Thông Luận

Việt Nam và Nga "rửa tiền" mua vũ khí qua thỏa thuận dầu khí với VietSovPetro ?

Trong hai ngày, tổng thống Nga Vladimir Putin công du việt dã hai nước Châu Á bằng hữu Bắc Triều Tiên và Việt Nam. Trong số ra ngày 21/06/2024, cả ba nhật báo Les Echos, Le Figaro, Le Monde đều nhấn mạnh đến điểm : Qua chuyến công du, ông Putin muốn chứng tỏ "không hoàn toàn bị cô lập trên trường quốc tế".

Tổng thống Vladimir Putin và chủ tịch nước Tô Lâm dự cuộc giao lưu với Hội hữu nghị Việt - Nga và những cựu sinh viên Việt Nam tại Nga, Nhà Hát Lớn Hà Nội, ngày 20/06/2024. via Reuters – Manan Vatsyayana

Tại Hà Nội, tổng thống Nga gặp tất cả các nhà lãnh đạo chủ chốt của Việt Nam, bày tỏ mong muốn tăng cường trao đổi thương mại với "đối tác chiến lược toàn diện" - đang xây dựng một "nền ngoại giao cây tre" từ nhiều năm nay, có nghĩa là, "đủ mềm dẻo để ký những thỏa thuận với cả Moskva, Bắc Kinh hay Washington". Theo nhật báo kinh tế Pháp Les Echos, "Putin trắc nghiệm "ngoại giao cây tre" của chính quyền Việt Nam". Còn Le Figaro cho rằng "Ở Việt Nam, Putin thách thức vòng vây của phương Tây".

Trong diễn đàn đăng trên báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Việt Nam, tổng thống Nga ca ngợi những nỗ lực của Hà Nội "để bảo vệ một trật tự thế giới công minh dựa trên những nguyên tắc về công bằng cho tất cả các nước và cho khối phi liên kết trong công việc nội bộ của họ". Ông Putin cũng cảm ơn Việt Nam đã thể hiện trung lập về chiến tranh Ukraine. Les Echos nhắc lại là Hà Nội chưa bao giờ cắt đứt mối quan hệ với đối tác truyền thống đã giúp đỡ, ủng hộ Việt Nam trong các cuộc chiến chống Pháp, chống Mỹ và trong thời gian chống Khmer Đỏ ở Cam Bốt.

Tuy nhiên, khối lượng vũ khí Nga giao cho Việt Nam đã giảm hẳn từ khi Moskva gây chiến ở Ukraine và bị phương Tây cấm vận. Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam, Đại học New South Wales ở Úc, được Les Echos trích dẫn, cho rằng "Việt Nam và Nga đã nghiên cứu nhiều cách để tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây bằng cách rửa tiền thông qua VietSovPetro, liên doanh đầy lợi nhuận của hai nước trong lĩnh vực dầu khí. Cả hai nước đều có lợi ích chung là nối lại việc mua bán vũ khí nhưng Việt Nam đã bị tê liệt vì đe dọa trừng phạt của Hoa Kỳ".

Washington đã cảnh cáo Hà Nội về việc đón tiếp nguyên thủ Nga vì coi đó là cơ hội để "ông Putin ca ngợi cuộc xâm lược (Ukraine) và cho phép ông ta bình thường hóa những tội ác gây ra". Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng không thể ép Việt Nam chọn họ hay đồng minh truyền thống. Còn Hà Nội cũng phải cân nhắc giữa lợi ích kinh tế và chiến lược. Trao đổi thương mại với Nga chỉ còn 3,6 tỉ đô la năm 2023 trong khi với Mỹ là 110 tỉ đô la và với Trung Quốc là 170 tỉ đô la. Giáo sư Carl Thayer cho rằng "dù sao, Việt Nam không muốn nhìn thấy Nga suy yếu hay bị gạt sang bên lề trên trường quốc tế. Nga là một đối trọng có lợi cho những áp lực từ phía Trung Quốc và Hoa Kỳ".

Nga - Bắc Triều Tiên trong "trục ma quỷ" ?

Trước khi đến Việt Nam, tổng thống Nga thăm Bắc Triều Tiên cấp Nhà nước, tăng cường "liên minh từ giờ mang rõ tính quân sự", theo nhận định của Le Monde.

Sau những ca ngợi hết lời về quan hệ song phương, dù ông Putin không đặt chân đến Bắc Triều Tiên từ gần 1/4 thế kỷ qua, nguyên thủ Nga ký với lãnh đạo Bắc Triều Tiên một thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện - nội dung được giữ bí mật nhưng có tầm quan trọng hơn những thỏa thuận được ký năm 1961, 2000 và 2001 - đặc biệt là có điều khoản về "tương trợ trong trường hợp bị tấn công". Nga ký một thỏa thuận tương tự năm 2019 với Mông Cổ nhưng chỉ dừng ở bước "tham vấn" trong trường hợp một trong hai nước bị tấn công.

Le Monde nhận định "thỏa thuận được hình thành trong cấp bách trên chiến trường Ukraine" do Nga đang cần Bắc Triều Tiên hơn bao giờ hết để có được vũ khí, đạn dược tiếp tục cuộc chiến ở Ukraine. Từ giờ, thỏa thuận "được kéo dài và theo tinh thần đối đầu giữa các khối, đang biến phương Tây thành kẻ thù chung". Tổng thống Putin "không loại trừ khả năng phát triển hợp tác kỹ thuật quốc phòng với Cộng hòa nhân dân Triều Tiên". Đây là điều mà theo Le Monde, Moskva vẫn tránh nhắc công khai vì đi ngược với những biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và cũng là lời thú nhận yếu kém. 

Hoa Kỳ và các đồng minh trong vùng quan ngại về những hệ quả từ việc Nga và Bắc Triều Tiên xích lại gần nhau, không chỉ trên chiến trường Ukraine mà còn đối với thế cân bằng ở Đông Á. Khái niệm "trục ma quỷ", có từ thời tổng thống Mỹ George W. Bush, đã xuất hiện trở lại trong các trung tâm tư vấn ở Washington, ngay khi Iran, thậm chí là Trung Quốc, bị đưa thêm vào trục này. Tuy nhiên, nhìn từ Moskva và Bình Nhưỡng, "một cấu trúc an ninh Á-Âu" mới đang được hình thành để thúc đẩy hình thành "một thế giới đa cực mới", chứ không phải là một liên minh tình thế giữa hai nước bị phương Tây "ruồng bỏ".

Ngoài nhận được tiền bán vũ khí cho Nga, Bình Nhưỡng sẽ được giao dầu lửa, lương thực. Hai nước sẽ xây một cây cầu trên sông Tumen nối biên giới và hợp tác trong lĩnh vực y tế. Các doanh nghiệp Nga quan tâm tới nguồn nhân lực dồi dào và rẻ từ Bắc Triều Tiên để bổ sung cho thiếu hụt trên thị trường lao động, vì bị được huy động ra chiến trường.

Tuy nhiên, Le Monde cũng nêu một số hạn chế về mối quan hệ nồng ấm hơn giữa Nga và Bắc Triều Tiên. Thứ nhất, tại Diễn đàn Kinh tế Saint-Peterburg ngày 06/06, tổng thống Nga đã "đánh giá cao" việc "Seoul không giao vũ khí đến vùng xung đột" dù Hàn quốc bán hàng loạt vũ khí cho các nước phương Tây để được giao cho Kiev. Nga cũng muốn nối lại đường bay với Hàn Quốc. Tiếp theo, nếu như Trung Quốc thở phào trút được phần nào gánh nặng hỗ trợ kinh tế Bắc Triều Tiên, thì Bắc Kinh cũng quan ngại rằng sự năng nổ của Nga sẽ chỉ khuyến khích thêm những hành động leo thang gây bất ổn của Bình Nhưỡng. Thêm vào đó, Bắc Kinh cũng nhiều lần bày tỏ quan ngại về việc Nga coi nhẹ vì luôn mang hạt nhân ra dọa.

Liên Hiệp Châu Âu trừng phạt khí hỏa lỏng của Nga

Đúng lúc tổng thống Nga công du hai nước đối tác Châu Á, tối 20/06, "Khối 27 nước trừng phạt ngành công nghiệp khí hỏa lỏng Nga", theo nhật báo Les Echos. Đây là loạt trừng phạt thứ 14 kể từ khi Moskva xâm lược Ukraine tháng 02/2022 và là lần đầu tiên nhắm vào ngành công nghiệp khí đốt Nga thông qua việc cấm trung chuyển khí hỏa lỏng (GNL) Nga trên lãnh thổ Liên Âu.

Cụ thể, khí hỏa lỏng Nga vẫn được nhập vào Châu Âu nhưng từ giờ Nga không được sử dụng các cảng của Châu Âu (Zeebruges ở Bỉ, Montoir-de-Bretagne ở Pháp) để chuyển GNL sang các nước khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Đài Loan. Nga sẽ phải sử dụng tuyến đường Bắc Cực nhưng lại bị hạn chế về đội tàu phá băng. Bruxelles dự kiến giảm được 1/4 thu nhập từ nguồn này của Nga. Biện pháp trừng phạt mới dự kiến được ngoại trưởng các nước Liên Âu thông qua ngày 24/06.

Hải quan Pháp "giăng bẫy" tài sản của các nhà tài phiệt Nga

Ngay từ những ngày đầu Nga xâm lược Ukraine, hải quan Pháp cũng khẩn trương điều tra để tài sản của các nhà tài phiệt Nga không "bốc hơi" nhằm lách trừng phạt. Vấn đề được báo Le Figaro nêu trong phóng sự : "Bercy (Bộ Tài chính Pháp) và Hải quan bẫy tài sản của tài phiệt Nga như thế nào ?"

Điều 459 của luật hải quan Pháp quy định việc lách các lệnh trừng phạt cũng bị xử lý như hành vi buôn bán vũ khí và ma túy. Theo tổng kết mới nhất, 7 máy bay trực thăng và 9 du thuyền sang trọng đã bị phong tỏa hoặc bị tịch thu trong năm 2023. Đây cũng là năm Liên Hiệp Châu Âu ban hành 3 loạt trừng phạt nhắm vào Nga. Để lập được danh sách và xác định những tài sản "bị nhắm đến", một đội phản ứng nhanh gồm nhiều cơ quan trực thuộc kho bạc, hải quan… có nhiệm vụ tìm nguồn gốc của những tòa nhà, biệt thự, đất đai liên quan đến những cá nhân bị trừng phạt thông qua "mạng lưới cảnh báo chống rửa tiền gồm các ngân hàng, các nhà môi giới bất động sản, công ty bảo hiểm…".

Pháp đang phong tỏa khoảng 1 tỉ euro tiền trong ngân hàng và khoảng 750 triệu euro bất động sản khác. Vụ án được phá vỡ gần đây nhất là một công ty ở Seine-Saint-Denis đã ngụy trang giấy tờ để chuyển các loại linh kiện điện tử, phụ tùng ô tô, xe tải… sang Nga.

10 ngày trước bầu cử Hạ Viện Pháp : Các chính đảng đôn đáo vận động

Càng gần đến ngày bầu cử vòng 1, chủ đề bầu cử Hạ Viện Pháp tiếp tục được đề cập sôi nổi trên các nhật báo Pháp. Le Monde nêu những giả thuyết về liên minh giữa các đảng phái, cùng với bài viết về "Macron chủ yếu nhắm đến cánh tả". Dù các đồng minh tha thiết kêu gọi đừng phát biểu nhưng tổng thống Pháp vẫn quyết định chỉ trích chương trình của cánh tả, đặc biệt là liên minh Mặt Trận Bình Dân mới. "Đâu là những giải pháp nào để điều tiết khủng hoảng nhà ở ?" cũng là câu hỏi lớn được Le Monde nêu lên.

Chủ đề này cũng được Les Echos phân tích trong bài viết "các tỉnh chịu sức ép vì bị giảm thu nhập bất động sản" sau khi các khoản thuế, phí trước bạ bị giảm đến 23,4% trong 5 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023. Nhìn rộng hơn, một bài phân tích được đăng trên nhật báo kinh tế cho rằng "Kỳ bầu cử lập pháp là cuộc trưng cầu dân ý về nợ" trong bối cảnh Pháp vừa bị Liên Hiệp Châu Âu "kỷ luật" về khối lượng nợ vượt quá giới hạn 3% GDP theo quy định của khối, thế nhưng rất nhiều đảng vẫn hứa "bạt mạng" tăng các loại phúc lợi xã hội.

Trang nhất và hồ sơ lớn của nhật báo Libération chỉ trích đảng cực hữu "Tập Hợp Dân Tộc (RN) : Lá phiếu chống thiên nhiên" vì với chương trình chống điện gió, cổ vũ cho năng lượng hóa thạch, bảo vệ thuốc trừ sâu… của cực hữu, nếu được áp dụng, sẽ là thảm họa cho môi trường.

Còn nhật báo La Croix băn khoăn với câu hỏi trên trang nhất : "Bầu cử lập pháp : Thanh niên đâu hết rồi ?". Chỉ 1/3 trong số họ tham gia cuộc bầu cử Châu Âu, tỉ lệ này có thể cao hơn trong kỳ bầu cử lập pháp trước thời hạn. Tuy nhiên, một thực tế được nhật báo Công giáo ghi nhận là "cả một thế hệ trẻ bị phân tán trước cực hữu", trong đó phải kể đến tâm lý "mất niềm tin" vào lá phiếu "vì cha mẹ chúng tôi đi bỏ phiếu cả đời mà chẳng có gì thay đổi".

Le Figaro quan tâm đến câu hỏi : "Ai sẽ được lợi nếu tỉ lệ tham gia bầu cử lập pháp tăng cao ?". Theo thăm dò của IFOP-Fiducial cho Le Figaro, khoảng 64% cử tri dự định đi bầu cử ngày 30/06, tăng 16,5% so với năm 2022. Và "ba phe hy vọng hưởng lợi từ việc cử tri được huy động đông đảo", gồm đảng Tập Hợp Dân Tộc (RN) chiếm ưu thế, với khoảng 34% số phiếu và tiếp tục là lực lượng chính trị lớn nhất, tiếp theo là cánh tả trỗi dậy với khoảng 29% số phiếu và phe của tổng thống Macron kháng cự với 22% ý định bỏ phiếu. Theo Le Figaro, thủ tướng Gabriel Attal đang cố thể hiện bản thân "để duy trì vị trí ở điện Matignon và tập trung vào lĩnh vực kinh tế".

Thu Hằng

Chủ tịch nước Việt Nam kêu gọi không để phần tử xấu xâm nhập nội bộ công an (RFA, 05/01/2019)

Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu trong Hội nghị Công an toàn quốc 2019 hôm 3/1/2019 trong đó nhấn mạnh vấn đề chống "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ ngành này.

Tổng Bí thư : Chiến sĩ công an phải tự soi, tự sửa để không sa ngã - Báo VOV

Có 5 điểm được ông Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh trong bài nói chuyện của mình, trong đó có điểm thứ 3 được ông này nói với ngành công an như sau :

"Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng trong phòng ngừa, đấu tranh, không để kẻ địch, phần tử xấu thâm nhập, lôi kéo, móc nối, tác động "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ ; bảo đảm mọi chủ trương, đường lối của Đảng phải được thực hiện có hiệu quả trong thực tế.

Đề cao cảnh giác, kịp thời phát hiện và kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm thù địch, sai trái ; vạch trần những âm mưu và hành động lợi dụng một số vụ án, vụ việc tiêu cực để làm tổn hại tới khối đại đoàn kết toàn dân, hạ thấp vai trò, uy tín của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang nhân dân".

Bên cạnh đó, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam nhắc đến điểm thứ 2 đó là" Không ngừng đổi mới các mặt công tác để chủ động phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời và có hiệu quả các âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, ngăn ngừa khủng bố, gây rối, phá hoại ; ứng phó có hiệu quả với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống và các vấn đề phức tạp nổi lên về an ninh, trật tự…".

Trong bài phát biểu nhân dịp năm mới 2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng kêu gọi "chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước".

Có thể thấy trong chỉ vài ngày đầu năm mới, 2 người đứng đầu Đảng cộng sản, nhà nước và chính phủ đều có bài phát biểu quan trọng tập trung vào điều mà họ gọi là các "thế lực thù địch" chống phá đảng và nhà nước Việt Nam.

********************

Báo nhà nước gỡ bài "Bộ Chính trị duyệt tăng mức đầu tư Metro Thành phố Hồ Chí Minh" (RFA, 05/01/2019)

Đến sáng ngày 5/1/2019, các bài viết về việc "Bộ Chính trị Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đồng ý duyệt tăng 51.712 tỷ đồng (tương đương 2,23 tỷ USD) cho 2 tuyến Metro Thành phố Hồ Chí Minh" đã bị gỡ bỏ, hoặc dẫn qua 1 bài viết khác.

Bài báo trên Tiền Phong về Metro Bến Thành Suối Tiên bị gỡ  Courtesy Tiền Phong

Theo một bài báo duy nhất còn lại trên mạng báo Nhịp cầu đầu tư, Văn phòng Trung ương Đảng cộng sản ngày 4/1 có thông báo gửi Ban cán sự đảng Chính phủ, đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Bộ Giao thông vận tải và Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Chính trị đã đồng ý Chủ trương điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) và tuyến số 2 (Bến Thành - Tham Lương).

Cụ thể, tổng mức đầu tư dự án tuyến metro số 1 được UBND Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt năm 2009 là 17.388 tỉ đồng, nay điều chỉnh tăng lên 47.325 tỉ đồng.

Dự án tuyến metro số 2 có tổng mức đầu tư được UBND Thành phố Hồ Chí Minh duyệt năm 2010 là 26.116 tỉ đồng, nay điều chỉnh tăng lên 47.891 tỉ đồng.

Vào tháng 11 năm ngoái, Bộ trưởng - bí thư Ban cán sự đảng Bộ Giao thông và vận tải có ký trình Bộ Chính trị xem xét việc điều chỉnh tổng mức đầu của dự án tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (Q.1 - Q.9) và tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương (Q.12).

Thông tin việc Bộ Chính trị đồng ý duyệt tiền ngân sách nhà nước khiến dư luận dậy sóng, luật sư Trần Vũ Hải viết trên FB cá nhân :

"Hoan hô Bộ chính trị 16 người đã làm thay việc của 490 đại biểu Quốc hội duyệt tăng vốn cho dự án Metro tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo tiền lệ này, sắp tới nước ta không cần cơ quan dân cử nữa nhỉ ? Cám ơn Bộ chính trị rất tài, đã tiết kiệm tiền dân !".

Theo luật Ngân sách 2015, Quốc hội mới là cơ quan "quyết định chính sách cơ bản về tài chính - ngân sách nhà nước".

******************

Kiến nghị thêm 2.500 tỷ để hoàn thành Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 (RFA, 04/01/2019)

Tập đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam (PVN) vừa có kiến nghị lên Bộ Công thương cho phép sử dụng 2.500 tỷ đồng để hoàn thành Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 vì lý do bị thiếu vốn và chậm tiến độ.

Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 đang được thi công.  Courtesy of Bộ Công thương Việt Nam

Báo trong nước loan tin hôm 4/1 cho biết hiện nay Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 đã giải ngân trên 31.200 tỷ đồng (đạt khoảng 82%) so với tổng mức đầu tư dự kiến là 41.000 tỷ đồng sau nhiều lần điều chỉnh.

Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 do PVN làm chủ đầu tư được xác định đang bị thiếu vốn và chậm tiến độ khoảng từ 55 đến 57 tháng.

Do đó PVN đề nghị được thêm 2.500 tỷ để hoàn thành dự án trích từ nguồn chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư điều chỉnh lần 2 và lợi nhuận từ nguồn sản xuất kinh doanh của Tập đoàn.

Lý do của việc chậm trễ được PVN nêu ra là vì Tổng công ty Xây lắp dầu khí (PVC) chưa có kinh nghiệm làm tổng thầu nhà máy nhiệt điện than ; năng lực tài chính của PVC kém, không đảm bảo thanh toán cho công việc đã hoàn thành và tạm ứng cho các hợp đồng với nhà thầu phụ.

Ngoài ra, PVN cho biết việc PVC sử dụng tiền tạm ứng của dự án hơn 1.100 tỷ đồng vào mục đích khác làm thiếu hụt kinh phí dự án ; nhưng lại không nói mục đích khác cụ thể là gì.

Dự kiến sau khi hoàn thành dự án, tổng thầu PVC sẽ bị thiếu hụt từ 55 triệu đến hơn 1 tỷ USD so với giá trị hợp đồng dự kiến.

Đáp lại đề nghị của PVN, Bộ Công thương yêu cầu PVN cần có báo cáo rõ và chuyển giao về Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước để giải quyết.

Dự Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 có quy mô công suất 2x600MW thuộc Trung tâm điện lực Thái Bình, được xây dựng tại Mỹ Lộc, Thái Thụy, Thái Bình, phê duyệt tại Quyết định 5844 ngày 2/7/2010 do Tổng công ty Xây lắp dầu khí (PVC) làm tổng thầu EPC.

******************

Truy tố cựu quan chức Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro (RFA, 04/01/2019)

Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao vừa có quyết định truy tố hai cựu quan chức dầu khí của Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro (VSP) với cáo buộc ‘Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản’ liên quan đến vụ đại án tại Ngân hàng Đại Dương (Oceanbank.)

Màn hình website của Liên doanh Việt – Nga Vietsovptro chụp hôm 4/1/2019. Courtesy of vietsov.com.vn

Truyền thông trong nước loan tin trên hôm 4/1 cho biết hai bị can là ông Từ Thành Nghĩa (sinh năm 1962, nguyên Giám đốc VSP) và Võ Quang Huy (sinh năm 1961, nguyên Chánh kế toán VSP.)

Theo cáo trạng, từ cuối năm 2008 đến 2014, VSP thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam (PVN) nên ưu tiên sử dụng dịch vụ tài chính của Oceanbank và phát sinh nhiều hợp đồng gửi tiền có kỳ hạn, thường xuyên duy trì số dư lớn trên phần tiền gửi không kỳ hạn tại Oceanbank chi nhánh Vũng Tàu.

Số liệu được công bố cho biết từ cuối 2008 đến đầu 2014, VSP ký 54 hợp gửi tiền VNĐ với tổng trị giá hơn 13 ngàn tỷ đồng, và ký 70 hợp đồng gửi tiền USD với tổng số tiền 1 tỷ 260 triệu USD. VSP đã duy trì số dư trong phần tiền gửi không kỳ hạn từ 200 tỷ đồng đến 900 tỷ đồng và từ 10 triệu USD đến 400 triệu USD, được Oceanbank trả lãi gần 50 tỷ đồng và gần 600 triệu USD.

Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao xác định hai bị can Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy đã quyết định việc gửi tiền của VSP vào Oceanbank và được chi tiền chăm sóc khách hàng. Cụ thể, Võ Quang Huy bị cáo buộc đã nhận và chiếm đoạt gần 7 tỷ đồng và 130 ngàn USD ; Võ Thành Nghĩa đã nhận và chiếm đoạt 1,5 tỷ đồng và 30 ngàn USD.

Hai cựu quan chức VSP nói trên bị xác định tội ‘Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản’truy tố theo Điều 355 – Bộ Luật Hình Sự 2015 sửa đổi năm 2017.

Đại án Oceanbank cấu kết với các cán bộ Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam (PVN) được xác định gây thất thoát cho chính phủ hơn 2 ngàn tỷ đồng.

Tháng 9/2017, ông Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng Đại dương (Ocean Bank) bị án tử hình và ông Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ocean Bank bị án tù chung thân.

Quan chức cao cấp nhất của ngành dầu khí bị án tù là Ông Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch Hội Đồng Thành Viên, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam PVN, cũng đã bị tuyên tổng cộng 30 năm tù giam. Ông này bị buộc phải bồi thường 600 tỷ đồng trong vụ án Oceanbank và 30 tỷ đồng trong vụ án xây dựng nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.

Quan chức Vietsovpetro thôi chức do ‘sức khỏe’ hay lặp lại vụ Nguyễn Quốc Khánh ? (CaliToday, 22/05/2018)

Chiến dịch ‘đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng trong nửa đầu năm 2018 đang có nét tương đồng với kịch bản xử lý quan chức ngành dầu khí vào nửa đầu năm 2018.

Ông Từ Thành Nghĩa phát biểu tại một sự kiện của Vietsovpetro năm 2015 - lúc đang là tổng giám đốc của doanh nghiệp này - Ảnh : Đ.H.

Vietsovpetro – một liên doanh giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) với Nga – đang tiến vào vùng ‘nhạy cảm’ và phải chịu hơi nóng thiêu đốt từ ‘lò ông Trọng’.

Ngày 21/5/2018, hai nhân vật của Vietsovpetro là Từ Thành Nghĩa – Tổng giám đốc Vietsovpetro, và Võ Quang Huy – kế toán trưởng, đã bất ngờ được thông tin công khai là gửi đơn xin thôi chức vì ‘lý do sức khỏe’, để cả hai nhân vật này đều được điều đi "nhận nhiệm vụ" ở văn phòng đại diện PVN phía Nam.

Một chi tiết mâu thuẫn lớn mà khiến dư luận xã hội có thể nhận ra ngay là dù xin thôi chức ‘vì lý do sức khỏe’, nhưng không ai trong hai quan chức trên chịu nghỉ mà vẫn tiếp tục ‘cống hiến’, nghĩa là ‘làm tiếp’.

Tiền lệ về quan chức ngành dầu khí nói riêng và quan chức Việt Nam nói chung ‘tự thôi việc vì lý do sức khỏe’ cho tới nay vẫn là vô cùng hiếm. Đặc biệt ở những doanh nghiệp, cơ quan và ngành được xem là ‘nhiều màu’, dân gian vẫn nói là ‘chẳng có con chuột nào tự bò khỏi chĩnh gạo’.

Vậy tại sao Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy lại tự nguyện rời bỏ ‘chĩnh gạo’ ?

Một tổng hợp của VOA Việt ngữ, dẫn từ báo Tuổi Trẻ, cho biết cựu Tổng giám đốc Từ Thành Nghĩa và cựu Chánh kế toán Võ Quang Huy là 2 trong số 3 quan chức lãnh đạo Vietsovpetro đã bị các bị cáo trong vụ án OceanBank chỉ đích danh đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất qua hình thức "chăm sóc khách hàng" bằng quà và tiền.

Tại phiên tòa ngày 5/9/2017 xét xử đại án OceanBank, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Tổng Giám đốc OceanBank, khai đã đưa quà và tiền cho kế toán trưởng Võ Quang Huy và Tổng Giám đốc Vietsovpetro Nguyễn Hữu Tuyến "khoảng 8 – 10 lần, có lần tặng một chục ngàn USD, 2 chục ngàn USD hoặc 300 triệu đồng", theo Tuổi Trẻ.

Việc chi tiền ngoài lãi suất cho các lãnh đạo Vietsovpetro được bị cáo Nguyễn Minh Thu, phó Tổng Giám đốc OceanBank cho biết : "Theo thỏa thuận thì phải đưa cho kế toán Vietsovpetro 70%, giám đốc Vietsovpetro 30%".

Theo lời khai của nữ cựu quan chức OceanBank, sau khi ông Tuyến nghỉ hưu, bà tiếp tục chi khoản tiền "chăm sóc khách hàng" theo định kỳ này cho ông Từ Thành Nghĩa, Tổng Giám đốc Vietsovpetro kế nhiệm ông Tuyến.

Tuy nhiên tại phiên tòa 5/9/2017, cả 3 lãnh đạo Vietsovpetro đều phủ nhận lời khai của các bị cáo Oceanbank, bất chấp câu hỏi của Hội đồng Xét xử rằng "Nếu không nhận tiền thì tại sao rất nhiều bị cáo lại khai giống nhau như vậy ?"…

Liệu hai quan chức Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy có cơ may không trở thành ‘củi’ ?

Theo nhiều tiền lệ thường có đối với nhiều quan chức được điều chuyển công tác vì lý do sức khỏe và do đó đã thoát án sau một thời gian để dư luận lắng dần, Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy cũng có thể đang được ‘binh’ theo đường đó, nghĩa là sau khi phải ‘nhả’ ra một số ‘gạo’ đã nuốt và được cho nhận nhiệm vụ mới, cả hai nhân vật này sẽ chấp nhận một cuộc sống an vị, không bon chen, rồi ‘hạ cánh an toàn’.

Nhưng đó là chuyện của quá khứ. Còn vào thời buổi này, chẳng có gì biết trước để mà lần.

Vào tháng Ba năm 2017, một nhân vật cộm cán của PVN là Chủ tịch PVN Nguyễn Quốc Khánh đã bất ngờ ‘được’ điều chuyển từ PVN về Bộ Công Thương, mà theo thông Báo của Văn phòng chính phủ là ‘không liên quan đến các vấn đề về kỷ luật’.

Vào thời điểm trên, hầu như không ai biết về một đòn tấn công vào cựu chủ tịch hội đồng thành viên PVN, đương kim ủy viên bộ chính trị và bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh là Đinh La Thăng đã âm thầm khởi phát, bắt nguồn từ Ủy ban Kiểm tra trung ương của Trần Quốc Vượng.

Hơn một tháng sau khi Nguyễn Quốc Khánh bị điều chuyển về Bộ Công thương, Đinh La Thăng bất ngờ loại khỏi Bộ Chính trị.

Và vào ngày 8 tháng Mười Hai năm 2017, trùng với ngày Đinh La Thăng bị khởi tố và tống giam, Nguyễn Quốc Khánh cũng bị khởi tố và theo chân Thăng vào trại tạm giam.

Liệu số phận của Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy có may mắn hơn Nguyễn Quốc Khánh hay sẽ thành ‘củi’ trong không bao lâu nữa ?

Mặc dù trong và sau Hội nghị trung ương 7 có dấu hiệu ‘lò ông Trọng’ hạ nhiệt một cách khó hiểu, đặc biệt thể hiện ở vụ ‘Mobifone mua AVG’ với cơ hội thoát án của hai quan chức là cựu bộ trưởng thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và đương kim bộ trưởng thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn, nhưng nhiều dư luận cho rằng sự hạ nhiệt đáng hoài nghi đó là do hai ông Son và Tuấn là người của ‘phe ta’.

Còn Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy lại là ‘người của anh Thăng’.

Mà cứ nhìn vào hai bản án tổng cộng 31 năm dành cho ‘anh Thăng’ thì có thể đoán ra được số phận của Nghĩa và Huy sẽ ra sao.

Thiền Lâm

**********************

Quan chức Vietsovpetro cáo bệnh từ chức sau 8 tháng bị tố nhận tiền OceanBank (VOA, 22/05/2018)

Liên doanh dầu khí Việt-Nga Vietsovpetro hôm 21/5 công bố quyết định bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo mới đối với chức Tổng Giám đốc và Chánh kế toán khi hai nhân sự đang nắm giữ các chức vụ này bất ngờ xin từ chức hai ngày trước đó vì "lý do sức khỏe" và "theo nguyện vọng cá nhân".

Hoạt động của Vietsovpetro ở ngoài khơi.

Truyền thông trong nước xem đây là một sự kiện "biến động" khi 2 sếp lớn của ngành dầu khí bất ngờ "được thôi chức" trong cùng một ngày.

Trong khi đó, một chuyên gia phân tích chính sách của Việt Nam nhận định với VOA rằng đây có thể là bước khởi đầu của việc xử lý hai quan chức bị tố cáo đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất trong chuỗi án tham nhũng liên quan đến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và ngân hàng OceanBank.

Công thức "kế toán 70%, giám đốc 30%"

Theo quyết định bổ nhiệm mà PVN công bố ngày 21/5, ông Nguyễn Quỳnh Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tập đoàn sẽ giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro thay cho ông Từ Thành Nghĩa, người đã gửi đơn xin "thôi chức" vào ngày 18/5. Ngoài ra, ông Võ Quang Huy cũng được chấp thuận cho thôi chức "chánh kế toán" theo nguyện vọng cá nhân và cả hai ông đều được điều đi "nhận nhiệm vụ" ở văn phòng đại diện PVN phía Nam.

Cựu Tổng giám đốc Từ Thành Nghĩa và cựu Chánh kế toán Võ Quang Huy là 2 trong số 3 quan chức lãnh đạo Vietsovpetro đã bị các bị cáo trong vụ án OceanBank chỉ đích danh đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất qua hình thức "chăm sóc khách hàng" bằng quà và tiền.

Tại phiên tòa ngày 5/9/2017 xét xử đại án OceanBank, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Tổng Giám đốc OceanBank, khai đã đưa quà và tiền cho kế toán trưởng Võ Quang Huy và Tổng Giám đốc Vietsovpetro Nguyễn Hữu Tuyến "khoảng 8 – 10 lần, có lần tặng một chục ngàn USD, 2 chục ngàn USD hoặc 300 triệu đồng", theo Tuổi Trẻ.

Việc chi tiền ngoài lãi suất cho các lãnh đạo Vietsovpetro được bị cáo Nguyễn Minh Thu, phó Tổng Giám đốc OceanBank cho biết : "Theo thỏa thuận thì phải đưa cho kế toán Vietsovpetro 70%, giám đốc Vietsovpetro 30%".

Theo lời khai của nữ cựu quan chức OceanBank, sau khi ông Tuyến nghỉ hưu, bà tiếp tục chi khoản tiền "chăm sóc khách hàng" theo định kỳ này cho ông Từ Thành Nghĩa, Tổng Giám đốc Vietsovpetro.

Tuy nhiên tại phiên tòa 5/9/2017, cả 3 lãnh đạo Vietsovpetro đều phủ nhận lời khai của các bị cáo Oceanbank, bất chấp câu hỏi của Hội đồng Xét xử rằng "Nếu không nhận tiền thì tại sao rất nhiều bị cáo lại khai giống nhau như vậy ?".

"Vấn đề sức khỏe"

Ông Từ Thành Nghĩa được bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro từ ngày 1/7/2013 – 30/6/2018.

Trong đơn xin "thôi chức" gửi vào ngày 18/5, khi chỉ còn hơn 1 tháng là hết nhiệm kỳ, ông Nghĩa nói "đã dành hết tâm lực, trí tuệ và trách nhiệm để thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao trong bối cảnh có những khó khăn, thách thức rất lớn đối với Tập đoàn Dầu khí và Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro", theo Vietnam Finance.

Ông Nguyễn Quỳnh Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tập đoàn nhận quyết định bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro thay cho ông Từ Thành Nghĩa.

Về lý do từ chức, Tổng Giám đốc liên doanh dầu khí cho biết : "Ở vị trí người đứng đầu doanh nghiệp lớn có áp lực công việc thường trực cao, tuy đã rất cố gắng giữ gìn và rèn luyện, nhưng tôi đã gặp một số vấn đề về sức khỏe đang phải điều trị như : huyết áp cao, rối loạn tiền đình, rối loạn tiêu hóa (do phải mổ lấy sỏi mật năm 2017)".

Trong khi đó, lý do xin thôi việc của Chánh kế toán Liên doanh dầu khí Võ Quang Huy chỉ được cho biết là "theo nguyện vọng cá nhân".

Dầu khí : Mảnh đất màu mỡ của tham nhũng

8 tháng sau khi bị tố giác nhận tiền tỷ, lý do xin từ chức đồng loạt của các lãnh đạo Vietsovpetro có vẻ như không đủ thuyết phục những người theo dõi tình hình thời sự và các nhà phân tích.

Tiến sĩ Phạm Quý Thọ, một chuyên gia phân tích chính sách công ở Hà Nội, nhận định đây có thể là một bước tiếp diễn trong chuỗi xử án các đại án tham nhũng, một trong những ưu tiên hàng đầu trong chương trình hành động năm 2018 của chiến dịch chống tham nhũng mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu.

Hàng chục quan chức và hàng trăm người có liên quan khác đến hai đại án PVN-OceanBank đã bị đem ra xét xử và bị tuyên các án tù nặng, kể cả án tử hình và chung thân.

"Trước kia phần lớn nằm ở phía lãnh đạo tập đoàn, chưa nói gì đến Vietsovpetro cả, vì Vietsovpetro hơi ‘nhạy cảm’. Vietsovpetro là liên doanh dầu khí giữa Việt Nam và Liên Xô cũ, mà bây giờ Nga tiếp quản nên người ta chưa nói gì nhiều. Nhưng gần đây thì nó đã lan truyền sang Vietsovpetro rồi", Tiến sĩ Phạm Quý Thọ nói.

Theo cáo trạng của tòa án, trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 31/11/2014, OceanBank đã chi tổng số tiền 1.576 tỷ đồng lãi ngoài cho 3 khách hàng lớn là Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro (VSP), Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) và Tổng Công ty Thăm dò khai thác Dầu khí (PVEP). Trong đó, VSP nhận 24,27 tỷ đồng, BSR nhận 19,36 tỷ đồng và PVEP nhận 76,78 tỷ đồng.

Tiến sĩ Phạm Quý Thọ dự đoán việc 2 lãnh đạo Vietsovpetro "thôi việc" có thể chỉ là bước khởi đầu cho "quy trình" xử lý các quan chức bị tố cáo nhận hàng chục tỷ đồng trong số tiền hơn 1.500 tỷ chi lãi ngoài bị cho là đã "mất sạch".

Dầu khí, đất đai… là những mảnh đất "màu mỡ" của tham nhũng. Với đặc tính lợi nhuận cao khi "chỉ cần khoan lên rồi đem bán", theo Tiến sĩ Thọ, việc kiểm soát tham nhũng trong lĩnh vực dầu khí ở Việt Nam là rất khó.

"Nếu [đem ra] xử, thì bất cứ ở đâu có nguồn lực vật chất mà có các quan chức quản lý, thì kiểu gì cũng có tham nhũng, chỉ là ở mức độ nào đó thôi, chứ làm sao kiểm soát được hết tham nhũng trong thời gian vừa rồi với một thế chế như thế này", Tiến sĩ Thọ nói.

Theo đánh giá của chuyên gia về chính sách công tại Việt Nam, chiến dịch chống tham nhũng của Tổng bí thư tuy có vẻ như đang ngày càng "phức tạp" và mở rộng nhiều chiều, nhưng nếu chỉ tính riêng các đại án tham nhũng đã được liệt kê, cũng rất khó để người đứng đầu đảng Cộng sản có thể xử lý hết trong nhiệm kỳ này.

"Ngoài ra, ‘chống’ rồi còn phải ‘xây’ như thế nào để hết tham nhũng hoặc minh bạch hơn thì đấy là những câu hỏi rất lớn để các lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Nhà nước phải tiếp tục làm", Tiến sĩ Phạm Quý Thọ nói.

Khánh An