Khi Thế vận hội Paris 2024 khép lại, cũng là lúc đặt ra vấn đề di sản của kỳ Olympic này, điều đã được nhắc đến nhiều trong hồ sơ xin đăng cai sự kiện của thủ đô nước Pháp.
Làng vận động viên Olympic Paris 2024, tại Saint-Denis, ngoại ô Paris, Pháp. AP - Rebecca Blackwell
Một trong những hứa hẹn trọng tâm được ban tổ chức Thế Vận Hội 2024 lặp đi lặp lại hàng tháng trời đó là : Các đầu tư huy động cho sự kiện này sẽ vẫn được sử dụng tốt sau Olympic và Paralympic.
Lời hứa này đã được tổng thống Emmanuel Macron nhắc lại một ngày sau lễ bế mạc : "Di sản của Thế Vận Hội sẽ là sự cải thiện lâu dài cho môi trường hàng ngày của chúng ta".
Những nơi ở mới, các công trình thể thao, và cả con sông Seine sạch sẽ hơn hay những tuyến đường mới dành riêng cho xe đạp... Cụ thể sẽ sau các cuộc so tài, Thế Vận Hội Paris sẽ để lại những gì cho thành phố chủ nhà ?
Những khu nhà ở mới và hạ tầng cơ sở thể thao
Theo Ban tổ chức Olympic và Paralympic (Cojop), trong hai tuần Thế Vận Hội, làng Olympic tại tỉnh Seine-Saint-Denis đã đón tiếp tới 14.500 vận động viên cùng các thành viên của các đoàn thể thao đến từ khắp thế giới. Theo Laurent Michaud giám đốc làng vận động viên dành cho Paralympic, trước mắt khu làng sẽ được dọn dẹp và "tân trang lại" hoàn toàn. Tổng cộng : 9.000 người – trong đó có hơn 4.000 vận động viên khuyết tật – dự kiến sẽ có mặt ở làng từ ngày 21 tháng 8.
Tiếp sau đó đến giai đoạn "chuyển đổi lại" kéo dài khoảng một năm, khu làng sẽ biến thành một khu phố của thành phố Saint-Denis, với 2.800 đơn vị nhà ở mới có khả năng chứa 6.000 cư dân. Theo Cojop, hai khu trường học và hai nhà trẻ cùng các cửa hàng cũng được xây dựng trong khu phố này. Xung quanh, một không gian xanh rộng lớn giúp địa điểm thích ứng với tình trạng khí hậu ấm lên toàn cầu.
Trong số 2.800 căn hộ, có 700 căn được chào bán. Còn lại, một nửa sẽ được dành làm nhà cho thuê giá thấp hơn thị trường dành cho công chức và nửa còn lại làm nhà ở xã hội, bà Marion Le Paul phó tổng giám đốc của Solideo, công ty cung cấp công trình cho Olympic Paris cho biết hôm 05/08. Những cư dân đầu tiên của khu phố sẽ đến vào đầu năm học 2025.
Về cơ sở hạ tầng thể thao, tỉnh Seine-Saint-Denis cũng sẽ được hưởng lợi nhiều. Trung tâm thể thao dưới nước Olympic, nơi tổ chức các môn thi đấu như nhảy cầu, bơi nghệ thuật và bóng nước trong thời gian Thế Vận Hội sẽ tiếp tục được sử dụng, tương tự như nhà thi đấu Porte de la Chapelle, nơi tổ chức các môn cầu lông và thể dục nhịp điệu.
Vẫn ở tỉnh Seine-Saint-Denis, toàn bộ Công viên Thể thao Bourget, nơi có các cơ sở thi môn leo tường, đã được xây dựng lại hoàn toàn nhân dịp này. Với khoản đầu tư ước tính khoảng 650 triệu euro, cơ sở này hiện có một phòng tập, hai sân tổng hợp và sáu sân tennis. Từ giờ trở đi, các hiệp hội thể thao có thể tổ chức các hoạt động với các trang thiết bị và tiêu chuẩn mới nhất.
Theo Ủy ban Tổ chức Thế Vận Hội Paris (Cojop), ở những nơi khác ở Île-de-France, khoảng 20 công trình thể thao đã được cải tạo, nâng cấp. Trong số những công trình biểu tượng có sân vận động Yves-du-Manoir ở Colombes, sân vận động duy nhất đã tổ chức các cuộc thi Olympic vào năm 2024 và... 1924.
Những tuyến đường dành cho xe đạp
Sạch sẽ, tin cậy, dễ tiếp cận... chủ tịch Hội đồng vùng Île-de-France, Valérie Pécresse, hôm 09/08 đã liệt kê một loạt tiến bộ về giao thông công cộng trong vùng đã đạt được trong kỳ Thế Vận Hội, đồng thời bà khẳng định quyết tâm duy trì thành quả này.
Là một vấn đề gây nhiều lo ngại trước khi bắt đầu Olympic Paris, nhưng cuối cùng giao thông công cộng của Ile-de-France, được bổ sung một số lượng lớn nhân viên, đã trụ vững trước lưu lượng lớn du khách trong suốt hai tuần thi đấu. Bà Valérie Pécresse đảm bảo rằng nguồn nhân lực bổ sung sẽ tiếp tục được duy trì sau khi Thế Vận Hội kết thúc.
Dự án lớn khác trên mặt trận giao thông công cộng là khả năng dễ tiếp cận. Mặc dù đã có nhiều cố gắng – 240 ga ở Île-de-France đã được cải tạo để tạo điều kiện tiếp cận cho những người có khả năng di chuyển hạn chế – nhưng theo Île-de-France-Mobilités (Cơ quan quản lý giao thông công cộng vùng Île-de-France), hiện chỉ có 29 ga tàu điện ngầm nội đô có thể thích ứng với người dùng xe lăn. Như vậy con số vẫn còn xa mục tiêu đặt ra.
Các tuyến tàu điện ngầm 15, 16, 17 và 18, được hứa hẹn khi Paris nộp hồ sơ xin đăng cai Thế Vận Hội Olympic, cuối cùng không được đưa vào sử dụng đúng thời hạn. Chỉ có tuyến đường 14 được mở rộng và giờ đây cho phép kết nối thành phố Saint-Denis ở phía bắc Paris với phi trường Orly (phía nam).
Cuối cùng, "Mạng lưới đường xe đạp Olympic" dài 400 km đã được triển khai để giúp khán giả đến địa điểm thi đấu bằng xe đạp. Theo chính quyền vùng Île-de-France, khoảng 367 km đường như vậy sẽ phải được duy trì lâu dài.
Sông Seine trở nên sạch hơn
Sông Seine như một ngôi sao có tính khí thất thường của Thế Vận Hội này. Mặc dù phải thông báo hoãn đi hoãn lại nhiều lần các buổi luyện tập và thi đấu ba môn phối hợp nam, cuối cùng thì các vận động viên vẫn có thể được ngụp lặn trong sông Seine, như bà thị trưởng Paris Anne Hidalgo, chủ tịch Cojop Tony Estanguet và bộ trưởng thể thao Amélie Oudéa-Castéra trước họ.
Một thắng lợi chính trị của Paris. Hội đồng thành phố đã cố gắng thực hiện lời hứa trọng tâm ở kỳ Thế Vận Hội này là biến con sông chảy qua thủ đô trở thành nơi có thể bơi lội an toàn.
Tuy nhiên trước những kết quả vẫn còn bấp bênh về chất lượng nước, việc giữ được phần thứ hai của lời hứa là mang đến cho người dân Paris cơ hội được bơi trên sông Seine vào mỗi mùa hè từ năm 2025 dường như vẫn chưa có gì bảo đảm.
Dự án làm sạch nước sông Seine đòi hỏi những nỗ lực vô cùng lớn. Với ngân sách 1,4 tỷ euro, một bể chứa nước mưa khổng lồ và hàng chục trạm thu gom nước thải được lắp đặt để ngăn nước ô nhiễm đổ trực tiếp vào sông Seine cùng hàng nghìn khu dân cư đã được kết nối với hệ thống làm sạch nước thải đã được xây dựng.
Mặc dù vậy, theo thống kê của AFP, trong số 11 chương trình bơi lội được lên kế hoạch cho các cuộc thi và tập luyện trên sông Seine, chỉ có năm lần được các liên đoàn thể thao quốc tế (bơi và ba môn phối hợp) cho phép do nước sông không đạt tiêu chuẩn sạch, còn có hàm lượng vi khuẩn cao. Nguyên nhân : nước bị ô nhiễm sau các mưa giông xảy ra trước các buổi tập luyện và thi đấu dự trù.
Đài lửa Olympic ở lại Tuileries ?
Biểu tượng của Thế Vận Hội Paris thu hút hàng nghìn người chiêm ngưỡng mỗi ngày, đài lửa Olympic đã được tắt vào tối Chủ nhật khi Thế Vận Hội kết thúc nhưng sẽ được thắp lại trong thời gian diễn ra Paralympic từ ngày 28/08 đến 08/09 tới đây.
Trước sự hâm mộ cuồng nhiệt của dân chúng, ý tưởng giữa lại đài lửa Olympic, như các thành phố tổ chức Thế Vận Hội khác vẫn làm, đã được sự ủng hộ của đa số người dân Paris và các lãnh đạo chính trị. Một cuộc thảo luận xung quanh việc này đã mở ra.
Đài lửa này "giờ đây khiến rất nhiều người mơ ước", không lâu sau lễ khai mạc, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhấn mạnh và ông cam đoan sẽ lưu tâm đến tương lai của đài lửa này vào "thời điểm thích hợp".
Thị trưởng Paris (đảng Xã Hội), bà Anne Hidalgo, trên kênh truyền hình France 2 cho biết "rất sẵn sàng". Bà giải thích thêm : "không phải tôi là người quyết định vì nó nằm trên địa điểm của bảo tàng Louvre, thuộc quyền quản lý của Nhà nước, nên tôi đã viết thư gửi tổng thống". Nếu không thể để đài lửa ở lại Tuileries, chủ tịch vùng Île-de-France, bà Valérie Pécresse, đề nghị chuyển về Parc de la Villette ở phía đông bắc thủ đô.
Còn những kỷ vật khác ?
Ngoài đài lửa Olympic, bà Anne Hidalgo còn đưa ra ý tưởng rằng các bức tượng của các nữ anh hùng trong lịch sử Pháp nổi lên trên sông Seine trong lễ khai mạc sẽ được đặt tại Porte de la Chapelle, một khu bình dân đã được quy hoạch lại nhân sự sự kiện này, và 5 vòng tròn biều trưng của phong trào Olympic sẽ vẫn được giữ lại trên tháp Eiffel.
Chủ tịch Ban tổ chức Olympic, Tony Estanguet, cho biết hôm 10/08, phần đông dân chúng mong muốn giữ lại những kỷ vật của Olympic Paris 2024. Ông có nhắc đến con ngựa sắt chạy trên sông Seine trong lễ khai mạc đồng thời cho biết thêm là những vấn đề này sẽ được thảo luận, suy nghĩ bình tĩnh trong những tuần tới.
(Theo AFP và France24.com)
Anh Vũ