Nhân chuyến thăm Việt Nam của ngoại trưởng Mỹ, Hà Nội và Washington "hy vọng" sớm nâng cấp quan hệ
Trọng Nghĩa, RFI, 15/04/2023
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 15/04/2023 đã bày tỏ mong muốn thắt chặt thêm và nâng cấp quan hệ giữa hai nước nhân chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông Blinken từ ngày lên lãnh đạo ngành ngoại giao Mỹ.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken gặp tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Hà Nội, ngày 15/04/2023. AP - Andrew Harnik
Đến Hà Nội từ hôm qua 14/04, trên đường đi Nhật Bản dự hội nghị nhóm G7, ngoại trưởng Mỹ đã có ngay một cuộc tiếp xúc với thủ tướng Việt Nam vào hôm nay 15/04, trước khi hội đàm với đồng nhiệm Việt Nam Bùi Thanh Sơn và gặp mặt tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng.
Theo hãng tin Anh Reuters, trong một phát biểu ngắn gọn trước cuộc tiếp xúc với thủ tướng Việt Nam, ngoại trưởng Mỹ đã nêu bật những "tiến bộ phi thường" trong quan hệ giữa hai nước trong một thập kỷ qua, cho rằng : "Giờ đây chúng tôi hy vọng có thể đưa quan hệ lên một tầm cao hơn nữa, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác kinh tế".
Ông Blinken đồng thời lưu ý rằng trong năm nay, Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chính thức giữa hai bên.
Về phần mình, thủ tướng Việt Nam cũng xác nhận sự kiện cả hai bên đang tìm cách nâng quan hệ "lên một tầm cao mới", sau cuộc điện đàm vào tháng trước giữa tổng thống Mỹ Joe Biden và lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, một cuộc tiếp xúc mà ông Chính đánh giá là đã mang lại "thành công lớn".
Theo Reuters, giới phân tích không loại trừ khả năng một cuộc găp mặt giữa hai ông Biden và Nguyễn Phú Trọng, hoặc những cuộc tiếp xúc cấp cao khác diễn ra vào tháng 07/2023. Vấn đề là chưa thể biết được là khi nào việc nâng cấp quan hệ chính thức có thể được nhất trí.
Trên bình diện chính thức, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đang ở mức "đối tác toàn diện". Ngay từ thời chính quyền Donald Trump, vấn đề nâng quan hệ song phương Viêt-Mỹ lên cấp "đối tác chiến lược" đã được Washington gợi lên.
Theo Reuters, Hoa Kỳ phải đối mặt với những thách thức ở Đông Nam Á trong việc xây dựng một liên minh để chống lại Trung Quốc và ngăn chặn các mưu toan của Bắc Kinh đối với Đài Loan. Đối với Mỹ, Việt Nam là một đối tác quan trọng ở Đông Nam Á mà Washington muốn tăng cường quan hệ.
Tuy nhiên, đối với Hà Nội, điều khó khăn là làm sao đẩy mạnh hợp tác với Washington mà không làm Bắc Kinh khó chịu, mặc dù Việt Nam càng lúc càng bị Trung Quốc thúc ép ở Biển Đông. Tính toán ngoại giao của Việt Nam, theo Reuters, còn phức tạp hơn nữa do việc quan hệ ngày càng gần gũi hơn giữa Bắc Kinh và Matxcơva trong thời gian gần đây sau khi Nga xâm lược Ukraine.
Trong bối cảnh đó, một số nhà phân tích không tránh khỏi hoài nghi về khả năng quan hệ Việt-Mỹ sớm được nâng cấp.
Reuters trích lời chuyên gia phân tích quốc phòng Mỹ, Derek Grossman, thuộc Rand Corporation : "Một mặt, theo góc nhìn từ Việt Nam thì đối địch với Trung Quốc là điều không cần thiết... Mặt khác, Hà Nội muốn tránh lộ diện một cách công khai như là một phần trong Chiến Lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ được thiết kế để chống lại Trung Quốc".
Theo phó phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ, Vedant Patel, trong cuộc gặp với thủ tướng Việt Nam, ngoại trưởng Blinken cũng đã "nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân quyền".
Sau cuộc tiếp xúc với ông Phạm Minh Chính, thủ tướng Việt Nam, vào hôm nay, ngoại trưởng Mỹ đã tham gia lễ động thổ công trình xây dựng đại sứ quán mới của Hoa Kỳ tại Hà Nội.
Trọng Nghĩa
***********************
Ngoại trưởng Mỹ đến Việt Nam trong nỗ lực nâng cấp quan hệ song phương
Anh Vũ, RFI, 14/04/2023
Trên đường tới Tokyo Nhật Bản họp hội nghị G7, ngoại trưởng Mỹ Anthony Bliken hôm 14/04/2023 công du Việt Nam theo lời mời của đồng nhiệm Việt Nam Bùi Thanh Sơn.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại sân bay Dublin, Ireland, ngày 13/04/2023, trước khi bay sang Hà Nội, Việt Nam. AP - Andrew Harnik
Đây là chuyến công du Việt nam đầu tiên của ngoại trưởng Anthony Bliken, sau chuyến thăm của phó tổng thống Mỹ Kamala Harris cuối tháng 8/2021. Trong 3 ngày thăm Việt Nam, ngoại trưởng Mỹ có các cuộc gặp với các lãnh đạo Việt Nam, trong bối cảnh kỷ niệm 10 năm hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Theo nhận định của Reuters, chuyến đi của ngoại trưởng Blinken còn nhằm thúc đẩy nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm đối tác chiến lược, mở rộng hợp tác, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng.
Việt Nam cố giữ thế cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc
Trong bối cảnh cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ -Trung diễn ra gay gắt, Việt Nam đối mặt với một vấn đề tế nhị là làm sao mở rộng quan hệ với Mỹ mà không gây khó chịu cho người láng giềng khổng lồ Trung Quốc.
Việt Nam một mặt vẫn lo ngại sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc, đặc biệt ở Biển Đông, nơi đang có những tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ giữa hai nước, mặt khác lại phải tính đến mối quan hệ thương mại sống còn với Trung Quốc.
Trong chiến lược với Châu Á -Thái Bình Dương nhằm ngăn chặn đà bành trướng ảnh hưởng của Trung Quốc, Hoa Kỳ đang nỗ lực tăng cường hiện diện trong khu vực bằng nhiều mối quan hệ liên minh, liên kết về kinh tế cũng như quân sự.
Hoa Kỳ đã đề cập đến việc nâng cấp quan hệ với Việt nam từ thời chính quyền Donald Trump. Dưới thời tổng thống Joe Biden, vấn đề nâng cấp quan hệ từ đối tác toàn diện lên thành đối tác chiến lược đã được gợi lại. Cuối tháng 3 vừa qua, tổng thống Mỹ Joe Biden và tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc điện đàm. Theo giới phân tích, được Reuters trích dẫn, dường như Việt Nam đã bắt đầu sẵn sàng cải thiện quan hệ tuy không chính thức nói ra. Chuyến thăm lần này của ngoại trưởng Blinken có thể là dịp để hai bên thảo luận về hồ sơ này.
Tuy nhiên, nhân quyền vẫn luôn luôn là vấn đề khá tế nhị trong quan hệ song phương. Vài giờ trước chuyến công du của ông Blinken, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ đã lên án chính quyền Hà Nội vừa kết án 6 năm tù một nhà hoạt động Việt Nam, đồng thời lưu ý là quan hệ đối tác giữa hai nước chỉ có thể được phát huy hết tiềm năng nếu vấn đề nhân quyền được cải thiện.
Anh Vũ