Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

23/10/2018

Vụ Khashoggi nổ lớn : Saudi Arabia bị thế giới lên án

VOA tiếng Việt

Thổ Nhĩ Kỳ : Vụ sát hại ký giả Khashoggi được hoạch định dã man (VOA, 23/10/2018)

Vụ sát hi ký gi người Saudi Arabia, Jamal Khashoggi, là mt v giết người phc tp được hoch định dã man, phát ngôn nhân đảng AK cm quyn Th Nhĩ Kỳ tuyên b ngày 22/10.

sda1

Video của CCTV cho thy nhà báo Saudi Jamal Khashoggi, (được khoanh đ) đến tòa lãnh s Saudi ti Istanbul, ngày 2/10/2018.

Ông Khashoggi mất tích t hôm 2/10 sau khi bước vào tòa lãnh s ca Saudi Arabia ti Istanbul. Sau nhiu tun khng đnh không hay biết gì v s phn ca ông Khashoggi, các gii chc Saudi Arabia xác nhn ký gi này đã b giết chết trong mt hành đng côn đồ.

Phát biểu vi báo gii Ankara, phát ngôn nhân Omer Celik cũng t cáo rng các cuc thương lượng gia Th Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia trong phm vi cuc điu tra v cái chết ca nhà báo Khashoggi là phi đo đc và nhn mnh rng Th Nhĩ Kỳ có bn phn phi phanh phui sự tht v án mng.

Giới chc Th Nhĩ Kỳ nghi ông Khashoggi b sát hi bên trong tòa lãnh s bi các mt v Saudi Arabia ri b cht thi th ra tng khúc. Các ngun tin t Th Nhĩ Kỳ cho hay nhà chc trách có băng ghi âm v sát hi nhà báo 59 tui này.

Tổng thng Th Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan loan báo s công b thông tin v cuc điu tra vào ngày 23/10.

*****************

Vụ Khashoggi : Đức ngưng bán vũ khí cho Saudi Arabia (VOA, 23/10/2018)

Thủ tướng Đc Angela Merkel ngày 22/10 gi v giết hi nhà báo Jamal Khashoggi ti lãnh s quán Saudi Arabia Istanbul là "khng khiếp" và nht quyết ngưng xut khu vũ khí sang Saudi Arabia cho đến khi v này được sáng t.

sda2

Tổng thng Th Nh Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Th tướng Đc Angela Merkel, ti cuc hp báo Berlin, ngày 28/9/2018.

Bà Merkel chỉ trích điu bà gi là "s dã man tại lãnh s quán Saudi Arabia Th Nhĩ Kỳ" trong mt cuc tp hp vn đng tranh c ti th trn Ortenberg, cách Frankfurt khong 50 kilômét v phía đông bc.

"Việc này phi được làm sáng t. Chng nào không được sáng t, s không có vic xut khu vũ khí sang Saudi Arabia. Tôi bo đm chc chn như thế", bà Merkel nói.

Cùng ngày 22/10, Tổng thng M Donald Trump nói ông vn chưa hài lòng v nhng gì ông nghe được t Saudi Arabia đi vi vic nhà báo Jamal Khashoggi b giết, nhưng ông không mun mt nhng khon đu tư t Riyadh.

Ông Jamal Khashoggi là một người viết bình lun cho t Washington Post và thường ch trích Thái t Mohammed bin Salman, người cai tr trên thc tế Saudi Arabia. Nhà báo này mt tích cách đây 3 tun sau khi vào lãnh s quán Saudi Arabia tại Istanbul đ xin giy t làm th tc kết hôn.

Lúc đầu Riyadh nói không biết gì v s phn ca ông Khashoggi, nhưng sau đó công nhn ông này b giết trong mt v xung đt trong lãnh s quán, mt phn ng b mt vài chính ph phương Tây nghi ng, gây nên căng thẳng trong mi quan h vi quc gia xut khu du ha ln nht thế gii này.

******************

Saudi Arabia : Giết nhà báo trong lãnh sự quán là ‘sai lầm lớn, nghiêm trọng’ (VOA, 22/10/2018)

Saudi Arabia cho biết Thái t Mohammed bin Salman đã gi đin thoi cho con trai ca nhà báo b giết chết, Jamal Khashoggi, hôm 22/10 đ chia bun.

sda3

Nhà báo Jamal Khashoggi

Nhà báo Khashoggi chết sau khi vào lãnh s quán ca Saudi Arabia ti Istanbul, Th Nhĩ Kỳ, vào ngày 2/10.

Tổng thng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, trong phát biu ti Quc hi hi tun trước, ha s công b chi tiết v v này.

Ông nói với nhng người tun hành Istanbul hôm Ch nht rng "Chúng tôi đang tìm kiếm công lý và s làm sáng t tt c s tht trn tri ca nó, không phải bng nhng bước thông thường".

Ông Erdogan đã nói chuyện vi Tng thng M Donald Trump qua đin thoi hôm Ch Nht. Cơ quan thông tn nhà nước Th Nhĩ Kỳ cho biết c hai nhà lãnh đo đng ý vi nhau rng v giết nhà báo Khashoggi cn phi được "làm rõ mi khía cnh".

Saudi Arabia nói vụ giết ông Khashoggi trong lãnh s quán ca mình Istanbul là "mt sai lm ln và nghiêm trng", và cam kết s quy trách nhim nhng người liên quan.

Ngoại trưởng Adel al-Jubeir nói vi kênh tin tc Fox News hôm Ch nht rng các đip viên Saudi Arabia "đã làm việc này ngoài phm vi thm quyn ca h", và gi đây là "mt hành đng côn đ".

Nhà ngoại giao hàng đu ca Saudi Arabia đã gi li chia bun ti gia đình ông Khashoggi, nhưng không tiết l thông tin mi v vic nhà báo này đã b giết như thế nào, thi thể ca ông hin đâu hay liu Thái t, người nm quyn cai tr trên thc tế, có liên quan đến v này hay không.

Saudi Arabia tuyên b nhà báo Khashoggi, 59 tui, đã b giết vào ngày 2/10 sau khi mt cuc cãi vã dn đến u đ, mt li gii thích khiến cho quốc tế hoài nghi và khinh thường, k c Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump. Sau khi lúc đu có v tin Saudi Arabia, thì gi ông Trump nói rng "rõ ràng có s la di, và có nhng li nói di".

Saudi Arabia cho biết h đã sa thi 5 quan chc chính liên quan đến vụ giết người và bt gi 18 người khác.

Những người ch trích đang đt câu hi làm thế nào mà mt nhóm gm 15 đip viên Saudi Arabia có th bay đến Istanbul đ gp ông Khashoggi và cui cùng giết ông mà không tham kho và được s đng ý ca hoàng t. Nhưng ông al-Jubeir khẳng đnh "Không có người nào quan h mt thiết vi ông y", mc dù nhiu bn tin cho biết mt s gii chc an ninh Saudi Arabia thân cn vi Thái t Mohammed có tham gia vào v này.

Nhà báo Khashoggi tự sng lưu vong Hoa Kỳ và là mt cây viết chuyên mc cho t Washington Post, vn hay ch trích s can thip ca Saudi Arabia và Thái t Mohammed trong cuc xung đt Yemen.

Các nhà điều tra Th Nhĩ Kỳ nói rng các đip viên ca Saudi Arabia đã tra tn ông Khashoggi, giết chết và sau đó phân thây ông để tu tán.

Các nhà lãnh đạo Châu Âu và nhóm nhân quyn Ân xá Quc tế bày t hoài nghi v li gii thích ca Saudi Arabia.

Anh, Đức và Pháp đã ban hành mt tuyên b chung lên án v giết ông Khashoggi và nói rng vic làm rõ chính xác nhng gì đã xy ra là một nhu cu cp bách. Các nước Châu Âu nói cn phi có nhng chng c h tr thì li gii thích ca Saudi Arabia mi đáng tin cy.

Tổ chc Ân xá Quc tế kêu gi Saudi Arabia phi trao thi th ông Khashoggi ngay lp tc đ có th thc hin khám nghim tử thi.

Giám đốc chiến dch ca Ân xá Quc tế khu vc Trung Đông, Samah Hadid, nói cn có cuc điu tra ca Liên Hip Quc đ tránh Saudi Arabia xóa du vết nhng gì din ra xung quanh cái chết ca ông Khashoggi. Ông Hadid nói vic che đy này có th đã được thực hin đ duy trì mi quan h thương mi quc tế ca Saudi Arabia.

*********************

Quan chức Saudi Arabia lại nói khác về cái chết của ông Khashoggi (VOA, 21/10/2018)

Giữa lúc Saudi Arabia phi đi mt vi s hoài nghi ngày càng tăng của quc tế v thông báo ca nước này v cái chết ca nhà báo Jamal Khashoggi, mt quan chc chính ph cp cao li đưa ra li k khác v v t vong xy ra bên trong lãnh s quán ca Saudi Arabia Istanbul.

sda4

Bên ngoài lãnh sự quán Saudi Arabia Istanbul hôm 20/10/2018

Lời k mi nht, do mt quan chc Saudi Arabia muốn giu tên đưa ra, cha đng các chi tiết v vic mt nhóm 15 công dân Saudi Arabia, được c đến đi đu vi ông Khashoggi vào ngày 2/10, đã đe da và sau đó giết ông vi hành đng làm nght th ra sao khi ông chng đi. Mt thành viên ca nhóm sau đó đã mặc qun áo ca ông Khashoggi đ làm như th là ông đã ri khi lãnh s quán.

Saudi Arabia vào sáng 20/10 thông báo ông Khashoggi, 59 tui, đã chết trong mt cuc đm đá ln nhau lãnh s quán. Mt gi sau, mt quan chc Saudi Arabia khác nói v tử vong xảy ra vì hành đng làm nght th.

Ông Kashoggi là một nhà báo ca t Washington Post và là người ch trích mnh m Thái t Mohammed bin Salman.

Các quan chức Th Nhĩ Kỳ nghi rng thi th ca ông Khashoggi đã b phân thành nhiu mnh, nhưng quan chc Saudi Arabia li nói rng người ta đã cun xác ca ông bng mt tm thm và giao cho mt "người cng tác đa phương" đ x lý. Khi được hi v nhng cáo buc rng ông Khashoggi đã b tra tn và cht đu, v quan chc nói kết qu điu tra sơ b không cho thấy điu đó.

Đây là lời tường thut mi nht ca Saudi Arabia sau nhiu ln h thay đi các thông tin được đưa ra. Các nhà chc trách ban đu khng đnh tin tc nói rng ông Khashoggi đã mt tích trong lãnh s quán là thông tin sai, và tuyên b ông đã ri khỏi tòa nhà không lâu sau khi ông vào trong. Khi báo gii đưa tin mt vài ngày sau đó rng ông đã b giết đó, h gi nhng cáo buc đó là "vô căn c".

Khi Reuters hỏi ti sao các thông tin ca chính ph A-rp Xê-ut v ông Khashoggi li tiếp tc thay đi, quan chc nước này nói thông báo ban đu ca chính ph da trên "thông tin sai lch được báo cáo ni b vào thi đim đó".

"Khi người ta thy rõ là các báo cáo ban đầu là sai, h đã tiến hành điu tra ni b và hn chế đưa ra thêm các bình lun trước công chúng", quan chc nói và cho biết thêm rng cuc điu tra vn đang tiếp tc.

Tổng thng M Donald Trump hôm 20/10 nói ông không hài lòng vi vic Saudi Arabia xử lý v ông Khashoggi b chết và vn còn có nhng câu hi cn được gii đáp. Đc và Pháp hôm 20/10 nói nhng li gii thích ca Saudi Arabia v vic ông Khashoggi chết ra sao là không đy đ.

Các quan chức Th Nhĩ Kỳ nói vi Reuters rng nhng k giết ông Khashoggi có thể đã vt nhng phn thi th ca ông Rng Belgrad gn Istanbul, và ti mt đa đim nông thôn gn thành ph Yalova, cách Istanbul 90 km v phía nam.

Việc ông Khashoggi mt tích đã biến thành mt cuc khng hong ln đi vi vương quc vùng Vịnh, buc quc vương 82 tui, ông Salman, phi đích thân tham gia gii quyết. Nó cũng đe da đến các mi quan h làm ăn ca vương quc, khi các lãnh đo doanh nghip và các quan chc chính ph mt s nước không mun d mt hi ngh đu tư Riyadh d kiến din ra vào tun ti, cũng như mt s nhà lp pháp M gây áp lc lên Tng thng Trump, đòi áp đt lnh trng pht và ngng bán vũ khí cho Saudi Arabia.

Quan chức Saudi Arabia cho biết tt c 15 thành viên trong nhóm đã b bt và b điu tra, cùng vi ba nghi phạm khác là người đa phương.

Quay lại trang chủ
Read 502 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)