 | Tổng quan: | 3636758 |
Vào dịp cuối năm 2021 này, như thông lệ, các tuần báo đều ra ấn bản đặc biệt, với những chủ đề khác lạ so với ngày thường, nhưng cũng tiếp tục quan tâm đến tình hình thời sự thường nhật. Rất đáng chú ý là một bài điều tra dài trên tạp chí Pháp L’Express về ý đồ thống trị thế giới ngày càng rõ nét của Trung Quốc.
Tầu cá mang cờ Trung Quốc Lu Rong Yuan Yu 609 chuẩn bị đánh bắt gần quần đảo Galapagos thuộc Ecuador, ngày 19/07/2021. AP - Joshua Goodman
Bài viết mang tựa đề "Cách thức Trung Quốc thâu tóm Châu Mỹ Latinh" ghi nhận là khu vực từng được mệnh danh là "sân sau của Washington" giờ đây đã trở thành "đất săn riêng" của Bắc Kinh.
Bài viết mở đầu bằng một ghi nhận đáng ngại : "Khi quý vị đang đọc những dòng chữ này, khoảng 300 tàu đánh cá Trung Quốc đang bao quanh 19 đảo thuộc quần đảo Galapagos… liên tục đánh bắt suốt ngày đêm, gây ra thiệt hại không thể khắc phục được đối với đa dạng sinh học. Cá và mực được đông lạnh ngay lập tức trên tàu và đóng gói để đem về bán tại thị trường Trung Quốc, nơi có 1,4 tỷ người tiêu dùng".
Galapagos là một vùng lãnh thổ của quốc gia Nam Mỹ Ecuador được UNESCO công nhận là Di Sản Thế Giới, cách bờ biển 1.000 km.
Theo nhà địa lý và chuyên gia về Trung Quốc đương đại Emmanuel Véron : "Sau khi vơ vét hải sản tại Ecuador, đội tàu này thường hướng đến Đảo Phục Sinh (Isla de Pascua), ngoài khơi Chile, để gây ra thiệt hại tương tự ở đó". Sau đó họ hướng về Trung Quốc, tạm nghỉ chờ đến chiến dịch đánh bắt xa bờ sau đó, một chiến dịch kéo dài năm tháng.
Câu hỏi đặt ra là vì sao Ecuador lại chấp nhận việc tài nguyên của mình bị cướp bóc ? Theo một cựu thành viên chính quyền Hoa Kỳ, câu trả lời rất đơn giản. Chính quyền Ecuador đã vay mượn quá nhiều của Trung Quốc. Với giá dầu hỏa, nguồn lợi tức chính của quốc gia sản xuất dầu này, bị sụt giảm đáng kể từ năm 2010, Quito không còn khả năng trả nợ, nên đành phải để cho Bắc Kinh muốn làm gì thì làm.
Đối với L’Express, ví dụ điển hình của Ecuador minh họa cho một thay đổi địa chính trị lớn : Sự phụ thuộc của Châu Mỹ Latinh vào Trung Quốc từ khoảng 15 năm nay, bắt đầu từ sau khi Bắc Kinh gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới vào năm 2001.
Theo kinh tế gia Emmanuel Hache, chuyên nghiên cứu các nền kinh tế Châu Á thì sau khi đã "đô hộ", Trung Quốc coi lục địa Latinh như một vùng đất khai thác béo bở khác.
Bà Sylvie Bermann, đại sứ Pháp tại Bắc Kinh (từ năm 2011 đến năm 2014), tóm tắt trong một hội nghị gần đây tại Quỹ France-Amériques ở Paris : "Đối với an ninh lương thực của Trung Quốc, Châu Mỹ Latinh trở nên thiết yếu".
Trung Quốc đang đặt mục tiêu vào các nguyên liệu thô mà họ thiếu : nông sản (đậu nành), nhiên liệu hóa thạch (dầu hỏa), quặng mỏ (sắt). Kể từ năm 2005, họ cũng đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng đường bộ, cảng và thủy điện.
Kết quả là đế chế Trung Hoa kiểm soát hoặc sở hữu cổ phần tại bốn mươi cảng trên bờ biển của cả Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, và ở lối vào Kênh đào Panama. Một trong những cảng này nằm trong một phần của dự án lớn của Trung Quốc ở El Salvador, sẽ chiếm 1/10 diện tích của đất nước nhỏ bé này.
Trên khắp vùng Châu Mỹ Latinh, Trung Quốc còn có cơ sở hạ tầng khác, chẳng hạn như mười lăm cơ sở thủy điện lớn. Ở Chile, họ kiểm soát 57% việc phân phối điện.
Tài nguyên dưới lòng đất cũng bị Bắc Kinh nhòm ngó. Ngoài sắt ở Brazil, Trung Quốc còn nhắm đến loại khoáng sản "chuyển đổi năng lượng" : Lithium và đồng từ Bolivia, Chile và Argentina, những thứ cần thiết cho việc sản xuất pin.
Sự hiện diện của Trung Quốc tại Châu Mỹ Latinh dĩ nhiên đã khiến Hoa Kỳ lo ngại, đặc biệt là dưới góc độ chiến lược. Mối quan tâm đặc biệt của Lầu Năm Góc là viễn cảnh Bắc Kinh dễ dàng sử dụng các cảng thương mại và sân bay dân sự vào mục tiêu quân sự.
Một vấn đề khác đáng quan ngại là công trình xây dựng một trạm liên lạc với vệ tinh của Trung Quốc vào năm 2017 ở tỉnh Neuquén, thuộc vùng Patagonia ở Argentina, do bộ Quốc phòng Trung Quốc trực tiếp quản lý, mà không có quyền giám sát của Argentina.
Washington cũng nghi ngờ Bắc Kinh đứng sau dự án xây dựng căn cứ hải quân ở vùng Tierra del Fuego của Argentina.
Ngoài ra cũng có thể kể đến tuyến cáp Internet ngầm duy nhất kết nối Châu Phi với Nam Mỹ do tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi triển khai vào năm 2018, nối Cameroon với Brazil. Phương Tây, đi đầu là Mỹ, coi đó là mối nguy hiểm đối với hệ thống liên lạc thông tin của họ.
Không ở đâu dấu ấn của Trung Quốc lại đậm nét như ở Brazil. Tổng thống Bolsonaro từng tuyên bố : "Người Trung Quốc không mua sắm ở Brazil mà họ đang mua cả Brazil".
Kể từ đầu thế kỷ, khối lượng thương mại giữa hai bên đã tăng lên 75 lần : Từ 1,5 tỷ đô la năm 1999, trị giá giao dịch thương mại Brazil-Trung Quốc dự kiến sẽ đạt 115 tỷ trong năm nay.
Không bằng lòng với việc mua sắm tại "siêu thị Latinh", Trung Quốc còn đang tung hàng tràn ngập khắp lục địa với các mặt hàng "made in China", từ đồ gia dụng cho đến các sản phẩm công nghệ.
Các loại camera giám sát (Hikvision) hoặc camera nhận dạng khuôn mặt (SenseTime) có mặt ở nhiều cảng và sân bay. Đây là một thị trường đầy hứa hẹn : Vùng Châu Mỹ Latinh là nơi sinh sống của 8% dân số thế giới nhưng lại tập trung 1/3 số vụ sát nhân trên hành tinh. Do đó, ngành kinh doanh an ninh và giám sát có một tương lai tươi sáng phía trước.
Theo L’Express, ở Châu Mỹ Latinh, phương Tây bị thất thế so với Trung Quốc vì nguyên tắc tôn trọng quyền con người.
Bà Geneviève des Rivières, một nhà ngoại giao Canada từng làm đại sứ tại Peru, Colombia và Bolivia, nhớ lại : "Khi các công ty khai thác mỏ của phương Tây đầu tư ra nước ngoài, họ đều cam kết có một thái độ có trách nhiệm, phù hợp với các tiêu chuẩn xã hội của Liên Hiệp Quốc. Trung Quốc thì đặt mình bên trên" luật lệ quốc tế.
Nợ nần chồng chất, một số quốc gia như Ecuador và Argentina có rất ít cơ hội để đối phó với chủ nợ Trung Quốc. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 hiện nay, vùng Châu Mỹ Latinh còn bị Bắc Kinh gây áp lực thông qua ngoại giao vac-xin, dùng việc cung cấp thuốc chủng để bắt bí các đối tác
Sau Courrier International tuần trước với chủ đề "Mai đây chúng ta sẽ ăn những thức gì ?", Le Point với hồ sơ đặc biêt "Trung Quốc và phương Tây" và The Economist với chủ đề đơn giản "Christmas - Giáng Sinh", tuần này đến lượt L’Obs và L’Express ra số vừa tất niên, vừa tân niên.
Trên trang bìa, tuần báo Pháp L’Express nêu bật hồ sơ đặc biệt cuối năm của mình trong hàng tựa lớn "Chúa và khoa học", phản bác lập luận được nêu lên trong quyển biên khảo "Chúa, khoa học, bằng chứng", của hai tác giả Michel-Yves Bolloré và Olivier Bonnassies, một quyển sách đột nhiên được bán rất chạy tại Pháp trong những ngày gần đây.
Theo L’Express, các tác giả quyển sách, vốn là người công giáo rất ngoan đạo, đã cố gắng nêu bật "những bằng chứng hiện đại về sự tồn tại của Chúa", dựa trên những phát hiện khoa học, đặc biệt là những khám phá mới về không gian vũ trụ.
Có điều, theo tạp chí Pháp, các lập luận nêu ra không vững chắc, và các "nhà khoa học rất lớn" mà theo hai tác giả, đã cộng tác với họ trong quá trình biên khảo, chủ yếu là những người "công giáo đấu tranh", chủ trương gắn liền thần học với khoa học.
L’Express không ngần ngại tiết lộ rằng nhà vật lý học Mỹ Robert Woodrow Wilson, người được trao giải Nobel Vật Lý năm 1978 đã thừa nhận với tạp chí Pháp rằng ông đã "sai lầm" khi ký lời tựa cho quyển sách, và theo ông, "cần duy trì tách biệt giữa khoa học và tôn giáo".
Trích dẫn nhiều nhà khoa học khác, L’Express cho rằng từ một thế kỷ nay, kiến thức về sự tiến hóa của Vũ Trụ đã có bước tiến nhảy vọt, nhưng các phát hiện không hề chứng minh sự tồn tại của một "Thượng đế tạo nên vạn vật" như lời khẳng định của các tác giả quyển "Tượng đế, khoa học, bằng chứng".
Trong hồ sơ đặc biệt của mình, L'Express cũng đi sâu vào tìm hiểu quan niệm về "Thượng đế" - ít được chú ý - của bốn nhà khoa học vĩ đại Newton, Darwin, Einstein và Hawking mà những đóng góp cực lớn cho nhân loại hầu như đều được mọi người biết đến.
Về phần mình, tuần báo L’Obs nhìn lại nước Pháp, với một tựa lớn khá bí hiểm ngay trên trang bìa : "Một lịch sử nước Pháp mới". Tuy nhiên tờ báo đã giải thích ngay bằng môt tiểu tựa bên dưới : "30 mốc lịch sử để phủi bụi trên câu chuyện dài về nước Pháp", tức là để có một cái nhìn mới về lịch sử nước Pháp.
Trong bài xã luận mang tựa đề "Lịch sử nào cho nước Pháp ?", L’Obs ghi nhận các lập luận dân tộc chủ nghĩa đang nở rộ tại Pháp nhân cuộc vận động tranh cử tổng thống năm 2022 đã bắt đầu diễn ra, với cả cánh hữu truyền thống lẫn cánh hữu cực đoan đều viện dẫn lịch sử để tranh thủ cử tri bằng cách kích động tinh thần dân tộc.
Theo tạp chí Pháp, động thái này không có gì là mới : Cách nay 5 năm, cựu tổng thống Nicolas Sarkozy đã từng hô hào "Tổ tiên của chúng ta là người ‘Gaulois’", ứng cử viên cánh hữu François Fillon từng tán thưởng mô hình giáo dục Trung Quốc để bày tỏ thái độ phẫn nộ trước điều mà ông cho là "giới trẻ Pháp chi biết cảm thấy xấu hổ" về lịch sử nước mình, và Marine Le Pen thuộc phe cực hữu đã tôn vinh một "Nước Pháp vĩnh cửu", cho dù đây là một thực thể chưa bao giờ ngừng chuyển hóa.
Điều đáng nói, theo L’Obs, là những lập luận kiểu như trên trong những ngày gần đây đã bị Eric Zemmour, một ứng cử viên cực hữu khác bỏ xa đằng sau. Tạp chí Pháp đã nêu bật một ví dụ : Đối với Zemmour, thống chế Pétain, người đã áp dụng chặt chẽ chính sách bài Do Thái tàn bạo của Đức Quốc Xã tại Pháp thời Thế Chiến Thứ II, lại là người "bảo vệ dân Do Thái ở Pháp".
Đối với tạp chí Pháp, lịch sử của một nước là điều đáng tự hào, cần được mỗi người nhập tâm, nhưng không phải một cách mù quáng, thiển cận. Ở mỗi giai đoạn, cái nhìn về lịch sử mỗi khác, và trong thế kỷ 21 này, các vấn đề đã đổi khác so với những gì được giảng dạy trong những quyển sách giáo khoa cũ kỹ thời tiểu học.
Chính vì thế mà trong số tất niên, L’Obs muốn cung cấp cho độc giả những cái mốc lịch sử khác, mà theo tạp chí, để mọi người hiểu rõ hơn về một di sản "phong phú phi thường" đáng tự hào do tính chất tiên phong. Trang bìa của L’Obs đăng hình vẽ bà Olympe de Gouges, một nhà văn kiêm chính khách Pháp vào nửa cuối thế kỷ 18, người đã viết ra bản "Tuyên ngôn về quyền của phụ nữ và công dân" vào năm 1791 và kêu gọi xóa bỏ chế độ nô lệ.
Một cột mốc khác được L’Obs nêu bật trong hồ sơ là Bộ Luật Lâm Nghiệp đầu tiên chống nạn khai thác rừng quá mức, được ban hành từ năm 1346, tức là từ thế kỷ thứ 14. Tạp chí tự hỏi : Phải chăng đây là xuất phát điểm của xu hướng phát triển bền vững đang được tôn sùng hiện nay.
Tổng kết cuối năm, một sự kiện khác được mọi người chờ đợi là danh tánh quốc gia tiến bộ nhất trong năm theo đánh giá của tuần báo Anh The Economist.
Trong số đặc biệt Giáng Sinh ra từ tuần trước, The Economist đã chọn Ý là "Quốc gia trong năm - Country of the year" vì đã thay đổi theo chiều hướng đúng đắn trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành.
Tuần báo Anh nhấn mạnh rằng cuộc bình chọn của họ không dựa trên tiêu chí quốc gia lớn nhất, giàu nhất hoặc hạnh phúc nhất mà là "quốc gia nơi tình hình được cải thiện nhiều nhất" trong năm 2021. Trong quá khứ, danh hiệu này từng được trao cho Uzbekistan (vì đã xóa bỏ chế độ nô lệ), cho Colombia (vì nỗ lực kết thúc nội chiến) hoặc Tunisia (vì đã tiến bước trên con đường dân chủ).
Còn đối với Ý năm nay, thành tích đáng khen không liên quan đến chiến thắng của đội bóng quốc gia tại Cúp Bóng đá Châu Âu EURO 2020 hay việc giành được giải Ca khúc Truyền hình Châu Âu Eurovision 2021, mà là "các chính sách" của nước này, bao gồm chiến dịch tiêm chủng ngừa Covid-19 với tỷ lệ "cao nhất ở Châu Âu", một thành công có được nhờ sự điều hành tốt của tân thủ tướng Mario Draghi
Tuần báo Anh công nhận rằng trong quá khứ họ đã từng nhiều lần đả kích Ý về việc chọn lãnh đạo, như trong trường hợp ông Silvio Berlusconi trước đây. Nhưng lần này, "với Mario Draghi, nước Ý đã có được một vị thủ tướng tài ba và được cả thế giới kính trọng. Lần này, đại đa số các chính trị gia đất nước đã dẹp đi sự bất đồng để ủng hộ một chương trình cải cách sâu rộng… giúp cho nền kinh tế khởi sắc nhanh hơn cả Pháp và Đức".
Trọng Nghĩa
WHO báo động dịch Covid-19 bước vào "giai đoạn nguy hiểm" (RFI, 20/06/2020)
Tổ chức Y tế Thế giới WHO báo động về "một giai đoạn mới và nguy hiểm" của dịch Covid-19, vào lúc đại dịch tiếp tục hoành hành tại Châu Mỹ, với số ca nhiễm ở Brazil đã vượt quá một triệu.
Thăm người bệnh Covid-19 tại một bệnh viện ở Sao Paolo, Brazil. Ảnh chụp ngày 17/06/2020. Brazil vẫn là quốc gia có số tử vong cao thứ nhì thế giới. Reuters- Amanda Perobelli
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã báo động như trên trong một cuộc họp báo qua video hôm qua, 19/06/2020. Theo lãnh đạo tổ chức này, dịch virus corona "đang tăng tốc", với hơn 150.000 ca mới được ghi nhận chỉ trong một ngày, đa số ở Châu Mỹ, mức cao chưa từng có. Ông Tedros Ghebreyesus còn cảnh báo về những nguy cơ của việc dỡ bỏ phong tỏa.
Tổng giám đốc WHO nói : " Thế giới đang bước vào một giai đoạn mới và nguy hiểm. Rất nhiều người, và điều này có thể hiểu được, đã quá mệt mõi vì cứ phải ở trong nhà. Các quốc gia muốn mở cửa trở lại cho xã hội và cho nền kinh tế. Nhưng virus vẫn lây lan rất nhanh, vẫn gây nhiều tử vong".
Ông Tedros Ghebreyesus kêu gọi toàn thể các quốc gia và mọi người phải vẫn rất cảnh giác, tuân thủ nghiêm chỉnh các biện pháp phòng ngừa và nhất là nhanh chóng tìm ra các ca nghi nhiễm bệnh, cách ly và xét nghiệm các ca đó và chữa trị họ, đồng thời truy tìm những người có tiếp xúc với các ca bệnh để cách ly họ.
Tổng giám đốc WHO đưa ra lời cảnh báo nói trên vào lúc Brazil hôm qua đã vượt qua ngưỡng 1 triệu ca nhiễm và sắp vượt qua mức 50.000 ca tử vong, tiếp tục là quốc gia đứng hàng thứ hai thế giới về số người chết do virus corona chủng mới, chỉ sau Hoa Kỳ. Mêhicô cũng vừa vượt qua ngưỡng 20.000 ca tử vong hôm qua, cùng với hơn 5.000 ca nhiễm mới chỉ trong một ngày.
Theo tổng kết của hãng tin AFP, số người chết vì Covid-19 trên toàn thế giới tính đến hôm qua đã là 456.000 người, nhưng theo các chuyên gia, con số này vẫn còn thấp hơn thực tế rất nhiều.
Tại Châu Âu, nhiều nước đang tiếp tục dỡ bỏ phong tỏa, như tại Pháp trong đêm qua, chính phủ thông báo mở lại các rạp xinê và các sòng bài kể từ thứ hai tuần tới. Các sân vận động cũng sẽ được mở lại kể từ ngày 11/07, nhưng không được tiếp nhận quá 5.000 khán giả.
Nhưng tại Ý, cơ quan y tế hôm qua đã kêu gọi người dân nước này nên "thận trọng" vì virus vẫn còn lây lan nhiều, sau khi ghi nhận những tín hiệu báo động về nhiễm Covid-19, đặc biệt là tại Roma.
Thanh Phương
********************
WHO : Đại dịch Covid-19 leo thang, tệ hại nhất tại Châu Mỹ (VOA, 20/06/2020)
Đại dịch virus corona đang leo thang, với 150.000 ca mới hôm 18/6, cao nhất trong một ngày, và một nửa những ca này xảy ra tại Châu Mỹ, Tổ chức Y tế Thế giới nói.
Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus.
"Thế giới đang ở trong một giai đoạn mới và nguy hiểm", Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus nói trong một cuộc họp báo trên mạng tại trụ sở WHO ở Geneva. "Virus vẫn còn lây lan nhanh, vẫn còn gây chết người, và mọi người vẫn còn dễ bị ảnh hưởng".
Hơn 8,53 triệu người đã bị nhiễm virus corona trên toàn thế giới và 453.834 người đã chết, Reuters cho biết ngày 19/6.
Ông Tedros thúc đẩy vẫn giữ giãn cách xã hội và "cực kỳ cảnh giác".
Cũng như tại Châu Mỹ, một số lớn những ca mới xảy ra tại Nam Á và Trung Đông, ông Tedros nói thêm.
Chuyên gia khẩn cấp của WHO Mike Ryan nêu lên sự chú ý vào tình hình Brazil, nơi ông nói có 1.230 ca tử vong thêm vì Covid-19 trong 24 giờ trước.
Khoảng 12% ca lây nhiễm tại Brazil liên hệ dến nhân viên y tế, ông nói thêm.
Ngoài Mỹ, Brazil có số ca tệ hại nhất, 978.142 ca được xác nhận và 47.748 người chết.
Theo Reuters
*******************
Trung Quốc phát hiện chủng virus Châu Âu tại Bắc Kinh, WHO nói cần nghiên cứu thêm (VOA, 20/06/2020)
Ngày 19/6, Trung Quốc loan báo xác định một chủng virus corona từ Châu Âu gây nên đợt bùng phát mới đây tại Bắc Kinh, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới nói việc này chỉ xảy ra trong trường hợp virus được du nhập từ bên ngoài vào Bắc Kinh và cần điều tra thêm.
Bán hàng trên đường Jianghan ở Vũ Hán ngày 8/6/2010.
Trung Quốc đã công bố dữ liệu chu kỳ gen của virus từ những mẫu lấy ở Bắc Kinh, mà các giới chức ở đó nói giống như một chuỗi Châu Âu căn cứ trên những cuộc điều tra sơ khởi.
Có khoảng 183 người bị lây nhiễm khi virus tái xuất hiện bắt đầu cách đây 8 ngày liên hệ đến trung tâm bán sỉ thực phẩm Xinfadi ở Bắc Kinh.
"Virus và các dòng chủng loại virus luân chuyển trên toàn thế giới", chuyên gia khẩn cấp hàng đầu WHO, bác sĩ Mike Ryan, nói tại một cuộc họp báo ở Geneva.
"Do đó tôi nghĩ việc này không hề chỉ ra rằng Châu Âu là nguồn gốc. Việc này có thể nói là hầu như bệnh có lẽ được nhập từ bên ngoài vào Bắc Kinh ở một thời điểm nào đó".
Điều cần thiết là xác định được khi nào virus đến Bắc Kinh, bao nhiêu người bị lây nhiễm trong thời kỳ này, và yếu tố nào mở rộng sự lây lan, ông Ryan nói. Tuy nhiên điều này "tái xác nhận" là virus có nguồn gốc từ người, ông nói thêm.
Trung Quốc chịu áp lực phải công bố các dữ liệu sớm vào lúc các ca Covid-19 gia tăng tại thủ đô.
Chính quyền Mỹ đổ lỗi chính phủ Trung Quốc chậm trễ trong việc chế ngự bùng phát lúc ban đầu.
Trung Quốc nói họ tiết lộ ngay những tin tức về chu kỳ gen của virus trong đợt bùng phát đầu tiên tại Vũ Hán.
Chu kỳ gen virus mới nhất được công bố vào cuối ngày 18/6, và đã chia sẻ với WHO và Sáng kiến Dữ liệu Cúm Toàn cầu (GISAID) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CDC).
Chu kỳ gen của virus là trọng yếu và là công cụ chuyển biến nhanh chóng trong việc chẩn đoán Covid-19 và trong việc hiểu biết về sự lây lan và kiểm soát virus corona chủng mới.
Ba mẫu
Các chi tiết được trang mạng của Trung tâm Dữ liệu Vi Sinh học Quốc gia Trung Quốc công bố cho biết dữ liệu gen Bắc Kinh được căn cứ trên 3 mẫu (hai mẫu của người và một mẫu môi trường) được thu thập vào ngày 11/6, cùng ngày thủ đô Trung Quốc loan báo ca lây nhiễm Covid-19 địa phương đầu tiên trong nhiều tháng.
"Theo những kết quả của cuộc nghiên cứu sơ khởi về gen và dịch tễ học, virus đến từ Châu Âu, nhưng khác với virus hiện lây lan tại Châu Âu", viên chức CDC Zhang Yong nói.
"Virus này cũ hơn virus hiện lây lan tại Châu Âu".
Ông Wu Zunyou, chuyên gia trưởng dịch tễ học của CDC, nói với truyền thông nhà nước trong tuần này là chuỗi virus ở Bắc Kinh tương tự như chủng Châu Âu, dù không nhất thiết là chuyển trực tiếp từ các nước Châu Âu. Ông Wu không nêu chi tiết về những nhận xét trước khi dữ liệu gen được công bố.
Ông nói thêm là chuỗi tìm thấy tại Mỹ và Nga hầu hết đến từ Châu Âu.
Chùm virus corona lây nhiễm đầu tiên được truy nguồn gốc từ một chợ hải sản ở Vũ Hán vào tháng 12 năm ngoái. Kể từ đó virus đã lây nhiễm hơn 8,5 triệu người trên toàn thế giới.
Về nguồn gốc của chủng lây nhiễm tại Bắc Kinh, ông Wu nói virus không xuất phát từ thủ đô Trung Quốc.
"Đó phải là từ người hay hàng hóa bên ngoài thành phố mang vào chợ Xinfadi", ông Wu nói trong cuộc phỏng vấn của truyền hình nhà nước được phát ngày 19/6.
"Hiện chưa rõ ai, hay loại hàng hóa nào, đã mang virus vào Bắc Kinh".
Theo Reuters
Liên hiệp quốc cảnh báo nạn đói ở Châu Mỹ Latin giữa dịch Covid-19 (VOA, 29/05/2020)
Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hiệp quốc (WFP) cảnh báo có ít nhất 14 triệu người có thể bị đói tại Châu Mỹ Latin, trong khi virus corona tiếp tục leo thang giữa lúc việc làm và kinh tế giảm sút dưới gánh nặng của đại dịch.
Xe chở thực phẩm cứu trợ của Chương trình Lương thực Thế giới Liên hiệp quốc (WFP) tại Duma, Damascus, Syria, ngày 29/3/2014.
Giám đốc khu vực Châu Mỹ Latin của WFP Miguel Barreto gọi Covid-19 là "Đại dịch đói". Ông nói các mạng lưới bảo vệ xã hội hiện rất cần thiết đối với những người thông thường không cần đến.
Nhiều chính phủ trên khắp Châu Mỹ Latin trợ cấp thực phẩm cho những nhóm người dễ bị ảnh hưởng nhất.
Trong khi kêu nài chính phủ làm nhiều hơn nữa, nhiều người tại những cộng đồng nghèo đang tổ chức các bếp ăn, chia sẻ những gì họ có để nỗ lực và tự túc.
Tổ chức Y tế liên Châu Mỹ nói tình trạng đói kém là một quan ngại lớn vào lúc Châu Mỹ Latin trở thành tâm điểm của đại dịch Covid-19.
Brazil dẫn đầu trong khu vực với hơn 400.000 ca nhiễm được xác nhận. Các nước Châu Mỹ Latin khác đang chật vật chế ngự virus bao gồm Mexico, Peru và Chilê.
*******************
Người dân Brazil sợ ‘chết đói hơn dịch bệnh’ (VOA, 29/05/2020
Nhu cầu đi làm kiếm tiền của dân chúng cộng với thái độ coi thường dịch bệnh của Tổng thống Brazil khiến nhiều người dân nước này phớt lờ lệnh ở nhà dù virus corona đang lan tràn dữ dội, một Việt kiều đang sống ở Sao Paulo nói với VOA.
Phu đào mộ đang chôn cất các nạn nhân Covid-19 ở nghĩa trang Vila Formosa ở ngoại ô Sao Paulo
Chỉ trong một thời gian ngắn, Brazil đã tăng tốc trở thành vùng dịch Covid-19 lớn thứ hai thế giới, sau Mỹ, tính về số lượng người nhiễm bệnh, với hơn 420.000 ca nhiễm tính đến ngày 28/5.
Số lượng người chết ở quốc gia Nam Mỹ này cũng tăng vọt và hiện đã vượt qua 26.000 người, là ổ dịch chết chóc thứ 6 thế giới. Gần đây, có ngày Brazil ghi nhận hơn một ngàn người chết và có lúc số tử vong trong ngày của Brazil cao hơn Mỹ vốn là nước có số người chết vì Covid-19 cao nhất hiện nay.
‘Bắt đầu thấy sợ’
VOA đã liên lạc với anh Võ Thiện Tài, 40 tuổi, hiện là chủ nhà hàng Việt Nam Miss Saigon ở Sao Paulo, thành phố lớn nhất Brazil, để tìm hiểu về tình hình chống dịch ở nước này. Anh Tài sinh ra và lớn lên ở Brazil sau khi cha mẹ anh vượt biên khỏi Việt Nam vào năm 1979 và được tàu của Brazil cứu đưa về định cư ở nước này cho tới nay.
Anh Tài cho biết với tình hình dịch đang diễn biến theo chiều hướng xấu ở Brazil thì ‘trong tuần này người dân đã bắt đầu sợ hơn’. "Người dân đã bắt đầu đeo khẩu trang rất nhiều, lúc trước chỉ có 5 trên 10 người xài, bây giờ thì khoảng 8 người xài", anh nói.
"Trước đây, Chính phủ có đưa lệnh ra nếu mà không xài khẩu trang thì phải về nhà hay bị phạt nhưng mà người dân vẫn không sợ họ vẫn tiếp tục ra ngoài đường không xài khẩu trang", anh Tài nói với VOA.
Theo lời chủ nhà hàng này thì đến giờ ‘chưa thấy có ai bị phạt vì không đeo khẩu trang’ mà ‘chỉ có cảnh sát thấy đám đông tụ tập thì đến giải tán thôi’.
Tuy nhiên, thị trường khẩu trang ở Brazil trong vòng một tháng rưỡi qua ‘rất khan hiếm’, anh Tài cho biết, và nhiều người phải lấy vải tự may khẩu trang cho mình và bán cho những người xung quanh.
Về tình hình giãn cách xã hội ở Brazil theo lệnh của chính quyền các bang, anh nói ‘người dân Brazil vẫn ra đường bình thường, chỉ có vắng hơn chút xíu thôi’.
"Hôm bữa chính phủ dồn mấy ngày nghỉ lễ tháng sau lên cho dân nghỉ trước nhưng mà dân họ đa phần đâu có ở nhà đâu", anh cho biết. "Có nhiều người chạy xuống biển, đi về quê, hoặc là đi du lịch ở chỗ này chỗ kia trong nước".
Anh dẫn ra số liệu thống kế trên báo chí Brazil cho biết ‘chỉ có 54% người dân Brazil chịu ở trong nhà trong kỳ nghỉ lễ trong khi chính phủ đặt mục tiêu là đạt đến tỷ lệ 70%’.
Anh cũng cho biết là việc xét nghiệm virus corona hiện đang rất thiếu thốn và đắt đỏ.
"Có ít chỗ để xét nghiệm, với lại bị tính tiền riêng, khoảng từ 300-600 real (55-110 đô la Mỹ) cho mỗi xét nghiệm", anh nói. "Đa phần người dân không có tiền để trả tiền xét nghiệm".
Do đó, theo lời anh thì ở Brazil hiện nay ‘có rất nhiều người bệnh mà không biết, vì không được xét nghiệm’.
Trong tình hình số bệnh nhân tăng vọt mỗi ngày như hiện nay, anh Tài cho biết các bệnh viện ở Sao Paulo vẫn còn thừa công suất trong khi một số địa phương khác đã gần như quá tải.
"Các phu đào mộ phải làm hết sức, làm cho lẹ để chôn xác vì xác đến rất nhiều", anh nói.
Tổng thống ‘mờ mắt’
Về tinh thần chống dịch của chính phủ Tổng thống Jair Bolsonaro, anh Tài đánh giá là ‘không tốt’.
"Tổng thống Ba Tây đã nói là bệnh này chỉ giống như bệnh cảm cúm chút xíu thôi, thành ra không làm được tấm gương cho người dân ở nhà. Ông ấy cũng không nói người dân nên ở nhà nên người dân Ba Tây tưởng là bệnh bình thường thôi", anh lý giải.
"Ông ấy (Bolsonaro) giống như đang bị mờ mắt vì không biết hướng nào phải đi", anh nói và đưa ra dẫn chứng Tổng thống Bolsonaro liên tục sa thải các Bộ trưởng Y tế vì bất đồng quan điểm trong cách chống dịch.
"Tổng thống không cho phép phong tỏa theo đề nghị của các Bộ trưởng khi thấy số người chết tăng lên", anh cho biết. "Các Bộ trưởng nói rằng người dân phải ở nhà đã bị Tổng thống đuổi".
Ngoài ra, một điều bất đồng nữa giữa ông Bolsonaro với giới chức y tế Brazil là ông kêu gọi dùng thuốc chống sốt rét hydoxychloroquine để ngăn ngừa và chữa trị Covid-19 nhưng các quan chức y tế không đồng ý vì thuốc này vẫn đang được thử nghiệm chưa biết hiệu quả như thế nào, anh Tài nói thêm.
"Hiện giờ người dân có thể ra nhà thuốc hỏi mua hydoxychloroquine thoải mái", anh cho biết và nói rằng điều này dẫn đến tình trạng khan hiếm loại thuốc này khiến nhiều bệnh nhân mắc các chứng bệnh khác ‘mua không được’.
Theo lời anh, ông Bolsonaro ‘đang bận tâm lệnh ở nhà sẽ làm nền kinh tế Brazil ngưng trệ’ vì ông biết rằng ‘chính phủ không có tiền để giúp đỡ người dân lâu dài’.
"Chính phủ nói nếu ai cũng ở nhà hết thì làm ăn kinh tế bắt đầu ngưng lại, không có ai phát triển, không có thuế má", anh nói.
‘Cuộc sống khó khăn’
Theo lời anh, dịch bệnh đã làm cho đời sống kinh tế của người dân Brazil ‘khó khăn nhất trong nhiều năm gần đây’ và thậm chí còn khổ hơn thời khủng hoảng tài chính toàn cầu hồi năm 2008.
Anh cho biết hiện giờ ở Brazil người thất nghiệp rất nhiều do bị hãng xưởng sa thải vì chủ hãng xưởng không muốn phải trả lương cho công nhân để họ ở nhà tránh dịch theo yêu cầu của chính phủ mặc dù số tiền này sau này được chính phủ hứa sẽ hoàn lại.
"Rất nhiều công ty đuổi công nhân để họ lãnh tiền thất nghiệp", anh dẫn số liệu của chính phủ cho biết tính đến ngày 30/4 tỷ lệ thất nghiệp của Brazil đã là 12% và sẽ còn tiếp tục tăng lên vì ‘các hãng vẫn đang tiếp tục đuổi người’ trong khi ‘không có ai thuê mướn gì cả’.
Hiện tại những người bị đuổi việc ngang sẽ được chủ sử dụng lao động bồi thường theo luật Brazil là 50% lương tháng, nhưng số tiền này khi chuyển khoản đến nhà băng thì nhà băng sẽ giữ lại 10% và đến tay người bị đuổi việc chỉ còn 40%, theo lời anh.
"Ai mà làm lâu năm như 5-6 năm thì khi bị đuổi sẽ nhận được tiền bồi thường cho 5-6 tháng lương thì họ vẫn còn có tiền để sống trong mùa dịch", anh cho biết. Ngoài ra, những người thất nghiệp còn được hưởng tiền trợ cấp của chính phủ là 622 real (115 đô la) một tháng trả trong vòng 2-3 tháng.
"Số tiền này chỉ đủ để mua thức ăn và trả tiền mướn nhà thôi chứ không có tiền cho con đi học hay đi bệnh viện", anh nói thêm.
"Mấy công nhân làm không lâu thì không lãnh được bao nhiêu từ công ty mà chỉ lãnh được tiền trợ cấp của chính phủ", anh cho biết. "Nhưng số tiền đó sắp hết rồi sau 2 tháng. Tới giờ chính phủ đâu có nói sẽ giúp thêm nữa đâu".
Hiện giờ, theo lời anh, ở Sao Paulo đã có một số tổ chức và cá nhân phát đồ tự thiện như thức ăn, quần áo để ‘người dân không chết đói’.
Các hãng xưởng nào không sa thải công nhân cũng phải cho công nhân nghỉ ở nhà tránh dịch trong 2-3 tháng và trả cho họ khoảng 70% lương. Số tiền này sẽ được nhà nước hoàn lại sau cho các doanh nghiệp.
Về sự trợ giúp cho các doanh nghiệp, anh nói : "Nếu anh muốn mượn tiền để bỏ vô làm ăn thì chính phủ nói là phải theo điều lệ, trong đó điều lệ thứ nhất là không được nợ thuế má. Nhưng ở Ba Tây thì hãng xưởng nào cũng đang nợ tiền thuế nhà nước".
"Rốt cục sự giúp đỡ mà chính phủ nói thì các hãng xưởng không có hưởng được", anh nói.
Anh cho biết trong tình hình khó khăn như vậy thì rất nhiều người đang làm việc cho các hãng xưởng như sản xuất xe cộ, ổ khóa, túi xách… – vốn thuộc dạng không thiết yếu nên bị buộc phải đóng cửa theo lệnh các tiểu bang – bắt buộc phải ở nhà trong khi họ ‘muốn làm việc để kiếm tiền’.
Anh nói trong một phóng sự phát trên truyền hình địa phương, có người còn nói rằng thà họ đi làm dù có dính virus corona ‘vẫn còn hơn chết đói ở nhà’.
‘Chỉ đủ sống’
Hiện tại, nhà hàng Miss Saigon của anh Tài đã đuổi toàn bộ 7 nhân công vì ‘trả lương không nổi’ và toàn bộ công việc nhà hàng do hai anh em của anh và cha mẹ anh xoay sở, anh cho biết.
Do nhà hàng thuộc lĩnh vực thiết yếu nên vẫn được phép mở cửa, theo lời anh, nhưng chỉ được phục vụ cho khách mua mang về mà thôi.
Lượng khách đến nhà hàng hiện đã giảm đi rất nhiều, nếu lúc trước 90% khách đến ăn tại chỗ, 10% mua mang về thì giờ đây ‘không còn khách ăn tại chỗ nữa trong khi lượng mua về chỉ được 20% thôi’.
"Thu nhập hiện cũng vừa đủ để không phải chết đói", anh nói và cho biết gia đình anh không ai nhận trợ cấp của chính phủ vì vẫn còn đi làm được.
"Hiện tại tôi đang nợ tiền thuê nhà hàng hai tháng nhưng giờ cũng đâu làm gì được. Chủ đất cũng phải chờ mọi thứ trở lại bình thường mới đòi tiền thuê được".
Anh nói ba mẹ anh dù đã lớn tuổi, thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao nếu mắc bệnh Covid-19, nhưng vẫn phải ra đường, đi chợ, mua hàng về nấu nướng.
"Tôi cũng sợ ba mẹ mắc bệnh nhưng cũng đâu có cách nào khác đâu. Nếu cả gia đình không làm việc thì làm sao mà kiếm sống được", anh phân trần.
Theo lời anh thì người Việt ở Sao Paulo là một cộng đồng nhỏ chỉ với ‘khoảng 70-80 người thôi’.
Phần đông người Việt ở đây làm nghề buôn bán phải đóng cửa trong thời dịch bệnh nhưng ‘cũng không đến nỗi’ vì phần lớn các gia đình người Việt đều có ‘tiền dành dụm lúc trước khi buôn bán được’ giờ lấy ra tiêu xài cho việc ăn uống.
Người chủ nhà hàng này nói anh mong nền kinh tế mở cửa để cho người dân có đường mưu sinh nhưng với điều kiện ‘ai cũng phải xài khẩu trang hết’ và ‘đi làm xong thì phải về nhà chứ không được đi nhà bạn, đi chơi hay tụ tập đám đông nhiều người’ thì mới giảm bớt sự lây lan của dịch bệnh.
"Mong muốn lớn nhất của tôi là sớm có vaccine để chống lại Covid để đời sống mình trở lại bình thường", anh bày tỏ với VOA. "Lúc này rất là khó khăn cho tất cả mọi người".
Ngọc Lễ
2018 : Báo hiệu những chuyển động mạnh ở Châu Mỹ Latinh
Thời sự chính được hầu hết các báo Pháp ra hôm nay đăng tải là làn sóng biểu tình phản kháng chế độ ở Iran và những dấu hiệu hòa hoãn giữa hai miền Nam-Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên trong số báo đầu năm, Le Figaro dành sự chú ý tới khu vực Châu Mỹ Latinh, khu vực sẽ có những biến chuyển chính trị quan trọng trong năm nay với bài : "2018, năm quyết định cho Mỹ Latinh".
Brazil đón mừng 2018 tại Rio de Janeiro, 01/01/2018. Reuters/Lucas Landau
Le Figaro nhận thấy, với một loạt cuộc bầu cử quan trọng, năm 2018 báo hiệu nhiều chuyển biến ở Châu Mỹ Latinh. Ở các nước như Brazil, Colombia, Mêhico, Paraguay và Venezuela, cử tri sẽ được lựa chọn vị tổng thống của mình. Còn tại Cuba, ông Raul Castro cũng chuẩn bị rút khỏi quyền lực. Những thay đổi ở mỗi nước trên đều rất hệ trọng bởi đó là những quốc gia sau một thập kỷ ghi dấu ấn bằng những chế độ tự xưng là tiến bộ thì trong năm qua đều suy yếu rõ rệt, mất ổn định mọi mặt.
Trước tiên đến với Brazil quốc gia rộng lớn nhất khu vực Nam Mỹ, Le Figaro cho hay : Tháng 10 tới, dân Brazil sẽ đi bầu tổng thống trong bối cảnh chính trị xã hội đất nước nhiều xáo trộn, nạn tham nhũng tràn lan, chính khách nào cũng dính. Ông Michel Temer thuộc Đảng Phong trào Dân chủ Brazil lên thay thế bà tổng thống Dilma Rousseff (Đảng Lao Động cánh tả) sau khi Quốc Hội phế truất bà vì các cáo buộc tham nhũng. Chẳng được bao lâu, tổng thống Michel Temer cũng bị tố cáo dính líu tới tham nhũng, khiến ông suýt nữa cũng bị thủ tục phế truất nhắm tới. Người có nhiều triển vọng cho cuộc bầu cử tổng thống sắp tới là cựu tổng thống Lula thì lại cũng đang trong vòng kiện tụng vì tham nhũng.
Tại Colombia, cuộc bầu cử tổng thống sẽ diễn ra vào tháng 5/2018. Theo Le Figaro đây là cuộc bầu cử mà người dân sẽ quan tâm đến tương lai của tiến trình hòa bình với lực lượng du kích Farc nhiều hơn là tên của vị tổng thống tương lai của họ. Tổng thống Juan Manuel Santos đã thành công trong việc ký được thỏa thuận hòa bình với lực lượng du kích kháng chiến lâu đời nhất Châu lục này, nhưng thỏa thuận này vẫn còn nhiều bất trắc vì không thuyết phục được các phe đối lập. Cuộc bầu cử tổng thống tới tại Colombia sẽ có sự tham gia của ứng cử viên Rodrigo Londono, lãnh đạo lực lượng Farc. Tuy khả năng thắng cử của ông này hầu như không có, nhưng hứa hẹn đây sẽ là cuộc bầu cử nhiều cảm xúc.
Tại Venezuela, đất nước này đang trải qua một cuộc khủng hoảng lớn thời kỳ hậu Chavez. Tổng thống Nicolas Maduro từ năm 2013 lên nắm quyền, đã phải đứng mũi chịu sào với những khó khăn kinh tế và làn sóng phản kháng liên tục và đỉnh điểm là năm 2017. Le Figaro nhận thấy, đã cả nghìn lần có dấu hiệu ông bị lật đổ. Thế nhưng tổng thống Venezuela không chỉ giữ được chiếc ghế tổng thống, mà còn củng cố thêm vị thế. Các cuộc biểu tình bạo lực làm hơn một trăm người chết, chỉ trong trong quý đầu 2017.
Venezuela lún sâu vào khủng hoảng toàn diện, cuộc sống người dân khốn đốn vì đói nghèo. Vậy nhưng, điều ngạc nhiên là tất cả vẫn không làm lung lay quyền lực của tổng thống Nicolas Maduro. Đối lập không vượt qua được sự phân hóa chia rẽ, để đương đầu với vị tổng thống đang cố giữ gìn di sản chẳng còn bao nhiêu của Hugo Chavez.
Việc ông Maduro ban hành lệnh cấm các đảng đối lập chính dường như đã cho thấy con đường tiếp tục nhiệm kỳ mới đang mở ra cho ông trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. Chính quyền Maduro muốn tiếp tục tìm cách làm suy yếu đối lập trước khi ấn định ngày bầu cử.
Cuối cùng chuyển sang hòn đảo Cuba. Le Figaro nhận định : "một cuộc cách mạng đang được chuẩn bị. Hơn một năm sau khi người anh Fidel Castro qua đời, ông Raul Castro thông báo chính thức sẽ nhường vị trí lãnh đạo đất nước. Các cuộc mặc cả ở thượng tầng lãnh đạo đảng cộng sản Cuba đang diễn ra sôi động, đến mức mà ông Raul đã phải thông báo lùi thời điểm rời chính trường lại thêm 2 tháng".
Lần đầu tiên kể từ năm 1959, hòn đảo Cuba sẽ không còn do gia đình nhà Castro lãnh đạo nữa. Đó cũng là sự kiện quan trọng với người Cuba đang mong đợi từng ngày một bước ngoặt mới cho đất nước.
Iran : Chớm nở một cuộc cách mạng mùa xuân ?
Chuyển sang thời sự đang thu hút nhiều sự chú ý của dư luận trong nhứng ngày đầu năm mới : Làn sóng biểu tình phản kháng chế độ tại Iran đang lan rộng.
Các báo chính tại Pháp đều dành dung lượng khá lớn cho biến động chính trị xã hội ở Iran và cùng chung một nhận định là chính quyền Tehran đang chuẩn bị mạnh tay đối phó với làn sóng nổi dậy của dân chúng đang có cơ lan rộng.
Libération chạy hàng tựa ghi nhận : "Tại Iran, chế độ rắn giọng và chuẩn bị trấn áp". Tờ báo cho hay : "Sáng qua, 5 ngày sau các cuộc biểu tình phản kháng khắp cả nước, nhân vật quyền lực nhất của chế độ, giáo chủ Ali Khamenei đã phát biểu trên truyền hình Nhà nước bằng những lời lẽ cứng rắn rằng các kẻ thù (của Iran) đang tập hợp với nhau, sử dụng phương tiện, tiền bạc, vũ khí và các cơ quan an ninh của chúng để gây chuyện với chế độ Hồi giáo".
"Khẳng định rằng các cuộc biểu tình đã được chỉ đạo từ nước ngoài và gọi những người biểu tình chống chế độ là những kẻ phản bội, lãnh đạo tinh thần tối cao Iran đang mở đường cho trấn áp", Libération trích dẫn nhận định của ông Azadeh Kian, giáo sư khoa học chính trị Đại học Paris-Diderot.
Libération nhận xét, như thường lệ lãnh tụ tình thần Iran không nêu tên "các kẻ thù" của Iran là ai, nhưng nhiều quan chức chế độ Tehran không ngần ngại chỉ đích danh. Thư ký Hội đồng An ninh tối cao Iran, Ali Shamkhani tố cáo Hoa Kỳ, Anh, Saudi Arabia đang muốn là mất ổn định Iran.
Nhiều câu hỏi được các báo Pháp đặt ra lúc này chẳng hạn như : "Cuộc nổi dậy của tầng lớp bình dân có thực sự đe dọa chế độ Iran ? Từ "cách mạng" liệu lần này có thích hợp để đặt cho làn sóng phản kháng hay không ?
Vẫn còn quá sớm để kết luận. Tuy vậy những biến động ở Iran dường như không dấu hiệu dịu xuống.
Iran đục nước, Mỹ thả câu ?
Một chi tiết khác liên quan đến sự kiện ở Iran cũng được nhiều tờ báo nhận thấy đó là sự quan tâm đặc biệt của chính quyền Donald Trump.
Les Echos trong bài viết : "Washington định áp đặt một tương quan lực lượng mới với Tehran". Tờ báo viết : "Lợi dụng các cuộc biểu tình diễn ra ở nhiều thành phố Iran, Washington đã liên tục công kích chế độ Tehran, trong những giờ qua".
Tổng thống Donald Trump tỏ ra hoan hỉ với những gì đang diễn ra ở Iran và ông không chậm trễ tung ra các dòng twitter lên án chế độ dùng vũ lực chống lại người biểu tình. Từ hôm 30/12, ông Donald trump đã 5 lần tung ra các dòng twitter bình luận về tình hình Iran.
Trong những dòng bình luận đầu tiên về các cuộc biểu tình ở Iran tổng thống Trump viết : "Nhân dân Iran cuối cùng đang hành động chống lại chế độ bạo ngược và tham nhũng. Toàn bộ tiền mà tổng thống Obama đã ngu xuẩn đem lại cho chế độ này đều đổ vào túi họ và để nuôi khủng bố. Nhân dân thiếu lương ăn, lạm phát lên cao và không có nhân quyền…" và ông kêu gọi "đã đến lúc thay đổi chế độ" ở Iran.
Nam Bắc Triều Tiên : Cánh én nhỏ đầu năm có báo hiệu mùa xuân ?
Liên quan đến Châu Á, thời sự nổi bật nhất trong hai ngày qua là những động thái hòa dịu trên bán đảo Triều Tiên được chủ động phát ra từ phía miền Bắc.
Le Figaro trở lại diễn văn nhân dịp đầu năm mới 2018 trước toàn dân Bắc Triều Tiên của Kim Jong-un, trong đó lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng khẳng định "cần phải cải thiện quan hệ Nam-Bắc đang bị đóng băng" và ông thông báo Bình Nhưỡng sẽ cử đoàn thể thao dự Thế vận hội mùa đông Pyeongchang đầu năm nay.
Le Figaro đánh giá đây là động tác ngoại giao hiếm có ở lãnh đạo Bắc Triều Tiên. Lần đầu tiên từ khi lên nắm quyền, Kim Jong-un đã chìa tay ra với miền Nam của tổng thống Moon Jae-in, một người cũng chủ trương đối thoại với miền Bắc. Tờ báo đánh giá, đây là bước mở đầu bất ngờ sau một năm leo thang căng thẳng bởi các vụ bắn tên lửa, trong đó đặc biệt vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa có tầm bắn tới lãnh thổ Mỹ.
Trái bóng được đá sang sân của Hàn Quốc. Ngay lập tức Seoul đã đón nhận, đề xuất ngay đàm phán cấp cao tại Bàn Môn Điếm trong tuần tới.
Theo Le Figaro, dấu hiệu hòa hoãn hai miền Triều Tiên là đáng mừng nhưng có thể ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn đang trở nên mờ nhạt do quan hệ giữa ông Trump xốc nổi và ông Moon mềm mỏng ưa thương lượng. Tờ báo đánh giá đây là động thái khôn khéo của Kim Jong-un để phá vỡ thế cô lập của Bắc Triều Tiên sau các lệnh trừng phạt của quốc tế.
Về phần Hàn Quốc, Le Figaro nhận xét : "Bị kẹp giữa tham vọng của Kim và tính nôn nóng của Trump, lãnh đạo Hàn Quốc sẽ phải cố gắng giữ ngọn lửa đối thoại còn đang leo lét, ít ra là trong thời gian "đình chiến cho Thế vận hội" lúc này".
Máy bay vẫn là phương tiện giao thông an toàn nhất
Phần cuối mục điểm báo hôm nay xin được dành cho một tin vui đầu năm, nhất là với những người đi lại bằng máy bay nhiều. Thông tin được nhiều tờ báo trong đó có Le Figaro đăng tải cho hay :
Các chuyên gia của cơ quan an toàn hàng không quốc tế Aviation Safety Network (ASN) thống kê các tai nạn hàng không và nhận thấy 2017 là năm an toàn nhất của giao thông hàng không kể từ năm 1946.
ANS cho biết : Năm 2017, tổng số có 10 tai nạn hàng không dân dụng làm 44 người chết. Ít hơn rất nhiều so với con số năm 2016 là 306 người thiệt mạng trong 6 vụ tai nạn. Tuy nhiên thống kê của ASN không tính các tai nạn máy bay chở hàng hay máy bay hạng nhỏ dưới 20 chỗ hoặc máy bay quân sự như vụ chiếc máy bay của quân đội Miến Điện bị rớt xuống biển hồi tháng 6 vừa qua làm 120 người tử nạn. Vẫn theo cơ quan an toàn hàng không, năm qua gần 4 tỷ lượt hành khách sử dụng 36,8 triệu chuyến bay thương mại. Hàng không vẫn là phương tiện giao thông an toàn nhất với tỷ lệ tai nạn 1/16 triệu.
Anh Vũ
