 | Tổng quan: | 3636873 |
Đảng Cộng hòa Mỹ đã bầu được tân chủ tịch Hạ Viện, nhưng sau 15 vòng bỏ phiếu
Trọng Nghĩa, RFI, 07/01/2023
Sau 4 ngày tranh cãi, với 15 vòng bỏ phiếu, vào sáng sớm hôm 07/01/2023, ông Kevin McCarthy mới được các dân biểu đảng Cộng hòa bầu làm chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ.
Sau 15 vòng bỏ phiếu, dân biểu Kevin McCarthy, thuộc đảng Cộng hòa, đắc cử chủ tịch Hạ Viện Mỹ vào sáng sớm ngày 07/01/2023. © AP/Alex Brandon
Chiến thắng của dân biểu thuộc tiểu bang California, 57 tuổi, với 216 phiếu thuận so với 212 phiếu chống, đã chấm dứt một tình trạng bế tắc tồi tệ nhất tại Hạ Viện Mỹ từ hơn 160 năm qua, đồng thời minh họa những khó khăn mà tân chủ tịch sẽ gặp phải khi lãnh đạo định chế này với một đa số xít xao và bị chia rẽ trong nhiệm kỳ hai năm vừa bắt đầu.
Tính ra, ông Kevin McCarthy đã giành chiến thắng với số phiếu của không đầy một nửa nghị sĩ trong Hạ Viện, vì đã có sáu dân biểu Cộng hòa bỏ phiếu trắng - không ủng hộ ông, nhưng cũng không bỏ phiếu cho ứng cử viên khác.
Từ Washington, thông tín viên RFI Guillaume Naudin tường trình :
"Sau một trận đấu mệt nhoài đến tận khuya, dân biểu bang California rốt cuộc đã giành được chức vụ mình hằng mơ ước, nhưng đã phải đi qua một con đường khổ ải và nhục nhằn thực sự.
Ông Kevin McCarthy đã từng cho rằng mình sẽ được bầu ở vòng bỏ phiếu thứ 14. Thế nhưng, đúng vào lúc ông nghĩ rằng đã thuyết phục được đối thủ dữ dằn nhất của mình bằng cách nhượng bộ về cách vận hành trong tương lai của Hạ Viện, thì vào giây phút cuối cùng, dân biểu cực kỳ thân Trump thuộc bang Florida là Matt Gaetz đã lại chống lại ông.
Sau những thời khắc căng thẳng, vòng bỏ phiếu thứ 15 đã được tổ chức, và lần này, những người ngoan cố cuối cùng đã quyết định bỏ phiếu trắng, qua đó mặc nhiên hạ thấp ngưỡng phiếu bầu cần thiết. Kevin McCarthy được 216 phiếu ủng hộ, một con số thấp hơn là mức đa số tuyệt đối. Ông đắc cử nhưng bị đẩy vào tư thế suy yếu và rất bấp bênh.
Ngược lại, các dân biểu cực kỳ bảo thủ đã chứng tỏ sức nặng, tầm quan trọng và quyền lực của họ để cho thấy rằng sẽ không có gì được thực hiện nếu không có họ. Và tất cả những điều đó đã xảy ra vào ngày 6 tháng 1. Hai năm sau vụ tấn công vào trụ sở Quốc hội do các thành phần ủng hộ Donald Trump tiến hành, chính những người ủng hộ những kẻ bạo loạn lại đang dẫn dắt cuộc chơi".
Trọng Nghĩa
************************
Hạ Viện Mỹ vẫn chưa bầu được chủ tịch sau 11 vòng bỏ phiếu
Trọng Nghĩa, RFI, 06/01/2023
Hôm 06/01/2023, Hạ Viện Mỹ lại phải tiếp tục bỏ phiếu bầu ra một chủ tịch. Ngày họp hôm qua đã lại kết thúc mà không bầu được lãnh đạo do chia rẽ trầm trọng trong hàng ngũ đảng Cộng hòa.
Kiểm phiếu vòng thứ 7 trong ngày bỏ phiếu thứ 3 để bầu ra chủ tịch Hạ Viện Mỹ, hiện do đảng Cộng hòa chiếm đa số, ngày 05/01/2023. AP - Alex Brandon
Sau ba ngày họp với 11 vòng bầu cử, ứng cử viên có nhiều triển vọng nhất là ông Kevin McCarthy vẫn thất bại do thái độ kiên quyết chống đối của 20 dân biểu Cộng hòa theo xu hướng cực hữu.
Từ Hoa Kỳ, thông tín viên David Thomson cho biết thêm chi tiết :
"Trong hậu trường, Kevin McCarthy đã làm mọi cách để o bế những người phản đối ông, chấp nhận thêm nhiều nhượng bộ đến mức làm suy yếu đáng kể quyền hành của chủ tịch Hạ Viện, nhưng vẫn hoài công.
Vào ngày thứ ba của cuộc tranh luận và sau 11 vòng bỏ phiếu, 20 dân biểu ủng hộ cựu tổng thống Trump vẫn kiên quyết không bầu cho ông McCarthy và nói rằng họ không tin tưởng vào ông ta. Ngay cả những lời kêu gọi của ông Donald Trump, yêu cầu bỏ phiếu cho ông McCarthy cũng không khiến họ đổi ý.
Bế tắc chưa từng thấy từ 160 năm nay đã làm nổi rõ vai trò của nhóm Freedom Caucus, tập hợp những dân biểu Cộng hòa hữu khuynh nhất trong cánh hữu. Việc đảng Cộng hòa chỉ giành được đa số sít sao tại Hạ Viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua đã giúp nhóm này có quyền ngăn chặn. Để được bầu làm chủ tịch, ông McCarthy cần đến 218 phiếu bầu, nhưng hiện thời ông chỉ được tối đa là 201 phiếu.
Các dân biểu Cộng hòa ủng hộ ông McCarthy - vốn chiếm đại đa số - không tránh khỏi khó chịu và mất kiên nhẫn. Trên kênh truyền hình Fox News, dân biểu Don Bacon đã tỏ thái độ bực tức : "20 đảng viên Cộng hòa, đó là một sự sỉ nhục cho Hạ Viện !". Dân biểu này cho rằng cuối cùng thì đảng Cộng hòa sẽ phải liên minh với đảng Dân Chủ để phá vỡ thế bế tắc.
Tên tuổi nhiều ứng cử viên khác cũng đang được lưu hành để thay vào chỗ của ông McCarthy, nhưng dường như họ cũng không có cơ may chiến thắng".
Tổng thống Mỹ tặng huân chương cho 12 "anh hùng" ngày 06/01/2021
Tổng thống Joe Biden vào hôm nay, 06/01/2023 sẽ đánh dấu hai năm ngày xẩy ra vụ tấn công vào Điện Capitol Hoa Kỳ bằng một lễ trao huân chương cho các "anh hùng" trong các cơ quan thực thi pháp luật và chính trị vì những đóng góp của họ cho nền dân chủ.
Ông Biden, thuộc đảng Dân Chủ, sẽ tặng "Huân Chương Tổng Thống dành cho Công Dân" cho 12 người và phát biểu trong một buổi lễ tại Nhà Trắng. Theo một quan chức Nhà Trắng, "12 anh hùng đó đã thể hiện lòng dũng cảm và lòng vị tha trong thời khắc hiểm nghèo của đất nước".
Trọng Nghĩa
Ngày 6/1/2021 sẽ đi vào lịch sử khi hàng ngàn người ủng hộ Trump quá khích xông vào Nhà Quốc hội gây bạo loạn. Nếu Nhà Quốc hội (Capitol), Tượng đài Washington (Monument) và Bảo tàng Lincoln (Memorial) ở Washington D.C. là biểu tượng của nền dân chủ Mỹ thì vụ tấn công vào Capitol là lần đầu tiên đánh thẳng vào nền dân chủ Mỹ. Joe Biden gọi đó là "khủng bố trong nước" (domestic terrorists), để so sánh với vụ máy bay khủng bố của Al Qaeda đánh sập Tháp Đôi (11/9/2001) của Trung tâm Thương mại ở New York.
Jacob Anthony Chansley, trong trang phục thầy pháp QAnon, cho biết y tràn vào tòa Nhà Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2021 theo lời kêu gọi của Donald Trump
Cùng tắc biến
Người Mỹ phẫn nộ nhưng không ngạc nhiên khi bạo loạn xảy ra trên đường phố, như "Black Lives Matter" (BLM) gần đây. Nhưng họ thực sự sốc khi thấy Capitol bị tấn công, làm phó Tổng thống Mike Pence và các nghị sĩ đang họp phải trốn. Hình ảnh Capitol thất thủ không chỉ làm người Mỹ phẫn nộ mà còn làm nhiều nước lo ngại. Khi các nhà báo phỏng vấn những người quá khích đó, nhiều người không biết họ muốn gì, vẫn tưởng rằng nghe lời kêu gọi của Trump tấn công Capitol là "Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA-Make America Great Again).
Cảnh bạo loạn ở Capitol có thể làm người ta nhớ lại hình ảnh hồng vệ binh thời Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc, và làm nhiều người khác nhớ lại hình ảnh nước Cộng hòa Chuối (Banana Republic). Trong khi Trump mị dân bằng MAGA, ông đã làm xấu nước Mỹ bằng MADA (Make America Disgraced Again). Trump đã làm nước Mỹ ngày càng giống một nước Cộng hòa Chuối, và làm cho chính mình giống "Đại tá Trump". Có người gọi Trump là "trùm kích động" (Inciter-In-Chief) cũng như "trùm nói dối" (Liar-in-Chief).
Những người ủng hộ Trump quá khích xông vào Capitol có thể bị truy tố vì tội phá hoại, nhưng họ chỉ là nạn nhân bị xúi giục. Cách đây bốn năm, Trump đã từng khoe "Tôi có thể đứng giữa Đại lộ số Năm và bắn ai đó, nhưng không mất phiếu". Chắc không có chính khách nào dám nói như vậy. Nhưng Không chỉ có Trump, mà một số nghị sĩ (như Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Thượng nghị sĩ Josh Hawley) đã ủng hộ Trump và xúi giục họ phản đối Quốc hội xác nhận kết quả bỏ phiếu, vì động cơ cá nhân của họ là gây quỹ và tìm cơ hội tranh cử năm 2024.
Giọt nước tràn ly
Trump đắc cử năm 2016 với ảo tưởng (delusion). Khi Trump thất cử năm 2020 ảo tưởng đó bị tổn thương, kích hoạt hội chứng ngạo mạn (nascissism) trở nên cực đoan. Trong khi đó, những người ủng hộ Trump bị mê hoặc bởi chủ nghĩa mị dân Trumpism, và thuyết âm mưu pha trộn tâm linh của Epoch Times, biến thành một thứ bùa mê như một loại cocktail. Họ ngộ nhận về Trump như một thánh nhân chứ không phải bệnh nhân (psychopath). Bùa mê đó lây lan như virus Corona, nên năm 2020, nước Mỹ mắc hai loại virus nguy hiểm.
Năm 2016, Trump đắc cử nên chưa có cơ hội ăn vạ rằng "bầu cử gian lận" (fraud). Năm 2020, Trump thất cử nhưng không chấp nhận thất bại, tiếp tục đấu lý và ăn vạ rằng bầu cử gian lận, tuy các luật sư của Trump (như Rudy Giuliani) không đưa ra được bằng chứng nào trước tòa. Hai tháng đấu lý vô vọng và tốn kém (lương Giuliani 20.000 USD/ngày), trong khi hình ảnh Rudy Giuliani và Sidney Powell ngày càng phản cảm. Trump không chỉ thất cử mà còn bị cô lập ngay trong đảng Cộng hòa, vì ngạo mạn hành xử như "con bạc khát nước".
Trump kêu gọi người ủng hộ đến Capitol để ngăn cản Quốc hội xác nhận kết quả kiểm phiếu, nhưng ảo tưởng của Trump trở thành "điểm bùng phát" (tipping point) làm "giọt nước tràn ly". Cuộc đối đầu thầm lặng (standoff) hai tháng qua đã kết thúc tại Capitol (như "anti-climax"), phản ánh cuộc khủng hoảng chính trị và truyền thông. Tình trạng chia rẽ và phân hóa không chỉ diễn ra giữa hai đảng, mà còn trong nội bộ của đảng Cộng hòa đã bị Trump thao túng, nay hàng loạt quan chức Nhà Trắng và Nội các đang từ chức (tuy quá muộn).
Bốn năm qua, tuy Trump làm được những điều mà các tổng thống khác chưa làm được là dám chống Trung Quốc, nhưng ông lại rút khỏi TPP, giúp Trung Quốc một cơ hội vàng. Gần đây, Trung Quốc đã ký được hiệp định thương mại RCEP với 10 nước ASEAN và bốn nước Đông Á (Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Tân Tây Lan) mà không có Mỹ và Ấn Độ. Tuy chính quyền Trump chống Trung Quốc mạnh hơn, nhưng làm suy yếu quan hệ đồng minh. Tuy bức tranh kinh tế tốt hơn, nhưng đại dịch Corona năm 2020 làm Mỹ phải trả giá quá đắt.
Lời cuối
Tuy buộc phải "lên án bạo lực và hứa sẽ chuyển giao quyền lực", Trump khuyên người ủng hộ mình "về nhà" (go home, I love you !), trong khi Quốc hội vận dụng Tu Chính án 25 để phế truất Trump (lần hai). Nếu Trump bắt chước Nixon từ chức để Mike Pence ân xá (trước 20/1), thì có thể thoát tội liên bang, nhưng khó thoát tội tiểu bang New York. Trump từng dọa Hillary Clinton (lock her up), nay đến lượt mình (lock him up). Tuy chưa điều tra vụ Capitol, nhưng Trump bị facebook và tweeter khóa tài khoản vì "kích động bạo lực".
Tuy còn quá sớm để biết Trump và những người liên quan có thoát tội hay không, nhưng chắc Trump sẽ không được hoan nghênh trong "câu lạc bộ các cựu thổng thống". Hôm trước, Trump kêu gọi những người ủng hộ mình kéo đến Đại lộ số Năm và Nhà Quốc hội, nhưng hôm sau Trump lên án bạo lực và "quay lưng lại với họ". Tấn công vào Capitol là một vết đen cùng Trump đi vào lịch sử như một hiện tượng xấu xa của Trumpism. Đáng tiếc là có nhiều người Việt ủng hộ Trump, và treo lá cờ Việt Nam Cộng Hòa trên nóc nhà Quốc hội Mỹ.
Đây là sự thật chứ không phải đang xem vở kịch "Fawlty Towers" !
Nguyễn Quang Dy
Nguồn : Viet-studies, 09/01/2021
Suốt một năm Covid, các nhà hát đóng cửa. Không được ngồi chen nhau coi phim trong rạp. Không được đi xem ca nhạc kịch Broadway. Không được coi xiệc hay ngựa chạy đua. Không được cười bể bụng với các tay hề trên sân khấu hộp đêm. Thật chán đời !
Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Ảnh minh họa
Nhưng người Mỹ vẫn may mắn. Họ có Quốc hội. Theo dõi các cuộc tranh luận và biểu quyết trong Quốc hội cũng có dịp vui cười, giải trí rất lành mạnh. Người Mỹ lại có tới hai viện Quốc hội cho dân nghe họ tranh cãi, lối "mua một tặng một".
Cả nước Mỹ đang lo Covid thì Quốc hội diễn tuồng Covid. Họ cãi nhau hoài nhưng rồi cũng đồng ý trợ cấp thêm 600 đô la cho mỗi người dân đóng thuế, đủ để ăn 50, 70 tô phở. Chẳng qua vì đến cuối năm, dân Mỹ chạy đôn đáo mua sắm, nhà giàu sắm kiểu giàu, dân nghèo có kiểu dân nghèo. Quốc hội Mỹ cũng phải vừa tranh cãi, vừa mặc cả, vừa chạy đua với nhau để làm sao đẻ ra một dự luật cứu trợ toàn dân vì cơn bệnh Covid.
Sau khi chờ đợi tám tháng trời, chạy đua lúc cuối năm gấp gáp thì thế nào cũng vấp váp. Nhân viên Quốc hội không có thời giờ "viết" hay "soan" một dự luật. Người ta đem ghép các đề nghị của mọi người lại, sau khi các đại biểu đã mặc cả với nhau sẽ giữ điều nào, bỏ điều nào, cuối cùng có một cuốn "tự điển bách khoa" dài 5.593 trang giấy, biểu quyết ngay trong ngày. Rồi yêu cầu ông tổng thống ký ngay, càng sớm càng tốt – trước khi tiền bảo hiểm thất nghiệp của hơn chục triệu người hết hạn, trong năm ngày !
Các dân biểu Hạ viện nhận được bản dự thảo dài 6.000 trang lúc 2 giờ chiều ngày 22/12/2020. Đến 4 giờ chiều phải biểu quyết. Không ai có đủ thời giờ đọc một phần mười bản dự luật, nhưng cuối cùng đại đa số, thuộc cả hai đảng, vẫn đưa tay lên chấp thuận. Trên Thượng viện, các nghị sĩ cũng như vậy. Họ biết rằng các lãnh tụ hai đảng đã mặc cả hết sức rồi. Nếu không ai nhịn ai cù cưa thêm nữa thì sẽ bế tắc. Cả bản dự luật sẽ bị trì hoãn trong khi ngân sách quốc gia sắp hết hạn và các chương trình cứu trợ cũ sắp chấm dứt. Tất nhiên ông tổng thống không thể nào đọc, những lúc ông tạm ngừng giữa hai lỗ sân golf ở Florida, hết bấy nhiêu trang giấy !
Ông Tổng thống chê 600 USD ít quá, bảo phải nâng lên 2.000 USD. Con số đó chính ông bộ trưởng tài chánh đưa ra, chắc không hỏi trước ý ông Trump. Bà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi mừng quá, bám ngay lấy, cũng biểu quyết 2.000 USD, cố tình gây mâu thuẫn giữa đảng Cộng hòa với nhau. Ông Mitch McConnell, trưởng khối Cộng hòa ở Thượng viện, lúng túng không biết làm gì, bèn đưa kế hoãn binh, hạ hồi phân giải !
Chưa có sân khấu tuồng, chèo, cải lương hay nghệ thuật điện ảnh xứ nào, Ấn Độ hoặc Hồng Kông, có thể viết một kịch bản với những màn gay cấn như vậy.
Phần lớn chúng ta chỉ nghĩ đến các món tiền 600 hay 2.000 đô la ; hoặc khoản 300 mỹ kim thêm mỗi tuần cho các người thất nghiệp. Nhưng nếu đọc vào nội dung cả 2 bản dự luật, 900 tỷ USD cứu trợ vụ bệnh Covid và 1.400 tỷ USD cho ngân sách quốc gia, thì dân Mỹ sẽ thấy nhiều chuyện hào hứng hơn nhiều.
Trong mỗi dự luật có rất nhiều đề nghị do các đại biểu đưa ra. Có nhiều đề nghị không liên can, dính dáng gì đến bệnh dịch Covid hoặc cần thiết phải ghi ngay vào ngân sách quốc gia năm 2021. Thực ra mỗi điều này có thể đứng riêng như một dự luật. Nhiều nghị sĩ, dân biểu đã làm thử mà chưa thành công vì dù họ rất thiết tha làm điều luật đó nhưng không được các bạn đồng viện quan tâm, ủng hộ. Hơn nữa nếu làm nhiều luật lệ lẻ tẻ như vậy, các đại biểu Quốc hội sẽ mất công đưa tay lên biểu quyết nhiều lần.
Người dân Mỹ bình thường, nhất là người nước ngoài, không mấy ai để ý một hiện tượng này. Người Mỹ vẫn ví việc Quốc hội làm luật giống như các công ty sản xuất "xúc xích". Họ đổ vô lò đủ thứ thịt, hẩu lốn, cuối cùng thòi ra những dây tràng toàn hotdog !
Mỗi lần Quốc hội sắp biểu quyết một dự luật quan trọng, các đại biểu thường nhân dịp đó xin kèm theo một vài đề nghị của mình, xin "quá giang", ghé vào, cho nó được thông qua luôn. Các dự luật ngân sách là con tàu phải chở theo nhiều điều luật "quá giang" nhất. Bởi vì ai cũng biết phải biểu quyết cho xong, làm bằng được mới nghỉ, nếu trì hoãn thì chính phủ sẽ đóng cửa vì hết tiền !
Cho nên trong dự luật vừa mới được Tổng thống Donald Trump vừa miễn cưỡng ký tên, có những điều khoản cho phép đem hoa thủy tiên và hạt dẻ qua biên giới các tiểu bang, không còn bị tù sáu tháng nữa. Những người làm phim, video, bị người khác tự ý lấy trộm đưa lên mạng kiếm tiền, sẽ được đạo luật mới bảo vệ. Từ nay, thủ phạm có thể bị tù đến 10 năm ! Có cả một điều luật cấm Bưu điện không được chuyển các thứ giả thuốc lá, vaping và e-cigarettes. Rất nhiều "món thịt" lớn nhỏ được đưa vào nấu trong cái lò Quốc hội.
Đặc biệt, có điều khoản nhằm bảo vệ sức khỏe các con ngựa đua, một dự luật đã bị "ngâm tôm" trong Quốc hội nhiều năm, bây giờ nằm ngay trong dự luật cứu trợ Covid và ngân sách mới.
Nghị sĩ Mitch McConnell, trưởng khối Cộng hòa đa số ở Thượng viện, đại biểu cho Tiểu bang Kentucky với trường đua ngựa lừng danh thế giới. Trong đạo luật mới ra đời, ông đã cho quá giang một số điều đặt ra một cơ quan thi hành những tiêu chuẩn bảo vệ sức khỏe cho các con ngựa đua, nhất là cấm chích thuốc ma túy kích thích ngựa. Dân biểu Cộng hòa Andy Barr, cũng ở Kentucky, và Dân biểu Paul Tonko, Dân chủ, New York đồng ký tên đưa điều này vào dự luật ở Hạ viện, sau sáu năm tranh đấu ở nghị trường cốt "đặt trọng tâm vào quyền lợi các con ngựa và các chú lài". New York cũng có những trường đua ngựa nổi tiếng.
Trong dự luật mới Quốc hội Mỹ cũng ghi một điều khoản nhằm bảo vệ truyền thống của người Tây Tạng. Đạo luật xác định phải tôn trọng tín ngưỡng của người Tây Tạng khi đến ngày phải chọn và tấn phong người thay thế Đạt Lai Lạt Ma. Đảng cộng sản Trung Quốc đã có kế hoạch chờ khi Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 viên tịch sẽ bày trò tìm một hóa thân của ngài trong nước, đưa lên làm nhà lãnh đạo mới. Năm nay ngài đã 85 tuổi. Đạo luật mới của Mỹ nói rõ ràng không chấp nhận cho Trung Quốc can thiệp làm sai lạc truyền thống của dân Tây Tạng. Chính phủ Mỹ sẽ phải có các biện pháp trừng phạt nếu Trung Quốc cố tình vi phạm !
Điều khoản trên chắc được tất cả mọi người ủng hộ, mặc dù nó không liên hệ gì đến ngân sách chính phủ Mỹ hoặc cứu trợ Covid. Nhưng còn nhiều điều khác thì thường là không. Các nghị sĩ và dân biểu hai đảng phải thỏa hiệp với nhau để có thể đưa các điều mình muốn cho "quá giang" trong dự luật mới, theo lối anh gãi lưng tôi, tôi gãi lưng anh. Có khi họ mặc cả không phải để thêm một điều, mà đồng ý bỏ bớt.
Thí dụ, trước đây các đại biểu đảng Dân chủ đã khăng khăng đòi phải có một ngân khoản trợ (trăm tỷ đâu có bao nhiêu) để giúp chính quyền các tiểu bang và thị xã ; vì Covid 19 làm ngân sách của họ cạn kiệt. Nhưng cuối cùng họ đồng ý rút đề nghị đó lại. Để đáp lại, các đại biểu Cộng hòa chấp nhận bỏ không đòi miễn tội, toàn xá cho các công ty, xí nghiệp, nếu họ bị nhân viên kiện vì lây bệnh Covid-19 trong lúc làm việc. Sau khi thỏa thuận trao đổi ; cả hai điều đó không được ghi vào luật ! Các tiểu bang và các đại công ty mừng hụt !
Một chuyện bất ngờ khác là những điều khoản nhằm bảo vệ môi trường sống, đầu tư vào việc nghiên cứu, và hỗ trợ công nghiệp điện gió và điện mặt trời. Số tiền lớn hơn tất cả các ngân khoản đã chi trong hàng chục năm qua. Thông thường chỉ một chính phủ của đảng Dân chủ mới đưa ra đề nghị này. Đó cũng là một lý do Tổng thống Donald Trump vừa cầm bút vừa cằn nhằn, khi ông bất đắc dĩ phải ký tên vào đạo luật. Vì nếu không chính phủ sẽ phải đóng cửa và dân thất nghiệp sẽ oán thoán ! Chắc chắn ông cũng không hài lòng với số tiền 1.375 tỷ USD trong dự luật để xây dựng tiếp bức tường ở biên giới Mexico !
Trong một tuần lễ, dân Mỹ hồi hộp theo dõi tấn tuồng "Phủ quyết hay không Phủ quyết ?"
Ông Trump đã phủ quyết (veto) dự luật chi phí quốc phòng 740 tỷ mỹ kim. Ai cũng đoán, một tuần sau hai viện Quốc hội sẽ bác bỏ, với đa số tuyệt đối. Nhưng trong năm, sáu ngày liền không ai đoán được ông tổng thống có phủ quyết các dự luật ngân sách và covid hay không, cho đến khi ông đành nhượng bộ.
Tuy đặt bút ký tên, nhưng Tổng thống Trump vẫn không chịu thua. Ông ký kèm theo một danh sách các điều "bị vạch đỏ" mà ông chê là chi tiêu phí phạm cần phải xóa bỏ, kèm theo một điều ông muốn thêm vô vào ngân sách quốc phòng nhưng không ai nghe.
Dựa vào một điều luật năm 1974, ông Trump có quyền "bắt ngưng" (freeze) không chi các khoản tiền mà ông "gạch bút đỏ". Phải ngưng lại trong vòng 45 ngày, kể từ lúc Quốc hội họp lại. Quốc hội sẽ họp lại ngày 3/1/2021 ! Trong 45 ngày sau đó, ông Joe Biden có thể đã tuyên thệ làm tổng thống thứ 46 của nước Mỹ, mặc dù ông Trump không đồng ý. Từ ngày 3 đến ngày 20/1 sẽ còn nhiều màn kịch ly kỳ, hồi hộp !
Dân Mỹ còn tiếp tục được coi tấn tuồng chính trị năm 2020 kéo dài qua năm 2021 !
Ngô Nhân Dụng
Nguồn : VOA, 31/12/2020
Mỹ : Chính quyền Trump phản công chống thủ tục truất phế tổng thống (RFI, 02/10/2019)
Sau quyết định của Hạ Viện Mỹ khởi động cuộc điều tra nhằm truất phế tổng thống, ông Donald Trump vào hôm qua 01/10/2019 đã tiếp tục phản ứng dữ dội.
Dân biểu đảng Dân Chủ Adam Schiff, trong một cuộc họp báo về thủ tục phế truất tổng thống tại Washington, ngày 25/10/2019. Reuters/Al Drago
Trong một thông điệp Twitter, ông tố cáo "một cuộc đảo chính" và dân biểu Adam Schiff, chủ tịch Ủy ban của Hạ Viện đặc trách điều tra, là phản quốc, cần phải bị truy tố trước tòa án. Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo nhân viên bộ Ngoại Giao sẽ không ra trả lời trước Ủy ban điều tra trong tuần này, bất chấp lệnh triệu mời của Hạ Viện.
Theo thông tín viên RFI tại Washington, Anne Corpet, đây là một quyết định trực diện đối đầu với Hạ Viện :
Đây chưa hẳn là việc hoàn toàn từ chối tuân lệnh, mà là một sự đối đầu trục tiếp : Ngoại trưởng Mỹ đã bác bỏ lịch trình mà các dân biểu đảng Dân Chủ áp đặt.
Trong bức thư gởi đến Hạ Viện, ông Mike Pompeo cho là lệnh triệu tập gởi đến các nhà ngoại giao là một nỗ lực nhằm hù dọa, sách nhiễu, và ngược đãi những chuyên viên lỗi lạc của bộ Ngoại Giao. Ông còn viết : Do những quan ngại quan trọng về mặt pháp lý và thủ tục, những buổi điều trần của các nhà ngoại giao ở Quốc Hội không thể bắt đầu vào ngày thứ Tư này.
Ủy ban điều tra Hạ Viện đã gởi trát đòi đến 5 nhân viên của bộ Ngoại Giao, những người được cho là có thể cung cấp thêm thông tin về quan hệ giữa chính quyền Trump và Ukraine. Cuộc điều trần đầu tiên dự kiến vào ngày thứ Tư này, liên quan đến cựu nữ đại sứ Mỹ tại Kiev.
Lãnh đạo của ba Ủy ban ở Hạ Viện đã nhanh chóng phản ứng. Trong một thông cáo, họ cho là ngoại trưởng phải chấm dứt ngay việc hù dọa nhân chứng để tự bảo vệ và bảo vệ tổng thống. Thông cáo còn nói thêm : Lãnh đạo ngành ngoại giao Mỹ là một nhân chứng trực tiếp trong cuộc điều tra và mọi nỗ lực ngăn chặn các cuộc điều trần ở Quốc Hội là phi pháp và là một bằng chứng về tội cản trở cuộc điều tra truất phế.
Tổng thống Trump cũng đã nhờ thủ tướng Úc giúp điều tra
Tai tiếng liên quan đến vụ ông Trump nhờ Ukraine điều tra về đối thủ Joe Biden chưa dứt, đã xuất hiện một vụ khác liên quan đến Úc.
Theo báo New York Times, ông Trump đã nhờ thủ tướng Úc Scott Morrison giúp bộ trưởng Tư Pháp Mỹ William Barr thu thập thông tin có thể góp phần phá hủy tín nhiệm dành cho công việc của công tố viên đặc biệt Mueller trong cuộc điều tra nghi vấn Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016.
Thủ tướng ÚC Scott Morrison vào hôm nay, 02/10/2019, đã giảm nhẹ tầm quan trọng của việc tổng thống Mỹ nhờ vả, cho biết rằng đó chỉ là một "trao đổi ngắn và không quan trọng", ông Trump chỉ muốn có "một đầu mối liên lạc" trong nội bộ chính quyền Úc, để tiến hành một cuộc điều tra mà tổng thống Mỹ hy vọng tìm thấy những yếu tố bác bỏ những luận điểm cho rằng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ.
Ông Morrison cho đây là một việc chia sẻ thông tin bình thường giữa hai đồng minh, và Mỹ là đồng minh chiến lược của Úc. Ông cho biết rất "vui" khi được giúp tổng thống Mỹ và ông không bao giờ làm gì đi ngược lại quyền lợi của Úc.
Thủ tục truất phế giúp Tổng thống Trump huy động được hàng triệu đô la
Khi đối đầu với đảng Dân Chủ trong cuộc điều tra truất phế, tổng thống Mỹ và ê kíp của ông còn chuẩn bị huy động tiền đóng góp của những người ủng hộ ông.
Một clip video đã được tung ra vào tuần qua, đúng vào lúc khởi đầu thủ tục truất phế. Người ta thấy các dân biểu đảng Dân Chủ đòi truất phế tổng thống và ông Trump trả lời "Đã đến lúc chấm dứt sự phi lý này", và ngay sau đó clip video chuyển qua một số điện thoại để quyên góp tiền.
Video này nằm trong kế hoạch phản công của Nhà Trắng : 65 triệu email đã được gởi đi, cũng như 12 triệu thông điệp điện thoại với nội dung "Đây là cuộc truy bắt phù thủy, Tổng thống cần các bạn".
Chỉ trong hai ngày, chiến dịch đã thu về 8,5 triệu đô la, với 50.000 nhà hảo tâm mới được ghi nhận. Trong những tuần lễ tới đây, những người ủng hộ còn sẽ tiếp tục được mời quyên góp thêm.
Mai Vân
**************
Luận tội Trump : trách nhiệm hay canh bạc của Đảng Dân chủ ? (VOA, 01/10/2019)
Đảng Dân chủ có trách nhiệm tiến hành luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump mặc dù hành động này có thể đem đến cho họ rất nhiều rủi ro chính trị, các nhà phân tích nhận định.
Tổng thống Donald Trump và người tương nhiệm Volodymyr Zelensky đã có cuộc điện đàm gây tranh cãi
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, bà Nancy Pelosi, hôm 24/9 loan báo Đảng Dân chủ đã bắt đầu chính thức điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump về những cáo buộc rằng ông cố gắng gây áp lực với Tổng thống Ukraine để điều tra ông Joe Biden, một ứng cử viên Tổng thống 2020 bên Đảng Dân chủ.
Trước đó, nhiều nhân vật bên Đảng Dân chủ từng kêu gọi xúc tiến tiến trình luận tội Tổng thống Cộng hòa Donald Trump sau khi báo cáo điều tra của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller dùkhông kết luận rằng ông Trump đã phạm tội cản trở công lý nhưng không minh oan cho ông Trump về tội danh này. Tuy nhiên, các lãnh đạo Dân chủ đã không đáp ứng lời kêu gọi lúc đó vì những rủi ro tiềm tàng đối với họ trong mùa bầu cử sắp tới.
‘Cực chẳng đã’
Lần này, Đảng Dân chủ theo đuổi luận tội ông Trump vì bị buộc vào thế ‘cực chẳng đã,’ theo bà Ông Thụy Như Ngọc, Tiến sĩ Chính trị học và hiện là chủ nhiệm tờ báo Viet Tide ở tiểu bang California.
"Nếu họ không luận tội thì họ sẽ bị cho là tiếp tục bao che cho các hành vi không trong sáng của ông Trump vì đã có người trong nội bộ tố cáo ra", bà Ngọc nói và nhắc lại rằng lâu nay Đảng Dân chủ vì lo ngại hậu quả chính trị nên không thực hiện đàn hặc ông Trump vì họ biết là ‘kết quả sẽ không đi đến đâu’.
"Từ đầu đến giờ Đảng Dân chủ đã rất do dự, nhưng nếu chiếu theo những gì đã trưng ra trong bản báo cáo thì họ cũng không còn cách nào khác", bà giải thích. "Đã là đảng đối lập thì phải soi mói từng chút một đảng cầm quyền".
"Biết là rủi ro nhưng họ vẫn phải làm vì đó là nhiệm vụ của họ trong một đất nước có thể chế dân chủ kiểm soát lẫn nhau", bà nói thêm.
Quyết định của Đảng Dân chủ có thể bị phe Cộng hòa cáo buộc là ‘bôi nhọ ông Trump để giành lợi thế trong kỳ bầu cử sắp tới’, nhưng ‘nhìn chung ông Trump sẽ không bị ảnh hưởng bao nhiêu (từ việc luận tội này) trừ phi bị truất phế,’ Tiến sĩ Ngọc nói về tác động đối với ông Trump. "Điều này không làm suy suyển sự ủng hộ trong nhóm cử tri của Trump mà chỉ làm họ ủng hộ thêm thôi".
Tuy nhiên, trong nền chính trị Mỹ khi mà các cử tri luôn có xu hướng bầu cử theo đảng phái bất kể ứng viên hay vấn đề gì (tức là khối Dân chủ luôn bầu cho Dân chủ còn khối Cộng hòa luôn bầu cho Cộng hòa) thì việc luận tội này có thể lay động khối cử tri trung dung vốn đóng vai trò quyết định trong bất cứ kỳ bầu cử Tổng thống nào, Tiến sĩ Ông Thụy Như Ngọc phân tích thêm và cho rằng quá trình luận tội cũng có thể có lợi cho một số vị dân cử của Đảng Dân chủ đại diện cho những địa phương mà cử tri ở đó có tiếng nói mạnh mẽ đòi luận tội.
Nên hay không nên luận tội ?
Trên trang mạng news24, Timothy J. Lynch, Phó Giáo sư về Chính trị Mỹ tại Đại học Melbourne, Úc đưa ra 8 lý do không nên và 3 lý do Đảng Dân chủ nên luận tội ông Trump.
Luận tội Trump vẫn còn đầy rủi ro đối với Đảng Dân chủ. Hạ bệ một Tổng thống đương nhiệm cũng giống như là quả bom hạt nhân trong chính trị Mỹ, ông Lynch nhận định.
Dưới đây là tám rủi ro mà Đảng Dân chủ không nên luận tội Tổng thống Trump, theo phân tích của Phó Giáo sư Lynch :
1. Sẽ không thành
Có đủ đảng viên Dân chủ tại Hạ viện để bỏ phiếu yêu cầu luận tội của Trump. Chỉ cần một đa số tối thiểu là cần thiết để bắt đầu quy trình luận tội và hiện có 225 dân biểu Dân chủ trong Hạ viện gồm 435 ghế.
Tuy nhiên, Đảng Dân chủ không có đủ ghế ở Thượng viện để phán quyết rằng ông Trump có tội. Phải cần đến 2/3 trong số 100 thượng nghị sĩ (hoặc 67 vị, tức ‘siêu đa số’) bỏ phiếu là Trump có tội để truất phế ông – nhưng chỉ có 46 Thượng nghị sỹ Dân chủ.
Thậm chí nếu như một số Thượng nghị sỹ Cộng hòa cũng về phe Dân chủ thì lợi thế về số phiếu vẫn đứng về phía Trump.
Thách thức lớn nhất đối với đảng Dân chủ là liệu một Thượng viện không thiên vị về tư pháp có thể hành động mà không quan tâm đến lợi ích đảng phái hay không. Có rất ít bằng chứng trong lịch đương đại hoặc trong lịch sử Mỹ cho thấy điều đó.
2. Trump đã miễn dịch ?
Ông Trump đã phạm rất nhiều lỗi lầm nhỏ đến mức không tội lỗi lớn nào chạm đến ông được. Ông đã trở nên lão luyện trong việc né tránh các cáo buộc hình sự đồng thời gọi chúng là một phần của cuộc săn phù thủy, tức truy bức chính trị, của Đảng Dân chủ.
Khoảng thời gian và sức lực lớn bỏ vào cuộc điều tra của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller đã thất bại trong việc đưa ra một trọng tội mà bà Pelosi tự tin là đáp ứng được yêu cầu của Hiến pháp về luận tội.
Diễn biến Ukraine thật ra có thể là một bước ngoặt, nhưng cho đến khi xảy ra vụ Ukraine chưa có vi phạm nào của ông Trump có thể dẫn đến luận tội.
3. Chưa phải là hành vi đáng để luận tội rõ ràng
Theo Hiến pháp Mỹ, hành vi đáng để luận tội là :
"Tổng thống, Phó Tổng thống và tất cả các viên chức dân sự của Hoa Kỳ, sẽ bị cách hết chức trách nếu bị luận tội và kết tội về các tội : phản quốc, hối lộ, hoặc các tội và hành vi sai trái nghiêm trọng khác (Điều II, Mục 4)".
Các luật sư của Trump sẽ thách thức mọi nỗ lực nhằm khắc họa ‘biện pháp ngoại giao’ của Trump với nhà lãnh đạo Ukraine là đã đến ngưỡng ‘các tội và hành vi sai trái nghiêm trọng’.
4. Giúp Trump tái sinh ?
Nếu nỗ lực luận tội của đảng Dân chủ dẫn đến kết quả là ông Trump được tha bổng tại Thượng viện, kết quả cho Đảng của bà Pelosi sẽ không phải là một Tổng thống suy yếu, mà trái lại là một Tổng thống thêm mạnh bạo.
Khi Hạ viện của Đảng Cộng hòa luận tội Tổng thống Bill Clinton hồi năm 1998, ngay sau đó ông được Thượng viện phán xử là không có tội. Hai năm tại vị cuối cùng của ông, bất chấp sự xấu hổ của vụ bê bối Monica Lewinsky, lại là khoảng thời gian ấn tượng nhất của ông.
Ông đã giải phóng Kosovo khỏi người Serbia và được cho là có công làm kinh tế Mỹ bùng nổ. Khi rời chức, ông ấy là một trong những Tổng thống được lòng dân nhất trong lịch sử Mỹ.
5. Nhớ đến Brexit
Nước Anh hiện đang bế tắc bởi vì ý chí dân chủ của đa số cử tri đang bị thể chế chính trị vốn không thích cách họ bỏ phiếu từ chối thực hiện.
Không khó tưởng tượng sự tương đồng này ở Mỹ : nếu giới tinh hoa chính trị ở Washington loại bỏ thành công một Tổng thống Mỹ được bầu hợp pháp, nó sẽ thúc đẩy một quốc gia đã bị phân cực thành quốc gia hướng đến cuộc chiến văn hóa.
Sẽ tốt hơn cho Đảng Dân chủ nếu họ tìm cách đánh bại ông Trump ở phòng phiếu vào năm 2020.
Nếu Trump rời khỏi Nhà Trắng theo con đường bình thường này, những người ủng hộ ông sẽ không thể lập luận ông ấy đã bị lật đổ bằng các biện pháp chính trị-tư pháp mà là quá tiến trình dân chủ lập hiến thông thường.
6. Đảng Dân chủ cần lập lại trật tự trong chiến lược bầu cử
Thay vì tiến hành một cuộc chiến luận tội, Đảng Dân chủ nên giải quyết các vấn đề giúp cho Trump vươn đến quyền lực ngay từ đầu.
Ông ấy chỉ là triệu chứng, chứ không phải nguyên nhân, của sự bất mãn văn hóa của những người Mỹ da trắng vốn là dân lao động vốn cảm thấy bị Đảng Dân chủ bỏ rơi. Việc luận tội sẽ làm tăng sự bất mãn đó. Ông Trump sẽ mạnh mẽ tuyên bố rằng đó là bằng chứng cho thấy Đảng Dân chủ không còn quan tâm gì đến các cử tri lao động nữa.
7. Luận tội không được lòng dân
Vẫn chưa có sự đồng thuận mạnh mẽ trong nước rằng luận tội là điều đúng đắn. Điều này có thể thay đổi khi giờ đây người Mỹ đã được thấy bản ghi về cuộc điện đàm của ông Trump với Tổng thống Ukraine.
Nhưng trước khi Quốc hội chắc chắn có sự đồng thuận quốc gia như vậy, họ cần phải thận trọng.
8. Trump thích so găng
Ông Trump vững vàng bằng cách khiêu khích các kẻ thù. Và ông ấy sẽ tiếp tục tận hưởng những đặc quyền của một Tổng thống ngay cả khi chiếc lưới luận tội đang siết chặt xung quanh ông. Ông sẽ đề ra nghị trình và đóng vai nạn nhân. Ông ấy là bậc thầy về điều này.
Đảng Dân chủ, ngay cả khi họ nắm trong tay đạo đức và luật pháp, có thể không kham nổi công việc này.
Luận tội là điều ông Trump muốn đảng Dân chủ làm. Nó sẽ giúp cho chính quyền thường xuyên hỗn loạn và lộn xộn của ông ấy có trọng tâm và mục đích.
Về 3 lý do Đảng Dân chủ nên luận tội ông Trump, theo Phó Giáo sư về Chính trị Mỹ Timothy Lynch :
1. Đúng về mặt đạo đức
Trong cuộc gọi điện đàm, ông Trump đã làm mờ đi ranh giới giữa lợi ích quốc gia và lợi ích của riêng ông trong cuộc bầu cử. Yêu cầu một nhà lãnh đạo nước ngoài bôi bẩn đối thủ chính trị của mình có thể đáng bị khiển trách và có thể bị luận tội.
2. Về mặt pháp lý, đây là yêu cầu của nền pháp trị
Elijah Cummings, Chủ tịch Ủy ban Giám sát Hạ viện, đã trình bày quan điểm này hồi tháng Tư rằng : "Ngay cả khi chúng ta không thắng, tôi nghĩ rằng lịch sử sẽ mỉm cười với chúng ta vì đã đứng lên bảo vệ Hiến pháp".
3. Nó có ý nghĩa về mặt chính trị
Ngay cả khi Trump không bị cách chức sau khi bị luận tội, quá trình này sẽ khiến ông khốn khổ trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ. Ông ấy sẽ không thể theo đuổi các chính sách mà từ lâu Đảng Dân chủ đã không thích.
Do đó, là chiến lược bầu cử, luận tội có thể mang lại lợi ích nào đó cho Đảng Dân chủ. Đến tháng 11 năm 2020, cử tri có thể đã quá mệt mỏi với toàn bộ sự việc nên họ sẽ bỏ phiếu để thay đổi - và khiến cho một số ứng viên Cộng hòa phải ra đi.
Nó cũng sẽ tiếp sức cho khối cử tri Dân chủ và giúp cho Đảng này có sự tập trung mà nhờ đó họ có thể tránh làm tổn thương lẫn nhau.
*****************
Thủ tục truất phế Trump : Thượng Viện Mỹ không thể phản đối (VOA, 01/10/2019)
Lãnh đạo phe Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng Viện, ông Mitch McConnell ngày 30/09/2019 tuyên bố ông có lẽ sẽ không có một chọn lựa nào khác ngoài việc cho phép mở thủ tục phế truất.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, ngày 30/09/2019. Reuters/Leah Millis
Phát biểu này được đưa ra sau khi Hạ Viện do đảng Dân Chủ kiểm soát, vừa bỏ phiếu thông qua thủ tục buộc tội tổng thống Donald Trump. Đồng thời, ba ủy ban Hạ Viện đã yêu cầu luật sư riêng của ông Donald Trump, Rudy Giuliani phải chuyển toàn bộ các tài liệu có liên quan đến việc gây áp lực với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mở điều tra nhắm vào Joe Biden.
Vụ tai tiếng "Ukrainegate" giờ còn thêm rắc rối với việc báo chí Mỹ tiết lộ nhiều thông tin bất lợi cho chủ nhân Nhà Trắng, theo đó dường như tổng thống Mỹ còn yêu cầu thủ tướng Úc cung cấp thông tin để bôi nhọ cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller và các cơ quan tình báo Mỹ.
Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet cho biết thêm :
"Theo tờ New York Times, tổng thống đã đề nghị thủ tướng Úc giúp bộ trưởng Tư Pháp Mỹ tập hợp các thông tin có khả năng làm mất uy tín công tác điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller. Bản ghi lại nội dung cuộc gọi này đã cất giữ trong một hệ thống tin học bí mật giống như cuộc trao đổi tai tiếng giữa tổng thống Trump và đồng nhiệm Ukraine.
Ông Donald Trump cho rằng báo cáo Mueller đã xóa trắng án cho ông, nhưng nguyên thủ Mỹ vẫn bị ám ảnh bởi cuộc điều tra này, mà theo ông, đã hủy hoại hai năm đầu nhiệm kỳ của ông. Việc Nga can thiệp vào chiến dịch tranh cử của ông đã được các cơ quan tình báo Mỹ xác nhận, và tổng thống muốn chứng minh rằng những cơ quan này trước hết muốn tìm cách làm hại sự nghiệp chính trị của ông.
Còn theo tờ Washington Post, bộ trưởng Tư Pháp dường như có tham gia vào công việc phá hoại này… Ông rất có thể đã đi đến Ý và Anh Quốc để có được những thông tin có thể gây tổn hại cho công việc của các cơ quan tình báo.
Nếu như những thông tin này được xác nhận, những tiết lộ mới này sẽ lại là một vố đau mới cho Donald Trump : Chúng cho phép khẳng định rằng tổng thống Mỹ đã sử dụng quyền lực ngoại giao Mỹ để phục vụ cho lịch trình chính trị cá nhân ông".
Minh Anh
*********************
Trump đề nghị bắt Chủ tịch Ủy Ban Tình báo Hạ viện tội ‘phản quốc’ (VOA, 30/09/2019)
Hôm 30/09, Tổng thống Mỹ Donald Trump đáp trả các nhà lập pháp dẫn đầu cuộc điều tra luận tội ông khi đề nghị bắt Dân biểu Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, vì tội phản quốc, theo Reuters.
Dân biểu Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Hoa Kỳ.
Đề nghị trên có thể làm dấy lên chỉ trích nhằm vào ông Trump, liên quan đến một cuộc điện đàm, trong đó ông yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy điều tra đối thủ của Đảng Dân chủ, Joe Biden, và con trai ông, Hunter Biden.
Cuộc điện đàm này bị một nhân viên tình báo Hoa Kỳ tố cáo, làm tăng thêm lo ngại liệu Tổng thống Trump có tìm cách tận dụng việc cấp viện trợ cho Ukraine để phục vụ cho một lợi ích chính trị hay không.
"Dân biểu Adam Schiff đưa ra những tuyên bố bịa đặt và tồi tệ, làm như thể đó là lời của tôi trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine, sau đó đọc công khai trước quốc hội và người dân Mỹ. Nó hoàn toàn không liên quan tới những gì tôi nói trong cuộc điện đàm. Có nên bắt ông ấy về tội phản quốc ?" Tổng thống Trump viết trên Twitter hôm 30/09.
Tổng thống Trump đả kích các đối thủ chính trị kể từ khi phe Dân chủ ở Hạ viện hôm 24/09 tuyên bố sẽ theo đuổi một cuộc điều tra luận tội.
Ông đánh đồng người tố giác và các quan chức Nhà Trắng cung cấp thông tin cho người tố giác với người làm gián điệp, và đề nghị xử họ phạm tội phản quốc.
Cũng theo Reuters, Tổng thanh tra giám đốc cơ quan tình báo quốc gia xem khiếu nại của người tố giác là đáng tin cậy và khẩn cấp, trong khi một sĩ quan tình báo hàng đầu của Hoa Kỳ nói rằng người tố giác đã hành động có thiện chí.
******************
Phe Dân chủ ‘quyết tâm tìm hiểu’ cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và ông Putin (VOA, 30/09/2019)
Quốc hội Hoa Kỳ sẽ quyết tâm tiếp cận các bản ghi cuộc gọi giữa Tổng thống Donald Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo thế giới khác, Reuters đưa tin hôm 30/09, dẫn lời Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Hoa Kỳ Adam Schiff.
Dân biểu Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện.
Hôm 29/09, ông Schiff, thành viên đảng Dân chủ, nói trên chương trình Gặp gỡ báo chí của đài NBC : "Tôi nghĩ rằng nhu cầu tối quan trọng ở đây là bảo vệ an ninh quốc gia của Hoa Kỳ và xem liệu trong các cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo thế giới khác - và đặc biệt là với ông Putin – Tổng thống (Trump) có gây tổn hại an ninh của chúng ta theo cách mà ông nghĩ có lợi về mặt cá nhân cho chiến dịch tranh cử của ông".
Vào tuần trước, Hạ viện do phe Dân chủ lãnh đạo đã chính thức công bố tiến hành một cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump sau khi xuất hiện tố cáo của môt người trong giới tình báo Hoa Kỳ rằng ông đã gây ảnh hưởng với Ukraine để can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020 vì lợi ích chính trị của riêng mình.
Người tố cáo trích dẫn một cuộc điện đàm, trong đó ông Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy mở cuộc điều tra về cựu Phó Tổng thống Joe Biden, một nhà lãnh đạo trong số các ứng cử viên Dân chủ đang tìm cách thách thức ông Trump trong mùa bầu cử tổng thống năm 2020 và con trai ông là Hunter Biden. Ông Hunter Biden từng là một thành viên trong ban lãnh đạo một công ty dầu khí Ukraine.
Về phần mình, ông Trump, trong một loạt các thông tin trên Twitter vào tối ngày 29/09, viết rằng ông muốn "gặp gỡ" người tố giác và người đã "cung cấp thông tin bất hợp pháp này" cho người tố giác.
"Có phải người này đã do thám Tổng thống Hoa Kỳ ? Các hậu quả lớn !" ông Trump viết.
"Tôi muốn ông Schiff bị thẩm vấn ở cấp độ cao nhất về tội Gian lận & Phản quốc", ông Trump viết thêm.
Cho đến nay danh tính người tố giác vẫn chưa không được tiết lộ.
Cuộc gọi điện thoại vào ngày 25/07 của ông Trump với nhà lãnh đạo Ukraine diễn ra ngay sau khi Hoa Kỳ đóng băng gần 400 triệu đôla viện trợ cho Ukraine, khiến xuất hiện lo ngại rằng Tổng thống Trump sử dụng ngân quỹ được Quốc hội phê duyệt để làm đòn bẩy phục vụ cho cho lợi ích chính trị cá nhân của ông.
Ông Schiff nói trên đài NBC : "Nếu những cuộc trò chuyện với ông Putin hoặc với các nhà lãnh đạo thế giới khác được sắp xếp lại trong cùng một tệp tin điện tử, có nghĩa đó là hành động bí mật… nếu có nỗ lực che giấu những điều đó thì chúng tôi quyết tâm tìm hiểu".
Trong khi đó, theo Reuters, Điện Kremlin nói rằng các cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tổng thống Putin chỉ có thể được công bố với sự đồng ý của Moscow.
Ông Schiff nói thêm rằng Ủy ban tình báo Hạ viện đã đạt được thỏa thuận với người tố giác để người này xuất hiện trước ủy ban. Ngoài ra, ông Schiff Schiff nói rằng ông hy vọng người tố giác sẽ sớm xuất hiện.
Tuy nhiên, ông Mark Zaid, luật sư của người tố giác, viết trên Twitter rằng nhóm pháp lý đang làm việc với cả hai bên trong Quốc hội và "chúng tôi hiểu rằng việc tất cả các bên đều đồng ý rằng việc bảo vệ danh tính của người tố giác là điều tối quan trọng". Ông Zaid cho biết, hiện vẫn chưa đạt được một thỏa thuận nào và cũng chưa ấn định thời gian để người tố giác "liên lạc" với Quốc hội.
Trong khi đó, hôm 29/09, Cố vấn Nhà Trắng Stephen Miller đã chỉ trích phe Dân chủ, cáo buộc người tố giác là một phần trong âm mưu "bí mật" nhằm chống lại Tổng thống Trump.
"Tôi nhận biết sự khác biệt giữa một người tố giác và điệp viên bí mật. Đây thực sự là một điệp viên "bí mật", ông Miller nói với đài Fox News hôm 29/09.
Các nhà tranh đấu Hồng Kông điều trần trước Quốc Hội Mỹ (RFI, 18/09/2019)
Các nhà lãnh đạo trẻ tuổi của phong trào dân chủ Hồng Kông hôm qua 17/09/2019 trong cuộc điều trần trước một ủy ban lưỡng đảng phụ trách xem xét tình hình nhân quyền ở Trung Quốc, đã kêu gọi Quốc Hội Mỹ gây áp lực với Bắc Kinh.
Hoàng Chi Phong (phải) bắt tay dân biểu đảng Dân chủ Jim McGovern trước khi vào điều trần ngày 17/09/2019. Reuters/Joshua Roberts
Hoàng Chi Phong (Joshua Wong), Hà Vận Thi (Denise Ho) và các nhà đấu tranh khác khẳng định nếu dân chủ ở Hồng Kông bị đàn áp, sẽ khuyến khích Trung Quốc áp đặt các "giá trị cộng sản" lên những nơi khác trên thế giới.
Hoàng Chi Phong nhấn mạnh : "Bắc Kinh không thể thủ lợi trên mọi mặt, vừa được hưởng uy tín kinh tế của Hồng Kông trên thế giới, lại vừa tiêu diệt bản sắc xã hội và chính trị của chúng tôi". Nhà hoạt động 22 tuổi cảnh báo Tập Cận Bình có thể ra tay cứng rắn trước thời điểm kỷ niệm 70 năm thành lập chế độ cộng sản Trung Quốc.
Nêu ra việc một em bé được sinh ra hôm nay, chỉ mới 28 tuổi vào năm 2047 khi quy chế "Một đất nước, hai chế độ" chính thức cáo chung, Hoàng Chi Phong tha thiết : "Tôi hy vọng các nhà sử học sẽ vinh danh Quốc Hội Hoa Kỳ vì đứng về phía người dân Hồng Kông, về phía nhân quyền và dân chủ".
Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Marco Rubio cho rằng cuộc phản kháng ở Hồng Kông là "phong trào lớn nhất chưa từng thấy trong thời gian gần đây", còn dân biểu Dân Chủ Jim McGovern khẳng định các cuộc biểu tình Hồng Kông "đã tạo cảm hứng cho toàn thế giới".
Thông tín viên RFI tại Washington, Anne Corpet tường thuật :
Bài quốc ca của giới đấu tranh dân chủ Hồng Kông hôm qua được hát lên trong các hành lang Quốc Hội Mỹ. Các đại diện của những người biểu tình ở đặc khu đến để kêu gọi ủng hộ một dự luật đặt ra điều kiện chỉ duy trì những ưu đãi đặc biệt về kinh tế cho Hồng Kông nếu nhân quyền được tôn trọng. Dự luật này cũng quy định trừng phạt tất cả những ai hủy hoại các quyền tự do căn bản ở Hồng Kông.
Dự luật bị Bắc Kinh coi là mối đe dọa, nhưng Hà Vận Thi (Denise Ho), nữ ca sĩ nhạc pop đồng thời là nhà đấu tranh dân chủ Hồng Kông cho rằng rất cần thiết.
Cô nói : Nếu Hồng Kông gục ngã, thì điều này dễ dàng trở thành sức bật cho chế độ độc tài Trung Quốc áp đặt các luật lệ, các ưu tiên của họ ở nước ngoài. Bắc Kinh sử dụng sức mạnh kinh tế để chuyển đổi những giá trị khác thành giá trị cộng sản.Tôi khẩn thiết xin Quốc Hội hãy thông qua dự luật về nhân quyền và dân chủ ở Hồng Kông. Đây không phải là kêu gọi nước ngoài can thiệp như Bắc Kinh vẫn gán cho, mà là lời kêu gọi vì nền dân chủ.
Lời kêu gọi được sự hưởng ứng của thượng nghị sĩ Marco Rubio, một nhân vật thân cận với tổng thống Donald Trump và là người bảo trợ cho dự luật. Ông nói : Chính phủ Mỹ và các nền dân chủ khác phải buộc Bắc Kinh chịu trách nhiệm về việc không thực hiện những cam kết. Hoa Kỳ và các nước khác nên hành động, cụ thể là vì Bắc Kinh được hưởng lợi từ quy chế đặc biệt dành cho Hồng Kông.
Tuy nhiên tổng thống Mỹ vẫn im lặng trước cuộc khủng hoảng đang làm rung chuyển Hồng Kông, và cũng chưa hề cam kết là sẽ phê chuẩn nếu dự luật được Quốc Hội thông qua. Donald Trump lo ngại Trung Quốc sẽ tức giận, làm ảnh hưởng đến cuộc đàm phán thương mại.
RFI tiếng Việt, 18/09/2019
********************
Đến Quốc hội Mỹ, Joshua Wong kêu gọi thông qua dự luật Hong Kong (BBC, 18/09/2019)
Joshua Wong cùng các nhà hoạt động dân chủ Hong Kong kêu gọi Quốc hội Mỹ thông qua dự luật Dân Chủ và Nhân Quyền Hong Kong để chống lại hành động vi phạm nhân quyền của Trung Quốc tại thành phố này, theo Reuters.
Joshua Wong và các nhà hoạt động Hong Kong trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ hôm 17/9/2019
Trong phiên điều trần trước Ủy ban Trung Quốc của Quốc hội Mỹ hôm 17/9, các nhà hoạt động Hong Kong đồng thời bác bỏ ý kiến cho rằng dự luật này có thể không phù hợp vì sẽ khiến Hoa Kỳ can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.
"Đây không phải là một lời biện hộ cho cái gọi là can thiệp nước ngoài. Đây là một lời biện hộ cho nền dân chủ," ca sĩ, nhà hoạt động xã hội Denise Ho nói tại phiên điều trần.
Hội đồng nhân chứng cũng kêu gọi các thành viên của Ủy ban Trung Quốc phải có hành động có thể tác động đến nền kinh tế Hong Kong.
"Bắc Kinh không thể có cả hai, gặt hái tất cả những lợi ích kinh tế từ vị thế của Hong Kong trên trường quốc tế trong khi xóa bỏ bản sắc xã hội chính trị của thành phố," Joshua Wong, Tổng thư ký đảng Demosisto của Hong Kong, phát biểu.
Các thành viên của Quốc hội tại phiên điều trần cũng thúc đẩy việc xem xét vị thế thương mại đặc biệt của Hong Kong.
"Hoa Kỳ và các quốc gia khác có lựa chọn chính xác vì Bắc Kinh được hưởng lợi từ vị thế đặc biệt của Hong Kong - một vị thế đặc biệt đã biến Hong Kong thành một trung tâm tài chính quốc tế được xây dựng dựa trên những hứa hẹn của Trung Quốc trước thế giới mà họ đang tìm cách phá vỡ," Thượng nghị sĩ Marco Rubio, thành viên đảng Cộng Hòa, đồng chủ tịch ủy ban Trung Quốc của Quốc hội Mỹ cho hay.
Hong Kong rơi vào khủng hoảng chính trị suốt hơn ba tháng qua khi người biểu tình phản đối chính phủ đụng độ dữ dội với cảnh sát do họ tức giận về can thiệp thô bạo của Bắc Kinh trong các vấn đề Hong Kong, bất chấp lời hứa tự trị.
Dự luật này đã được trình bày tại Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ vào đầu năm nay. Phiên điều trần cũng xem xét một đề xuất vị trí đặc biệt mà Mỹ trao cho Hong Kong, bao gồm các đặc quyền thương mại và kinh doanh.
Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hong Kong cũng sẽ khiến giới chức Trung Quốc và Hong Kong, những người làm xói mòn quyền tự trị của thành phố, dễ bị Mỹ trừng phạt.
Một dự luật khác đã được trình bày tại Quốc hội Mỹ tuần trước với sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa và Dân chủ, là "Đạo luật Bảo vệ Hong Kong", sẽ cấm xuất khẩu thương mại một số hàng hóa dùng để kiểm soát đám đông cho lực lượng cảnh sát Hong Kong.
Dự luật này chưa được bỏ phiếu nhưng ủy ban Đối ngoại của Thượng viện và Ủy ban Ngoại giao của Hạ viện đều dự kiến tổ chức các phiên điều trần trong tuần này để bàn cách giải quyết các vấn đề liên quan đến Trung Quốc, trong đó có vấn đề Hong Kong.
Tổng thống Donald Trump, người khởi sự cuộc chiến thuế quan ăn miếng trả miếng với Trung Quốc trong hơn một năm qua, đã đề nghị Trung Quốc nên giải quyết vấn đề này một cách 'nhân văn' trước khi đạt được thỏa thuận thương mại.
Một số người lo ngại rằng các dự luật này có thể đe dọa các cuộc đàm phán thương mại vốn mong manh.
"Hy vọng chúng ta sẽ có thể thông qua dự luật này để nói rõ với Bắc Kinh rằng dân chủ là một giá trị quan trọng," Thượng nghị sĩ độc lập Angus King thuộc đảng Dân chủ cho biết.
********************
Hồng Kông : Khủng hoảng chính trị làm lụn bại kinh tế (RFI, 18/09/2019)
Phong trào biểu tình đòi dân chủ ở Hồng Kông từ đầu mùa hè đến nay đã kéo dài gần 4 tháng. Không có dấu hiệu cho thấy lối thoát cuộc khủng hoảng trong khi cái giá mà đặc khu hành chính này phải trả đã thấy rõ. Du lịch bị tác động nặng nề, hoạt động buôn bán đình đốn, các doanh nghiệp sa thải hàng loạt nhân viên.
Biểu tình trước tòa tháp Ngân Hàng Trung Quốc tại Hồng Kông ngày 15/09/2019. Reuters/Amr Abdallah Dalsh/
Những hình ảnh hàng vạn người dân Hồng Kông biểu tình trên đường phố, các vụ đụng độ dữ dội giữa người biểu tình với cảnh sát hay với các nhóm chống biểu tình lan truyền khắp thế giới trong suốt nhiều tháng qua. Du khách cũng như các doanh nhân không còn muốn đến vùng đất vốn được coi trung tâm tài chính và du lịch của thế giới.
Không một dấu hiệu nào cho thấy người biểu tình hay chính quyền lùi bước. Người ta lo ngại cuộc khủng hoảng trầm trọng này sẽ còn kéo dài. Chính quyền đặc khu hành chính đã nhiều lần đưa ra những con số báo động, quy trách nhiệm cho người biểu tình về những thiệt hại kinh tế.
Tháng trước, trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) đã cảnh báo các hậu quả tàn phá nền kinh tế Hồng Kông có thể còn tồi tệ hơn cả vụ dịch viêm phổi cấp SARS năm 2003 và "cơn bão tài chính" năm 2008 và Hồng Kông sẽ phải rất lâu mới hồi phục được.
Vịnh Đồng La (Causeway Bay) là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các cuộc biểu tình. Khu phố tập trung rất đông các cửa hiệu hạng sang này bình thường vẫn là trung tâm mua sắm đông người nhất thành phố. Giờ đây những ngày cuối tuần, thay vì hình ảnh mọi người đến mua sắm tấp nập là cảnh tượng đụng độ giữa cảnh sát và người biểu tình.
Một dược sĩ có cửa hàng trong vịnh Đồng La, tên Chiu cho AFP biết, người nước ngoài chiếm một nửa số khách của cửa hàng, từ đầu phong trào biểu tình đến giờ, doanh thu của ông đã giảm thê thảm. Ông đã không biết bao nhiêu lần phải đóng cửa hàng và doanh thu của cửa hàng đã giảm từ 40 đến 50%. Ngay cả khách hàng địa phương cũng giảm đi rất nhiều. So với cuộc khủng hoảng phong trào Dù Vàng phong tỏa thành phố suốt 79 ngày hồi năm 2014, cửa hàng của ông bị thất thu hơn nhiều.
Đó là trường hợp của doanh nghiệp nhỏ. Du lịch mới là ngành chịu thiệt hại trực tiếp và nặng nề. Các con số thống kê trong tháng 7 và tháng 8 cho thấy tỷ lệ đặt phòng khách sạn cũng như lượng du khách giảm tới 50%. Ông Edward Yau, lãnh đạo thương mại và phát triển của chính quyền Hồng Kông cảnh báo : "Những gì đang diễn ra ở Hồng Kông những tháng qua đang đặt kinh tế và dân cư địa phương trong tình trạng đáng lo ngại, thậm chí đến mức nguy cấp".
Một quan chức khác phụ trách tài chính của thành phố, ông Paul Chan cho AFP biết số lượng du khách đến Hồng Kông đã giảm so với năm trước 40% tính đến tháng trước.
Bầu không khí xã hội căng thẳng hiện nay ở Hồng Kông khiến nhiều nước như Mỹ, Úc và Nhật bản đã lên tiếng cảnh báo các công dân của mình không nên đến Hồng Kông. Trong tháng 8, hãng hàng không lớn nhất Hồng Kông, Cathay Pacific cũng lâm vào khó khăn khi phải hủy hàng loạt chuyến bay trong vụ phi trường bị người biểu tình phong tỏa suốt nhiều ngày và tổng đình công. Lượng khách vận chuyển của Cathay Pacific trong tháng 8 giảm 11%.
Sân bay Hồng Kông, sân bay đứng hàng thứ 8 thế giới về lưu lượng khách qua lại, cũng ghi nhận giảm 12,4% lượng hành khách, tức khoảng 850 nghìn người. Khách du lịch đến từ Hoa Lục giảm đến 90% so với cùng thời kỳ này năm trước. Trước tháng 6, lượng khách Trung Quốc chiếm 80% du khách tới Hồng Kông.
Nhiều sự kiện văn hóa, thể thao cũng đã bị hủy bỏ. Trung tâm giải trí Disneyland Hồng Kông cũng bị dính đòn. Tổng giám đốc của Disney, Bob Iger ghi nhận là các cuộc biểu tình khiến lượng khách của công viên giải trí giảm đi nhiều, kinh doanh của công ty trong quý này chắc chắn sẽ bị sụt giảm mạnh.
Lĩnh vực bán lẻ, nhà hàng cũng bị thất thu nặng nề. Điều đáng lo ngại là đến nay không hề có dấu hiệu tình hình khủng hoảng được cải thiện. Ông nói : "Tôi không biết chúng tôi có thể tồn tại thế nào".
Các chuyên gia khẳng định cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay sẽ làm trầm trọng thêm các khó khăn kinh tế mà Hồng Kông đang phải hứng chịu từ cuộc thương chiến Mỹ-Trung. Trước khi nổ ra phong trào phản kháng, kinh tế Hồng Kông đã giảm từ 4,6% xuống còn 0,6% trong quý đầu năm. Xuất khẩu của Hồng Kông trong quý đầu đã giảm sụt 5,7%. Những chỉ số thống kê của quý 3 sẽ còn tồi tệ hơn. Mục tiêu tăng trưởng năm nay từ 2 đến 3% mà chính quyền đặc khu đặt ra xem ra quá xa vời.
Nhiều cửa hiệu buôn bán nhỏ ở Hồng Kông cho AFP hay là tình hình tài chính của họ rất tồi tệ từ khi có phong trào phản kháng đòi dân chủ và tự do ở đặc khu hành chính. Hoạt động đình đốn, họ đã phải sa thải hàng loạt số nhân viên của mình từ đầu các cuộc biểu tình đến nay. Tại khu Wan Chai, chủ một cửa hiệu đồng hồ cho biết ông đã phải sa thải một nửa nhân viên. Ông nói : "Nếu các vị đi trên phố sẽ thấy nhiều cửa hàng bán đồng hồ đã đóng cửa". Các chủ cửa hàng, cửa hiệu nhỏ đều tỏ ra bi quan, không biết có tồn tại được cho đến cuối năm hay không.
Khu cảng Mongkok, khu phố bình dân luôn nhộn nhịp các hoạt động mua bán từ sáng sớm về tận đêm khuya. Tại trung tâm bán lẻ của hòn đảo, nhiều cửa hiệu, cửa hàng phải thường xuyên đóng cửa hàng sớm vì lo sợ các vụ xô xát, đập phá. Bên một sạp hàng chợ ngoài trời mở đêm, một phụ nữ bán túi xách tay giả hàng hiệu cho biết doanh thu bán hàng của bà giảm mất 5 lần so với hồi đầu năm.
Phong trào phản kháng không có chiều hướng dịu xuống, giờ đây ngay cả những tiểu thương ủng hộ phong trào dân chủ cũng cảm thấy giằng xé. Dược sĩ Chiu nói : "Tôi ủng hộ cuộc đấu tranh của trẻ thế nhưng tôi cũng còn phải lo công việc làm ăn của mình nữa chứ".
RFI tiếng Việt, 18/09/2019
