Vì sao Nikki Haley khăng khăng đấu với Donald Trump ?
Anh Vũ, RFI, 26/02/2024
Nikki Haley sẽ không bỏ cuộc. Bất chấp thất bại ê chề trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Nam Carolina hôm thứ Bảy và các cuộc thăm dò cho thấy đối thủ Donald Trump vẫn là ứng viên đầy triển được đảng Cộng hòa đề cử, bà Haley vẫn nhất quyết tiếp tục cuộc đua. Phải chăng bà hy vọng trở thành người thay thế trong trường hợp ứng viên tỷ phú bị kết án giữa chiến dịch tranh cử ? Hay bà nhắm đến năm mục tiêu 2028, trong một đảng Cộng hòa thời hậu Trump ?
Một ngày sau thất bại, tại Nam Carolina, ứng viên Nikki Haley phát biểu trong chiến dịch tranh cử tại Troy, Michigan, ngày 25/02/2024. AP - Carlos Osorio
Không có cơ hội nào để chiến thắng, tuy nhiên, bà vẫn ở lại cuộc đua. Nikki Haley, ứng cử viên cuối cùng đối đầu với Donald Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, lại phải chịu một thất bại bầu cử nữa hôm thứ Bảy ngày 24 tháng 2 tại Nam Carolina. Có lẽ thất bại này là sự xúc phạm cá nhân lớn nhất kể từ khi bà làm thống đốc bang này từ năm 2011 đến năm 2017.
Tuy nhiên, thất bại mới này không làm bà nhụt chí. Nikki Haley nhắc lại vào tối thứ Bảy rằng bà sẽ tiếp tục chiến đấu. "Tôi sẽ không từ bỏ cuộc chiến đấu này", bà tuyên bố với những người ủng hộ tại một cuộc mít tinh ở Charleston. Nhưng cho đến khi nào ? Câu trả lời chỉ có mình bà biết.
Sau các bang Michigan vào thứ Ba tới, rồi đến Idaho, Missouri và Bắc Dakota, điểm hẹn lớn nhất của cuộc bầu cử này sẽ là ngày thứ Ba trọng đại (Super Tuesday) 05/03. Vào ngày hôm đó, hai chục bang sẽ đồng loạt bầu cử, mà kết quả theo các cuộc thăm dò thì sẽ chỉ càng củng cố vị thế độc tôn của Donald Trump để đảng Cộng hòa vào mùa hè tới chính thức cử ông ra tranh cử tổng thống Mỹ.
Tất cả các nhà phân tích đều đồng ý với nhau một điều : Chỉ có phép màu thì Nikki Haley mới lật ngược được xu thế này. Câu hỏi đặt ra là tại sao bà vẫn tiếp tục cuộc đua ? Lý do đầu tiên tất nhiên là bởi vì bà còn nguồn tài chính. Mấu chốt của mọi chiến dịch tranh cử ở Hoa Kỳ là tiền. Mà tiền thì bà Nikki Haley không thiếu. Bà đã quyên góp được 11 triệu đô la hồi tháng 1 và bộ phận chuyên trách tranh cử của bà PAC (Pilitical Action Committee), cũng đã quyên được 12 triệu đô la vào cùng giai đoạn đó. Những con số như vậy cao hơn so với chiến dịch của Donald Trump (8,8 triệu đô la quyên góp được đến tháng 1 và 7,3 triệu từ tổ chức tranh cử PAC của ông).
Kế hoạch B ?
Nhưng đối mặt với các kết quả bà, một câu hỏi khác được đặt ra : làm thế nào một ứng cử viên thất bại trông thấy lại có thể tiếp tục nhận được nhiều tiền như vậy ? Những nhà tài trợ đó thấy gì ở Nikki Haley ?
Một số người cho rằng, đó sẽ là kế hoạch B trong trường hợp Donald Trump qua đời hoặc bị kết án trước khi được đề cử (Ông Trump đã 77 tuổi và bị buộc 91 tội danh hình sự). Đối với những người khác, nhìn về lâu dài, họ nghĩ tới thời kỳ hậu Trump và việc ủng hộ Nikki Haley ngày hôm nay sẽ giúp chuẩn bị lãnh địa trong đảng.
Vốn đã quen với vai trò người ngoài cuộc trong cuốt sự nghiệp chính trị của mình, ứng viên này đã từng giành nhiều chiến thắng bất ngờ trong nhiều cuộc bầu cử. Bà trả lời các các câu hỏi của báo chí mà không giải đáp thực sự bí ẩn trong động cơ tranh cử của mình.
Trước tiên, bà nói rõ : Không giống như các ứng viên tranh cử sơ bộ khác đã bỏ cuộc giữa chừng, bà không tìm kiếm một vị trí nào trong chính quyền tương lai của Trump. Nikki Haley, đã từng nắm chức đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc dưới nhiệm kỳ của Donald Trump, cho đến tận gần đây vẫn còn là một lựa chọn nghiêm túc trong danh sách những những người có tiềm năng làm phó tổng thống cho nhà tỷ phú.
Nhưng từ đầu năm nay, bà gia tăng công kích cựu tổng thống Mỹ. Ông Trump không mấy ưa tính cách thiếu trung thành đó của bà và đã đặt Nikki Haley là mục tiêu mới của mình. Ông thậm chí còn gọi bà bằng biệt danh "não chim".
Trong diễn văn hôm 20/02 để tái khẳng định tiếp tục cuộc đua, bà Haley xác nhận "không sợ sự trừng phạt của Trump". Bà nói : "Tôi cảm thấy không có nhu cầu phải cúi mình. Tương lai chính trị của cá nhân tôi không phải là mối lo".
"Chúng ta không ở Nga"
Theo hãng tin AP đã phỏng vấn Nikki Haley, nếu bà còn ở lại cuộc đua, ít nhất đến ngày thứ Super Tuesday tới đây, đơn giản là vì nguyên tắc. Bà Haley khẳng định "10 ngày sau cuộc bầu cử ở Nam Carolina, 20 bang khác sẽ bầu. Tôi muốn nói ở đây là chúng ta không ở Nga. Chúng ta không muốn thấy một người nào đó xuất hiện và để người đó ẵm đi 99% phiếu bầu".
Trả lời phóng viên AP, bà Haley ghi nhận không còn một cơ hội nào thắng ở các bang đó, bà nhấn mạnh : "Thay vì hỏi tôi sẽ thắng ở bang nào, tại sao không hỏi làm sao ông ta (Donald Trump) sẽ đắc cử tổng thống sau khi đã mất cả năm ở tòa án ?"
Theo bà ứng viên, một bản án (cho ông Trump) trước ngày bầu cử, ngày 05/11 tới, là một khả năng có thực. Nhưng đặt giả định rằng ông Trump không thể đắc cử trong trường hợp bị kết án là điều sai lầm trên khía cạnh pháp lý vì không có điều gì cấm đoán trong Hiến pháp Mỹ.
Không quan trọng, Nikki Haley vẫn tỏ ra hiên ngang. Trong bài diễn văn hôm 20/02, bà khẳng định "chiến đấu" cho điều mà bà "cho là chính đáng". Tối thứ Bảy vừa rồi bà nhắc lại điều đã nói ở hết cuộc mít tinh này đến cuộc mít tinh khác : "Tôi không tin Donald Trump có thể đánh bại Joe Biden". Theo bà Haley, Hoa Kỳ xứng đáng phải có một ứng cử viên tốt nhất.
Cuộc thập tự chinh vô ích ?
Mặc dù khăng khăng thách thức Trump trong bầu cử sơ bộ, tháng Bảy năm ngoái bà cho biết cuối cùng bà cũng sẽ ủng hộ ông Trump nếu ông được đề cử. Tuần qua, bà đã né tránh câu hỏi này. Có thể là bởi vì bà ý thức được đó là nghịch lý lớn nhất với việc ra ứng cử của bà. Nếu như bà vẫn tin tưởng vững chắc vào những lý do thôi thúc bà ở lại cuộc đua thì tại sao lại kết thúc bằng việc ủng hộ ứng viên mà bà cho rằng không có cơ hội nào chiến thắng ?
Trường hợp của Nikki Haley đặt ra câu hỏi rộng hơn : Đó là vấn đề bản chất đảng Cộng hòa. Nữ ứng viên nổi loạn đang sẵn sàng trở lại hàng ngũ một khi các cuộc bầu cử sơ bộ kết thúc đồng thời bà nghĩ vẫn còn có vị trí trong đảng. Cũng giống như các nhà tài trợ cho bà, Nikki Haley hy vọng chiếm lĩnh vị trí để dẫn dắt đảng mình giành chiến thắng vào năm 2028, trong một môi trường chính trị hậu Trump.
Trả lời phỏng vấn của nhật báo Mỹ New York Times, ông Kevin Madden, nguyên là nhà tư vấn về đảng Cộng hòa, nhận định rằng chiến dịch tranh cử này đã giúp Nikki Haley được biết đến trên phạm vi toàn quốc và xây dựng một mạng lưới và hạ tầng cần thiết cho ngày mà bà được đại diện chạy đua vào Nhà Trắng. Một phân tích dường như bắt đầu từ giả thuyết cho rằng đảng Cộng hòa sẽ có thể được trở lại bình thường vào năm 2028.
Thế nhưng dù nếu Donald Trump khi đó không còn ở đó nữa thì cũng không có bảo đảm gì các cử tri của ông, đã bị cuốn hút bởi một mẫu người phản hệ thống lại có thể quay về một ứng viên ôn hòa hơn, gần gũi hơn với hệ thống chính trị truyền thống như Nikki Haley. Mọi chuyện đang diễn ra như thể bà ứng viên này đang tiến hành một cuộc thập tự chinh vì tương lai của một đảng mà giờ đã không còn là đảng của bà. Trước bà, nhiều người đã thất bại.
(Theo france24.com)
Anh Vũ
*****************************
Phe thiểu số bài Donald Trump trong đảng Cộng hòa tìm cách cản đường Trump trở lại Nhà Trắng
Thùy Dương, RFI, 26/02/2024
Trong khi Donald Trump thắng lợi áp đảo đối thủ Nikki Halley trong cuộc bầu cử sơ bộ ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa ở bang Nam Carolina, tại Washington, các đảng viên Cộng hòa bài Trump, chỉ chiếm số ít trong đảng, tổ chức họp để kêu gọi bảo vệ nền dân chủ Mỹ bằng cách bỏ phiếu cho Joe Biden.
Dân biểu Adam Kinzinger phát biểu trong cuộc họp của Tiểu ban điều tra vụ tấn công trụ sở Quốc hội lưỡng viện, Capitol, Washington, Hoa Kỳ, ngày 21/07/2022. AP - J. Scott Applewhite
Thủ lĩnh của nhóm này là cựu dân biểu thuộc phe bảo thủ của đảng Cộng hòa tại bang Illinois, thành viên của Ủy ban điều tra của Hạ Viện Mỹ về vụ những người ủng hộ Donald Trump đột nhập vào điện Capitol hôm 06/01/2021.
Từ Wahsington, đặc phái viên David Thomson đã có cuộc gặp với Adam Kinzinger và hôm nay 26/02/2024 gửi về bài tường trình :
"Sau khi xảy ra vụ tấn công vào Điện Capitol, Adam Kinzinger là một trong 10 dân biểu đảng Cộng hòa tại Hạ Viện đã bỏ phiếu ủng hộ việc luận tội Donald Trump. Lá phiếu này đã khiến Adam Kinzinger bị chính đảng của mình tẩy chay và khiến ông ấy mất ghế dân biểu trong năm 2022. Adam Kinzinger hiện nay là thủ lĩnh của một nhóm hiếm hoi gồm những thành viên của đảng Cộng hòa bài Donald Trump, những người tổ chức hội nghị mang tên Principles First (Nguyên tắc là trên hết) vào cuối tuần này ở Washington.
Adam Kinzinger nói : "Tôi sẽ làm mọi điều để bảo đảm rằng Donald Trump sẽ không còn có thể đặt chân vào Phòng Bầu Dục". Ông hiện giờ đang kêu gọi các đảng viên đảng Cộng hòa bỏ phiếu cho Joe Biden nếu Trump thắng cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa. Ông cho biết tiếp : "Nếu là Trump chống lại Biden, thì chẳng cần do dự làm gì. Donald Trump là tổng thống Mỹ tệ hại nhất và ông ta đã chứng minh điều đó. Những người ủng hộ ông ta công khai nói muốn lật đổ nền dân chủ. Joe Biden là người có thể bảo vệ Nhà nước của chúng ta".
Theo vị cựu dân biểu này của đảng Cộng hòa, nguy cơ Donald Trump thắng trong kỳ bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024 là rất dễ xảy ra, và cũng sẽ có nhiều khả năng lại xảy ra các vụ bạo lực mới nếu ông Trump thất cử, bởi vì Donald Trump chưa từng công nhận thắng lợi hồi năm 2020 của ông Biden. Theo Adam Kinzinger, ông Trump cũng sẽ không công nhận điều đó vào năm 2024 nếu Biden thắng cử bởi vì : "Nếu quý vị thực sự tin rằng kết quả cuộc bầu cử đã bị đánh cắp, thì có nguy cơ quý vị sẽ đáp trả bằng bạo lực. Và đó là điều khiến tôi lo ngại, bởi vì họ đã thực sự thuyết phục được mọi người về điều đó".
Quả thực, hơn 2/3 đảng viên đảng Cộng hòa vẫn đang nghĩ rằng Joe Biden không phải là một vị tổng thống chính đáng".
Thùy Dương
**************************
Thẩm phán tuyên ông Trump phải trả 454 triệu USD trong vụ gian lận ở New York
Reuters, VOA, 24/02/2024
Một thẩm phán ở New York chính thức ra lệnh buộc ông Donald Trump phải trả hơn 454 triệu đô la sau khi bị xác định là đã thao túng giá trị tài sản ròng của ông, trong vụ án dân sự về gian lận do Bộ trưởng Tư pháp bang New York khởi kiện.
Ông Trump đi vận động cử tri trong năm 2024.
Số tiền phải thanh toán này bao gồm khoản phạt 354,9 triệu đô la mà Thẩm phán Arthur Engoron của tòa án cấp bang ở Manhattan đã tuyên hôm ngày 16/2, cộng với tiền lãi, sau phiên xét xử không có bồi thẩm đoàn kéo dài hơn 3 tháng.
Ông Engoron cũng ra lệnh cho các con trai trưởng thành của ông Trump, là Donald Trump Jr. và Eric Trump, mỗi người phải trả gần 4,7 triệu đô la, và cựu giám đốc tài chính của Trump Organization, là Allen Weisselberg, phải trả 1,1 triệu đô la, tất cả các khoản này đều bao gồm cả tiền lãi.
Các khoản phạt này đã được chốt lại vào thứ Năm 22/2 và phần tiền lãi sẽ tiếp tục được tính thêm. Phán quyết được công bố vào thứ Sáu 23/2.
Bộ trưởng Tư pháp bang New York, bà Letitia James, cáo buộc rằng các bị cáo đã phóng đại một cách bất hợp pháp giá trị tài sản của ông Trump nhằm thổi phồng giá trị tài sản ròng của ông và nhận được các điều kiện vay tiền và bảo hiểm tốt hơn.
Ông Engoron cũng cấm ông Trump giữ vai trò lãnh đạo cao nhất tại bất kỳ công ty nào ở New York hoặc tìm cách vay tiền từ các ngân hàng đã đăng ký trong bang trong 3 năm. Các con trai trưởng thành của ông đã bị cấm đảm nhiệm vai trò lãnh đạo trong 2 năm.
Thẩm phán nói rằng các bị cáo "chẳng hề ăn năn và hối hận, dường như đến mức chai sạn".
Quyết định của ông Engoron đe dọa đế chế kinh doanh mà ông Trump đã xây dựng trong phần lớn những năm tháng trưởng thành của mình.
Cựu tổng thống thuộc đảng Cộng hòa cũng phải đối mặt với 4 vụ truy tố hình sự khác, nhưng không liên quan đến vụ này, ông đã không nhận tội về các vụ đó, giữa lúc ông tìm cách giành lại Nhà Trắng từ tay đảng viên Dân chủ Joe Biden.
Ông Trump đã cáo buộc bà James và ông Engoron, cả hai đều là đảng viên Dân chủ, là tha hóa và gọi vụ việc này là một phần trong cuộc truy sát sự nghiệp của các đối thủ chính trị.
Ông dự định kháng cáo hình phạt áp vào ông với một tòa phúc thẩm cấp trung, nhưng ông sẽ phải nộp số tiền còn nợ hoặc xin nộp trước một khoản tiền bảo đảm.
Ông Engoron đã không chấp nhận một đề nghị của ông Clifford Robert, là luật sư của các bị cáo, về việc hoãn thi hành án trong 30 ngày để tạo điều kiện cho "một quá trình có trật tự sau phán quyết, đặc biệt là xét đến mức độ nghiêm trọng của bản án".
Trong email gửi ông Robert vào sáng 22/2, ông Engoron viết : "Ông đã không giải thích được, chứ đừng nói đến chuyện biện minh, về bất kỳ cơ sở nào để hoãn thi hành. Tôi tin rằng Tòa Phúc thẩm sẽ bảo vệ quyền kháng cáo của ông".
Reuters
Nguồn : VOA, 24/02/2024