Bị uy hiếp ở Kursk, quân Nga dồn sức tấn công miền đông Ukraine
Cái chết của sáu con tin gây căng thẳng cho chính quyền Israel, tổng thống Pháp tiếp tục tham vấn để có thể chỉ định thủ tướng, Thế vận hội người khuyết tật tại Paris là những chủ đề được đề cập nhiều, nhưng, tình hình chiến sự tại Ukraine vẫn thu hút sự quan tâm của báo chí Pháp, ngày 02/09/2024
Không ảnh trích từ video cho thấy khói bốc lên ở một khu nhà, trong khuôn khổ chiến dịch quân sự của Ukraine ở Korenero, vùng Kursk (Nga) ngày 29/08/2024. via Reuters - "Black Swan" unit of the 225 Sep
Dân Kursk giận dữ nhưng truyền thông Nga tránh đề cập
Về chiến tranh Ukraine, La Croix ghi nhận "Tại Nga, vùng Kursk quen dần với chiến tranh". Ba tuần sau cuộc tiến công chưa từng thấy của những chiến binh Kiev, nhiều người dân ở Kursk hay đã di tản vẫn còn cảm thấy sốc. Cho dù sự hiện diện của quân đội Ukraine đã trở thành một sự "bình thường mới" trong ý nghĩ của họ.
Tại một trung tâm cứu trợ khẩn cấp ở thành phố Kursk, những người di tản vẫn chưa hết bàng hoàng, họ giận dữ đả kích việc biên giới không được bảo vệ chu đáo. Phản ứng này không được truyền thông Nga đề cập đến, mà chỉ đưa tin về hàng cứu trợ ồ ạt đến "từ khắp nước Nga", và các tình nguyện viên đang hoạt động ở rạp xiếc Kursk. Rạp hát này đã trở thành một kho hàng lớn chất đầy các sản phẩm vệ sinh và thực phẩm. Tất nhiên đó là dấu hiệu của sự tương trợ, nhưng còn cho thấy nỗi xúc động trước cuộc tấn công của nước ngoài vào lãnh thổ Nga, lần đầu tiên từ sau Đệ nhị Thế chiến.
Chỉ có vài blogger, thông tín viên quân sự Nga nói về tâm trạng bất bình này trên Telegram, đồng thời thận trọng viết rằng không ai đặt lại vấn đề về "chiến dịch quân sự đặc biệt". Tại Kurchatov, thành phố bên cạnh nhà máy điện nguyên tử vẫn hoạt động bình thường, tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA) Rafael Grossi đã đến 27/08 giám sát. Dù vậy Kurchatov vẫn trong tình trạng báo động, cấm tập họp và việc ra vào thành phố bị kiểm soát.
Những thành phố không còn yên tĩnh
Xa hơn về phía tây, cách vùng chiến sự khoảng 20 kilomet, thành phố nhỏ Lgov không còn sự yên tĩnh lâu nay. Bộ phận gỡ mìn hoạt động tối đa, hồ bơi thành phố đã đóng cửa sau khi một hỏa tiễn tạo ra một hố sâu mười mấy mét ngay lối vào. Và còi báo động hú lên ngày đêm, trung bình cứ mỗi giờ một lần. Một phụ nữ vừa ra khỏi chi nhánh ngân hàng mỉa mai : "Còi phòng không đã trở thành bản nhạc thường xuyên của chúng tôi, nhưng người ta dần quen với mọi thứ. Tôi vừa ra vườn đào khoai tây. Ở đây không ai thay đổi cuộc sống, chẳng ai chạy đi tìm nơi trú ẩn".
Con đường nối Lgov với Kursk, thủ phủ vùng này, in hằn dấu vết chiến tranh : rào cản của cảnh sát quân sự, kiểm tra giấy tờ, khám xét xe cộ, kẽm gai, và những chiếc "răng rồng" bê-tông để chận xe thiết giáp. Toàn vùng nay sống dưới chế độ được gọi là "chống khủng bố", chính quyền được rộng tay xét nhà và theo dõi các liên lạc. Báo chí Nga và ngoại quốc muốn vào đều phải chịu kiểm soát chặt chẽ. Phe đối lập hoàn toàn không được nghênh đón. Ê-kíp của các ứng cử viên bị bác không cho tham gia tranh cử tổng thống là Boris Nadejdine và Ekaterina Dountsova cho biết phải đóng cửa địa điểm nhận viện trợ nhân đạo dành cho Kursk ở Moskva vì các tình nguyện viên bị đe dọa.
Quân Nga gia tăng sức ép ở miền đông Ukraine
Ngược lại, tuy cuộc tấn công rất thành công vào đất Nga gây bất ngờ cho Kremlin lẫn các quan sát viên quốc tế, nhưng Les Echos nhận định chiến dịch Kursk vẫn không làm chậm lại được bước tiến của quân Nga ở miền đông Ukraine.
Những tuần qua, tình hình ở Toretsk, Chasiv Yar và Pokrovsk thêm căng thẳng, trong khi truyền thông chỉ chú tâm đến chiến dịch táo bạo ở Kursk. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), quân Nga đang tiến nhanh gần Pokrovsk. Trong một thông tin hôm 30/08 trên Telegram, Roman Ponomarenko, sĩ quan của lữ đoàn đặc biệt số 12 của "Azov" cảnh báo tình hình Donetsk lâu nay "khó khăn nhưng vẫn dưới sự kiểm soát", nay đã trở thành "không thể kiểm soát nổi", mặt trận có nguy cơ sụp đổ.
Thành phố Pokrovsk có 60.000 dân trước chiến tranh là một trong những mục tiêu chính của quân Nga ở Donbass. Hôm 29/08, tổng tham mưu trưởng Ukraine, tướng Oleksandr Syrsky đánh giá những trận đánh đang diễn ra "cực kỳ tàn bạo", còn tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng tình hình "vô cùng khó khăn". Nằm tại một giao độ đường sắt quan trọng cho việc tiếp tế vũ khí, đạn dược cho lực lượng Ukraine, thành phố kỹ nghệ cũ này là trung tâm hậu cần của Ukraine để tiếp vận cho các chiến binh trên nhiều mặt trận. Nếu thất thủ hay bị phá hủy sẽ là thảm họa cho Kiev.
Pokrovsk chỉ còn trụ được vài tuần ?
Theo báo cáo mới đây của nhóm "Frontintelligence Insight" chuyên nghiên cứu chiến tranh Nga-Ukraine dựa trên các nguồn mở, Pokrovsk là giao lộ quan trọng, mà tầm quan trọng cũng tương đương với Kramatorsk, thành phố chủ chốt của Donetsk vẫn nằm trong tay Ukraine. Nga không cần chiếm Pokrovsk để kiểm soát tuyến đường sắt, chỉ cần tiếp cận để dùng đạn pháo, moọc-chê và drone tấn công vào các đoàn tàu và xe cộ là giao lộ không còn sử dụng được. Việc vận chuyển bằng xe lửa trong thành phố có thể đã bị ngưng do nguy cơ này.
Nhật báo Telegraph của Anh tự hỏi, liệu Ukraine sẽ phải trả giá đắt cho việc tiến sang Kursk hay không ? Bộ tham mưu Ukraine đã chấp nhận rủi ro với chiến dịch này, thay vì tăng viện cho Donbass. Một chiến binh tình nguyện mang biệt danh "Ptashka" cho rằng "Pokrovsk chỉ còn đứng được vài tuần lễ nữa". Về phía Roman Ponomarenko nhận xét chiến dịch ở Kursk không phải là nguyên nhân khiến Ukraine yếu đi ở Donbass, nhưng nghi ngờ ban chỉ huy không có kế hoạch để vực dậy tình hình.
Sáu con tin bị giết, chính phủ Israel bị chỉ trích
Tại Trung Đông, một thảm kịch nhân đạo dẫn đến khủng hoảng chính trị : Israel trải qua một cuối tuần đen tối, theo Les Echos. Xác của sáu con tin bị Hamas bắt cóc hôm 07/10 được tìm thấy trong một địa đạo sâu 20 mét ở phía nam Dải Gaza, bị bắn thẳng vào đầu cách đó khoảng 48 tiếng đồng hồ.
Trong số đó có hai phụ nữ, và một công dân song tịch Mỹ-Israel là Hersh Goldberg-Polin mà cha mẹ nạn nhân từng đứng ra chất vấn trong đại hội đảng Dân Chủ. Hai con tin nữ và Hersh Goldberg-Polin đều có tên trong danh sách khoảng 30 con tin lẽ ra được trả tự do trong khuôn khổ thỏa thuận do Hoa Kỳ đề nghị với Israel và Hamas, nhưng rốt cuộc không thành. Một người có trách nhiệm của Hamas là Izzat al-Rishq toan đổ lỗi, nói rằng các con tin thiệt mạng do phi cơ Israel oanh tạc.
Vụ này gây căng thẳng giữa thủ tướng Benjamin Netanyahu và Yoav Gallant, bộ trưởng quốc phòng được bộ tham mưu ủng hộ. Thủ tướng hôm thứ Sáu đã thúc đẩy nội các chiến tranh ra nghị quyết triển khai quân đội Israel thường trực dọc biên giới phía nam Gaza và Ai Cập để ngăn buôn lậu vũ khí qua các đường hầm. Thế nhưng Hamas và Ai Cập bác bỏ, khiến thỏa thuận về ngưng bắn và thả 97 con tin còn lại có nguy cơ sụp đổ.
Mỹ giúp tránh chiến tranh tổng lực, nhưng không áp đặt được hòa bình
Trong nội các, chỉ có Yoav Gallant chống lại, và tổng tham mưu trưởng Herzi Halevi nói rằng không cần thiết phải hiện diện thường xuyên, Tsahal có thể quay về dọc biên giới khi cần thiết. Nhưng theo Benyamin Netanyahu, chỉ có gây áp lực quân sự tối đa lên Hamas mới giải thoát được con tin.
Nhiều nhà bình luận cho rằng sự cứng rắn này mang màu sắc chính trị : thủ tướng không muốn có một thỏa thuận với Hamas dẫn đến ngưng bắn, sau đó là một ủy ban điều tra chính thức về thảm họa ngày 07/10. Tiếp đến, sẽ là bầu cử trước thời hạn, mà các thăm dò dự báo đảng Likoud của ông sẽ thất bại. Hơn nữa hai bộ trưởng cực hữu là Itamar Ben-Gvir (An ninh Quốc gia) và Bezalel Smotrich (Tài chánh) đe dọa làm chính phủ sụp đổ, coi bất kỳ thỏa thuận nào với Hamas đều là "đầu hàng".
Chính nhằm tố cáo những tính toán chính trị mà xã hội dân sự kêu gọi tổng đình công hôm nay. Phi trường quốc tế Ben Gurion sáng nay đóng cửa, "Israel Business Forum" tập hợp 200 doanh nghiệp lớn kêu gọi không thờ ơ trong khi con tin có thể được cứu. Nhìn rộng hơn, trong bài phân tích "Độc dược oán thù", Les Echos nhận định cả Israel lẫn Hezbollah đều leo thang một cách chừng mực, tự kềm chế. Một cuộc chiến tranh tổng lực cho đến nay đã tránh được nhờ sự can thiệp của chính quyền Mỹ, nhưng Washington vẫn không áp đặt được hòa bình.
Giáo hoàng Francis thăm Đông Nam Á
Tại Đông Nam Á, La Croix chú ý đến chuyến thăm của Giáo hoàng Francis. Indonesia là chặng đầu tiên của chuyến tông du 12 ngày nhằm thúc đẩy sự hòa hợp giữa các tôn giáo và quan tâm đến người nghèo, sau đó đến Papua-New Guinea, Đông Timor, Singapore. Năm nay 87 tuổi, Giáo hoàng Francis bắt đầu chuyến đi của mọi kỷ lục : chuyến tông du dài nhất của người đứng đầu Giáo hội La Mã lớn tuổi nhất từ trước đến nay. Sức khỏe yếu kém khiến người ta sợ rằng đây là chuyến đi cuối cùng của ngài.
Nhật báo công giáo nhận thấy Indonesia, quốc gia Hồi giáo đông dân nhất thế giới với 207 triệu dân, nhưng là Hồi giáo ôn hòa, cởi mở, phụ nữ muốn quấn khăn choàng hay không tùy ý. Đây là quốc gia thứ 14 có dân số chủ yếu theo đạo Hồi mà Giáo hoàng Francis đến thăm, và trong mỗi chuyến thăm ngài cùng với các giáo sĩ Hồi giáo ký thông cáo chung kêu gọi lòng khoan dung, lên án cực đoan.
Chặng cuối ở Singapore có lẽ là dịp để đề cập đến quan hệ giữa Vatican và Trung Quốc, khi Tòa Thánh đến tháng 10 sẽ phải gia hạn thỏa thuận với chính quyền cộng sản về việc phong chức các giám mục. Vốn mong muốn thăm Trung Quốc, Giáo hoàng muốn nhân đó đưa ra một thông điệp hay không và nếu có, liệu tình hình Hồng Kông có được đề cập ? Giáo phận Hồng Kông vốn bị chính quyền Trung Quốc đàn áp dữ dội, đã loan báo gởi đến Singapore một phái đoàn 40 người.
Mazan, phiên tòa hi hữu ở Pháp
Tại Pháp trên lãnh vực xã hội, hôm nay một phiên tòa mở ra ở Avignon để xử vụ một người chồng trong suốt mười năm cho vợ uống thuốc mê và tuyển mộ những người đàn ông vô danh trên internet để hãm hiếp vợ mình tại nhà ở vùng Mazan. Vụ việc chỉ được phát hiện khi các bảo vệ một siêu thị Leclerc bắt quả tang Dominique P. quay lén dưới jupe của nhiều phụ nữ, và sau đó việc phân tích các thiết bị vi tính cho thấy hàng ngàn hình ảnh, video và tin nhắn liên quan.
Theo Libération, vụ này gây choáng cả về tâm lý, xã hội và y khoa. Nạn nhân Gisèle P. sẽ đối mặt với 51 kẻ lạ mặt đã cưỡng hiếp mình – một tội danh có khung hình phạt đến 20 năm tù. Thủ phạm là những người đủ mọi lứa tuổi và ngành nghề - một sự bình thường hóa cái ác, một vấn đề lớn cho giáo dục.
Thụy My