Ukraine và Liên Âu ngày càng "vận mệnh tương liên"
Trọng Thành, RFI, 24/02/2024
Cách nay vừa tròn hai năm, ngày 24/02/2022, tổng thống Vladimir Putin hạ lệnh cho quân đội tấn công Ukraine từ nhiều hướng. "Chiến dịch quân sự đặc biệt" của điện Kremlin, dự kiến diễn ra trong thời gian ngắn, rút cục đã bước sang năm thứ ba. Cuộc kháng chiến của quân dân Ukraine, với sự hỗ trợ của các đồng minh, gây tổn thất nặng nề cho Nga, với hàng trăm nghìn binh sĩ bị loại khỏi vòng chiến đấu, nhưng không đủ để đảo ngược tình thế.
Cờ Liên Âu hòa cùng biểu tượng chiếc đinh ba của Ukraine (vàng và xanh nước biển cũng là màu cờ Liên Âu và quốc kỳ hai mầu Ukraine). © AFP
Quân Nga lấn sân tại nhiều mặt trận ở miền nam và đông nam Ukraine, tiếp tục kiểm soát khoảng 18% lãnh thổ Ukraine. Viện trợ quân sự của các đồng minh có chiều hướng sụt giảm, đặc biệt do Hạ Viện Mỹ không ủng hộ cấp thêm 60 tỉ đô la, như dự kiến của chính quyền Biden. Tuy nhiên, trước dịp tròn hai năm can thiệp quân sự Nga, Châu Âu đã liên tục đưa ra một số tín hiệu ủng hộ mạnh mẽ cuộc kháng chiến chống xâm lược của người Ukraine, đặc biệt với việc thúc đẩy xây dựng "nền kinh tế phục vụ chiến tranh" (économie de guerre).
Quân đội Ukraine không chỉ phải đương đầu với nước Nga, và các đồng minh của Nga. Một điều đầy nghịch lý là, trong các vũ khí tối tân mà Nga đang dùng để bắn giết người Ukraine có nhiều loại linh kiện điện tử do chính phương Tây sản xuất. Một báo cáo của Anh, về tên lửa Bắc Triều Tiên mà Nga sử dụng để tấn công vùng Kharkiv, lần đầu tiên mô tả rõ điều này.
Cái chết của lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny trong một nhà tù ở Bắc Cực gây chấn động, trong giới tranh đấu Nga và phản ứng mạnh mẽ từ các nước phương Tây, nhưng lại được đón nhận thờ ơ tại Ukraine. Nhân dịp này nhiều người đặt câu hỏi : Phải chăng đối lập Nga và Ukraine cùng chung đối thủ, nhưng không cùng chiến tuyến ?
Cuộc kháng chiến Ukraine có thành công hay không, khi chỉ có 10% người Châu Âu, theo một thăm dò dư luận mới đây, tin tưởng vào chiến thắng của Kiev ? Cuộc chiến tranh xâm lược của Nga diễn ra trong bối cảnh Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đang ngày càng tỏ rõ sự bất lực : Lãnh đạo Liên Hiệp Quốc liên tục gióng chuông kêu gọi cải tổ triệt để. Trên đây là một số chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này, nhân ngày cuộc chiến vệ quốc của người Ukraine bước sang năm thứ ba.
Châu Âu từng bước hướng đến "nền kinh tế phục vụ chiến tranh"
"Châu Âu không tham chiến, nhưng chiến trường Ukraine cũng chính là chiến trường của Châu Âu", nhận định của chuyên gia quân sự và các vấn đề chiến lược quốc tế Louis Gautier với báo Pháp Le Monde, tóm lược mối quan hệ ngày càng trở nên "vận mệnh tương liên" giữa Ukraine và Châu Âu. Kể từ đầu chiến tranh, các nước Châu Âu đã và có kế hoạch cung cấp cho Ukraine khoảng 144 tỉ euro, gấp hơn hai lần so sới Hoa Kỳ (chưa kể khoản 50 tỉ euro vừa được 27 nước quyết định hôm 01/02). Khoản tiền này bao gồm viện trợ quân sự, nhân đạo, tái thiết… Viện trợ quân sự của Châu Âu, chỉ là một phần trong số đó, đứng thứ hai sau Mỹ (với hơn 42 tỉ đô la trên tổng số 67 tỉ đô la viện trợ).
Tuy nhiên, kể từ đầu năm 2024, trong bối cảnh triển vọng Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ quân sự Ukraine ngày càng trở nên đầy bất trắc, Châu Âu bắt đầu gia tăng nỗ lực. Hàng loạt thỏa thuận hỗ trợ an ninh song phương 10 năm giữa các nước Châu Âu và Ukraine được ký kết. Tiếp theo Anh (ký kết ngày 12/01), đến lượt Pháp và Đức (ngày 16/02), rồi Đan Mạch (ngày 22/02). Thụy Điển cung cấp khoản viện trợ quân sự "chưa từng có" cho Kiev. Trước thềm hội nghị an ninh Munich, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen nói đến việc Liên Âu cần có một ủy viên phụ trách Quốc phòng của khối.
Cho đến nay, các hỗ trợ quân sự của Châu Âu cho Ukraine được thực hiện trong khuôn khổ Cơ chế European Peace Facility (EPF) (tạm dịch là cơ chế Hỗ trợ Hòa bình của Châu Âu). Cơ chế này cho phép mang lại các hỗ trợ nhất thời cho Kiev, nhưng không bảo đảm tính liên tục. Theo ủy viên Châu Âu về thị trường Nội Địa, Thierry Breton, các hỗ trợ của Châu Âu trong hai năm đầu chiến tranh là dựa trên kho vũ khí có sẵn. Để đáp ứng nhu cầu của cuộc kháng chiến lâu dài chống Nga, Châu Âu cần nâng cấp ngành công nghiệp quốc phòng của khối. Hôm 17/02, tập đoàn vũ khí Đức Rheinmetall thông báo dự án xây dựng nhà máy sản xuất đạn pháo ngay tại Ukraine, với công suất hàng trăm nghìn trái/năm ngay trong năm 2025. Rheinmetall dự kiến tăng gấp 10 công suất sản xuất đạn tại Châu Âu.
Xe tăng Leopard 1 Đức sản xuất tại một kho chứa ở Tournais, Bỉ, ngày 31/01/2023. Reuters – Yvé Herman
Vấn đề "xây dựng nền kinh tế phục vụ chiến tranh" là điều ngày càng được các lãnh đạo Châu Âu nhấn mạnh trong bối cảnh khối 27 nước không đủ lực để thực hiện cam kết hỗ trợ vũ khí cho Ukraine. Châu Âu chỉ đáp ứng được hơn 500.000 đạn pháo trước cuối tháng 3/2024, tức khoảng một nửa nhu cầu đạn pháo cho Ukraine theo chỉ tiêu. Một bài viết cho International Institute for Strategic Studies của các chuyên gia quân sự cho biết Ukraine cần từ 75.000 đến 90.000 đạn pháo/tháng để duy trì phòng thủ, và hơn gấp đôi số đó (từ 200.000 đến 250.000), để có thể phản công lớn.
Theo báo chí Châu Âu, Ủy Ban Châu Âu có kế hoạch từ đây đến cuối tháng 2, đầu tháng 3, công bố một "chiến lược xây dựng nền công nghiệp quốc phòng Châu Âu". Trong năm nay, dự kiến 18 quốc gia Châu Âu sẽ nâng mức đầu tư cho quốc phòng lên mức 2% GDP, so với 11 nước hồi năm ngoái.
Gần 1 triệu đạn pháo có thể được cấp cho Kiev "những tuần tới" nhờ Cộng hòa Czech
Việc thiếu viện trợ quân sự từ đồng minh được chỉ ra là một nguyên nhân chính khiến quân đội Ukraine đánh mất thế thượng phong, từng có được vào đầu mùa hè năm ngoái. Ít ngày gần đây, trong lúc Châu Âu bất lực trong việc đáp ứng nhu cầu đạn dược của Kiev như cam kết, thông tin từ Cộng hòa Czech cho biết Praha đã tìm được một số nguồn ngoài phương Tây, có thể cung cấp khoảng 800.000 đạn pháo 122 mm và 155 mm, số lượng gần tương đương với chỉ tiêu mà toàn Châu Âu phấn đấu sản xuất trong thời gian một năm.
Trong một cuộc họp báo tại Munich, bên lề Hội nghị an ninh quốc tế hôm 17/02, tổng thống Cộng hòa Czech Petr Pavel khẳng định, Bộ Quốc phòng nước này cùng một số doanh nghiệp đã liên lạc được với các đối tác xin ẩn danh, sẵn sàng cung cấp "ngay trong những tuần tới" số đạn dược nói trên. Cộng hòa Czech đang vận động các nước Châu Âu góp đủ 1,5 tỉ euro cho dự án này, số tiền nằm ngoài cơ chế Hỗ trợ Hòa bình của Châu Âu EPF. Theo Pháp và Hy Lạp, ngân sách của EDF nên dành riêng để thúc đẩy nền công nghiệp quốc phòng ngay tại Châu Âu.
Điều không dễ hóa giải : Linh kiện phương Tây "tiếp sức" cho cuộc xâm lăng Nga !
Về việc công nghệ phương Tây tiếp sức cho quân đội Nga trong cuộc xâm lăng Ukraine, những ngày gần đây báo chí phương Tây loan tải thông tin của trung tâm điều tra Conflict Armament Research, có trụ sở tại Anh, cho biết đa số các linh kiện điện tử trong tên lửa Bắc Triều Tiên, mà Nga sử dụng tại Ukraine, là do doanh nghiệp phương Tây sản xuất.
Thông tín viên Celio Fioretti tường trình từ Seoul :
"Báo cáo này là ghi nhận rõ ràng đầu tiên về các linh kiện nước ngoài, có mặt trong các tên lửa Bắc Triều Tiên. Theo các khảo sát về 290 linh kiện trong tên lửa Bắc Triều Tiên, thu thập được gần thành phố Kharkiv hồi tháng Giêng 2024, gần 75% số linh kiện này là do các doanh nghiệp Mỹ sản xuất. 16% do các doanh nghiệp Châu Âu, chủ yếu là doanh nghiệp Đức, Hà Lan và Thụy Sĩ.
Tất cả các linh kiện này đều được sản xuất rất gần đây, trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến 2023. Các nhà điều tra Anh cũng nêu bật vấn đề tên lửa Bắc Triều Tiên đã được lắp ráp rất nhanh chóng. Báo cáo của Anh không công bố tên của các doanh nghiệp liên quan. Theo các nhà điều tra, có nhiều khả năng là các linh kiện điện tử này đã không được cố tình xuất khẩu sang Bắc Triều Tiên, mà được chuyển sang Bắc Triều Tiên thông qua một số doanh nghiệp khác.
Các phát hiện này một lần nữa cho thấy việc thực thi các trừng phạt kinh tế đối với chế độ Kim Jong-un khó khăn như thế nào. Bất chấp việc chính quyền Biden thành lập một nhóm chuyên trách để kiểm soát việc buôn bán các linh kiện cho phép chế tạo tên lửa, Bắc Triều Tiên vẫn luôn tìm được các nguồn cung cho chương trình phát triển vũ khí. Việc đưa tên lửa sang Ukraine cũng có thể được chế độ Bắc Triều Tiên sử dụng như một cơ hội cho phép trắc nghiệm các vũ khí này trong các điều kiện hiện thực".
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (giữa) tham dự lễ khai trương một tên lửa 600mm, Bình Nhưỡng, ngày 31/12/2022. AP
Cũng trung tâm điều tra này hồi năm ngoái cho biết 82% linh kiện điện tử của drone Iran cấp cho Nga được sản xuất tại Mỹ. Theo CNN, nhóm chuyên trách có sứ mạng chặn đứng các luồng hàng điện tử lưỡng dụng - dân dụng/quân sự - được bán cho Nga và các đồng minh của Nga, thông qua các cơ sở trung gian, đã được chính quyền Biden đã lập ra từ cuối 2022. Nhóm này đã đạt được các kết quả gì trong lĩnh vực nói trên ? CNN đặt câu hỏi với Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, nhưng không nhận được hồi đáp. Việc đến cả quốc gia bị cấm vận nghiêm ngặt như Bắc Triều Tiên có được linh kiện của phương Tây cho thấy ngăn chặn quả không dễ.
Đối lập Nga và Ukraine : Chung đối thủ, nhưng không cùng chiến tuyến ?
Thông tin về cái chết của nhà đối lập chính của điện Kremlin, ông Alexei Navalny, trong nhà tù Bắc Cực hôm 16/02, gây xúc động mạnh mẽ trong giới tranh đấu Nga, và phản ứng dữ dội từ nhiều quốc gia phương Tây, nhưng dường như đã chỉ nhận được thái độ dửng dưng của người Ukraine, theo ghi nhận của nhiều nhà quan sát . Vì sao ông Navalny, một người liên tục có các phát biểu cực lực lên án cuộc chiến tranh của chế độ Putin chống Ukraine, lại không được người Ukraine ủng hộ ?
Báo Pháp Le Figaro có bài giải thích lý do. Chuyên gia Thụy Điển Andreas Umland, trong một bài viết trên Atlantic Council, nêu nhận định được nhiều người chia sẻ, đó là lập trường không rõ ràng của ông Navalny về chủ quyền bán đảo Crimée, nơi đại đa số dân nói tiếng Nga, bị Moskva chiếm đoạt từ năm 2014, khiến đông đảo người Ukraine ngờ vực ông. Trong một phát biểu trước cuộc chiến xâm lăng của Nga, nhà lãnh đạo đối lập này đã nhấn mạnh đến sự gắn bó mật thiết giữa Nga, Belarus và Ukraine (hay "Tiểu Nga" theo cách gọi phổ biến của người Nga), cần được duy trì. Quan điểm mang tính dân tộc chủ nghĩa nói trên bị chỉ trích là rất gần gũi với quan điểm "Đại Nga" của giới lãnh đạo Nga và không ít người Nga, được coi là điều biện minh cho cuộc xâm lăng. Theo Le Figaro, ông Navalny đã cố gắng nhưng không hoàn toàn thoát ra được lăng kính dân tộc chủ nghĩa Đại Nga.
Nhà đối lập Nga Ilia Iachine, với biểu ngữ chống chiến tranh xâm lược Ukraine. © flickr
Không khí nghi kỵ của người Ukraine với giới tranh đấu người Nga vì dân chủ cho nước Nga dường như đã che lấp một thực tế là, hiện tại có nhiều nhà tranh đấu Nga đang chịu các án tù nặng nề vì phản đối cuộc xâm lăng Ukraine, như ông Ilia Iachine. Mới đây, từ trại giam, nhà đối lập đang thọ án 8 năm tù này, trong một thư trả lời phỏng vấn tuần báo Pháp Le Point , khẳng định, "nếu phương Tây đoàn kết, không thỏa hiệp với điện Kremlin, chế độ Putin sẽ sớm sụp đổ".
Nhiều người tranh đấu cho độc lập của Ukraine ắt hẳn không thể không biết nhà báo Nga Alexei Venediktov, sinh năm 1955, cựu tổng biên tập đài Tiếng vọng Moskva (Ekho Moskvy). Tiếng vọng Moskva, nơi Navalny từng làm việc, từng là phương tiện truyền thông độc lập hiếm hoi ở Nga với khoảng 100 phóng viên. Đài Tiếng vọng Moskva lên án cuộc xâm lăng Ukraine, ngay từ những giờ đầu tiên, đã bị buộc phải đóng cửa. Nhà báo Alexei Venediktov tiếp tục ở lại trong "nhà tù lớn". Ông duy trì một kênh Youtube, với sứ mạng ‘‘giải độc" cho xã hội Nga . Trả lời phỏng vấn chuyên mục Pháp ngữ "Khách mời quốc tế" của RFI, đăng ngày 24/02/2024, cựu tổng biên tập đài Tiếng vọng Moskva cho biết, sau hai năm chiến tranh, giờ đây "chính những người Nga ủng hộ chiến dịch đặc biệt của Putin cũng đã mỏi mệt".
Nhà báo Alexei Venediktov, cựu tổng biên tập đài độc lập Tiếng vọng Moskva. AFP – Vasily Maximov
Để duy trì sự ủng hộ của dân chúng với Ukraine, cần điều chỉnh cách thức truyền thông
Đông đảo người Châu Âu vẫn tiếp tục ủng hộ cuộc kháng chiến của Ukraine, nhưng có rất ít người tin vào chiến thắng của Kiev. Đây là điều mà giới lãnh đạo Châu Âu cần chú ý, theo viện tư vấn Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (European Council on Foreign Relations - ECFR). Theo một cuộc thăm dò tại 12 quốc gia Châu Âu, công bố hôm nay, 21/02/2024, chỉ có 10% người dân tin Ukraine thắng Nga, 20% tin Nga thắng. 37% người được hỏi cho rằng hai bên sẽ chấm dứt chiến tranh bằng thỏa hiệp. Tin tưởng nhất vào thắng lợi của Ukraine là người dân Ba Lan, Thụy Điển và Bồ Đào Nha. Bi quan nhất là Hungary, Hy Lạp và Ý.
Điều tra mang tên "Chiến tranh và bầu cử : Làm thế nào các lãnh đạo Châu Âu có thể duy trì được sự ủng hộ trong dân chúng đối với Ukraine", do viện tư vấn Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu thực hiện theo đơn đặt hàng của Ủy Ban Châu Âu, tiến hành tại 12 quốc gia Châu Âu.
Ông Mark Leonard, đồng tác giả của cuộc điều tra, lưu ý là để duy trì mức độ ủng hộ hiện nay với Ukraine (với khoảng 41% theo thăm dò dư luận này), các lãnh đạo Châu Âu phải thay đổi cách thông tin về cuộc chiến tranh. Cuộc chiến chống xâm lược Nga của Ukraine có triển vọng sẽ kéo dài và khốc liệt, truyền thông có vai trò hàng đầu. Nhà nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu nhấn mạnh, "hiện tại đa số người Châu Âu sẵn sàng làm tất cả để ngăn cản Nga giành chiến thắng, nhưng không tin rằng Kiev có thể đánh bại Moskva về mặt quân sự".
Chiến tranh Ukraine, nguy cơ "hỗn loạn" toàn cầu và áp lực cải tổ Hội đồng Bảo an
Hai năm nhìn lại cuộc chiến xâm lăng của Nga là một cách để có một cái nhìn đúng hướng hơn về tương lai. Báo Pháp Challenge đưa ra một nhận định đáng chú ý về tính chất đặc biệt của cuộc chiến này, khi coi đó là "một cuộc chiến tranh thực dân đầu tiên với sự bảo trợ của vũ khí hạt nhân… Một cuộc xung đột với ý thức hệ kiểu thế kỷ XIX, nhưng với nhiều phương pháp của thế kỷ 20 và nhiều vũ khí của thế kỷ 21".
Để hiểu sâu xa hơn về cuộc chiến Nga chống Ukraine, cần vượt khỏi câu chuyện xung đột giữa hai quốc gia, hay hai nhóm nước. Tại diễn đàn Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 07/02, tổng thư ký Antonio Guterres nói thẳng : "Hội đồng Bảo an (Hội đồng Bảo an) – công cụ chủ yếu để bảo vệ hòa bình thế giới – đã bất lực do các rạn vỡ địa chính trị… Đây không phải lần đầu tiên Hội đồng bị chia rẽ, nhưng đây là lần tồi tệ nhất. Mức độ tê liệt giờ đây sâu sắc và nguy hiểm hơn nhiều... Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, đã từng có các cơ chế cho phép xử lý quan hệ giữa các siêu cường. Trong khi đó, trong thế giới đa cực ngày nay, hoàn toàn vắng mặt các cơ chế như vậy. Thế giới chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên hỗn loạn". Lãnh đạo Liên Hiệp Quốc cảnh báo nguy cơ "phát triển các phương tiện giết người kiểu mới (ngụ ý nhắc đến sự phát triển không được kiểm soát của trí thông minh nhân tạo)'', cùng với các đại hiểm họa do biến đổi khí hậu, ''khiến nhân loại đi đến tự hủy diệt".
Không chỉ có chiến tranh ở Ukraine và Gaza. Tổng cộng ít nhất 114 triệu người trên toàn cầu phải sơ tán do bạo lực, chiến tranh, tính đến tháng 9/2023, tăng thêm 4 triệu người riêng trong quý ba. Cuối tháng Giêng 2024, lãnh đạo Liên Hiệp Quốc đã kêu nhóm G77 (gồm hơn 130 quốc gia đang phát triển) và Trung Quốc cải tổ sâu sắc "cơ chế quản trị toàn cầu", bởi thành phần Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc giờ đây không còn phù hợp với thực tế.
Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel phát biểu tại Diễn đàn Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tháng 9/2023. © ảnh Liên Hiệp Quốc
"Lời tiên tri" của Jean Monnet
Không chỉ các nước đang phát triển mong muốn điều này. Cải tổ Hội đồng Bảo an cũng là chủ trương của Liên Hiệp Châu Âu. Trong một phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hồi tháng 9/2023, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel, kêu gọi sửa đổi Hiến chương Liên Hiệp Quốc để xét lại "quyền phủ quyết" của thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, đang làm tê liệt mọi nỗ lực tập thể vì hòa bình. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu thừa nhận Hội đồng Bảo an đang mất dần quyền uy, và kêu gọi mở rộng định chế này cho đại diện nhiều khối nước khác. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu cũng thừa nhận "uy quyền gần như tuyệt đối" của khối G7 trong lĩnh vực tiền tệ quốc tế là bất công, và Liên Âu sẵn sàng tham gia thay đổi.
Hướng đến cải tổ triệt để định chế Hội đồng Bảo an, bước đầu tự khẳng định như một đại cường về quân sự, để gia tăng khả năng tự vệ, cũng như cơ hội cho hòa bình là những nỗ lực mới đây của Liên Âu. Nỗ lực không thể có được nếu không có cuộc xâm lăng Ukraine của Nga đánh thức. Sự trỗi dậy của Liên Âu dường như ứng với "lời tiên tri" của người được coi là đồng sáng lập Liên Âu, chính trị gia Pháp Jean Monnet (1888 – 1979), "Liên Âu sẽ hình thành qua các khủng hoảng, và tổng hợp các giải pháp đáp ứng các khủng hoảng chính là điều làm nên Liên Âu".
Trọng Thành
Nguồn : RFI, 24/02/2024
*****************************
Nhóm G7 tái khẳng định ủng hộ mạnh mẽ Ukraine, buộc Nga "trả giá" vì gây chiến
Thu Hằng, RFI, 25/02/2024
Nhóm G7 tổ chức họp đúng ngày biểu tượng tròn hai năm Nga mở chiến dịch xâm lược Ukraine. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, nước chủ tịch luân phiên G7, chủ trì cuộc họp tại Kiev ngày 24/02/2024 cùng với nhiều lãnh đạo Châu Âu và thủ tướng Canada. Trong thông cáo chung, G7 khẳng định "sẽ tiếp tục buộc Nga trả giá đắt cho cuộc chiến, giảm nguồn thu và cản trở những nỗ lực xây dựng cỗ máy chiến tranh Nga".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, thủ tướng Ý Giorgia Meloni và hủ tướng Canada Justin Trudeau tham dự hội nghị video với các nhà lãnh đạo G7, nhân kỷ niệm hai năm Nga xâm chiếm Ukraine. Ảnh chụp tại Kyiv, Ukraine, ngày 24/02/2024. via Reuters – Ukrainian Presidential Press Service
Theo AFP, các nước đồng minh của Kiev cũng lên án Teheran, Bắc Kinh, Bình Nhưỡng ủng hộ Matxcơva và khẳng định "hành động chống mọi tác nhân hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của Nga".
Thông tín viên RFI Anne Le Nir tại Roma cho biết thêm :
"Trước cuộc họp của nhóm G7 là một buổi họp báo, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đề nghị các nước đồng minh phương Tây làm hết sức để 2024 trở thành năm quyết định cho việc khôi phục an ninh thực thụ và lâu dài ở Ukraine.
Ông cũng nồng nhiệt cảm ơn Ý và Canada vì những thỏa thuận an ninh song phương vừa được ký. Những thỏa thuận tương tự như vậy đã được ký với Đức và Pháp. Nhưng khác với hai nước này, Ý đã không nêu rõ khoản ngân sách hỗ trợ.
Cuộc họp đầu tiên của nhóm G7 dưới sự chủ trì của Ý hôm qua cũng đúc kết được một tuyên bố chung tái khẳng định sự ủng hộ vững chắc đối với Ukraine. Bảy cường quốc thế giới cam kết gia tăng viện trợ và "hỗ trợ những nước khác bị tác động nghiêm trọng vì hệ quả của cuộc chiến với Nga".
Ngoài ra, "nhiều biện pháp trừng phạt mới" nhắm vào các nhân tố ở các nước thứ ba giúp Nga có được vũ khí "cũng sẽ được ban hành". Và "tài sản của Nga sẽ tiếp tục bị phong tỏa chừng nào điện Kremlin chưa bồi thường thiệt hại gây ra cho Ukraine".
Ukraine tin tưởng "sẽ chiến thắng" Nga
Tổng thống Volodymyr Zelensky tham dự cuộc họp của G7, bày tỏ tin tưởng "sẽ chiến thắng" quân Nga nhưng cần phương tiện để thành công. Một lần nữa, ông "trông cậy" vào các đồng minh khẩn trương viện trợ quân sự. Sau khi ký thỏa thuận an ninh với Kiev, thủ tướng Justin Trudeau thông báo Canada sẽ viện trợ 2,2 tỉ đô la tài chính và quân sự trong năm 2024. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết Liên Âu sẽ chuyển 4,5 tỉ euro cho Kiev vào tháng 3. Đây là khoản đầu tiên trong tổng số 50 tỉ euro được 27 nước thông qua vào tháng hai.
Trên chiến trường, Nga tiếp tục tấn công Ukraine vào ban đêm. Quân đội Ukraine cho biết bắn chặn 16 trên 18 drone tự sát trong đêm 25/02, trong đó có nhiều drone ở vùng Kiev. Hệ thống phòng không ở Odessa đã bắn hạ 2 tên lửa Kh-31P. Tân tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky, nhậm chức từ 08/02, cùng với bộ trưởng quốc phòng, đã thăm nhiều vị trí chỉ huy ở chiến tuyến và cam kết "cải thiện khả năng chiến đấu, sức bền và quản lý" trong quân đội.
Thu Hằng
*****************************
Ukraine kỳ vọng Mỹ sẽ viện trợ kinh tế 11,8 tỷ USD trong năm nay
Reuters, VOA, 25/02/2024
Ukraine dự kiến sẽ nhận được 11,8 tỷ USD hỗ trợ kinh tế trong năm nay từ Hoa Kỳ, Thủ tướng nước này cho biết hôm 25/2.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal.
Kyiv phải đối mặt với khoản thiếu hụt ngân sách 37 tỷ USD trong năm 2024 trong khi chống lại cuộc xâm lược kéo dài hai năm của Nga, và đang dựa vào các đối tác phương Tây để có viện trợ quan trọng.
Ông Denys Shmyhal nói trong một hội nghị được truyền hình ở Kyiv rằng ông hy vọng rằng các nhà lập pháp Hoa Kỳ sẽ phê duyệt hỗ trợ kinh tế và quân sự đã được chờ đợi từ lâu.
Ukraine cũng dự kiến sẽ nhận được 18 tỷ euro viện trợ của EU, vốn được phê duyệt vào đầu năm nay.
Trong một diễn biến liên quan, Nga hôm 25/2 cho biết rằng lực lượng của họ đã chiếm được những vị trí thuận lợi hơn gần Avdiivka và Donetsk sau khi Tổng thống Vladimir Putin ra lệnh cho quân đội tiến sâu hơn vào Ukraine sau hai năm tiến hành chiến tranh toàn diện.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết rằng quân đội của họ đã đẩy lùi lực lượng Ukraine gần Klishchiivka, Dyleyevka và Kurdiumivka ở khu vực Donetsk và chiếm các vị trí tốt hơn gần Avdiivka, vốn đã rơi vào tay Nga hồi đầu tháng này.
Bộ này cho biết rằng quân đội Nga đã đẩy lùi 7 cuộc phản công của Ukraine trong khu vực. Bộ này cho biết thêm rằng tổng cộng 77 máy bay không người lái của Ukraine đã bị phá hủy.
Nguồn : VOA, 25/02/2024
*********************************
Lãnh đạo phương Tây tề tựu về Kyiv, cam kết hỗ trợ Ukraine nhân kỉ niệm chiến tranh
Reuters, VOA, 25/02/2024
Các thủ tướng của Ý và Canada kí các hiệp ước an ninh với Ukraine vào ngày thứ Bảy khi các nhà lãnh đạo phương Tây tề tựu về Kyiv nhân kỉ niệm hai năm cuộc xâm lược quân sự của Nga, trong khi chiến sự chưa thấy hồi kết.
Các nhà lãnh đạo của Canada, Ý, EU và Bỉ cùng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy (giữa) dự buổi lễ đặt vòng hoa tại Bức tường tưởng nhớ những chiến sĩ vệ quốc đã hi sinh ở Kyiv, nhân kỉ niệm hai năm ngày Nga xâm lược Ukraine, ngày 24/2/2024.
Sau những thành công ban đầu trong việc đẩy lùi quân đội Nga, Ukraine gần đây đã vấp phải những trở ngại trên chiến trường ở miền đông, khi các tướng lĩnh của nước này than phiền về tình trạng vũ khí và binh lính ngày càng thiếu hụt.
Nhằm xua tan lo ngại rằng phương Tây đang thờ ơ về cuộc xung đột, Thủ tướng Giorgia Meloni của Ý và Justin Trudeau của Canada đến Kyiv vào sáng sớm ngày thứ Bảy cùng với Chủ tịch Ủy hội Châu Âu Ursula von der Leyen và Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo.
"Thông điệp mà tôi muốn gửi hôm nay tới... tất cả người dân Ukraine là họ không đơn độc. Tôi muốn các bạn biết rằng chúng tôi vô cùng biết ơn", bà Meloni nói khi kí hiệp ước quốc phòng 10 năm với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.
Ông Trudeau đã kí một hiệp ước tương tự và cam kết hỗ trợ tài chính và quân sự khoảng 2,25 tỉ đôla trong năm nay.
"Chúng tôi sẽ sát cánh với Ukraine bằng bất cứ cách nào, cho đến khi nào còn cần thiết", ông Trudeau nói.
Người dân Ukraine đã tổ chức các buổi lễ tưởng niệm, đặt hoa tưởng nhớ nhiều người đã thiệt mạng, giữa lúc có những lo ngại rằng chiến tranh sẽ tiếp diễn nhiều năm và Tổng thống Nga Vladimir Putin không tỏ dấu hiệu lùi bước.
"Tôi là người thực tế và hiểu rằng rất có thể chiến tranh sẽ kéo dài ba hoặc bốn năm nữa. Tôi hi vọng xã hội sẽ huy động, tôi hi vọng chúng tôi có thể bằng cách nào đó đánh bại Nga", một cư dân tên Denys Symonovskiy ở Kyiv nói.
Ông Zelenskyy đưa các nhà lãnh đạo nước ngoài đi tham quan sân bay Hostomel - nơi diễn ra trận chiến ác liệt vào đầu cuộc xâm lược khi Nga cố gắng đưa lính nhảy dù tới nhằm chiếm thủ đô Kyiv cách đó vài kilômét.
"Hai năm trước chúng ta đón quân địch ở đây bằng hỏa lực, và hai năm sau chúng ta đón bạn bè, đối tác của mình ở đây", ông Zelenskyy nói trong phát biểu trên truyền hình trước xác máy bay làm hậu cảnh.
"Bất cứ người bình thường nào cũng muốn chiến tranh kết thúc. Nhưng không ai trong chúng ta sẽ cho phép Ukraine của chúng ta kết liễu". ông nói thêm. "Từ 'độc lập' sẽ luôn đứng cạnh từ ‘Ukraine’ trong lịch sử tương lai".
Bên ngoài Kyiv, chiến tranh vẫn tiếp diễn không ngớt.
Drone của Nga đã tấn công cảng Odesa trong đêm thứ hai, bắn trúng một tòa nhà chung cư khiến một người thiệt mạng, thống đốc khu vực cho biết. Ở Dnipro, một drone của Nga tấn công một tòa nhà chung cư và lực lượng cứu hộ tìm thấy hai người chết.
Trong khi đó, một nguồn tin ở Kyiv cho biết drone của Ukraine đã gây ra hỏa hoạn tại một nhà máy thép của Nga. Một quan chức Nga xác định đó là nhà máy ở Lipetsk, cách Ukraine khoảng 400 km, và sản xuất khoảng 18% sản lượng của Nga.
Các hiệp ước an ninh của Canada và Ý giống các hiệp ước tương tự được kí kết gần đây với Pháp và Đức.
Tuy nhiên, khoản viện trợ 61 tỉ đôla mà Tổng thống Mỹ Joe Biden hứa cấp đang bị các nghị sĩ Đảng Cộng hòa chặn lại tại Quốc hội, phủ bóng đen lên hi vọng của Kyiv trong việc đẩy lùi quân đội Nga đông hơn nhiều và được cấp vũ khí đầy đủ hơn.
Ông Biden dự kiến sẽ tham dự một cuộc họp qua video gồm các nhà lãnh đạo của các nền dân chủ lớn thuộc Nhóm Bảy Cường quốc (G7) vào ngày thứ Bảy mà ông Zelenskyy cũng góp mặt.
Phương Tây coi cuộc xâm lược này là hành động gây hấn phi lý cần phải bị đẩy lùi và Ý, chủ tịch hiện tại của G7, nói điều thiết yếu là phải thách thức những nhận thức cho rằng nước này đã mệt mỏi vì cuộc xung đột và Nga đang chiến thắng.
Khi xe tăng và bộ binh Nga tràn qua biên giới trước bình minh vào ngày 24/2/2022, 40 triệu người Ukraine đã gây bất ngờ khi họ làm chậm lại và chặn bước tiến của quân Nga.
Nhưng khi cuộc chiến bước sang năm thứ ba, những trở ngại ở phía đông khiến quân đội Ukraine lâm vào thế dễ bị tổn thương.
Nguồn : VOA, 25/02/2024
*********************************
Đức vẫn đang bàn về việc cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine
Reuters, VOA, 25/02/2024
Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock, tại thành phố cảng Odesa ở Biển Đen của Ukraine ngày thứ Bảy, nói Đức vẫn đang bàn về việc có nên cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine hay không.
Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock có chuyến thăm không báo trước tới nước Ukraine nhân dịp kỉ niệm hai năm cuộc xâm lược của Nga.
"Tất nhiên, mọi thứ (liên quan đến hỗ trợ quân sự) mà chúng tôi cung cấp đều quá ít", bà nói trong cuộc họp báo sau khi có chuyến thăm không báo trước tới nước này.
"Chúng tôi đang vắt óc, đặc biệt là trong năm qua, về vấn đề làm thế nào để cung cấp nhiều hơn, bao gồm cả các hệ thống vũ khí tầm xa", bà nói tại sự kiện được tổ chức chung với Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nhân kỉ niệm hai năm ngày Nga xâm lược quân sự Ukraine.
Các nhà lãnh đạo Ukraine đã thúc giục các đối tác phương Tây cung cấp các hệ thống vũ khí mới, đặc biệt là các phi đạn tầm xa hơn để tấn công sâu hơn phía sau phòng tuyến của Nga, chẳng hạn như phi đạn ATACMS của Mỹ và phi đạn hành trình Taurus của Đức.
Các nhà lập pháp Đức ngày thứ Năm phê chuẩn gửi thêm hỗ trợ quân sự cho Ukraine, bao gồm các hệ thống vũ khí tầm xa, nhưng bác bỏ lời kêu gọi của phe đối lập gửi phi đạn Taurus cho Kyiv.
Các quan chức Đức nêu ra lo ngại rằng phi đạn có thể leo thang cuộc chiến bên trong lãnh thổ Nga và có thể được coi là sự tham gia trực tiếp hơn của Đức vào cuộc xung đột.
Các nhà lãnh đạo phương Tây tề tựu về Kyiv vào thứ Bảy, tìm cách xua tan những lo ngại rằng phương Tây đang trở nên thờ ơ về cuộc xung đột.
"Việc người dân Ukraine nói thứ gì họ cũng cần thêm là điều hoàn toàn có thể hiểu được", bà Baerbock nói.
Ông Kuleba nói ông sẽ không đi sâu vào chi tiết về vũ khí và hệ thống phòng không bổ sung mà ông nói đã được thảo luận, nhưng nói thêm rằng đã có những đề nghị cụ thể và Đức sẽ giải quyết chúng theo phương thức song phương với Ukraine hoặc trong các bối cảnh lớn hơn.
Nguồn : VOA, 25/02/2024