Chính trị và các hoạt động chính trị là một lĩnh vực đặt biệt quan trọng cho mỗi quốc gia. Chính trị quyết định tất cả. Chính trị đúng, đất nước có dân chủ và phồn vinh. Chính trị sai, đất nước thất bại và tụt hậu. Trong hoạt động chính trị có nhiều đặc điểm, ví dụ đấu tranh chính trị là phải có tổ chức, có tư tưởng chính trị, có đội ngũ, và phải biết tiên liệu. Tiên liệu tức là "dự báo tương lai". Đây là một khả năng đặc biệt của con người.
"Tiên liệu là yếu tố cốt lõi của chính trị. Cái khó là tiên liệu không phải là một phản ứng tự nhiên. Nó không có sẵn trong bản năng mà, trái lại, đòi hỏi vượt lên trên bản năng và vận dụng trí tuệ để vừa nhìn rõ thực tại vừa nhận ra hướng đi và điểm tới của thực tại" (1).
Muốn thay thế cái cũ thì phải có cái mới. Chính trị cũng vậy. Muốn thay thế đảng cộng sản thì phải có một chính đảng mới. Muốn thay thế giải pháp cộng sản thì phải có một giải pháp mới. Muốn thay thế một truyện thuyết cũ thì phải có một truyện thuyết mới. Cuộc cách mạng dân chủ lần này là hoàn toàn mới và chưa từng diễn ra trong lịch sử Việt Nam.
"Điều cần được ý thức rất rõ ràng là cuộc đấu tranh cho dân chủ là cuộc đấu tranh cách mạng hoàn toàn mới trong lịch sử nước ta bởi vì chúng ta chưa bao giờ có tự do và dân chủ. Đó là cuộc chiến đấu để mở ra cả một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên thứ hai trong lịch sử nước ta, kỷ nguyên của những con người Việt Nam tự do và của một nước Việt Nam dân chủ. Chính vì thế mà nó khó khăn, đòi hỏi một tư tưởng chính trị mới và một văn hóa mới. Nhưng cũng chính vì thế mà nó vinh quang" (2).
Dự án chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai là một truyện thuyết mới thay thế cho truyện thuyết cộng sản (một phiên bản cải tiến của truyện thuyết Khổng giáo).
Tất cả các cuộc thay đổi triều đại trong lịch sử Việt Nam đều xuất phát từ nội bộ cung đình chứ chưa bao giờ do trí thức lãnh đạo và khởi xướng, kể cả cuộc cách mạng cộng sản. Cuộc cách mạng dân chủ lần này phải do trí thức lãnh đạo khởi xướng và lãnh đạo. Đây là cuộc đổi đời chưa từng có trong lịch sử Việt Nam. Chỉ có thế Việt Nam mới thực sự bước vào kỷ nguyên dân chủ. Nếu không chúng ta chỉ thay đổi chế độ độc tài cộng sản bằng một chế độ độc tài khác mà thôi.
"Cuộc cách mạng dân chủ của chúng ta khác hẳn với cuộc cách mạng cộng sản. Nó là cuộc cách mạng của trí tuệ, lẽ phải và lòng quảng đại ; nó dứt khoát từ chối bạo lực và hận thù. Nhưng nó cũng vẫn là một cuộc cách mạng và phải cũng diễn ra theo qui luật của những cuộc cách mạng. Vì thế chúng ta không thể tiết kiệm những cố gắng để xây dựng một tổ chức mạnh về cả tư tưởng lẫn đội ngũ. Không thể đốt giai đoạn" (3).
Thế nào là một cuộc cách mạng dân chủ ? Diễn tiến của một cuộc cách mạng dân chủ ra sao ? Phương pháp hay lộ trình tranh đấu của một tổ chức chính trị để giành được chính quyền bằng phương pháp bất bạo động là gì ? Theo chúng tôi, phương pháp đó là :
"Mỗi một tổ chức chính trị sẽ đưa ra một ‘giải pháp thay thế’ với những khác biệt so với chính sách hiện hành, thuyết phục người dân, vận động tranh cử và cố gắng giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử công khai để trở thành đảng cầm quyền. Cuối cùng là thực thi những giải pháp đã đề nghị".
Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đang đi theo đúng lộ trình đó. Dự án chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai là để thay thế cho giải pháp cộng sản. Đây cũng là một truyện thuyết mới thay thế cho truyện thuyết cộng sản (một phiên bản cải tiến của truyện thuyết Khổng giáo). Chúng tôi đang bền bỉ và cố gắng thuyết phục người dân và trí thức Việt Nam ủng hộ cho giải pháp "dân chủ đa nguyên" đó. Đồng thời chúng tôi đang cố gắng xây dựng một đội ngũ nhân sự để, nếu được người dân bầu chọn làm đảng cầm quyền, có người thực thi dự án chính trị mà chúng tôi đã đề nghị.
Chúng tôi tin rằng Đảng cộng sản phải chấm dứt trong một tương lai rất gần vì nó không phù hợp với dòng chảy lịch sử và qui luật tự nhiên. Có ba kịch bản sẽ xảy ra cho cuộc cách mạng dân chủ sắp đến, đó là :
- Kịch bản Ba Lan. Đảng cộng sản cộng sản Ba Lan đàm phán với phong trào dân chủ và tiến hành một cuộc bầu cử tự do để người dân chọn ra đảng cầm quyền. Mọi thay đổi sau đó diễn ra trong hòa bình, trật tự và êm thắm.
- Kịch bản Romania. Tổng bí thư Đảng cộng sản Nicolae Ceausescu bị lật đổ bởi một cuộc đảo chính quân sự tháng 12/1989 và cả hai vợ chồng đều bị xử bắn ngay sau đó.
- Kịch bản Nga. Boris Yeltsin dẹp tan cuộc đảo chính lật đổ Gorbachev do những người cộng sản bảo thủ khởi xướng (8/1991) và sau đó trở thành tổng thống đầu tiên của nước Nga. Ông cầm quyền hai nhiệm kỳ và sau đó bàn giao lại cho Putin.
Kịch bản Ba Lan : mọi thay đổi diễn ra trong hòa bình, trật tự và êm thắm.
Kịch bản mà Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên mong muốn tất nhiên là kịch bản Ba Lan. Một cuộc thay đổi trong hòa bình. Không ai phải chết và không phải đổ một giọt máu nào. Chúng tôi phản đối mọi cuộc cách mạng bạo lực và đập phá. Dự án chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai có xác quyết rằng, cuộc cách mạng này : "không nhằm tiêu diệt hay hạ nhục bất cứ ai mà để tôn vinh mọi người, tôn vinh quyền làm người và quyền được hưởng hạnh phúc như một dân tộc lớn mà dân tộc ta rất xứng đáng để có".
Muốn có kịch bản Ba Lan thì có hai việc phải làm :
1. Về phía Đảng cộng sản thì lực lượng tiến bộ trong đảng phải mạnh lên và phải có quyết tâm lẫn viễn kiến để thấy được lối ra cho chính Đảng cộng sản và cho cả dân tộc.
2. Về phía người dân Việt Nam thì muốn hay không cũng phải ủng hộ cho một tổ chức đối lập đứng đắn để làm đối trọng với Đảng cộng sản. Không nên ngồi đợi (vì không thể có) một tổ chức chính trị hoàn hảo như trong giấc mơ. Thời đại của các minh quân và các "lãnh tụ thần thánh" đã chấm dứt từ lâu.
Muốn chiến thắng đảng cộng sản và thiết lập dân chủ cho Việt Nam thì phong trào dân chủ phải có một vài tổ chức chính trị thực sự có tầm vóc. Nhiệm vụ chính của các tổ chức đối lập là đưa ra một "giải pháp thay thế" cho "giải pháp cộng sản" và thuyết phục người dân rằng giải pháp đó sẽ mang lại tự do, dân chủ cho mọi người và sự phồn vinh cho đất nước. "Hành động" quan trọng nhất trong cuộc tranh đấu hiện nay chủ yếu là trên mặt trận lý luận và tư tưởng. Hai nhiệm vụ quan trọng hiện nay là thuyết phục và kết hợp.
Quần chúng cần một giải pháp mới và một niềm tin vào thắng lợi. Họ cần được hướng dẫn và lãnh đạo, quan trọng nhất, quần chúng cần biết sau chế độ cộng sản sẽ là gì ? Nếu không hình dung được tương lai thì quần chúng sẽ không ủng hộ cho bất cứ cuộc cách mạng nào. Giải pháp thay thế của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên được trình bày rất rõ ràng và đầy đủ trong Dự án chính trị có tên gọi : Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai.
Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên mong muốn Đảng cộng sản là tác nhân của sự thay đổi thay vì nạn nhân. Tuy nhiên nhìn vào thực tại thì thấy Đảng cộng sản vẫn ngoan cố chống lại trào lưu dân chủ tất yếu phải đến với Việt Nam. Họ không còn đồng thuận nên phải siết chặt dân chủ trong nội bộ đảng bằng cách "cơ cấu" toàn bộ cán bộ cho Đại hội 13 thông qua Tiểu ban nhân sự do ông Nguyễn Phú Trọng đứng đầu. Sự bất mãn gia tăng trong nội bộ đảng khiến họ mở chiến dịch bắt bớ và câu lưu các tiếng nói bất đồng. Nhà thơ Trần Đức Thạch, nhà văn Phạm Thành (Bà Đầm Xòe), nhà báo tự do Nguyễn Tường Thụy vừa bị bắt là một minh chứng.
Nhà thơ Trần Đức Thạch, nhà văn Phạm Thành (Bà Đầm Xòe), nhà báo tự do Nguyễn Tường Thụy vừa bị bắt.
Sau đại dịch Covid-19 thì các chế độ độc tài còn lại sẽ rất khốn đốn, trong đó có cả hai cường quốc là Nga và Trung Quốc. Đảng cộng sản Việt Nam cố tình nhắm mắt để không muốn nhìn thấy sự thật. Lần đầu tiên sau ba thập kỷ Trung Quốc thông báo không đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm 2020. Sau khi Trung Quốc rút lui và co cụm lại trước khi tan vỡ thì sự đe dọa và ảnh hưởng của Trung Quốc trên thế giới sẽ giảm xuống. Vai trò "xung kích" của Việt Nam sẽ không còn quá quan trọng trong việc bao vây, phong tỏa Trung Quốc. Mỹ và các nước dân chủ không còn lý do để o bế và cưng chiều Việt Nam như trước. Sức ép lên Việt Nam sẽ rất lớn.
Xin nhắc lại là cuộc cách mạng dân chủ lần này hoàn toàn khác và chưa từng xảy ra trong lịch sử Việt Nam. Cuộc cách mạng này bắt buộc phải do tầng lớp trí thức đảm nhiệm. Khác biệt lớn nhất và quan trọng của cuộc cách này này là quan niệm về chính trị. Phải xem chính trị là đạo đức ứng dụng, là một cố gắng thể hiện lẽ phải và các giá trị đạo đức trong xã hội.
Cứu cánh của chính trị là phục vụ và tôn vinh con người. Như vậy, bắt buộc những người hoạt động chính trị phải có sự hiểu biết về quốc gia và thế giới, hiểu biết về cách vận hành của các định chế quốc tế và bộ máy nhà nước. Đức tính mà những người làm chính trị cần có đó là sự dũng cảm, lòng bao dung, sự lương thiện, tôn trọng lẽ phải, sự thật và nhất là lý tưởng phục vụ con người và xã hội.
Việt Hoàng
(25/05/2020)
Chú thích :
(1) Quĩ đạo của chó (Nguyễn Gia Kiểng)
(2) Thử thẳng thắn trả lời một câu hỏi lớn (Nguyễn Gia Kiểng)
(3) Chọn lựa giữa vận động quần chúng và chính trị sa lông (Nguyễn Gia Kiểng)