Đảng lại chỉ thị cấm tặng quà cấp trên dịp Tết !
RFA, 21/11/2022
Từ nhiều năm qua, cứ sắp đến Tết thì Ban bí thư lại ký ban hành một chỉ thị về việc tổ chức cho cái Tết sắp tới. Mới đây nhất là Chỉ thị số 19-CT/TW của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Quý Mão năm 2023 được thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng ký ban hành ngày 18/11/2022.
Một bức tượng con cọp mạ vàng. Ảnh minh họa - AFP
Năm 2021 có Chỉ thị số 11-CT/TW về việc tổ chức Tết 2022. Năm 2020, Đảng ban hành Chỉ thị số 48-CT/TW về việc tổ chức Tết 2021.
Tất cả các Chỉ thị đều có chung một số điều như : "Không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp ; không tổ chức đoàn của Trung ương thăm, chúc Tết cấp uỷ, chính quyền các tỉnh, thành phố ; nghiêm cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức ; không dự các lễ chùa, lễ hội nếu không được phân công ; không tham gia các hoạt động mê tín dị đoan ; không sử dụng ngân sách nhà nước, phương tiện, tài sản công trái quy định vào các hoạt động lễ hội, vui chơi…".
Liệu việc ban hành Chỉ thị với những điều như không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp ; nghiêm cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức có tác dụng ra sao ?
Bác sĩ Đinh Đức Long nêu nhận định với RFA :
"Chỉ thị của Ban bí thư ký thì nó chỉ mang tính chất trong nội bộ Đảng mà thôi. Nó không có giá trị pháp luật bắt buộc đối với công dân. Có những cán bộ không phải đảng viên thì sao ? Về mặt lý thuyết là như vậy. Đó không phải là một văn bản pháp quy có tính chất ràng buộc như một đạo luật. Nước khác có luật về quà biếu, quà tặng. Ví dụ tổng thống thì được nhận quà tặng trị giá bao nhiêu đô la. Nhiều hơn thì phải nộp công quĩ hoặc là phải bỏ tiền ra mua…
Việt Nam chưa có luật đó. Chỉ thị của Ban bí thư thì về mặt nhà nước pháp quyền, đó chỉ là lời khuyên trong Đảng với nhau mà thôi. Họ ra chỉ thị ấy là thừa. Quan trọng là phải kê khai tài sản mỗi năm và có cách kiểm tra công khai để cho dân hoặc báo chí giám sát. Khi phát hiện giàu bất thường mà không giải trình được thì xử lý theo luật hình sự. Ví dụ như thu hồi hoặc cách chức hoặc là bỏ tù tùy theo nguồn gốc tài sản. Quà cáp chả là gì. Bây giờ họ không nhận quà mà tham nhũng cái khác còn quá quà nữa".
Việc biếu quà Tết được coi là nét văn hóa truyền thống ngàn năm của người Việt nhằm biểu lộ lòng kính trọng, quan tâm, tri ân những người thân thiết, những người có mối quan hệ trong làm ăn, buôn bán với nhau. Những món quà biếu cho nhau thưởng là bánh chưng, bánh tét, cây cảnh, tranh ảnh…
Tuy vậy, từ nhiều năm qua, việc biếu quà Tết cho cấp trên lại là một hình thức hối lộ để chạy quyền, chạy chức với những biến tướng tinh vi. Như trường hợp bị cáo Lê Nam Trà, nguyên là Chủ tịch công ty MobiFone khai tại Tòa án nhân dân Hà Nội chiều 16/12/2019 rằng :
"Dịp trước Tết 2016, cựu Chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ đến văn phòng làm việc với lý do biếu quà tết. Khi ông Vũ về, tôi mở ra thấy 500.000 USD. Sau Tết hơn một tháng, anh Phạm Nhật Vũ gọi điện thoại nói có ít quà, hoa quả ngon. Tối hôm đó có người mang đến biếu hai thùng carton. Tôi nghĩ hoa quả thôi nhưng mở ra thấy có tiền, hai triệu USD. Tôi chuyển hai triệu USD sang tiền Việt, cất trong nhà. 500.000 USD bị cáo mang biếu anh Son vào dịp Tết, cũng để trong gói quà. Ngoài ra, bị cáo còn đưa cho anh Son 200.000 USD tiền cá nhân".
Cựu chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng từng thừa nhận với báo chí rằng, việc tặng quà Tết ở Việt Nam đã bị lợi dụng và biến tướng với những mục đích khác nhau. Do đó, lãnh đạo Chính phủ đã cấm tặng quà Tết cấp trên nhằm tránh tình trạng lợi dụng "để làm việc này việc khác".
Theo nhà báo Nguyễn Vũ Bình, việc Ban bí thư ra những Chỉ thị về việc tổ chức Tết sao cho tiết kiệm, không biếu xén cấp trên… chỉ là hình thức :
"Có những việc họ làm họ biết là nó thừa nó vô lý nhưng mà vẫn làm. Ví dụ như đã ra luật cấm đốt pháo vào dịp Tết từ nhiều năm qua, thế nhưng tổ dân phố vẫn đi từng nhà bắt người ta ký cam kết không đốt pháo. Cho nên chuyện cấm nhân viên biếu quà Tết cho sếp nó cũng tương tự như chuyện đốt pháo vậy.
Việt Nam có những cái điều rất là quái đản. Biết là thừa nhưng vẫn cứ làm thì chỉ có thể giải thích được là : Thứ nhất, họ rỗi việc quá ; thứ hai, đó là một cách ám thị tâm lý. Người ta hy vọng sẽ không diễn ra những việc không mong muốn hay những việc pháp luật ngăn cấm nên họ phải lập đi lập lại mỗi năm. Ngoài ra, những Chỉ thị của Đảng thì thường nó có tính chất tuyên truyền, mị dân. Nó không khả thi cho nên năm nào cũng phải nhắc nhở".
Thực tế cho thấy suốt thời gian qua, vấn nạn quà cáp vào dịp lễ, tết được đề cập đến khá nhiều ; cả truyền thông Nhà nước cũng tham gia lên tiếng. Tuy vậy, như trình bày của nhà báo độc lập Nguyễn Vũ Bình "biết thừa mà vẫn nói".
**************************
Cựu cán bộ trại giam Z30D từng tố cáo sai phạm của cấp trên lĩnh án hai năm tù
RFA, 24/11/2022
Cựu đại úy cảnh sát Trại giam Thủ Đức (Z30D), Bộ Công an Nguyễn Doãn Tú bị Tòa sở thẩm tuyên hai năm tù giam về tội dùng nhục hình, qui định tại khoản 2 Điều 373 Bộ luật hình sự.
Quang cảnh phiên tòa xét xử cựu Đại úy Nguyễn Doãn Tú – Báo Bình Thuận
Truyền thông Nhà nước loan tin trên trong ngày 24/11 sau khi Tòa án nhân dân huyện Hàm Tân, Bình Thuận kết thúc phiên xử sơ thẩm vụ án trên.
Ông Nguyễn Doãn Tú là người đã từng đăng video trên mạng xã hội tố cáo những sai phạm của cấp trên tại Trại giam Thủ Đức vào năm 2021. Trong video được đăng trước khi bị bắt vào tháng 12 năm ngoái, cựu đại úy công an này khẳng định không sử dụng nhục hình với phạm nhân, và rằng việc ông bị điều tra chính là đòn trả thù mà đại tá Lê Bá Thuỵ, cũng là cán bộ trại giam Thủ Đức, người đã bị ông Tú tố cáo sai phạm hồi tháng 10/2020.
Tuy nhiên, theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, cựu đại úy Nguyễn Doãn Tú từng là cán bộ quản giáo Trại giam Thủ Đức, được phân công quản lý lao động đội phạm nhân số 17 tại khu lao động dạy nghề phân trại số 5 (xã Tân Đức, huyện Hàm Tân).
Trong khoảng thời gian từ 8g30 đến 10g30 ngày 22/9/2021 và đầu tháng 9/2022, ông Nguyễn Doãn Tú đã nhiều lần có lời nói lăng mạ, xúc phạm phạm nhân Lê Thị Ái Vân. Ông Tú còn dùng tay, chân, cây khoai mì (chiều dài khoảng 1m) đánh vào lưng, mông, đùi, cẳng chân, cánh tay, gây thương tích cho phạm nhân Lê Thị Ái Vân. Qua giám định, nữ phạm nhân bị tỷ lệ tổn thương cơ thể 3%.
Khai trước tòa, viên cựu đại úy này cho rằng do phạm nhân Vân lao động chậm chạp và không nghe theo lời hướng dẫn của mình nên ông đã có những hành động nêu trên.
Hành vi của Nguyễn Doãn Tú đã vi phạm quy định của Bộ Công an về công tác cảnh sát quản giáo phụ trách đội, tổ phạm nhân, trại viên. Tháng 12/2021, Nguyễn Doãn Tú bị tước danh hiệu Công an nhân dân và Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố, bắt tạm giam.
Trước khi bị bắt, ông Nguyễn Doãn Tú đã tố cáo đại tá Lê Bá Thuỵ ăn chặn chế độ, bóc lột sức lao động của cán bộ chiến sỹ và phạm nhân, tổ chức khai thác tài nguyên rừng, đất cát, sỏi đá trái phép. Đặc biệt, cho thuê đất an ninh quốc phòng với diện tích lên đến 1.000 ha thời hạn 20 năm và nhiều sai phạm khác nhằm thu lợi bất chính.
Ông Tú cũng cho biết trại giam bắt phạm nhân lao động trái quy định và ém nhẹm việc phạm nhân bị chết trong trại.
Trong nhóm tố cáo sai phạm của lãnh đạo trại giam Thủ Đức, có cả cựu đại úy Lê Chí Thành, người đang thụ án năm năm tù với hai cáo buộc gồm "Chống người thi hành công vụ" và "Lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".