"Vụ cướp thế kỷ" 55 tỷ euro
Liên Hiệp Châu Âu bị một nhóm môi giới chứng khoán, các ngân hàng lớn "đánh cắp" 55 tỷ euro trong vòng 15 năm và nhiều tình tiết gay cấn trong vụ nhà báo Saudi Arabia Jamal Khashoggi bị thủ tiêu là hai chủ đề chiếm nhiều trang báo Pháp ngày 19/10/2018.
Vụ tẩu tán tài sản bắt nguồn từ Đức đã làm 11 quốc gia Châu Âu mất trắng gần 55 tỷ euros - Reuters/Regis Duvignau
"Từ một tiểu thuyết trinh thám tới phim kinh dị", Libération nhận định như trên về những thông tin rò rỉ liên quan tới vụ ông Khashoggi mất tích ngay giữa ban ngày, hôm 02/10/2018, tại tòa lãnh sự Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo một tờ báo thân chính quyền Ankara, nhà báo xấu số này đã bị hỏi cung, bị tra tấn. Người cầm bút để viết những bài báo chỉ trích vương triều Riyahd đã bị chặt nhiều ngón tay, rồi bị chặt đầu. Một bác sĩ pháp y đã xẻ thi thể nạn nhân ra từng mảnh ngay trong phòng làm việc của lãnh sự Saudi Arabia. Mọi chuyện diễn ra trong vòng 7 phút, theo tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ Yeni Safak, được Libération trích dẫn lại.
Trong một đoạn băng thu âm, người ta nghe thấy tiếng lãnh sự Saudi Arabia, Mohammed Al Otaibi, phản đối những tay đồ tể Riyahd gửi sang Thổ Nhĩ Kỳ. Lập tức có tiếng nói đáp trả : "Im mồm, nếu muốn toàn mạng khi mày về nước".
An ninh Thổ Nhĩ Kỳ nhận diện 15 người thuộc nhóm "đặc nhiệm" được lệnh thủ tiêu Khashoggi. Họ đều là bộ hạ thân tín của thái tử Mohammad Bin Salman và đã từng tháp tùng thái tử Saudi Arabia khi ông sang Luân Đôn và Paris. Thêm một tiết lộ gay cấn khác là một trong số 15 người thuộc nhóm "đặc nhiệm" nói trên vừa thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi ngày 18/10/2018.
Le Monde bồi thêm : "Cận vệ thân tín nhất của thái tử Mohammad Bin Salman tham gia toán đặc nhiệm" triệt hạ nhà báo Khashoggi. Tờ báo liệt kê tên tuổi, chức vụ của nhiều thành viên trong nhóm 15 người này và kết luận : "Khó có thể tin rằng, ngần ấy nhân vật cao cấp trong guồng máy an ninh Saudi Arabia được điều đến Istanbul mà không có chỉ thị từ trên cao".
Jamal Khashoggi là ai ?
Vào lúc mà cái tên Jamal Khashoggi đã được báo chí quốc tế nhắc tới nhiều từ hai tuần qua, cái chết mờ ám của ông gây bối rối cho cả từ Hoa Kỳ đến Liên Hiệp Châu Âu và đương nhiên là vương triều Riyahd, Le Figaro dành một bài báo dài giới thiệu với độc giả "người bạn của các ông hoàng Saudi Arabia đã trở nên quá nguy hiểm".
Jamal Khashoggi đã ba lần dùng cơm tối với trùm khủng bố Usama Bin Laden, người chủ mưu loạt tấn công 11 tháng 9 trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Hai gia đình Bin Laden và Khashoggi biết nhau rất rõ. Jamal một thời từng là bạn đồng hành của Usama. Dòng họ Bin Laden làm giàu trong ngành xây dựng, còn chú ruột của nhà báo Jamal là một nhà môi giới trong các thương vụ mua bán vũ khí giữa Saudi Arabia với Hoa Kỳ.
Ông nội của nhà báo Jamal Khashoggi là bác sĩ riêng của nhà vua Abdulaziz al Saud, người sáng lập ra vương quốc Saudi Arabia. Nhà báo vừa bị sát hại này trước đây từng lui tới hoàng cung, chơi thân với các ông hoàng của triều đại Al Saud và thậm chí đã từng cố vấn cho các hoàng thân.
Năm ngoái, khi hoàng thái tử Mohammad Bin Salman tiến hành cuộc thanh trừng ngay trong nội bộ hoàng cung, răn đe những tiếng nói chống đối, nhà báo Jamal Khashoggi thu xếp hành lý sang định cư tại Hoa Kỳ. Ở Washington, ông quen biết rất nhiều, từ giới truyền thông đến các chính khách và cả các nhân viên tình báo.
Tại Mỹ, Jamal Khashoggi vẫn thường xuyên lui tới với các nhà ngoại giao Saudi Arabia, đều đặn được nhắc nhở đừng quá nhiệt tình kêu gọi cải tổ và đòi dân chủ tại những vùng đất "không bao giờ chia sẻ quyền lực".
"Vụ cướp thế kỷ" 55 tỷ euro
Hồ sơ lớn thứ nhì trong ngày trên các báo Paris là vụ trốn thuế gây thiệt hại 55 tỷ euro cho Châu Âu trong vòng 15 năm. Nhật báo Le Monde đã cùng với 18 đối tác truyền thông khác điều tra về những "vụ lách thuế" tài tình. Đằng sau các vụ này là nhiều ngân hàng tên tuổi trên thế giới, là cả một đội ngũ các luật gia các quỹ đầu tư.
Tờ báo gọi đây là một vụ "cướp lớn", mà ở đó nạn nhân là các nhà nước Châu Âu. Số tiền bị đánh cắp là 55 tỷ euro và băng đảng chủ mưu thì gồm có các ngân hàng, các tay môi giới chứng khoán và các chuyên gia về luật thuế quan của Châu Âu. Cả một mạng lưới lừa đảo tinh vi hoành hành giữa thanh thiên bạch nhật.
Mánh khóe lách thuế bị khám phá hồi năm 2011, khi mà cả khối euro đang điêu đứng vì khủng hoảng nợ công, thì một phòng thuế vụ của Đức liên tiếp nhận được thơ đòi sở thuế này phải hoàn lại một khoản tiền ngoài sức tưởng tượng của phòng thuế vụ. Thư đòi tiền là của một quỹ đầu tư nhưng đằng quỹ đó là một người sống ở Mỹ.
Le Monde giải thích về mánh lới khá tinh vi của những tay trốn thuế và đáng nói hơn cả là vào lúc Châu Âu bị đe dọa nổ tung vì khủng hoảng tài chính, các chính quyền phải tung ra hàng chục tỷ euro cứu nguy các ngân hàng, thì một số các ngân hàng có uy tín trên Lục Địa Già lại tiếp tay với kẻ bất lương, rút ruột Châu Âu 55 tỷ euro.
Đức bị thiệt hại khoảng từ 7 đến 12 tỷ euro trong vòng 7 năm, Pháp bị nhẹ hơn chỉ mất chừng 3 tỷ euro. Le Figaro trong phần trang kinh tế nói tới một "vụ cướp được tổ chức ở quy mô quốc tế" vì ngoài Pháp và Đức, Na Uy, Thụy Sĩ cũng trong tầm ngắm của kẻ bất lương.
La Croix trong bài xã luận nhấn mạnh rằng vụ gian lận này có "tổ chức" và số tiền 55 tỷ euro đã bị cướp đi trong lúc mà Châu Âu áp dụng chính sách thắt lưng buộc bụng, cắt giảm lương hưu và trợ cấp xã hội của người nghèo. Còn một số những người giàu và rất giàu vô lương tâm thì mướn cả một đội ngũ các chuyên gia về thuế khóa để bòn rút của nhà nước.
Johnny Hallyday : Tình yêu quê hương tôi
Sự kiện văn hóa được các báo quan tâm trong ngày là cuốn album vừa được phát hành của cố danh ca Johnny Hallyday : "Mon Pays C'est l'Amour" - món quà cuối cùng ông dành tặng cho người hâm mộ.
Libération đưa sự kiện này lên trang bìa và nhận định, phát hành đĩa hát khi nghệ sĩ đã qua đời, một con gà đẻ trứng vàng đối với các nhà sản xuất.
Johnny Hallyday trước khi vĩnh viễn ra đi đã dành lại 10 ca khúc, gửi gấm vào album "Tình yêu quê hương tôi". La Croix chú trọng đến cuốn album thứ 51 của ông vua nhạc rock người Pháp này : đây là đĩa hát cuối cùng được Johnny Hallyday thu âm khi đã lâm bệnh, nhưng giọng hát vẫn khỏe và rực lửa như thủa nào. "Chắc chắn đây là đĩa hát bán chạy nhất trong năm 2018".
Johnny Hallyday không là người đầu tiên và cũng không là ca sĩ cuối cùng cho phát hành đĩa hát khi đã thành người thiên cổ.
Trước ông, từ Michael Jackson đến Jim Morrison từng để lại một chút gì để an ủi những người hâm mộ. Những cuốn album ra đời muộn màng đó theo một nhà báo được Libération trích dẫn, là một sự lưu luyến, là nguyện vọng của người nghệ sĩ được ở lại mãi mãi trong lòng người hâm mộ.
Nhưng trong thế giới các nhạc sĩ tài hoa đã đi vào thiên thu, David Bowie và Leonard Cohen là những ngoại lệ : cả hai cùng đã khéo léo đàm phán với tử thần, để cho ra đời những đĩa hát cuối cùng trước khi họ vĩnh viễn trở về với cát bụi.
Ban nhạc pop Hàn Quốc BTS, một Beatles thời đại Youtube
Cũng về âm nhạc, Le Figaro chú ý đến ban nhạc Pop nổi tiếng của Hàn Quốc BTS, trình diễn hai buổi tối nay và tối mai tại Paris, nhưng vé đã bán hết từ rất lâu.
17.000 vé bán hết trong vòng 9 phút. Tác giả bài báo gọi nhóm K-Pop này là "hiện tượng của các chương trình truyền hình thực tế đang làm mê hoặc cả thế giới". BTS là ban nhạc Beatles của Anh trong thập niên 1960.
Vì sao ban nhạc thường chỉ hát bằng tiếng Hàn này lại có sức thu hút ngang ngửa với những Justin Bieber, hay Lady Gaga với hơn 16 triệu followers trên các mạng xã hội và 9 triệu đĩa hát đã bắn khắp năm Châu ? Đâu là bí quyết của ban nhạc với 7 chàng thanh niên này, để đến nỗi, BTS trở thành lá chủ bài của chính quyền Hàn Quốc trên con đường chinh phục thế giới bằng quyền lực mềm và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in công du nước Pháp trong bốn ngày đã mời BTS tháp tùng ?
Theo tác giả bài báo trên Le Figaro, câu trả lời cho tất cả những câu hỏi này khá đơn giản : ở thời đại kỹ thuật số, BTS hoạt động như một chương trình truyền hình thực tế, không lúc nào rời xa cộng đồng những người hâm mộ đến nửa bước. BTS chia sẻ với tất cả những thanh thiếu niên khắp năm Châu những vui buồn, những hy vọng và lo âu của tuổi trẻ.
Thanh Hà