Lý do chính khiến vấn đề nhân sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản không giải quyết được là vì người lãnh đạo phải là người đại diện tiêu biểu nhất cho đồng thuận của tổ chức và họ không có đồng thuận. Họ gượng gạo nói "kiên trì chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh" trong khi tất cả, kể cả Nguyễn Phú Trọng, đều biết rằng chủ nghĩa Mác-Lênin là tầm bậy còn tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh thì hoàn toàn không có.

Hội nghị lần thứ 14 của Ban chấp hành trung ương của Đảng cộng sản khóa XII khai mạc tại Hà Nội ngày 14/12 và kết thúc ngày 20/12. Ảnh minh họa

Nhân dịp Đảng Cộng Sản họp Hội Nghị Trung Ương 14 để chuẩn bị cho Đại Hội 13 sắp tới của họ, tôi có yêu cầu một số bạn trẻ trong Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên nghiên cứu các văn kiện được chuẩn bị cho Đại Hội 13, gồm báo cáo chính trị và báo cáo kinh tế - xã hội. Một tuần sau tất cả đều nói đọc các tài liệu này là một cực hình, một người nói yêu cầu của tôi trên thực tế là một hình phạt. Họ chỉ hơi châm biếm.

Hội nghị lần thứ 14 của ban chấp hành trung ương của Đảng Cộng Sản khóa XII (sau đây viết tắt là HNTW14) khai mạc tại Hà Nội ngày 14/12 và dự kiến kết thúc ngày 20/12. Hai mục đích chính của hội nghị này là hoàn tất các văn kiện trình Đại Hội Đảng lần thứ 13 (sau đây viết tắt là ĐH13) và quyết định nhân sự cho hai cơ quan đầu não của đảng là Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư cho 5 năm sắp tới, trong đó có bốn chức vụ được coi là chủ chốt : tổng bí thư đảng, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội. Hội nghị đã kết thúc hai ngày sớm hơn dự định dù chưa đạt được mục tiêu nhân sự. Phải hiểu như thế nào ?

Các văn kiện này, đánh giá một cách đầy tự hào là : "đã được tiến hành rất công phu, bài bản, chu đáo", "tập trung trí tuệ của đội ngũ lãnh đạo" và "thể hiện tầm cao trí tuệ của Đảng ta".

Tầm cao trí tuệ của đội ngũ lãnh đạo Đảng Cộng Sản

Các văn kiện chính, gồm "Báo cáo chính trị" được coi là báo cáo trung tâm và các báo cáo chuyên đề (gọi chung là "Báo cáo kinh tế - xã hội") gồm "Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030" và "Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 – 2025". Những tựa đề dài lòng thòng này tự chúng đã phần nào nói lên bản chất của các tài liệu được Trung Ương Đảng và ông Nguyễn Phú Trọng, người cầm đầu Đảng Cộng Sản đồng thời là trưởng ban soạn thảo các văn kiện này, đánh giá một cách đầy tự hào là : "đã được tiến hành rất công phu, bài bản, chu đáo", "tập trung trí tuệ của đội ngũ lãnh đạo" và "thể hiện tầm cao trí tuệ của Đảng ta".

Quả đúng là một khổ hình cho những ai cố đọc. Ba tài liệu dài gần bằng nhau, tổng cộng hơn 100 trang A4 và trên 110 ngàn chữ nhưng không đưa ra được một nhận xét hay một ý kiến đáng chú ý nào cả trên những vấn đề lớn của đất nước. Biển Đông, tài sản lớn nhất của Việt Nam đang bị Trung Quốc ngang ngược tuyên bố chiếm đoạt, được đề cập tới trong một câu là "ngày càng phức tạp, khó lường, đe dọa nghiêm trọng đến hoà bình, ổn định của khu vực và môi trường đầu tư phát triển". Tình hình gay go tại khu vực Châu Á và Thái Bình Dương được đánh giá là "tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định do cạnh tranh chiến lược, tranh chấp lãnh thổ, tài nguyên". Không một kết luận chiến lược nào. Cũng thế, sự lệ thuộc quá nhiều vào ngoại thương (trên 200% GDP) không được bàn tới. Sự hủy hoại môi trường chỉ được đề cập qua loa. Chiều dài của những văn kiện là do cách hành văn dài, luộm thuộm, lòng thòng, trùng lắp, viết để cố tình cường điệu chứ không có ý kiến. Thí dụ như : "Tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước ; gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm ; xây dựng Đảng là then chốt ; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội ; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên". Những câu như vậy đầy rẫy trong các văn kiện.

Cũng có những câu sai một cách lố lăng như :

"Tính chung cả thời kỳ Chiến lược 2011-2020, tăng trưởng GDP dự kiến đạt khoảng 5,9%/năm, thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao trong khu vực và trên thế giới. Quy mô GDP tăng gấp 2,4 lần, từ 116 tỉ USD năm 2010 lên 268,4 tỉ USD vào năm 2020".

Làm sao GDP có thể tăng gấp 2,4 lần từ 116 tỷ USD năm 2010 lên 268,4 tỷ năm 2020, trong vòng 10 năm, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm 5,9% ? Nếu ta bảo một cậu học sinh viên trung học tính nhẩm lại cậu ấy sẽ nói nếu GDP năm 2010 là 116 tỷ USD thì, với tỷ lệ tăng trưởng 5,9% mỗi năm, GDP năm 2020 chỉ là khoảng 200 tỷ USD mà thôi. (Chính xác là tăng gấp 1,77 lần, lên thành 205,8 tỷ USD). Một sai lầm lộ liễu như vậy mà trong hơn hai năm (các văn kiện được soạn thảo bắt đầu từ giữa năm 2018) không một ai nhìn thấy thì quả là tầm cao trí tuệ của của đội ngũ lãnh đạo cộng sản có vấn đề lớn. Sự ngạc nhiên không dừng ở đó bởi vì tháng 9 năm nay, hơn một tháng trước khi báo cáo này được công bố, chính quyền đã thông báo rằng GDP năm 2020 đã được ước tính lại và đã vượt 300 tỷ USD. Các con số kinh tế của chế độ cộng sản này không chỉ sai trong cách tính mà còn rất tùy tiện.

Cũng không thiếu những câu vô duyên như : "Văn hóa trong chính trị và trong kinh doanh bước đầu được coi trọng". Nghĩa là cho tới gần đây văn hóa không được coi trọng trong chính trị và kinh doanh ? Hay "Bộ máy nhà nước bước đầu được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với tinh giản biên chế". Đó là sau hơn 45 năm cầm quyền trên cả nước !

Bối rối của Đảng Cộng Sản là tuy nói "tư duy lý luận của Đảng có bước phát triển" và "Nhận thức về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng đầy đủ hơn" nhưng những người lãnh đạo Đảng Cộng Sản vẫn chưa hiểu thế nào là kinh tế thị trường. Hoặc là kinh tế thị trường hoặc là kinh tế hoạch định chứ không thể có kế hoạch nhà nước trong một nền kinh tế thị trường. Chính sự lấn cấn này khiến cho các lý luận của họ chỉ có thể là vớ vẩn.

Vả lại làm sao có thể hoạch định kinh tế được khi kinh tế hoàn toàn lệ thuộc vào bối cảnh bên ngoài ? Bình thường khi ngoại thương –tổng số xuất khẩu và nhập khẩu- vượt mức 50% GDP là đã có vấn đề rồi, huống chi ngoại thương của Việt Nam hiện là trên 200% GDP.

Còn bối cảnh bên ngoài ? Đại dịch Covid-19 đang tàn phá tất cả các nền kinh tế đối tác của Việt Nam và vẫn chưa chấm dứt. Ngay cả các nước phát triển nhất, với những khả năng tiên liệu cao nhất, cũng chưa thể biết phải cần bao nhiêu năm mới lấy lại được mức độ hoạt động kinh tế trước đại dịch. Về dịch Covid-19, các văn kiện báo cáo chính trị và báo cáo kinh tế - xã hội cũng chỉ biết nói một cách chung chung là "dịch bệnh Covid-19 đã tác động rất nghiêm trọng đến ngành du lịch và nhiều ngành dịch vụ".

Điều đáng chú ý trong báo cáo chính trị lần này là ban lãnh đạo cộng sản vẫn ngoan cố chống lại khuynh hướng đổi mới về dân chủ mà họ gọi là "tự diễn biến, tự chuyển hóa" và đồng hóa nó với sự xuống cấp về tư tưởng và đạo đức chính trị. Báo cáo chính trị viết : "Chỉ đạo quyết liệt, tập trung công tác kiểm tra, giám sát, phòng, chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ". Hai ngày trước HNTW14, ngày 12/12, ông Nguyễn Phú Trọng trong một bài chuẩn bị cho hội nghị đã viết : "Đấu tranh chống tham nhũng phải gắn liền với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Điều này có nghĩa là chống tham nhũng cũng là môt lý cớ để triệt hạ những người muốn dân chủ hóa chế độ. Ông Trọng và những người chung quanh ông không đủ sáng suốt để nhìn dân chủ hóa như một lối thoát cho Đảng Cộng Sản. Họ hô hào đẩy mạnh đổi mới nhưng lại thù ghét tự diễn biến, tự chuyển hóa. Đổi mới nhưng không thay đổi.

Khó có thể nghĩ rằng gần 200 ủy viên trung ương kém đến nỗi không nhìn thấy những sai khuyết của các văn kiện chuẩn bị ĐH13. Giả thuyết hợp lý hơn là họ không đọc hoặc chỉ đọc qua loa vì biết là các văn kiện này không quan trọng.

Ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và ông thường trực ban bí thư Trần Quốc Vượng đều đã gào thét thống thiết rằng nếu không giải quyết tốt được vấn đề nhân sự lãnh đạo thì sự nghiệp 75 năm của đảng sẽ tan tành.

Với sự nhất trí rất cao

Mục đích quan trong hơn nhiều của HNTW14 là quyết định nhân sự cho hai cơ quan đầu não của đảng là Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư cho Khóa 13 trong 5 năm sắp tới. Thông báo của Trung Ương Đảng viết :

(…) Tại Hội nghị lần thứ 14, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thảo luận dân chủ, kỹ lưỡng, bỏ phiếu biểu quyết với sự nhất trí rất cao nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, bao gồm cả nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XII tái cử và nhân sự lần đầu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Ban Chấp hành Trung ương giao cho Bộ Chính trị và Tiểu ban Nhân sự tiếp tục xem xét, bổ sung, hoàn thiện các phương án nhân sự theo đúng Phương hướng công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII và quy trình công tác nhân sự đã đề ra để báo cáo Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định tại Hội nghị Trung ương 15 sắp tới (…).

Tại sao đã "biểu quyết với sự nhất trí rất cao" mà còn phải "tiếp tục xem xét, bổ sung, hoàn thiện" chờ hội nghị trung ương 15 sắp tới xem xét và quyết định ? Đã thế còn phải ngừng hội nghị hai ngày trước dự định. Triệu tập hội nghi trung ương thứ 15 là một điều không bình thường và khó khăn trong hoàn cảnh đang có dịch Covid-19. Giả thuyết có nhiều triên vọng đúng nhất là HNTW14 đã gặp bế tắc trong vấn đề chọn lựa nhân sự lãnh đạo đến độ có tiếp tục thảo luận cũng không đi đến đâu và đành phải ngừng lại để giải quyết trong hậu trường.

Nhưng bế tắc không nhất thiết đồng nghĩa với xung đột. Người ta không thấy một dấu hiệu căng thẳng nào, như trong hai đại hội 11 và 12 trước đây khi có tranh giành giữa Trương Tấn Sang, Nguyễn Tấn Dũng và Nguyễn Phú Trọng. Trong các đại hội đảng trước đây người ta biết trước ai sẽ là tổng bí thư ai, chủ tịch nước, thủ tướng ít nhất hai tháng trước ngày khai mạc đại hội. Lần này hầu như không có đấu đá nhưng cũng không tìm ra được người lãnh đạo. Điều này không có nghĩa là tất cả những người lãnh đạo cao nhất đều không xứng đáng. Nói chung họ văn minh và hiểu biết hơn hẳn các ông Hồ Chí Minh, Trương Chinh, Lê Duẩn, Lê Đức Thọ v.v. trước đây. Lý do chính khiến vấn đề nhân sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản không giải quyết được là vì người lãnh đạo phải là người đại diện tiêu biểu nhất cho đồng thuận của tổ chức và họ không có đồng thuận. Họ gượng gạo nói "kiên trì chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh" trong khi tất cả, kể cả Nguyễn Phú Trọng, đều biết rằng chủ nghĩa Mác-Lênin là tầm bậy còn tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh thì hoàn toàn không có. Mỗi người trong ban lãnh đạo đều biết mình đang nói dối và cũng biết là những người khác đang nói dối. Cam kết trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh như vậy trên thực tế chỉ là cam kết không suy nghĩ. Như vậy làm sao có thể có đồng thuận ? Khi không có một tư tưởng chung thì người ta không thể kết hợp lâu dài. Hy vọng có thể hợp tác trên những vấn đề cụ thể chỉ là một ảo tưởng bởi vì đặc tính của các vấn đề cụ thể là chúng luôn luôn có những giải đáp khác nhau và gây chia rẽ. Một tư tưởng chính trị chung khiến những người có những đề nghị khác nhau trên một vấn đề cụ thể nhận ra rằng các giải pháp tuy khác nhau nhưng vẫn nhắm cùng một định hướng. Không có một tư tưởng chính trị chung thì chia rẽ là điều chắc chắn. Vấn đề nhân sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản không có giải đáp bởi vì nó tương đương với tìm người đại diện tiêu biểu cho một cái gì không có. Cho tới nay Đảng Cộng Sản đã may mắn có được một người lãnh đạo như ông Nguyễn Phú Trọng, một người còn có thể nói trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh mà không thấy ngượng nhưng tình trạng sức khỏe của ông không còn cho phép ông đảm nhiệm vai trò này nữa. Mọi giải pháp thay thế ông đều không ổn.

Từ nhiều tháng trước cả hai người lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng Sản –ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và ông thường trực ban bí thư Trần Quốc Vượng- đều đã gào thét thống thiết rằng nếu không giải quyết tốt được vấn đề nhân sự lãnh đạo thì sự nghiệp 75 năm của đảng sẽ tan tành. Bây giờ thì đúng là vấn đề không có giải đáp thỏa đáng.

Một đoạn tuyệt hoàn toàn và dứt khoát

Như vậy cả hai mục tiêu của HNTW14 vừa qua đều thất bại. Việc thông qua các văn kiện nhàm chán và vô nghĩa là một thú nhận thất bại về tư tưởng chính trị ; thất bại trong có gắng giải quyết vấn đề nhân sự lãnh đạo là hậu quả của của thất bại về tư tưởng chính trị và báo hiệu những khó khăn rất lớn trong tương lai. Nhưng điều quan trọng nhất của ĐH13 là đã hoàn toàn không có một góp ý nào từ nhân dân và trí thức. Trước đây mỗi dịp đại hội đảng đều có những thảo luận, yêu cầu và kiến nghị từ trí thức trong và ngoài nước, kể cả các đảng viên lão thành đã từng giữ những chức vụ tương đối quan trọng trong bộ máy đảng và nhà nước. Trước Đại hội 12, tháng 01 năm 2016, cũng đã có kiến nghị của 127 người ký tên chung và nhiều phát biểu với tư cách cá nhân. Lần này thì tuyệt đối không, ngay cả trên mạng xã hội, dù đã có những tranh cãi gay go về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và về Donald Trump. Đại hội đảng lần này chỉ còn là chuyện riêng của đảng, không ai quan tâm. Nhân dân Việt Nam đã đoạn tuyệt một cách hoàn toàn và dứt khoát với Đảng và chế độ cộng sản. Dưới mắt nhân dân Việt Nam, Đảng Cộng Sản chỉ còn là một lực lượng chiếm đóng và thống trị. Nghĩa là một lực lượng thù địch.

Những người cộng sản, kể cả những người sẽ lãnh đạo Đảng cộng sản đã có cuộc sống sung túc hơn đa số đồng bào của họ, đã có điều kiện học hỏi để có trình độ văn hóa cao và cũng đã có kinh nghiệm điều hành các cơ quan và các công ty. Nói chung họ vẫn sẽ là những người rất may mắn. Ảnh minh họa Khu biệt thự đẹp nhất Hà Nội

Như vậy tương lai của Đảng Cộng Sản sẽ ra sao ?

Tệ hơn một cạn kiệt về ý kiến, Đảng Cộng Sản còn phải cố bám lấy một chủ nghĩa độc hại đã ruỗng nát mà ngay cả trong nội bộ đảng cũng không còn ai tin. Sau hơn ba thập niên mất lý tưởng, Đảng Cộng Sản cũng đã mất luôn đoàn kết trong nội bộ. Tuy vậy nó vẫn tiếp tục thống trị dân tộc Việt Nam một cách hung bạo. Bao lâu nữa ?

Không phải là những người lãnh đạo cộng sản không hiểu rằng tình trạng thách thức này không thể tiếp tục, nhưng họ không nhìn thấy giải pháp. Họ kế thừa di sản của Hồ Chí Minh và Lê Duẩn, những người đã thành công không phải vì sáng suốt mà vì nông cạn. Đảng Cộng Sản đã chiến thắng sau một cuộc nội chiến tàn khốc làm đất nước tan hoang và sáu triệu người chết ; nó cũng đã phạm vô số tội ác khác trước và sau chiến tranh, chỉ để cuối cùng nhận ra rằng chủ nghĩa Mác-Lênin là một sai lầm. Các cấp lãnh đạo cộng sản kế tiếp đã nghĩ rằng họ đã đi quá xa để có thể chuyển hóa về dân chủ một cách an toàn. Nguyễn Phú Trọng là một trong những người lãnh đạo cộng sản cuối cùng đại diện cho tâm lý tuyệt vọng đó.

Nhưng bây giờ tình hình đã khác nhiều. Hơn 45 năm đã trôi qua từ ngày 30/04/1975 và cả một thế hệ cũng đã trưởng thành kể từ khi người tù binh Việt Nam Cộng Hòa cuối cùng rời trại cải tạo. Tuyệt đại đa số những người cộng sản, kể cả những người sẽ lãnh đạo Đảng Cộng Sản sau Đại Hội 13, không có trách nhiệm gì về những sai lầm và tội ác trong quá khứ. Nếu Việt Nam chuyển hóa về dân chủ, Đảng Cộng Sản có thể mất chính quyền và tan rã sau một cuộc bầu cử tự do như các đảng cộng sản Đông Âu trước đây nhưng các đảng viên cộng sản không có gì để phải lo âu. Họ có thể mất một số đặc quyền đặc lợi nhưng dù sao họ cũng đã là những người được thụ hưởng nhiều nhất trong đại khối dân tộc rồi. Họ đã có cuộc sống sung túc hơn đa số đồng bào của họ, đã có điều kiện học hỏi để có trình độ văn hóa cao và cũng đã có kinh nghiệm điều hành các cơ quan và các công ty. Nói chung họ vẫn sẽ là những người rất may mắn. Tương lai của họ không hề bị đe dọa. Hơn nữa, từ nay họ sẽ được sống an toàn, hạnh phúc, lương thiện và tự hào trong một đất nước Việt Nam dân chủ, hòa giải và hòa hợp để cùng chinh phục tương lai.

Ngược lại, nếu họ nghe lời Nguyễn Phú Trọng để tiếp tay ngoan cố duy trì chủ nghĩa Mác-Lênin và chế độ độc tài toàn trị, họ sẽ mắc tội đồng lõa ngoan cố dày đạp dân tộc và ngăn cản bước tiến của đất nước về một tương lai xứng đáng. Đó sẽ thực sự là một sai lầm rất lớn bởi vì chế độ này đàng nào cũng phải cáo chung và sắp cáo chung. Nó không còn lý tưởng chung, không còn đoàn kết nội bộ và bị nhân dân thù ghét, trong một thế giới mà làn sóng dân chủ đang ào ạt dâng lên. Sự ngoan cố không kéo dài được chế độ mà còn có thể tạo ra một sự phẫn nộ lớn với những hậu quả không lường được.

Chọn lựa đúng đắn nhất của những người cộng sản ở lứa tuổi dưới 60 là nói KHÔNG với Nguyễn Phú Trọng và cố gắng đẩy mạnh xu thế tự diễn biến tự chuyển hóa để hòa nhập trong đại gia đình dân tộc. Để cứu đảng mình và chính mình.

Nguyễn Gia Kiểng

(29/12/2020)

Nguyễn Văn Nên được phép dùng 7.500 tỉ đồng để "xử" Lê Thanh Hải

Nguyễn Duy, Thoibao.de, 29/12/2020

Có thể nói chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là diễn ra Đại hội 13, vậy mà ông Nguyễn Phú Trọng đã cho đẩy mạnh công cuộc xử lý ổ tham nhũng Lê Thanh Hải. Không biết số tiền 7.500 tỷ đồng đó có xuống được tay những người dân oan hay không ? Khả năng là không thể xuống được vì phía thanh tra chính phủ chưa thừa nhận phía chính quyền sai.

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ dùng tiền từ dự án Thủ Thiêm để giải quyết các tồn đọng ở Thủ Thiêm. Ảnh : Người Đô Thị

Tiền rót xuống chủ yếu là để cho quan chức xà xẻo. Có thể có một số đền bù, nhưng đó là những khoản đền bù mà phía chính quyền thừa nhận, còn với dân oan thì chắc chắn vẫn không có một xu. Một khi chính trung ương bật đèn xanh cho một khoản tiền xử lý thì nó cũng tạo sự kỳ vọng đối với dân Thủ Thiêm, đó là điều cần thiết để Nguyễn Văn Nên ra tay xử lý sai phạm đến nơi đến chốn vì ban đầu ông ta sẽ có sự ủng hộ của dân.

Theo báo chí cộng sản thì Thành phố Hồ Chí Minh đã thu 14.000 tỉ đồng từ dự án Thủ Thiêm, đã chi thực hiện hơn 7.000 tỉ, còn lại khoảng 7.500 tỉ. Chính phủ sẽ chấp thuận chủ trương cho phép thành phố này chi nguồn tiền này theo thẩm quyền của Thành phố để ưu tiên giải quyết các vấn đề Thủ Thiêm.

Như vậy thì lâu nay chính quyền thành phố dưới thời Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân, Nguyễn Văn Đua và Tất Thành Cang đã ém 7.500 tỷ này không chịu chi ra giải quyết những vấn đề kiện cáo của bà con dân Thủ Thiêm nhiều năm qua.

Đây là tín hiệu trung ương ép Nguyễn Văn Nên phải nhúng tay vào Thủ Thiêm

Với việc cho phép Nguyễn Văn Nên dùng 7.500 tỷ ấy, mới nhìn tưởng như là trao cho ông Nên thêm công cụ xử lý vấn đề Thủ Thiêm nhưng thực chất không phải vậy, đấy là ép ông Nên phải làm dứt điểm vấn đề này. Vấn đề Thủ Thiêm là vấn đề gai góc không ai muốn xử lý đống vỏ ốc này cả. Nó rất khó vì có dính dáng tới những nhân vật mà có thể nói là nắm quyền uy bậc nhất Sài Gòn.

Trước áp lực của Trung ương như vậy, chiều 25/12, ông Nguyễn Văn Nên dẫn đầu đoàn công tác Thành phố làm việc với Quận ủy Quận 2 về các vấn đề liên quan đến đề án sắp xếp các đơn vị hành chính, vấn đề Thủ Thiêm, thành lập Thành phố Thủ Đức…

Trong buổi làm việc ông Bí thư Quận ủy Quận 2 – Nguyễn Phước Hưng đã báo cáo với ông Nên rằng, người dân đang lo lắng về tình hình đền bù, tái định cư khi khu vực tranh chấp của họ sắp trở thành khu vực dưới quyền quản lý của Thành phố Thủ Đức. Thông thường mỗi lần chuyển đổi cơ cấu tổ chức đơn vị hành chính thì bộ máy chính quyền mới thường hay đổ lỗi cho bộ máy cũ mà kéo dài vấn đề đền bù.

Nguyễn Văn Nên và Võ Văn Hoan

Cuộc họp về vấn đề sử dụng khoản tiền 7.500 tỷ này ông Nguyễn Văn Nên có kéo theo ông Võ Văn Hoan – người mà vào năm 2018 đã báo cáo mất bản đồ quy hoạch gốc làm bà con 5 khu phố thuộc 3 phường An Khánh, Bình Khánh, Bình An mất đất vào tay tập đoàn Mafia chính trị Lê Thanh Hải. Nay ông Hoan là phó chủ tịch UBND thành phố tham dự để hỗ trợ ông Nên trong vấn đề giải quyết đền bù. Được biết việc thu hồi đất oan diễn ra ở 5 khu phố và khu 4,3 ha nhưng ông Võ Văn Hoan chỉ nói là chỉ đền bù cho người dân thuộc khu 4,3 hecta ở Thủ Thiêm, còn lại dân 5 khu phố kia vẫn bị chính quyèn quỵt.

Như vậy dù muốn dù không, khi đã có 7.500 tỷ trong tay thì ông Nguyễn Văn Nên sẽ không có lý do gì để chần chừ giải quyết vấn đề Thủ Thiêm nữa.

Nước cờ cao của ông Nguyễn Phú Trọng

Không biết bằng cách nào ông Nguyễn Phú Trọng nắm được con số 7.500 tỷ còn đọng lại trong vấn đề Thủ Thiêm mà bây giờ ông hối thúc Nguyễn Văn Nên phải vội vã gặp mặt bí thư quận ủy quận 2 để giải quyết. Vụ án Thủ Thiêm nó là một vụ án vô cung phức tạp, nó không những liên quan tới phần oan của dân mà còn liên quan đến phần sai phạm nghiêm trọng của quan chức. Việc chi ra số tiền 7.500 tỷ nếu không khéo ông Nên dính đến sai phạm tiếp chứ không dễ, chính vì vậy ông Nên phải khai thác Tất Thành Cang mới có đủ dữ liệu giải quyết vấn đề oan ức ở Quận 2 hiện nay. Mà một khi đã khai thác Tất Thành Cang thì đường nào những lời khai đó nó cũng dẫn việc công an thành phố phải tìm đến Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân và Nguyễn Văn Đua.

Trong cuộc họp Võ Văn Hoan nói rằng thành phố đã thu 14.000 tỉ đồng từ dự án Thủ Thiêm, đã chi thực hiện hơn 7.000 tỉ, còn lại khoảng 7.500 tỉ. Từ khi có kết luận thanh tra, Thành phố Hồ Chí Minh đã ngưng chi khoản tiền này. Như vậy là ông Hoan đã đổ lỗi cho thanh tra chính phủ giam khoản tiền này lại, trong khi từ quy hoạch đến thực hiện dự án đều thuộc thẩm quyền thành phố. Hồi năm 2018, khi đó dân đòi kiểm tra bản đồ quy hoạch gốc ứng với quyết định quy hoạch do ông Võ Văn Kiệt ký thì ông Hoan đã làm mất tấm bản đồ quý giá này. Có thể nói trong cái sai phạm Thủ Thiêm đó không thể thiếu vai trò của ông Võ Văn Hoan được. Ông Hoan cũng nói rằng "Vừa qua, họp với Chính phủ, Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất sử dụng nguồn tiền này. Chính phủ đã thuận chủ trương cho phép Thành phố xem phần tiền là kết dư ngân sách, sử dụng nguồn tiền theo thẩm quyền của Thành phố theo đúng quy định pháp luật. Cho phép Thành phố sử dụng tiền này chi trước hết và ưu tiên những vấn đề liên quan đến Thủ Thiêm, có nguồn tiền sẽ giúp Thành phố có nguồn lực giải quyết những vấn đề lo lắng của người dân. Hiện nay UBND Thành phố đang giao cho Sở Tài chính thành lập danh mục báo cáo Hội đồng nhân dân Thành phố sử dụng nguồn tiền này đúng quy định khi Chính phủ chính thức cho phép sử dụng nguồn tiền".

Liệu Võ Văn Hoan có dính chàm không ?

Trong báo cáo của Võ Văn Hoan dường như có điều gì đó mờ ám trong việc sử dụng khoản tiền 7.500 tỷ đồng này. Nếu không giải trình suôn sẻ với Trung ương rất có thể chỉ cần quẳng miếng mồi 7.500 tỷ ông Nguyễn Phú Trọng lại kéo ra hàng loạt sai phạm khác. Võ Văn Hoan là một người trong diện nghi vấn.

Không chỉ một mình Nguyễn Văn Nên bị dí mà Trần Lưu Quang cũng đang bị Trung ương dí

Nguyễn Văn Nên thì vội vã họp với đảng ủy quận 2, còn Trần Lưu Quang thì đi khu vực quận 9 để làm việc với bà con nhân dân thành phố ở quận này để tìm sự ủng hộ, và đồng thời ông cũng làm việc với quận ủy quận 9 về vấn đề thành lập thành phố Thủ Đức. Khi đó chuyện của Quận 2 thành chuyện chung của thành phố Thủ Đức rồi.

Như vậy là khi Trung ương giao xuống nhiệm vụ xử lý vấn đề Thủ Thiêm thì cả Nguyễn Văn Nên và Trần Lưu Quang cùng xuất quân. Đây là vấn đề phối hợp của nhóm Tây Ninh xử lý vấn đề tiêu cực thành phố lớn nhất nước này. Trần Lưu Quang lo vòng ngoài nhưng áp lực đối với ông ta cũng không hề nhỏ. Như đã nói, Nguyễn Văn Nên, Trần Lưu Quang và Đinh Thanh Nhàn là 3 nhân vật trụ cột phải xử lý dứt điểm vụ đại án này.

Tại cuộc tiếp xúc, Trần Lưu Quang có gặp Lâm Đình Thắng – bí thư Quận ủy quận 9, và Ngô Tuấn Nghĩa – nguyên chính ủy Bộ tư lệnh Thành phố và có mời một số cử tri khu vực Quận 9. Tuy nói là cử tri nhưng đó chủ yếu là cán bộ lão thành của thành phố sống trên địa bàn này. Đây là công tác dân vận của Trần Lưu Quang muốn thông qua các bô lão này thuyết phục người dân ủng hộ nhóm Tây Ninh của ông phá án.

Tại cuộc họp có một cử tri phát biểu cho rằng một khi Quốc hội đã đồng ý cho thành lập thành phố Thủ Đức thì các vấn đề liên quan đến Thủ Thiêm phải được giải quyết rốt ráo. Các cử tri cũng quan tâm đến việc triển khai đề án chính quyền đô thị. Cử tri Nguyễn Hữu Châu đánh giá việc thành lập thành phố Thủ Đức không đơn thuần là việc sáp nhập hệ thống chính quyền và quy hoạch đô thị. Thành phố cần giải quyết dứt điểm tồn tại ở khu đô thị mới Thủ Thiêm để đảm bảo lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người dân bị giải tỏa.

Trần Lưu Quang cũng bị áp lực rất lớn cùng với Nguyễn Văn Nên

Có thể nói sau khi gặp lãnh đạo và và các bô lão tại quận 9, thay vì tìm kiếm sự ủng hộ ông Trần Lưu Quang lại gặp thêm một áp lực nữa từ những vị bô lão sống tại quận này. Trên thì áp lực trung ương, dưới thì áp lức các bô lão thì có thể nói Trần Lưu Quang và Nguyễn Văn Nên đang trong thế áp lực ghê gớm.

Liệu Nguyễn Văn Nên và Trần Lưu Quang không có đường lùi không ?

Ghế lãnh đạo thành phố lớn nhất nước là một cái ghế rất béo bở không phải ai muốn cũng được đâu. Làm bí thư thành phố này thì rất dễ vào tứ trụ, còn làm phó bí thư thường trực thì có thể nói cơ hội vào Bộ Chính trị rất lớn. Hai ghế ngon vậy mà ông Nguyễn Phú Trọng đều giao cho cả hai người Tây Ninh thì rõ ràng kèm theo đó là trách nhiệm lớn. Cả Trần Lưu Quang và Nguyễn Nguyễn Văn Nên phải hoàn thành nhiệm vụ mà đã 5 năm chính ông Trọng không làm được.

Tại cuộc họp với lãnh đạo và cử tri quận 9, khi tiếp cận ý kiến của cử tri thì ông Trần Lưu Quang biết ngay đây là áp lực rất lớn đè lên ông. Áp lực này kết hợp với áp lực đến từ Trung ương nó trở thành áp lực kép làm ông Trần Lưu Quang và cả ông Nguyễn Văn Nên đều không có đường lùi. Trong cuộc họp này, ông Trần Lưu Quang đã xin lỗi cử tri vì thời gian qua Thành phố triển khai những việc liên quan đến các vấn đề về dự án Thủ Thiêm còn chậm.

Đáp lại cử tri, ông Trần Lưu Quang nói rằng, hiện đã có nghị quyết chuyên đề về vấn đề này. Ban cán sự đảng UBND Thành phố đang chỉ đạo UBND Thành phố cùng các đơn vị có liên quan đẩy nhanh tiến độ giải quyết. Trong đó có việc xử lý đền bù bổ sung cho dân khu 4,3 hecta nằm ngoài ranh dự án ; trả lời cho người dân 5 khu phố thuộc 3 phường ở quận 2 về việc có nằm trong quy hoạch dự án hay không.

Ngoài ra, vấn đề quan trọng nữa cần thúc đẩy là làm sao để tiếp tục kêu gọi đầu tư xây dựng khu đô thị Thủ Thiêm, phát triển nơi đây thành trung tâm tài chính có tầm cỡ. Ông Quang nói tiếp "Nếu không tổ chức mô hình chính quyền kiểu mới thì chúng ta vẫn phải xử lý câu chuyện của Thủ Thiêm. Và việc gì ra việc đó, vấn đề Thủ Thiêm Thành phố sẽ làm đúng quy định".

Trần Lưu Quang và Nguyễn Văn Nên đứng giữa một rừng thế lực cũ thành phố

Liên quan đến đề án chính quyền đô thị, ông Quang cho hay việc Trung ương cho Thành phố triển khai mà không cần qua thí điểm là một tín hiệu vui và phù hợp quy định. Ông Quang phân bua : Sở dĩ Hà Nội và Đà Nẵng phải thí điểm là vì thời điểm tháng 10/2019 khi Hà Nội và Đà Nẵng thực hiện thì Luật chính quyền chính địa phương sửa đổi, trong đó có quy định cụ thể vấn đề này, chưa có hiệu lực.

Có thể kết luận rằng, trong thế này hai ông Nguyễn Văn Nên và Trần Lưu Quang đã phóng lao thì phải theo lao rồi. Chuyện Thủ Thiêm hai ông này có không muốn cũng phải giải quyết, nhưng giải quyết nổi hay không thì hãy chờ hồi sau sẽ rõ.

Nguyễn Duy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 29/12/2020

*********************

Đảng đứng trước nguy cơ sụp đổ – Ba lĩnh vực Đại hội 13 cần tự đổi mới

Lan Anh, Thoibao.de, 27/12/2020

Ba lĩnh vực hết sức quan trọng mà Đảng cộng sản Việt Nam cần phải ưu tiên đổi mới trong bối cảnh đảng này đang chuẩn bị và hướng tới kỳ Đại hội lần thứ 13 chính là đổi mới tư duy, đổi mới chính sách và đổi mới cách làm về nhân sự, hai nhà quan sát thời sự, chính trị Việt Nam nói với BBC hôm thứ Sáu.

Các đại biểu biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 14 khóa XII hôm 18-12

Hôm 25/12 từ Hà Nội, cựu Đại biểu quốc hội Việt Nam, Tiến sỹ Phạm Thị Loan bình luận với BBC, trong bối cảnh đảng cộng sản Việt Nam vừa chính thức thông báo Đại hội 13 sẽ nhóm họp từ ngày 25/01 đến ngày 02/02/2021 :

"Từ nay đến Đại hội còn đúng một tháng, nhưng nhìn rộng ra và sâu hơn, tôi thấy mặc dù đảng trong nhiệm kỳ vừa qua đã làm được nhiều việc, từ ổn định nền kinh tế, chống tham nhũng cho tới chống đại dịch Covid-19 tương đối đáng ghi nhận, vẫn còn nhiều việc cần phải làm.

"Trước hết tôi nghĩ rằng đảng cần đổi mới cách thức tư duy về làm nhân sự, đường lối và nhiều việc khác.

Về nhân sự, tôi thấy đảng cũng đã có sự chuẩn bị, nhưng cách làm cần phải đổi mới, sao cho dân chủ, thực chất hơn và nó cần mở rộng ra, cần đi tới cả cơ sở, để có thể có được nhiều người tài tham gia hơn và với những người đã chứng tỏ được năng lực, thì cần phải tạo điều kiện để họ tiếp tục làm việc.

"Tôi không đi vào chi tiết, nhưng ở nhiệm kỳ vừa rồi, trong Tứ trụ, thì điều hành của phía Chính phủ nhất là trong năm 2020 chống đại dịch theo tôi là khá tích cực, hiệu quả, về Quốc hội thì người lãnh đạo cơ quan lập pháp cũng đã làm được nhiều việc.

"Tôi nghĩ về vấn đề "trường hợp đặc biệt" thì chắc đảng cũng đã có tiêu chuẩn, chủ trương, nhưng theo tôi trường hợp đặc biệt cũng phải bao gồm cả đặc biệt về năng lực và các điều khác, riêng về phụ nữ làm lãnh đạo tham gia Tứ trụ, Bộ Chính trị, Ban bí thư, Trung ương v.v…, không đi vào trường hợp cụ thể, nhưng tôi thấy là cái gì người ta đã được ghi nhận và người ta cũng vẫn có năng lực, khả năng, sức khỏe và xét đầy đủ các tiêu chí chẳng hạn uy tín v.v… thì nếu được, vẫn nên bầu cho họ.

"Hơn nữa, nếu những cán bộ phụ nữ đó là những người có tài, có đức, có những tâm huyết, bên cạnh các yếu tố khác và đã được thể hiện ra trong quá trình tham gia quản lý, lãnh đạo, thì theo tôi nên tiếp tục bầu cho họ tham gia, bởi vì sức khỏe thì họ vẫn còn có thể tham gia được.

"Điều này thực ra cũng đúng với nói chung, nhưng đồng thời tôi nghĩ là cũng cần đổi mới cách thức suy nghĩ và làm nhân sự để ngoài việc dân chủ hơn, công khai hơn, thì làm sao các lớp trước cũng cần mở đường, nhường đường cho các lớp sau, các lớp trẻ, để người ta có điều kiện tham gia, còn những người đã tham gia nhiều, đã có tuổi, thì vẫn có thể tham gia, nhưng nên tìm hình thức, vị trí phù hợp khác.

Nhưng tôi vẫn nhấn mạnh là nên nhường đường và tạo điều kiện cho lớp trẻ họ tham gia thì có lẽ là tốt hơn, tôi xin miễn bình luận vào trường hợp cụ thể nào vì có thể là nhạy cảm.

"Nhưng tôi thấy rằng điều quan trọng và quyết định chính là nhận thức, tư duy rồi đến đường lối chung của đảng, nếu đảng muốn mở ra cho các thành phần, những người trẻ, kế cận, thì trong cả một quá trình từ các cấp xã, huyện, tỉnh, nên bồi dưỡng thực chất để họ dần dần đi lên, và nếu không có gì quá đặc biệt, thì cứ theo các nguyên tắc, quy định công khai mà sắp xếp, quy hoạch nhân sự.

"Trong đất nước và xã hội Việt Nam còn có nhiều người tài, vấn đề là làm sao tạo điều kiện để họ tham gia vào quản lý, lãnh đạo, hỗ trợ phát triển đất nước mới là quan trọng và cái này muốn đạt được, phải thực sự dân chủ hơn nữa và nên nhớ rằng xã hội đã có sự đổi mới, mở mang, không nên phân biệt nữa, ở nhiều nước khác, người ta không phân biệt mà người ta chọn những người tài để có những vị trí cần thiết.

"Còn nếu phân biệt qua nhiều chỉ tiêu để đưa vào các quy trình, thì đôi khi cũng bị hạn chế để lãng phí những người thực tài và có năng lực, tâm huyết.

"Một vấn đề nữa là đổi mới đường lối, riêng về lĩnh vực kinh tế và quản lý vĩ mô và thể chế, tôi thấy đảng cũng cần có những đổi mới.

Thực sự là đảng cũng đang có những tính toán để thay đổi về đường hướng, tuy nhiên vẫn còn có những cái chưa được cải tổ kịp.

Ví dụ ngay như vấn đề bảo hiểm xã hội, vẫn đang có sự phân biệt giữa tư nhân và nhà nước, ngoài ra còn có một số vấn đề khác trên thực tế mà vẫn đang chưa cho thấy được rõ việc nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của khu vực tư nhân, kinh tế tư nhân, do đó về lĩnh vực này, tôi đề nghị là cần phải có sự thay đổi, mở mang hơn nữa, có nhãn quan thực tế, thực chất hơn nữa.

"Tóm lại tôi nghĩ là về đổi mới, đảng cũng đã và đang có những quan tâm, tuy nhiên đảng cần phải có những cái thiết thực hơn và rõ ràng hơn.

Đặc biệt là trong cơ chế sở hữu, đây là lĩnh vực vẫn còn đang còn có sự phân biệt giữa nhà nước và tư nhân và vẫn còn đang chưa thấy được đúng và khách quan vai trò, thực chất của thành phần, khu vực kinh tế tư nhân này, cho nên một số chính sách, đường lối lớn theo nhìn nhận của tôi là chưa phù hợp", cựu Đại biểu quốc hội Việt Nam Phạm Thị Loan nói với BBC.

Từ Hội An, kinh tế gia Bùi Kiến Thành nêu quan điểm với BBC :

"Qua truyền thông, báo chí nhà nước, tôi cũng được biết là Đại hội 13 của đảng cộng sản Việt Nam sẽ nhóm họp dự kiến một tuần từ ngày 25/01 đến ngày 02/02 năm tới, tôi cũng mong rằng lãnh đạo của đảng suy nghĩ nghiêm túc, thấu đáo về vấn đề nhân sự quản lý đất nước và mở rộng trách nhiệm, quyền hạn của quản lý đất nước ra khỏi khung chật hẹp của đảng và có thể mở rộng ra cho những nhân tài trong cũng như ngoài đảng, trong nước cũng như ngoài nước.

"Điều đó để làm gì ? Để tất cả mọi người đều có thể chung tay và có trách nhiệm với sự xây dựng đất nước.

Phải có một sự đoàn kết rộng rãi của các nhân tài Việt Nam cũng như của tất cả tầng lớp nhân dân Việt Nam để đưa đất nước vươn lên. Đó là cái mà tôi kỳ vọng nhất.

"Bây giờ nói tới phải làm gì, thì tôi thấy rằng với những vấn đề đó phải giải quyết những vấn đề đi theo, mà về nhân sự thì ngoài cái tâm, thì phải có cái tầm và đặc biệt phải giải quyết cho được vấn đề tiêu cực.

"Tôi xin nói rằng quản lý nhà nước thì không thể nào làm được nên hồn nếu để cho tham nhũng, tiêu cực xảy ra như thế, cái đó là điều mà lãnh đạo của đảng phải giải quyết nội bộ nhân sự của mình thế nào cho hợp lý sao cho thực sự trong sạch, không thể quản lý nhà nước mà chung sống với tiêu cực, tham nhũng như thế, và đó cũng là một mong mỏi lớn.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Tổng Giám đốc TTXVN Nguyễn Đức Lợi cùng các đại biểu thực hiện nghi thức khai trương Trang thông tin Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

"Bây giờ tôi muốn nói đến vấn đề đổi mới cơ chế, chính sách quản lý, lãnh đạo, để tạo điều kiện cho đất nước phát triển và phát triển lành mạnh, cần phải bỏ đi những tư duy sai lầm, cũ rích của vấn đề quản lý nhà nước lâu nay theo cơ chế của quản lý kinh tế tập trung.

"Ở đây, phải đổi mới hẳn tư duy đó để bước qua những chính sách mở và tạo điều kiện, cơ chế cho kinh tế dân doanh phát triển mạnh.

Vì sao tôi nhấn mạnh điều đó, vì kinh tế là việc của dân, chứ không phải là trách nhiệm của nhà nước đi làm kinh tế.

"Nhà nước phải thế nào ? Nhà nước thay vì đi làm kinh tế, mà trong nhiều lúc lại cạnh tranh, hạn chế, kiềm hãm với kinh tế dân doanh, thì nhà nước phải hiểu là mình có trách nhiệm và chức năng là tạo điều kiện, cơ chế, tạo mọi sự thuận lợi cho nhân dân, kinh tế nhân dân, dânh doanh phát triển, cái đấy mới là công việc của quản lý nhà nước và là điều phải nhấn mạnh và làm rõ. Đó là hai vấn đề chính mà tôi thấy đại hội 13 phải giải quyết.

"Nhân đây, tôi nói thêm là bộ máy đó là để tạo mọi điều kiện cho nhân dân phát triển, vì vậy tất cả những vấn đề gì mà gây trở ngại cho nhân dân, dân doanh và phát triển kinh tế, thì phải nhanh chóng loại bỏ, để cho nền kinh tế Việt Nam nhanh chóng trở thành một nền kinh tế thị trường thực sự, chứ không phải là như người ta gọi thế hiện nay, mà hoạt động thực sự tự do.

"Do đó, phải lột bỏ đi ngay những cái mà bây giờ đang gây trở ngại, trong đó có những chính sách trở ngại với khu vực kinh tế tư nhân, kinh tế dân doanh, vấn đề sở hữu tư nhân về đất đai v.v…, chứ không phải là cứ nói rằng đảng và nhà nước có bao nhiêu chính sách này, nọ, với bao nhiêu rừng nghị định, thông tư v.v…

Chân dung các ứng cử viên Bộ chính trị

Mà trên thực tế thì vẫn còn những sự khóa tay, cản trở, thậm chí kìm hãm không cần thiết.

"Không nên có những chuyện đó, một nền kinh tế mở thì thực sự phải mở, chứ không phải là kiểu quản lý nhà nước cứ nhỏ giọt, lần lần kiểu mở vòi nước nhỏ nhỏ, rồi tiếp tục xin cho, chẳng nên có chuyện đó, đảng và nhà nước phải thay đổi tư duy để làm sao cho khơi thông cho nước sông được chảy, mà không nên ngăn sông, cấm chợ, dựng đập, đắp đê ngăn chặn, rồi mở cái nọ, mở cái kia mà lại có điều kiện, bắt người ta phải quỵ lụy.

"Nên chấm dứt cái đó, mà trách nhiệm của nhà nước là phải mở hẳn ra và để cho nhân dân có được sự hoạt động tự do trong nền kinh tế, thì tự nhiên là phải có quản lý cởi mở hơn, công khai, minh bạch hơn, mà đồng thời giúp giải tán vấn đề tiêu cực, tham nhũng này nọ kia khác.

Nói chốt lại là đảng cần phải thay đổi tư duy để tạo mọi điều kiện cho nền kinh tế, đặc biệt trong đó có kinh tế tư nhân, dân doanh phát triển, phải xem lại vai trò của các khu vực đó cho khách quan và thừa nhận, cũng như là cải tổ kinh tế, thừa nhận vấn đề sở hữu tư nhân về đất đai v.v… bên cạnh những đổi mới khác về tư duy và hành động", kinh tế gia Bùi Kiến Thành nói với BBC.

"Gấp rút chuẩn bị cho kỳ Đại hội đảng"

Hôm thứ Năm, 24/12/2020, chuyên trang mạng của đảng Cộng sản Việt Nam về Đại hội 13 của đảng này đưa tin về công việc chuẩn bị tổ chức kỳ đại hội và cho hay :

"Tại Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII họp từ ngày 14/12/2020 đến ngày 18/12/2020, Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định triệu tập Đại hội đại biểu toàn quốc XIII của Đảng từ ngày 25/1/2021 đến ngày 2/2/2021, tại Thủ đô Hà Nội…

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị cán bộ toàn quốc hôm 19/11

"Việc chuẩn bị dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần này đã được tiến hành rất công phu, bài bản, chu đáo, qua nhiều lần, nhiều vòng, từng bước hoàn thiện, có nhiều đổi mới, tiến bộ về chất so với trước…

"Công tác chuẩn bị nhân sự được tiến hành thận trọng, bài bản, kỹ lưỡng. Từ cuối tháng 12/2018 đến tháng 9/2020, Bộ Chính trị đã 4 lần phê duyệt nhân sự quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII với tổng số 227 người…

"Tiểu ban Nhân sự và Bộ Chính trị đã chỉ đạo khẩn trương nghiên cứu, tổng kết công tác chuẩn bị nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư một số khóa gần đây (về tiêu chuẩn, điều kiện, độ tuổi, số lượng, cơ cấu, cách làm) và rút ra các bài học kinh nghiệm…

"Tại Hội nghị lần thứ 14, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thảo luận dân chủ, kỹ lưỡng, bỏ phiếu biểu quyết với sự nhất trí rất cao nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, bao gồm cả nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XII tái cử và nhân sự lần đầu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư…

"Cũng trong thời gian này, Tiểu Ban phục vụ Đại hội cũng đang gấp rút chuẩn bị công tác bảo đảm an ninh trật tự, phương án y tế phục vụ Đại hội XIII ; việc mời báo chí dự đưa tin về Đại hội và một số nội dung liên quan công tác chuẩn bị Đại hội", trang mạng về Đại hội 13 của đảng cộng sản Việt Nam hôm thứ Năm cho biết.

Lan Anh (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 27/12/2020

**********************

Chuẩn bị bắt Lê Thanh Hải – cái cớ để Nguyễn Phú Trọng bám ghế ?

Nguyễn Duy, Thoibao.de, 27/12/2020

Ông Nguyễn Phú Trọng là người tham quyền cố vị, đó là thực tế không thể chối cãi. Khi ông Trọng được bầu ở lại Bộ Chính trị và đại hội 12 năm 2016 để tiếp tục giữ chức Tổng bí thư, khi đó ông đã 72 tuổi, mặc dù điều lệ đảng quy định rằng : "Lãnh đạo Văn phòng Trung ương cho hay các Ủy viên Trung ương khóa XI được giới thiệu tái cử phải đáp ứng một trong các tiêu chuẩn là không quá 60 tuổi ; Ủy viên Bộ chính trị, Ban bí thư khóa XI tái cử không quá 65 tuổi"... Như vậy cách đây 5 năm ông Trọng đã vượt xa tuổi được giới thiệu đến 7 tuổi nhưng ông vẫn quyết phá lệ bám ghế.

Liệu có thể nào một lần nữa ông Nguyễn Phú Trọng bám ghế ?

Trong một cuộc gặp gỡ "cử tri" vào khoảng Tháng Năm năm 2017, ông Nguyễn Phú Trọng từng trả lời rằng : "Bí thư mà kiêm luôn luôn chức chủ tịch thì to quá. Ai kiểm soát ông ?". Tuy nhiên chỉ 6 tháng sau ông Trọng lấy luôn chiếc ghế chủ tịch nước sau khi ông Trần Đại Quang chết. Nguyên nhân cái chết của ông Trần Đại Quang được dân mạng đồn đoán rằng, cũng bởi bàn tay của ông Nguyễn Phú Trọng.

Được biết năm 2018 ông Nguyễn Phú Trọng bị đột quỵ xém chết khi đi kinh lý tại Kiên Giang nơi mà cha con Nguyễn Tấn Dũng làm chủ. Bệnh tình này kéo dài đến hơn 1 năm ông mới từ từ khỏe lại, thế nhưng cuối cùng ông vẫn cố bám ghế không trao cho ai cả. Lúc đối diện với bệnh tật hiểm nghèo thì ông còn không buông ghế thì cũng có thể vào đại hội 13 sắp tới, ông cũng sẽ tìm mọi cách để bám ghế, đó cũng là một khả năng có thể nói không thể không xảy ra. Trước ông Nguyễn Phú trọng có ông Hồ Chí Minh và ông Lê Duẩn cũng đã giữ ghế cho đến chết.

Lý do nào để ông Trọng tiếp tục bám ghế ?

Tại đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ khai mạc vào ngày 25 tháng 1 năm 2021, tức chưa đầy 1 tháng nữa. Khi đó ông Trọng đã 77 tuổi, quá quy định để ở lại Bộ Chính Trị, thế nhưng ở năm 2016 thì sao ? Lúc đó ông Trọng cũng đã xé rào quy định và ở lại. Cho đến hôm nay thông tin về ai thay thế ông Trọng cũng không được rõ ràng như cách đây 5 năm, cuối năm 2015 Trung ương đảng đã chốt danh sách tứ trụ nhưng nay thì không. Theo các nhà quan sát, khả năng ông Trọng ở lại thêm một thời gian nữa sau đại hội là là hoàn toàn có thể. Các diễn biến kể trên đặt ra hai câu hỏi quan trọng : Tại sao ông Trọng có thể muốn tiếp tục ở lại ? Và điều gì sẽ cản trở hoặc tạo điều kiện cho một kịch bản như vậy ?

Hai ứng viên hàng đầu thay thế ông Trọng làm tổng bí thư được xác định là ông Trần Quốc Vượng, 67 tuổi, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, và ông Nguyễn Xuân Phúc, 66 tuổi, thủ tướng đương nhiệm. Cả hai người đều đã vượt quá giới hạn 65 tuổi để được tái cử vào Bộ Chính trị khóa tới, điều kiện cần để họ có thể giành được vị trí cao nhất. Theo truyền thống, một ứng cử viên sẽ được miễn giới hạn độ tuổi. Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra hai "trường hợp đặc biệt" nếu cả hai ứng cử viên đều giành đủ sự ủng hộ từ Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Ông Trọng được nhiều người cho là ủng hộ ông Vượng làm người kế nhiệm vì lý lịch của ông Vượng phù hợp hơn : Ông Vượng là một quan chức đảng kỳ cựu gốc miền Bắc, có kinh nghiệm làm Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, và đặc biệt là lý lịch của ông được coi là "sạch" hơn do mạng lưới quan hệ lợi ích của ông được cho là hạn chế hơn. Như vậy, ông Vượng có thể là ứng cử viên phù hợp để duy trì di sản quan trọng nhất của ông Trọng : tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng. Tuy nhiên, những người am hiểu tình hình nội bội cho rằng, ông Vượng chưa xây dựng được đủ thẩm quyền cá nhân và sự ủng hộ trong Ban Chấp hành Trung ương để đảm bảo giành được vị trí này như ông Trọng dự liệu.

Đối thủ cạnh tranh chính của ông Vượng là ông Nguyễn Xuân Phúc đương kiêm thủ tướng, ông Phúc có cơ sở ủng hộ mạnh mẽ hơn nhờ kinh nghiệm dày dặn trong ngành hành pháp, điều đã giúp ông xây dựng được một mạng lưới quan hệ rộng lớn hơn nhiều. Tuy nhiên, chính mạng lưới lợi ích rộng lớn hơn này có thể đã khiến ông Trọng lo lắng, vì nó có thể cản trở ông Phúc theo đuổi một cách hiệu quả cuộc chiến chống tham nhũng và nhiệm vụ xây dựng đảng, điều mà ông Trọng coi là hệ trọng đối với sự tồn vong của Đảng cộng sản Việt Nam. Hơn nữa, nguồn gốc miền Trung của ông Phúc cũng có thể gây bất lợi cho ông. Trong ba thập niên qua, chức tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam luôn được dành cho các chính trị gia miền Bắc.

Có thể ông Nguyễn Phú Trọng bám ghế đẻ bắt bằng được Lê Thanh Hải chăng ?

Tuy nhiên phàn dễ thấy là cả 2 ông này đều không đủ bản lĩnh để thực hiện công cuộc đốt lò. Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là đến đại hội thì khó mà bắt được Lê Thanh Hải. Nếu Lê Thanh Hải còn nhởn nhơ thì đó là lý do để ông Trọng ở lại ghế quyền lực để tiếp tục điểu khiển công cuộc đốt lò.

Tham vọng của ông Trọng giống Tập Cận Bình

Chiến dịch đốt lò của ông Nguyễn Phú Trọng là bản sao của chiến dịch đả hổ diệt ruồi Tập Cận Bình. Để đi đến vị thế quyền lực to lớn như hôm nay, Nguyễn Phú Trọng vừa dựa vào Tập Cận Bình vừa học hỏi kế sách của Tập. Tuy so với Tập Cận Bình thì mức độ thành công của Nguyễn Phú Trọng còn khá khiêm tốn, nhưng so với những tổng bí thư tiền nhiệm thì ông Trọng đã rất thành công. Tập Cận Bình là tổng bí thư kiêm chủ tịch nước thì Nguyễn Phú trọng cũng đạt được. Tại Trung Cộng, hiện nay Tập Cận Bình đã sửa hiến pháp để cầm quyền suốt đời. Đây có thể là một ước mơ của con người tham quyền cố vị như Nguyễn Phú Trọng, tuy nhiên hiến pháp đã được sửa năm 2013 nên bây giờ khó mà sửa lại được nữa. Để cầm quyền suốt đời thì Nguyễn Phú Trọng hoàn toàn có thể. Ông chỉ cần giữ ghế sau đại hội 13 thì ông hoàn toàn có thể cầm quyền suốt đời, vì ông đã quá già có thể sẽ chết lúc tại vị như ông Lê Duẩn, hoặc ông chuyển giao quyền lực giữa nhiệm kỳ nếu cảm thấy sức khỏe quá yếu.

Nếu ông Trọng không thể đảm bảo cho ứng viên mà ông chọn được đắc cử, ông có thể muốn tiếp tục ở lại thêm một nhiệm kỳ nữa. Bản thân là một "trường hợp đặc biệt", nếu ông ở lại thành công, ông có thể yêu cầu cả ông Vượng và ông Phúc về hưu để xếp lại bàn cờ, hoặc ông có thể yêu cầu ứng viên mà ông không ủng hộ phải từ chức trong khi giữ lại và chuẩn bị cho người còn lại tiếp quản vị trí của mình, có thể là vào khoảng giữa nhiệm kỳ mới. Như vậy, ông sẽ đạt được hai mục tiêu quan trọng là đưa suôn sẻ ứng cử viên mà ông lựa chọn vào ghế tổng bí thư, đồng thời duy trì sự đoàn kết và ổn định chính trị trong hàng ngũ lãnh đạo cao nhất của đảng.

Tuy nhiên, hai trở ngại chính sẽ chống lại kịch bản này. Thứ nhất, Điều 17 của Điều lệ Đảng quy định rằng "Đồng chí Tổng bí thư giữ chức vụ Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp". Thứ hai, mặc dù vấn đề tuổi tác có thể không quan trọng nếu ông lại được coi là "trường hợp đặc biệt", nhưng sức khỏe của ông là một vấn đề lớn. Ông Trọng bị đột quỵ vào tháng 5 năm 2019 và từ đó không thể thực hiện các nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả. Ông đã vắng mặt trong nhiều sự kiện của đảng và nhà nước, gần đây nhất là lễ kỷ niệm 75 năm ngày Quốc khánh. Giữa hai yếu tố này, giới hạn nhiệm kỳ là trở ngại lớn hơn, vì ông Trọng hầu như không thể sửa đổi điều lệ đảng kịp thời để tạo điều kiện cho việc ông tái đắc cử. Tuy nhiên ông Trọng hoàn toàn có thể tự đặt mình vào trường hợp đặc biệt mà phá lệ như cách đây 5 năm ông làm. Tham quyền mạnh liệt thì ắt Nguyễn Phú trọng tìm mọi cách đoạt lấy quyền lực về cho bản thân ông thôi.

Có khi nào ông Trọng nhường một ghế còn giữ lại một ghế không ?

Nếu đã tham quyền cố vị thì rất khó để người ta chia sẻ quyền lực. Ông Trọng đã tốn rất nhiều công sức để chiến đấu thâu tóm thêm ghế chủ tịch nước thì khó có lí do ông nhường. Tuy nhiên, khó có khả năng không có nghĩa là không thể. Mà như đã nói, việc ông Trọng giữ chức tổng bí thư cho đại hội 13 thì ông đã vượt quá 2 nhiệm kỳ do điều lệ đảng quy định. Nếu ông ngang nhiên chà đạp lên điều lệ đảng thì ông sẽ giữ chức tổng bí thư, còn nếu ông còn có chút tôn trọng điều lệ đảng, thì rất có thể ông sẽ nhường lại một ghế.

Mặc dù ông Trọng đang giữ chức tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam nhiệm kỳ hai, ông cũng đồng thời là chủ tịch nước, chức vụ mà ông đang nắm giữ lần đầu tiên kể từ tháng 10 năm 2018, tức chưa được một nhiệm kỳ. Điều đó có nghĩa là ông Trọng có thể rời ghế tổng bí thư nhưng vẫn giữ lại chức chủ tịch nước. Khi đó, ông vẫn có thể đưa ứng cử viên mà ông chọn vào vị trí tổng bí thư và loại bỏ ứng cử viên còn lại bằng cách cho rằng chỉ cho phép tối đa hai "trường hợp đặc biệt".

Đây là kịch bản cũng có khả năng, đặc biệt nếu ông Trọng hứa sẽ bàn giao vị trí chủ tịch nước sớm để dập tắt những chỉ trích rằng sức khoẻ yếu sẽ khiến ông không thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Sau khi ở lại thành công, ông có thể giúp tổng bí thư mới củng cố quyền lực trong khi chuẩn bị một người khác có thể hợp tác suôn sẻ với tổng bí thư mới để tiếp quản chức chủ tịch nước của mình.

Việc tính người kế nhiệm đến nay vẫn còn đang trong bí mật. Liệu các tính toán của ông Trọng như thế nào cũng cần phải chờ xem.

Liệu ông Trọng có nhường ghế tổng bí thư cho ông Trần Quốc Vượng còn ông giữ ghế chủ tịch nước ?

Năm 2016, trước sự cạnh tranh quyết liệt từ nhóm do ông cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn dắt, ông Trọng được nhiều người cho là sẽ nghỉ hưu và buông xuôi cho đối thủ. Tuy nhiên, cuối cùng ông đã quyền biến vượt qua được thử thách để tái đắc cử và thậm chí củng cố được quyền lực lớn hơn. Ông làm được như vậy là nhờ giúp sức từ Bắc Kinh rất lớn, lần này ông Trọng đã có quyền lực quá mạnh trong tay, liệu ông ta sẽ làm gì ? Kịch bản bám ghế cũng có khả năng xảy ra chứ không phải không có. Hãy chờ xem, một tháng sau sẽ ngã ngũ.

Nguyễn Duy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 27/12/2020

**********************

Bắt Lê Thanh Hải – Tướng Công an nào sẽ ra tay ?

Nguyễn Duy, Thoibao.de, 27/12/2020

Hôm 25/12/2020 ông Nguyễn Văn Nên lên báo nói rằng "Phòng chống tội phạm phải máu lửa". Trong bối cảnh ông Nên cho bắt Tất Thành Cang và đang điều tra vụ sai phạm đất đai ở Thủ Thiêm mà tung thêm câu này thì chẳng khác nào ông gởi thông điệp cảnh cáo đến Lê Thanh Hải cả. Một thế lực mà 5 năm qua chưa ai có thể động chạm đến, nay ông Nguyễn Văn Nên lại nói ra những lời như vậy.

Thông điệp của Nguyễn Văn Nên

Bắt Tất Thành Cang có thể nói là một kỳ tích đối với người đứng đầu một thành phố, đấy là thành tích vô tiền khoáng hậu, tuy nhiên từ chỗ bắt được Tất Thành Cang đến bắt Lê Thanh Hải là cả một khoảng cách xa chứ không hề đơn giản chút nào, nếu đơn giản thì ông Nguyễn Phú Trọng đã bắt trước đó nhiều năm rồi chứ không phải đợi đến hôm nay.

Theo ông Nguyễn Văn Nên, cảnh sát hình sự nếu thiếu bản lĩnh và đam mê hoặc dễ chùn bước nên làm việc khác. Quan điểm trên được ông Nên nói tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 48/2010 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới trên địa bàn thành phố, sáng 25/12.

Như vậy trong hội nghị này ông Nên đã trưng ra một chỉ thị của Bộ Chính trị làm dẫn chứng. Để chống những tội phạm ngoài xã hội không ai lại cần đến chỉ thị nặng kí này của của Bộ Chính Trị cả. Những tội phạm nhỏ đối với bộ máy công an thành phố là dư sức trừng trị chứ không cần đến cái chỉ thị của Bộ Chính Trị đâu.

Việc viện dẫn chỉ thị của Bộ Chính Trị được xem như, Nguyễn Văn Nên ngầm thông báo cho thế lực Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân và Nguyễn Văn Đua rằng, ông đang có trong tay "thượng phương bảo kiếm" của Bộ Chính Trị. Một thông điệp rất mạnh mẽ.

Ông Nên lên dây cót tinh thần cho công an

Theo ông Nên, cảnh sát hình sự giống như "hàng tiền đạo", là lực lượng chủ công trong phòng chống tội phạm, sớm có mặt khi nghe người dân báo án. Công An không thể chần chừ, sợ đụng chạm là không thể chấp nhận được", ông Nên nói và cho biết việc cảnh sát sớm có mặt sau khi nhận báo án mới làm người dân tin tưởng.

Vâng ! Công an là lực lượng có nghiệp vụ, có vũ khí không thể chần chừ trước bất kỳ mọi loại tội phạm nào. Dù là tội phạm có vũ khí thì họ vẫn không hơn vũ khí của công an và họ cũng không chuyên nghiệp như công an. Tuy nhiên, với loại tội phạm không có vũ khí nhưng có quyền uy mới đáng sợ. Cho đến bây giờ ông Lê Thanh Hải vẫn chư bao giờ bảo rằng ông tử thủ bằng vũ khí cả, ngược lại ông ta chỉ có quyền uy. Không phải công an ở tầng dưới sợ ông ta mà công an ở tầng cao mới sợ. Chính vì vậy mới có chuyện ông Nguyễn Văn Nên viện dẫn chỉ thị 48/2010 như vậy. Có chỉ thị mới làm cho những sếp công an an tâm mà thi hành mệnh lệnh. Có thể nói đây là một đối sách khá khôn khéo của ông Nên trước thế lực ngầm của thành phố này.

Đề cập đến công tác phòng chống tội phạm, ông Nguyễn Văn Nên đã nói rằng, thời gian qua đã đạt yêu cầu, song lực lượng công an phải đảm bảo an toàn. Vâng ! Chẳng ai tấn công nổi lực lượng công an trừ trường hợp có một thế lực mạnh hơn nhúng tay vào trừng trị những người tiên phong trong việc chống tiêu cực.

Trong hội nghị này ông Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Công an thành phố đã báo cáo rằng, trong 10 năm thành phố xảy ra 51.123 vụ phạm pháp hình sự ; điều tra khám phá 35.669 vụ ; triệt phá 9.525 băng, nhóm hoạt động tội phạm. Công an cũng phát hiện, xử lý 16.995 vụ vi phạm về kinh tế tăng 1492 vụ. Qua đó, khởi tố điều tra 6.071 vụ, tăng 570 vụ, 3.619 bị can, tăng 413 bị can, xử lý hành chính 10.240 vụ, tăng 365 vụ.

Tuy nhiên đó chỉ là những báo cáo con số thống kê, hàng ngàn vụ đó không nghiêm trọng bằng những vụ án xảy ra trong lĩnh vực đất đai, xây dựng cơ bản, quản lý, sử dụng vốn, tài sản của nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Nên tại hội nghị

Tuy ông thiếu tướng này không nói ra vụ án nghiêm trọng nhất, nhưng ai cũng hiểu, vụ án nghiêm trọng nhất là vụ Thủ Thiêm. Vụ án này khó đến nỗi, ông Trọng năm lần bảy lượt phá không được thì làm gì một ông thiếu tướng công an dám nói rõ tên vụ án này ? Tuy nhiên, cuộc họp này cho thấy Nguyễn Văn Nên đang tính đường liên minh với ông thiếu tướng công an Đinh Thanh Nhàn giải quyết vụ đại án này.

Đinh Thanh Nhàn là ai ? Giữ vai trò gì đối với chiến dịch đốt lò của ông Nguyễn Phú Trọng

Tuy Lê Thanh Hải rất cứng đầu, nhưng thế lực của Lê Thanh Hải tại bộ máy chính quyền thành phố cũng yếu dần. Chính quyền các cấp của CS luôn là mẫu số chung, đó là loại chính quyền công an trị. Ngành công an có vai trò sống còn của chế độ, chính vì vậy muốn đấu nhau thì trước hết thế lực mới phải tìm cách thay thế thế lực cũ trong ngành công an.

Để thay thế được thế lực công an cũ, thì ngày 18/4/2019 ông Nguyễn Phú Trọng đưa Trần Lưu Quang về thay thế Tất Thành Cang nắm vai trò phó bí thư thường trực thành phố. Việc bổ nhiệm ông Quang có vai trò như là công việc tiền tạm. Sau hơn 1 năm nắm được thành phố, Trần Lưu Quang đã giúp Đại tá Đinh Thanh Nhàn lên làm Phó Giám đốc công an thành phố thay thế thế lực cũ.

Để hỗ trợ thêm cho công việc này ông Nguyễn Phú Trọng đã chỉ thị cho ông Bộ trưởng Bộ Công an – Tô Lâm ra quyết định bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP đối với đại tá Đinh Thanh Nhàn. Đúng ngày 1/5/2020 ông Đinh Thanh Nhàn chính thức làm Phó Giám đốc Công an thành phố thay cho Phan Anh Minh.

Chỉ hơn 2 tháng sau, ngày 18/7 /2020, ông Tô Lâm chủ trì Lễ công bố quyết định của Chủ tịch nước về thăng cấp bậc hàm Thiếu tướng cho Phó giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tả Công an Thành phố Hồ Chí Minh Đinh Thanh Nhàn.

Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn, cánh tay phải của Nguyễn Văn Nên

Được biết ông Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó Giám đốc Công an TP một thời gian khá lâu, ông là người của thế lực Lê Thanh Hải để lại. Tuy nhiên sau khi Lê Thanh Hải không còn làm lãnh đạo, chính ông này là một thế lực che chở cho Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân, Nguyễn Văn Đua và Tất Thành Cang an toàn. Ông Đinh Thanh Nhàn sinh năm 1968 ; quê quán huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Cũng giống Trần Lưu Quang và Nguyễn Văn Nên, Đinh Thanh Nhàn không có gốc gác từ thành phố này.

Nguyễn Văn Nên nắm công cụ gì để triệt hạ Lê Thanh Hải ?

Hiện nay liên minh Nguyễn Phú Trọng – Nguyễn Văn Nên nắm được 2 công cụ có thể cho công an sờ gáy Lê Thanh Hải. Thứ nhất đó là những lời khai của Lê Tấn Hùng em trai ông Lê Thanh Hải, người này đang ở trong tay Tô Lâm nên việc cung cấp lời khai ấy cho Đinh Thanh Nhàn là một việc không khó. Theo giới chuyên gia đánh giá, Lê Tấn Hùng không có bản lĩnh lớn như Tất Thành Cang nên việc khai tác Lê Tấn Hùng không phải là vấn đề khó khăn gì đối với ông Tô Lâm cả, nhưng rõ ràng nếu lấy cái sai trong việc bổ nhiệm em ruột sai quy định làm cớ buộc tội Lê Thanh Hải thì tội này không đủ lớn để triệt hạ được ông ta nên ông Nguyễn Phú Trọng chờ bắt được Tất Thành Cang rồi bổ sung tiếp.

Đã 5 năm qua Nguyễn Phú trọng đều thất bại trong việc bắt giữ Tất Thành Cang để khai thác sai phạm của Lê Thanh Hải. Tuy nhiên từ năm 2018 Nguyễn Phú Trọng cho cách hết mọi chức vụ trong đảng đối với Tất Thành Cang để chuẩn bị cho một chiến dịch đốt lò quy mô lớn nhất từ trước tới nay, nhưng cuối cùng ông Trọng bị Nguyễn Thiện Nhân cản trở thông qua không chấp nhận bãi nhiệm chức thành ủy viên của Cang. Điều đó dẫn tới việc bắt giữ Cang bế tắc.

Tuy nhiên gặp bế tắc thì ông Trọng lại đưa ra chiến lược khác. Một con người mà quật ngã được Nguyễn Tấn Dũng sau khi bị thất thế trước ông này ở nhiệm kỳ Trung ương khóa 10 thì đủ cho thấy ông Nguyễn Phú Trọng bản lĩnh như thế nào ? !

Việc bổ nhiệm Trần Lư Quang thay Tất Thành Cang và sau đó nhờ Quang và Tô Lâm đưa Đinh Thanh Nhàn lên thay Phan Anh Minh cho thấy ông Trọng quyết tẩy dần cho thế lực cũ thân Lê Thanh Hải trong công an thành phố để dọn đường triệt ông này.

Vậy là giờ đây, ngoài đầu mối Lê Tấn Hùng thì ông Trọng còn có đầu mối thứ nhì, đó là Tất Thành Cang được công an thành phố thụ lý và khai thác. Rồi đây, Tất Thành Cang khó mà ém được những sai phạm nghiêm trọng của Lê Thanh Hải.

Nhiệm vụ quá lớn với Nguyễn Văn Nên, liệu có bất khả thi không ?

Trong thời gian Lê Thanh Hải tại vị từ năm 2001 cho đến 2016, ông ta là thế lực số 1 ở Sài Gòn. Số nhân sự mà Lê Thanh Hải bố trí, cài cắm ở các sở, ban, ngành của thành phố có thể chiếm đến 40-50% tổng số nhân sự trung, cao cấp. Nguyễn Thiện Nhân và Nguyễn Thành Phong tuy không thuộc phe cánh của ông Hải vì có xuất xứ rất khác với ông Hải, nhưng khi nắm quyền thành phố những ông này cũng không dám đụng đến Lê Thanh Hải mà là có dâu hiệu bao che, đến nỗi ông Trọng buộc phải thay Nguyễn Thiện Nhân. Điều đó cho thấy thế lực ngầm của bố già Lê Thanh Hải tại thành phố này còn mạnh lắm. Tuy ông Trọng thay những vị trí chủ chốt để đánh Lê Thanh Hải, nhưng theo giới chuyên môn đánh giá, thì thì nhiệm vụ đó cũng chẳng dễ dàng gì với Nguyễn Văn Nên, Trần Lưu Quang và Đinh Thanh Nhàn.

Ông Nguyễn Văn Nên nhận nhiệm vụ đánh Lê Thanh Hải không những được lòng ông Trọng mà còn được lòng xã hội nữa, tuy nhiên người dân chỉ hài lòng khi ông Nên vừa triệt hạ được Lê Thanh Hải vừa giải quyết nỗi oan ức của dân. Người dân Thủ Thiêm coi ông Hải là thủ phạm gây tội ác với nhiều vụ cưỡng chế đẫm máu ở Thủ Thiêm. Tuy nhiên bài toán trả lại quyền lợi cho dân là bất khả thi. Lỡ cướp đất dân 18 triệu/m2 bán lại 35 triệu/m2 tiền thì đã chia chác hết rồi lấy đâu mà đền bù thỏa đáng cho dân đây ? Nên có thể nói, nhiệm vụ trả lại sự công bằng cho dân Thủ Thiêm là quá tầm đối với cả Bộ Chính Trị chứ đừng nói chi quá tầm đối với với Nguyễn Văn Nên.

Vậy nên, dù Nguyễn Văn Nên có lập kì tích phá vụ đại án thì ông ta chỉ lập công cho đảng còn với dân, ông ta cũng sẽ không trả lại quyền lợi cho họ. Bản chất CS là vậy đánh nhau để dân reo họ quên nỗi khổ mà đảng đã mang lại, còn đánh để trả lại cho dân những gì họ đã mất là không bao giờ. Nó thuộc về bản chất của CS rồi.

Nguyễn Duy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 27/12/2020

**************************

"Gõ kẻng" trước Đại hội – Nguyễn Phú Trọng "đe dọa" cánh Miền nam

Thu Thủy, Thoibao.de, 27/12/2020

Sáng 22 tháng 12 năm 2020, phát biểu tại hội nghị lần thứ ba Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng tuyên bố, việc chống tham nhũng để giữ uy tín cho đảng chứ không sợ làm giảm uy tín của đảng cho dù gần đến Đại hội 13.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng trên địa bàn Thành phố Hà Nội hôm 23 tháng 12

Ngày hôm sau, 23 tháng 12, tại Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng trên địa bàn Thành phố Hà Nội, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ tuyên bố công tác phòng, chống tham nhũng có thể coi là đặc sản của Hà Nội, bởi rất hiếm tỉnh, thành phố nào trong cả nước có chương trình công tác toàn khóa về phòng chống tham nhũng kéo dài, xuyên suốt trong nhiều khóa như tại Hà Nội.

Ông Vương Đình Huệ yêu cầu phải minh bạch trong quản lý, điều hành để không thể tham nhũng.

Tiến sĩ – Bác sĩ Đinh Đức Long, người tuyên bố từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam từ năm 2014, nhận định về câu nói của Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng về chống tham nhũng qua ứng dụng facebook messenger với RFA :

"Tham nhũng thì ở đâu cũng có, nhưng tham nhũng ở Việt Nam khác với mọi nơi là nó có tính "Đảng", vì hầu như tất cả quan chức tham nhũng đều là Đảng viên, được học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thường xuyên, liên tục.

Nói như ông Trần Quốc Vượng không sai, nhưng lấy gì để đo lường uy tín của đảng tăng lên sau mỗi đợt đấu tranh chống tham nhũng ?

Đảng có dám trưng cầu dân ý, lấy phiếu tín nhiệm của dân về kết quả chống tham nhũng hay năng lực cầm quyền của đảng không ?

Một khi mà cương lĩnh chính trị của Đảng là cao nhất, hơn cả Hiến pháp, thì mọi hành vi chống tham nhũng dưới bất kỳ hình thức nào, bất kỳ thời gian nào (trước hay sau đại hội Đảng) cũng chỉ là để bảo vệ lợi ích của Đảng, chứ không phải là bảo vệ lợi ích của Dân".

Hôm 12 tháng 12 năm 2020, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2013 – 2020 do ông Nguyễn Phú Trọng chủ trì, Phó trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học phát biểu rằng : "Tổng bí thư đã nhiều lần kết luận công khai rằng công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng không dừng, không nghỉ, không chùng xuống mà còn quyết liệt hơn".

‘Chiến dịch đốt lò’ do ông Nguyễn Phú Trọng khởi xướng từ năm 2016 trên cương vị Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Chiến dịch này cho là một nỗ lực của đảng trong việc giành lại quyền lực cũng như củng cố lòng tin của người dân vào chính quyền.

Một đảng viên cũng thông báo từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam và yêu cầu tổ chức đảng xóa tên ông khỏi danh sách vào năm 2016 là Giáo sư Nguyễn Đình Cống.

Vị giáo sư này cho rằng, việc chống tham nhũng đúng ra là công việc của Chính quyền, của Hành pháp, của Tư pháp, thế mà đảng ôm vào để làm.

Uy tín của đảng được hình thành từ nhiều họat động mà chống tham nhũng chỉ là một phần.

Hơn nữa, muốn chống tham nhũng triệt để phải loại bỏ được gốc rễ sinh ra nó là sự độc tài đảng trị, mà việc này đảng không muốn.

Ông phân tích việc chống tham nhũng của đảng có làm dân tin đảng hay không, qua email :

"Tạm chia dân thành hai tầng lớp theo lao động. Tầng lớp lao động phổ thông và tầng lớp lao động bậc cao.

Phần lớn lao động phổ thông chỉ nghe tuyên truyền một chiều từ tuyên giáo của đảng, họ chỉ mong giữ được yên ổn để làm ăn, họ bằng lòng với hiện tại, sợ chính quyền, không biết và không dám phản biện.

Nếu có ai hỏi họ có tin đảng không thì họ vui vẻ nói là có tin, nhưng đó chỉ là câu nói cửa miệng, còn thật lòng họ chẳng biết mình có tin hay không.

Tầng lớp lao động bậc cao có nhu cầu chủ yếu là tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, họ có nhiều thông tin, một số ít có nhu cầu phản biện.

Hỏi họ có tin đảng không thì đa số người trung thực trả lời không tin.

Đa số Lao động phổ thông tin rằng đảng quyết tâm chống tham nhũng, còn đa số lao động bậc cao nhận định rằng đảng không muốn và không thể chống tham nhũng triệt để mà chỉ dùng biện pháp chống tham nhũng để đấu đá nội bộ giữa các phe phái".

Cựu Đại biểu quốc hội Lê Văn Cuông thì khẳng định việc tiếp tục kỷ luật đảng viên vi phạm ; điều tra, xét xử các vụ án theo quy định pháp luật trong suốt thời gian qua chứng minh đảng ‘nói và làm’ theo ý nguyện người dân. Ông nói :

"Vừa qua, ban chấp hành Đảng cộng sản Việt Nam đã có chủ trương không những không chùng xuống trong việc chống tham nhũng trước đại hội mà lại còn phải duy trì mạnh mẽ và quyết liệt hơn. Việc này được nhân dân rất đồng tình ủng hộ.

Công tác này đã được chứng minh rằng trong năm qua, chống tham nhũng đã được đẩy lên một bước với nhiều vụ việc rất nghiêm trọng.

Những đối tượng có chức sắc cao cũng đã bị truy tố. Điều đó càng củng cố lòng tin của nhân dân đối với đảng chứ không làm giảm uy tín của đảng.

Nó thể hiện đảng nói và làm, mà làm theo kiến nghị của nhân dân".

Làm sao để đảng có lòng tin của dân ?

Khoản 2 Điều 4 Hiến pháp Việt Nam năm 2013 hiến định : Đảng cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống ấy.

Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Dù Hiến pháp đã quy định rõ là đảng phải chịu sự giám sát của dân, nhưng trên thực tế thì không phải như vậy.

Bác sĩ Đinh Dức Long khẳng định, đảng độc tài thì rất khó giữ được uy tín, vì dân không có quyền giám sát trên thực tế.

Còn với Giáo sư Nguyễn Đình Cống thì để được lòng tin của dân, đảng phải thay đổi từ một đảng thống trị thành đảng chính trị cầm quyền, mà đảng Hành động Nhân dân của Singapore là một mẫu mực.

Theo ông, trước hết đảng phải làm được hai việc : Thứ nhất là trả lại quyền chính trị cho dân (để dân tổ chức bầu ra một Quốc hội thực sự đại diện cho trí tuệ toàn dân).

Thứ hai là phải công khai, minh bạch trong các hoạt động, phải để cho tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, tự do thực hiện nhân quyền, dân quyền.

Cựu Đại biểu quốc hội Lê Văn Cuông tin tưởng đảng đang tập trung xây dựng đội ngũ chiến lược là những người có phẩm chất đạo đức, có năng lực và có uy tín trong dân.

Nếu có đội ngũ này thì uy tín đảng trong dân được tăng lên. Ông nói : "Qua công tác phòng chống tham nhũng vừa qua thì tôi thấy có một số cán bộ đảng viên thoái hóa biến chất đã làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với đảng.

Do đó, muốn củng cố lòng tin này cũng như muốn chống tham nhũng thành công thì trước hết phải xây dựng được đội ngũ chiến lược.

Đặc biệt ban chấp hành trung ương phải là những người không những là tinh hoa của đất nước mà phải là những người thực sự gương mẫu, thực sự có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín cao trước dân và có tài năng lãnh đạo".

Sáng 18 tháng 12 năm 2020, Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành trung ương đã họp phiên bế mạc. Hội nghị kết thúc sớm hơn kế hoạch đề ra và trước kỳ Đại hội 13 sẽ Hội nghị trung ương lần thứ 15 để quyết định phương án nhân sự.

Ông Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lại đề nghị Trung ương đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên trên hết trong việc bỏ phiếu giới thiệu nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa 13 !

Trước đó không lâu, hôm 12/12, trang mạng của Ủy ban Kiểm tra trung ương đảng cộng sản Việt Nam cho hay công tác qua 7 năm được ban lãnh đạo đảng chỉ đạo "quyết liệt" đã thu được nhiều thành quả, đạt nhiều thành tích khả quan, không có "vùng cấm, ngoại lệ" :

"Công tác phát hiện và xử lý tham nhũng được chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả, tạo bước đột phá trong công tác phòng, chống tham nhũng, khẳng định quyết tâm rất cao của Đảng, Nhà nước trong chống tham nhũng, "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào"…

"Từ năm 2013 đến nay, các cơ quan tố tụng trong cả nước đã khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm hơn 11.700 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế, trong đó có 1.900 vụ án tham nhũng, với gần 4.400 bị cáo.

Riêng Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng đã đưa vào theo dõi, chỉ đạo hơn 800 vụ án, vụ việc ở 3 cấp độ, trong đó trực tiếp theo dõi, chỉ đạo 133 vụ án, 94 vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, đã đưa ra xét xử sơ thẩm 86 vụ án, 814 bị cáo, trong đó có 18 cán bộ diện Trung ương quản lý bị xử lý hình sự (1 Ủy viên Bộ Chính trị, 7 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, 4 Bộ trưởng, nguyên Bộ trưởng, 7 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang…)".

Hôm 22/12, từ Pháp, ông André Menras (tức Hồ Cương Quyết), một nhà quan sát thời sự Việt Nam bình luận với BBC :

"Nạn tham nhũng luôn đi cùng với quyền lực. Ở nước nào cũng vậy. Nhưng suốt mấy chục năm Việt Nam đã phải chịu tham nhũng như ung thư từ cấp cao đến cấp dưới của hệ thống cai trị. Vô số cán bộ cao cấp trong bộ máy kinh tế, tài chính, quân đội, công an đã bị dính líu, nhiều khi liên kết với các thế lực được cho là "mafia". Đến mức cách thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh ấy đang làm biến chất cả xã hội.

"Ông nguyễn Phú Trọng có thể khóc trước vụ đồng chí X, ông có thể lo này hay lo kia, nhưng tham nhũng không thể bị diệt trù vì nó là sản phẩm có tính cấu trúc, không thể tránh khỏi của chế độ độc đảng, một chế độ công an trị mà công an là do đảng vì đảng.

"Hơn nữa tôi cho rằng trong hệ thống chính trị của những nhóm lợi ích hiện nay, việc gia nhập giới cầm quyền đối với một cán bộ trong sạch, "chưa bị lộ" tức là không dính líu với nhóm lợi ích nào, trở thành một "nhiệm vụ bất khả thi"

"Theo tôi, chừng nào Điều 4 còn ngự trị trên Hiến pháp Việt Nam, nó sẽ là kẻ bảo vệ quyết liệt cho nạn tham nhũng có hệ thống, cơ cấu.

Chỉ có khả năng kiểm soát thật sự của dân mới có thể bắt đầu đẩy nó phải lùi ra.

"Nhưng, đối với cái nhóm đang bám vào quyền lực bằng mọi giá mà họ dùng tham nhũng để cai trị cũng để dàn xếp các vụ tranh chấp trong cuộc đấu tranh giữ quyền lực trong nội bộ dưới sức ép hay ảnh hưởng mà theo tôi là của Bắc Kinh, thì làm sao họ chịu loại bỏ bê tông, xi măng khỏi tòa nhà ?

Nó sẽ đổ sụp xuống ngay ! Chính vì vậy chế độ này đang coi dân quyền như kẻ thù và vụ Đồng Tâm là một ví dụ hiển nhiên".

Giới quan sát đánh giá tham nhũng trong nhiều năm gần đây càng có chiều hướng gia tăng, ngông cuồng và thô thiển hơn những năm trước bất chấp chiến dịch đốt lò của Tổng bí thư Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng vẫn liên tục gia tăng thêm củi lửa và sức nóng.

Có một nghịch lý rằng đem quyền lực chống tham nhũng chỉ càng làm cho tham nhũng lây lan phát triển thêm nhiều chi nhiều nhánh, đánh chưa kịp chỗ này thì chỗ khác đã mọc lên rậm rịt. Nói cách khác thì đem độc tài chống tham nhũng chỉ là cách tiếp sức cho tham nhũng thêm mạnh hơn.

Nhà văn, nhà báo tự do Võ Thị Hảo, từ Berlin, CHLB Đức cho rằng tham nhũng quyền lực gây ra tai hại lớn nhất cho các quốc gia :

"Tôi nghĩ tham nhũng quyền lực là tham nhũng lớn nhất để lại những hậu quả tai hại nhất đối với tất cả mọi đất nước, cũng như mọi người dân ở trên thế giới này.

Và cái đầu tiên quan trọng là phải chống tham nhũng quyền lực bằng thể chế, cũng như phải có những lực lượng đối lập, có những người phản biện và phải đưa ra trước công luận cũng như là công lý.

"Chính ông ấy một mặt thì "đốt lò", nhưng mặt khác lại tạo ra những việc cho sự độc tài ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ và dẫn tới tham nhũng quyền lực cực kỳ lớn,

"Và mọi người có thể tìm được những dẫn chứng mà bây giờ trong thời đại Internet rất dễ để tìm kiếm và linh cảm của tôi là sắp tới, nếu ông Nguyễn Phú Trọng không bị đột quỵ, hay là chân tay run rẩy, đi lại quá khó khăn, thì ông còn có được những lực lượng để ông có thể sửa điều lệ đảng để cho một người như ông ấy có thể ở lại tiếp tục trong nhiệm kỳ nữa, cũng như ông Tập Cận Bình đã làm chẳng hạn, tôi nghĩ khuynh hướng có thể như vậy".

Thu Thủy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 27/12/2020

Phát biểu khai mạc Hội nghị trung ương 13, ngày 5/10/2020, gọi là Hội nghị "Dự thảo báo cáo chính trị", ông Trọng nói :

..."Trước diễn biến phức tạp khó dự báo của năm 2020, cần cập nhật, phân tích, đánh giá lại tình hình, điều chỉnh bổ sung một số mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cho phù hợp hơn với thực tế… Dự báo tình hưống để định ra sách lược đối phó thích hợp".

Để tham gia thảo luận nội dung Văn kiện, cần thiết có những thay đổi nhận thức.

Ngày 5/10/2020, Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã được khai mạc tại Trụ sở Trung ương Đảng

1. Thế giới đã thay đổi

- Trung Quốc đã bộc lộ bản chất, chiếc mặt nạ đạo đức giả đã bị gạt bỏ. Dã tâm bá chủ toàn cầu đã thất bại. Chiến lược đánh chặn của các nước lớn, đứng đầu là Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Úc, Canada đã buộc Trung Quốc phải thay đổi chiến lược từ chiếm đoạt thị trường toàn cầu sang chiến lược tuần hoàn kép, lấy tuần hoàn nội địa làm chủ yếu. Với khoảng 700 triệu người Trung Quốc có thu nhập dưới 2 đô la/ngày, chiến lược dựa vào tiêu thụ nội địa của Tập Cận Bình không hứa hẹn điều gì.

- Trung Quốc không thể dẫn dắt thế giới kể cả khi chiếm vị trí số một kinh tế thế giới thay chân Mỹ, vì Trung Quốc không phải là quốc gia dân chủ, không có hệ thống chính trị đa đảng, hệ thống chính trị kết cấu trên nền một hệ thống giá trị đối kháng với hệ thống giá trị phổ quát của thế giới dân chủ toàn cầu. Đó là yếu tố tạo nên sự cô lập của Trung Quốc.

- Thông qua các phát hiện của Mỹ, các chính sách chống thâm nhập của Đảng cộng sản Trung Quốc vào mọi lĩnh vực, từ kinh tế tài chính, khoa học công nghệ, an ninh quốc phòng, bí mật quân sự, ý thức hệ tư tưởng tới bộ máy quản trị hành chính, hệ thống đảng phái chính trị v.v... đang có xu hướng trở thành chính sách chung chống cộng sản trên quy mô toàn cầu, bắt đầu từ các quốc gia lớn, như Mỹ, Anh, Pháp, Đức và Liên Hiệp Châu Âu, Úc, New Zealand, Nhật Bản, Ấn Độ... đe dọa cô lập các quốc gia cộng sản trên toàn thế giới.

- Sự nhất quán trong các chính sách chống lại thủ đoạn bành trướng, chiếm đoạt Biển Đông một cách phi pháp của Trung Quốc, bao gồm Tứ giác Kim cương (QUAD), gồm Mỹ Nhật, Úc và Ấn Độ, cùng các quốc gia lớn thuộc khối NATO, như Anh Pháp Đức, Canada, kể cả New Zealand... đang hình thành liên minh quốc tế công khai bao vây, ngăn chặn và cô lập Trung Quốc. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Times Now (Ấn Độ) hôm thứ Ba (27/10), Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rõ, các xung đột toàn cầu hiện nay là biểu hiện của cuộc chiến giữa tự do và độc tài. Không chỉ Ấn Độ mà cả thế giới hiện đều đang ở tuyến đầu chống lại tham vọng của Đảng cộng sản Trung Quốc (1). Việt Nam là một trong số 5 quốc gia cộng sản, sớm hay muộn cũng trở thành đối tượng của cuộc chiến đó.

- Toàn cầu hóa đã bộc lộ mâu thuẫn. Năng suất lao động đem lại thu nhập từ việc tự động và robot hóa chưa đủ để cân bằng thu nhập do việc làm mất đi. Xung đột nảy sinh từ mâu thuẫn giữa phương thức sản xuất truyền thống và phương thức mới làm phát sinh các khủng hoảng xã hội, và xung đột giữa các quốc gia. Xung đột giữa Trung Quốc với hầu hết các quốc gia lớn trên thế giới sẽ không dừng lại. Nông thôn của thế giới hình thành tại khu vực thư hai của thế giới, Trung Quốc và Đông Nam chấu Á, trở thành công xưởng, thay thế và chiếm đoạt việc làm của các quốc gia công nghiệp. Xung đột này sẽ ngày càng gay gắt dẫn đến các chính sách bảo hộ khắc nghiệt hơn, sẽ nhanh chóng không còn là "lộc trời" cho không với các nước sống nhờ vào gia công và xuất khẩu. Việt Nam cùng với các quốc gia thế giới thứ hai sẽ kết thúc vận may của mình trong khoảng 10 năm nữa, để hoặc nhường chỗ cho khu thu nhập thấp hơn là Châu Phi, hoặc quay trở lại cuộc sống nghèo đói, nhằm duy trì giá lao động có tính cạnh tranh. Trong khoảng 10-15 năm nữa, nếu cách mạng robot hóa chưa đủ hoàn thành thì Châu Phi sẽ thay thế Châu Á làm công xưởng. Lao động đã dần biến mất tại các quốc gia công nghiệp, sẽ biến mất dần tại Việt Nam bắt đầu từ năm 2030-2035. Chỉ sống bằng gia công thuê và xuất khẩu hộ các doanh nghiệp nước ngoài, Việt Nam không tránh được sụp đổ.

- Tính độc lập hay độ bền vững của nền kinh tế phụ thuộc năng lực làm chủ công nghệ. Làm chủ công nghệ với một quốc gia yếu kém như Việt Nam, phụ thuộc chủ yếu vào nhận chuyển giao từ nước ngoài. Chuyển giao công nghệ dựa căn bản trên sự tương đồng và gắn kết của hệ thống giá trị. Hệ thống giá trị phản ảnh thể chế chính trị. Nói tóm lại, muốn có chuyển giao công nghệ phải có đồng nhất về thể chế chính trị. Với một thể chế độc đảng cộng sản, thuộc khối 5 quốc gia cộng sản không có gì chung với thế giới, Việt Nam không thể trông đợi các cuộc chuyển giao công nghệ thực thụ và hiệu quả, chưa kể công nghệ cao cấp chỉ được chuyển giao giữa các quốc gia đồng minh, đặc biêt các công nghệ quốc phòng còn cần một hiệp định an ninh chung. Không có hoặc không làm chủ công nghệ, một quốc gia vĩnh viễn chỉ làm thuê, vĩnh viễn lạc hậu và phụ thuộc. Không có sự chia sẻ về hệ thống giá trị và tương đồng về thể chế chính trị, Việt Nam không có bạn, sẽ cô độc như Trung Quốc.

- Việt Nam có ước vọng trở thành quốc gia giữ vai trò dẫn dắt ASEAN, nhưng Việt Nam cùng với Lào lạc lõng và ngô nghê trong tương tác với các cơ chế lập pháp và hành pháp theo thể chế dân chủ đa nguyên của 8 quốc gia còn lại. Không có cơ chế kiểm soát dân chủ trong quy trình ra quyết định, thì không thể là người hướng đạo.

2. Không có chủ nghĩa cộng sản

- Ngược lại quan điểm của Karl Marx, Cách mạng kỹ thuật lần thứ 4 đã chứng minh xã hội không có tính giai cấp. Xã hội không phân chia thành các giai cấp đối kháng. Lợi ích của người lao động gắn kết hữu cơ với chủ doanh nghiệp trong quan hệ sản xuất. Xã hội là một tổng thể thống nhất và cân bằng lợi ích. Không có doanh nghiệp, không có nhà đầu tư sẽ không có sản xuất, không có việc làm, không có tăng trưởng, không có tái phân phối phúc lợi. Lợi ích không cân bằng sẽ kìm hãm tăng trưởng, kìm hãm lợi ích tổng thể và của từng thành phần. Trong cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra, nhân tố tạo ra động lực thay đổi xã hội là chất xám, lao động trí tuệ. Mỗi cá nhân có khả năng lao động độc lập. Vai trò cá thể là hình thức chủ đạo trong lực lượng sản xuất. Giới trí thức, các tập đoàn công nghệ lớn, chủ thể của các sản phẩm trí tuệ sẽ là những lực lượng quyết định chính sách. Quan hệ sản xuất đã thay đổi về chất. Lực lượng sản xuất là trí óc. Chủ sở hữu của lực lượng sản xuất là tầng lớp trí thức. Hình thái Tri thức chủ nghĩa ra đời. Tuy vậy, bản chất của xã hội không thay đổi. Bất kể hình thái nào, động lực của phát triển, mục đích cuối cùng của phát triển vẫn là lợi nhuận. Từ nguyên thủy, loài người luôn bị thúc đẩy bởi cuộc truy tìm lợi nhuận hiểu theo nghĩa làm ít hưởng nhiều. Đó là bản chất của tiến hóa. Khi đinh nghĩa chủ nghĩa tư bản là chủ nghĩa lợi nhuận, thì chủ nghĩa tư bản tồn tại từ nguyên thủy và không bao giờ biến mất. Nhân loại chỉ có một hình thái duy nhất là chủ nghĩa lợi nhuận. Tuy nhiên, Nhà nước trong giai đoạn kinh tế tri thức sẽ là Nhà nước của liên minh các Đại công nghệ, hoặc ít nhất là đại biểu của Đại công nghệ. Cần cập nhật nhận thức này để có một tư duy phù hợp.

Không có chủ nghĩa cộng sản, vì ở xã hội cộng sản không còn sản xuất hàng hóa, không còn lợi nhuận, không còn tăng trưởng. Xã hội loài người dừng tiến hóa. Thế giới ngừng chuyển động và loài người kết thúc. Điều này trái với nguyên lý "vô thủy vô chung" của vạn vật.

Không có thời kỳ quá độ xã hội chủ nghĩa, vì từ cách mạng kỹ thuật lần thứ tư, trí tuệ là hạt nhân của động lực phát triển, sản xuất không cần tới nhà xưởng và thiết bị, không cần tới lao động sức người, không thể quốc hữu hóa chất xám, một thứ tài sản vô hình. Vì vậy không thể bằng cách quốc hữu hóa để xóa bỏ các doanh nghiệp tư nhân. Giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa cộng sản, theo định nghĩa là nền công nghiệp phát triển cộng với sở hữu toàn dân là không thể thực hiện vào giữa thế kỷ. Tiến hóa của xã hội loài người là quá trình song song với sự hoàn thiện của cá thể con người. Vai trò cá nhân tăng dần và ngày càng trở nên quyết định trên trục tiến hóa, từ trông chờ may rủi thời nguyên thủy tới làm chủ và điều khiển tất cả. Tự do cá thể và sở hữu tư nhân là động lực của phát triển, là mục đích của tiến hóa. không một ý chí nhân tạo nào tiêu diệt được.

3. Nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ phá hủy bền vững là khác biệt thể chế

- Điều kiện để duy trì ổn định chính trị và ổn định xã hội là tăng trưởng kinh tế. Ổn định hay sự bền vững của tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Xuất khẩu và đầu tư từ nước ngoài (FDI) phụ thuộc vào sự gắn kết hữu cơ của nền kinh tế với kinh tế thế giới. Sự gắn kết hữu cơ phụ thưộc vào sự tương đồng, hòa hợp giữa luật pháp, các cơ chế chính sách quốc gia với luật pháp và các cơ chế chính sách của các quốc gia khác, cơ chế chính sách của Việt Nam do thể chế chính trị Việt Nam quyết định. Thể chế nào, cơ chế đó. Tổng bí thư Trọng từng nói : "Hiến pháp là thể chế hóa cương lĩnh đảng".

Nguyên nhân các xung đột dẫn đến đổ vỡ của các hiệp định kinh tế, tiềm ẩn sự bất ổn của nền kinh tế, chính là sự khác biệt về chất giữa luật pháp Việt Nam và Luật pháp các nước. Sự khác biệt về chất của luật pháp bắt nguồn từ sự khác biệt thể chế chính trị. Triệt tiêu tận gốc các nguy cơ đổ vỡ của các hiệp định là triệt tiêu các khác biệt thể chế. Thể chế độc đảng cộng sản chỉ chia sẻ được với 5 quốc gia khác trên thế giới, là những quốc gia không có mặt trong các hiệp đinh thương mại với Việt Nam.

- Trung tâm của mâu thuẫn thế giới hiện nay là sự lũng đoạn của nền kinh tế "giả thị trường" của Trung Quốc. Bản chất của cuộc khủng hoảng hiện nay là sự biến dạng các quy tắc thị trường, vô hiệu hóa cơ chế bàn tay vô hình của thị trường bằng sự luồn lách, bóp méo, lợi dụng các kẽ hở thị trường trục lợi thông qua các mánh lới chính trị. Nguyên nhân chính là sự lũng đoạn chính sách do cơ chế độc đảng. Chính sách là sản phẩm của ý chí không bị kiểm soát. Trung Quốc đang bị thế giới tẩy chay, bao vây và cô lập, có khả năng bị loại ra khỏi WTO.

- Kinh tế Việt Nam có bản chất là sự sao chép khuôn mẫu Trung Quốc, biến thái từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung với nền tảng là hệ thống các doanh nghiệp nhà nước được thống nhất quản lý một cách chính trị hóa thông qua hệ thống nhân sự bắt buộc phải là đảng viên, được chỉ định theo các tiêu chuẩn chính trị, các giải pháp kinh doanh bắt buộc phải tuân thủ các mệnh lệnh chính trị căn cứ trên các mục tiêu đề ra từ nghị quyết của đảng, sớm hay muộn cũng bộc lộ những xung đột với Thế giới.

- Tất cả mọi FTA đều bao gồm các yêu cầu sự thống nhất về hệ thống giá trị phổ cập toàn cầu, sự đồng nhất của pháp luật với hệ thống pháp luật phổ quát quốc tế. Sự khác biệt thể chế của Việt Nam tạo ra những khác biệt với các tiêu chuẩn quốc tế là nguy cơ tiềm ẩn sự bất ổn của Hiệp định, ảnh hưởng tới tính bền vững của nền kinh tế.

- Chế độ cộng sản Việt Nam đang cùng với Đảng cộng sản Trung Quốc trở thành nguy cơ số 1 đối với an ninh toàn cầu, tác động tới chính sách đối ngoại và chính sách kinh tế của hầu hết các quốc gia phát triển. Danh nghĩa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa cùng với chế độ độc đảng cộng sản của Việt Nam chứa đựng nguy cơ trở thành đối tượng của các cuộc chiến chính trị. Việt Nam được xếp vào hàng ngũ 5 quốc gia nguy cơ gây bất ổn thế giới, đứng đầu là Trung Quốc, Triều Tiên, Cuba, Việt Nam, Lào… Bất cứ cuộc khủng hoảng chính trị nào trên thế giới đều có thể tác động tới ổn định chính trị tại Việt Nam. Nguyên nhân là sự khác biệt thể chế với toàn bộ phần còn lại của thế giới.

4. Đảng có chống tham nhũng không ?

Cuộc chiến chống tham nhũng được phát động chính thức từ Đại hội VII, năm 1991, nhưng sau 30 năm, tham nhũng vẫn là khối u nhức nhối. Không thiếu công sức trí tuệ của những bộ óc siêu việt. Không thiếu quyết tâm của toàn hệ thống, nhưng tham nhũng đeo đẳng, sống dai như một tế bào gắn kết hữu cơ với thể chế. Nó không thể bị tiêu diệt hoặc chỉ chết cùng một lúc với chế độ. Tại sao ?

Chỉ có những người có quyền mới tham nhũng. Chỉ có tài sản công, tài sản xã hội chủ nghĩa, tài sản thuộc nhà nước thống nhất quản lý mới là tài sản bị tham nhũng.

Như vậy có hai việc phải làm. Một là kiểm soát quyền lực, hai là hủy hoặc giới hạn tối thiểu tài sản công.

Quyền lực chỉ có thể được kiểm soát bằng quyền lực tương xứng. "Le pouvoir arrête le pouvoir", Montesquieu đã nói như vậy từ năm 1748. Nếu ba thứ quyền của bộ máy nhà nước là Lập pháp, Tư pháp và Hành pháp, chỉ là 3 bộ phận được phân công và chịu sự kiểm soát của đảng, thì có một quyền lực thứ tư là quyền lực Đảng, đứng trên ba quyền lực nhà nước, và không chịu sự kiểm soát của bất cứ quyền lực nào. Quyền lực không được kiểm soát là quyền lực tham nhũng. Nguyên nhân của tham nhũng có nguồn gốc từ cơ chế thoát ly kiểm soát của đảng.

Tất cả mọi trường hợp tham nhũng đều gắn liền với tài sản công cộng, tài sản nằm trong các tập đoàn kinh tế nhà nước, các tổng công ty, các doanh nghiệp nhà nước, có tài sản thuộc sở hữu nhà nước. Đó là sự lợi dụng quyền lực để chiếm dụng sở hữu đất đai, biến sở hữu nhà nước thành sở hữu cá nhân. Tài sản công hay tài sản xã hội chủ nghĩa thuộc sở hữu nhà nước, là thứ tài sản không có chủ sở hữu xác định. "Nhà nước là tất cả, nhưng chẳng là ai". Nguyên nhân biến các loại tài sản công thành mục tiêu tham nhũng chính là tài sản không có chủ sở hữu. Nếu tất cả đều có chủ thì không có tham nhũng. Mọi chuyện chuyển đổi sở hữu phải theo luật thị trường, thuận mua, vừa bán. Mọi chuyện cưỡng đoạt quyền sở hữu đều là tội phạm pháp luật.

30 năm chống tham nhũng, nhưng đảng vẫn kiểm soát quyền lực bằng "sống và làm việc theo gương Hồ chủ tịch", "Kinh tế nhà nước là lực lượng chủ lực, ngày càng phát triển về quy mô và chất lượng", và "đất đai vẫn thuộc nhà nước thống nhất quản lý".

Như vậy, thực chất đảng có chống tham nhũng không ?

5. Đại hội để làm gì ?

5 năm một lần làm đại hội, mỗi lần đại hội đều "đổi mới", nhưng báo cáo chính trị là bản "cop" điện tử của các báo cáo trước, sửa từ ngữ, chọn chữ mới, thêm chữ mới vào bản có sẵn, người biên soạn chủ yếu thao tác "copier et coller" (chép và dán), nền tảng hầu như không thay đổi.

Người viết báo cáo chủ yếu quan tâm để không một lĩnh vực nào không được nhắc đến, ngụ ý nói rằng đảng lãnh đạo toàn diện. Hầu như tất cả, chữ có thể nhiều hơn, nhưng nội dung chẳng có gì mới. Báo cáo mỗi kỳ, số trang lại nhiều lên, và đọc cũng mệt hơn. Sẽ chẳng có ai nghe. Không ai đủ sức để có thể nghe được một giọng đọc không cảm xúc, gây buồn ngủ suốt mấy tiếng. Không ai muốn nghe vì mọi thứ đều nhạt thếch những điều "...khổ lắm nói mãi". Trong khi đáng lẽ báo cáo phải xốc dậy mọi sức mạnh, tạo hứng khởi mọi cảm xúc, thì nó trở thành một cái trò hình thức nhất, buồn tẻ nhất và tra tấn nhất. Ai cũng biết, ngay cả người viết báo cáo cũng biết, nhưng không ai dám làm khác. Chỉ viết những điều cần thảo luận, chỉ nói những điều cần nghe, mà chưa từng được nghe. Ai có thể viết như vậy và ai chấp nhận ?

Dùng ông Phùng Hữu Phú, một ông già 73 tuổi, đã quá tuổi về hưu làm chủ biên, thì một là ông Trọng đã chủ trương không đổi mới, sợ đổi mới, hai là Hội đồng lý luận không còn người. Hay người trẻ không còn hiểu "nền tảng" nữa ?

Có một điều không mới nhưng được nhắc đến như trung tâm của cái mới trong đại hội lần này là các mục tiêu :

- Đến năm 2025 : Là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp.

- Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng : Là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

- Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước : Trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Việc đặt ra các mục tiêu cho tới năm 2045, ngụ ý đảng có tầm nhìn ! Sáng suốt vào bậc "siêu" như Tổng bí thư Trọng mà "đến cuối thế kỷ này, không biết đã có CHXN hoàn thiện chưa", thì biết năng lực "nhìn" của đảng đến đâu.

Theo một định nghĩa trước đây, thì giai đoạn quá độ hoàn thành khi có nền công nghiệp hiện đại và xã hội có cuộc sống sung túc, như vậy ứng vào năm 2030 như mục tiêu đề ra. Nhưng báo cáo lại không nói gì về việc, tới năm 2030, liệu kinh tế cá thể, tức các doanh nghiệp ngoài nhà nước có còn tồn tại không. Nếu Quá độ xã hội chủ nghĩa đã xong thì bắt đầu một giai đoạn mới, Giai đoạn phát triển chủ nghĩa cộng sản. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đổi tên thành Việt Nam cộng sản chủ nghĩa ? Và khi thời kỳ quá độ hoàn thành, chắc chắn nền tảng của chủ nghĩa cộng sản phải đã sẵn sàng, nghĩa là chỉ còn kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể. Không biết cuộc chiến tiêu diệt kinh tế tư nhân bắt đầu khi nào, và bị tiêu diệt dưới hình thức nào ? Có quốc hữu hóa không, có tịch biên, hay trưng thu, trưng mua không ? Có cần phải cho ông Đỗ Mười sống lại để làm "cải tạo tư bản tư doanh" không ? Sau khi bị "tịch" hết tài sản, thì những thành phần này sống bằng gì ? Sau năm 2030, nghĩa là sau "Quá độ", thì nền kinh tế thuộc loại gì ? Trở lại kinh tế kế hoạch hóa tập trung, tự sản tự tiêu, không hàng hoá, không có xuất nhập khẩu ? Nếu vậy, đến năm 2045, "trở thành nước phát triển, thu nhập cao" bằng cách nào ? Trong ba cái mục tiêu đó chứa đựng hòn đá không tưởng, hai trăm cái đầu tinh hoa dân tộc thảo luận thế nào ?

Báo cáo đề ra mục tiêu, nhưng khi bàn tới phương pháp thực hiện lại không hề nhắc tới nguy cơ phá sản. Đó là sự thất bại của mô hình Trung Quốc, khi chế độ cộng sản trở thành trung tâm gây bất ổn định toàn cầu, khi WTO phải thay luật đẩy Trung Quốc ra khỏi thị trường chung thế giới, và mọi mũi dùi sẽ tập trung tấn công vào các quốc gia cộng sản. Mọi sự gian lận, giả dối, mọi sư lắt léo sẽ bị bóc trần, mọi thủ đoạn chính trị sẽ bị vô hiệu, thì nền kinh tế "giả thị trường" của Việt Nam sẽ tất yếu sụp đổ.

Đại hội lần này vẫn chưa chịu từ bỏ chủ nghĩa cộng sản, Việt Nam vẫn là 1 trong 5 quốc gia cộng sản còn lại trên mặt địa cầu, một trong 5 đối tượng đối diện với nguy cơ bị chuyển động của thế giới văn minh loại bỏ.

Những cái đáng bàn, đáng xem xét, suy ngẫm, lại không có trong nội dung bản báo cáo, thì Đại hội để làm gì ?!

Bùi Quang Vơm

(28/12/2020)

(1) https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/us-stands-with-india-to-deal-with-any-threat-to-its-sovereignty-mike-pompeo/videoshow/78890014.cms

Các nhà lãnh đạo của Việt Nam là một trong số ít những lãnh đạo có thể gọi năm 2020 là một thành công.

Bây giờ họ đặt mục tiêu thúc đẩy đất nước vào năm 2021, khi một Hội nghị chính trị quan trọng sẽ đề ra kế hoạch cho năm năm tới – và có khả năng củng cố hơn nữa quyền lực của đảng đối với quốc gia trẻ, đang phát triển và sôi động về kinh tế với gần 100 triệu dân.

Đảng liệu có kiểm soát được Covid, đại kỹ nghệ và bất đồng chính kiến ; giữ cho nền kinh tế phát triển không ?

Việt Nam có rất nhiều thứ để ăn mừng trong năm nay. Phản ứng đối với Covid-19 đã hạn chế tổng số ca nhiễm được ghi nhận là khoảng 1.400, khiến thế giới phải ghen tị. Viêt Nam nhận chức chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần đầu tiên sau một thập kỷ, tổ chức hội nghị thượng đỉnh ảo của khối 10 nước ASEAN vào tháng 11. Và ngay sau đó, Hà Nội đã tổ chức một buổi lễ ký kết trực tuyến lịch sử cho Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, hay RCEP – hiệp định thương mại lớn nhất thế giới.

Nhưng sự phấn khích tạo từ những sự kiện đình đám này đã qua đi, và Đảng cộng sản Việt Nam tập trung vào chính trị trong nước – và bất kỳ ai cũng có thể gây xáo trộn – khi Đại hội toàn quốc lần thứ 13 sắp diễn ra, có thể vào tháng Giêng.

Đại hội đảng là sự kiện quan trọng nhất của đất nước, được tổ chức 5 năm một lần để chọn ra ban lãnh đạo mới và đặt ra các mục tiêu kinh tế.

"Năm nay đóng một vai trò quan trọng trong việc đạt được tiến độ của các mục tiêu 5 năm đặt ra tại Đại hội 12", Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tuyên bố trong một hội nghị quân chính toàn quân vào ngày 7 tháng 12 tại Hà Nội khi đề cập đến cuộc họp cuối cùng ở Tháng 1 năm 2016.

"Trong khi nền kinh tế Việt Nam về cơ bản ổn định, đảng đã được người dân tin tưởng hơn nhờ những kết quả tích cực từ chiến dịch chống tham nhũng và cải tổ đảng", ông Trọng, 76 tuổi, là Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước và là Bí thư Quân ủy Trung ương nắm quyền kiểm soát các lực lượng vũ trang.

Tại Đại hội năm 2016, ông Trọng đã thăng chức cho Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi đó lên làm Thủ tướng, buộc Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phải từ giã chính trường. Ông Dũng đã làm thủ tướng 10 năm, được coi là một trong những nhà lãnh đạo quan trọng nhất kể từ khi Lê Duẩn, người kế tục trực tiếp của Hồ Chí Minh người sáng lập Đảng năm 1930 và vẫn được tôn kính là "Bác Hồ".

Sau khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời vào năm 2018, ông Trọng đảm nhận chức vụ của ông Quang và cùng ông Phúc điều hành chính trị, kinh tế và ngoại giao.

Ông Trọng và ban lãnh đạo hiện đang tuyên bố chiến thắng trên ba mặt trận – một cuộc đàn áp trực tuyến nhắm vào công chúng ngày càng hiểu biết về mạng xã hội, một cuộc đấu tranh nội bộ đảng chống lại bất đồng chính kiến và ngăn chặn virus corona.

Khi nói đến trận chiến đầu tiên, Đảng cộng sản Việt Nam ; từ lâu đã nỗ lực để trấn áp những lời nói và hành động có thể làm lung lay chế độ độc đảng, và các nhà chức trách đã tăng cường giám sát internet trong năm nay.

"Tài khoản Facebook của tôi có thể bị đình chỉ, có thể là do đại hội đảng sắp đến gần", Bùi Thanh Hiếu, một blogger được biết đến rộng rãi ở Việt Nam là người chỉ trích lãnh đạo cấp cao, cho biết trong một bài đăng hôm 4/9. Mặc dù ông Hiếu đã viết ít thông điệp chống Đảng cộng sản Việt Nam hơn, nhưng Facebook hiện đã hiển thị cảnh báo bằng tiếng Việt trên tài khoản của ông rằng tài khoản của ông sẽ bị hạn chế nếu tiếp tục các hoạt động bị cấm đoán.

"Các nền tảng nước ngoài, đặc biệt là Facebook và YouTube, là điểm nóng của tin giả ở Việt Nam", Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu trước Quốc hội ngày 6/11.

Ông Hùng cho biết trung tâm giám sát an ninh mạng được tăng cường hiện có khả năng xử lý 300 triệu tin nhắn được đăng trên mạng xã hội mỗi ngày.

Sau nhiều lần đàm phán, Facebook đã đồng ý tuân thủ 95% yêu cầu chính thức về việc xóa tin nhắn "độc hại", tăng lên từ 10%, ông cho biết thêm rằng YouTube đã nâng tỷ lệ từ 50% lên 90%.

Các tỷ lệ mà ông Hùng đề cập khớp với các tỷ lệ trong báo cáo minh bạch do hai công ty Mỹ công bố.

Không giống như Trung Quốc, Việt Nam đã không chặn mạng xã hội của Mỹ. Số người dùng Facebook nói tiếng Việt đạt 61 triệu người vào tháng 1 năm 2020, theo cơ quan truyền thông xã hội "We are Social", có trụ sở tại London cơ quan truyền thông xã hội. Trên thực tế, Facebook và Google đã lan truyền nhanh chóng đến mức Việt Nam cho rằng vô cùng khó làm theo mô hình của Bắc Kinh để ngăn chặn họ nhằm ủng hộ các dịch vụ trong nước.

Nhưng ông Hùng khẳng định các nền tảng này tuân thủ luật pháp Việt Nam. Ông nói : "Facebook, Google và Apple không đóng thuế tại Việt Nam, mặc dù họ đạt doanh thu hàng tỷ đô la.

Mặt trận thứ hai, Đảng cộng sản Việt Nam của ông Trọng đã trấn áp tham nhũng từ năm 2016, nhưng nhiều người coi nỗ lực này như một phương tiện để trấn áp bất đồng chính kiến trong hàng ngũ đảng.

Ông Dũng, cựu thủ tướng, được cho là có công với những cải cách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhưng các nhà phê bình cho rằng tình trạng tham nhũng tràn lan trong nhiệm kỳ của ông đã dẫn đến sự bất bình của dân chúng đối với đảng đang ngày càng tăng. Và mặc dù ông Trọng đã loại được ông Dũng đi, những người trung thành với ông Dũng vẫn ở trong các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức khác.

Ông Trọng cũng đã cách chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Đinh La Thăng vào năm 2017 và cuối cùng ông Thăng đã bị bắt. Các khoản lỗ lớn tại các công ty liên kết của PetroVietnam – phát sinh khi ông Thăng làm chủ tịch công ty dầu khí quốc gia – là lý do chính thức, mặc dù việc ông bị tạm giam được cho là liên quan đến cáo buộc tham nhũng. Dù thế nào, ông cũng là cựu ủy viên Bộ Chính trị đầu tiên bị bỏ tù và hiện đang thụ án 30 năm tù.

Các cuộc tấn công về các hành vi sai trái bị cáo buộc đã gia tăng khi đại hội tiếp theo đến gần.

"Tham nhũng đã dần được kiểm soát, góp phần ổn định chính trị", ông Trọng phát biểu tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng vào ngày 12 tháng 12 trước khoảng 700 quan chức chính phủ và 5.000 người khác theo dõi từ xa.

Một báo cáo chi tiết tại cuộc họp cho thấy 131.000 đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam và quan chức chính phủ đã bị kỷ luật kể từ khi ủy ban được thành lập vào năm 2013. Trong số đó, 87.000 người đã bị trừng phạt sau đại hội đảng năm 2016.

Đối với mặt trận thứ ba – cuộc chiến chống lại virus corona – Việt Nam rõ ràng đã thành công. Covid-19 đã cướp đi sinh mạng của 35 người Việt Nam, ít hơn rất nhiều so với nhiều quốc gia khác. Và nền kinh tế đã tiếp tục tăng trưởng vào thời điểm mà các công ty cùng ngành trong khu vực đang thu hẹp lại. Quỹ Tiền tệ Quốc tế kỳ vọng tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam sẽ tăng 2,4% vào năm 2020.

Chính phủ đã thực hiện các biện pháp triệt để, thậm chí khắc nghiệt, để ngăn chặn virus – từ truy tìm liên lạc đến tiết lộ địa chỉ của những người bị nhiễm và phong toả các khu vực bị ảnh hưởng. Do đó, giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam ; đã biến cuộc khủng hoảng Covid-19 thành một điểm thuận lợi.

Việt Nam đã có những bước đi thuận lợi trong bối cảnh những thay đổi lớn về địa chính trị, kinh tế và điều kiện kinh doanh kể từ năm 2016, cả cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung. Việt Nam đạt mức tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á và thu hút sự chú ý là một điểm đến đầu tư hấp dẫn thay cho Trung Quốc và các thị trường khác.

Trong lịch sử, Quốc Hội đã dẫn đến những bước ngoặt lớn.

Tại đại hội lần thứ sáu năm 1986, đảng đã thông qua chính sách đổi mới nhằm cải cách và mở cửa với thế giới – khơi mào cho sự tăng trưởng của Việt Nam.

Năm năm sau đại hội lần thứ bảy vào năm 1991 cũng rất quan trọng. Năm đó, Việt Nam bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc đã bị cắt đứt do hậu quả của cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 ngắn ngủi nhưng đẫm máu. Việt Nam tiếp tục thiết lập quan hệ với một cựu thù khác là Mỹ vào năm 1995, cùng năm Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN.

Sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 10 năm 2006, Hà Nội đã đạt được mục tiêu mong muốn là gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2007. Samsung Electronics đã mở một nhà máy điện thoại di động tại Việt Nam vào năm 2009 và hiện sản xuất một nửa sản lượng điện thoại thông minh toàn cầu tại nước này.

Đại hội năm 2006 cũng đáng chú ý với việc ông Dũng lên làm thủ tướng.

Dũng thúc đẩy tự do hóa thương mại – bao gồm cả hiệp định đối tác kinh tế với Nhật Bản – và chấp nhận đầu tư trực tiếp nước ngoài. Một thỏa thuận thương mại với Liên Hiệp Châu Âu, vốn đã được đặt nền móng trong nhiệm kỳ của ông Dũng, đã có hiệu lực vào tháng 8 vừa qua.

Nhưng Nguyễn Tấn Dũng đã phải trả giá cho những cải cách của mình và rõ ràng là không có khả năng kiểm soát tham nhũng. Ông đã được nhiều người kỳ vọng sẽ làm tổng bí thư kế nhiệm ông Trọng tại Đại hội năm 2016. Thay vào đó, người thủ cựu trong đảng phản đối việc thăng chức của ông Dũng, ông Trọng ở lại và ông Dũng từ chức.

Các nhà phân tích tự hỏi liệu đại hội tới có thể thúc đẩy Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng tiếp theo hay không.

IMF dự báo Việt Nam sẽ vượt Singapore và Malaysia về GDP danh nghĩa vào năm 2020 để trở thành nền kinh tế lớn thứ tư của ASEAN. Việc các công ty toàn cầu chuyển hoạt động sản xuất từ Trung Quốc để tránh thuế quan trừng phạt của Mỹ đang bơm thêm nhiên liệu vào nền kinh tế Việt Nam.

Nhưng việc tận dụng tối đa những xu hướng này và tiếp tục thành công trong 5 năm qua – đều phụ thuộc vào sự ổn định chính trị – có thể không dễ dàng.

Thứ nhất, áp lực từ Washington đang tăng lên. Thặng dư của Việt Nam với Hoa Kỳ đã tăng lên 58 tỷ USD trong 12 tháng tính đến tháng Sáu. Trong 10 tháng đầu năm 2020, thặng dư của Việt Nam chỉ sau Trung Quốc và Mexico. Điều đó khiến Bộ Tài chính Mỹ chỉ định Việt Nam là nước thao túng tiền tệ vào thứ Năm tuần trước, trong giai đoạn cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump.

Theo Dương Quốc Chính, nhà phân tích chính trị tại Hà Nội, Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden có thể "đặt ra thách thức" cho các nhà lãnh đạo Việt Nam theo một cách khác. Ông nói : "Donald Trump không tỏ ra quan tâm nhiều đến phong trào dân chủ ở Việt Nam và Hà Nội cũng không phải đối mặt với nhiều áp lực ngoại giao từ Washington. "Tình hình có thể thay đổi dưới thời tổng thống Biden".

Nhiệm vụ quản lý mối quan hệ sẽ thuộc về đội hình lãnh đạo tiếp theo của Việt Nam.

Thứ hai, trên thực tế, tổng bí thư nắm nhiều quyền lực nhất, sau đó là thủ tướng, chủ tịch nước và chủ tịch quốc hội. Với độ tuổi của mình, nhiều đồn đoán về tương lai của Trọng, nhưng chắc chắn ông Trọng sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn.

"Lo ngại chủ yếu nảy sinh từ khả năng thay đổi chức vụ tổng bí thư", ông Chính nói. "Nguyễn Phú Trọng… là một người trung thành tuyệt đối với chế độ cộng sản, giữ vững lý tưởng của chủ nghĩa cộng sản và được coi là khá trong sạch".

Ông Chinh lập luận, nếu đảng chọn ra một tổng bí thư ít bảo thủ hơn và có thể dễ dàng chấp nhận tham nhũng hơn, thì ban lãnh đạo chung có thể mất ổn định.

Thứ ba, có những câu hỏi lớn hơn về sự ổn định chính trị cũng cần xem xét.

Dân số Việt Nam đạt gần 100 triệu người với độ tuổi trung bình chỉ trên 30. Hàng trăm nghìn công dân đã làm việc hoặc đang làm việc ở nước ngoài, cho họ và gia đình cơ hội tiếp xúc với một thế giới thông tin. Nhiều nhà quan sát nước ngoài tự hỏi liệu có thể duy trì chế độ độc đảng và mở rộng kinh tế khi các giá trị của công dân ngày càng đa dạng hơn hay không.

"Đảng cộng sản Việt Nam và ban lãnh đạo tiếp theo trong 5 năm tới phải đưa ra các chính sách mới nhằm đảm bảo mô hình ‘nhà nước pháp quyền’ và quyền tự do thực sự cho người dân", Đặng Tâm Chánh, một nhà phân tích chính trị tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết về mối quan tâm như vậy. "Ít nhất, đảng phải có tầm nhìn, mục tiêu và hành động thực sự để dẫn dắt thế hệ trẻ Việt Nam phát triển và nâng cao tài năng cá nhân".

Về mặt công khai, các nhà lãnh đạo đảng vẽ lên một bức tranh về sự tự tin tột độ.

"Các đồng chí ơi, không khí vui mừng và phấn khởi đang lan tỏa khắp đất nước chúng ta", ông Trọng phát biểu tại hội nghị quân đội ngày 7/12. "Chúng ta hãy làm cho năm 2021 tốt hơn năm nay, xứng danh đời đời Bộ đội Cụ Hồ và sự tin yêu, tín nhiệm của Đảng, Nhà nước và nhân dân".

Nhưng những luận điệu cao cả lại đi đôi với những biện pháp cứng rắn.

Thứ Tư tuần trước, Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã bắt giữ Tất Thành Cang, một cựu đảng viên cộng sản ủy viên ban chấp hành do vi phạm quy định của quốc gia về tài sản công gây thất thoát.

Ngày hôm sau, Trương Châu Hữu Danh, 38 tuổi, một người dùng Facebook nổi tiếng ở tỉnh Long An, bị bắt vì bị cáo buộc đăng các bài viết chống lại nhà nước. Việc ông Danh bị ba tháng giam giữ được coi là nỗ lực mới nhất của nhà chức trách nhằm ngăn chặn bất đồng chính kiến và đảm bảo một đại hội suôn sẻ.

Tomoya Onishi

Nguyên tác : Vietnam's Communists brace for next 5 years after big 2020, Nikkei Asia Review, 22/12/2020

Anh Khoa dịch

Nguồn : VNTB, 24/12/2020

https://asia.nikkei.com/Spotlight/Asia-Insight/Vietnam-s-Communists-brace-for-next-5-years-after-big-2020

Trần Quốc Vượng : chính trị gia kín tiếng

Triệu Tử Long, VNTB, 26/12/2020

Trong số chính khách Đảng thì quả tình ông Trần Quốc Vượng khá kiệm lời, kín tiếng.

Nguyễn Phú Trọng đang cầm tay chỉ việc cho Trần Quốc Vượng

Hôm 4/11/2019, trong một bài viết đăng trên VOA, tác giả Phạm Chí Dũng có đoạn kết như sau về chính khách Trần Quốc Vượng : "Nhưng như thói đời kiêm thói đảng, càng lên cao càng dễ bị thị phi và cả ‘đâm dao sau lưng’. Từ năm 2018, cái tên Trần Quốc Vượng bắt đầu xuất hiện trong vài bài viết trên mạng xã hội và những bài viết đả kích ấy kéo dài cho đến nay với tần suất ngày càng dày hơn.

Chỉ có điều, Trần Quốc Vượng vẫn có thể tự an ủi mình : dù sao tên ông ta không rơi vào lời sấm Trạng Trình Nguyễn Bình Khiêm "Bỉnh chúc vô minh, quang tự diệt ; Trọng ngân bạc phúc, sản tất vong" – mà đã cồn lên như sóng thần biển khơi sau cái chết đầy nghi vấn của Trần Đại Quang trên ghế chủ tịch nước vào tháng 9 năm 2018" (1).

Ở bài báo nói trên, tác giả Phạm Chí Dũng nhận định ông Trần Quốc Vượng – nhân vật có quyền lực đứng thứ hai trong đảng sẽ là tân tổng bí thư khi ông Nguyễn Phú Trọng rời chính trường.

Ông Trần Quốc Vượng, sinh năm 1953, ở Thái Bình. Ông Vượng có bằng thạc sĩ Luật và từng giữ các chức vụ cao cấp từ năm 2006 đến nay, bao gồm Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Trung ương Đảng, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng.

Ông Trần Quốc Vượng được bầu bổ sung vào Ban Bí thư hồi năm 2013 tại Hội nghị Trung ương lần thứ 7, khóa XI.

Nhà báo Phạm Chí Dũng từng nhìn nhận rằng "Không phải là cá nhân Trần Quốc Vượng mà là tính chất của ban chuyên môn, đó là Uỷ ban Kiểm tra trung ương Đảng của Việt Nam được đánh giá tương tự với Uỷ ban kiểm tra kỷ luật trung ương của Trung Quốc.

Ông Trọng có thể nói là người rất được khích lệ bởi chiến dịch ‘đả hổ diệt ruồi’ của ông Tập Cận Bình. Ông đã chọn Uỷ ban Kiểm tra Trung ương của Việt Nam như một ban chuyên môn và một cánh tay phải đắc lực để giúp Tổng Bí thư như Vương Kỳ Sơn, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Kỷ luật trung ương của Trung Quốc là cánh tay mặt của Tập Cận Bình.

Vô tình ông Trần Quốc Vượng rơi vào điểm nhấn của lịch sử trong triều đại Đảng Cộng sản Việt Nam".

Ngay ở thời điểm đó tháng 3-2018, nhà báo Phạm Chí Dũng đã nhận định, "Việc bổ nhiệm ông Trần Quốc Vượng mang hàm ý ông Trần Quốc Vượng chính thức trở thành ứng cử viên cho chức Tổng Bí thư".

Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, người đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS-Yusof Ishak) ở Singapore, nói trong một bài phân tích : "Quan trọng hơn, nếu xét chiến dịch chống tham nhũng cấp cao dưới sự lãnh đạo của ông Trọng và việc Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ chống tham nhũng, rất có khả năng ông Trọng muốn người kế nhiệm sẽ duy trì di sản của mình và tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng.

Ông Vượng, người từng là Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương, có thể được coi là đáp ứng nhiều điều kiện hơn để thay thế ông Trọng. Với việc ông Trọng đang nắm quyền kiểm soát ở mức cao đối với hoạt động của Đảng, đặc biệt là trong vấn đề nhân sự, ông Trọng sẽ là người có tiếng nói quyết định đối với việc lựa chọn người kế nhiệm mình. Như vậy, ứng viên nào được ông hậu thuẫn sẽ có cơ hội thắng cử cao hơn", ông Lê Hồng Hiệp nhận định.

Tại Hội nghị toàn quốc đánh giá kết quả công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020, ông Trần Quốc Vượng đã đưa nhận định được nhiều tờ báo đăng công khai : "Cơ đồ ta xây dựng 75 năm nay sụp đổ hay không cũng do chúng ta thôi, chẳng phải do kẻ thù đâu. Chẳng ai xâm lược mình, chẳng ai mang máy bay, đại bác đến xâm lược, lật đổ chúng ta đâu. Ta không làm tốt thì tự ta lật đổ ta thôi" (2).

Triệu Tử Long

Nguồn : VNTB, 26/12/2020

Chú thích :

(1)https://www.voatiengviet.com/a/tran-quoc-vuong-bat-dau-xuat-canh/5151785.html

(2)https://thanhnien.vn/thoi-su/thuong-truc-ban-bi-thu-ta-khong-lam-tot-thi-tu-ta-lat-do-thoi-1163483.html

***************************

Tổng Bí thư muốn có người kế nhiệm cứng rắn với tham nhũng

Tomoya Onishi, VNTB, 26/12/2020

Quyết định của Tổng bí thư tại đại hội tháng Giêng tập trung vào các ứng cử viên đanh cạnh tranh nhau.

HÀ NỘI – Còn một tháng nữa mới đến ngày khai mạc Đại hội đảng toàn quốc, ngày càng có nhiều đồn đoán về số phận của nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam.

Truyền thông nhà nước đưa tin hôm thứ Tư rằng đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam, được tổ chức 5 năm một lần, dự kiến được tổ chức bắt đầu từ ngày 25 tháng 1 để công bố lãnh đạo mới và các mục tiêu kinh tế trong 5 năm tới.

Tương lai của Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam 76 tuổi và cũng là chủ tịch nước đang được theo dõi chặt chẽ. Nhiều người cho rằng ông Trọng sẽ từ chức vì tuổi cao và sức khỏe kém. Truyền thông nước ngoài đưa tin ông Trọng đã bị đột quỵ vào năm 2019.

Điều lệ Đảng cũng quy định rằng vị trí tổng bí thư chỉ có thể do cùng một người nắm giữ trong tối đa hai nhiệm kỳ và ông Trọng hiện đang ở nhiệm kỳ thứ hai.

Suy đoán về số phận của ông Trọng tăng nhanh sau Hội nghị Trung ương 14 bế mạc vào ngày 18 tháng 12. Người ta nói rằng trong cuộc họp ông Trọng không được giới thiệu làm ứng cử viên cho Bộ Chính trị khóa tới – ban chấp hành đảng bộ. Bất kỳ lãnh đạo đảng nào trước hết phải có một ghế trong Bộ Chính trị.

Hai người được cho là ưu ái thay ông Trọng làm tổng bí thư – ông Trần Quốc Vượng 67 tuổi, ủy viên ban bí thư, và ông Nguyễn Xuân Phúc 66 tuổi, đương kim thủ tướng.

"Có khả năng cao ông Vượng sẽ là tổng bí thư, sớm hay muộn", Dương Quốc Chính, một nhà phân tích chính trị tại Hà Nội nói với Nikkei Asia hôm thứ Năm. Ông Chính cho biết ông Trọng có thể tiếp tục làm tổng bí thư một thời gian sau Đại hội và chuyển giao chức vụ cho ông Vượng.

Lê Hồng Hiệp, một thành viên Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cũng cho rằng nhiều người tin là ông Vượng là người kế nhiệm ông Trọng. "Ông Vượng được cho là có lý lịch trong sạch hơn do có giới hạn về mạng lưới bảo trợ", ông Hiệp cho biết trong một báo cáo được phát hành vào tháng 9. "Vì vậy, ông Vượng được coi là có vị trí tốt để gánh vác di sản quan trọng nhất của Trọng : cuộc chiến chống tham nhũng."

"Ông Vương có thể tiếp tục cái gọi là" đốt lò " hay chiến dịch chống tham nhũng", ông Chinh nói.

Người gốc Thái Bình thuộc miền Bắc Việt Nam, ông Vượng là một cán bộ đảng kỳ cựu và có kinh nghiệm là viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao. "Ông Vưọng chủ yếu làm việc tại các cơ quan đảng", ông Chính nói. "Ông từng kinh qua các chức vụ ở Ủy ban Kiểm tra Trung ương, từng là Chánh Văn phòng Trung ương Đảng.

Việc ông Vượng tham gia lâu trong các công tác đảng có thể là một điểm yếu vì ông không có nhiều kinh nghiệm về đối ngoại. Nhưng điều đó không cản trở ông ta leo lên nấc thang của đảng vì đã bám sát ông Trọng, người được coi là trung thành tuyệt đối với chế độ cộng sản, ông Chính nói. "Đối với nhiều đảng viên, người giữ chức vụ tổng bí thư phải là người có khuynh hướng lý thuyết cộng sản và kiên định theo lý tưởng cộng sản".

Ông Trọng có quyền hạn lớn nhất trong việc chọn người kế vị, một truyền thống lâu đời của đảng. Do đó, khuyến nghị của ông Trọng có giá trị nhất, ông Chính nhấn mạnh. "Hơn nữa, chiến dịch chống tham nhũng mà ông ấy lãnh đạo sẽ tạo ra nhiều kẻ thù cho ông Trọng. Vì vậy, việc cài đặt một người kế nhiệm trung thành là điều tối quan trọng đối với ông Trọng ngay cả khi ông từ chức tổng bí thư".

Theo ông Hiệp, vị trí tổng bí thư luôn được đảm bảo bởi những người miền Bắc – quê hương của giới chính trị Việt Nam – cũng đặt Vượng vào vị trí tốt hơn ông Phúc. Thủ tướng quê tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam.

Chính quyền nếu do ông Vương làm lãnh đạo dự kiến sẽ không thay đổi đáng kể về chính sách trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư nước ngoài. Ông Vượng không có kinh nghiệm kinh tế, nhưng thủ tướng được coi là người lãnh đạo các chính sách kinh tế và thương mại trong khi các vấn đề đối ngoại thường thuộc thẩm quyền của chủ tịch nước, theo ông Chính.

Ông Chính nói : "Khả năng ông Vượng kiêm nhiệm tổng bí thư lẫn chủ tịch nước như ông Trọng là rất thấp. "Ông Vượng vẫn chưa chứng tỏ được năng lực trở thành tổng bí thư." Trong khi đó, có tin đồn rằng Phạm Bình Minh, đương nhiệm Bộ trưởng Ngoại giao, sẽ trở thành chủ tịch nước.

Nhưng còn một tháng nữa là Đại hội 13 sẽ khai mạc, tình hình vẫn khó lường. Mặc dù đầy rẫy đồn đoán về tương lai của ông Trọng, nhưng cuối cùng ông có thể vượt qua các quy định của đảng vào phút cuối để ở lại giữ chức Tổng Bí thư sau đại hội ít nhất là trong một thời gian nữa nhằm chuẩn bị cho một nhà lãnh đạo mới tiếp quản vị trí của mình.

"Tóm lại, ngay cả khi ông Vượng lên làm tổng bí thư tiếp theo, ông ấy sẽ không nắm được nhiều quyền lực như ông Trọng", ông Chính nói, mặc dù ảnh hưởng của ông Vượng có thể duy trì lâu dài miễn là ông tiếp tục chiến dịch chống tham nhũng.

Tomoya Onishi 

Nguyên tác : Vietnam's leader wants a successor tough on corruption, Asia Nikkei, 24/12/2020

Nguồn : VNTB, 26/12/2020

 

***************************

Chọn được kẻ "truyền ngôi" – Trọng chốt ngày Đại hội

Nguyễn Duy, Thoibao.de, 25/12/2020

Khi tiếng còi trận chung kết vang lên thì người ta sẽ định ai là người nhận cúp. Đó là quy luật từ xưa đến giờ rồi. Hội nghị trung ương 14 mới vừa kết thúc thì ông Nguyễn Phú Trọng cũng cho báo chí đăng tải ngày diễn ra đại hội. Đây thực chất là một kỳ trao quyền cho các kẻ chiến thắng. Đại hội sẽ diền ra trong không khí tưng bừng và mỗi người sẽ nhận cho mình một chức mới.

Trần Quốc Vượng ứng viện số 1 cho ghế tổng bí thư

Ngày 23/12/2020 các tờ báo đồng loạt đưa tin rằng "Tại Hội nghị Trung ương 14, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định triệu tập Đại hội XIII từ ngày 25/1/2021 đến ngày 2/2/2021 tại Thủ đô Hà Nội"

Ngày 18/12/2020, phát biểu tại phiên bế mạc Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng, ông Nguyễn Phú Trọng nói rằng : "Trung ương thống nhất cao cho rằng việc chuẩn bị các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng đã hoàn thành theo đúng mục đích, yêu cầu, kế hoạch đề ra". Nói thẳng ra ý ông Trọng là thế này "tranh giành đã xong, bổng lộc đã có, giờ tổ chức kỳ đại hội để phát thưởng".

Theo báo chí nhà nước cộng sản đưa tin thì hệ thống các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng bao gồm báo cáo chính trị là đóng vai trò chính, cùng với các báo cáo chuyên đề là báo cáo kinh tế – xã hội, và báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng.

Nội dung đại hội tuy là như thế, nhưng điều mong đợi ở các thành viên tham gia đại hội đó là, chức vụ mới chứ chẳng gì khác. Chức vụ mới tạo ra được bổng lộc nhiều hay ít cho họ, chứ không có quan chức nào quan tâm đến việc xây dựng đất nước cả.

Ông Trọng cho biết, ban chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu biểu quyết nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, bao gồm cả nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XII tái cử và nhân sự lần đầu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Nói tóm lại, chức vụ, bổng lộc đã chia xong.

Nổi lên gương mặt thay thế ông Nguyễn phú Trọng

Trong kỳ hội nghị trung ương 14, ông Nguyễn Phú Trọng đã để ông Trần Quốc Vượng đạo diễn từ đầu đến cuối. Tuy kết quả chọn nhân sự cho ghế tổng bí thư vẫn được Đảng cộng sản giữ kín cho đến kỳ đại hội 13, nhưng nhìn vào hội nghị vừa qua nhiều người dự đoán khả năng là ông Trần Quốc Vượng sẽ thay thế ông Nguyễn Phú Trọng.

Ông Trần Quốc Vượng, sinh năm 1953, là một trong những ứng cử viên tham gia Tứ Trụ cùng với Nguyễn Xuân phúc tại Đại hội 13. Thưng theo một số nhà quan sát thì người ta vẫn đang nghiêng về ông Trần Quốc Vượng.

Hôm 22/12/2020, ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, được các báo chính thống của nhà nước Việt Nam dẫn lời bày tỏ quyết tâm làm trong sạch hàng ngũ lãnh đạo cấp cao của đảng cầm quyền. Một chính sách mà chính ông Nguyễn Phú Trọng đã khởi xướng và trao nhiệm vụ nó lại cho Trần Quốc Vượng.

Tại hội nghị đó, ông Vượng cho biết, Trung ương đảng kiên quyết loại những người không đủ tiêu chuẩn, không để lọt vào khóa mới. Rút kinh nghiệm vừa rồi có những người không đủ tiêu chuẩn sau đó phải xử lý. Nói là Trung ương đảng có có vẻ dân chủ thôi thứ thực chất mọi quyết định nhân sự cho đại hội sắp tới là Bộ Chính trị và Ban Bí thư thôi.

Hiện nay ông Trần Quốc Vượng là thường trực ban bí thư trung ương, nói đơn giản thì ông là phó tổng bí thư, một chức vụ còn cao hơn người làm thủ tướng nếu sao sánh trong bộ máy đảng. Chức phó tổng bí thư có vẻ như ưu thế để lên tổng bí thư, nhưng lắm khi cũng bị đá văng ra khỏi bộ chính trị. Năm 2016, ông Lê Hồng Anh, lúc đó là thường trực ban bí thư, nhưng cuối cùng đị đá văng không còn thấy tăm hơi, bởi đơn giản ông này là người có mối quan hệ rất lớn với Nguyễn Tấn Dũng. Lần này, Trần Quốc Vượng là người Bắc, là người gần gũi với ông Trọng chứ không như ông Lê Hồng Anh. Cho nên khả năng cho nên lần này ông Trần Quốc Vượng sẽ phá dớp.

Ông Trần Quốc Vượng được chọn là người nối tiếp thực hiện chính sách của Nguyễn Phú Trọng

Trong một bình luận mới đây trong dịp diễn ra Hội nghị 14 của Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, một quan chức nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Việt Nam, một luật sư có cho rằng giữa việc nói và làm còn có một khoảng cách, vẫn còn có việc làm chưa đến nơi đến chốn. Nhiều nơi, nhiều trường hợp còn nể nang, né tránh, đụng tới những người có chức, có quyền, những ai có thể lực là có biểu hiện chùn tay. Nghĩa là trong chiến dịch chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng vẫn không triệt để. Thực tế nếu so sánh chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng so với những những gì mà những người tiền nhiệm của ông đã làm thì ông mạnh tay hơn nhiều. Tuy nhiên, chỉ có Tất Thành Cang mà ông Trọng mất đến 2 năm dưới bàn tay giúp sức của Nguyễn Văn Nên mới bắt được. Lần này, nếu Trần Quốc Vượng tiếp nhận chính sách của ông Trọng, e rằng ông kham không nổi. Tuy nhiên với người cộng sản thì chiếc ghế tổng bí thư mới là cái họ phải giành lấy chứ không phải là nhiệm vụ. Khi ở quyền lực định cao, nếu Trần Quốc Vượng không hoàn thành thì cũng chẳng ai kỷ luật được ông ta cả.

Trông suốt nhiều kỳ hội nghị trung ương trước thềm đại hội, ông Nguyễn Phú trọng luôn nhắc đi nhắc lại rằng : "đưa người vào Trung ương phải rõ ràng, minh bạch, công khai, nếu người nào có tài sản, nhà cửa, tiền tài, thu nhập mà không giải thích được nguồn gốc, thì không đưa vào". Thế nhưng thực tế thì sao ? Không ai có thể kiểm tra nổi tài sản chìm nổi của các quan tham cả. Không quan chức nào dại dột ăn hối lộ mà lại để tài sản của mình cho người ta kiểm kê và tịch thu.

Ông Trần Quốc Vượng được cho là đã đánh bại ông Nguyễn Xuân Phúc trong cuộc đua giành ghế Tổng bí thư

Đối với nhiều quan chức, nếu điều tra đôi khi nhà cao xe đẹp mà quan chức sở hữu đó chưa chắc gì đứng tên các quan đó. Xe thì xài của người ta với danh nghĩa cho mượn như Nguyễn Xuân Anh cựu bí thư Đà Nẵng đã dùng xe người khác đi làm. Hay thậm chí ngôi nhà của quan chức cũng được đứng tên người khác v.v… Vậy nên, cho dù gạn lọc kỹ thế nào, thì quan tham cũng dễ dàng lách luật để lọt vào trung ương một cách dễ dàng. Lọc người bằng tiêu chuẩn ông Trọng tự đặt ra, điều đó hạn chế được phe khác nhưng không ngăn cản họ len lỏi vào trung ương được. Nên chắc chắn, sau đại hội vẫn còn đó phe chống ông Trọng hay ông Vượng.

Trần Quốc Vượng càng ngày càng lộ rõ vai chính

Nếu tiếp quản chức vụ tổng bí thư, ngay từ bây giờ ông Trần Quốc Vượng cần phải năng nổ tiếp xúc và chỉ đạo các cơ quan trực thuộc, những cơ quan mà khi lên chức mới ông sẽ cần những lòng trung thành của những người đứng đầu các cơ quan đó.

Hôm 22/12, ông Trần Quốc Vượng xuất hiện tại kỳ Hội nghị nhóm họp cuối năm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ông ta đã phát biểu chỉ đạo : "Tôi đi nhiều địa phương, bà con nói : sợ nhất các bác làm chùng xuống. Tôi trả lời với bà con là chúng ta tiếp tục. Trong khó khăn, gần tổ chức Đại hội chúng ta vẫn làm. Chúng ta xác định làm để giữ uy tín cho Đảng, chứ không lo giảm uy tín"... Nhìn cách sinh hoạt và làm việc của ông không khác gì Nguyễn Phú Trọng cả.

Trước đó không lâu, hôm 12/12, Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng của đảng Cộng sản Việt Nam do ông Nguyễn Phú Trọng đứng đầu đã tổ chức một hội nghị toàn quốc tổng kết công tác này trong giai đoạn 2013-2020. Tại kỳ họp đó ông Trần Quốc Vượng phát biểu chẳng khác nào ông Trọng rằng : "Công tác phát hiện và xử lý tham nhũng được chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả, tạo bước đột phá trong công tác phòng, chống tham nhũng, khẳng định quyết tâm rất cao của Đảng, Nhà nước trong chống tham nhũng, "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào".

Với vai trò tổng bí thư, ông Nguyễn Phú trọng đã làm cũng khá nhiều, trong đó có truy tố một ủy viên bộ chính trị và khá nhiều ủy viên trung ương. Tuy nhiên cho đến giờ còn nhiều ủy viên bộ chính trị mà ông Trọng không thể nhổ được, vậy thì khi tiếp nhận chức vụ mới, ông Trần Quốc Vượng có làm được bằng ông Trọng không ? Điều này rất khó cho ông Vượng.

Người tiếp theo liệu có là kẻ tham nhũng quyền lực như Nguyễn Phú Trọng ?

Có thể nói, ông Nguyễn Phú Trọng là người chiếm nhiều quyền lực nhất trong các đời tổng bí thư, chỉ có một mình ông là kiêm luôn chức chủ tịch nước. Tuy đến bây giờ người ta cũng chưa những kết luận rõ ràng về nhưng vụ tham nhũng mà ông có thể dính. Tuy nhiên, về nhũng quyền lực thì chính Trọng chứ không ai khác làm gương cho các thế hệ lãnh đạo tiếp theo.

Thực ra, ông Nguyễn Phú Trọng nắm chức chủ tịch nước mới hơn 2 năm, trong đó suốt năm 2018 đến giữa năm ông bị bệnh khi đi thăm Kiên Giang – nơi mà con trai ông Nguyễn Tấn Dũng làm bí thư. Thời gian không nhiều để thấy ông Trọng lạm quyền. Tuy nhiên, nếu ông Nguyễn Phú Trọng truyền ngôi cho Trần Quốc Vượng thì ông Trần Quốc Vượng có thời gian dài để lạm quyền rất nguy hiểm. Quyền lớn mà tham làm thì không ai kiểm soát nổi.

Nạn tham nhũng luôn đi cùng với quyển lực. Ở nước nào cũng vậy. Nhưng suốt mấy chục năm Việt Nam đã phải chịu tham nhũng như bệnh ung thư từ cấp cao đến cấp dưới của hệ thống cai trị. Vô số cán bộ cao cấp trong bộ máy kinh tế, tài chính, quân đội, công an đã bị dính líu, nhiều khi liên kết với các thế lực được cho là "mafia".

Nếu không có gì đột biến, khả năng Trần Quốc Vượng thay thế ông Trọng là rất cao

Hiện nay, dù ông Nguyễn Phú trọng có đốt lò thế nào thì các nhóm lợi ích vẫn còn đó, không thể diệt hết được. Đối với cái nhóm đang bám vào quyền lực bằng mọi giá mà họ dùng tham nhũng để cai trị cũng để dàn xếp các vụ tranh chấp trong cuộc đấu tranh giữ quyền lực trong nội bộ dưới sức ép hay ảnh hưởng của Bắc Kinh. Thời Nguyễn Phú Trọng phụ thuộc Tàu thì có thể thời của ông Trần Quốc Vượng (nếu ông Vượng thay ông Trọng) vẫn bị tròng lên đầu cái vòng kim cô đó, ông Vượng không thể thoát.

Nếu Trần Quốc Vượng chỉ tiếp quản chức tổng bí thư, thì tham nhũng quyền lực sẽ yếu hơn, nhưng nếu ông Vượng tiếp nhận cả 2 chức ông Trọng để lại thì chắc chắn tham nhũng quyền lực còn kinh khủng hơn thời ông Trọng vì lúc này ông Vượng có đủ thời gian để tung hoành.

Nguyễn Duy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 25/12/2020

***********************

Đảng cộng sản Việt Nam sắp xếp lãnh đạo

David Brown, VNTB, 24/12/2020

Rất nhiều hoạt động ngầm

Đây là thời điểm thích hơp để xem xét ý nghĩa nếu có của tất cả các cuộc họp kín và tuyên bố tự chúc mừng của các nhà lãnh đạo đảng khi Đảng cộng sản Việt Nam đang ở giai đoạn này của các nghi thức đổi mới. Cho dù chúng ta tưởng tượng vị trí của Việt Nam trên bức tranh địa chính trị rộng lớn của Đông Á hay suy ngẫm về quá trình cụ thể hơn trong việc hướng Việt Nam tới tương lai, liệu đồng chí Z thay vì đồng chí Y leo lên đỉnh cao nhất của đảng có ý nghĩa gì hay không ?

Thực ra là có. Tôi cố giải thích.

Điều gì đang xảy ra. Năm năm một lần, đại hội Đảng Cộng sản được tổ chức. Do đó, vào cuối tháng 1, hơn 1500 đại biểu sẽ được triệu tập tại Hà Nội, không phải để chọn lãnh đạo mới, mà là để ăn mừng thành công của đảng và phê chuẩn các nhà lãnh đạo đã được chọn cho họ.

Để chuẩn bị cho đại hội, một cơ quan ưu tú hơn, ủy ban trung ương gồm 200 uỷ viên, đã căng thẳng để chốt danh sách 19 ứng cử viên cho 19 ghế trong bộ chính trị (ban chấp hành đảng) và chọn ra những uỷ viên bộ chính trị nào sẽ được đưa vào bốn vị trí uy tín nhất : chủ tịch quốc hội, chủ tịch nước và hai công việc thực sự quan trọng, thủ tướng và tổng bí thư đảng. 

Đó là một thói quen thể chế hóa sự luân chuyển thường xuyên và đáng kể về nhân sự ở cấp cao nhất.

Luôn bí mật, những người hy vọng và những người ủng hộ họ đã làm việc trong nhiều tháng. Báo chí Việt Nam hết lần này tới lần kahsc đưa tin, các quan chức ban bí thư đảng đã giải thích những loại đảng viên nào đủ tiêu chuẩn để làm lãnh đạo. Phiếu bầu chọng đã được thực hiện tại các cuộc họp của ủy ban trung ương vào tháng 10 và một lần nữa trong tháng này. Và cuối cùng, vào ngày 18 tháng 12, theo những rò rỉ đáng tin cậy, 24 cá nhân đã được chọn để ứng cử vào các ghế bộ chính trị. Mười trong số đó là những người đương nhiệm. Việc họ tái cử là chắc chắn. 14 ứng cử viên khác sẽ giành chín ghế.

Song song đó, một số người nắm giữ bộ chính trị đang tích cực tìm kiếm bốn lãnh đạo cao nhất.

Xếp hạng và lập hồ sơ các đảng viên và một số công dân bình thường đang chú ý theo dõi, phân tích những thông tin vụn vặt do các phương tiện truyền thông chính thức cung cấp và tìm hiểu những tin đồn đăng lên Facebook. Tuy nhiên, tất cả đều không rõ ràng đến mức nhiều người trong số 95 triệu công dân Việt Nam lại đang chú ý đến cuộc ẩu đả lộn xộn, rất công khai ở Mỹ nhiều hơn.

Ý nghĩa của nó. Ở Việt Nam cũng như các nơi khác, vấn đề là ai phụ trách. Các sự kiện trong năm năm qua cung cấp nhiều bằng chứng về điều đó.

Bước sang kỳ đại hội đảng trước (2016), Việt Nam là một nơi khá khác biệt trên các khía cạnh quan trọng. Khoảng cách giữa các cơ cấu đảng và chính phủ đang làm suy yếu sự phối hợp chính sách. Thủ tướng hai nhiệm kỳ Nguyễn Tấn Dũng đang cưỡi trên làn sóng thịnh vượng. Ông tự cho mình là một người nói chuyện thẳng thắn, một nhà cải cách, phần nào bác bỏ giáo điều đảng phái, tiếp thu những ý tưởng mới và am hiểu các diễn đàn quốc tế. Ông Dũng nhắm đến việc thay thế Nguyễn Phú Trọng làm tổng bí thư.

Ông Trọng tập hợp một liên minh ‘ai cũng được đượcdtrừ Dũng’, đè bẹp đối thủ của mình, và thực hiện một chiến dịch bền vững chống lại tham nhũng thể chế đã nở rộ trong những năm ông Dũng làm thủ tướng. Ông Trọng cũng chủ trì một chiến dịch thanh lọc đảng nhằm loại bỏ "những kẻ cơ hội và sai trái". Trên cả hai mặt trận, các mục tiêu thường là các cộng sự của cựu thủ tướng. 

Ông Dũng đã tương đối thoải mái với những chỉ trích trực tuyến và biểu tình tự phát. Ngược lại, Trọng dường như coi biểu tình là một mối đe dọa hiện hữu đối với chế độ.

Chính sách phát triển kinh tế và xã hội đã được điều hành tốt trong thời kỳ ông Trọng làm tổng bí thư. Cơ cấu năng lượng của Việt Nam trong tương lai sẽ xanh hơn rất nhiều. Một kế hoạch toàn diện cho Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp câu trả lời cho biến đổi khí hậu và các căng thẳng khác đối với vùng nông nghiệp trù phú nhất của đất nước. Việt Nam hiện là thành viên của hai hiệp định thương mại khu vực (RCEP và CPTTP) và cách đây vài tháng, Hà Nội đã ký một hiệp định thương mại toàn diện với Liên minh châu Âu. Đầu tư nước ngoài đổ vào vì Việt Nam trở thành một địa điểm thuận lợi cho các ngành sản xuất ngày càng tinh vi. Và, với Covid-19, các dịch vụ y tế công cộng của Việt Nam đã hoạt động rất xuất sắc. 

Chỉ có thể ghi nhận thành tựu cuối cùng (và chỉ một phần) cho hệ thống kiểm soát chính trị – xã hội lấy cảm hứng từ Liên Xô của Việt Nam. Phần còn lại là thành tích của đảng chỉ theo nghĩa là không giống như ông Dũng, người kế nhiệm của ông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã không thách thức quyền lực tối cao của đảng. Ông Phúc đã nỗ lực rất nhiều trong việc giữ chân những người đồng cấp trong Bộ Chính trị và thu hút sự ủng hộ của họ vào những thời điểm quan trọng.

Tại sao điều đó lại quan trọng vào thời điểm này. Thủ tướng Phúc muốn kế nhiệm Nguyễn Phú Trọng làm tổng bí thư, và theo cách không công khai mà các quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản vận động, ông ta đã tấn công Việt Nam từ trên xuống dưới. Bây giờ quá ốm yếu để nghĩ đến việc tự ở lại, ông Trọng đang có ý định giao chức vụ của mình cho một người mà ông có thể tin tưởng để duy trì các chính sách đặc thù của ông, các chiến dịch chống tham nhũng và thanh lọc đảng, và để chặn lại những người dám có suy nghĩ lệch lạc. Tóm lại, ông Phúc không phải người ấy.

Gần cả năm nay, ông Trọng đã ép các đồng nghiệp gọi tên người kế nhiệm đáng tin cậy của ông trong chiến dịch chống tham nhũng, ông Trần Quốc Vượng khắch khổ và có vẻ giáo điều. Người ta nói rằng ông Vượng đã thua ông Phúc trong một cuộc bỏ phiếu bầu tại Hội nghị Trung ương vào tháng Mười. 

Tuần này lại tràn ngập tin đồn. Điều đáng tin nhất là Trọng đã thuyết phục được chính ủy lực lượng vũ trang, Trung tướng Ngô Xuân Lịch, đứng ra chống lại ông Phúc thay cho Vượng. Một người khác nói rằng một thỏa thuận đã được đưa ra : Phúc sẽ giữ chức vụ thủ tướng nhiệm kỳ thứ hai, Vượng sẽ làm tổng bí thư, và Vương Đình Huệ sẽ không được bổ nhiệm làm thủ tướng mà thay vào đó sẽ đảm nhiệm một chức vụ khác là trưởng ban bí thư. Hãy chọn đi. Đối với tôi, tôi sẽ ủng hộ một người thực dụng hay cười, hiểu biết về chính sách hơn một người theo thuyết giáo điều. 

Ngày 18 tháng 12, ủy ban trung ương lại hoãn. Truyền thông quốc gia được thông báo rằng ủy ban đã lên kế hoạch họp trong sáu ngày nhưng sau bốn ngày làm việc, ủy ban đã quyết định triệu tập lại tháng Giêng tới vào đêm trước đại hội đảng. Điều này cho thấy rõ ràng rằng các nhà lãnh đạo của đảng tin rằng họ đã giải quyết được mọi việc. Tuy nhiên, như câu nói nổi tiếng của ông Trọng, đến rằm trăng mới tròn.

David Brown

Nguyên tác : Vietnam’s Communists Sort Out Leadership, Asia Sentinel, 23/12/2020

Khánh An dịch

Nguồn : VNTB, 24/12/2020

David Brown là một cựu quan chức ngoại giao Hoa Kỳ chuyên về Việt Nam và là người cộng tác lâu năm với Asia Sentinel

Khi nào sẽ là "lợi dụng quyền tự do dân chủ" ?

Triệu Tử Long, VNTB, 18/12/2020

"Xâm phạm" tới mức độ nào thì sẽ bị hình sự hóa ?

Khi tự do bị xâm phạm bằng điều luật hình sự

Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, có hiệu lực thi hành ngày 01/01/2018 quy định về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân như sau :

"1. Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm".

Trước tiên xét về khách thể, thì tội phạm cáo buộc theo Điều 331 xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân thông qua việc lợi dụng các quyền tự do dân chủ của mình do Hiến pháp quy định.

Về mặt khách quan, người phạm tội có hành vi lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích Nhà nước quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.

Các quyền tự do, dân chủ nêu trên là những quyền cơ bản của con người được Hiến pháp ghi nhận và bảo vệ. Đa số mọi công dân đều sử dụng các quyền này để bảo vệ lợi ích của mình, nhưng không xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân khác.

Tuy nhiên, cũng có những người vì động cơ cá nhân hay những động cơ khác đã "lợi dụng" các quyền đó để xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân khác. Có thể người phạm tội viết báo để đả kích cơ quan Nhà nước, tung tin không có thật gây hoang mang trong nhân dân, khiếu nại, tố cáo… gây mất uy tín cho cán bộ công chức…

Thế nhưng điều luật hình sự số 331 không quy định "xâm phạm" là như thế nào, và ở mức độ nào thì mới cấu thành tội phạm.

Việc đánh giá trong những trường hợp cụ thể sẽ là cần thiết – Tội phạm hoàn thành khi người phạm tội có một trong những hành vi trên và xâm hại đến lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân cần phải có hướng dẫn cụ thể thế nào là "lợi dụng quyền tự do dân chủ" trong quá trình triển khai áp dụng, từ đó tránh ngăn chặn sự tùy tiện từ phía các cơ quan chức năng, xâm hại đến quyền tự do dân chủ của cá nhân.

Lằn ranh phản biện dân sự với chống đối hình sự

Nói theo cách dùng từ quen thuộc của cơ quan Tuyên giáo, bởi cấu thành của tội này rất định tính, các quyền tự do dân chủ của cá nhân có thể bị xâm hại bất cứ lúc nào, đặc biệt trong bối cảnh Đảng và Nhà nước chủ trương tăng cường dân chủ và phản biện xã hội trong hoạt động quản lý nhà nước.

Lưu ý, tội phạm theo cáo buộc Điều 331, cần phân biệt với tội vu khống (Điều 156). Ở tội vu khống, người phạm tội nhận thức được tin mà mình loan truyền là bịa đặt, không có thật và nhằm xâm phạm danh dự, nhân phẩm của đối tượng cụ thể.

Trong tội phạm theo Điều 331, người phạm tội không biết tin mình loan truyền là sai sự thật (có thể sai sự thật nhưng người phạm tội không biết), những thông tin không được công khai, thuộc bí mật Nhà nước…, tuy nhiên người phạm tội đã loan truyền ra ngoài.

Điều 331 đang tiếp tục đặt những ai có trách nhiệm phản biện chính sách vào vòng nguy hiểm, bởi lằn ranh thiếu rõ ràng giữa quyền dân sự với lỗi hình sự.

Trong yêu cầu của phản biện, thì lối tư duy phản bác, phê phán là xu hướng phán xét nặng nề và tìm lỗi ở các kiến thức, thông tin, luận điểm được tiếp xúc.

Tư duy phản biện là một quá trình tích cực chủ động mà người suy nghĩ hiệu quả về suy nghĩ của chính mình, liên tục đánh giá suy nghĩ và tự sửa chữa. Tư duy phê phán là một quá trình thụ động mà trong đó người suy nghĩ hành động theo mong muốn, suy nghĩ định kiến hoặc cảm xúc mà không có bất kỳ tiêu chí đánh giá nào.

Vì không có tiêu chí đánh giá hay một thước đo khách quan thực sự trong những kiểu suy nghĩ này, lời phê bình rất dễ đưa ra và thường khó được chấp nhận.

Trong khi tư duy phê phán là về sự phán xét, chủ yếu xoay quanh việc tìm ra lỗi, và ở mức độ cá nhân chủ quan, thì tư duy phản biện lại chú trọng hơn vào việc đặt ra câu hỏi và phân tích, và tuy cũng bao gồm việc tìm ra lỗi nhưng đối tượng chính của tư duy phản biện là sự lập luận, ở dạng khái niệm, lý thuyết hay luận điểm.

Cả hai lối tư duy phản biện này đều có thể bị cáo buộc theo Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015, bởi điều luật này không minh thị "xâm phạm" là như thế nào, và ở mức độ nào thì mới cấu thành tội phạm ?

Triệu Tử Long

Nguồn : VNTB, 18/12/2020

*****************

Phản biện ôn hòa vẫn có thể bị bắt bỏ tù

Hà Nguyên, VNTB, 18/12/2020

Nhà báo Trương Châu Hữu Danh là một ví dụ cho chuyện phản biện ôn hòa, đấu tranh với cái xấu, với tệ nạn trong bộ máy công quyền…, có thể lúc nào đó sẽ bị ‘ra roi’ bỏ tù.

Ra roi vì sắp Đại hội Đảng lần thứ XIII ?

"Ngày 17/12/2020, được sự đồng ý của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ phê chuẩn, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Cần Thơ tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Trương Châu Hữu Danh, sinh ngày 01 tháng 01 năm 1982, đăng ký thường trú : Số 85, đường Khương Minh Ngọc, ấp Vĩnh Hòa, xã An Vĩnh Ngãi, thành phố Tân An, tỉnh Long An để điều tra về hành vi "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", được quy định tại Điều 331, Bộ luật Hình sự 2015.

Tiến hành khám xét nơi ở của bị can, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Cần Thơ đã thu giữ nhiều tài liệu liên quan.

Hiện vụ án đang tiến hành điều tra làm rõ theo quy định của pháp luật".

Cổng thông tin điện tử Công an thành phố Cần Thơ có bản tin với nội dung như trên (*).

Trong trường hợp của ông Trương Châu Hữu Danh, một nhà báo ‘có thẻ’, thì cáo buộc ở đây có lẽ là "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước".

Lợi ích nào của Nhà nước đã bị ông Trương Châu Hữu Danh xâm phạm, bản tin trên Cổng thông tin điện tử của Công an thành phố Cần Thơ, không thấy nêu.

Ý kiến lo lắng : phải chăng việc lên tiếng phản biện các chính sách của Nhà nước, những tiêu cực trong bộ máy công quyền…, đến một lúc nào đó, thì các đương sự nhẹ nhàng nhất, là bị hình sự theo Điều 331, Bộ luật Hình sự 2015 ; nặng nề hơn sẽ là ‘án chính trị’, theo Điều 117, "Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" ?

Nhà nước pháp quyền trong mối quan hệ với quyền làm chủ của Nhân dân ?

Có thể đi tìm ‘hướng’ lý giải cho ngờ vực ‘ra roi vì Đại hội Đảng" từ mệnh đề "Nhà nước pháp quyền và quyền làm chủ của Nhân dân ở Việt Nam hiện nay".

Trong tham luận của Phó Giáo sư Tiến sĩ Vũ Công Giao và Thạc sĩ Nguyễn Minh Tâm cùng ở Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội, thì (trích) :

Từ khi thành lập (1930) đến nay, Đảng cộng sản Việt Nam luôn tìm kiếm và thử nghiệm xây dựng mô hình nhà nước và pháp luật phù hợp với mục tiêu chính trị của Đảng là xây dựng chế độ chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Cho đến trước Đại hội Đảng VI (1986), mục tiêu của Đảng về cơ bản là xây dựng "nhà nước chuyên chính vô sản" theo học thuyết Mác-Lênin, và xem đó là mô hình nhà nước của thời kỳ quá độ.

Tuy nhiên, kể từ sau Đại hội Đảng VI, nhận thức về chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước đã có sự đổi mới : "thể chế hóa bằng pháp luật, quyền hạn, lợi ích, nghĩa vụ của nhân dân lao động và quản lý kinh tế, xã hội theo pháp luật… bảo đảm quyền dân chủ thật sự của nhân dân…". Ở đây, yếu tố chuyên chính (tức quản lý nhà nước và xã hội chủ yếu bằng đường lối, nghị quyết của Đảng) đã được làm nhẹ đi và nhường chỗ cho yếu tố pháp quyền (quản lý nhà nước và xã hội bằng pháp luật). Ngoài ra, kể từ sau Đại hội Đảng VI các quyền dân chủ cũng được đề cao hơn, đã được thể chế hóa trong Hiến pháp.

Các chuyển động theo hướng tiếp thu các yếu tố pháp quyền và dân chủ, cụ thể như : xây dựng Nhà nước pháp quyền, phân công và phối hợp trong việc thực hiện quyền lực nhà nước, Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, bảo đảm và phát huy các quyền dân chủ của nhân dân… tiếp tục được nêu ra và thúc đẩy trong Đại hội Đảng VII (1991), VIII (1996), IX (2002), và X (2006).

Đến Đại hội Đảng XI (2011) và XII (2016), các vấn đề như : kiểm soát trong việc thực hiện quyền lực nhà nước, Nhà nước được tổ chức và hoạt động tuân thủ nguyên tắc pháp quyền, hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp và pháp luật,… tiếp tục được bổ sung và nhấn mạnh hơn, củng cố thêm lý luận của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam.

Qua các văn kiện Đảng nêu trên, những đặc trưng của Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam đã được định hình khá rõ, bao gồm :

1) Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, thể hiện quyền làm chủ của Nhân dân.

2) Nhà nước được tổ chức và hoạt động dựa trên cơ sở Hiến pháp, tôn trọng và bảo vệ Hiến pháp.

3) Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, bảo đảm vị trí tối thượng của pháp luật trong đời sống xã hội.

4) Tôn trọng và bảo vệ quyền con người, các quyền và tự do của công dân.

5) Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, và kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp ; có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện quyền lực nhà nước của Nhân dân thông qua các tổ chức xã hội.

6) Nhà nước và xã hội do một đảng duy nhất lãnh đạo là Đảng cộng sản Việt Nam.

Những phân tích nêu trên cho thấy khuynh hướng ở Việt Nam tiếp thu và áp dụng trở lại các yếu tố hợp lý của học thuyết pháp quyền mà đang được áp dụng phổ biến trên thế giới.

Pháp quyền còn thiếu rõ ràng sẽ đẩy phản biện ôn hòa vào tù tội ?

Tuy nhiên, trong giới học thuật ở Việt Nam, nhận thức về pháp quyền vẫn còn thiếu rõ ràng, chưa thống nhất và có những điểm chưa hợp lý, trong đó đáng tranh luận nhất là xu hướng đồng nhất pháp quyền (Rule of Law) với Nhà nước pháp quyền (the state governed by the rule of law).

Sự đồng nhất này đã dẫn tới tình trạng đồng nhất các yếu tố cấu thành của pháp quyền với các yếu tố cấu thành của Nhà nước pháp quyền, hay thậm chí còn có sự đồng nhất pháp quyền với "pháp trị" (Rule by Law).

Trong hệ thống pháp luật hiện hành ở Việt Nam, hầu hết các quyền dân chủ của nhân dân đều đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 – đạo luật cơ bản, có hiệu lực pháp lý cao nhất. Tuy nhiên, do Hiến pháp không có hiệu lực trực tiếp nên các quyền dân chủ quan trọng như : tự do hiệp hội, hội họp, biểu tình,… cần được cụ thể hóa bằng văn bản luật mới có thể thực thi được.

Trong khi đó, một số quyền tự do dân chủ quan trọng, cho đến nay vẫn chưa được cụ thể hóa bằng văn bản luật như quyền biểu tình, lập hội. Điều này đã gây ảnh hưởng tới việc bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân.

Hà Nguyên

Nguồn : VNTB, 18/12/2020

Chú thích :

(*)http://cantho.gov.vn/wps/portal/congantp

**********************

Phản biện xã hội : không chột thì cũng què

Trần Dzạ Dzũng, VNTB, 18/12/2020

Phản biện xã hội đã được Đảng và Nhà nước" chọn xử lý bằng cáo buộc của các điều luật hình sự như không 117 thì cũng là 331…

Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ được quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự, trước đây tội này được quy định tại Điều 258, nhưng kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, thì tội này được quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự.

Phản biện là đối thoại

"Đối với "Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân" thuộc Điều 258 Bộ luật Hình sự cũ, nay là Điều 331 Bộ luật hình sự tu chính, thay đổi quy định tại Khoản 2 từ "Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm", thành "Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm". Sự thay đổi khái niệm này vẫn tiếp tục giữ quan điểm điển chế (quy định) Điều 258 theo hướng định tính mơ hồ, bởi lẽ, thế nào là "gây ảnh hưởng xấu ?" – luật sư Đặng Đình Mạnh, nhận xét.

Giới xã hội dân sự cho rằng các điều luật hình sự dường như muốn hướng đến việc giới hạn việc phản biện được Hiến định, ghi tại Điều 28.1 "Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước".

Xét về mặt thuật ngữ, "phản biện" là dùng lý lẽ để chống lại một cái gì đó. Ở đây có hai điểm : chống và lý lẽ. Như vậy, sự chống đối ở đây chỉ dừng lại ở phạm vi tư tưởng và học thuật. Nó không có tính bạo động và cũng không nhắm đến bạo động – "Giáo sư phản biện" và "Hội đồng phản biện" là một ví dụ.

Phản biện chống đối một luận điểm bằng cách đề xuất một cách nhìn, hay một góc nhìn khác để, thứ nhất, người bị phản biện phải cố gắng chứng minh quan điểm của mình là đúng đắn nhất, và thứ hai, để mọi người có thể lựa chọn. Như vậy, phản biện được xây dựng trên tinh thần đối thoại, và do đó, có tính tích cực và xây dựng.

Về mặt khoa học, tư duy phản biện thông thường sẽ bao gồm các yếu tố và kỹ thuật của tư duy sáng tạo nhưng hai lối tư duy này khác nhau ở những điểm mấu chốt sau : tư duy sáng tạo cố gắng tạo ra những thứ mới còn tư duy phản biện thì tập trung vào những thứ định sẵn.

Chính vì vậy nên tư duy sáng tạo thường được thực hiện bằng cách bác bỏ đi những quy luật định sẵn còn tư duy phản biện lại được thực hiện bằng cách áp dụng, phân tích và đánh giá những quy luật định sẵn.

Phản biện là tư duy sáng tạo cần được cổ vũ

Nếu tư duy sáng tạo được ví như hành động ‘think outside the box’, thì tư duy phản biện chính là việc think "about" the box. Hay nói cách khác, duy phản biện là việc nhận thức được cả những giới hạn và khả năng của việc suy nghĩ.

Từ lập luận nói trên, thì phản biện xã hội – mà lâu nay được thể hiện dưới hình thức nhân dân, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội đóng góp, phê bình, kiến nghị với Đảng và Nhà nước về các vấn đề quốc kế dân sinh – là một trong những biện pháp để mở rộng dân chủ và tạo ra sự đồng thuận cao trong xã hội.

Hệ thống báo chí Việt Nam luôn nói rằng Đảng và Nhà nước từ trước đến nay đã luôn luôn coi trọng ý kiến đóng góp của các tầng lớp nhân dân đối với đường lối, chính sách của mình. Trong giai đoạn hiện nay, như là một yêu cầu lôi cuốn nhân dân tham gia mạnh mẽ hơn vào công việc Nhà nước, vấn đề này càng được Đảng và Nhà nước chú trọng và quan tâm lớn.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc luôn nhấn mạnh : "Mọi đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đều vì lợi ích của nhân dân, có sự tham gia ý kiến của nhân dân", "Phát huy vai trò và tạo điều kiện thuận lợi để Mặt trận và các đoàn thể nhân dân tham gia xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, thực hiện vai trò giám sát và phản biện xã hội", "Nhà nước ban hành cơ chế để Mặt trận và các đoàn thể thực hiện tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội", "Xây dựng quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội và nhân dân đối với việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách, quyết định lớn của Đảng và việc tổ chức thực hiện, kể cả đối với công tác tổ chức và cán bộ"…

Tuy nhiên thực tế cho thấy trong nhiều trường hợp, "Đảng và Nhà nước" đã chọn xử lý kết quả phản biện xã hội bằng cáo buộc của các điều luật hình sự như không 117 thì cũng là 331…

Trần Dzạ Dzũng

Nguồn : VNTB, 18/12/2020

*************************

Động cơ gây án của công dân Trương Châu Hữu Danh là gì ?

Hoài Nguyễn, VNTB, 18/12/2020

Pháp luật hình sự luôn đặt thắc mắc về động cơ gây án, bởi nếu không có ‘động cơ’ thì khó thể áp đặt cáo buộc tội danh thích hợp.

Ngày 17/12/2020, được sự đồng ý của Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Cần Thơ, Cơ quan An ninh điều tra Công an Thành phố Cần Thơ tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Trương Châu Hữu Danh (sinh năm 1982, ngụ xã An Vĩnh Ngãi, Thành phố Tân An, tỉnh Long An) để điều tra về hành vi "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", được quy định tại Điều 331, Bộ luật Hình sự 2015.

"Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân

1. Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm".

Báo Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh nói rằng, "Trương Châu Hữu Danh là Facebooker khá nổi tiếng, trên trang cá nhân ông thường xuyên có những ý kiến ngược chiều với chủ trương của Nhà nước" (1).

Báo Tuổi Trẻ có nhìn nhận : "Ông Danh nổi tiếng là thành viên chủ chốt của nhóm "Bạn hữu đường xa" tích cực "chống BOT bẩn" và cũng là thành viên sáng lập nhóm "Báo sạch" khá nổi tiếng trên thế giới mạng. Gần đây lợi dụng sự nổi tiếng này, ông đã viết nhiều bài trên facebook của mình để chống phá Nhà nước" (2).

Báo Người Lao động nhận xét, "Trương Châu Hữu Danh là người có ảnh hưởng trên cộng đồng mạng (KOL), Facebook cá nhân có nhiều lượt theo dõi trên mạng xã hội. Thời điểm chưa bị bắt, Trương Châu Hữu Danh thường bày tỏ những quan điểm cá nhân về thời sự, chính trị, kinh tế và xã hội lên mạng xã hội thu hút hàng ngàn lượt like và chia sẻ" (3).

"Ông Trương Châu Hữu Danh trước đây hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Vài năm gần đây, ông Hữu Danh nổi tiếng trên mạng xã hội" – báo Vietnam Net, viết ngắn gọn vậy trong đưa tin về vụ ông Trương Hữu Danh bị bắt (4).

Báo Long An nhận xét còn ngắn hơn : "Ông Trương Châu Hữu Danh từng công tác ở một số cơ quan báo chí" (5).

Một số báo chí chỉ đưa tin, không bình luận hay nói thêm gì về ông Trương Châu Hữu Danh.

"Ở Việt Nam cũng như ở bất cứ nhà nước pháp quyền nào trên thế giới, tất cả mọi người đều bình đẳng trước pháp luật và bất cứ ai nếu có hành vi vi phạm pháp luật đều phải bị xét xử theo đúng trình tự tố tụng đã được quy định trong pháp luật hiện hành" – Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã phát biểu như vậy tại họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao vào chiều ngày 17/12, liên quan câu hỏi về tự do báo chí ở Việt Nam.

Như vậy thì trong vụ cáo buộc tội danh theo Điều 331, Bộ luật Hình sự 2015, cho thấy động cơ gây án của ông Trương Châu Hữu Danh là nhằm tới "xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân". Và trong nhóm các hành vi được liệt kê đó, theo báo Tuổi Trẻ, thì "ông đã viết nhiều bài trên facebook của mình để chống phá Nhà nước" – tức ông Trương Châu Hữu Danh "xâm phạm lợi ích Nhà nước" qua việc "lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí".

Vậy thì "Nhà nước là gì" ?

Trước tiên, khái niệm nhà nước trong khoa học pháp lý, thì nhà nước là một tổ chức của xã hội, để quản lý xã hội, duy trì trật tự xã hội, đòi hỏi nhà nước phải thiết lập quyền lực công cộng đặc biệt. Quyền lực công cộng ấy đã tách khỏi dân cư và do một bộ máy chuyên môn nắm giữ và thực hiện.

Nhà nước một mặt là tổ chức quyền lực công đặc biệt của toàn xã hội (quốc gia), thay mặt cho xã hội quản lý các mặt khác nhau của cuộc sống, bảo đảm sự ổn định, trật tự xã hội, quyền lợi của cả cộng đồng xã hội ; nhưng mặt khác, nó còn là tổ chức quyền lực của giai cấp thống trị, ở một mức độ nhất định, nó bảo vệ lợi ích và thực hiện mục đích của giai cấp cầm quyền.

Từ những phân tích trên, có thể đưa ra định nghĩa nhà nước như sau : Nhà nước là tổ chức quyền lực công cộng đặc biệt, có đủ bộ máy chuyên để cưỡng chế và thực hiện các chức năng quản lý xã hội, phục vụ lợi ích và thực hiện mục đích của giai cấp thống trị vừa của cả xã hội.

Lâu nay, tội danh ở Điều 331, Bộ luật Hình sự 2015, trong hồ sơ tố tụng thường có cụm diễn giải như sau : Các bài viết, chia sẻ, đăng tải, phát tán hình ảnh và bình luận các nội dung mang tính tiêu cực, xuyên tạc, chống đối trên mạng xã hội facebook đã làm ảnh hưởng đến vai trò, uy tín lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Đảng cộng sản Việt Nam, của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Những việc này làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị quốc gia, trật tự an toàn xã hội của đất nước và của địa phương…

Phần tuyên án thường có kiểu mẫu câu : Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm, trực tiếp xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính của Nhà nước ; gây ảnh hưởng đến vai trò lãnh đạo, quyền và lợi ích hợp pháp của Đảng cộng sản Việt Nam, xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngoài ra còn gây ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội…

Từ nhìn nhận thực tế kể trên, cho thấy có lẽ "quyền và lợi ích hợp pháp của Đảng cộng sản Việt Nam" mới là vấn đề chính trong lằn ranh giữa phản biện ôn hòa thuần ‘dân sự’, đã chuyển sang ‘hình sự hóa’ với các mức độ khác nhau, mà trong đó nhẹ nhất là Điều 331, thuộc nhóm "Các tội xâm phạm trật tự quản lý hành chính", Chương XXII, Bộ luật Hình sự 2015.

Hoài Nguyễn

Nguồn : RFA, 18/12/2020

Chú thích :

(1)https://www.phunuonline.com.vn/truong-chau-huu-danh-bi-bat-a1423955.html

(2)https://tuoitre.vn/bat-facebooker-truong-chau-huu-danh-20201217160849219.htm

(3)https://nld.com.vn/phap-luat/truong-chau-huu-danh-bi-bat-20201217162143832.htm

(4)https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/cong-an-tp-can-tho-bat-ong-truong-chau-huu-danh-698220.html

(5)https://baolongan.vn/bat-kham-xet-noi-o-cua-truong-chau-huu-danh-a107066.html

*************************

Công an Cần Thơ tạm giam Trương Châu Hữu Danh vì ‘lợi dụng tự do dân chủ’

VOA, 17/12/2020

Công an thành phố Cần Thơ hôm 17/12 bắt tạm giam ông Trương Châu Hữu Danh, một facebooker được nhiều người biết tiếng, với cáo buộc ông này "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".

Nhà báo Trương Châu Hữu Danh làm việc với công an hôm 15/1/2019 (ảnh tư liệu)

Theo tin của Công An Nhân Dân, Tuổi Trẻ và VNExpress, bên cạnh việc bắt tạm giam 3 tháng, công an cũng đã khám xét nơi ở của bị can Trương Châu Hữu Danh ở Long An và thu giữ nhiều tài liệu liên quan.

Tin cho hay nơi cư trú của ông Danh là một căn nhà được vợ chồng ông thuê trong vài năm nay.

Theo tìm hiểu của VOA, ông Danh từng làm việc cho các cơ quan báo chí gồm báo Long An, Lao Động, Nông Thôn Ngày Nay, Làng Mới trong các giai đoạn khác nhau.

Trong vài năm gần đây, ông Danh nổi tiếng trên Facebook với nhiều bài viết và các cuộc tường thuật trực tiếp để phản đối nhiều trạm thu phí BOT ở một số tỉnh, thành phố, cũng như để "chống tiêu cực", theo như cách gọi của chính ông Danh.

Tuy nhiên, từ phía nhà chức trách Việt Nam, họ coi một số việc trong số những hoạt động đó của ông là vi phạm pháp luật.

Theo quan sát của VOA, trên mạng xã hội, giới những người ủng hộ chính quyền Việt Nam cáo buộc rằng ông Trương Châu Hữu Danh có mối quan hệ thân thiết với những người mà họ gọi là "bất mãn", như các ông, bà Lê Nguyễn Hương Trà, Nguyễn Hữu Tín, Nguyễn Lân Thắng, Huỳnh Bửu Long, v.v…

Phản ứng về tin Facebooker Trương Châu Hữu Danh bị công an tạm giam với cáo buộc "lợi dụng quyền tự do, dân chủ", từ Đài Loan, nhà hoạt động vì tiến bộ xã hội Nguyễn Trường Sơn viết trên trang cá nhân : "Điều 331 của bộ luật hình sự năm 2015 vừa một lần nữa được sử dụng để bịt miệng những người nói lên suy nghĩ của mình. Lần này nạn nhân là nhà báo Trương Châu Hữu Danh".

"Với điều luật phản động, phản lý lẽ, và phản hiến pháp này thì bất cứ ai cũng có thể trở thành nạn nhân", ông Sơn bình luận.

Một nhà hoạt động khác hiện cũng đang cư trú ở Đài Loan, ông Trịnh Hữu Long, đưa ra ý kiến : "Điều luật này vốn dĩ lâu nay được dùng để bịt miệng những ai nói trái ý chính quyền. Ngôn ngữ và logic của điều luật tạo ra khả năng diễn giải vô biên cho chính quyền … Điều luật này phải bị bãi bỏ, hoặc ít nhất là phải bị đình chỉ thi hành trên thực tế".

Việt Nam đến nay bắt bớ, bỏ tù nhiều người bằng điều luật kể trên, trong đó có các ông, bà Nguyễn Thị Huệ, Đoàn Khánh Vinh Quang, Quách Duy, Trương Duy Nhất, Nguyễn Hữu Vinh, v.v…

Nguồn : VOA, 17/12/2020

Trong sạch, chống tham nhũng là phẩm chất đầu tiên của lãnh đạo năm nay, Đảng đặc biệt nhấn mạnh điều này. Điều nhấn mạnh tiếp theo là cấm chạy chức chạy quyền.

Bế mạc hội nghị Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam 14 ở Hà Nội hôm 18/12/2020 - Nhân Dân

Cuối tháng 9/2019, Bộ Chính trị ra hẳn một Quy định số 205 dành riêng cho nội dung nói trên. Tên nó là "Quy định về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức chạy quyền".

Để chống lợi dụng quyền hạn, lạm quyền, lộng quyền, hoặc không thực hiện đầy đủ quyền hạn trách nhiệm để thực hiện chức trách, Bộ Chính trị đề ra 40 giải pháp tỉ mỉ. Chúng gồm các quy định vô cùng chi tiết được áp dụng với 5 nhóm nhân sự cụ thể, kèm với một phần xử lý kỷ luật.

Có 25 biện pháp để chống chạy chức chạy quyền, cũng cụ thể tỉ mỉ tương tự.

Xin điểm qua cho quý vị hình dung.

5 nhóm nhân sự được kể tên bao trùm tất cả những ai liên quan đến việc sắp xếp cán bộ, từ cá nhân, tổ chức lãnh đạo, cấp ủy đảng, người đứng đầu công tác nhân sự ở tổ chức hay địa phương, người tham mưu, đề xuất, đến bản thân đối tượng được xem xét cất nhắc hay hạ cấp, cho thôi chức, về hưu.

Các biện pháp cũng đi từ rất chung chung như "thể hiện rõ chính kiến" "kiên quyết đấu tranh với sai phạm", "không được tư riêng để vụ lợi" "phải tự giác" "lãnh đạo chỉ đạo nghiêm túc" "thảo luận thật sự dân chủ"… cho đến vô cùng cụ thể như "Không bố trí vợ, chồng, bố, mẹ vợ hoặc bố, mẹ chồng, con, anh chị em ruột cùng đảm nhiệm các chức danh có liên quan như : Bí thư, phó bí thư, trưởng ban tổ chức, chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra cùng cấp uỷ ; chủ tịch UBND và người đứng đầu cơ quan nội vụ, thanh tra cùng cấp trong cùng một địa phương ; thành viên trong cùng ban cán sự đảng, đảng đoàn ; người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu trong cùng địa phương, cơ quan, đơn vị", hay " Không được gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi với nhân sự trái quy định trong quá trình thực hiện công tác cán bộ".

Nhưng tôi không biết các đồng chí quy hoạch nhân sự sẽ làm thế nào để thực hiện chính xác các quy định ấy.

"Nâng đỡ không trong sáng"

Người ta chạy chức chạy quyền, thao túng quyền lực bằng những lời nửa kín nửa hở, cái vỗ vai đùa giỡn, câu nói bóng gió ẩn ý, sắc mặt tươi hay kém, thậm chí một cú ậm ờ đầy kiên quyết… Người thông minh là phải biết nghe tiếng quạt đoán hướng cờ. Chứ thời buổi công nghệ đúng kiểu tai mắt khắp nơi này, ai dại gì huỵch toẹt ? Nhỡ bị ghi âm, sau này làm không xong, bị bắt đền hay tố cáo thì sao ?

Rồi làm thế nào để phân biệt giữa gặp gỡ tiếp xúc trao đổi với "nhân sự" (tức các đồng chí đang được quy hoạch lên, hoặc quy hoạch xuống) đúng quy định, với tiếp xúc không đúng quy định ?

Ông Ngô Văn Tuấn - cựu Phó chủ tịch tỉnh Thanh Hoá

Nhớ lại việc "nâng đỡ không trong sáng" của ông Ngô Văn Tuấn, cựu Phó chủ tịch tỉnh Thanh Hóa. Ông Tuấn, khi đó còn là Giám đốc Sở Xây dựng kiêm Bí thư Đảng ủy cơ quan-bị tố cáo nâng đỡ bà Trần Vũ Quỳnh Anh từ nhân viên hợp đồng ở đơn vị hành chính sự nghiệp về làm công chức chuyên môn. Một năm sau, bà lên chức phó phòng. Một năm sau nữa, lên trưởng phòng. Hai năm tiếp theo, bà Quỳnh Anh đi học thạc sĩ hệ chính quy, nghĩa là tuy vẫn công chức nhưng không có thời gian làm việc ở Sở. Thế nhưng bà vẫn được đề bạt và quy hoạch vào chức vụ Phó giám đốc sở.
Vụ việc bị tố cáo. Ông Tuấn bị cách chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vào năm 2018.

Nhưng, mặc dù hậu quả khốc liệt như vậy, thì ban đầu ông Tuấn chỉ bị khiển trách. Với lý do hai lần bổ nhiệm bà Quỳnh Anh trong khi bà này chưa đủ điều kiện về trình độ chính trị và thâm niên công tác theo quy định.

Cộng thêm một số vụ việc khác được nêu là làm trái quy định của Đảng về tinh giản bộ máy, ông Tuấn mới bị cách chức.

Nếu như ông Tuấn không quá vội vã khiến hành vi trở nên quá lộ liễu, thay vào đó cẩn trọng hành vi, kéo dài thời gian hơn và trang bị cho bà Quỳnh Anh các điều kiện nói trên, thì bản chất của việc "nâng đỡ không trong sáng" có lẽ không thay đổi, nhưng sẽ khó ai bắt bẻ được.

Do vậy, nếu càng dùng nhiều tính từ để làm tiêu chuẩn cho việc quy hoạch cán bộ, thì hiệu quả cũng sẽ là một tập thể các tính từ. Rất gợi cảm nhưng vô nghĩa về độ chính xác.

Con mèo ở nhà sếp

Tương tự, nhóm "Chống chạy chức chạy quyền" gồm 25 hành vi. Xin trích một định nghĩa sinh động nhất trong đó :

"Tranh thủ mọi lúc, mọi nơi, nhất là các dịp lễ tết, sinh nhật và các cơ hội khác, sử dụng danh nghĩa tình cảm cá nhân hoặc danh nghĩa tổ chức, cơ quan, đơn vị, cá nhân khác để tặng quà, tiền, bất động sản, sắp xếp các hoạt động vui chơi, giải trí cho cán bộ lãnh đạo, người có thẩm quyền hoặc người có liên quan nhằm mục đích được sự ủng hộ, tín nhiệm, được vị trí, chức vụ, quyền lợi".

Lại xin kể câu chuyện khác để minh họa :

Độ một tuần nay, trên mạng facebook Việt Nam lan truyền câu chuyện vui như sau : Anh nọ mang túi quà nặng đến nhà sếp kia xin được tiến cử. Sếp vắng nhà, chỉ có sếp bà hồ hởi ra tiếp, lại còn trách yêu "chú vắng vẻ xa cách với anh chị quá, sau này nhớ đến nhà chơi thường xuyên nhé"… khiến anh chàng mở cờ trong bụng. Đặt mông xuống ghế, trong lúc sếp bà đi rót nước thì cái con mèo ranh cứ luẩn quẩn đến cào cắn chân anh ta. Giãy vài lần không được, anh ta kín đáo đá nhẹ một phát. Con mèo bắn ra đến góc nhà.
Sếp bà chạy ra, ôm con mèo vào lòng xuýt xoa : "Ôi thương thương… có đau không con gái của mẹ, để mẹ đưa con đi bác sĩ nhé".

Anh nọ tháo mồ hôi lạnh ngắt người đến tận từng lỗ chân lông. Hiểu đường thăng tiến thế là gãy gục.
Tháng sau, người khác được bổ nhiệm vào chức ấy. Trong buổi họp công bố chức vụ mới, sếp phát biểu sâu sắc : "Chúng ta gánh vác trách nhiệm nặng nề, không phải chỉ có tình yêu thương nhân dân mà còn phải có tình yêu thương thiên nhiên, yêu thương động vật…".

Câu chuyện kể trên hoàn toàn vô danh, tuy không nhất thiết khác sự thật.

Nhưng, dùng cái thước nào để xác định mục đích của các món quà ?

Quà nào là "quà nhân sự" ?

Nếu gia đình của sếp gặp khó khăn cần giúp đỡ, nếu họ quý mến nhau, nhân viên có được giúp không ? Nếu người sếp kia từng có ơn nghĩa với nhân viên của mình (không liên quan đến công việc), người nhân viên có được trả ơn bằng cách tặng quà không ? Nếu "nhân sự" thực sự có tài năng và cần sự ủng hộ để có được vị trí mong muốn, điều ấy có sai không ? Ngoài chợ có ai bán cái nhãn nào để phân biệt "quà tình nghĩa" với "quà nhân sự" đâu !

Dân ta có câu :

"Tiếc thay cây quế giữa rừng

Thơm tho ai biết, ngát lừng ai hay".

Có tài mà không được phát hiện, trau dồi, trao tặng cơ hội để tung hoành và phát triển thì cũng chỉ là cây quế giữa rừng mà thôi.

Cuối cùng, trong việc sắp xếp nhân sự, dễ dàng hủy bỏ tất cả mớ bòng bong chữ nghĩa và khái niệm mơ hồ, rối rắm, không thể nào định tính và định lượng được như đã nói trên, bằng một (hoặc nhiều) kỳ thi/vòng thi, như các quốc gia phát triển hơn đã áp dụng. Ứng viên phải thi kiến thức, hành xử, về các biện pháp cụ thể có thể triển khai trong lĩnh vực và vị trí mong muốn, cam kết trách nhiệm, kết quả và yêu cầu các điều kiện ; cũng như sòng phẳng chịu thua hay hạ chức nếu không thực hiện được cam kết.

Tiếc rằng bản Quy định 205 đã chỉ tập trung vào mục đích cắt đứt các khía cạnh tiêu cực trong quy hoạch nhân sự, trong khi các khía cạnh ấy vốn chỉ là mớ hệ quả đẻ ra từ sự độc chiếm quyền lực, cộng với việc thiếu vắng hoàn toàn sự cạnh tranh, giám sát quyền lực từ những lực lượng độc lập. Gốc rễ của toàn bộ các tệ nạn tương tự nằm ở đó, cho nên nếu nó vẫn cứ nguyên đấy thì mọi sự sửa chữa đều chỉ là vá víu, không thể đạt kết quả.

Như cầm chiếc kéo cắt chỉ thêu để tỉa tót một cánh rừng nhiệt đới thôi.

Huỳnh Mai

Nguồn : RFA, 18/12/2020

Tham khảo :

https://luatvietnam.vn/can-bo/quy-dinh-205-qd-tw-2019-ve-kiem-soat-quyen-luc-trong-cong-tac-can-bo-176974-d1.html

https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2020/11/7/16/K%E1%BA%BFt-lu%E1%BA%ADn-s%E1%BB%91-92-Bo-Chinh-tri.pdf

https://zingnews.vn/kien-quyet-chong-bieu-hien-co-hoi-phe-canh-trong-cong-tac-nhan-su-post1155462.html

Đảng cộng sản Việt Nam bước vào Đại hội lần thứ 13 vào tháng Một năm 2021 với số đảng viên đông kỷ lục.

Lế kết nạp đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh - Hình minh họa.

Vào đầu năm nay, số đảng viên ở Việt Nam được cho là ở con số 5,2 triệu, tăng khoảng 150.000 so với năm trước đó. Với đà tăng này, số đảng viên cộng sản sẽ tiến tới gần 5,4 triệu vào đầu năm 2021.

Con số đảng viên tại các đại hội 12, 11 và 10 lần lượt là 4,5 triệu, 3,6 triệu và 3,1 triệu.

Đây là những con số khổng lồ nếu đem so với số đảng viên ở những quốc gia dân chủ, chẳng hạn nền dân chủ già đời tại Anh.

Đảng Bảo thủ đương quyền của Thủ tướng Boris Johnsonchỉ có 180.000 đảng viên. Đảng đối lập chính, Đảng Lao động, có số đảng viên gần gấp ba, chủ yếu nhờ cựu lãnh đạo Jeremy Corbyn có đường lối cực tả khá gần gũi với xu hướng xã hội chủ nghĩa.

Và chuyện lãnh đạo Đảng Lao động ở Anh kéo thêm được nhiều trăm ngàn đảng viên mới nhưng vẫn thất cử cả ba lần kể từ năm 2010 cho thấy không phải cứ tăng số đảng viên có nghĩa là tăng sự ủng hộ của dân chúng nói chung.

Cử tri tại nhiều nước tư bản không thích các chính sách nằm ở hai thái cực cho dù đó là cực tả hay cực hữu. Họ thường ủng hộ các chính sách chung dung. Chính sách cực tả của cựu lãnh đạo Jeremy Corbyn trong đó có quốc hữu hóa một số doanh nghiệp và tăng thuế khiến Đảng Lao động có kết quả bầu cử tệ hại nhất kể từ thập niên 1930 trong lần bầu cử năm ngoái. Kết quả thảm hại đó cũng khiến ông Corbyn phải từ chức.

Không phải tự nhiên mà Đảng cộng sản không muốn đá bóng với bất kỳ đối thủ nào khác trên sân chính trị. Số lượng đảng viên trên 5 triệu không đảm bảo họ sẽ chiến thắng nếu đối thủ cạnh tranh có những chính sách được lòng dân hơn.

Nhưng chuyện chấp nhận bỏ độc quyền làm kinh tế của nhà nước từ gần 40 năm nay nhưng vẫn khư khư ôm độc quyền chính trị cho thấy hai điều.

Thứ nhất đó là tiêu chuẩn kép khi công nhận rằng có cạnh tranh sẽ có tiến bộ nhưng lại nói điều đó không áp dụng duy nhất trong một lĩnh vực đó là chính trị.

Thứ hai nó cho thấy tư duy lạc hậu, như hồi xưa, hơn 100 năm trước, có người thấy đèn điện mới hỏi ‘sao lại treo đèn ngược thế kia’. Sự cạnh tranh trong lĩnh vực chính trị thực sự là đổi mới trong công nghệ cai trị, dù về bản chất nó vẫn là cai trị. Độc quyền chính trị là bóng đêm trong khi sự tham gia của nhiều xu hướng và đảng phái khác nhau là ánh sáng buộc lực lượng cai trị phải làm việc minh bạch. Bóng đêm độc quyền khiến các quan như Đinh La Thăng hay Nguyễn Đức Chung dễ bề thao túng quyền lực để phục vụ cho thân hữu. Những phường ưa thích bóng đêm nhìn chung thường là đạo tặc hay ít nhất là những kẻ có nhiều thứ để che giấu.

Vài tháng trước khi Đại hội 13 diễn ra,Phạm Đoan Trang, một người bạn Facebook của tôi và người tôi từng nhiều lần hỏi chuyện, đã bị bắt. Tôi thường không quan tâm tới lý do chính thức chính quyền đưa ra khi bắt các nhà hoạt động vì nó là cách nói mơ hồ và võ đoán để giấu nhẹm đi lý do chính – họ sợ bị lột trần truồng trên vũ đài chính trị. Nó hoàn toàn hợp với tư duy thích bóng đêm, thích đi đêm của đảng độc quyền. Bất cứ ai lật mặt nạ của chính quyền đều sẽ phải trả giá.

Không phải không có những nhà lãnh đạo phương Tây sẵn sàng trả thù các nhà chỉ trích nếu họ có thể làm vậy. Chỉ có điều báo chí sẽ nhìn ngó, các quan toà sẽ bác bỏ những vụ kiện trả thù và quốc hội sẽ lên tiếng đòi công lý cho những công dân thực hiện quyền con người theo hiến pháp.

Còn ở Việt Nam thì sao ? Đảng bảo im là báo chí im. Đảng bảo kết án là toà kết án. Đảng bảo gật là các ông bà nghị, hầu hết là đảng viên, sẽ gật ngoan như cừu gặm cỏ.

Thế nhưng mới tháng trướcTổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn dẫn lời Pavel Korchagin trong Thép Đã Tôi Thế Đấy để khuyên bảo các đảng viên : "Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí ; để khỏi phải hổ thẹn vì những việc làm ti tiện, đớn hèn, mang tai, mang tiếng, mọi người khinh bỉ ; để đến khi nhắm mắt xuôi tay, có thể tự hào rằng : Ta đã sống có ích, đã mang tất cả đời ta, tất cả sức ta hiến dâng cho sự nghiệp cao quý nhất trên đời…"

Quả là nói vậy nhưng hành động không hề như vậy. Và nó phần nào giải thích cho việc Việt Nam nằm trong 20 nước hàng đầu về dân số nhưng về mặt phát triển thường nằm gần cuối top 100.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 15/12/2020

Câu hỏi luôn quan trọng với chế độ đảng toàn trị, không những vì chức vụ tổng bí thư là người có quyền lực tuyệt đối trong chế độ hay nhân sự là công việc nội bộ của đảng, mà còn là vì việc chuyển giao quyền lực giữa các thế hệ lãnh đạo đang dần có những thay đổi sâu sắc trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế sang thị trường. Bài viết chỉ ra mặc dù các chuẩn mực được quy ước để hạn chế tha hoá quyền lực, nhưng sự chuyển giao quyền lực tổng bí thư luôn là vấn đề qua các kỳ đại hội Đảng, đặc biệt trước nhiệm kỳ 12. Chỉnh đốn đảng và chống tham nhũng "không vùng cấm" theo hướng tập quyền cao hơn liệu có cải thiện sự chuyển giao quyền lực cho Đại hội 13 sắp tới hay không và thúc đẩy tiếp tục cải cách như thế nào vẫn là câu hỏi cần được làm rõ.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng (giữa) và các ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam tại lễ bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - Reuters

Chuyển giao quyền lực

Trong chế độ phong kiến, vua, chúa được nối ngôi theo huyết thống. Các triều đại vận hành theo chu kỳ thịnh suy, nhưng trong mỗi triều đại cách thức vẫn là "cha truyền con nối". Chế độ tư bản chủ nghĩa thay thế chế độ phong kiến bởi phương thức sản xuất tiến bộ hơn với động lực thị trường. Chế độ dân chủ với tam quyền phân lập được thiết lập trong các nước phát triển phương Tây và hầu hết các quốc gia mới nổi và đang phát triển cũng đang trong quá trình chuyển đổi dân chủ với các mức độ khác nhau.

Sau cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 mô hình Xô Viết với chế độ đảng cộng sản ra đời và tồn tại đến năm 1990. Hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu đã sụp đổ. Các nước Trung Quốc, Việt Nam vẫn duy trì chế độ chính trị như vậy nhưng thực hiện chính sách "cải cách và mở cửa" để chuyển nền kinh tế sang thị trường. Về định hướng là "xã hội chủ nghĩa", nhưng về thực chất các chế độ này cũng không thể tránh được xu hướng chuyển đổi dân chủ. Đó chính là quá trình thể chế hoá chế độ.

Các lãnh tụ cách mạng, "thế hệ khai quốc công thần", thường nắm quyền bính suốt đời cho đến chết, Như I. Stalin ở Liên Xô cũ, Mao Trạch Đông ở Trung Quốc… Nạn sùng bái cá nhân, tranh giành quyền lực đã xảy ra sau đó. Bởi vậy các tiêu chuẩn chuyển giao quyền lực giữa các thế hệ lãnh đạo đảng dần được thiết lập, rõ ràng nhất là giới hạn nhiệm kỳ và độ tuổi đối với mỗi cấp lãnh đạo. Ngoài ra, vấn đề năng lực, kỹ trị, người tài cũng được chú trọng nhằm hạn chế tính bè phái vốn đóng một phần vai trò trong việc chuyển giao quyền lực.

Khi chuẩn mực bị phá vỡ

Các chuẩn mực trong "công tác cán bộ" cần thiết để kiểm soát tha hoá quyền lực. Bởi vậy, việc phá vỡ hai nguyên tắc chuyển giao quyền lực nêu trên là nguyên nhân quan trọng gây nên sự mất ổn định thậm chí là "bất ổn" chế độ.

Quá trình chuyển giao quyền lực từ sau Đại hội "Đổi mới" năm 1986 đến trước Đại hội 11 năm 2011 được quan sát là tương đối "suôn sẻ". Sau khi cố Tổng bí thư Lê Duẩn, người cầm quyền nhiều năm nhất, qua đời, quá trình chuyển giao quyền lực dần theo chuẩn mực, trong đó nhấn mạnh tuổi và nhiệm kỳ. Cố Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh tại Đại hội 6 (1986-1991) đến Đại hội 11 khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nắm quyền nhiệm kỳ thứ nhất (2011-2016).

Có hai điểm mà các nhà phân tích chính trị lưu ý. Một là, có "trục trặc" ở Đại hội 8 khi cố Tổng bí thư Đỗ Mười nắm quyền tại Đại hội 7 (1991 -1996) và tiếp tục kéo dài hơn 1 năm, đến 12/1997 tại Đại hội 8 (1996- 2001), sau đó ông được thay thế bởi cố Tổng bí thư Lê Khả Phiêu. Sự "trục trặc" là trường hợp quá tuổi theo quy định và được giải thích để giữ ổn định khi "sàng lọc" người kế vị ; Hai là, nguyên tắc tập thể lãnh đạo với Đại hội đại biểu toàn quốc và Ban Chấp hành trung ương là cơ quan quyền lực cao nhất quyết định chức vụ Tổng bí thư.

"Kịch tính" chuyển giao quyền lực được quan sát là thời gian trước và trong Đại hội 12. Đảng nhận định "sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức lối sống của bộ phận không nhỏ lãnh đạo đảng viên" đe doạ sự tồn vong của chế độ. Nhà báo Huy Đức trên Facebook của mình đã khái quát về ba thế hệ lãnh đạo, rằng thế hệ các bậc "công thần khai chế độ" là những người có khát vọng, không "tủn mủn" vật chất và biết chuẩn bị một thế hệ kế tục "con đường" của mình ; Thế hệ "kế tục sự nghiệp" cầm quyền trong bối cảnh "Liên Xô sụp đổ", "khí chất kẻ sỹ" vẫn giúp họ đặt khát vọng dân tộc cao hơn lợi ích cá nhân, nhưng đã nhìn thấy "sự lầm than" chủ yếu vì "lỗi hệ thống" và "giáo điều" ; Thế hệ thứ ba cầm quyền vào thời điểm "quyền lực rất có màu", "tự tha hoá mình về mặt con người" và "làm vô hiệu các nỗ lực cải cách thể chế của những người tiền nhiệm".

Sự "gần gũi" với "thị trường" và thiếu cơ chế giám sát quyền lực khiến các nhà "kỹ trị", quan chức chính phủ trực tiếp điều hành chính sách đã dễ dàng bị cám dỗ bởi vật chất. Sự suy thoái của "một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên" là một trong những nguyên nhân gây chia rẽ trong tập thể lãnh đạo, hình thành bè phái với một bên là "phe đảng", các nhà chính trị, hoạch định tư tưởng và đường lối.

Nguyên tắc tập thể lãnh đạo

Phá vỡ chuẩn mực chuyển giao quyền lực, "các trường hợp đặc biệt" được thoả thuận bởi nguyên tắc tập thể lãnh đạo, trong đó vị trí tổng bí thư cần phải được đề cử theo Quyết định 224/TW năm 2014 về quy chế bầu cử trong đảng, mà "ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử ; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị". Điều này đã giúp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục nắm quyền ở nhiệm kỳ thứ hai (2016-2020).

Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng. Hình AFP

Ông Tổng bí thư tập trung chỉnh đốn nội bộ đảng và với tư cách Trưởng ban phòng chống tham nhũng trực tiếp chỉ đạo chiến dịch chống tham nhũng "không vùng cấm". Một Hội nghị tổng kết công tác phòng chống tham nhũng giai đoạn 2013-2020, nhất là từ đầu nhiệm kỳ Đại hội 12 đến nay được tổ chức ngày 12/12 tại Hà Nội. Riêng từ đầu nhiệm đến nay, hơn 87.000 đảng viên trong tổng số hơn 131.000 bị kỷ luật, trong đó có trên 3.200 đảng viên bị kỷ luật liên quan đến tham nhũng, và đáng chú ý là hơn 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý gồm 27 Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng ; 4 Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị ; hơn 30 sĩ quan cấp tướng… bị kỷ luật và xử lý hình sự.

Tuy nhiên, ngoài ông Đinh La Thăng đã bị kết án 30 năm tù vì vi phạm pháp luật, mới đây, "sự kiện" hai ủy viên Bộ Chính trị đương nhiệm, hai nhà "kỹ trị", nguyên Phó thủ tướng và nguyên Thống đốc ngân hàng, đã bị kỷ luật "cảnh cáo" vì những vi phạm khuyết điểm từ nhiệm kỳ Đại hội 11 (2011-2016) đặt dấu chấm hết cho "quan lộ" của họ theo Chỉ thị 35-CT/TW năm 2019, và đã làm dấy lên suy đoán rằng việc chuyển giao quyền lực tổng bí thư vẫn còn "khó khăn" với nguyên tắc tập thể lãnh đạo. Các "trường hợp đặc biệt", đề cử tổng bí thư và cơ cấu dàn lãnh đạo mới… cũng vẫn cần sự đồng thuận của tập thể Bộ Chính trị hiện thời. Ý kiến cá nhân Tổng bí thư là quan trọng, nhưng việc cân bằng các yếu tố khác luôn được đặt ra. Có hai người được nói đến bao gồm :

- Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với chính sách thúc đẩy động lực thị trường để tăng trưởng kinh tế đồng thời với cải cách thể chế, điều hành phòng, chống đại dịch COVID-19 thành công và vượt qua thảm hoạ bão lũ miền Trung vừa qua.

- Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng, nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát, được kỳ vọng "đẩy lùi tham nhũng" trong nhiệm kỳ tới và đang đứng đầu danh sách "các trường hợp đặc biệt" quá tuổi để đề cử chức vụ tổng bí thư. Nhưng sự phân chia các vị trí quyền lực khác là cơ sở và "truyền thống" cho sự đồng thuận tập thể.

Hội nghị trung ương 14 được tổ chức hôm nay 14/12/2020, trước thềm Đại hội 13 liệu có là cuối cùng của nhiệm kỳ tuỳ thuộc vào sự đồng thuận theo nguyên tắc tập thể lãnh đạo những nội dung quan trọng liên quan đến nhân sự cấp cao, trong đó việc "đề cử" chức vụ tổng bí thư. Hơn thế, câu hỏi lớn được đặt ra vì sao trong thời kỳ Đổi mới, qua nhiều nhiệm kỳ đại hội, kể cả Đại hội 13 này, việc chuyển giao quyền lực vẫn luôn gặp khó khăn ?

Phạm Quý Thọ

Nguồn : RFA, 14/12/2020

Tiếp tục cải cách thể chế là thông điệp chủ yếu trong các văn kiện trình Đại hội 13, trong đó có hai nội dung căn bản : thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường và chỉnh đốn Đảng bằng cách tập trung quyền lực cao hơn. Từ góc nhìn thể chế, đây là quá trình chuyển đổi dân chủ. Nó được thể hiện qua sự thể chế hóa, nghĩa là xây dựng thể chế thị trường và chế độ trong quá trình phát triển quốc gia. Mục đích bài viết nhằm làm rõ sự tác động qua lại của hai yếu tố trên ở Việt Nam, từ đó kết luận rằng việc tập trung quyền lực đảng nói chung cũng như trường hợp chỉnh đốn nội bộ và chống tham nhũng, là cản trở cải cách thể chế thị trường.

Công nhân đang dựng biển quảng bá cho quốc kỳ Việt Nam và cờ của Đảng Cộng sản ở Hà Nội trước đại hội 12 hôm 4/1/2016 – Reuters

Chuyển đổi dân chủ - xu hướng tất yếu

Phát triển kinh tế thị trường luôn gắn liền với chuyển đổi dân chủ. Đó là quá trình thay đổi mọi mặt trong xã hội dẫn đến thay thế những cấu trúc xã hội độc đoán, tập trung quyền lực vào số ít người bằng một hệ thống mà người dân có thể kiểm soát quyền lực, tham gia xây dựng xã hội tự do, bình đẳng. Có nhiều hình thức chuyển đổi dân chủ tuỳ thuộc vào thể chế ở mỗi quốc gia, nhưng luôn gắn liền với sự phát triển kinh tế thị trường, bởi vậy nó mang xu hướng tất yếu hiện nay trên thế giới.

Thị trường tạo động lực cho chủ nghĩa tư bản phát triển đồng thời cũng sản sinh chế độ dân chủ với thể chế tam quyền phân lập dần hoàn thiện trong thế giới phương Tây phát triển.

Các Mác cho rằng chủ nghĩa tư bản "tự đào mồ chôn mình" và bị thay thế bởi chủ nghĩa cộng sản, phương thức sản xuất cao hơn. Tuy nhiên, con đường đến xã hội đó bằng cách mạng chuyên chế và mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung đã là thử nghiệm. Các nước xã hội chủ nghĩa trước đây ở Đông Âu đang chuyển đổi hoà bình từ bên trên "kiến trúc thượng tầng" sang chế độ dân chủ.

Quá trình chuyển đổi dân chủ cũng thành công tại các quốc gia được gọi là "các con hổ Châu Á", như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… bằng sự kết hợp cả từ bên dưới, nhu cầu dân chủ của người dân và bên trên, sự thay đổi chế độ để đáp ứng, được diễn ra đồng thời với tăng trưởng kinh tế nhanh trong bối cảnh mở rộng thị trường toàn cầu.

Chính sách cải cách và mở cửa thực dụng ở Trung Quốc đã khuyến khích kinh tế thị trường giúp tăng trưởng nhanh, đảm bảo tính chính danh cho chế độ đảng cộng sản. Tuy nhiên, "tính thích nghi, tính tinh vi, tính tự trị" đang bị "lung lay" bởi sự tập trung quyền lực dẫn đến cai trị độc đoán. Chuyển đổi dân chủ đang bị thách thức nghiêm trọng.

Hình ảnh các lãnh tụ cộng sản trên đường phố Hà Nội : Hồ Chí Minh, Karl Marx, Lenin. Reuters

Tương đồng về chế độ chính trị Trung Quốc và Việt Nam có những "điểm chung" cơ bản về chuyển đổi dân chủ, đó là việc chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang thị trường nhưng vẫn giữ chế độ đảng toàn trị. Tuy nhiên, sự khác biệt về các yếu tố lịch sử, kinh tế và xã hội được phản ánh trong hoạch định và thực thi chính sách, tận dụng thời cơ cho phát triển.

Nhận thức lại về thị trường

Trong Dự thảo báo cáo chính trị khẳng định : "Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội". Bỏ qua những tranh cãi về chính trị, có thể chia sẻ ý kiến rằng xã hội chủ nghĩa còn ở xa, "định hướng" tới tương lai bất định, còn thị trường đang hiện hữu ngày càng rõ trước mặt trong thực tế chuyển đổi nền kinh tế sang thị trường.

Các nhà nghiên cứu đã "tìm kiếm" mô hình xã hội chủ nghĩa dân chủ ở các nước phát triển Bắc Âu, như Thuỵ Điển hay Đan Mạch, tuy nhiên nhận định chung đó vẫn là mô hình tư bản chủ nghĩa phát triển với nhà nước phúc lợi rộng rãi trong khi các phương tiện sản xuất được sở hữu chủ yếu bởi tư nhân, tài nguyên được phân bổ đến người dùng thông qua thị trường, chứ không phải bởi kế hoạch của chính phủ hay cộng đồng.

Nay kinh tế thị trường trong "mô hình kinh tế tổng quát" được nhận thức lại rằng không phải là từ khâu phân phối phúc lợi, mà về khía cạnh thể chế như các quy luật và nguyên tắc vận hành để Việt Nam có thể trở thành bộ phận của thị trường quốc tế.

Thể chế hóa thị trường

Quá trình chuyển đổi gắn liền với việc thể chế hoá, nghĩa là xây dựng và hoàn thiện thể chế nói chung, trong đó thể chế kinh tế thị trường là ưu tiên.

Trước Đại hội 12 thể chế kinh tế thị trường đã được chú ý, tuy nhiên còn bị níu kéo nặng nề bởi ý thức hệ xã hội chủ nghĩa. Sự sai lầm của chính sách tăng trưởng nóng vội dựa vào các tập đoàn nhà nước, được coi là những "quả đấm thép" của nền kinh tế đã dẫn đến "sự bất ổn kinh tế vĩ mô", mà thực ra là khủng hoảng, kéo dài khoảng một thập kỷ, mà hậu quả thiệt hại to lớn đến nay chưa khắc phục xong. Trong nhiệm kỳ khóa 12, từ năm 2016 đến nay, chính sách kinh tế thực dụng với "Chính phủ kiến tạo" đã "né" được ý thức hệ giáo điều, tạo môi trường khuyến khích khởi nghiệp và hoạt động kinh doanh dần trở về với quỹ đạo thị trường.

Việc thể chế hóa thị trường đã có "chuyển biến". Chương trình xây dựng pháp luật luôn "dày đặc" tại các khóa họp của Quốc hội, và các đại biểu quốc hội đã "chất vấn" thẳng hơn, và được dư luận đánh giá. Hơn thế, tại nghị trường kỳ họp thứ 10 Khóa 14 hơn 60% đại biểu Quốc hội khóa 14 "thấy chưa cần thiết có Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở" và 66,74% không đồng ý "chuyển sát hạch bằng lái xe sang Bộ Công an"… Tuy nhiên, công tác lập pháp vẫn gặp nhiều thách thức bởi nhiều lý do, trong đó tình trạng lợi ích nhóm, "quyền anh, quyền tôi" trong xây dựng pháp luật như ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gần đây đã cảnh báo. Ngoài ra, tình hình "nợ đọng các văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh" là nghiêm trọng và kéo dài…

Tập trung quyền lực đảng

Khủng hoảng kinh tế kéo theo "bất ổn" về thể chế chính trị và xã hội, và Đảng cầm quyền đã "tự cảnh báo" về nguy cơ tồn vong chế độ. "Nhà nước tư bản thân hữu" đã hình thành với mạng lưới các nhóm lợi ích, trong đó sự tham gia của "bộ phận không nhỏ" quan chức suy thoái về đạo đức lối sống. Tình trạng tham nhũng rộng khắp và nặng nề. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên họp của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng ngày 25/11/2020 đã nói : "Chưa đầy một nhiệm kỳ, hơn 100 cán bộ cấp chiến lược bị xử lý kỷ luật. Trong tất cả những tội lỗi, khiếm khuyết thì điều căn bản nhất tôi nhìn thấy đều có sự khiếm khuyết về đạo đức".

Trong quá trình Đổi mới nhiều tiêu chuẩn chuyển giao quyền lực, trong đó có giới hạn về tuổi, giữa các thế hệ lãnh đạo đã được thiết lập về tuyển dụng, phân quyền, sử dụng cán bộ lãnh đạo đã dựa vào thành tích, năng lực kỹ trị để tránh bè phái… Trong khủng hoảng những chuẩn mực trên phải nhường chỗ cho các hiện tượng "mua quan, bán chức", "cả họ làm quan", "thái tử đỏ", "bổ nhiệm thần tốc", "hoàng hôn nhiệm kỳ", "các trường hợp đặc biệt"…

Từ đầu nhiệm kỳ 12 Đảng đã coi chỉnh đốn nội bộ là trọng tâm. Đồng thời với tăng cường chống tham nhũng "không vùng cấm" các chỉ thị, quy định của Đảng được ban hành theo hướng tập trung quyền lực. Đơn cử, Quyết định số 244-QĐ/TW năm 2014 về việc ban hành quy chế bầu cử trong đảng, trong đó việc đề cử, ứng cử là do cấp uỷ đảng quyết định. Thí dụ, Điều 13 của quyết định có ghi : "3- Ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử ; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị".

Cải cách tiếp tục

Thực tế chỉ ra rằng việc tập trung quyền lực đảng kìm hãm chuyển đổi dân chủ. Sở hữu toàn dân - nền tảng của chế độ XHCN, là thách thức đối với quá trình tư hữu hoá, cổ phần hóa doanh nghiệp và "tự chủ hoá" đơn vị sự nghiệp công ; Thị trường lao động bị chia cắt khi bộ máy nhà nước luôn phình to, hiệu lực thấp nhưng lại thu hút đa số nhân lực bằng cấp cao ; Khái niệm dân chủ XHCN khác biệt với các giá trị phổ quát về dân chủ và nhân quyền, là cản trở thể chế hóa các quyền hiến định của công dân như quyền biểu đạt và hội họp…

Tóm lại, chỉnh đốn đảng bằng cách chống tham nhũng và giáo dục đạo đức cho cán bộ lãnh đạo có thể chỉ là giải pháp tạm thời khi thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường. Bởi vậy cải cách thể chế được khẳng định trong văn kiện Đại hội 13 là sẽ vẫn tiếp tục.

Phạm Quý Thọ (Hà Nội)

Nguồn : RFA, 07/19/2020