên Aabla Jounaïdi và Boris Vichith gửi về bài phóng sự :
Ở phía tây Soledar, có một ngọn đồi mà từ đó có thể nhìn thấy thành phố mỏ phía dưới. Khói bốc lên mù mịt từ nhiều nơi, cho thấy các cuộc giao tranh khốc liệt đang diễn ra với hỏa lực phần lớn là từ các khẩu pháo.
Từ trên đỉnh đồi, Sasha, một binh sĩ thuộc đơn vị thiết giáp, mô tả tình hình với những ngôn từ hoa mỹ : "Chiếm được Soledar chẳng có ý nghĩa gì hết. Bởi vì nếu sau đó tiến ra bên ngoài để hướng tới các vùng lãnh thổ khác, quân của chúng tôi sẽ lộ ra ở không gian trống. Nếu quân Nga tấn công từ các khu mỏ để chiếm Bakhmut, quân chúng tôi sẽ trả giá đắt."
Liệu Soledar sẽ thất thủ hay không ? Đây thực sự không phải là câu hỏi khiến chỉ huy Serhii phải bận tâm nhất vào lúc này. Ở mặt trận phía Bakhmout, quân của ông trấn giữ tuyến phòng thủ trong lúc đang hao mòn sức lực.
Chỉ huy Serhii nói : "Tình hình không ổn định, ngày càng khó khăn hơn. Lực lượng của địch mất đi một số quân thì họ sẽ nhanh chóng thay thế. Nếu chúng tôi tiêu diệt được 100 binh lính, thì ngay tối hôm đó sẽ có 100 lính khác được bổ sung. Chúng tôi phải chiến đấu chống các tù nhân Nga và các đơn vị tinh nhuệ. Trước đây, khi nhiệt độ dịu hơn, mặt đất khiến chúng tôi và họ đều không thể di chuyển. Bây giờ, khi đất đóng băng, các loại xe di chuyển dễ dàng, nhưng việc đào hào và xây nơi trú ẩn lại trở nên khó khăn hơn."
Viên sĩ quan này muốn có thêm nhiều pháo để đẩy lui phòng tuyến của quân địch. Trong bầu không khí băng giá, ở phía bên này của vùng Donbass, các trận giao tranh còn lâu mới lắng xuống.
Hôm qua, lãnh đạo tổ chức lính đánh thuê Wagner, đội quân của Nga đang ở tuyến đầu trong trận chiến này, khẳng định đã kiểm soát được thành phố mỏ, nhưng cũng thừa nhận các trận giao tranh vẫn tiếp diễn tại một số khu vực trong thành phố. Điện Kremlin tỏ ra thận trọng hơn nhiều. Phát ngôn viên phủ tổng thống Nga, Dmitri Peskov, tuyên bố "trước khi công bố chiến thắng, phải chờ các tuyên bố chính thức". Tối hôm qua, tổng thống Ukraine Volodymy Zelensky cũng bác bỏ thông tin Soledar, thành phố 10.000 dân, đã rơi vào tay quân Nga.
Hành lang nhân đạo và trao đổi tù binh : Nga và Ukraine muốn Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian
Các nhà hòa giải nhân quyền Ukraine và Nga, trong cuộc gặp hôm 10-11/01 tại Ankara, đã kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp trong vấn đề thiết lập "hành lang nhân đạo" và trao đổi khoảng 40 tù binh của 2 nước. Theo AFP, tổng thống thổ Nhĩ Kỳ Erdogan khẳng định sẵn sàng đảm nhận vai trò này. Đại diện của Nga, Tatiana Moskalkova, nói với báo giới là hai bên đã trao đổi danh sách tù binh và quyết định trao trả cho Ukraine 40 người. Đồng nhiệm Ukraine chưa bình luận về thông tin nói trên.
Thùy Dương
**************************
Wagner khẳng định đã kiểm soát được Soledar
Thanh Phương, RFI, 11/01/2023
Sáng ngày 11/01/2023, lãnh đạo tổ chức bán quân sự Wagner của Nga khẳng định các lực lượng của họ đã giành quyền kiểm soát thành phố Soledar ở miền đông Ukraine, sau những trận giao tranh ác liệt trong tuần này. Ông Evgeny Prigozin nói thêm là các trận chiến trên đường phố tiếp diễn tại thành phố này.
Ảnh chụp một góc thành phố Soledar, miền đông Ukraine, ngày 05/01/2023. Reuters – Clodagh Kilcoyne
Tuy nhiên, theo hãng tin AFP, hiện chưa thể kiểm chứng được khẳng định nói trên của lãnh đạo Wagner. Prigojine đã đăng một bức ảnh chụp ông trong bộ quân phục, bao quanh là các chiến binh Wagner, nhưng không nói rõ là bức ảnh này được chụp ở đâu.
Về phần mình, Ukraine cho biết quân đội của nước này tiếp tục kháng cự trước những cuộc tấn công vào Soledar, thuộc tỉnh Donetsk, khoảng 15 cây số cách thành phố Bakhmut, thành phố mà quân Nga từ nhiều tháng qua đã cố chiếm giữ.
Ngoại trưởng Đức thăm Kharkiv
Về tình hình chiến sự tại những nơi khác, tối qua, quân Nga đã oanh kích vào thành phố Kharkiv ở miền đông bắc Ukraine, vài giờ sau khi ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock đến thăm thành phố này, theo lời mời của đồng nhiệm Ukraine Dmytro Kuleba. Trong chuyến thăm này, được giữ kín cho đến phút chót, ngoại trưởng Đức tuyên bố Kiev có thể trông chờ vào "sự đoàn kết" và "sự yểm trợ" của Berlin. Bà Baerbock cũng thông báo một gói viện trợ mới cho Ukraine, bao gồm 20 triệu euro giúp tháo dỡ mìn và 20 triệu giúp phát triển hệ thống Internet Starlink.
Thật ra, Kiev đòi cung cấp các xe tăng chiến đấu của phương Tây, nhưng Berlin cho tới nay vẫn chưa đáp ứng yêu cầu giao các xe thiết giáp tối tân "Leopard 2".
Canada cấp hệ thống phòng không Mỹ cho Ukraine
Trong khi đó, thủ tướng Justin Trudeau hôm qua thông báo Canada sẽ mua một hệ thống phòng không của Mỹ để tặng cho Ukraine. Thông báo được đưa ra sau cuộc gặp giữa thủ tướng Trudeau với tổng thống Mỹ Joe Biden tại Mexico.
Đây là hệ thống phòng không NASAMS đầu tiên mà Canada tặng cho Ukraine, trị giá được thẩm định là khoảng 280 triệu euro. Hệ thống này nhằm chống lại các cuộc oanh kích ồ ạt của Nga vào các cơ sở hạ tầng thiết yếu của Ukraine.
Nhiều nước khác cũng đã cung cấp các hệ thống phòng không cho Kiev, như Hoa Kỳ, Na Uy, Tây Ban Nha, Đức và Pháp.
Thanh Phương
***************************
Vì sao quân Nga cố chiếm thị trấn Soledar với "bất cứ giá nào" ?
Trọng Thành, RFI, 11/01/2023
Từ nhiều ngày nay, quân đội Nga mở nhiều cuộc tấn công dữ dội nhắm vào thị trấn nhỏ Soledar, thuộc tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine. Hôm 11/01/2022, chỉ huy lực lượng Wagner Nga thông báo đã chiếm được thị trấn Soledar, Kiev ngay lập tức bác bỏ. Vì sao thị trấn, với chỉ 10.000 dân trước chiến tranh này, lại là mục tiêu quân sự quan trọng của quân Nga ?
Tại một đoạn hầm của mỏ muối ở Solodar, tỉnh Donetsk, dưới độ sâu 300 mét. Ảnh chụp một buổi biểu diễn của dàn nhạc giao hưởng Donetsk Philharmonic năm 2007. Associated Press - Anonymous
Bàn đạp bao vây thị xã chiến lược Bakhmut
Đài France 24, hôm 10/01/2023, có bài tổng hợp một số lý do chính cho thấy ý nghĩa chiến lược của thị trấn Soledar đối với Nga. Điểm đầu tiên được các chuyên gia nhấn mạnh là vị trí chiến lược của Soledar cho phép làm bàn đạp tấn công các thành phố lớn của Ukraine thuộc tỉnh miền đông Donetsk. Nhà phân tích quân sự Sim Tack, thuộc Stratfor, công ty chuyên về tình báo địa chính trị, có trụ sở tại Mỹ, nhận định : "Tại miền đông Ukraine, tỉnh Luhansk đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga, nhưng tại tỉnh Donetsk, các thành phố lớn như Sloviansk và Kramatorsk (thuộc miền tây tỉnh Donetsk) hiện vẫn thuộc về Ukraine". Tình báo Anh cũng xác nhận việc chiếm được Soledar cho phép khép chặt vòng vây đối với thị xã chiến lược Bakhmut từ phía bắc, cắt một phần Bakhmut ra khỏi hậu phương Ukraine.
Donetsk là một trong bốn tỉnh của Ukraine, mà điện Kremlin tuyên bố sát nhập kể từ tháng 9/2022, sau các cuộc trưng cầu dân ý bị chính quyền Kiev và các đồng minh lên án. Đối với Moskva, việc kiểm soát Soledar trước hết cho phép củng cố được các vị trí của các lực lượng Nga xung quanh thị xã Bakhmut, cách Soledar khoảng 20 km về phía nam, nơi quân Nga đang cố chiếm lấy từ nhiều tháng nay.
Trên truyền hình Nga hôm qua, ngày 10/01, chỉ huy lực lượng ly khai thân Nga tỉnh Donetsk, Denis Pouchiline, khẳng định việc kiểm soát Soledar sẽ tạo ra được "viễn cảnh thuận lợi" để kiểm soát được Bakhmut, cũng như giúp cho việc tấn công chiếm lĩnh thị trấn Siversk, nằm chếch về phía bắc, cách Soledar khoảng 30 km, nơi quân Nga đã mở nhiều đợt tấn công từ tháng 7/2022 nhưng không thành công.
Hệ thống đường hầm 200 cây số
Soledar vừa có vị trí chiến lược về mặt địa lý và giao thông, nhưng cũng là đầu mối của một hệ thống đường hầm rộng lớn sâu trong lòng đất. Đây là ý nghĩa chiến lược quan trọng thứ hai của thị trấn nhỏ này. Truyền thông Hoa Kỳ dẫn lại nhận định bộ quốc phòng Anh đưa ra hôm qua, 10/01, cho hay mục tiêu của quân Nga là xâm nhập được vào "hệ thống đường hầm bỏ hoang của một mỏ muối, với chiều dài tổng cộng 200 km".
Hệ thống đường hầm 200 km này trải rộng khắp khu vực Bakhmut, cho phép bảo vệ an toàn cho nhiều đơn vị và thiết bị quân sự. Không chỉ là nơi ẩn náu của binh sĩ và phương tiện, hệ thống đường hầm trong các mỏ muối ở Soledar còn "cho phép luồn qua các chiến tuyến của đối phương", và có thể được sử dụng để tấn công tập hậu quân địch, theo tình báo Anh.
Trữ lượng khoáng sản lớn
Thị trấn Soledar còn có thêm một ý nghĩa chiến lược khác với phía Nga, theo viện tư vấn Mỹ Institute for the Study of War (ISW), có trụ sở tại Washington. Lực lượng tiến hành các cuộc tấn công nhắm vào Soledar không phải là quân đội chính quy Nga, mà là các nhóm vũ trang thuộc công ty lính đánh thuê Wagner, Evgueni Prigojine. Theo ISW, cũng như hãng tin Anh Reuters, dẫn lại một nguồn tin từ Nhà Trắng, mục tiêu hàng đầu của ông chủ Wagner khi cố chiếm lĩnh khu vực xung quanh thị xã Bakhmut là nhằm kiểm soát được nhiều khoáng sản rất lớn ở đây.
Thạch cao, đất sét, đá phấn, và đặc biệt muối, là các khoáng sản chính của Soledar. Trữ lượng muối ở đây được đánh giá đủ khai thác trong 2.000 năm. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ (ISW), đây có thể là lý do hàng đầu giải thích cho quyết tâm kiểm soát khu vực này bất chấp các nỗ lực kéo dài, cái giá phải trả là rất lớn.
Lợi ích tuyên truyền
Một động cơ quan trọng khác khiến Nga kiên quyết chiếm được thị trấn Soledar là về mặt truyền thông. Theo chuyên gia quân sự Sim Tack, Nga chắc chắn sẽ phô trương việc chiếm được Soledar như một "chiến thắng lớn". Kể từ tháng 9 đến nay, quân đội Nga liên tục gánh chịu nhiều thất bại lớn. Phải rút gần như hoàn toàn khỏi tỉnh Kharkiv ở đông bắc hồi tháng 9 và hồi tháng 11, phải rút khỏi Kherson, thủ phủ tỉnh Kherson, ở miền nam, tỉnh lỵ duy nhất mà Nga chiếm được của Ukraine kể từ đầu chiến tranh. Hiện tại, theo chuyên gia Sim Tack, Moskva "đang bị sa lầy trong một cuộc chiến dằng dai trên bộ, trong bối cảnh mùa đông bất lợi". Việc giành được thị trấn Soledar sẽ có ý nghĩa lớn với Nga cho việc tuyên truyền.
Đối với quân đội Ukraine thì sao ? Cuộc kháng cự tại thị trấn Soledar có thể là một cơ hội cho phép Ukraine kìm chân và tiêu hao binh lực của đối phương, buộc đối phương tung ra các lực lượng tinh nhuệ bậc nhất. Đài France 24 dẫn lại phát biểu của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tối ngày 09/01 : "Nhờ sự kháng cự của các binh sĩ của của chúng ta ở đó, ở Soledar, chúng ta đã có thêm được thời gian, và bảo tồn được các lực lượng của Ukraine".
Soledar, nơi kìm chân và tiêu hao quân Nga
Thông báo của lãnh đạo Ukraine được đưa ra đúng vào lúc lực lượng Wagner đang cố đẩy bật quân đội Ukraine khỏi Soledar. Tổn thất về phía Ukraine cũng rất lớn. Theo nguyên thủ Ukraine, "tất cả mọi thứ ở đây đều hoàn toàn bị phá hủy". Tuy nhiên, kẻ địch đã phải trả giá đắt : "Toàn bộ Soledar, tràn ngập xác quân thù, và khắp nơi là dấu vết bom đạn''. Theo chuyên gia Sim Tack, kiểu tấn công mà quân Nga tiến hành nhắm vào Soledar tương tự với cuộc tấn công vào thị xã Popasna, tỉnh Luhansk, mà phía Nga kiểm soát được vào tháng 5 năm ngoái. Chiến dịch này đã khiến Nga phải trả giá đắt. Chuyên gia Sim Tack nhấn mạnh là các phương tiện được huy động tham chiến gần như "bị phá hủy hoàn toàn".
Nếu Soledar thất thủ thì sao ? Đài Pháp France Info, dẫn lại thông tin từ bộ quốc phòng Anh, theo đó, ngay cả trong trường hợp Soledar thất thủ, các hệ quả với thị xã chiến lược Bakhmut là hoàn toàn không có gì là chắc chắn trong tương lai gần. Theo bộ quốc phòng Anh, Bakhmut vẫn còn có thể trông cậy vào "nhiều tuyến phòng thủ sâu và ổn định" và các lực lượng Ukraine vẫn còn "kiểm soát được một số tuyến giao thông huyết mạch".
Kể từ đầu cuộc xâm lăng của Nga tại Ukraine, ngày 24/02/2022, quân đội hùng mạnh của điện Kremlin đã phải gánh chịu hàng loạt tổn thất trước sự kháng cự của quân Ukraine, với sự hậu thuẫn về phương tiện quân sự của Hoa Kỳ và các đồng minh Châu Âu. Tại nhiều nơi, đặc biệt là tỉnh Donetsk, cuộc đọ sức quy mô đã biến thành một cuộc chiến tiêu hao, với tổn thất ngày càng chồng chất với quân đội Nga.
Trận chiến tại Soledar và Bakhmut, tỉnh Donetsk đang diễn ra là một trong các ví dụ tiêu biểu. Đài Europe 1 hôm qua dẫn lại chính phát biểu của ông chủ Wagner, Evgueny Prigozin, trên Telegram. Evgueny Prigozin thừa nhận, "cần phải nói thành thực là quân đội Ukraine đã chiến đấu anh dũng".
Trọng Thành