Quan chức Vietsovpetro thôi chức do ‘sức khỏe’ hay lặp lại vụ Nguyễn Quốc Khánh ? (CaliToday, 22/05/2018)
Chiến dịch ‘đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng trong nửa đầu năm 2018 đang có nét tương đồng với kịch bản xử lý quan chức ngành dầu khí vào nửa đầu năm 2018.
Ông Từ Thành Nghĩa phát biểu tại một sự kiện của Vietsovpetro năm 2015 - lúc đang là tổng giám đốc của doanh nghiệp này - Ảnh : Đ.H.
Vietsovpetro – một liên doanh giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) với Nga – đang tiến vào vùng ‘nhạy cảm’ và phải chịu hơi nóng thiêu đốt từ ‘lò ông Trọng’.
Ngày 21/5/2018, hai nhân vật của Vietsovpetro là Từ Thành Nghĩa – Tổng giám đốc Vietsovpetro, và Võ Quang Huy – kế toán trưởng, đã bất ngờ được thông tin công khai là gửi đơn xin thôi chức vì ‘lý do sức khỏe’, để cả hai nhân vật này đều được điều đi "nhận nhiệm vụ" ở văn phòng đại diện PVN phía Nam.
Một chi tiết mâu thuẫn lớn mà khiến dư luận xã hội có thể nhận ra ngay là dù xin thôi chức ‘vì lý do sức khỏe’, nhưng không ai trong hai quan chức trên chịu nghỉ mà vẫn tiếp tục ‘cống hiến’, nghĩa là ‘làm tiếp’.
Tiền lệ về quan chức ngành dầu khí nói riêng và quan chức Việt Nam nói chung ‘tự thôi việc vì lý do sức khỏe’ cho tới nay vẫn là vô cùng hiếm. Đặc biệt ở những doanh nghiệp, cơ quan và ngành được xem là ‘nhiều màu’, dân gian vẫn nói là ‘chẳng có con chuột nào tự bò khỏi chĩnh gạo’.
Vậy tại sao Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy lại tự nguyện rời bỏ ‘chĩnh gạo’ ?
Một tổng hợp của VOA Việt ngữ, dẫn từ báo Tuổi Trẻ, cho biết cựu Tổng giám đốc Từ Thành Nghĩa và cựu Chánh kế toán Võ Quang Huy là 2 trong số 3 quan chức lãnh đạo Vietsovpetro đã bị các bị cáo trong vụ án OceanBank chỉ đích danh đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất qua hình thức "chăm sóc khách hàng" bằng quà và tiền.
Tại phiên tòa ngày 5/9/2017 xét xử đại án OceanBank, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Tổng Giám đốc OceanBank, khai đã đưa quà và tiền cho kế toán trưởng Võ Quang Huy và Tổng Giám đốc Vietsovpetro Nguyễn Hữu Tuyến "khoảng 8 – 10 lần, có lần tặng một chục ngàn USD, 2 chục ngàn USD hoặc 300 triệu đồng", theo Tuổi Trẻ.
Việc chi tiền ngoài lãi suất cho các lãnh đạo Vietsovpetro được bị cáo Nguyễn Minh Thu, phó Tổng Giám đốc OceanBank cho biết : "Theo thỏa thuận thì phải đưa cho kế toán Vietsovpetro 70%, giám đốc Vietsovpetro 30%".
Theo lời khai của nữ cựu quan chức OceanBank, sau khi ông Tuyến nghỉ hưu, bà tiếp tục chi khoản tiền "chăm sóc khách hàng" theo định kỳ này cho ông Từ Thành Nghĩa, Tổng Giám đốc Vietsovpetro kế nhiệm ông Tuyến.
Tuy nhiên tại phiên tòa 5/9/2017, cả 3 lãnh đạo Vietsovpetro đều phủ nhận lời khai của các bị cáo Oceanbank, bất chấp câu hỏi của Hội đồng Xét xử rằng "Nếu không nhận tiền thì tại sao rất nhiều bị cáo lại khai giống nhau như vậy ?"…
Liệu hai quan chức Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy có cơ may không trở thành ‘củi’ ?
Theo nhiều tiền lệ thường có đối với nhiều quan chức được điều chuyển công tác vì lý do sức khỏe và do đó đã thoát án sau một thời gian để dư luận lắng dần, Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy cũng có thể đang được ‘binh’ theo đường đó, nghĩa là sau khi phải ‘nhả’ ra một số ‘gạo’ đã nuốt và được cho nhận nhiệm vụ mới, cả hai nhân vật này sẽ chấp nhận một cuộc sống an vị, không bon chen, rồi ‘hạ cánh an toàn’.
Nhưng đó là chuyện của quá khứ. Còn vào thời buổi này, chẳng có gì biết trước để mà lần.
Vào tháng Ba năm 2017, một nhân vật cộm cán của PVN là Chủ tịch PVN Nguyễn Quốc Khánh đã bất ngờ ‘được’ điều chuyển từ PVN về Bộ Công Thương, mà theo thông Báo của Văn phòng chính phủ là ‘không liên quan đến các vấn đề về kỷ luật’.
Vào thời điểm trên, hầu như không ai biết về một đòn tấn công vào cựu chủ tịch hội đồng thành viên PVN, đương kim ủy viên bộ chính trị và bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh là Đinh La Thăng đã âm thầm khởi phát, bắt nguồn từ Ủy ban Kiểm tra trung ương của Trần Quốc Vượng.
Hơn một tháng sau khi Nguyễn Quốc Khánh bị điều chuyển về Bộ Công thương, Đinh La Thăng bất ngờ loại khỏi Bộ Chính trị.
Và vào ngày 8 tháng Mười Hai năm 2017, trùng với ngày Đinh La Thăng bị khởi tố và tống giam, Nguyễn Quốc Khánh cũng bị khởi tố và theo chân Thăng vào trại tạm giam.
Liệu số phận của Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy có may mắn hơn Nguyễn Quốc Khánh hay sẽ thành ‘củi’ trong không bao lâu nữa ?
Mặc dù trong và sau Hội nghị trung ương 7 có dấu hiệu ‘lò ông Trọng’ hạ nhiệt một cách khó hiểu, đặc biệt thể hiện ở vụ ‘Mobifone mua AVG’ với cơ hội thoát án của hai quan chức là cựu bộ trưởng thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và đương kim bộ trưởng thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn, nhưng nhiều dư luận cho rằng sự hạ nhiệt đáng hoài nghi đó là do hai ông Son và Tuấn là người của ‘phe ta’.
Còn Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy lại là ‘người của anh Thăng’.
Mà cứ nhìn vào hai bản án tổng cộng 31 năm dành cho ‘anh Thăng’ thì có thể đoán ra được số phận của Nghĩa và Huy sẽ ra sao.
Thiền Lâm
**********************
Quan chức Vietsovpetro cáo bệnh từ chức sau 8 tháng bị tố nhận tiền OceanBank (VOA, 22/05/2018)
Liên doanh dầu khí Việt-Nga Vietsovpetro hôm 21/5 công bố quyết định bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo mới đối với chức Tổng Giám đốc và Chánh kế toán khi hai nhân sự đang nắm giữ các chức vụ này bất ngờ xin từ chức hai ngày trước đó vì "lý do sức khỏe" và "theo nguyện vọng cá nhân".
Hoạt động của Vietsovpetro ở ngoài khơi.
Truyền thông trong nước xem đây là một sự kiện "biến động" khi 2 sếp lớn của ngành dầu khí bất ngờ "được thôi chức" trong cùng một ngày.
Trong khi đó, một chuyên gia phân tích chính sách của Việt Nam nhận định với VOA rằng đây có thể là bước khởi đầu của việc xử lý hai quan chức bị tố cáo đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất trong chuỗi án tham nhũng liên quan đến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và ngân hàng OceanBank.
Công thức "kế toán 70%, giám đốc 30%"
Theo quyết định bổ nhiệm mà PVN công bố ngày 21/5, ông Nguyễn Quỳnh Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tập đoàn sẽ giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro thay cho ông Từ Thành Nghĩa, người đã gửi đơn xin "thôi chức" vào ngày 18/5. Ngoài ra, ông Võ Quang Huy cũng được chấp thuận cho thôi chức "chánh kế toán" theo nguyện vọng cá nhân và cả hai ông đều được điều đi "nhận nhiệm vụ" ở văn phòng đại diện PVN phía Nam.
Cựu Tổng giám đốc Từ Thành Nghĩa và cựu Chánh kế toán Võ Quang Huy là 2 trong số 3 quan chức lãnh đạo Vietsovpetro đã bị các bị cáo trong vụ án OceanBank chỉ đích danh đã nhận hàng chục tỷ đồng ngoài lãi suất qua hình thức "chăm sóc khách hàng" bằng quà và tiền.
Tại phiên tòa ngày 5/9/2017 xét xử đại án OceanBank, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Tổng Giám đốc OceanBank, khai đã đưa quà và tiền cho kế toán trưởng Võ Quang Huy và Tổng Giám đốc Vietsovpetro Nguyễn Hữu Tuyến "khoảng 8 – 10 lần, có lần tặng một chục ngàn USD, 2 chục ngàn USD hoặc 300 triệu đồng", theo Tuổi Trẻ.
Việc chi tiền ngoài lãi suất cho các lãnh đạo Vietsovpetro được bị cáo Nguyễn Minh Thu, phó Tổng Giám đốc OceanBank cho biết : "Theo thỏa thuận thì phải đưa cho kế toán Vietsovpetro 70%, giám đốc Vietsovpetro 30%".
Theo lời khai của nữ cựu quan chức OceanBank, sau khi ông Tuyến nghỉ hưu, bà tiếp tục chi khoản tiền "chăm sóc khách hàng" theo định kỳ này cho ông Từ Thành Nghĩa, Tổng Giám đốc Vietsovpetro.
Tuy nhiên tại phiên tòa 5/9/2017, cả 3 lãnh đạo Vietsovpetro đều phủ nhận lời khai của các bị cáo Oceanbank, bất chấp câu hỏi của Hội đồng Xét xử rằng "Nếu không nhận tiền thì tại sao rất nhiều bị cáo lại khai giống nhau như vậy ?".
"Vấn đề sức khỏe"
Ông Từ Thành Nghĩa được bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro từ ngày 1/7/2013 – 30/6/2018.
Trong đơn xin "thôi chức" gửi vào ngày 18/5, khi chỉ còn hơn 1 tháng là hết nhiệm kỳ, ông Nghĩa nói "đã dành hết tâm lực, trí tuệ và trách nhiệm để thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao trong bối cảnh có những khó khăn, thách thức rất lớn đối với Tập đoàn Dầu khí và Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro", theo Vietnam Finance.
Ông Nguyễn Quỳnh Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tập đoàn nhận quyết định bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Vietsovpetro thay cho ông Từ Thành Nghĩa.
Về lý do từ chức, Tổng Giám đốc liên doanh dầu khí cho biết : "Ở vị trí người đứng đầu doanh nghiệp lớn có áp lực công việc thường trực cao, tuy đã rất cố gắng giữ gìn và rèn luyện, nhưng tôi đã gặp một số vấn đề về sức khỏe đang phải điều trị như : huyết áp cao, rối loạn tiền đình, rối loạn tiêu hóa (do phải mổ lấy sỏi mật năm 2017)".
Trong khi đó, lý do xin thôi việc của Chánh kế toán Liên doanh dầu khí Võ Quang Huy chỉ được cho biết là "theo nguyện vọng cá nhân".
Dầu khí : Mảnh đất màu mỡ của tham nhũng
8 tháng sau khi bị tố giác nhận tiền tỷ, lý do xin từ chức đồng loạt của các lãnh đạo Vietsovpetro có vẻ như không đủ thuyết phục những người theo dõi tình hình thời sự và các nhà phân tích.
Tiến sĩ Phạm Quý Thọ, một chuyên gia phân tích chính sách công ở Hà Nội, nhận định đây có thể là một bước tiếp diễn trong chuỗi xử án các đại án tham nhũng, một trong những ưu tiên hàng đầu trong chương trình hành động năm 2018 của chiến dịch chống tham nhũng mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu.
Hàng chục quan chức và hàng trăm người có liên quan khác đến hai đại án PVN-OceanBank đã bị đem ra xét xử và bị tuyên các án tù nặng, kể cả án tử hình và chung thân.
"Trước kia phần lớn nằm ở phía lãnh đạo tập đoàn, chưa nói gì đến Vietsovpetro cả, vì Vietsovpetro hơi ‘nhạy cảm’. Vietsovpetro là liên doanh dầu khí giữa Việt Nam và Liên Xô cũ, mà bây giờ Nga tiếp quản nên người ta chưa nói gì nhiều. Nhưng gần đây thì nó đã lan truyền sang Vietsovpetro rồi", Tiến sĩ Phạm Quý Thọ nói.
Theo cáo trạng của tòa án, trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 31/11/2014, OceanBank đã chi tổng số tiền 1.576 tỷ đồng lãi ngoài cho 3 khách hàng lớn là Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro (VSP), Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) và Tổng Công ty Thăm dò khai thác Dầu khí (PVEP). Trong đó, VSP nhận 24,27 tỷ đồng, BSR nhận 19,36 tỷ đồng và PVEP nhận 76,78 tỷ đồng.
Tiến sĩ Phạm Quý Thọ dự đoán việc 2 lãnh đạo Vietsovpetro "thôi việc" có thể chỉ là bước khởi đầu cho "quy trình" xử lý các quan chức bị tố cáo nhận hàng chục tỷ đồng trong số tiền hơn 1.500 tỷ chi lãi ngoài bị cho là đã "mất sạch".
Dầu khí, đất đai… là những mảnh đất "màu mỡ" của tham nhũng. Với đặc tính lợi nhuận cao khi "chỉ cần khoan lên rồi đem bán", theo Tiến sĩ Thọ, việc kiểm soát tham nhũng trong lĩnh vực dầu khí ở Việt Nam là rất khó.
"Nếu [đem ra] xử, thì bất cứ ở đâu có nguồn lực vật chất mà có các quan chức quản lý, thì kiểu gì cũng có tham nhũng, chỉ là ở mức độ nào đó thôi, chứ làm sao kiểm soát được hết tham nhũng trong thời gian vừa rồi với một thế chế như thế này", Tiến sĩ Thọ nói.
Theo đánh giá của chuyên gia về chính sách công tại Việt Nam, chiến dịch chống tham nhũng của Tổng bí thư tuy có vẻ như đang ngày càng "phức tạp" và mở rộng nhiều chiều, nhưng nếu chỉ tính riêng các đại án tham nhũng đã được liệt kê, cũng rất khó để người đứng đầu đảng Cộng sản có thể xử lý hết trong nhiệm kỳ này.
"Ngoài ra, ‘chống’ rồi còn phải ‘xây’ như thế nào để hết tham nhũng hoặc minh bạch hơn thì đấy là những câu hỏi rất lớn để các lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Nhà nước phải tiếp tục làm", Tiến sĩ Phạm Quý Thọ nói.
Khánh An