Qua việc chính quyền truy nã đặc biệt Nhà báo độc lập Lê Văn Dũng (Dũng Vova), dư luận nói gì về cách thức báo chí Nhà nước loan tin và liệu những công việc của ông có gì sai mà phải truy tố ?
Nhà báo tự do Lê Dũng Vova và các giấy triệu tập của Công an. Facebook, RFA edit
Kể từ hôm 1/6 khi báo chí nhà nước Việt Nam đăng tải lệnh truy nã đặc biệt đối với nhà báo độc lập Lê Dũng Vova đến nay, cơ quan chức năng vẫn chưa công bố sai phạm cụ thể của ông Dũng như thế nào... Dù cáo buộc ông Dũng ‘làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ quy định tại Điều 117 Bộ Luật Hình sự.
Truyền thông nhà nước Việt Nam chỉ đưa tin ông Dũng tự làm thẻ nhà báo cho mình, rồi đưa ra khẩu hiệu ‘CHTV là kênh truyền hình của dân oan’ nhằm lôi kéo người dân, tổ chức các buổi livestream trên nền tảng Facebook và YouTube để chống phá Đảng và Nhà nước.
Hiện vẫn chưa có thông tin về tình trạng sức khỏe của nhà báo độc lập Lê Dũng Vova. Trên trang Facebook ‘Lê Dũng Vova’ có hiển thị bài đăng cuối cùng của ông là vào ngày 25/5/2021. Trong đó ông cho biết, từ tháng 1/2021 đến thời điểm đó, ông liên tiếp bị gửi giấy triệu tập đến cơ quan điều tra Hà nội vì làm ra các clip trên mạng có nội dung xuyên tạc, chống phá Nhà nước... Ông Dũng nói về các video clip là bằng chứng do công an đưa ra :
"Ngày 19/3/2021, tôi đã lên làm việc với điều tra viên Phan Quốc Uy và Uy đưa ra 12 clip nói là bên cục an ninh mạng gửi sang để yêu cầu xác minh. Tôi có xem hết và trả lời luôn, ghi vào biên bản là 6 clip từ 1-6 cắt ghép chắp vá đó, không phải của mình. Còn 6 clip từ 7-12 thì đúng là livestream trên Face AlfonsoVova của tôi hiện vẫn còn đó".
Nhà báo Võ Văn Tạo khi trả lời RFA từ Nha Trang hôm 2/6, nói về phản ứng của dư luận trên mạng xã hội mà ông có theo dõi:
"Chưa có thông tin gì mới cả, chỉ thấy trên mạng xã hội thì những người có hiểu biết thì người ta không đồng tình với nhà nước trong chuyện này".
Vậy những công việc mà Nhà báo độc lập Lê Dũng Vova làm có gì sai mà phải bị truy tố và bị truy nã đặc biệt?
Trả lời RFA hôm 2/6 từ Việt Nam, Luật sư Nhân quyền Lê Quốc Quân cho rằng việc đăng báo về lệnh truy nã đặc biệt thì cũng là một biện pháp trong tố tụng khi họ cho rằng ông Dũng đã bỏ trốn hoặc họ không liên hệ được. Theo Luật sư Quân, đó là bước tiếp theo sau khi đã bị khởi tố bị can trước đó một tháng, tức ngày 26/4 theo Điều 117 của Bộ luật hình sự. Ông nói tiếp :
"Vấn đề là việc khởi tố theo điều đó nó như thế nào? Theo quan điểm của tôi thì anh Lê Dũng Vova là người yêu nước, yêu công lý và sự thật. Các chương trình anh phát hoặc Livestream trên Facebook và YouTube chủ yếu đề cập đến những sự thật của xã hội, những sự kiện thời sự thu hút quan tâm của nhân dân.
Tôi theo dõi một số Clip của anh ấy phát thì chủ yếu đề cập đến những kinh nghiệm và cảm nhận của anh ấy trong các vấn đề kỹ thuật xây dựng, đấu thầu, xây lắp vì anh ấy là một kỹ sư. Ngoài ra anh cũng có nói lên tiếng nói cho dân oan khi họ đến nhà anh ấy nhờ lên sóng".
Những việc làm đó, theo Luật sư Quân là đúng đắn và chỉ mong cho đất nước tốt đẹp hơn. Luật sư Quân cho biết, ông Dũng cũng nhiều lần khẳng định là chỉ nói sự thật mà không tham gia tổ chức hoặc đảng phái chính trị nào để chống phá hay lật đổ Nhà nước. Ông Quân cho biết thêm :
"Việc các Báo đài đăng Quyết định truy nã Đặc biệt và toàn quốc đối với anh ấy mà chưa nói rõ các hành vi cụ thể cũng gây sự tò mò của Nhân dân. Nó mang tính hù doạ ồn ào và có vẻ nguy hiểm hơn là bất cứ hành vi nào khác. Thế nhưng cũng có thể có một phản ứng phụ là người dân sẽ tìm hiểu nhiều về anh Lê Dũng vova và vào xem các Clip của anh ấy nhiều hơn. Tôi hy vọng người xem sẽ dần hiểu và trở thành người phán quyết chính xác nhất đối với các hành vi của anh ấy. Cá nhân tôi luôn cầu mong anh ấy được bình an và tự do, có cơ hội phục vụ người dân quan tâm đến tình hình đất nước".
Khi truyền thông nhà nước Việt Nam đăng tin rầm rộ về việc truy nã đặc biệt nhà báo độc lập Lê Dũng Vova, đa phần các tờ báo gọi anh là ‘đối tượng truy nã’, ‘bị can’. Dù không gọi anh là ‘kẻ đào tẩu’ như một số trường hợp các nhà tranh đấu phải trốn ra nước ngoài trước đây, nhưng An Ninh TV gọi anh Dũng là ‘kẻ bán nước lê văn dũng (dũng vova)’.
Nhà báo Võ Văn Tạo nhận định về cách thức báo chí nhà nước đăng tin về lệnh truy nã đặc biệt nhà báo độc lập Lê Dũng Vova :
"Anh Lê Dũng Vova là một người lên tiếng phản biện các chính sách của Nhà nước Việt Nam, chúng tôi cũng thấy thường xuyên. Nhưng lần này tự nhiên phía công ra lệnh truy nã đặc biệt và truyền thông đăng rầm rộ thì tôi thấy là hơi ngạc nhiên. Những người trí thức hiểu biết quan tâm tình hình chính trị Việt Nam có lên tiếng cũng nhiều, những người bị bắt cũng nhiều, nhưng việc truy nã đặc biệt và đưa lên các tờ báo lớn nhỏ thì tôi thấy nó khác mọi lần".
Theo nhà báo Võ Văn Tạo, có lẽ đây là một chiến dịch mới, chính quyền muốn siết chặt hơn nữa những tiếng nói bất đồng chính kiến, những tiếng nói mà thể chế chính trị Việt Nam không thích. Ông Tạo giải thích:
"Luật pháp Việt Nam thì phức tạp lắm, ví dụ có những điều khoản Việt Nam cho là phạm tội, nhưng nước ngoài không cho là phạm tội. Cho nên những tiếng nói không lọt tai nhà cầm quyền mà bị xử lý bằng cách này cách khác về pháp luật, bị tù tội bắt giam... thì cũng đã khá nhiều, nhưng riêng trường hợp anh Dũng thì tôi thấy nó quá nặng nề. Như vậy tôi nghĩ nếu như anh Dũng mà bị bắt thì chắc sẽ đối mặt với một cái án khá nặng. Vì cái cung cách họ làm, ra một cái lệnh truy nã đặc biệt như là một người cực kỳ nguy hiểm, giết người hàng loạt hay gì đấy... âm mưu phá hoại khủng bố gì đấy... thì mới có cái lệnh truy nã đặc biệt như thế".
Liệu thông tin truy nã đặc biệt nhà báo độc lập Lê Dũng Vova do báo chí nhà nước Việt Nam đăng tải rầm rộ sẽ được người dân trong nước tiếp nhận như thế nào? Nhà báo Võ Văn Tạo nói:
"Báo chí nhà nước, và khả năng cả Đài truyền hình Việt Nam cũng đưa những thông tin như thế (truy nã ông Dũng Vova), thì cũng sẽ có một tỷ lệ nào đó dân cư ở Việt Nam người ta nhận biết thông tin đó. Còn những người hiểu ra vấn đề thì không nhiều lắm đâu, những người họ có sử dụng internet vào các trang mạng xem thông tin đa chiều thì người ta sẽ biết bản chất của vấn đề. Việc công bố thông tin đó với những người hiểu biết thì theo tôi sẽ phản tác dụng, người ta sẽ cười chế độ. Việc này rất dở cho uy tín về nhân quyền của Việt Nam đối với thế giới".
Trong lệnh truy nã đặc biệt nhà báo độc lập Lê Dũng Vova, cơ quan Cảnh sát Điều tra thông báo, bất kỳ người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người đang bị truy nã đến cơ quan Công an, Viện Kiểm sát hoặc UBND nơi gần nhất. Sau khi bắt hoặc tiếp nhận đối tượng truy nã, báo ngay cho Cơ quan An ninh Điều tra, Công an Hà Nội...
Vì sao lệnh truy nã này lại có chữ ‘đặc biệt’ và liệu nếu ai đó giao người bị truy nã cho cơ quan chức năng có được thưởng gì?
Trao đổi với RFA hôm 2/6, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam giải thích :
"Nếu là tội phạm nguy hiểm, nếu không bắt được người đó sẽ đe dọa an ninh quốc gia, đe dọa cộng đồng thì người ta thêm chữ ‘đặc biệt’. Bởi vì đối tượng đó có khả năng bỏ trốn gây nguy hại thì người khác thì người ta thêm chữ ‘đặc biệt’ đó.
Việc truy nã bị can được quy định ở điều 181 khi bị can đó trốn hay không biết bị can đó ở đâu, thì cơ quan chức năng sẽ ra quyết định truy nã. Lệnh truy nã ghi rất rõ họ tên người ra quyết định và họ tên nơi cư trú của bị can, và đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng. Nếu như có phần thưởng cho người bắt được thì cũng sẽ ghi rõ trong quyết định, tùy theo mỗi trường hợp. Còn nếu che giấu tội phạm, sẽ bị truy tố tội không tố giác tội phạm".
Ông Lê Văn Dũng, hay còn được biết đến là nhà báo độc lập Lê Dũng Vova, là chủ kênh truyền thông CHTV, chuyên dùng tính năng phát trực tiếp của Facebook để loan tải những tin tức, đặc biệt là ông thường giúp đỡ những người dân oan cất lên tiếng nói trong các chương trình của mình.
Nhà báo độc lập Lê Dũng Vova từng khẳng định trên Facebook cá nhân của mình: "Nếu có bị bỏ tù vì nói đúng lương tâm thì tôi vẫn nói như thế. Dù biết rằng để nói thật thì sẽ thiệt thòi cho không chỉ riêng mình mà cả gia đình vợ con mình cũng phải chịu những thiệt thòi từ kỳ thị, sự khác biệt về nhận thức".
Nguồn : RFA, 02/06/2021