Nhiều trở ngại cho việc cấp chiến đấu cơ cho Ukraine
Thanh Phương, RFI, 01/02/2023
Trong khi một số nước phương Tây tuyên bố sẵn sàng cấp máy bay tiêm kích cho Ukraine, thì nhiều đồng minh của Kiev, trong đó có Hoa Kỳ, e ngại làm như vậy sẽ đẩy nước Nga leo thang quân sự. Nguy cơ xung đột với Nga chỉ là một trong nhiều trở ngại cho việc đáp ứng yêu cầu của Ukraine về chiến đấu cơ
Máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Bồ Đào Nha bay biểu diễn nhân kỷ niệm 100 năm chuyến bay đầu tiên vượt Nam Đại Tây Dương tại Lisboa ngày 03/04/2022. AP - Armando Franca
Vừa mới được phương Tây hứa cấp chiến xa hạng nặng, hôm 25/01/2023, tổng thống Volodymyr Zelensky đã kêu gọi các đồng minh viện trợ luôn cả chiến đấu cơ để chống trả quân xâm lược Nga. Thứ Hai vừa qua, trên mạng Twitter, quân đội Ukraine còn gợi ý với Hà Lan : "Chúng tôi thật sự rất cần những chiếc F-16 !" Đây là loại chiến đấu cơ được trang bị cho không quân nhiều nước thành viên khối NATO.
Mặc dù chính quyền Kiev khẩn thiết kêu gọi, các nước đồng minh của Ukraine cho tới nay vẫn chưa đồng nhất ý kiến và chưa thể đưa ra quyết định chung. Các nước như Hà Lan, Ba Lan, hay Slovakia thì cho biết đang "ráo riết xem xét" việc cấp chiến đấu cơ cho Kiev. Những nước khác, như Pháp, thì tỏ ra rất thận trọng. Ngày 30/01 vừa qua, tại La Haye, khi được hỏi về vấn đề này, tổng thống Emmanuel Macron chỉ trả lời : "Về nguyên tắc thì không có gì cấm cản". Về phần Hoa Kỳ, tổng thống Joe Biden đã thẳng thừng từ chối giao chiến đấu cơ Mỹ F-16 cho Ukraine.
Trở ngại chính cho việc giao máy bay tiêm kích cho Kiev đó là nguy cơ leo thang trong cuộc chiến tranh Ukraine. Đây là lập luận mà Đức đưa ra để biện minh cho quyết định không cấp thiết bị quân sự này cho Ukraine. Trả lời báo chí Đức hôm Chủ nhật 29/01, thủ tướng Olaf Scholz tuyên bố : "Vấn đề thậm chí không được đặt ra". Ông còn trấn an : "Không hề có chiến tranh giữa NATO và Nga". Sau khi Đức bật đèn xanh cho việc cấp chiến xa hạng nặng Leopard 2 cho Ukraine, đại sứ Nga tại Berlin đã tuyên bố trên mạng Telegram : "Đây là một quyết định cực kỳ nguy hiểm, sẽ đưa cuộc xung đột lên một cấp độ cao hơn".
Về phần mình, Pháp cũng không tính đến việc giao chiến đấu cơ Rafale hay Mirage 2000 cho Kiev, với lý do là nhu cầu thiết yếu của quân đội Ukraine hiện nay là các khẩu pháo, hệ thống phòng không và xe thiết giáp.
Ngoài nguy cơ leo thang quân sự với Nga, lý do thứ hai khiến nhiều nước phương Tây không muốn giao chiến đấu cơ cho Kiev, đó là sẽ rất khó mà bù đắp lại các phi đội, chẳng hạn như đối với Hoa Kỳ, sẽ không thể nhanh chóng sản xuất những chiếc F-16 để thay thế cho những chiếc được cấp cho Kiev.
Một lý do khác, đó là chiến đấu cơ chưa hẳn sẽ giúp quân đội Ukraine giành lợi thế nhiều trước quân Nga. Trả lời nhật báo Le Parisien ngày 26/01/2023, chuyên gia về vũ khí Stéphane Audrand lưu ý là cả hai bên Ukraine và Nga đều có một hệ thống phòng không dày đặc, cho nên bay trên một máy bay tiêm kích "khá là nguy hiểm".
Mặt khác, còn phải tính đến việc đào tạo phi công để lái các chiến đấu cơ của phương Tây và bảo trì các máy bay đó. Trên tờ Le Monde ngày 30/01/2023, Jean-Christophe Noel, một nhà nghiên cứu nguyên là phi công máy bay tiêm kích, cho biết học lái chiến đấu cơ lâu hơn nhiều so với học lái xe tăng. Theo ông, tùy kinh nghiệm của phi công, điều khiển F-16 không phức tạp lắm, nhưng để làm chủ được hệ thống vũ khí của loại phi cơ này, phải mất từ 6 đến 8 tháng luyện tập.
Nói chung, cấp chiến đấu cơ cho Ukraine sẽ rất tốn kém, huy động những nguồn tài chính mà theo lẽ có thể được dùng cho việc tăng cường các phương tiện khác, chẳng hạn như hệ thống phòng không, quân xa, đạn dược …
Thanh Phương
**********************
Ukraine thông báo sẽ nhận được ít nhất 120 xe tăng hạng nặng của phương Tây
Thanh Phương, RFI, 01/02/202
Hôm 31/01/2023, trên mạng Facebook, ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba thông báo là tổng cộng số xe tăng hạng nặng mà các nước phương Tây hứa cấp cho Kiev là " khoảng từ 120 đến 140 chiếc". Ông cho biết thêm những xe tăng đó là Leopard 2 do Đức sản xuất, Challenger 2 của Anh và Abrams của Mỹ.
Binh sĩ Ba Lan học sửa chữa xe tăng Leopard 2 PL tại Swietoszow, Ba Lan, ngày 31/01/2023. Reuters - KUBA Stezycki
Đây là lần đầu tiên Kiev tiết lộ tổng số xe tăng mà các đồng minh phương Tây hứa sẽ cấp cho quân đội Ukraine để chống trả quân xâm lược Nga. Tuy nhiên, tiến trình chuyển giao các chiến xa đó sẽ kéo dài nhiều tháng do phải mất thời gian để huấn luyện cho các binh sĩ Ukraine.
Anh Quốc dự trù sẽ giao cho Kiev các xe tăng Challenger vào cuối tháng 3, Đức thì sẽ gởi các chiếc Leopard đầu tiên vào cuối tháng 3 - đầu tháng 4. Nhiều nước Châu Âu khác như Ba Lan cũng sẽ viện trợ xe tăng Leopard cho Ukraine.
Một số quốc gia khác như Pháp còn do dự, chưa muốn lấy xe tăng từ kho vũ khí để viện trợ cho Kiev, vì lo ngại làm suy yếu khả năng quân sự của mình.
Tuy vậy, hôm qua, Paris thông báo cấp thêm cho quân đội Ukraine 12 đại bác Caesar 155 ly, ngoài 18 khẩu đại bác đã giao cho Kiev trước đó. Nhưng các khẩu đại bác rất chính xác đó không có tầm bắn hơn 100 km mà quân đội Ukraine cần để phá hủy các kho đạn và hệ thống cung ứng của quân Nga.
Về phần Hoa Kỳ, tổng thống Joe Biden hôm qua cho biết sẽ thảo luận với đồng nhiệm Ukraine Zelensky về những yêu cầu viện trợ quân sự bổ sung mà ông đưa ra. Sau xe tăng hạng nặng, tổng thống Ukraine đang hối thúc phương Tây cung cấp các tên lửa tầm xa và chiến đấu cơ.
Israel sẽ cấp viện trợ quân sự cho Ukraine
Trong khi đó, thủ tướng Benjamin Netanyahu hôm nay thông báo là Israel dự trù viện trợ quân sự cho Ukraine, đồng thời đề nghị đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Kiev và Moskva. Cho tới nay, ông Netanyahu vẫn tránh ủng hộ mạnh mẽ Ukraine, vì không muốn làm mích lòng Nga, hiện vẫn kiểm soát không phận nước Syria láng giềng.
Thanh Phương