Từng có ý kiến cho rằng, một chế độ độc tài nhưng sáng suốt thì vẫn có thể phát triển đất nước. Họ lấy ví dụ Trung Quốc. Những người hời hợt chỉ có thể đồng ý vì 40 năm qua Trung Quốc đã lột xác hoàn toàn dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc.
Trung Quốc đã trở nên giàu có bằng cách nào thì chúng tôi đã giải thích nhiều lần. Với nguồn tài nguyên khổng lồ 1,4 tỉ dân và một nền kinh tế hoang dại, phát triển bất chấp môi trường và nhân quyền… Trung Quốc đã được chọn làm đại công xưởng cho thế giới.
Chủ nghĩa thực tiễn của Mỹ từ thời Bill Clinton cộng với chủ nghĩa tân phóng khoáng của các nước dân chủ, đề cao tự do và lợi nhuận đã ra sức lợi dụng và khai thác thị trường Trung Quốc suốt thời gian qua. Trung Quốc đã phá hủy môi trường và tận dụng tối đa sức người để sản xuất ra các loại hàng hóa và bán chúng ra khắp thế giới với giá rẻ mạt. Người dân Trung Quốc chỉ được hưởng một phần nhỏ trong quá trình phát triển kinh tế "thần kỳ" đó.
Chính quyền Trung Quốc khá tinh khôn trong làm kinh tế. Ban đầu họ gồng mình chịu thiệt để được các nước tư bản "bóc lột", số tiền thu về nhanh chóng đổ vào xây cất và mở mang các thành phố đồng thời Trung Quốc bỏ ra một số tiền khá lớn, khoảng 3.000 tỉ USD để mua trái phiếu Mỹ và Châu Âu nhằm đánh bóng uy tín. Lợi nhuận và hình ảnh long lanh của Trung Quốc khiến các quĩ đầu tư khắp thế giới đổ tiền vào Trung Quốc. Số nợ của Trung Quốc hiện nay vào khoảng 40.000 tỉ USD trong đó có lẽ là một nửa hoặc 2/3 là tiền của các quĩ đầu tư quốc tế chủ yếu là Mỹ.
Có một câu nói rất hay rằng, nếu bạn nợ ngân hàng vài chục nghìn đô la thì đó là vấn đề của bạn nhưng khi bạn nợ ngân hàng vài chục triệu đô la thì đó là vấn đề của ngân hàng. Trung Quốc đang trong hoàn cảnh thứ hai. Khi Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên nói về sự phá sản của Trung Quốc thì không ít người phản đối vì cho rằng sẽ không có chuyện đó. Trung Quốc bây giờ khác Liên Xô ngày trước, điều này đúng. Khi Liên Xô sụp đổ thì cả thế giới bình yên nhưng cái giá mà thế giới, chủ yếu là Mỹ và các nước phương Tây sẽ phải trả cho sự phá sản của Trung Quốc là rất lớn. Thậm chí là cả thế giới sẽ rơi vào khủng hoảng (1).
Thâm Quyến, một trung tâm kinh tế của Trung Quốc
Kịch bản mà ông Nguyễn Gia Kiểng hình dung về cách đối phó của Đảng cộng sản Trung Quốc trong nạn dịch Covid-19 là "chạy nợ" bằng cách cho phép các công ty mẹ chuyển hết tài sản cho các công ty con rồi tuyên bố phá sản. Với qui mô về dân số, diện tích và kỹ thuật đã tích lũy được thì Trung Quốc có thể rút lui và co cụm lại rồi tự phát triển một mình. Dịch Covid-19 là một cơ hội để Trung Quốc thú nhận sự phá sản của mình và cũng nhân cơ hội này để xóa nợ và co cụm lại.
Còn Việt Nam thì sao ?
Với không ít người Việt Nam thiếu kiến thức và hời hợt về chính trị thì cho rằng dù gì Đảng cộng sản Việt Nam cũng đã làm cho kinh tế Việt Nam khá hơn trong thời gian qua. Cuộc sống tốt hơn, nhà cửa, đường sá được xây dựng nhiều hơn... Những người có tiền đều thấy thoải mái và tiện nghi miễn là đừng đụng chạm đến chính trị.
Đúng là có chuyện như thế nhưng Đảng cộng sản Việt Nam không phải làm gì cả. Họ làm kinh tế bằng cách cóp nhặt mô hình Trung Quốc nhưng với qui mô nhỏ và kém xa so với Trung Quốc. Việt Nam cũng mở các khu công nghiệp với mọi sự dễ dãi để mời mọc các công ty đa quốc gia vào "bóc lột" sức lao động người dân. Việt Nam chào mời các công ty đa quốc gia đầu tư với những quảng cáo như "Việt Nam là đất nước ổn định chính trị, nguồn nhân công lao động rẻ và dồi dào…". Khi nguồn nhân công rẻ mạt và ngoan ngoãn ngày càng giảm sút thì Đảng cộng sản hoảng hốt, cả bí thư Nguyễn Thiện Nhân và Vương Đình Huệ đều công khai bày tỏ sự lo lắng khi người dân Việt Nam ngày càng "đẻ ít đi".
Đã từ lâu Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên khuyến cáo là Việt Nam cần giảm phụ thuộc vào xuất khẩu mà nên chú trọng vào thị trường trong nước với gần 100 triệu dân. Theo các chuyên gia thì khi kim ngạch xuất nhập khẩu (ngoại thương) vượt mức 50% GDP là nền kinh tế của bất cứ quốc gia nào cũng rơi vào tình trạng nguy hiểm. Khi đó sự ổn định của nền kinh tế quốc gia sẽ phụ thuộc vào nước ngoài, tức là mình phải chịu những tai nạn do người khác gây ra. Kim ngạch xuất khẩu Việt Nam năm 2019 vượt ngưỡng 500 tỉ USD trong khi GDP của Việt Nam chỉ hơn 200 tỉ USD, như vậy là ngoại thương Việt Nam lớn gấp 5 lần ngưỡng cho phép. Kinh tế Việt Nam phụ thuộc hoàn toàn vào bên ngoài.
Dịch cúm Covid-19 một lần nữa phơi bày sự thiển cận của Đảng cộng sản Việt Nam khi họ chần chừ và không dứt khoát "thoát Trung". Dù ông Nguyễn Phú Trọng và ban lãnh đạo tối cao đã lấy quyết định chuyển trục sang các nước dân chủ nhưng họ không đủ can đảm và bản lĩnh để công khai việc đó với 4 triệu đảng viên và 96 triệu người dân Việt Nam. Bản chất của các chế độ độc tài hoàn toàn trái ngược với dân chủ nên cho dù là một quyết định "sáng suốt" duy nhất từ ngày thành lập đảng đến nay họ vẫn không thể nào lấy quyết định dứt khoát.
Sự chuyển trục đã bắt đầu từ chuyến thăm Mỹ của Nguyễn Phú Trọng hồi tháng 7/2015, tuy nhiên sự xoay trục đã quá chậm chạp vì nhiều lý do. Lý do lớn nhất và quan trọng nhất là sự thiển cận và ngoan cố của Đảng cộng sản Việt Nam. Họ vẫn cố gắng để duy trì chế độ toàn trị bất chấp thiệt hại cho đất nước. Xin nhắc lại rằng Đảng cộng sản Việt Nam không hề muốn xoay trục sang Mỹ vì họ hiểu điều đó đồng nghĩa với sự cáo chung của đảng. Họ hy vọng là thời gian đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ còn kéo dài và trong thời gian đó họ có thể dân chủ hóa một mình hoặc thay tên đổi họ để trở thành một chính đảng văn minh và tiến bộ. Mọi toan tính của họ đã bị dịch cúm Covid-19 đảo lộn tất cả. Trung Quốc sẽ nhanh chóng rút lui và co cụm lại sau khi dịch cúm kết thúc. Các nước dân chủ, nhất là Mỹ có thể rơi vào khủng hoảng khi các quĩ đầu tư tài chính bị vỡ nợ vì cho Trung Quốc vay. Khi đó họ không thể nào giúp đỡ cho Việt Nam và nếu khủng hoảng kinh tế xảy ra với Việt Nam thì Đảng cộng sản sẽ phải trả giá đắt.
Cũng cần nói rõ một điều rằng bản thân Đảng cộng sản Việt Nam không hề muốn chuyển trục, họ chỉ làm điều đó khi không còn bất cứ sự lựa chọn này khác. Họ không hề có công lao gì trong việc này cả. Nếu bán được nước để duy trì chế độ thì họ cũng sẵn sàng. Vấn đề là Trung Quốc đã rút lui và co cụm lại nên không cần đến Việt Nam nữa. Chính Đảng cộng sản Việt Nam đã đưa đất nước vào quĩ đạo Trung Quốc để rồi chịu lệ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc. Những khốn khó mà người dân Việt Nam đang phải hứng chịu trong dịch Covid-19 đến từ sự thiển cận của Đảng cộng sản Việt Nam.
Đảng cộng sản Việt Nam đang rất khốn đốn vì Đại hội 13 đang đến gần. Báo cáo chính trị của đảng về hướng đi cho 5 năm tới sẽ viết những gì ? Sẽ can đảm công khai việc chuyển trục sang Mỹ và các nước dân chủ hay vẫn "lưỡi gỗ" kiên định con đường đi lên Chủ nghĩa Xã hội và trung thành với tư tưởng Mác-Lênin ? Nếu công khai chuyện xoay trục thì nội bộ sẽ rối loạn nhưng giấu giếm thì càng đổ vỡ lớn vì không ai còn tin vào những lời nói dối.
Sự chống đối sẽ rất gay gắt ngay trong nội bộ nếu Đảng cộng sản Việt Nam tiếp tục nói dối. Khi thuyền trưởng đổi hướng mà không thông báo cho thủy thủ đoàn biết thì sẽ xảy ra cảnh "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược". Các đảng viên sẽ không biết đường nào mà lần. Họ không biết phải bày tỏ thái độ thân Trung hay thân Mỹ và rồi có thể họ sẽ trở thành nạn nhân vì chính sự nhiệt thành của họ. Lịch sử đã xảy ra như vậy khi Đảng cộng sản Việt Nam xoay trục lần thứ nhất vào thập niên 60 "bỏ Liên Xô theo Trung Quốc" với hậu quả là hàng hoạt tướng tá và quan chức cao cấp bị trừng phạt mà không hiểu vì sao (2).
Không có một chế độ độc tài nào là sáng suốt vì họ tự quyết định mọi chuyện theo cách nghĩ của họ, vì quyền lợi của họ chứ không vì quyền lợi của dân tộc. Đảng cộng sản Trung Quốc có thể giỏi trong làm kinh tế nhưng họ lại sai lầm khi muốn làm bá chủ thế giới. Mô hình độc tài của họ làm cho cả thế giới lo sợ và vì thế Trung Quốc không thể có bạn. Trong dịch Covid-19 Trung Quốc chỉ còn mỗi người bạn là Hun Sen (Campuchia).
Không ai có thể đoán được Đảng cộng sản Việt Nam sẽ ra sao sau dịch cúm Covid-19 và cũng không ai biết được nội bộ Đảng cộng sản sẽ ra sao trong Đại hội 13 nhưng có một điều mà mọi người cần biết đó là Đảng cộng sản Việt Nam không có bất cứ giải pháp nào cho đất nước. Giải pháp cho đất nước chỉ có thể đến từ các tổ chức chính trị khác. Đã đến lúc người Việt Nam cần tìm hiểu về những giải pháp khác đó.
Việt Hoàng
(8/3/2020)