Harris-Trump : Cuộc tranh luận rất được chờ đợi
Liên quan đến bầu cử tổng thống Mỹ, tất cả các báo đều có bài viết về cuộc tranh luận giữa hai ứng cử viên Kamala Harris và Donald Trump vào tối nay 10/09/2024 theo giờ Hoa Kỳ (3 giờ sáng 11/09 theo giờ Pháp).
Dân chúng theo dõi cuộc tranh luận giữa Donald Trump, bên trái, và Kamala Harris [Ảnh John Locher/AP]
Rốt cuộc đã đến lúc so găng
Một tháng sau khi được chỉ định làm ứng cử viên tổng thống của đảng Dân Chủ, tối nay bà Kamala Harris bước vào cuộc chiến đấu đầu tiên với Donald Trump : tranh luận trên kênh truyền hình ABC vào giờ vàng trong 90 phút.
Từ nhập cư, vật giá cho đến tình trạng tội phạm, phá thai, mọi chủ đề đều được đề cập. La Croix cho rằng sau lúc khởi đầu thận trọng, đã đến lúc bà xỏ tay vào đôi găng và bước lên võ đài. Sở dĩ cuộc song đấu này rất được chờ đợi là vì người ta không biết được Kamala Harris sẽ xoay sở như thế nào. Sự hung hăng của ông Trump thì đã rõ, còn bà Harris chưa phải chịu đựng sự tấn công từ phe mình trong cuộc bầu cử sơ bộ truyền thống - do Joe Biden bỏ cuộc vào phút cuối - và cũng chưa trả lời báo chí.
Kamala Harris có đáp trả được những cú đòn của Donald Trump hay không ? Bà sẽ chọn tư thế tấn công, chẳng hạn đánh vào các vụ rắc rối với tư pháp của đối thủ, xoáy vào tuổi tác, phê phán Dự án 2025… hay chủ yếu phòng thủ ? Cả hai sẽ tranh luận mà không có khán giả và không được ghi chép. Thật ra các quy định này không khác cuộc tranh luận hồi năm 2010 để giành chức tổng chưởng lý bang California, nơi Kamala Harris bắt đầu trở thành ngôi sao mới của đảng Dân Chủ.
Nhà báo Dan Morain, hồi đó là một trong ba thành viên phụ trách chất vấn Kamala Harris và đối thủ Cộng Hòa nhớ lại, bà đã tranh cãi rất thành công và giành được chức vụ trong đường tơ kẽ tóc. "Là một luật sư, bà ấy biết cách hướng về bồi thẩm đoàn để thuyết phục. Tối thứ Ba này, bồi thẩm đoàn là người dân Mỹ".
Được ăn cả ngã về không ?
Kamala Harris cũng chưa cho biết chi tiết chương trình hành động, ngoài vài biện pháp làm tăng sức mua. Bà đôi khi cũng thay đổi ý kiến như việc hợp pháp hóa cần sa hay khai thác khí đá phiến. Tuy nhiên không nên chờ đợi Harris bày tỏ quan điểm về tất cả, vì bà "biết cách không đưa ra ý kiến khi không cần thiết về chính trị".
Một góc độ mà Donald Trump có thể tấn công đối thủ được ông gọi là "đồng chí Harris", là những giá trị của cánh tả Mỹ như chống án tử hình. Trong chiến dịch giành chức chưởng lý San Francisco năm 2003, Kamala Harris khẳng định sẽ không đưa một ai vào hành lang tử thần. Và bà đã giữ lời, kể cả sau cái chết của một cảnh sát đã gây xúc động sâu sắc tại San Francisco và làm phẫn nộ lực lượng an ninh thành phố. Về nhập cư, bà từng khởi tố nhiều nhóm tội phạm. Theo Dan Morain, Donald Trump sẽ sai lầm nếu đánh giá thấp Kamala Harris, và ngược lại.
Trả lời Libération, nhà chính trị học Amy Greene cho rằng cuộc tranh luận này rất cần thiết cho nền dân chủ, sau một loạt sự kiện chưa từng thấy trong chiến dịch tranh cử lần này : cuộc tranh luận thảm hại của Joe Biden, vụ ám sát hụt Donald Trump, rồi Joe Biden rút lui vào giờ chót và Kamala Harris đột ngột xuất hiện.
Le Figaro cho biết bà Harris đã chuẩn bị rất cẩn thận qua những cuộc tập luyện với các cố vấn đóng vai Donald Trump, kể cả chiếc cà-vạt đỏ. Ông Trump đã bảy lần tranh luận khi tranh cử tổng thống, còn Kamala Harris từ bốn năm qua chưa hề thử lửa. Thường thì các cuộc tranh luận không ảnh hưởng nhiều đến kết quả bầu cử, nhưng lần này thì khác : Kamala Harris được chỉ định rất trễ tràng, không còn bao nhiêu thời gian để vận động, và cuộc đua đang sát nút.
Bắc Triều Tiên xích gần Nga, lạnh nhạt với Trung Quốc và Cuba
Nhìn sang Châu Á, Les Echos chú ý đến sự giá lạnh trong quan hệ giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc. Hôm qua Bắc Triều Tiên kỷ niệm 76 năm thành lập, nhưng không tổ chức diễn binh, chỉ bắn pháo bông. Theo dõi điện mừng của các đồng minh lịch sử của Bình Nhưỡng, người ta thấy rằng chế độ này đang thân thiết với Moskva hơn là Bắc Kinh.
Các quan sát viên phương Tây quan tâm nhất đến bức điện của ông Tập Cận Bình, trong đó nhắc lại tình hữu nghị giữa hai nước ít hơn so với năm 2023. Năm ngoái, chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh đến "tầm quan trọng" của cuộc gặp giữa đôi bên, khẳng định quyết tâm "không thể lay chuyển" trong việc "duy trì, xúc tiến và phát triển truyền thống hữu nghị, hợp tác giữa hai nước, cho dù tình hình thế giới và khu vực diễn tiến như thế nào". Nhưng năm nay ông Tập chỉ nói đến việc "tăng cường hợp tác", dù ngày 06/10 tới là kỷ niệm 76 năm thành lập quan hệ ngoại giao.
Giọng điệu chung chung này khác hẳn với sự nồng nhiệt của Vladimir Putin trong bức điện ngày 07/09, nhấn mạnh đến "mức độ cao" của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa đôi bên. Theo Putin, việc tăng cường quan hệ "phù hợp với lợi ích căn bản của nhân dân hai nước" và "bảo đảm ổn định cho bán đảo Triều Tiên cũng như Đông Bắc Á". Những từ ngữ làm Kim Jong-un vốn tự cao tự đại có thể hài lòng, trong khi vẫn bực tức khi thấy Bắc Kinh, Tokyo và Seoul bắt đầu xích lại gần nhau hơn. Les Echos lưu ý là Kim Jong-un và Vladimir Putin đã gặp gỡ hai lần trong vòng chưa đầy một năm, còn Tập Cận Bình chỉ gởi hai bức điện trong cùng thời gian, và cuộc gặp gần nhất với ông Tập là tận năm 2019.
Một đồng minh lịch sử khác là Cuba cũng chúc mừng Kim Jong-un, nhưng quan hệ giữa hai nước đang lấn cấn. Bình Nhưỡng khó thể thông cảm việc La Havana lập quan hệ ngoại giao với Seoul hồi tháng 2. Từ đó đến nay, truyền thông Bắc Triều Tiên không hề đăng bất kỳ thông tin nào liên quan đến Cuba, trong khi đảo quốc cộng sản đang cố gắng thoát khỏi "luyện ngục" qua việc tỏ ra hòa dịu với các nước dân chủ.
Thế vận hội Paris : Cuộc hôn nhân giữa cái đẹp và thể thao
Dư âm của Thế vận hội Paris 2024 vẫn còn ngây ngất, xã luận của Le Monde cho rằng cả hai sự kiện Olympic và Paralympic đều thành công vượt bực về mặt tổ chức, văn hóa, thể thao. Thành công này cần được tiếp tục phát huy.
Từ đầu đến cuối, Olympic và Paralympic gây phấn khởi cho người Pháp và khiến các nước ngưỡng mộ. Trước hết là công tác tổ chức và logistic. Từ giao thông đến an ninh đều vượt qua được thử thách trong khi ngay trong buổi sáng khai mạc, mạng lưới tàu cao tốc đã bị phá hoại. Các cơ sở hạ tầng thể thao làm tròn nhiệm vụ với sự hỗ trợ tận tình của 45.000 tình nguyện viên. Dòng sông Seine không còn ô nhiễm - nỗ lực này cần phải được giữ vững.
Về văn hóa cũng rất thành công. Sự táo bạo của lễ khai mạc ngoài trời dưới mưa là một cuộc trình diễn ngoạn mục khó quên, lập tức khiến Thế vận hội lần này khác hẳn : ra khỏi sân vận động để hòa mình với thành phố. Việc biến các địa điểm mang đầy dấu ấn lịch sử của thủ đô thành nơi thi đấu đã kéo dài câu chuyện thần tiên : đấu kiếm dưới chiếc vòm lộng lẫy của Grand Palais, bắn cung ở Invalides nơi Napoléon an nghỉ, đua ngựa ở cung điện Versailles... Cuộc hôn nhân độc đáo giữa cái đẹp và thể thao đã khiến thành phố bảo tàng Paris sống động hơn, tạo ra những hình ảnh vô cùng quyến rũ.
Những huyền thoại mới khai sinh
Về thành tích thể thao, các vận động viên Pháp đạt được mục tiêu đã đề ra là đứng thứ năm toàn đoàn (64 huy chương) trong Thế vận hội và thứ tám (75 huy chương) trong Thế vận hội dành cho người khuyết tật. Ngay từ đầu, chiến thắng của đội bóng bầu dục đã tạo nên niềm hứng khởi cho công chúng, biến thành năng lượng tích cực trong suốt các cuộc tranh tài. Những huyền thoại đã được sinh ra, trong số đó có kình ngư Léon Marchand và bốn chiếc huy chương vàng cá nhân, hay judoka Teddy Riner với huy chương vàng thứ ba. Các vận động viên Pháp cũng giành được chiến thắng ngoạn mục trong môn đua xe đạp, ba môn phối hợp (triatlon).
Trong Thế vận hội người khuyết tật, bất ngờ nhất là sự say mê của công chúng Pháp đối với các môn thi đấu mà họ chưa từng biết đến và sự nhiệt thành của các vận động viên. Tony Estanguet, chủ tịch ủy ban tổ chức Paris 2024 gọi đây là "Cuộc cách mạng paralympique" sẽ ghi mãi dấu ấn, chào mừng "mùa hè hạnh phúc của người Pháp". Le Monde tự hỏi, liệu có thể kéo dài tình trạng ân sủng này, vào lúc đất nước đối mặt với nhiều thử thách ?
Đầu tư cho Châu Âu để có thể cạnh tranh
Le Monde hôm nay đưa tít "Ngân sách, thách thức chính trị đầu tiên của Barnier", Le Figaro đặt vấn đề "Liệu tổng thống Macron có để thủ tướng Barnier tự do hành động ?". La Croix nhấn mạnh "Di sản của Thế vận hội", Libération tố cáo thủ lãnh đảng cực hữu Jordan Bardella có tham gia làm giả giấy tờ nhằm tránh né tư pháp trong vụ việc làm ma ở Nghị viện Châu Âu.
Trên lãnh vực kinh tế, Les Echos và La Croix cùng quan tâm đến việc đầu tư cho Châu Âu. Cựu chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (BCE) và là cựu thủ tướng Ý, ông Mario Draghi hôm qua 09/09 đã trình lên chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen bản báo cáo dày 400 trang, nhưng thông điệp của ông cũng hướng đến các nhà lãnh đạo và công chúng trong Liên Hiệp Châu Âu (EU).
Đó là Châu Âu đã bị Hoa Kỳ bỏ xa về kinh tế từ mười mấy năm qua và có nguy cơ bị Trung Quốc vượt hẳn nếu không đầu tư lớn. Để tái thúc đẩy, Draghi đề nghị huy động 800 tỉ euro, chủ yếu là đi vay chung. Vấn đề là khuyến cáo của ông được đưa ra vào thời điểm EU đang gặp khó khăn. Pháp, Đức, Ý, Hà Lan chìm trong khủng hoảng chính trị kéo dài, và bản thân bà Ursula von der Leyen cũng gặp không ít chống đối. Nhưng để không bị tụt hạng nặng nề, EU phải cùng nhau hành động.
Thụy My