Tổng thống Trump và phó tổng thống Pence, bộ mặt mới của nước Mỹ. Reuters
Vài giờ sau lễ nhậm chức, tân tổng thống Mỹ Donald Trump về mặt hình thức sẽ ký những sắc lệnh đầu tiên. Nhưng cần có thời gian để thực hiện lời hứa. Phân tích của thông tín viên Anne–Marie Capomaccio từ Washington.
Lễ tuyên thệ của tổng thống Donald Trump có gì mới ?
Anne–Marie Capomaccio : "Lễ tuyên thệ lần này có một số thay đổi so với truyền thống của nước Mỹ. Nhưng đấy không hẳn là theo ý muốn của ông Trump hay các cộng tác viên của ông ta. Điều mà ban lãnh đạo mới mong muốn là thay thế Charlie Brotman, 88 tuổi, người từng điều khiển chương trình buổi lễ trọng đại này từ năm 1957, khi tổng thống Eisenhower tuyên thệ cho một nhiệm kỳ thứ hai.
Từ đó tới nay Brotman đã 15 lần chủ trì các buổi lễ tuyên thệ qua nhiều đời tổng thống Hoa Kỳ. Một số thay đổi khác đáng chú ý lần này, là ban tổ chức đã rút ngắn thời gian lễ diễu hành trên đường phố của tân chủ nhân Nhà Trắng xuống còn có một tiếng rưỡi đồng hồ. Chỉ có rất ít các ngôi sao trong làng giải trí Hoa Kỳ đến dự lễ nhậm chức của ông Trump. Ê-kip của tân tổng thống Mỹ đành phải chấp nhận điều đó và cho rằng, hôm nay là ngày hội của quần chúng và điều ấy có ý nghĩa hơn là một buổi lễ long trọng để đón các ngôi sao điện ảnh của Hollywood.
Donald Trump điểm tín nhiệm thấp kỷ lục
Anne–Marie Capomaccio : "Donald Trump đang giữ một kỷ lục : có hơn 40 cuộc tuần hành chống đối Trump đã được cấp giấy phép. Đáng chú ý nhất là cuộc biểu tình ngày mai, Thứ Bảy 21 tháng Giêng của nữ giới ở Washington. Cùng lúc là hàng loạt các cuộc biểu tình của giới chống sử dụng súng ống, của thanh niên … Đây là sự kiện chưa từng xảy ra ở thủ đô Washington. Tỷ lệ chống đối Donald Trump cũng cao chưa từng có. Thêm vào đó là hơn 50 dân biểu Quốc Hội Hoa Kỳ vắng mặt trong buổi lễ hôm nay để phản đối việc Donald Trump đả kích John Lewis, một nhà đấu tranh vì các quyền công dân Mỹ"
Thay thế báo chí bằng Twitter
Anne–Marie Capomaccio : "Đây chính là điểm rõ rệt nhất. Donald Trump sử dụng các mạng xã hội một cách thường trực và đây là cách để ông trực tiếp chuyển tải những thông điệp của mình đến tận cử tri. Ai cũng biết là ông Trump không mấy có thiện cảm với báo giới và từng tuyên bố thẳng thừng : báo chí là một phương tiện đã lỗi thời.
Phải nói là đôi khi Donald Trump đã thực sự thành công trong việc qua mặt báo chí. Biện pháp này đã rất hiệu quả trong thời gian vận động tranh cử. Không có lý do gì để Donald Trump thay đổi cung cách một khi chính thức trở thành tổng thống. Có điều, trong cuộc bầu cử vừa qua, bà Hillary Clinton đối thủ của Donald Trump đã giành nhiều hơn ông tới gần 3 triệu lá phiếu của cử tri và giờ đây Donald Trump phải là một vị tổng thống của tất cả công dân Mỹ, kể cả những thành phần đã không bỏ phiếu cho ông".
Những quyết định đầu tiên của Donald Trump ?
Anne–Marie Capomaccio : "Chưa có gì được thông báo một cách cụ thể nhưng căn cứ vào những tuyên bố gần đây nhất của ông Trump và những hứa hẹn trong lúc vận động tranh cử, thì quyết định đầu tiên của tổng thống Hoa Kỳ thứ 45 sẽ là bãi bỏ luật bảo hiểm y tế - Obamacare.
Tuy nhiên Donald Trump báo trước là đạo luật này sẽ được thay thế bằng một bộ luật khác một khi Obamacare chính thức bị xóa bỏ. Điều đó có nghĩa là thủ tục còn dài, vì quyết định này còn phải được bên Lập pháp thông qua.
Kế tới là những quyết định của tổng thống Trump liên quan đến chính sách đón nhận người tị nạn Syria, đến các hiệp định tự do mậu dịch, từ TPP đến hiệp ước thương mại với các nước Bắc Mỹ. Thế rồi Donald Trump cũng đã cam kết xây một bức tường giữa biên giới Hoa Kỳ với Mexico mà các chi phí tốn kém do người Mỹ đài thọ trong thời gian đầu, bởi vì phía Mexico dứt khoát từ chối tài trợ cho dự án đó. Cách nay 2 ngày, phát ngôn viên của ông Trump cho biết là nội hôm nay, tức là sau khi tuyên thệ nhập chức tổng thống sẽ ban hành 4 hay 5 sắc lệnh …"
Nhưng tất cả đều đòi hỏi thời gian
Anne–Marie Capomaccio : "Điều đó rất chính xác đối với luật bảo hiểm y tế, bởi hủy bỏ luật Obamacare sẽ khiến hơn 20 triệu dân Mỹ mất bảo hiểm. Bên cạnh đó, việc rút lui khỏi các hiệp định tự do mậu dịch cũng đòi hỏi thời gian và buộc Hoa Kỳ phải đàm phán lại với các đối tác thương mại.
Trên vấn đề người nhập cư, từ chối nhận người tị nạn Syria là một chuyện, trục xuất 11 triệu người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ đang sống trên đất Mỹ lại là một chuyện khác. Điều này đòi hỏi rất nhiều thời gian. Dù vậy tổng thống Trump có thể xét lại quyết định của người tiền nhiệm là Barack Obama cho phép hợp thức hóa trường hợp của những người nhập cư đã đặt chân lên lãnh thổ Hoa Kỳ lúc còn nhỏ. Nhưng chắc chắn là quyết định này sẽ làm dấy lên công phẫn trong dư luận. Vả lại chính ông Obama đã hứa là sẽ lên tiếng nếu như một số những giá trị cơ bản của nước Mỹ bị vi phạm».
Kinh tế : hiệu ứng Trump chỉ là hình thức bề ngoài
Anne–Marie Capomaccio : "Nếu chúng ta căn cứ vào thông báo chính thức thì đúng là các tập đoàn công nghiệp, của các công ty như Amazon, Carrier hứa không di dời cơ sở sản xuất ra nước ngoài, hay các hãng xe hơi như Ford, Toyota, Fiat Chrysler và gần đây nhất là General Motors và cả hệ thống siêu thị WalMart đẩy mạnh đầu tư ở Mỹ. Các hãng này cam kết tạo việc làm cho người lao động Mỹ.
Ông Trump dọa trừng phạt, đánh thuế hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ, đồng thời hứa hẹn giảm thuế cho các doanh nghiệp. Tân tổng thống Mỹ không khỏi hài lòng khi thấy các doanh nghiệp phải nhượng bộ. Tuy vậy giới chuyên gia kinh tế cho rằng, hầu hết các thông báo của các tập đoàn vừa kể đều đã được tính trước và không kiên quan gì đến những tuyên bố hay lời hù dọa của ông Trump. Thành thử chúng ta có thể nói hiệu ứng Donald Trump chỉ là hình thức bề ngoài.
Thực chất của vấn đề là từ quyết định giảm thuế cho doanh nghiệp đến quyền phá thai, hủy bỏ luật bảo hiểm y tế, hay khả năng Hoa Kỳ rút lại những cam kết chống biến đổi khí hậu … đều là những hồ sơ đòi hỏi nhiều thời gian để thực hiện. Có lẽ tới cuối nhiệm kỳ 4 năm đầu tiên, ông Donald Trump cũng chưa thực hiện được".
RFI tiếng Việt