Thông Luận

Quốc hội Pháp : Một sự "lột xác" đầy "may rủi"

Một sự lột xác. Quốc hội mới của Pháp trẻ hơn, nhiều gương mặt nữ hơn và toàn "tân binh". Đây là nhận định chung của các báo Pháp (20/06/2017) về kết quả bầu cử Quốc hội vòng hai, ngày Chủ Nhật 18/6.

Toàn cảnh một phiên họp Quốc hội Pháp

Đầu tiên hết, Le Monde trên trang nhất công nhận "Macron thắng cược". Trong số 352 ghế dân biểu dành cho liên minh cánh trung LREM – Modem, đảng Cộng Hòa Tiến Bước (LREM) của tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chiếm đến 308 ghế tại Quốc hội.

Tuy nhiên, chiến thắng này của ông Macron cũng bị phai mờ phần nào trước tỷ lệ vắng mặt kỷ lục chưa từng có trong nền Đệ Ngũ Cộng Hòa. Gần 2/3 (57,4%) đã không tham gia bỏ phiếu. Do vậy, tuy có được đa số áp đảo, nhưng tổng thống Macron và đảng của ông không có được một vị thế thống trị như nhận định của bài xã luận trên báo công giáo La Croix.

Quốc hội Pháp "lột xác"

Dù vậy, nhật báo thiên hữu Le Figaro và tờ báo công giáo La Croix trên trang nhất cũng nhận thấy "làn sóng Macron" đang mang đến : Một "diện mạo mới cho Quốc hội".

Thứ nhất, lần này, sẽ có rất "nhiều dân biểu mới lần đầu khám phá điện Bourbon" (trụ sở Quốc hội Pháp), như tựa đề bài viết trên trang 2 của Le Figaro. Trong số 577 dân biểu đắc cử, có đến 424 người là "tân binh", chưa từng là dân biểu.

Đại đa số tân dân biểu đều xuất thân từ "xã hội dân sự", hoạt động trong các lĩnh vực tư nhân, đủ mọi ngành nghề : từ thể thao, kinh doanh, chính trị, y khoa, luật, chủ doanh nghiệp…, thậm chí có cả sinh viên. Đến mức, Libération trên trang nhất phải hóm hỉnh công nhận đây là một "Quốc hội thông thoáng".

Thứ hai, số lượng nữ dân biểu tại Quốc hội lần này đã tăng vọt từ con số 155 (năm 2012) lên đến 224 nữ dân biểu, tức chiếm đến gần 40% so với 26,86% (2012) và 10% (2007). Trong đó, ba đảng có tỷ lệ nữ dân biểu cao nhất là Cộng Hòa Tiến Bước 47%, tiếp đến là MoDem 45%, Nước Pháp Bất Khuất 41%

Với báo kinh tế Les Echos, chỉ riêng hai yếu tố này thôi đủ để cho thấy Quốc hội mới của Pháp lần này có "tính đại diện tốt nhất".

Sự hiện diện đông đảo lãnh vực tư nhân và doanh nghiệp trong Quốc hội là một điều tốt, nhưng nhật báo cũng lấy làm tiếc cho sự thiếu vắng của giới công nhân hay những người làm công ăn lương. Bởi vì việc nhìn nhận tính chất đa dạng các ngành nghề trong xã hội Pháp là cần thiết.

"Đã đến lúc hành động"

Về phần mình, Le Figaro trong bài xã luận cho rằng, sau một thời gian dài theo dõi mệt mỏi các chiến dịch vận động tranh cử : từ sơ bộ trong các đảng chính trị, rồi đến tổng thống và cuối cùng là lập pháp, giờ đã đến lúc "chuyển qua hành động".

Lên chương trình tranh cử thì dễ, thực hiện chúng mới là điều khó nhất, tờ báo viết. Giờ đã đến lúc phải đi vào từng chi tiết, từng con số cụ thể. Bởi vì, không ai hiểu rõ là làm thế nào tân chính phủ mới tài trợ cho những chi tiêu lớn đã được vạch ra. Hay như bằng cách nào, ở đâu để thực hiện các khoản tiết kiệm.

Sau quá trình chinh phục quyền lực giờ là lúc "bước qua hành động". Tổng thống Pháp giờ có thể trông cậy vào 350 dân biểu "tân binh" của mình, mong cho họ tiến bước và nhanh hơn nữa.

"May rủi"

Bình luận về việc đảng Cộng Hòa Tiến Bước của tổng thống Emmanuel Macron có được đa số tuyệt đối tại Quốc hội mà đa số các dân biểu đảng này đến từ các tổ chức xã hội dân sự, báo Libération thiên tả có bài xã luận với tựa đề ngắn gọn : "May rủi".

Nước Pháp có đặc thù là đa số giới tinh hoa, lãnh đạo chính trị kinh tế thường xuất thân từ các "trường lớn", một hệ thống đào tạo rất chọn lọc. Mở đầu bài xã luận, Libération dùng cách ngôn, phóng đại : chúng ta đã trải qua thời trị vì của Trường Hành Chính Quốc Gia (ENA), giờ đây, chúng ta chuyển qua thời trị vì của Trường Cao Học Khoa Học Kinh Tế và Thương Mại (ESSEC).

Tuy nhiên, thành phần xã hội dân sự trong đa số dân biểu của đảng Cộng Hòa Tiến Bước không phản ánh được thực tế thống kê của xã hội nước Pháp vì có ít công nhân, nông dân, nhân viên và có nhiều, thậm chí rất nhiều người bằng cấp cao, một số khá đông là cán bộ quản lý thuộc khu vực tư nhân.

Đa số này mang nặng suy nghĩ quản trị, một sự hòa trộn giữa tư tưởng thực dụng tự do kinh tế và lạc quan khoan dung, ngự trị Quốc hội. Theo Libération, tư tưởng của Macron là chủ nghĩa nhân văn thị trường, rất chú trọng đến thành công, nhưng đồng thời cởi mở ra bên ngoài, đi kèm những thiện ý.

Xã luận tờ báo truy tìm xuất xứ : trong truyền thống chính trị Pháp, cái vỏ mới của tư tưởng này có cội nguồn cổ xưa : đó là thuyết Saint Simon. Bá tước Saint Simon là một lý thuyết gia về chủ nghĩa xã hội và công nghiệp vào đầu thế kỷ 19.

Học thuyết này cho rằng cần trao quyền lực cho một liên minh các nhà bác học và giới sản xuất để họ phát triển nền kinh tế và tổ chức xã hội theo các nguyên tắc cơ hội đồng đều và tương tế. Tư tưởng này sau đó đã biến đổi hoặc thành chủ nghĩa xã hội hoặc thành chế độ tinh hoa độc tài dưới thời Napoléon III.

Như vậy, tân tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang ở ngã tư đường : Chiến thắng của ông và đảng Cộng Hòa Tiến Bước có thể mở ra một thời kỳ cải cách cần thiết, cho dù một số cải cách có thể bị phản đối. Tuy nhiên, sự thống trị của đảng này cũng có thể biến đổi thành một chính phủ "kỹ trị" cao ngạo với tất cả những rủi ro hệ lụy đối với nền dân chủ.

Cuối cùng, Libération cảnh báo, trước đây, một số người mang tư tưởng Saint Simon đóng góp nhiều cho nền Cộng Hòa non trẻ, nhưng cũng có nhiều người khai thác tư tưởng này để phục vụ cho một chế độ bạo chúa sáng suốt, nhân danh năng lực quản trị.

Anh và Châu Âu khởi động "chia tay"

London và Bruxelles sắp "chia tay" là chủ đề thời sự quốc tế được các báo Pháp chú ý đến nhiều nhất. Le Figaro thông báo : "Vương Quốc Anh và Liên Hiệp Châu Âu khởi động tiến trình ly dị".

Hôm qua, trưởng đoàn đàm phán đại diện cho Liên Hiệp Châu Âu, Michel Barnier đã tiếp bộ trưởng Anh phụ trách Brexit, David Davis, tại Bruxelles, nhằm bắt đầu cuộc đàm phán Brexit. Tuy nhiên, theo nhận định của Le Monde, "Brexit : Đàm phán bắt đầu, nhưng Theresa May lại trong thế yếu".

Nước Anh đang lao vào một cuộc phiêu lưu đầy bất định dưới sự điều khiển của một thủ tướng Anh trong thế mong manh do những thất bại trong cuộc bầu cử lập pháp trước thời hạn hồi đầu tháng 06/2017.

Ngoài vấn đề an ninh sau hai cuộc tấn công khủng bố, bà Theresa May còn phải đối mặt với làn sóng bất bình của người dân Anh sau vụ hỏa hoạn tòa nhà cao tầng Grenfell, làm thiệt mạng 58 người. Trong hoàn cảnh này, thủ tướng Anh đến với bàn đàm phán với một kế hoạch chưa mấy rõ ràng.

Dù vậy, Les Echos trong bài viết "Liên Hiệp Châu Âu và Anh quốc cùng xuất phát" cho hay, đôi bên đã tìm được một đồng thuận cho các ưu tiên cũng như là lịch trình đàm phán. Theo đó, hai bên sẽ duy trì cuộc gặp mỗi tháng một lần, nhằm tìm kiếm "những giải pháp sáng tạo" cho những vấn đề chính như các khoản chi phí mà London phải thanh toán cho Liên Hiệp Châu Âu, hay quy chế nào cho các công dân Liên Âu đang sinh sống và làm việc tại Anh Quốc.

Hàn Quốc từ bỏ điện hạt nhân

Thời sự Châu Á hầu như vắng bóng. Riêng Les Echos chú ý đến việc "Hàn Quốc cam kết từ bỏ hạt nhân". Với 25 lò phản ứng, cung cấp đến 30% nguồn điện, Hàn Quốc là đứng hàng thứ 5 trên thế giới về sản xuất điện hạt nhân.

Tuy nhiên, tân tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho rằng, đã đến lúc nên thay đổi chính sách năng lượng của đất nước hiện nay, tập trung chủ yếu vào hiệu năng và chi phí thấp. Ông cho rằng "ưu tiên hiện nay là phải hướng theo an toàn và môi sinh".

Do đó, tổng thống Hàn Quốc cho biết sẽ không kéo dài thêm tuổi thọ khai thác những trung tâm hạt nhân nào đã đến hạn, cũng như không xây thêm các lò hạt nhân. Thông báo này có thể sẽ gây ra những tác động mạnh lên lĩnh vực khai thác hạt nhân của Hàn Quốc.

Để bù đắp cho sự thiếu hụt này, tổng thống Hàn Quốc dự tính xây thêm nhiều trung tâm khai thác điện bằng khí ga. Đồng thời, nguồn năng lượng tái tạo cũng sẽ được tăng dần từ 4,7% lên 20% vào năm 2030.

Tác động tiêu cực của chất gây rối loạn nội tiết

Trên lĩnh vực khoa học – y tế, La Croix đặt câu hỏi "Chất gây rối loạn nội tiết có tác động ra sao lên quá trình mang thai ?".

Để trả lời câu hỏi trên, tờ báo cho hay vào đầu tháng 7/2017 Hiệp Hội Sức Khỏe Môi Trường Pháp tổ chức hai hội thảo tại Aix-en-Provence, thảo luận về hiện tượng phơi nhiễm các chất gây ô nhiễm ở những phụ nữ mang thai và các bào thai.

Theo các nhà khoa học nhiều loại hóa chất độc hại như bisphenol A, phtalates, thuốc trừ sâu, dioxin, hay những chất chống cháy hiện diện khắp nơi : trong thức ăn, mỹ phẩm, vật dụng nội trợ, dụng cụ bếp bằng nhựa…

La Croix trích nhận định của giáo sư Patrick Fenichel, trường đại học Archet, tại Nice, cho rằng các chất độc hại thấm vào cơ thể chúng ta qua đường hô hấp, tiếp xúc với da và qua nguồn thực phẩm. Phụ nữ mang thai cũng không tránh được hiện tượng nhiễm độc này.

Giáo sư Fenichel lưu ý : "Tất cả những thứ gì nhiễm độc người mẹ đều có thể thấm vào bào thai. Đây lại chính là giai đoạn dễ bị tổn thương nhất".

Minh Anh

Tsunami, raz de marée. Người ta dùng những chữ đó, không phải để nói về thủy triều Nhật Bản, nhưng để mô tả kết quả bầu cử Hạ Viện Pháp. Phong trào En Marche của tân tổng thống Macron, như một làn sóng vũ bão, đã làm trôi các chính đảng, tràn vào quốc hội, thay đổi hoàn toàn bộ mặt chính trị Pháp. Trò chơi ngoạn mục của Macron tiếp diễn.

Phong trào En Marche của tân tổng thống Macron, như một làn sóng vũ bão, đã làm trôi các chính đảng và tràn vào Quốc hội Pháp

Cuộc bầu cử dân biểu ngày Chủ Nhật 11 /06 mới chỉ là vòng đầu, phải chờ vòng hai, Chủ nhật tới, mới có kết quả chính thức, nhưng người ta phỏng đoán không sợ sai lầm là phong trào La République en Marche (LREM-Những người Cộng hòa Tiến bước), của Macron sẽ thắng rất xa số ghế đa số tuyệt đối cần thiết, đè bẹp đối phương, từ tả sang hữu.

Ngay từ tối Chủ nhật, người ta đếm không hết những chính trị gia hàng đầu bị loại, tuyên bố sẽ rời bỏ chính trị, hay lập những phong trào mới.

Cơn bão chính trị

Dân Pháp bỏ phiếu hai vòng, vòng đầu để loại bớt con số ứng cử viên đông đảo (gần 8 ngàn ứng cử viên tranh nhau 577 ghế). Ứng cử viên nào chiếm trên 50% số phiếu sẽ đắc cử. Nếu không, những người chiếm trên 12,5 % số cử tri ghi danh sẽ lọt vào vòng hai.

Căn cứ trên kết quả vòng đầu, người ta phỏng đoán LREM sẽ đưa vào hạ viện trên 400 dân biểu (từ 400 tới 460, tùy cơ quan thăm dò), trong khi chỉ cần 289 ghế (trên tổng số 577) để có đa số tuyệt đối ở Hạ viện, đủ để bổ nhiệm thủ tướng và thông qua các đạo luật. Nhắc lại : Quốc hội Pháp có hai viện, thượng và hạ, nhưng Hạ viện giữ vai trò quyết định. Hai viện thảo luận, biểu quyết về một đạo luật, nhưng khi có bất đồng ý kiến, Hạ viện có tiếng nói cuối cùng.

LREM một mình, chiếm phần bánh lớn nhất. Còn lại mảnh vụn, trên 100 ghế, chia cho tất cả các đảng khác, từ tả sang hữu.

Hai đảng LR (Les Républicains - Những người Cộng hòa, hữu phái ôn hòa) và PS (Parti socialiste - Đảng Xã hội, tả phái ông hòa) đã thay nhau cầm quyền từ nhiều thập niên, thua nặng. Hai đảng này, chiếm trên 90% số ghế trong quốc hội hiện tại, một sớm một chiều bị gạt ra lề đường.

LR, liên kết với đảng đứng giữa UDI (Union des Démocates et Indépendants - Liên hiệp những người Dân chủ và Độc lập), chỉ chiếm trên dưới 100 ghế, mất một nửa, trở thành một nhóm đối lập không có ảnh hưởng gì. PS còn thê thảm hơn nữa. PS, liên kết với đảng xanh và một vài nhóm tả phái ôn hòa) sẽ mất 90% dân biểu, chỉ còn từ 20 tới 30 ghế, so với 290 ghế, đa số tuyệt đối trong quốc hội cũ. Trong đệ ngũ Cộng hòa (từ 1958), chưa bao giờ người ta chứng kiến một cuộc thanh trừng dữ dội tới mức độ đó.

Tất cả những người lãnh đạo đảng Xã Hội bị loại ngay vòng đầu bởi những ứng cử viên vô danh LREM, hôm qua hàng xóm cũng không biết tên, biết mặt, kể cả tổng thư ký đảng, Jean Chistophe Cambadélis (8 % phiếu bầu !), hay ứng cử viên tổng thống Benoit Hamon. Những nhân vật này, trước đây, với tên tuổi và địa vị của họ, chỉ cần ghi tên cũng đã coi như thắng cử. Những ứng cử viên xã hội hiếm hoi tai qua nạn khỏi là những người đã ủng hộ Macron, được LREM tha tội, không đưa người ra tranh cử.

Hai đảng cưc đoan, FN (Front National, Mặt trận Dân tộc, cực hữu), và LFI (La France Insoumise - Nước Pháp bất khuất, cực tả), lên như diều trong cuộc tranh cử tổng thống, cũng chịu chung số phận. LFI, Liên hiệp với Đảng Cộng Sản Pháp (PCF), sẽ có không quá 10 dân biểu, không đủ 15 ghế để thành lập một nhóm để có tiếng nói trong hạ viện. FN, đảng cực hữu đã đưa Marine Le Pen vào vòng chung kết trong cuộc tranh cử Tổng thống, sẽ chiếm từ 1 tới 8 ghế. Từ 11 triệu phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống, các ứng cử viên FN tụt xuống còn dưới 3 triệu.

Dégagisme

Những lý do gì khiến Macron thắng một cách dễ dàng như vậy ? Tạm đưa vài lý do :

Thứ nhất : dân Pháp đưa Macron vào điện Elysée, muốn cho ông ta đa số ở Hạ Viện để cải cách nước Pháp. Có người dùng chữ "réparer" (sửa chữa), "réparer la France", sửa chữa nước Pháp, như người ta sửa chữa một chiếc xe cũ. Macron đã chứng tỏ, trong một tháng đóng vai Tổng thống, rằng ông ta dù trẻ tuổi nhưng có bản lãnh và khả năng lãnh đạo.

Thứ hai : Các đảng cầm quyền LR, PS không thích ứng với thời đại, vẫn suy nghĩ, hành xử như trước, trong khi thế giới đã thay đổi, nước Pháp đã thay đổi, người Pháp đã thay đổi. Xã hội Pháp ngủ gà, ngủ gật, chỉ chờ một người có khả năng, táo bạo, một khuôn mặt mới. Khuôn mặt đó là Macron.

Thứ ba : Các đảng cực đoan lên như diều trong cuộc tranh cử tổng thống nhờ những lý luận mị dân, những giải pháp đơn giản nhưng ăn khách (chấm dứt di dân, chận đứng Hồi giáo với FN, chống tài phiệt, san bằng những bất công với LFI). Những lời hứa hẹn đó không hấp dẫn nữa trong cuộc tranh cử quốc hội mà cử tri biết họ sẽ chẳng làm được gì vì sẽ là thiểu số

Thứ tư : tất cả các đảng phái đều có cái nhìn bi quan, mô tả nước Pháp với những viễn ảnh đen tối. Macron nhìn tương lai một cách lạc quan, nghĩ nước Pháp có dư điều kiện để nắm lại vai trò một cường quốc nếu chấp nhận cải cách. Các chính khách khác quay đi quay lại những đĩa hát đã quen, cả nước đã thuộc lòng, Macron dùng một ngôn ngữ thực tiễn, cụ thể, dễ hiểu.

Thứ năm, quan trọng hơn cả : tất cả đều là nạn nhân của "chủ nghĩa dégagisme ", ra đời từ những cuộc "cách mạng mùa Xuân" trước đây ở Bắc Phi. "Dégager "nghĩa là tống khứ, dẹp đi, cho về vườn, cho về nhà ngồi chơi xơi nước tất cả những chính khách đã thay nhau cầm quyền, coi chuyện quốc gia là đất dụng võ dành riêng cho mình. Xuất hiện ở Tunisie, nơi tiếng Pháp còn thông dụng, những biểu ngữ "Dégagez !" lan tràn khắp Bắc Phi, Trung Đông, ngày nay tới Pháp. Nếu có một chủ nghĩa nào được dân Pháp chia xẻ, từ tả sang hữu, chủ nghĩa đó tên là "dégagisme".

Bị "dégagés", hàng loạt chính khách Pháp, hôm qua còn mơ ghế bộ trưởng, thủ tướng hay tổng thống, tuyên bố giã từ võ khí. Quyết định đó không phải đơn giản, vì những người làm dân biểu từ lâu năm, quen với đời sống vật chất thoải mái do chức vụ công cử mang lại, đã quên thói quen làm việc.

Bạc triệu

Bị mất ghế ở quốc hội, ngoài khía cạnh chính trị, cũng là một vấn đề lớn về kinh tế đối với các đảng phái. Nước Pháp là nước của đủ mọi hình thức trợ cấp. Các đảng phái chính trị sống nhờ trợ cấp của nhà nước. Số tiền trợ cấp tính trên số dân biểu, nghị sĩ và số phiếu mỗi đảng đạt được (trên 1 euro một năm cho mỗi lá phiếu). Mục đích của việc tài trợ là để tránh cho các đảng phái khỏi rơi vào tay các thế lực tài phiệt. Ngày nay, các đảng phái có quyền nhận sự đóng góp của tư nhân, nhưng hạn chế 7.500 Euros mỗi người, khác với Hoa Kỳ, tư nhân có thể đóng góp vô giới hạn cho các chính đảng. Trong năm 2015, đảng Xã hội PS đã nhận trên 24 triệu euros trợ cấp, UMP, ngày nay là LR, 18 triệu. Khi LR mất một nửa dân biểu và phiếu bầu, sẽ mất một nửa trợ cấp. LR chắc sẽ phải tính chuyện bán trụ sở, dời tới một nơi rẻ tiền hơn. Đảng Xã hội, mất 90% dân biểu và phiếu bầu, sẽ phải nghĩ đến việc sa thải ít nhất 80% trong số 600 nhân viên làm việc tại trụ sở Đảng.

Trái lại, LREM với lực lượng dân biểu hung hậu và số phiếu bầu đáng kể, sẽ là đảng chính trị giầu nhất, dù chỉ ra đời từ một năm nay.

Béni des Dieux

Ngay cả những người hồ nghi ngày nay phải nhìn nhận Macron là một hiện tượng. Có người dùng thành ngữ "béni des Dieux " (được ân sủng của Thượng Đế), hay hơn thế nữa, người đi trên nước (marcher sur l’eau), giống như Jésus-Christ. Cái gì ông ta mó vào cũng trở thành vàng. Chỉ cần in danh hiệu LREM, hình Macron thật lớn trên truyền đơn cũng đủ trở thành dân biểu. Cũng như chỉ in bông hồng, biểu tượng của đảng Xã Hội, thật nhỏ, cũng đủ để bị loại, dù khả năng tới đâu, uy tín tới đâu.

Macron là một hiện tượng, người được "ân sủng của Thượng Đế"

Tới giờ này, mọi ngọn gió đều thổi sau lưng "the kid", mọi chuyện đều thuận chiều, xuôi gió với Macron :

- Đối phương chính trị, rất đông, đành bó tay, bất lực. Ông ta cũng chẳng cần lên tiếng, cãi cọ. Nếu bên tả đả kích ông ta là tay sai của giới kinh tài, kẻ thù của người nghèo, người yếu (ám chỉ quá khứ làm việc ở ngân hàng của Macron), đã có bên hữu tố cáo ông ta là một tay thiên tả nguy hiểm. Trên thực tế, Macron là người thực tiễn. Về mặt kinh tế, ông ta có khuynh hướng tự do, trao hai bộ kinh tế và ngân sách cho Le Maire và Darmanin, hai chính khách leaders hữu phái, cựu LR ly khai. Về mặt xã hội, Macron có khuynh hướng nhân bản, nhưng thực tiễn. Ông ta nói muốn phân phát, phải kiếm tiền ; muốn giải quyết nạn thất nghiệp, phải cởi trói các xí nghiệp khỏi thuế khóa quá nặng và thủ tục hành chánh, luật lệ quá rườm rà, quá khắt khe.

- Những phản kháng, chỉ trích đến từ bốn phía không gây một tiếng vang, vì các đảng chính tri đã mất uy tín.

Ngay cả những nghiệp đoàn, đã từng làm tê liệt nước Pháp mỗi lần chính phủ muốn cải cách đôi chút cũng thuận lợi cho Macron. Nghiệp đoàn CGT, có quá khứ mác-xít, cực đoan nhất, vừa mất vai trò số một qua cuộc bầu cử trong các xí nghiệp tư. Nghiệp đoàn CFDT, thắng cử, là nghiệp đoàn ôn hòa, chủ trương đối thoại để tìm giải pháp. Nghiệp đoàn thứ ba, Force Ouvrière, tuyên bố sẽ không chống đối trên nguyên tắc, sẵn sàng thương lượng.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy Macron có thể sửa đổi luật lao động bằng những sắc lệnh (ordonnances) khỏi cần biểu quyết, vì vấn đề phải được giải quyết cấp bách, trong khi môt đạo luật tranh cãi ở quốc hội, đi qua đi lại từ hạ tới thượng viện, phải mất hai năm, thêm một, hai năm nữa mới có hy vọng thực thi. Các nghiệp đoàn chắc sẽ nhương bộ, mặc dù những cải cách gần đây của Hollande, mềm dẻo hơn, đã làm tê liệt nước Pháp, bởi vì Macron tuyên bố trước sẽ không lùi bước và các nghiệp đoàn biết rằng nếu đưa ra quốc hội, các dân biểu En Marche sẽ biểu quyết tất cả những biện pháp Macron đề nghị.

Từ Merkel tới Poutine

Macron tiếp tục làm người ta ngạc nhiên, nếu không thán phục.

Khi ông ta lập phong trào En Marche, thiên hạ mỉm cười. Một đảng chính trị phải bắt đầu từ hạ tầng, phải trưởng thành, sinh sôi, phát triển, ít nhất mười, hai mươi năm mới hy vọng thành hình. Macron đã làm trong một năm. Macron tuyên bố ra tranh cử tổng thống. Giới chính trị mỉa mai : lại thêm một anh khùng muốn lên TV cho hàng xóm biết mặt. Macron đắc cử. Chính giới nhăn mặt : để coi một anh chàng 39 tuổi, không kinh nghiệm, xoay xở ra sao trước các con cáo già quốc tế. Macron tỏ ra rất tự tin, rất chững chạc, rất… tổng thống. Tự nhiên với Merkel, ngang hàng với Trump, thân thiện với Trudeau, cởi mở với các lãnh tụ Châu Âu.

Với Nga, Macron đi một chiêu đáng nể. Poutine (Putin) đang gặp khó khăn ở Syrie, khó khăn nội bộ vì bế tắc kinh tế, khó khăn với Châu Âu sau vụ xâm lấn Crimée, khó khăn với Hoa Kỳ vì quốc hội đang điều tra về liên hệ giữa Trump với Nga. Hơn bao giờ hết, Poutine, cô lập, muốn nối lại đường dây với Châu Âu. Người có can đảm đưa tay ra kéo Poutine xích lại vơí Châu Âu là Macron. Châu Âu tán thưởng, vì biết rằng có rất nhiều vấn đề trên thế giới sẽ không có giải pháp, nếu không có bàn tay của Kremlin.

Macron đón tiếp Poutine trong khung cảnh huy hoàng của cung vua ở Versailles, nhưng thẳng thắn trình bày quan điểm của Pháp, của Châu Âu. Và không ngần ngại cho "Nga hoàng" một bài học về báo chí, khi đề cập tới những tờ báo Nga do Kremlin giựt giây, đã bôi nhọ Macron và bà xã trong suốt thời gian tranh cử. Poutine đứng chịu trận, mặc dù nổi tiếng là người có ego rất lớn. Người Pháp hãnh diện thấy một lãnh tụ Tây đương đầu với một cường quốc, giống như khi Villepinte, bộ trưởng ngoại giao của Chirac, đọc diễn văn ở trụ sở Liên Hiệp Quốc, giải thích tại sao Pháp không nhắm mắt theo G. Bush Jr trong cuộc phiêu lưu không lối thoát ở Iraq.

Brigitte

Ngay cả chuyện bà vợ Macron lớn hơn chồng 24 tuổi cũng trở thành một lợi khí chính trị. Macron nói việc người ta diễu cợt dạy ông ta một điều : người ta không thể làm gì, xây dựng gì nếu bận tâm tới cái nhìn của người khác. Macron chứng tỏ mình muốn gì, có đủ nghị lực để vượt qua những thử thách. Phụ nữ dần dần có cảm tình với Brigitte Macron vì thấy bà ta đã chứng tỏ đời người đàn bà không chấm dứt ở tuổi 40.

Ngay cả trên bình diện ngoại giao, thời cuộc cũng mỉm cười với Macron. Trump tìm cách làm suy yếu Liên Hiệp Châu Âu, Theresa May gặp khó khăn ở Anh sau Brexit, đây là lúc cả Châu Âu muốn củng cố Liên hiệp. Châu Âu coi Macron, cùng với Merkel, là lãnh tụ của Liên hiệp, vì Macron là người đã tránh cho nước Pháp, và từ đó cho cả Châu Âu vì phản ứng domino, rơi vào tay một đảng cực đoan, chủ trương bế quan tỏa cảng.

Đức ủng hộ Macron vì thấy ông ta có thể cải cách nước Pháp, trái với một Hollande quá e dè. Đức và Châu Âu cần một nước Pháp mạnh, vì Pháp cùng với Đức là hai quốc gia rường cột của Liên hiệp. Châu Âu, thất vọng với các nhà lãnh đạo Pháp trước đây, đặt kỳ vọng trên hai vai ông tổng thống trẻ.

Những khuôn mặt mới

Trước ngày bầu cử, các chính đảng tự tin, nghĩ họ có kinh nghiệm tranh cử, có cơ sở ở các địa phương, sẽ chặn đứng cơn sóng Macron, với những ứng cử viên chân ướt chân ráo, hầu hết chưa hề hoạt động chính trị, được tuyển lựa qua… Internet. Kết quả, LREM đã mang vào một đội dân cử hùng hậu nhất trong lịch sử chính trị Pháp. Một bộ mặt khác của nước Pháp. Dân biểu tiêu biểu của Pháp trước đây là một người da trắng, 66 tuổi, làm nghề tự do (bác sĩ, kỹ sư) hay công chức. Dân biểu LREM là những người thuộc nhiều sắc tộc, làm đủ nghề, trẻ hơn và trên 40% là phụ nữ.

Tất cả đều thuận buồm, xuôi gió với "the kid". Một điểm đen : số cử tri tham dự bầu cử quốc hội quá yếu : 50%. Một nửa nước Pháp còn ngần ngại đứng nhìn. Macron sẽ phải thuyết phục để họ khỏi nghĩ mình đứng ngoài lề.

Thêm nữa, yếu điểm của một đa số quá mạnh cũng có nghĩa là những khuynh hướng khác không có tiếng nói ở quốc hội. Khi một khuynh hướng không được diễn tả ở quốc hội, nó có thể diễn tả bằng bạo động ngoài đường phố. Nhất là ở một xứ thích biểu tình, đình công, bãi thị như nước Pháp. Người ta chờ xem Macron xoay xở ra sao để có thể sửa đổi luật lao động trong những tháng tới mà không làm tê liệt nước Pháp. Đó là một thử thách trước mắt. Đối với Macron, đó là một thử thách quan trọng hàng đầu, vì Macron coi việc giải quyết nạn thất nghiệp, cùng với cải cách giáo dục, là ưu tiên số một để cải cách nước Pháp. Nếu ông ta đầu hàng, tất cả những dự án cải cách khác sẽ bị xếp xó, như trong qua khứ. Nếu thành công, Macron có thể tiếp tục làm công việc chưa ai làm, chưa ai dám làm : "sửa chữa "nước Pháp.

Một vấn đề khác : một đội ngũ dân biểu quá đông đảo, không kinh nghiệm, chưa phải là đảng viên, có thể trở thành một đám nghị gật, hay ngược lại, trở thành những dân cử thiếu kỷ luật, phản ứng không lường được. Giới thân cận chính quyền trấn an : chuyện đó khó thể xẩy ra, vì Macron làm việc có phương pháp. Và những dân biểu mới được tuyển lựa trước hết trên tiêu chuẩn muốn đóng góp cải thiện xã hội. Chờ xem. Cuốn phim Macron còn nhiều màn bất ngờ, ngoạn mục.

Paris, 12/06/2017

Từ Thức

Nguồn : http://www.facebook.com/tu-thuc.39