Vì sao Đức cắt giảm ngân sách viện trợ quân sự cho Ukraine ?
Anh Vũ, RFI, 19/08/2024
Là một trong những nước Châu Âu hàng đầu đóng góp viện trợ quân sự cho Ukraine, nước Đức vừa quyết định giảm nửa khoản tiền viện trợ trong năm tới cho Kiev.
Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner (trái), bộ trưởng Kinh tế và Bảo vệ Khí hậu Robert Habeck (giữa) và thủ tướng Chancellor Olaf Scholz trong một cuộc họp Quốc hội, Berlin, 13/12/2023. AP - Michael Kappeler
Vào thời điểm gặp khó khăn trên chiến trường miền đông và quân đội Ukraine đang tiến hành một cuộc tấn công xâm nhập đầy rủi ro vào tỉnh biên giới Kursk của Nga, Đức đã thông báo cắt giảm mạnh nguồn viện trợ quân sự mới cho Ukraine. Các khoản tín dụng đã thông qua vẫn sẽ được thực hiện. Giới quan sát nhận thấy dấu hiệu dường như Berlin bắt đầu thoái thác dần trách nhiệm hậu thuẫn Kiev.
Nhật báo Đức Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung hôm thứ Bảy 17/08/2024 xác nhận, sau một cuộc thảo luận về ngân sách đầy khó khăn, chính phủ Đức quyết định ngân khoản viện trợ quân sự bổ sung cho Ukraine cho năm 2025 sẽ chỉ còn 4 tỷ euro, giảm một nửa so với con số của năm 2024. Theo báo Đức, Berlin còn dự tính tiếp tục hạ dần mức trần viện trợ cho Ukraine trong những năm tiếp theo, dự kiến 2026 còn 3 tỷ, đến 2027 và 2028 sẽ chỉ còn một nửa tỷ euro mỗi năm.
Quyết định khá đột ngột của Đức được đưa ra vì lý do cân đối ngân sách, đối phó với nguy cơ thâm hụt tài chính. Động thái của chính phủ Olaf Scholz chắc chắn sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt của Kiev và Matxcơva cũng như những nước giàu có ở Châu Âu đang cùng với Hoa Kỳ gánh vác hậu thuẫn cho cuộc chiến của Ukraine chống Nga xâm lược từ hơn 2 năm nay.
Theo tính toán của Viện Nghiên cứu Kinh tế Thế giới của Đức Kiel, từ đầu cuộc chiến tranh Ukraine đến hết tháng 6 năm nay, khoản đóng góp hỗ trợ quân sự của Đức là 14,69 tỷ euro viện trợ trực tiếp và 8,87 tỷ thông qua các quỹ của Châu Âu. Tuy khoản tiền này không thể so với 75 tỷ euro của Hoa Kỳ nhưng vẫn cao hơn nhiều đóng góp của các đồng minh khác như Anh hay Pháp. So với tỷ lệ GDP thì Đức vẫn là nhà tài trợ hào phóng hàng đầu trong các nước phương Tây.
Nhìn vào bảng thống kê các thiết bị quân sự cho Kiev, được viện Kiel công bố trên trạng mạng của mình thì thấy Đức đã cung cấp cho Ukraine 8 giàn phóng rốc-két đa nòng, 73 xe tăng hạng năng Leopard, 26 khẩu đội chống tên lửa đất đối không. Đức đã cung cấp 1/3 trong số các hệ thống phòng không đắt tiền cho Ukraine.
Viện trợ quân sự của Đức là không hề nhỏ, nhu cầu của Ukraine là cấp bách. Sự thay đổi của chính phủ Đức này là một đòn nặng nề đối với chính quyền Volodymyr Zelensky, luôn kêu gọi được cấp thêm các vũ khí hiện đại để chống đỡ với các cuộc tập kích bằng tên lửa và drone của Nga, diễn ra gần như hàng ngày suốt nhiều tháng nay.
Ngay hôm thứ Bảy vừa rồi, đại sứ Ukraine tại Đức, Oleksii Makeiev đã tỏ rõ lo lắng khi tuyên bố với báo chí rằng : "An ninh của Châu Âu phụ thuộc vào khả năng và quyết tâm chính trị của Đức tiếp tục đóng vai trò hàng đầu trong hậu thuẫn cho Ukraine".
Không thể nói Berlin hết quyết tâm chính trị hậu thuẫn cho Kiev. Dường như đây là vấn đề chủ yếu mang tính nội bộ của chính nước Đức. Theo truyền thông Đức, ngân sách của Đức vẫn có nguy cơ bị thâm hụt 12 tỷ euro. Từ năm 2011, vấn đề ngăn chặn thâm hụt chi tiêu đã được quy định trong Hiến pháp Đức, theo đó không được phép vượt quá 0,35% GDP hàng năm, trừ trường hợp có khủng hoảng lớn. Trong khi đó, chính phủ của Olaf Scholz là chính phủ liên minh ba đảng. Cân đối ngân sách quốc gia luôn là vấn đề gai góc, gây nhiều tranh cãi, là cơ hội để các đảng tấn công nhau, vì thế thường phải tìm những thỏa hiệp nhất định. Đặc biệt, trong bối cảnh nước Đức đang chuẩn bị bước vào kỳ bầu cử cấp vùng.
Trên phương diện đối ngoại, nhiều nhà phân tích cho rằng việc cắt giảm nguồn lực hỗ trợ cho Kiev, một cách gián tiếp đó cũng là cách để Berlin đặt trách nhiệm hỗ trợ Ukraine đối với các đồng minh khác, chẳng hạn như Pháp vẫn luôn bị Berlin chỉ trích là nói nhiều nhưng chẳng cho được bao nhiêu.
Anh Vũ
**************************
Đức giảm một nửa viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm tới
Anh Vũ, RFI, 18/08/2024
Đức là đồng minh đứng thứ 2 sau Hoa Kỳ về đóng góp viện trợ quân sự cho Urkraine. Chính phủ liên minh của nước này vừa dự trù cắt giảm một nửa hỗ trợ tài chính cho Kiev trong năm 2025. Báo chí Đức cuối tuần này tiết lộ bức thư của bộ trưởng Tài chính gửi người đồng cấp bên Bộ Quốc phòng yêu cầu tôn trọng mức trần các chi tiêu dự trù cho Ukraine trong năm tới, không được thêm một đồng nào.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và thủ tướng Đức Olaf Scholz, tại Berlin, ngày 11/06/2024. AP - Britta Pedersen
Thông tín viên RFI tại Berlin, Ludovic Piedtenu
Tám tỷ euro viện trợ của năm nay, sang năm tới còn 4 tỷ. Nói một cách khác là chỉ còn phân nửa khoản viện trợ quốc phòng cho Ukraine hiện tại của Đức. Với những đơn hàng vũ khí đang thực hiện thì có vẻ như viện trợ của năm 2025 đã đạt mức trần.
Chính phủ liên bang không muốn bị nợ nần vì về mặt hiến pháp nước Đức không cho phép bị thâm hụt tài chính. Mặc dù đã có nhiều biện pháp kinh tế, trong đó có cả việc cắt giảm viện trợ nói trên, Đức vẫn còn thiếu 12 tỷ euro trong kế hoạch ngân sách được chính phủ liên minh ba đảng cố lập cho được và sẽ còn phải được thảo luận tại Nghị viện.
Các dân biểu của tất cả các đảng phái đều không tán thành. Một dân biểu của đảng Xã hội-Dân Chủ, đảng của thủ tướng Scholz khẳng định : "Chúng ta không thể vì Ukraine mà không kìm hãm được nợ".
Giới thân cận với bộ trưởng Tài chính cố trấn an bảo đảm rằng chính phủ đang nghiên cứu để vào tháng Một năm tới giải tỏa khoản vay 46 tỷ euros đã được các nước G7 và Liên Hiệp Châu Âu hứa hẹn, khoản tiền này dự trù trích từ tiền lãi thu từ các tài sản Nga bị phong tỏa. Nguồn viện trợ sẽ không còn tồn tại nếu không nhanh chóng vượt qua các bất đồng về cách thức thực hiện.
Anh Vũ