 | Tổng quan: | 3709543 |
Việt Nam mong chờ gì từ chính sách Biển Đông của chính quyền Biden ?
Hoàng Văn Linh, RFA, 06/01/2021
Chính quyền Trump tiếp tục trừng phạt các doanh nghiệp Trung Quốc
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/1/2021 đã ký sắc lệnh hành pháp cấm các giao dịch với 8 ứng dụng có nguồn gốc từ Trung Quốc, trong đó có Alipay của Tập đoàn Ant, qua đó khiến căng thẳng với Bắc Kinh tiếp tục leo thang ngay trước thềm Tổng thống đắc cử Joe Biden chuẩn bị nhậm chức.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Phó tổng thống Mỹ Joe Biden ở Bộ Ngoại giao Mỹ tại Washington DC hôm 7/7/2015 - AFP
Sắc lệnh này yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ xác định giao dịch nào sẽ bị cấm theo chỉ thị và cũng nhắm mục tiêu vào phầm mềm WeChat Pay và Ví QQ của Tập đoàn Tencent Holdings Ltd. Một quan chức cấp cao nói với phóng viên Reuters rằng động thái này nhằm hạn chế mối đe dọa từ các ứng dụng của Trung Quốc đối với người Mỹ, bởi các ứng dụng này có cơ sở dữ liệu người dùng lớn và có thể truy cập nhiều nội dung nhạy cảm.
Trong sắc lệnh của Tổng thống Trump còn có tên các ứng dụng như CamScanner, SHAREit, Tencent QQ và WPS Office. Sắc lệnh nhấn mạnh "Mỹ phải thực hiện biện pháp quyết đoán nhằm vào những nhà phát triển hoặc kiểm soát các ứng dụng có mối liên hệ với Trung Quốc để bảo vệ an ninh quốc gia".
Một quan chức Mỹ nói rằng dù sắc lệnh đưa ra khung thời hạn 45 ngày cho Bộ Thương mại để triển khai kế hoạch, song bộ này dự kiến sẽ thực hiện việc xác định các giao dịch bị cấm trước thời điểm 20/1/2021, khi Tổng thống Trump mãn nhiệm.
Động thái mới của chính quyền Mỹ từng làm nảy sinh nhiều tranh cãi trong nội bộ suốt một thời gian dài. Nhiều quan chức muốn nhanh chóng củng cố lập trường cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc trên nhiều mặt trận trước khi Tổng thống Trump rời nhiệm sở. Tháng trước, Bộ Thương mại đã bổ sung hàng chục doanh nghiệp Trung Quốc, trong đó có nhà sản xuất chip điện tử SMIC và nhà sản xuất máy bay không người lái SZ DJI Technology, vào danh sách đen.
Ở một phương diện khác trong mối quan hệ Mỹ-Trung, giới chức Trung Quốc đang hy vọng rằng Tổng thống đắc cử Joe Biden sẽ "khôi phục sự bình thường" trong mối quan hệ Mỹ-Trung, và rằng sự ra đi của chính quyền Trump đang mở ra "một cửa sổ hy vọng mới". Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị bình luận trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình CGTN : "Quan hệ Trung-Mỹ đang bước sang một ngã rẽ mới và một cánh cửa hy vọng mới đang mở ra… Chúng tôi hy vọng rằng chính quyền tiếp theo của Mỹ sẽ quay lại cách tiếp cận hợp lý, nối lại đối thoại với Trung Quốc, khôi phục quan hệ song phương và tái khởi động hợp tác".
Ông Vương Nghị cũng khẳng định chính sách của Bắc Kinh đối với Washington là "nhất quán và ổn định" và kêu gọi Mỹ tôn trọng chính quyền của Đảng cộng sản Trung Quốc. Ông nói : "Chúng tôi sẵn sàng cùng với Mỹ phát triển một mối quan hệ dựa trên phối hợp, hợp tác và ổn định. Cùng với đó, Mỹ cũng cần tôn trọng hệ thống xã hội và con đường phát triển mà người dân Trung Quốc đã lựa chọn".
Trong chiến dịch tranh cử, Biden cam kết sẽ "cứng rắn" đối với hành vi lạm dụng thương mại và đánh cắp tài sản trí tuệ của Bắc Kinh, song không ít lần chỉ trích cuộc chiến thương mại mà Tổng thống Trump phát động nhằm vào Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều người vẫn cho rằng ông Biden sẽ có cách tiếp cận mềm mỏng hơn đối với chế độ cộng sản.
Việt Nam muốn gì ở Mỹ ?
Khi chính quyền của Tổng thống đắc cử Joe Biden xây dựng chiến lược về Biển Đông, một đối tác khu vực mà Biden rất cần lưu tâm là Việt Nam. Và có lẽ, một số vấn đề sẽ là mong muốn của Việt Nam mà chính quyền Biden cần lưu tâm.
Thứ nhất, mặc dù vẫn luôn tỏ ý không muốn làm mất lòng Trung Quốc, nhưng Việt Nam rất hài lòng với tuyên bố của Ngoại trưởng Mike Pompeo vào ngày 13/7/2020, trong đó khẳng định Mỹ sẽ không tôn trọng các yêu sách biển của Bắc Kinh đối với các thực thể ở quần đảo Trường Sa, bãi cạn Scarborough, bãi cạn Luconia và Natuna. Tuyên bố của ông Pompeo được đưa ra trùng thời điểm kỷ niệm 4 năm ngày Philippines thắng kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông ở tòa trọng tài quốc tế.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Pompeo phần nào trấn an Việt Nam rằng Mỹ đã lên kế hoạch hỗ trợ Hà Nội bảo vệ các yêu sách đối với quần đảo Trường Sa trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình. Đáng chú ý, Washington đặc biệt nhấn mạnh Bãi Tư Chính là một phần không thể chối cãi trong EEZ của Việt Nam. Hà Nội chắc chắn sẽ rất cảm kích nếu chính quyền Biden nhắc lại lập trường chính sách này. Tuy nhiên, Việt Nam chắc chắn mong muốn nhiều hơn thế, đặc biệt là ở quần đảo Hoàng Sa.
Thứ hai, Việt Nam đã lặng lẽ tán thành chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ vì chiến lược này có đường lối cứng rắn chống Trung Quốc ở Biển Đông và cho thấy ý định của Washington là duy trì sự hiện diện trong khu vực trong nhiều năm tới. Nếu chính quyền Biden giữ nguyên chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, điều đó có thể báo hiệu cho Hà Nội rằng Washington nỗ lực ngăn cản Bắc Kinh thực hiện các hành động như vậy và Mỹ sẽ trừng phạt Trung Quốc vì những vi phạm mới.
Tàu sân bay USS Carl Vinson của Hải quân Mỹ thăm Đà Nẵng hôm 5/3/2018. AFP
Chắc chắn, việc Việt Nam ngầm ủng hộ chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ sẽ đi kèm một số lưu ý nhất định. Ví dụ, Việt Nam không muốn thấy quan hệ Mỹ-Trung đối nghịch đến mức buộc Việt Nam phải lựa chọn giữa hai cường quốc. Hà Nội nhìn chung cũng lo ngại về việc Mỹ gia tăng số lượng các hoạt động tự do hàng hải (FONOP) ở Biển Đông. Dù Việt Nam ủng hộ việc thách thức các tuyên bố chủ quyền trên biển của Trung Quốc dưới sự bảo trợ của Công ước Liên hợp quốc về luật Biển (UNCLOS) và vì lợi ích duy trì một trật tự dựa trên luật lệ, Hà Nội cũng không muốn quá nhiều FONOP ở vùng biển xung quanh lãnh thổ mà họ kiểm soát. Tuy nhiên, Mỹ đôi khi lại làm như vậy. Trong tương lai, Hà Nội muốn chứng kiến các FONOP tiếp tục tập trung vào Hoàng Sa, khiến Trung Quốc không thể "tự tung tự tác" ở đó.
Thứ ba, việc hiện diện tại các diễn đàn quan trọng trong khu vực là một nhiệm vụ quan trọng của Mỹ ở Đông Nam Á. Thật không may, Mỹ có khá nhiều việc phải làm ở đây. Trong vài năm qua, chính quyền Trump đã không thường xuyên cử đại diện cấp cao tới Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) và Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), khiến các nhà lãnh đạo Đông Nam Á tức giận. Vai trò chủ tịch ASEAN của Việt Nam vào năm 2020 gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, song Hà Nội vẫn cố gắng tổ chức gần như tất cả các sự kiện. Tuy nhiên, trong năm thứ hai của nhiệm kỳ, chính quyền Trump đã cử Cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien tham gia sự kiện.
Nếu chính quyền Biden muốn cải thiện hình ảnh trong mắt Việt Nam và khu vực về vấn đề đó, việc cử các quan chức cấp cao – tốt nhất là đích thân tổng thống - tham dự các sự kiện này là rất quan trọng.
Thứ tư, có những cơ hội rõ rệt để Mỹ tăng cường hợp tác an ninh với Việt Nam. Chính sách quốc phòng "4 không, 1 tùy" của Hà Nội - trước đây là "3 không" đang hạn chế sự hợp tác, song chắc chắn vẫn có chỗ cho các hình thức hợp tác ít "khiêu khích". Ví dụ, Mỹ có thể hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lực nhận diện trong lĩnh vực hàng hải để giúp Hà Nội hiểu rõ hơn những gì Trung Quốc đang làm ở Biển Đông. Các hình thức hợp tác an ninh phi truyền thống, như trong các lĩnh vực hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa hoặc tìm kiếm và cứu nạn, cho phép hai bên tiến hành các cuộc tập trận song phương, qua đó vẫn có thể giúp lực lượng vũ trang Việt Nam nâng cao các kỹ năng quan trọng. Hà Nội cũng hoan nghênh việc mua sắm các thiết bị tuần duyên từ Washington sau khi Mỹ chuyển giao các tàu tuần tra cũ lớp Hamilton cho Việt Nam. Chính quyền Biden có thể được hưởng lợi khi Việt Nam tích cực tìm kiếm sự hợp tác lớn hơn trong tương lai.
Cuối cùng, khi chính quyền Biden lên nắm quyền, họ có thể muốn xem xét tái hợp tác với Việt Nam để nâng cấp "quan hệ đối tác toàn diện" Mỹ-Việt lên thành "đối tác chiến lược toàn diện". Điều đó sẽ gửi thông điệp rõ ràng tới Trung Quốc rằng Việt Nam có sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Mỹ và có thể tăng cường hợp tác an ninh sâu rộng hơn. Các đồng minh và đối tác - cụ thể là "các đối tác cùng chí hướng" như Australia, Ấn Độ và Nhật Bản - có thể hỗ trợ Mỹ.
Hoàng Văn Linh
Nguồn : RFA, 06/01/2021
***************************
Việt Nam trông chờ gì từ chính quyền mới của Hoa Kỳ ?
Giang Nguyễn, RFA, 05/01/2021
Trong bối cảnh căng thẳng tranh chấp chủ quyền lãnh hải tại Biển Đông suốt nhiều năm qua giữa Trung Quốc và các quốc gia trong khu vực, nhà phân tích quốc phòng của tổ chức nghiên cứu RAND Corporation, ông Derek Grossman vào ngày 4 tháng 1 đã đề cập đến mối quan hệ song phương quan trọng giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong bài bình luận đăng trên tờ The Diplomat.
Tàu chiến Mỹ tuần tra trên Biển Đông - Ảnh minh họa/RFA
Ông Grossman viết, "Trong khi chính quyền Joe Biden có khả năng sẽ tiếp tục đà tích cực trong quan hệ song phương thì vẫn chưa rõ Hà Nội tìm kiếm điều gì cụ thể từ Washington để giúp họ bắn tiếng với Bắc Kinh một cách hiệu quả".
Lý do, theo ông Grossman, là Việt Nam đang cố gắng giữ cân bằng giữa việc vừa ổn định hòa bình với Bắc Kinh vừa tìm cách đẩy lùi sự bành trướng bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc tại Biển Đông. Vì vậy Việt Nam tránh công bố những mong chờ cụ thể từ quan hệ song phương với Hoa Kỳ. Nhưng qua nghiên cứu và tìm hiểu của tác giả Derek Grossman, ông nêu ra 4 điều mà phía Việt Nam mong chờ trong chính sách hợp tác an ninh khu vực Biển Đông của Hoa Kỳ.
Thứ nhất, việc bác bỏ yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông qua lời phát biểu của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo vào tháng 7 năm ngoái đã cho Hà Nội nhiều hy vọng rằng Hoa Kỳ ủng hộ chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa. Ông Grossman lập luận rằng Hà Nội mong chờ hơn nữa, là một tuyên bố tương tự từ chính quyền Biden đối với quần đảo Hoàng Sa, nơi mà Trung Quốc đã lập ra thành phố Tam Sa.
Tuy nhiên nhà phân tích chính trị Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhận định, phát biểu của Ngoại trường Pompeo không hề khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với Trường Sa, và lại càng không có việc khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa :
"Biden chả thèm tuyên bố gì về Hoàng Sa. Ngay cả Trump cũng không tuyên bố gì về Hoang Sa. Vì Hoàng Sa là một quần đảo trong đó có đảo lớn nhất thì Trung Quốc dùng vũ lực chiếm từ Việt Nam năm 1974. Cái đó mà xử lý theo luật quốc tế thì rất phức tạp và xử lý một chủ quyền như thế là không có nước nào có thể đứng ra đơn phương nói là tôi công nhận chủ quyền của nước này mà không của nước kia. Không làm thế được. Nên ông Trump không có tuyên bố gì về chủ quyền ở Hoàng Sa hết. Mà tuyên bố của ông Pompeo là tuyên bố ủng hộ việc xác lập chủ quyền của các nước ven biển.
Vấn đề Hoàng Sa là rõ ràng, Liên Hiệp Quốc giao Hoàng Sa cho Việt Nam năm 1951, sau đó khẳng định lại là chính quyền Việt Nam Cộng Hòa thừa hưởng. Nhưng khi Trung Quốc chiếm thì họ bảo là của họ nên bây giờ thế giới đành phải nói là vấn đề đang tranh chấp. Cơ chế xử lý thì phải là tòa án về chủ quyền mà hiện nay không tồn tại một tòa án nào có thể đưa ra phán quyết chắc chắn về chủ quyền. Nên đây là một cuộc đấu tranh còn dài. Việt Nam không phải hy vọng và cũng không thể hy vọng vào ông Biden trong việc này".
Nhận định của ông Grossman về mong muốn thứ nhì của chính quyền Việt Nam đối với Mỹ trong vấn đề Biển Đông liên quan đến những hoạt động tự do hàng hải (FONOPS) gia tăng trong khu vực. Ông nói Việt Nam thầm lặng ủng hộ Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ và khó có thể phản đối hoạt động FONOPS trong lãnh hải của mình. Thêm nữa Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ tập trung những hoạt động tự do hàng hải vào quần đảo Hoàng Sa.
Theo Luật sư Vũ Đức Khanh, nhà phân tích chính trị từ Ottawa, Canada, nhận định rằng với chính sách đối ngoại ‘đu dây’ Hà Nội đã tự đẩy mình vào vị thể khó xử.
"Việt Nam và Trung Quốc có những điểm tương đồng. Những tương đồng và khác biệt đó đã dẫn đến mối quan hệ mà Việt Nam không tạo cho mình được một vị thế chính trị trong khu vực, trở thành đối tác có tính cách được tôn trọng và được tin tưởng vì người ta không biết rằng Việt Nam sẽ phải đối với Trung Quốc như thế nào. Nếu chúng ta nhìn kỹ lại từ 2010 cho đến bây giờ thì quả thật là Việt Nam có một chính sách ngoại giao low profile, tức là rất mềm dẻo với Trung Quốc, trong khi không có đưa ra được những chính sách để có thể củng cố niềm tin đối với các đối tác và đồng minh trong tương lai, đặc biệt là Hoa Kỳ. Vì vấn đề đó mà Việt Nam hiện nay vẫn nằm trong cái thế rất là kẹt".
Ông đồng tình với nhà phân tích Derek Grossman về đà phát triển tốt trong quan hệ Việt-Mỹ thời gian qua. Chủ yếu nhiệm kỳ Joe Biden sẽ chấm dứt chính sách "America First", "Mỹ trên hết" dưới thời Tổng Thống Donald Trump.
"Trong 4 năm qua, ông Trump với chính sách đơn phương, cố thủ, America First, tức là "Nước Mỹ trên hết" đã từ bỏ những vai trò của Hoa Kỳ trên thế giới và Trung Quốc lại dựa trên sự rút lui của ông Donald Trump trên chính trường thế giới, đã lấn dần trên các sân trên toàn thế giới, mà điển hình chúng ta nhìn thấy qua dịch Covid-19, với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Khi Mỹ bỏ chỗ nào thì Trung Quốc tiến vào, lắp vào chỗ đó. Cho nên vấn đề là chính quyền ông Biden hiểu rất rõ điều đó".
Tuy nhiên, ông công nhận việc Hoa Kỳ trở lại chính trường quốc tế cần có thời gian vì ông Biden đã tuyên bố sẽ đặt trọng tâm trong 100 ngày đầu của nhiệm kỳ để đối phó với hậu quả của đại dịch Covid-19 cũng như sự phân chia trầm trọng của chính trường Hoa Kỳ :
"Cách đây một tuần ông Biden nói, một trong những quyết định về hành pháp là ông sẽ ra lệnh 100 ngày đầu tiên bắt dân chúng Hoa Kỳ đeo khẩu trang. Thì những vấn đề chính sách đối ngoại sẽ nằm sau 100 ngày. Nhưng chúng ta có thể chờ đợi vào những chương trình vào mùa thu của năm 2021 với những hội nghị lớn trong khu vực. Chắc chắn người được gửi đến cao nhất có thể là bản thân ông Biden, hoặc người số 2, là tân ngoại trưởng Antony Blinken".
Điều này được tác giả bài bình luận trên tờ Diplomat, ông Derek Grossman nêu ra là điểm mong chớ thứ 3 của Việt Nam. Ông nói Việt Nam mong chờ một sự trở lại của chính sách đa phương dựa trên nền tảng luật pháp và chuẩn mực quốc tế. Ông viết :
"Trong vài năm qua, chính quyền Trump đã cử đại diện cấp không đủ cao đến Diễn đàn Khu vực ASEAN và Hội nghị Cấp cao Đông Á, khiến các nhà lãnh đạo Đông Nam Á tức giận".
Chính quyền Trump đã cử Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O’Brien tham gia Hội nghị Cấp cao ASEAN vào tháng 11 năm ngoái, dù sự kiện này diễn ra trực tuyến.
Ông Grossman nói thêm, nếu chính quyền Biden muốn nâng cấp vị thế của Hoa Kỳ đối với Việt Nam và các quốc gia trong khu vực thì nhất thiết phải cử đại diện cao cấp hơn, hoặc chính ông Biden nên đến thăm khu vực.
Mong chờ thứ tư của Việt Nam trong quan hệ song phương, theo ông Grossman, là một sự hợp tác an ninh như trong lãnh vực viện trợ nhân đạo, diễn tập tìm kiếm và cứu hộ sau thiên tai, v.v.
Ông viết : "Sách trắng quốc phòng mới nhất của Việt Nam, được công bố vào tháng 11 năm 2019, đưa ra hai điểm bổ sung. Đầu tiên là thêm một cái ‘không’, cam kết không khơi mào hoặc đe dọa khơi mào xung đột vũ trang. Tuy nhiên, ‘một tùy’ liên quan nhiều đến Hoa Kỳ vì nó có nội dung : ‘Tùy thuộc vào diễn biến tình hình và trong những điều kiện cụ thể, Việt Nam sẽ cân nhắc phát triển các mối quan hệ quốc phòng, quân sự cần thiết với mức độ thích hợp’. Rõ ràng Hà Nội đang để ngỏ cánh cửa cho một quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ, mà không nêu đích danh Hoa Kỳ, trong trường hợp sự quyết đoán của Trung Quốc tiếp tục gia tăng ở Biển Đông".
Ông Grossman nói thêm, đây là cơ hội cho hai nước nâng cấp quan hệ toàn điện lên quan hệ đối tác chiến lược, một ý tưởng Việt Nam đã đưa ra từ năm 2011.
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp bác bỏ khả năng này :
"Hai bên chưa nhìn thấy gì để lập quan hệ đối tác chiến lược cả. Về mặt bản chất, thì quan hệ toàn diện cũng gần giống như quan hệ đối tác chiến lược. Hiện nay quan hệ toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ nó bao gồm hết các nhân tố của quan hệ đối tác chiến lược, vì nó bao gồm các đối thoại, tham vấn chính trị, nhân quyền, an ninh, phát triển kinh tế, v.v. Nó gần giống như quan hệ đối tác chiến lược. Có điều người ta không nói ra. Thực ra về mặt hình thức, để mà có quan hệ như thế, nó không thực sự đi vào bản chất của vấn đề.
Việt Nam đang có quan hệ đối tác chiến lược với hai nước, mà đang rất là khó khăn là Trung Quốc và Nga, đang gặp trục trặc rất lớn. Nếu mà xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ thì có khi nó không mang màu sắc bản chất lắm".
Còn Luật sư Vũ Đức Khanh nói nếu Hà Nội muốn thực sự dứt khoát đối phó với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông thì phải giải quyết được mâu thuẫn trong nội địa. Vấn đề cốt lõi là chính sách đối nội của Đảng CSVN đã làm suy yếu khả năng đối ngoại của Hà Nội :
"Hà Nội đã 10 năm qua đi chính sách đu dây giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Chúng ta thấy trên vấn đề Biển Đông Hà Nội có sự nâng cấp với Hoa Kỳ. Tuy nhiên Hà Nội phải nhượng bộ rất nhiều và những nhượng bộ nằm ngay trong Bộ Chính trị. Trung Quốc đã áp lực trên Bộ Chính Trị. Chúng ta thấy trên các vấn đề Biển Đông, thấy rõ Bộ Chính trị Hà Nội đã yếu kém khi bảo vệ quyền lợi của quốc gia dân tộc trước sự lấn át của Trung Quốc. Vì thế muốn giải quyết được vấn đề của Trung Quốc, đầu tiên chúng ta phải đứng trên chính đôi chân của mình. Chúng ta phải tập hợp được một lực lượng dân tộc yêu nước, trong đó có tất cả 4 triệu người Việt Nam tại hải ngoại đều hướng về Việt Nam để bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.
Thông điệp ngày hôm nay tôi muốn chuyển đến Bộ Chính trị của Hà Nội, chuẩn bị cho Đại Hội Đảng CSVN vào cuối tháng này : Các anh chị đảng viên Đ CSVN không có thể độc quyền yêu nước vì yêu nước không cần theo một chính đảng nào".
Luật sư Khanh kết luận rằng chính quyền Việt Nam hãy từ bỏ độc quyền lãnh đạo để tranh thủ toàn dân, đồng thời chứng tỏ với các đối tác quốc tế rằng Việt Nam là một đối tác có trách nhiệm và cùng chia sẻ giá trị chung với thế giới.
Giang Nguyễn
Nguồn : RFA, 05/01/2021
Ấn Độ và Hoa Kỳ thắt chặt quan hệ an ninh (RFA, 27/06/2017)
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cùng ra tuyên bố khẳng định các lợi ích an ninh chung và quan hệ đối tác chiến lược mở rộng giữa hai quốc gia về hợp tác ở Ấn Độ -Thái Bình Dương, chiến dịch chống khủng bố được Pakistan yểm trợ, và các vấn đề khu vực như Afghanistan, Bắc Hàn…
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại buổi họp báo ở Nhà trắng ngày 26/06/2017. AFP photo
Trước đó ngày 26/6, lãnh đạo hai nước đã có buổi gặp gỡ được miêu tả là "đầy hòa hợp" tại Tòa Bạch ốc. Người lãnh đạo chính quyền Washington còn gọi ông Modi là người bạn thực sự của mình trong khi đó ông Modi bày tỏ mong muốn phát triển quan hệ cá nhân với ông Trump.
*****************
Lãnh đạo Mỹ-Ấn Độ kêu gọi tôn trọng tự do hàng hải (RFI, 27/06/2017)
Trong cuộc gặp gỡ đầu tiên tại Nhà Trắng hôm qua, 26/06/2017, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã kêu gọi tôn trọng tự do hàng hải ở vùng Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và giải quyết các tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở vùng này một cách hòa bình, theo đúng luật pháp quốc tế.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (T) họp báo chung với tổng thống Mỹ Donald Trump, Nhà Trắng, Washington, 26/06/2017. REUTERS/Kevin Lamarque
Tổng thống Trump và thủ tướng Modi đưa ra lời kêu gọi nói trên trong bối cảnh tranh chấp giữa Trung Quốc với các nước láng giềng về chủ quyền Biển Đông và biển Hoa Đông vẫn gay gắt. Đặc biệt, Bắc Kinh đã xây nhiều đảo nhân tạo ở Biển Đông và quân sự hóa các đảo này, gây quan ngại cho các nước trong khu vực, cũng như cho Hoa Kỳ và Ấn Độ.
Trong bản tuyên bố chung sau cuộc họp hôm qua, hai lãnh đạo Mỹ-Ấn Độ cũng lên án việc Bắc Triều Tiên tiếp tục bắn thử tên lửa và thử nghiệm hạt nhân, đe dọa nghiêm trọng hòa bình và an ninh toàn cầu. Ông Trump và ông Modi kêu gọi Bình Nhưỡng tuân thủ nghiêm chỉnh các nghĩa vụ và cam kết quốc tế.
Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo Mỹ-Ấn Độ đã thảo luận về tình hình Afghanistan, nơi mà Hoa Kỳ dự trù triển khai thêm từ 3.000 đến 5.000 quân.
Riêng về quan hệ song phương, hôm qua, thủ tướng Modi đã không nói gì đến những hồ sơ gây bất đồng giữa hai nước, đặc biệt là hồ sơ về việc thị thực nhập cảnh làm việc, mà tổng thống Trump muốn hạn chế và thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu, mà ông Trump đã quyết định rút ra khỏi.
Trong lĩnh vực quốc phòng, tập đoàn General Atomics hôm qua thông báo đã được cấp phép bán máy bay không người lái MQ-9B Guardian cho Ấn Độ. Với loại máy bay không người lái này, New Delhi sẽ tăng cường khả năng giám sát vùng Ấn Độ Dương, nhất là theo dõi sát sát hơn những di chuyển của tàu bè Trung Quốc tại vùng biển này.
Chính quyền Mỹ cũng đã cho phép bán một máy bay vận tải quân sự C-17 cho New Delhi, với giá được thẩm định là khoảng 366 triệu đôla, theo thông báo của Lầu Năm Góc.
Thanh Phương
******************
Mỹ "sang trang" chiến lược tái cân bằng (Người Lao Động, 26/06/2017)
Sau khi tiếp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Nhà Trắng ngày 26-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump còn có cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong tuần này.
Theo đài CNN (Mỹ), nhiều ánh mắt sẽ hướng về sự thể hiện của ông chủ Nhà Trắng để khẳng định với 2 vị lãnh đạo Châu Á rằng chiến lược tái cân bằng tại Châu lục quan trọng này từ thời người tiền nhiệm Barack Obama vẫn còn được vun đắp.
Có 2 câu hỏi cốt yếu cần được trả lời. Thứ nhất, chính quyền của ông Donald Trump có đủ tiềm lực để gắn kết sâu hơn với các quốc gia Châu Á về an ninh khu vực, tăng trưởng kinh tế, nhân quyền và giải pháp tranh chấp hòa bình ? Thứ hai, các đồng minh và đối thủ có còn xem Mỹ là đối tác quan trọng trong việc thực hiện chiến lược này không ?
Theo sau việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận chống biến đổi khí hậu Paris, hiện chưa rõ chính quyền của ông Donald Trump có thuyết phục được các lãnh đạo Châu Á rằng Washington nói là làm hay không. Hai cuộc gặp thủ tướng Ấn Độ và tổng thống Hàn Quốc là cơ hội đầu tiên để biết được khả năng thuyết phục của tổng thống Mỹ mạnh mẽ đến đâu.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại một sự kiện ở Washington hôm 25/6 Ảnh : THE INDIAN EXPRESS
Theo các chuyên gia phân tích, chiến lược tái cân bằng tại Châu Á dưới thời ông Donald Trump đòi hỏi tăng cường quan hệ với New Delhi. Tổng thống Mỹ chủ trì một bữa tối dành cho vị lãnh đạo Ấn Độ mà ông gọi là "người bạn thực sự" trong thông điệp đăng trên Twitter hôm 25-6.
Đây cũng là lần đầu tiên một nguyên thủ thế giới dùng bữa tối với Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng. Theo trang Quartz, trên "bàn tiệc" là hàng loạt vấn đề, từ chống khủng bố và an ninh khu vực tới thương mại và thị thực.
Cam kết "đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" của ông Donald Trump được cho là không thể thiếu việc mở rộng tiếp cận cho doanh nghiệp Mỹ với thị trường Ấn Độ. Với kim ngạch thương mại song phương gần 115 tỉ USD năm ngoái, không còn nghi ngờ gì về khả năng tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ Mỹ tại thị trường đông dân thứ hai thế giới.
Trong cuộc gặp với lãnh đạo nhiều doanh nghiệp hàng đầu Mỹ hôm 25-6 tại thủ đô Washington, ông Modi cũng khẳng định Ấn Độ là một đất nước thân thiện với doanh nghiệp. Bằng chứng là chủ trương "Chính phủ tối thiểu, điều hành tối đa" được ông Modi xúc tiến ngay từ lúc tranh cử, tức xây dựng một chính phủ gọn nhẹ, tinh giản với ưu tiên cao nhất là xốc lại nền kinh tế bị sa sút trong nhiều năm qua.
Về khía cạnh an ninh, Ấn Độ - theo cách nói của Lầu Năm Góc - là đối tác tin cậy nhất của Afghanistan. Trong bối cảnh tổng thống Mỹ sắp công bố chiến lược Afghanistan của mình, hẳn ông cần thuyết phục thủ tướng Ấn Độ duy trì một sự gắn kết lâu dài. Các chuyên gia chính sách đối ngoại của Mỹ nhận định ông Donald Trump muốn Ấn Độ là đồng minh chủ chốt để đối trọng sự trỗi dậy của Trung Quốc ở Châu Á.
Trong chuyến thăm Mỹ ngày 29 và 30/6 sắp tới, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và ông chủ Nhà Trắng sẽ có cuộc gặp đầu tiên kể từ khi hai ông nhậm chức. Theo CNN, đây là cuộc gặp hết sức cần thiết bởi hai nhà lãnh đạo Mỹ - Hàn phải cùng suy tính những đòn bẩy để lôi kéo Trung Quốc tích cực hơn trong việc giải quyết vấn đề Triều Tiên.
Theo đài CNN, tái cân bằng tại Châu Á dưới thời của tổng thống Mỹ thứ 45 đang ở ngưỡng bắt đầu một chương mới. Ông Donald Trump đã khẳng định đây là chính sách dưới thời ông Obama mà ông sẽ không bãi bỏ và nó đóng vai trò quan trọng để đạt được những mục tiêu an ninh quốc gia của Mỹ tại khu vực.
Thu Hằng
****************
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nói ông "tự tin rằng các quyền lợi của Ấn Độ và Hoa Kỳ ngày càng hội tụ về một điểm" giữa lúc ông đang chuẩn bị gặp Tổng thống Donald Trump tại Toà Bạch Ốc.
Tổng Thống Mỹ Donald Trump-Thủ tướng Ấn độ Narendra Modi
Trong một bài quan điểm đăng trên tờ Wall Street Journal, Thủ tướng Modi bày tỏ lạc quan về đà tăng trưởng kinh tế và tăng cường thương mại song phương giữa hai nước.
Ông Modi viết :
"Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu không mấy ổn định, hai quốc gia chúng ta là những cỗ máy tăng sức cho nhau để tăng trưởng và đổi mới".
Trong chuyến đi đầu tiên tới thăm Hoa Kỳ kể từ khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ, hôm Chủ nhật ông Modi đã gặp các giám đốc điều hành doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ và các thành viên trong cộng đồng kiều bào Ấn Độ.
Tại một cuộc họp ở một khách sạn thủ đô Washington quy tụ các nhà lãnh đạo của nhiều công ty công nghệ hàng đầu Mỹ, Thủ tướng Ấn Độ ca ngợi những lợi ích của việc làm ăn ở Ấn Độ, nơi mà ông nói có sự can thiệp "tối thiểu của chính phủ", khiến công việc kinh doanh ở nước Nam Á này dễ dàng hơn.
Trong số những người tham dự cuộc họp có ông Sundar Pichai của Google, Satya Nadella của Microsoft và Shantanu Narayen của Adobe Systems, tất cả đều là người Mỹ gốc Ấn. Giám đốc Amazon Jeff Bezos và Tim Cook của Apple cũng tham dự cuộc họp.
Sau đó trong cùng ngày, tại một khách sạn ở Bắc Virginia, Thủ tướng Modi gặp gỡ gần 1.000 thành viên của cộng đồng Ấn Độ tại Hoa Kỳ.
Ông Modi sẽ gặp Tổng thống Trump tại Toà Bạch Ốc trong ngày hôm nay, Thứ Hai 26/6 trong cuộc đối thoại trực diện đầu tiên của hai nhà lãnh đạo. Trước cuộc họp, ông Trump hôm thứ bảy viết trên Twitter rằng ông nóng lòng muốn thảo luận các vấn đề chiến lược với một "người bạn thật sự".
Hai chính phủ đang làm việc để ra một tuyên bố chung về cuộc chiến chống khủng bố.
Một quan chức cao cấp của Toà Bạch Ốc nói : "Chúng ta có thể trông đợi một số sáng kiến mới về hợp tác chống khủng bố".
Có những lo lắng ở New Delhi về việc ông Trump đã không quan tâm đúng mức tới Ấn Độ trong quá khứ, nhưng ông Trump nói chung vẫn tỏ ra tích cực về Ấn Độ, dựa trên những thông điệp công khai của ông.
Ông Trump trước đây đã đi thăm Mumbai trong tư cách một doanh nhân, và ông vẫn sở hữu một số tài sản mang nhãn hiệu Trump tại Ấn Độ.
Như ông Trump, ông Modi trước khi tham chính từng là một nhà kinh doanh. Dự kiến ông Modi sẽ gặp một số giám đốc điều hành Mỹ, thương lượng một thỏa thuận với hãng chế tạo drone General Atomics của California để đặt mua 22 máy bay không người lái, không vũ trang Guardian (MQ-9) cho Hải quân Ấn Độ để tuần tra hàng hải, và có thể, điều đình với công ty Lockheed Martin và Tata Advanced Systems để sản xuất máy bay chiến đấu F-16 tại Ấn Độ.
************************
Trung Quốc lo ngại về các hợp đồng quốc phòng Mỹ-Ấn (RFI, 26/06/2017)
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong buổi gặp đại diện cộng đồng người Ấn Độ tại Washington, Hoa Kỳ, ngày 25/06/2017. PIB / AFP
Trung Quốc hiện đang theo dõi rất sát chuyến đi thăm Hoa Kỳ của thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, đặc biệt là những hợp đồng về quốc phòng giữa hai nước, trong đó có hợp đồng cung cấp máy bay không người lái của Mỹ cho Ấn Độ.
Ngày 26/06/2017, thủ tướng Modi lần đầu tiên gặp tổng thống Donald Trump trong bối cảnh Ấn Độ và Hoa Kỳ đã thắt chặt quan hệ đối tác chiến lược kể từ khi ông Modi lên cầm quyền, tuy hai nước chưa phải là đồng minh. Dĩ nhiên ông Modi hy vọng là quan hệ giữa hai nước sẽ tiếp tục nồng ấm giống như dưới thời Obama, nhưng trước mắt ông sẽ cố thiết lập một mối quan hệ cá nhân tốt đẹp với ông Donald Trump.
Hai nhà lãnh đạo chắc cũng sẽ bàn về hợp đồng bán và chuyển giao công nghệ chiến đấu cơ phản lực của Mỹ cho Ấn Độ. Tuy nhiên, theo một chiến lược gia Trung Quốc tại Bắc Kinh được tờ Hindustan Times (26/07/2017) trích dẫn, Bắc Kinh không mấy lo lắng về việc Washington chuyển giao công nghệ sản xuất chiến đấu cơ F-16, vì dù sao đây cũng chiến đấu cơ đời cũ.
Điều làm cho Trung Quốc quan ngại nhất là khả năng Hoa Kỳ cung cấp các máy bay không người lái cho Ấn Độ. Theo chiến lược gia này, hợp đồng đó mang tính biểu tượng hơn là hợp đồng F-16 và sẽ giúp nâng cao khả năng giám sát của New Delhi ở vùng Ấn Độ Dương và như vậy Ấn Độ sẽ theo dõi sát hơn mọi di chuyển của tàu Trung Quốc tại vùng biển này.
Một số tờ báo loan tin là chính phủ Mỹ đã bật đèn xanh cho hợp đồng bán 22 chiếc máy bay không người lái Guardian MQ-9B, trị giá tổng cộng 2 tỷ đôla, mà Ấn Độ muốn trang bị cho lực lượng hải quân của họ. Hãng tin Reuters trước đó cho biết New Delhi xem hợp đồng này là một trắc nghiệm quan trọng cho quan hệ quốc phòng Mỹ-Ấn.
Theo dự kiến thì hợp đồng bán máy bay không người lái cho Ấn Độ sẽ được công bố trong bản tuyên bố chung sau cuộc gặp Trump-Modi hôm nay, nếu có sự chấp thuận chính thức của Quốc hội.
Nói chung là Bắc Kinh ngày càng quan ngại về quan hệ Mỹ-Ấn kể từ khi hai nước ký hiệp định về hạt nhân dân sự năm 2005, mở đường cho New Dehli nhập khẩu nhiên liệu và công nghệ hạt nhân. Cho tới nay Trung Quốc vẫn chống lại việc Ấn Độ muốn gia nhập nhóm 48 quốc gia cung cấp năng lượng hạt nhân, kiểm soát việc mua bán công nghệ hạt nhân trên thế giới.
Hơn nữa, Bắc Kinh nghĩ rằng Hoa Kỳ đang muốn dùng Ấn Độ để kềm chế, "bao vây" Trung Quốc. Hôm thứ Sáu 23/06, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã yêu cầu Washington và New Delhi "không làm ảnh hưởng đến hòa bình ở vùng Biển Đông", yêu cầu hai nước này nên đóng "vai trò xây dựng" trong những tranh chấp chủ quyền hơn là làm cho các tranh chấp đó trầm trọng. Bắc Kinh đã ra tuyên bố như trên vì biết chắc là hồ sơ này sẽ được đề cập đến trong cuộc gặp gỡ Trump-Modi lần này.
Thanh Phương
*****************
Tổng thống Donald Trump tiếp Thủ tướng Ấn Độ (RFA, 26/06/2017)
Tổng thống Donald Trump ôm chào Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Washington DC hôm 24/6/2017. AFP
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ngày 26/6 đón tiếp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại tòa Bạch ốc. Buổi gặp gỡ được nói là nhằm xây dựng mối quan hệ cá nhân mặc dù hai nhà lãnh đạo có nhiều quan điểm khác nhau chẳng hạn như về biến đổi khí hậu hay vấn đề nhập cư.
Hãng AFP cho biết trên trang Twitter của mình, nhà lãnh đạo chính quyền Washington đã gọi Thủ tướng Ấn Độ là người bạn thực sự của ông, còn ông Modi nói rằng ông rất mong đợi những tiến triển trong mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Trump.
Nhận xét về buổi gặp mặt, một quan chức cao cấp của Ấn Độ cho biết rất hy vọng về sự hòa hợp giữa hai nhà lãnh đạo, trong khi một quan chức Mỹ nói rằng hai ông có nhiều điểm chung.
Tin cho biết thêm rằng hai nhà lãnh đạo sẽ cùng nhau ăn tối tại tòa Bạch ốc và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi sẽ là người nước ngoài đầu tiên dùng bữa tại Nhà Trắng với mục đích làm việc dưới chính quyền mới của Hoa Kỳ.
**********************
Hoa Kỳ - Ấn Độ : Thủ tướng Modi lần đầu tiên gặp tổng thống Trump (RFI, 26/06/2017)
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Diễn Đàn Kinh Tế Quốc Tế St. Petersburg, Nga, ngày 02/06/2017. REUTERS/Mikhail Metzel
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã đến Hoa Kỳ hôm qua 25/06/2017 và hôm nay lần đầu tiên gặp tổng thống Mỹ Donald Trump để thắt chặt quan hệ quan hệ song phương và giải quyết những bất đồng giữa hai nước.
Hợp tác quân sự, an ninh trong khu vực Nam Á và kinh tế là những hồ sơ chính trong buổi làm việc đầu tiên giữa tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Nhà Trắng ngày. Đây cũng là cơ hội để Washington và New Delhi tìm cách giải quyết một số bất đồng sâu rộng.
Trong số này, đầu tiên phải kể đến quyết định của Washington giới hạn việc cấp visa cho người lao động nước ngoài vào Mỹ theo diện H1B. Biện pháp nói trên gây trở ngại cho hàng chục ngàn chuyên viên điện toán Ấn Độ cộng tác với các hãng Mỹ trong vùng Silicon Valley.
Bất đồng thứ nhì liên quan đến hiệp định Paris chống biến đổi khí hậu : Donald Trump rút nước Mỹ ra khỏi thỏa thuận lịch sử này và nhất là chủ nhân Nhà Trắng đã trực tiếp chỉ trích là thỏa thuận này có lợi cho Ấn Độ. New Delhi đã rất bất bình về cáo buộc đó của tổng thống Hoa Kỳ.
Trái với thông lệ, nguyên thủ hai nước không dự trù họp báo chung. Theo giới quan sát, phủ tổng thống Mỹ tránh né các câu hỏi của báo giới, do có nhiều bất đồng giữa Donald Trump và Narendra Modi.
Tuy nhiên, các nguồn thạo tin không loại trừ khả năng sau buổi làm việc hôm nay, Hoa Kỳ và Ấn Độ cùng thông báo một số thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Tập đoàn General Atomics đang đợi giấy phép để hoàn tất hợp đồng bán máy bay không người lái cho Ấn Độ, trị giá hơn 2 tỷ đô la.
Tuần trước, tập đoàn chế tạo vũ khí Lockheed Martin của Mỹ ký hợp đồng với Tata Advanced Systems của Ấn Độ, dự trù di dời một phần cơ sở từ bang Texas sang Ấn Độ để đổi lấy đơn đặt hàng trị giá hàng tỷ đô la của New Delhi.
Ấn Độ chuẩn bị thay thế hàng trăm chiến đấu cơ đã mua của Liên Xô. Thủ tướng Modi đã đặt điều kiện là máy bay bán cho Ấn Độ phải được lắp rắp ngay tại nước này.
An ninh khu vực là một hồ sơ lớn khác sẽ được hai ông Modi và Trump đề cập tới vào lúc Mỹ chuẩn bị đưa thêm 5.000 quân sang Afghanistan.
Trên trang Twitter tối ngày 24/06/2017, Donald Trump tuyên bố sẽ thảo luận về những vấn đề chiến lược rất quan trọng với ông Modi, "một người bạn thực thụ".
Sau thủ tướng Ấn Độ, ngày 29/06 tổng thống Mỹ sẽ có một cuộc đối thoại khác với tầm mức chiến lược quan trọng không kém, khi tiếp tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.
Thanh Hà
*********************
Tổng thống Hàn Quốc thăm Hoa Kỳ (RFA, 26/06/2017)
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-In tại Seoul, hôm 5/6/2017 AFP
Tân Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-In sẽ gặp gỡ với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong tuần này để thảo luận về chương trình hạt nhân của Bắc Hàn, trong lúc Bình Nhưỡng phản đối các biện pháp chế tài quốc tế áp đặt đối với Bắc Triều Tiên.
Trong vấn đề chương trình võ khí hạt nhân của Bắc Hàn, hai vị tổng thống của Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã không có đồng quan điểm. Tổng thống Moon cho rằng cần phải đẩy mạnh hơn nữa các biện pháp chế tài đối với Bình Nhưỡng, trong khi Tổng thống Trump từng tuyên bố có thể sử dụng biện pháp quân sự.
Tổng trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Jim Mattis khẳng định Bắc Hàn là "mối đe dọa khẩn cấp và nguy hiểm", và Tổng thống Donald Trump cũng đặt vấn đề ngưng chương trình võ khí của Bình Nhưỡng là ưu tiên hàng đầu trong chính sách ngoại giao của Mỹ.
Mặc dù Seoul có thể là mục tiêu bị trả đũa đầu tiên của Bình Nhưỡng, nhưng các nhà phân tích cho rằng buổi gặp gỡ của hai vị tổng thống Hàn Quốc-Hoa Kỳ lần đầu tiên sẽ không bàn thảo về những quan điểm khác biệt giữa hai ông.
Trump "giơ cao đánh khẽ" với Trung Quốc (RFI, 05/04/2017)
Trong cuộc gặp đầu tiên với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày mai, 06/04/2017, ở Florida, ngoài hai hồ sơ Bắc Triều Tiên và thương mại, chắc chắn là tổng thống Donald Trump sẽ đề cập đến vấn đề Biển Đông, một điểm nóng có thể dẫn đến xung đột giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.
Các máy bay chiến đấu J-15 trên hàng không mẫu hạm Liêu Ninh tham gia tập trận tại Biển Đông ngày 02/01/2017. Reuters
Biển Đông là một tuyến đường giao thương quan trọng đối với mậu dịch toàn cầu nói chung và mậu dịch của Mỹ nói riêng, cho nên Washington vẫn chủ trương là mọi tàu bè đều phải được tự do qua lại ở vùng biển này.
Nhưng trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã đẩy mạnh xây dựng các đảo nhân tạo ở Biển Đông và quân sự hóa các đảo này, khiến Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Tế và Chiến Lược của Mỹ trong một báo cáo ra vào năm ngoái đã bày tỏ quan ngại rằng đến năm 2030, Biển Đông sẽ trở thành gần như là "ao nhà của Trung Quốc".
Vấn đề là, như nhận định của trang mạng Quartz, trong một bài viết đăng ngày 04/04/2017, trên vấn đề Biển Đông, thái độ của tổng thống Trump đối với Trung Quốc lại theo kiểu "giơ cao đánh khẽ", cũng giống như chính sách ngoại giao của ông nói chung.
Vào tháng 12 năm ngoái, chính ông Trump đã tỏ cho thấy là Hoa Kỳ có thể sẽ không còn tuân thủ nguyên tắc "một nước Trung Quốc duy nhất", mà Đài Loan là một bộ phận không thể tách rời. Nhưng đến tháng 2 năm nay, sau khi lên cầm quyền, trong một cuộc điện đàm với chủ tịch Tập Cận Bình, tân tổng thống Mỹ lại đồng ý với chính sách "một nước Trung Quốc duy nhất".
Cũng như thế, vào tháng 12 năm ngoái, tổng thống Trump đã lên án Trung Quốc xây các "pháo đài khổng lồ" ở Biển Đông, còn người được ông chỉ định làm ngoại trưởng là Rex Tillerson thì đòi phải ngăn chận Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo mà họ đã xây ở vùng biển này.
Thế nhưng, khi đi thăm Bắc Kinh trong tháng 3, ông Tillerson không còn có giọng điệu cứng rắn như thế nữa, mà thậm chí còn sử dụng những ngôn từ ngoại giao của các lãnh đạo Trung Quốc, tức là hai nước Mỹ, Trung cần có một "mối quan hệ tích cực dựa trên sự không đối đầu, không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và luôn tìm kiếm những giải pháp hai bên đều có lợi".
Cho tới nay, Bắc Kinh vẫn khẳng định rằng những cơ sở mà họ xây dựng trên các đảo ở Biển Đông "chủ yếu là nhằm các mục đích dân sự, cho dù có một số thiết bị quốc phòng trên đó", như lời thủ tướng Lý Khắc Cường khi đi thăm nước Úc vào tháng trước.
Nay gần như đã hoàn tất các công trình xây dựng cần thiết cho việc kiểm soát Biển Đông, Trung Quốc tập trung vào việc ban hành các quy định và luật lệ cũng theo hướng này. Vào tháng tới, Bắc Kinh dự trù sẽ ban hành lệnh cấm đánh cá không chỉ đối với ngư dân Trung Quốc, mà đối với cả ngư dân những nước khác. Trung Quốc cũng đang xem xét việc sửa đổi luật về "an toàn hàng hải", buộc các tàu ngầm của ngoại quốc khi vào vùng Biển Đông phải đi trên mặt nước và treo quốc kỳ. Cứ theo đà này thì chẳng bao lâu nữa việc Trung Quốc kiểm soát toàn bộ Biển Đông sẽ là chuyện "bình thường".
Trong khi đó, chính quyền tổng thống Trump có vẻ do dự chưa biết phải có đối sách như thế nào trước những hành động nói trên của Trung Quốc. Cuộc gặp ngày mai giữa tổng thống Mỹ với chủ tịch Tập Cận Bình sẽ cho thấy thật sự là chính quyền Trump có quyết tâm ngăn chận sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông hay sẽ tiếp tục "giơ cao đánh khẽ".
Thanh Phương
**************************
Đài Loan tự đóng thêm 8 tàu ngầm (RFA, 05/04/2017)
Đài Loan sẽ tự đóng thêm 8 tàu ngầm để thay thế 4 chiếc tàu cũ mua của Mỹ và Hà Lan trước đây.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vẫy tay từ tàu ngầm Tiger hôm 21 tháng 3 năm 2017. AFP photo
Vị chủ tịch của công ty đóng tàu Đài Loan có tên Tập đoàn CSBC Đài Loan cho biết thiết kế của 8 chiếc tàu ngầm này sẽ được hoàn tất vào đầu năm tới.
Các viên chức quân đội Đài Loan cũng như tập đoàn công nghiệp đóng tàu của đảo quốc này cho rằng chiếc tàu ngầm đầu tiên sẽ hoạt động trong vòng 10 năm tới đây.
Chuyện Đài Loan tự mình đóng tàu ngầm lần đầu tiên được bà tổng thống Thái Anh Văn mới nói đến hồi tháng qua khi bà đi thăm các căn cứ hải quân của đảo quốc này, theo như kế hoạch trị giá gần 100 triệu đô la Mỹ được Đài Loan dự trù từ năm 2016.
Kế hoạch đóng tàu ngầm của Đài Loan như vừa nêu được tiết lộ trước cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Florida Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ là nhà cung cấp vũ khí chủ yếu cho quân đội Đài Loan, và chuyện mua bán vũ khí này luôn là điều gây tranh cãi giữa Washington và Bắc Kinh, nước luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.
Tuy vậy luôn có các cuộc đàm phán về vũ khí giữa Đài Bắc và Mỹ, và mới đây hai bên lại thương thảo một hợp đồng mua bán mới.
*******************
Tàu khu trục Mỹ ghé Vịnh Subic của Philippines (VOA, 04/04/2017)
Một tàu khu trục có phi đạn dẫn đường của Mỹ đang làm nhiệm vụ trên Biển Đông thả neo tại Vịnh Subic của Philippines hôm qua.
Thủy thủ tàu khu trục lớp dẫn đường Arleigh Burke, 19/10/2011.
Một tàu khu trục có phi đạn dẫn đường của Mỹ đang làm nhiệm vụ trên Biển Đông thả neo tại Vịnh Subic của Philippines hôm qua.
Tàu USS Fitzgerald của hãng vận tải Mỹ Strike Group 5 đã ghé cảng Subic một lát trước khi tham gia cuộc tập trận hải quân chung tại Hàn Quốc.
"Thủy thủ đoàn trong chặng dừng chân này sẽ tiến hành một số sửa chữa nhỏ với sự hỗ trợ từ các công ty của Philippines", sứ quán Mỹ cho tờ Phillipines Star biết.
"Tàu khu trục lớp Arleigh Burke tới Vịnh Subic nhấn mạnh sự liên kết mạnh mẽ giữa người dân và quân đội hai nước Mỹ-Philippines", Đại sứ quán Hoa Kỳ nói thêm.
Hải quân Hoa Kỳ đã duy trì sự hiện diện của mình ở Biển Đông nhằm kiểm soát các vùng biển tranh chấp sau khi có báo cáo rằng Trung Quốc đang định đặt một trạm quan trắc tại bãi cạn Panatag.
Nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Philippines, bãi cạn Panatag là một tuyến đường sống còn đối với các lợi ích quân sự và kinh tế của Hoa Kỳ bởi vì đây là khu vực chiến lược cho các hoạt động hàng hải dân sự và quân sự cũng như các chuyến bay qua biển Đông và Thái Bình Dương.
Các nhà phân tích quân sự và quốc phòng từ lâu đã cảnh báo rằng nếu không kiểm soát các kế hoạch của Trung Quốc ở bãi cạn Panatag sẽ dẫn đến một sự thay đổi lớn về an ninh hàng hải ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
