Mỹ tài trợ 15,5 triệu đôla cho Đại học Fulbright Việt Nam (VOA, 09/06/2017)
Chính phủ Hoa Kỳ vừa chính thức tài trợ 15,5 triệu đôla cho Đại học Fulbright Việt Nam (FUV), một trường đại học tự trị, phi lợi nhuận và theo mô hình giáo dục của Mỹ đầu tiên được thành lập tại Việt Nam.
Đại sứ Mỹ Ted Osius trao chứng nhận tài trợ 7,2 triệu đôla từ USAID cho Chủ tịch FUV Đàm Bích Thủy, tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 6/6/2017. (Facebook FUV)
Cùng lúc, bà Đàm Bích Thủy, cựu CEO của Ngân hành ANZ, thay cựu Thượng nghị sị Mỹ Bob Kerrey, làm Chủ tịch FUV.
Đại sứ Mỹ Ted Osius công bố khoản tài trợ trị giá 7,2 triệu đô do Cơ quan Viện trợ Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) cấp cho FUV trong ba năm tại một buổi lễ tổ chức ở Trung tâm Hoa Kỳ, Thành phố Hồ Chí Minh hôm 6/6. Khoản tài trợ này sẽ giúp FUV xây dựng chính sách tuyển sinh, các thủ tục hỗ trợ tài chính và học bổng, cũng như mở rộng số lượng sinh viên, theo FUV.
Tại buổi lễ, Đại sứ Ted Osius phát biểu : "Đây là khoản tài trợ đầu tiên của USAID dành cho FUV, một sự khẳng định cam kết của USAID hỗ trợ Việt Nam phát triển hệ thống giáo dục đại học… Khoản tài trợ sẽ giúp đảm bảo những sinh viên xuất sắc nhất của Việt Nam có thể theo học tại FUV, cho dù họ xuất thân từ hoàn cảnh kinh tế - xã hội nào".
Đại sứ Osius cũng trao quyết định tài trợ 8,3 triệu đô la Mỹ của Vụ Văn hóa và Giáo dục (ECA) thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho bà Đàm Bích Thủy, Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam. Khoản tài trợ này sẽ được tháo ngân thông qua Quỹ Tín thác Sáng kiến Đại học Việt Nam (TUIV), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Boston và chịu trách nhiệm xây dựng, phát triển FUV.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã từng tài trợ để phát triển Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright (FETP), tiền thân của FUV trong hơn hai mươi năm qua.
Khoản tài trợ mới tái khẳng định cam kết của Chính phủ Hoa Kỳ đối với sự thành công của Đại học Fulbright Việt Nam.
Bà Đàm Bích Thủy, Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam phát biểu tại buổi lễ :
"Chúng tôi rất vinh dự được nhận những khoản tài trợ này từ chính phủ Hoa Kỳ. Đây là sự ủng hộ quan trọng cho sự phát triển của FUV vào giai đoạn đầu có ý nghĩa then chốt này. Chúng tôi mong đợi tiếp tục phát triển mối quan hệ đối tác này khi chúng ta viết tiếp chương mới cho mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ".
Đại sứ Osius nói Hoa Kỳ lấy làm tự hào về vai trò của mình trong việc hỗ trợ cho Đại học Fulbright Việt Nam nhưng ông nhấn mạnh rằng "sự thành công của trường đại học này sau cùng sẽ phụ thuộc vào người dân và xã hội Việt Nam trong việc khởi xướng và cổ suý cho những lý tưởng mà trường đại diện".
Ông nói FUV cần sự ủng hộ của cả cộng đồng để có thể trở thành trường đại học đẳng cấp thế giới, đáp ứng kỳ vọng và khát khao tri thức của các thế hệ sinh viên Việt Nam tương lai.
Báo Thanh Niên hôm 9/6 trích lời bà Đàm Bích Thủy cho biết việc tuyển sinh sẽ bắt đầu từ tháng 7, khởi đầu bằng ngành học chính sách và quản lý công ở bậc cao học. Chương trình cử nhân sẽ bắt đầu vào mùa thu 2018.
Bà Bích Thủy cho biết : "Chúng tôi sẽ tuyển 60 bạn và tất cả đều sẽ được cấp học bổng toàn phần. Chúng tôi vừa nhận được 2 khoản tài trợ đầu tiên của chính phủ Mỹ, tổng trị giá 15,5 triệu USD, trong đó một phần sẽ được dành để cấp học bổng".
Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 5/2016, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama loan báo việc thành lập trường đại học Fulbright Việt Nam, trường đại học tư độc lập kiểu Mỹ đầu tiên ở Việt Nam.
Cựu thượng nghị sĩ Mỹ Bob Kerrey
Cũng trong chuyến thăm Việt Nam của ông Obama, ông Bob Kerrey, một cựu thượng nghị sĩ Mỹ, được chọn làm Chủ tịch Hội đồng Tín thác của FUV. Nhưng tháng 5 vừa rồi, ông Bob Kerrey âm thầm rút lui khỏi vị trí này. Trang mạng Counterpunch.org. cho biết lý do là vì quyết định bổ nhiệm ông gặp nhiều chỉ trích ở Việt Nam.
Đầu năm 2017, Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Việt Nam Trương Minh Tuấn tuyên bố Việt Nam không tán thành quyết định bổ nhiệm ông Bob Kerrey vì những tranh cãi liên quan tới vai trò của ông Kerrey, dính líu vào một vụ thảm sát thường dân trong Chiến tranh Việt Nam.
Trong tuần qua, bà Đàm Bích Thủy, cựu CEO Ngân hàng ANZ, được giao chức Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam thay thế ông Bob Kerrey. Trước đó bà Thủy giữ chức Hiệu trưởng đồng thời là thành viên sáng lập FUV.
Trong buổi nói chuyện tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia vào ngày 24/5/2016, Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ, ông Barack Obama, nói trường đại học Fulbright Việt Nam là "một dấu son trong tiến trình hòa giải và hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ".
Nhiều trí thức Việt Nam chào đón sự ra đời của trường đại học Fulbright như một bước ngoặt trong nỗ lực hiện đại hóa ngành giáo dục đại học Việt Nam. Người ta hy vọng, với FUV, một tầng lớp trí thức mới sẽ được đào tạo một cách bài bản để có thể góp một bàn tay xây dựng đất nước.
****************
Việt Nam và các nước khác phớt lờ lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc (VOA, 09/06/2017)
Các quốc gia đối đầu với Trung Quốc trong cuộc tranh chấp chủ quyền lãnh hải phớt lờ lệnh cấm đánh bắt cá vô cùng nghiêm ngặt do Bắc Kinh ban hành trong năm nay ở Biển Đông, đặt các đoàn tàu của họ trước nguy bị chặn bắt.
Tàu Tuần duyên Trung Quốc phun vòi rồng xua đổi một tàu cá Philippines.
Bắc Kinh tuyên bố lệnh cấm đánh bắt kéo dài 3 tháng bắt đầu từ ngày 1/5, dài hơn 30 ngày so với năm trước, đồng thời hạn chế nhiều phương cách đánh bắt cá. Lệnh cấm áp dụng ở Biển Đông, khu vực trên vĩ tuyến 12 dọc theo phía bắc đường xích đạo. Đài Loan, Việt Nam và Philippines tuyên bố chủ quyền lãnh hải trong khu vực cấm đánh bắt, không đồng tình với lệnh cấm của Trung Quốc.
Việt Nam lên án lệnh cấm, trong khi Philippines, nước đã có các cuộc đàm phán được mô tả là ‘tích cực’ với Trung Quốc về vụ tranh chấp hàng hải hồi tháng trước, giữ im lặng để tránh khoác lên tính chính đáng cho lệnh cấm này, theo giới phân tích. Đài Loan trao thưởng cho các chủ tàu áp đặt lệnh cấm của riêng họ, và tuyên bố sẽ giúp bất cứ ngư dân nào bị Trung Quốc bắt giữ.
Lệnh cấm đánh bắt cá được ban hành sau khi một tòa án quốc tế ra phán quyết bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với phần lớn Biển Đông hồi năm ngoái, đã khiến Trung Quốc bị coi thường trên khắp Châu Á, và mặt khác, nhắc nhở các nước khác về quyền kiểm soát trên thực tế của Trung Quốc đối với vùng biển này.
Ông Termak Chalermpalanupap, học giả Viện ISEAS Yusof Ihsak ở Singapore :
"Phản đối lệnh cấm cũng không có tác dụng gì, bởi vì như vậy là chúng ta thừa nhận họ đang áp đặt lệnh cấm, nhưng tại hiện trường, ngư dân biết họ cần tránh những nơi nào".
Một tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tàu vỏ thép của Trung Quốc đâm thẳng vào khi đang đánh bắt trên vùng biển của Việt Nam (ảnh chụp từ TuoiTre)
Trong nhiều năm qua, Bắc Kinh đã thi hành các biện pháp hạn chế đánh bắt hải sản theo mùa trên Biển Đông, lần đầu tiên tuyên bố lệnh cấm vào năm 1995 bằng cách chặn bắt các tàu đánh cá nước ngoài. Sau nhiều năm, ngư dân có kinh nghiệm biết họ có thể hoạt động an toàn ở nơi nào, theo các nhà phân tích.
Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan nói Trung Quốc sẽ "kiểm tra" các tàu thuyền mà họ cho là bất hợp pháp và bắt giữ bất cứ ai không có giấy phép, tên tàu hoặc cảng đăng ký.
Ông Douglas Guilfoyle, giáo sư luật quốc tế thuộc Đại học Monash, Australia, nói rằng tuy vậy, im lặng và phản đối "không đồng nghĩa với việc chấp nhận quyền kiểm soát của bất cứ một nước nào trên "biển cả"- được hiểu là các vùng biển bên ngoài vùng đặc quyền kinh tế tính từ bờ biển quốc gia.
Giáo sư Guilfoyle :
"Không ai bị buộc phải tranh cãi các tuyên bố chủ quyền không có cơ sở pháp lý. Luật pháp quốc tế đòi hỏi một quốc gia muốn khẳng định một quy định mới, phải được sự chấp nhận của các nước khác. Chấp nhận bằng cách đồng ý hoặc giữ im lặng không phải là một phương pháp thường tình trong việc lập quy định trong luật pháp quốc tế".
Mặc dù đã tăng cường đối thoại với Bắc Kinh trong suốt một năm, Việt Nam vẫn cảm thấy bất bình với Trung Quốc về các tranh chấp chủ quyền lịch sử. Hồi tháng 3, Việt Nam tuyên bố sẽ điều tàu ra bảo vệ các tàu đánh cá, chống lại việc thi hành lệnh cấm.
Ông Murray Hiebert, chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nói các tàu đánh cá có thể bị tuần duyên và cảnh sát biển Trung Quốc bắt giữ, hay đánh chìm.
Ông nói :
"Một số tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam sẽ tiếp tục ra khơi và đối mặt với nguy cơ bị sách nhiễu hoặc bắt giữ. Một số khác thận trọng hơn để tránh rắc rối".
Ông Zhang Hongzhou, nhà nghiên cứu Chương trình Trung Quốc tại Trường Quan hệ Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Nanyang ở Singapore, nói đằng nào thì Trung Quốc cũng sẽ chặn bắt các tàu Việt Nam.
Ông Zhang nói :
"Điều này không chỉ xảy ra trong thời gian lệnh cấm đánh bắt có hiệu lực. Trong mùa đánh cá, nếu tàu Việt Nam tiến vào các vùng biển do Trung Quốc kiểm soát, lực lượng tuần duyên Trung Quốc và các tàu thực thi pháp luật khác sẽ có hành động chống họ".
Ông Guilfoyle nói các nước bất bình với các vụ giữ tàu có thể kiện ra Tòa Trọng tài quốc tế, ít nhất để đòi trả lại tàu.
Một báo cáo của tạp chí National Geographic hồi năm ngoái nói sản lượng đánh bắt cá hàng năm ở Biển Đông lên tới 16,6 triệu tấn cá, và ngành khai thác hải sản mướn khoảng 3,7 triệu lao động, nhưng nguồn hải sản đang suy giảm. Các nước đòi chủ quyền nói rằng khu vực này là tuyến hàng hải quan trọng và giàu về trữ lượng khí đốt thiên nhiên và dầu hỏa.