Lực lượng Houthi ở Yemen liên kết với Iran tuyên bố sẽ đáp trả các cuộc tấn công của Hoa Kỳ và Anh, nhưng khả năng các cuộc tấn công này của phương Tây gây ra một cuộc chiến tranh khu vực hiện dường như bị hạn chế trong khi Iran tìm cách tránh bị lôi kéo trực tiếp vào xung đột toàn diện.
Các chiến binh Houthi giương cao súng trong một cuộc biểu tình tại thủ đô Sanaa phản đối các cuộc tấn công của Mỹ, Anh vào Yemen ngày 12//1/2024...
Đáp trả các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ, các cuộc tấn công của phương Tây đã quốc tế hóa cuộc xung đột vốn đã lan rộng khắp khu vực kể từ khi Hamas và Israel giao chiến, trong đó các đồng minh của Iran cũng tiến hành các cuộc tấn công từ Lebanon, Syria và Iraq.
Lực lượng dân quân Iraq đáp trả bằng những mối đe dọa mới chống lại lợi ích của Hoa Kỳ, trong khi Washington tuyên bố Bahrain là quốc gia vùng Vịnh nằm trong số các đồng minh hỗ trợ chiến dịch của phương Tây khiến Houthi có thể nổi đóa. Lực lượng Houthi có kho máy bay không người lái và phi đạn hùng mạnh.
Ông Ali Vaez, nhà phân tích cấp cao về Iran tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, nói : "Hoàn toàn có thể thấy trước rằng cuộc chiến ở Gaza càng kéo dài thì nguy cơ leo thang và xung đột trong khu vực càng cao".
Ông nói thêm : "Iran khó có thể trực tiếp tham gia vào cuộc chiến chừng nào nước này chưa bị nhắm trực tiếp vào lãnh thổ của mình".
Nhưng Houthi có thể đẩy mạnh các cuộc tấn công của họ.
Ông Farea Al-Muslimi của Chatham House nói : "Các cuộc tấn công này sẽ không ngăn được người Houthi tiến hành các cuộc tấn công tiếp theo ở Biển Đỏ - nếu có thì ngược lại".
Saudi Arabia, một đồng minh của Bahrain, kêu gọi kiềm chế và "tránh leo thang", đồng thời nói thêm rằng họ đang theo dõi tình hình với "mối quan ngại lớn".
Tháng trước, tên của Saudi Arabia rõ ràng đã vắng mặt trong danh sách các quốc gia mà Hoa Kỳ công bố là một phần của liên minh hải quân bảo vệ hàng hải trên Biển Đỏ trước rủi ro từ Houthi.
Không mong muốn chiến tranh tổng thể
Lực lượng Houthi, lực lượng kiểm soát phần lớn Yemen, đã bắn vào các tàu thương mại mà họ cho là có liên hệ với Israel hoặc đang tới các cảng của Israel kể từ tháng 11/2023 và yêu cầu Israel dừng cuộc tấn công vào Dải Gaza.
Sau khi lực lượng Mỹ và Anh tiến hành hàng chục cuộc không kích khắp Yemen trong đêm để đáp trả, Houthi thề sẽ trả đũa và nói rằng 5 chiến binh của họ đã thiệt mạng.
Bộ Ngoại giao Iran cho biết các cuộc tấn công sẽ gây ra "sự bất an và bất ổn".
Nhưng trong khi Iran tiếp tục ủng hộ mạng lưới đồng minh kéo dài từ Địa Trung Hải đến vùng Vịnh có tên gọi là "Trục kháng cự", hai nguồn tin Iran cho biết Tehran không muốn trực tiếp tham gia.
Một nguồn tin thứ ba của Iran, một quan chức cấp cao yêu cầu giấu tên, cho biết người Houthi đang tự đưa ra quyết định và "chúng tôi ủng hộ cuộc chiến của họ, nhưng Tehran không muốn một cuộc chiến toàn diện trong khu vực". Quan chức này cho biết, việc ngăn chặn "sự tấn công của họ" là tùy thuộc vào Israel và Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ cho biết đang tìm cách ngăn chặn chiến tranh lan rộng khắp khu vực, bao gồm cả ở biên giới Israel-Lebanon, nơi Israel và Hezbollah do Iran hậu thuẫn đang xảy ra cuộc xung đột tồi tệ nhất trong 17 năm.
Hoa Kỳ đã cáo buộc Iran có liên quan đến hoạt động trong các cuộc tấn công ở Biển Đỏ của người Houthi. Iran phủ nhận mọi vai trò và nói rằng các đồng minh của họ tự đưa ra quyết định.
Ông Gregory Brew, nhà phân tích tại Eurasia Group, cho biết Tehran vẫn cảnh giác với việc mở rộng xung đột vì họ không muốn "trực tiếp hứng chịu nguy cơ bị trả đũa".
Ông nói : "Mặc dù có khả năng sẽ có phản ứng từ nhiều lực lượng ủy nhiệm khác nhau của Iran ở những nơi khác trong khu vực, nhưng việc Iran leo thang mạnh mẽ để đáp trả những cuộc tấn công này là khó có thể xảy ra".
Mối đe dọa Iraq
Tại Iraq, nơi các lực lượng được Tehran hậu thuẫn đang bắn vào lực lượng Mỹ, lực lượng dân quân Al-Nujaba cho biết lợi ích của Mỹ và các thành viên liên minh khác sẽ "không được an toàn kể từ bây giờ".
Một quan chức của lực lượng dân quân khác, Kataib Hezbollah của Iraq, cho biết các cuộc tấn công sẽ gây ra "hậu quả thảm khốc cho an ninh của toàn khu vực", bao gồm cả vùng Vịnh.
"Tất cả các lợi ích của Mỹ, không chỉ ở Iraq và Syria, mà còn ở toàn khu vực, sẽ là mục tiêu hợp pháp cho máy bay không người lái và phi đạn của chúng tôi", quan chức này tuyên bố.
Tại Lebanon, một nguồn tin hiểu rõ ý định của Hezbollah cho biết việc đáp trả các cuộc tấn công không phải là mối quan tâm của họ mà là của lực lượng Houthi.
Hoa Kỳ cho biết các cuộc tấn công của phương Tây không nhằm mục đích leo thang căng thẳng và hôm 12/1, Ngũ Giác Đài cho hay không có kế hoạch bổ sung lực lượng Hoa Kỳ vào khu vực và các cuộc tấn công vừa kể có "tác động tốt".
Sức mạnh của Houthi ở Yemen đã tăng lên kể từ khi nhóm này giành quyền kiểm soát thủ đô Sanaa vào năm 2014 và Saudi Arabia, nước đã can thiệp vào năm 2015 trong bối cảnh lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran, gần đây đã tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình để cố gắng thoát khỏi cuộc chiến.
Yemen đã có hơn một năm tương đối yên bình trong bối cảnh thúc đẩy hòa bình do Liên hiệp quốc dẫn đầu và Saudi Arabia, coi sự ổn định trong khu vực là quan trọng đối với các kế hoạch kinh tế của mình, đã tái thiết lập quan hệ ngoại giao với Iran vào năm ngoái sau nhiều năm thù nghịch.
Ông Andrea Krieg của King's College ở London cho rằng Houthi sẽ không lùi bước trước các cuộc tấn công của phương Tây.
Reuters
Nguồn : VOA, 13/01/2024