Nhân vật nhiều khả năng kế nhiệm Prigozhin
Vào lúc tương lai của Yevgeny Prigozhin bất định kể từ cuộc nổi loạn bất thành của tập đoàn bán quân sự Wagner, tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo hôm 13/07/2023 đã đề xuất với các binh sĩ Wagner một nhà lãnh đạo mới : Andrei Troshev, cựu chiến binh và là một trong những người sáng lập nhóm lính đánh thuê này.
Putin cho biết đã đề nghị các chiến binh Wagner phục vụ dưới sự chỉ huy của một nhà lãnh đạo mới, Andrei Troshev (giữa), sau cuộc nổi loạn bất thành của Yevgeny Prigozhin.
Nhà vua băng hà, nhà vua muôn năm ? Trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm 14/07, chủ nhân điện Kremlin cho biết đã đề nghị các chiến binh Wagner phục vụ dưới sự chỉ huy của một nhà lãnh đạo mới sau cuộc nổi loạn bất thành của Yevgeny Prigozhin. Nhưng dường như nhân vật này đã từ chối đề nghị của ông Putin.
Trong cuộc phỏng vấn được đăng trên báo Kommersant của Nga, Vladimir Putin đã đưa ra chi tiết về một cuộc họp được tổ chức vào cuối tháng 6 tại điện Kremlin, với sự góp mặt của các chỉ huy nhóm bán quân sự.
Công khai sỉ nhục cựu đầu bếp của mình, tổng thống Nga nói rằng những người lính Wagner "lẽ ra có thể tập trung lại và tiếp tục phục vụ. Sẽ không có gì thay đổi đối với họ và họ sẽ được lãnh đạo bởi một người thực sự chỉ huy họ trong suốt thời gian qua".
"Nhiều người (chỉ huy của Wagner) đã gật đầu khi tôi nói điều đó. Nhưng sau khi nghe những điều tôi nói, Prigozhin, ngồi ở phía trước, đã nói : ‘Không, mọi người không đồng ý với giải pháp này’", Vladimir Putin kết luận.
Một cựu chiến binh ở Afghanistan và Chechnya
Theo báo chí Nga, người mà ông chủ điện Kremlin gọi là "chỉ huy thực sự" của Wagner có tên là Andrei Troshev, với bí danh "Sedoy", tức là "Tóc bạc".
Andrei Troshev tại tiệc chiêu đãi ở điện Kremlin, Moskva, Nga, ngày 09/12/2016. © Kremlin via Reuters
Troshev sinh vào tháng 04/1953 tại Leningrad, vị đại tá đã về hưu này được coi là một anh hùng ở Nga. Vì những cống hiến của mình trong cuộc xâm lược Afghanistan của Liên Xô (1979-1989), Andrei Troshev, đã nhận được hai huân chương Sao Đỏ, huân chương quân sự từ thời Liên Xô cũ về những cống hiến đặc biệt.
Sĩ quan này cũng được tặng thưởng hai Huân chương Dũng cảm và một Huân chương Công huân Tổ quốc (người có công với tổ quốc) vì đã tham gia các chiến dịch quân sự ở Chechnya vào nửa cuối thập niên 1990.
Cuối cùng, Andrei Troshev được phong danh hiệu "Anh hùng nước Nga" vào năm 2016, danh hiệu cao qúy nhất của nước này, sau khi tham gia đánh chiếm Palmyra ở Syria khi đối đầu với các chiến binh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo. Troshev lúc đó đã về hưu và làm việc cho nhóm Wagner.
"Tóc bạc" cũng là cựu thành viên của "Đơn vị lực lượng cảnh sát đặc nhiệm" (OMON), lực lượng đặc biệt của bộ Nội vụ Nga và "Lực lượng can thiệp nhanh" (SOBR), một đơn vị tinh nhuệ trực thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga, thường được huy động chống tội phạm có tổ chức và khủng bố.
"Giám đốc điều hành" của Wagner
Bị Liên Hiệp Châu Âu (EU) trừng phạt vì vai trò của mình "trong các hoạt động quân sự của tập đoàn Wagner ở Syria", Andrei Troshev được EU mô tả là "giám đốc điều hành" của tập đoàn lính bán quân sự này.
Theo một tài liệu được soạn vào năm 2021, nêu chi tiết các biện pháp trừng phạt đối với một số nhân vật và thực thể của Nga, Troshev đặc biệt tham gia vào các chiến dịch tại khu vực Deir al-Zor. Nhân vật này có đóng góp quan trọng vào nỗ lực chiến tranh của tổng thống Syria Bashar al-Assad, và theo đó, hỗ trợ và được hưởng lợi từ chế độ Syria.
Chính quyền Anh cũng nhận định rằng cựu đại tá quân đội Nga là "giám đốc điều hành của nhóm Wagner. Như vậy, ông ta ủng hộ chế độ Syria và là thành viên của lực lượng dân quân đàn áp thường dân ở Syria".
Trong số các cộng sự thân cận của Troshev có Dmitry Utkin, cựu sĩ quan tình báo quân đội Nga (GRU), đồng thời là người đồng sáng lập tập đoàn Wagner, nổi tiếng là người say mê lịch sử của Đức Quốc Xã.
Một bức ảnh chụp ở tiệc chiêu đãi tại điện Kremlin vào năm 2016 cho thấy Vladimir Putin đứng cạnh Andrei Troshev và Dmitry Utkin, đeo rất nhiều huân chương quân sự.
Trong ảnh còn có hai chỉ huy khác của Wagner là Andrei Bogatov và Aleksandr Kuznetsov. Ông Kuznetsov bị kết án vào năm 2010 vì tội trộm cắp và bắt cóc trước khi được thả 3 năm sau đó, hãng truyền thông độc lập Meduza của Nga thuật lại.
Vũ khí, rượu và tiền
Ngoài danh tiếng về sự tàn bạo đã đeo bám tất cả các thành viên cấp cao của nhóm Wagner, thì có rất ít thông tin liên quan đến tính cách của người có thể sẽ kế vị Yevgeny Prigozhin.
Tuy nhiên, các nhà báo Nga đã thuật lại về giai đoạn ông Troshev nghiện rượu nặng vào năm 2017 khiến ông phải nhập viện. Theo truyền thông địa phương Fontanka, Andrei Troshev được phát hiện trong tình trạng say xỉn trên đường phố Saint-Petersburg.
Các nhân viên y tế sau đó đã rất ngạc nhiên khi phát hiện trên người ông có 5 triệu rúp (gần 55.000 euro theo tỷ giá hiện tại), 5.000 đô la tiền mặt, bản đồ Syria, biên lai mua súng và một vé máy bay đến thành phố Krasnodar.
Vladimir Putin đề xuất chỉ định Andrei Troshev làm người có thể kế nhiệm Yevgeny Prigozhin vào thời điểm tương lai của ông chủ nhóm Wagner ngày càng bất định. Prigozhin đã không còn xuất hiện trước công chúng từ hôm 24/06, ngày ông ta tiến hành nổi loạn chống lại bộ chỉ huy quân sự Nga.
Cho đến giờ, số phận của nhóm bán quân sự này vẫn là ẩn số. Các nguồn tin Ukraine đưa tin hôm 15/07 rằng lực lượng đầu tiên của Wagner đã đến Belarus.
Lòng trung thành được đền đáp ?
Theo Tatiana Stanovaya, một nhà nghiên cứu không thường trú tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, tổng thống Nga hiện muốn phân biệt rõ ràng giữa các chiến binh của Wagner, những người mà ông có thể khai thác kinh nghiệm và chuyên môn, và thủ lĩnh của nhóm lính đánh thuê, người mà ông hiện coi là liều lĩnh và không đáng tin cậy.
Tatiana Stanovaya giải thích trong một cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times của Mỹ : "Họ muốn bảo tồn cốt lõi của Wagner, nhưng dưới sự chỉ huy của ban lãnh đạo khác, chắc chắn phải trung thành hơn nhiều và có thể kiểm soát được".
Đầu tháng 7, Newsweek tiết lộ thông tin có thể làm sáng tỏ quyết định của Vladimir Putin. Sau cuộc nổi loạn bất thành của Prigozhin, Andrei Troshev bị sa thải khỏi tập đoàn Wagner vì vạch trần kế hoạch của ông chủ.
Tuần báo của Mỹ dựa trên một tài liệu được cho là do Cơ quan An ninh Liên Bang Nga (FSB) rò rỉ và lan truyền trên mạng Telegram của Nga. Nguồn tin này tiết lộ rằng Andrei Troshev đã thông báo cho các quan chức cấp cao của điện Kremlin về kế hoạch nổi loạn của nhóm Wagner. Lòng trung thành của "Tóc bạc" với tổng thống Putin có thể sắp gặt hái được thành quả.
(France 24)
Phan Minh
Nguồn : RFI, 18/07/2023