Báo Trung Quốc chỉ ra ‘quan ngại’ của Việt Nam trước chuyến thăm của ngoại trưởng Mỹ
Một tờ báo thuộc cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Trung Quốc nhắc nhở về những "mối quan ngại" của Việt Nam trước thông tin Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken có thể thăm quốc gia Đông Nam Á cuối tuần này và cho rằng chuyến thăm này sẽ không làm thay đổi "chiến lược" của Hà Nội.
Ông Antony Blinken, khi còn là thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ, phát biểu khi đến thăm Đại học Xã hội và Nhân văn ở Hà Nội hồi tháng 4/2016 về chính sách của Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương. Ông Blinken dự kiến sẽ tới thăm Việt Nam trong tuần này.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 10/4 cho biết Ngoại trưởng Blinken sẽ đến Việt Nam trong chuyến công du bao gồm cả Anh, Ireland và Nhật Bản từ 11 đến 18 tháng này.
Trước đó hôm 8/4, Thượng nghị sĩ Mỹ Jeff Merkleythông báo về chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken tại một cuộc họp báo ở Hà Nội. Dù các báo trong nước không đưa tin về sự kiện này nhưng Reuters cho biết ông Merkley nói với các phóng viên, trong chuyến thăm Việt Nam của phái đoàn các nhà lập pháp Mỹ nhằm thúc đẩy quan hệ với Hà Nội, rằng Ngoại trưởng Blinken sẽ có mặt ở Hà Nội trong tuần này.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng tại Hà Nội, ông Blinken sẽ hội đàm với các quan chức Việt Nam và kỷ niệm 10 năm ngày hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Việt Nam chưa có thông báo chính thức về việc này và VOA đã gửi yêu cầu bình luận trước thông tin về chuyến thăm của ngoại trưởng Mỹ tới Hà Nội đến người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Chuyến thăm này được thông báo không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden có cuộc điện đàm với Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, trong đó hai nhà lãnh đạo đồng ý tăng cường quan hệ giữa lúc hai nước kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện.
Cuộc điện đàm Biden-Trọng và chuyến thăm khả dĩ của ngoại trưởng Mỹ tới Hà Nội diễn ra trong lúc có những thúc đẩy từ phía Mỹ cho việc nâng cấp mối quan hệ đối tác của hai nước lên tầm đối tác chiến lược.
Phái đoàn lưỡng viện Mỹ, do TNS Merkley dẫn đầu đang thăm Việt Nam, cho biết cả quốc hội và chính phủ Hoa Kỳ ủng hộ việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam, theo báoPháp Luật đưa tin.
TờHoàn cầu Thời báo (Global Times) của Trung Quốc hôm 9/4 trích lời một chuyên gia nói rằng "Mỹ đang tìm cách nâng cấp mối quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ lên tầm đối tác chiến lược nhưng Việt Nam dường như còn có những mối lo ngại".
Theo bài xã luận của tờ báo này, chuyến thăm sắp tới của Ngoại trưởng Blinken tới Hà Nội "có thể dẫn đến kết quả trong một số lĩnh vực, như an ninh hàng hải hay một số cải thiện trong hợp tác kinh tế, nhưng nó sẽ không ảnh hưởng đến chiến lược chung của Việt Nam bởi giữa Việt Nam và Mỹ vẫn tồn tại một số mâu thuẫn cố hữu và mang tính cơ cấu". Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Đông Nam Á của Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, Hứa Lợi Bình, nói với Hoàn cầu Thời báo rằng những mâu thuẫn này gồm vấn đề ý thức hệ và lịch sử, ám chỉ đến việc Việt Nam chọn theo chủ nghĩa xã hội và cuộc chiến trong quá khứ của Mỹ ở Việt Nam.
Việt Nam được xem là một đối tác quan trọng của Mỹ trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nhằm đối trọng với sự ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng theo các nhà quan sát, Việt Nam luôn phải dè chừng trước những phản ứng của Trung Quốc khi quan hệ và hợp tác với Mỹ. Hai chuyến thăm liên tiếp trong vòng một tháng của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Phó Tổng thống Kamala Harris vào năm 2021 cho thấy Mỹ mong ngày càng thúc đẩy quan hệ với Việt Nam nhưng các lãnh đạo Việt Nam lúc đó không đáp lại đề nghị nâng cấp mối quan hệ với Mỹ của Phó Tổng thống Harris.
Nhà nghiên cứu kiêm phó giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế của Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, Lý Khai Thành, nhận định với tờ Hòa cầu Thời báo về những mối "quan ngại" của Việt Nam, cho rằng "Việt Nam không muốn đứng về phía nào trong trò chơi địa chính trị hiện nay". Ông Lý còn nói rằng mối lo thứ hai của Việt Nam bắt nguồn từ trong nước khi cho rằng hệ thống chính trị của Mỹ và Việt Nam khác nhau nên "Việt Nam luôn cảnh giác với việc Mỹ thao túng hệ thống nội bộ của mình". Do đó, theo nhà nghiên cứu của Trung Quốc, Việt Nam hy vọng "đặt mối quan hệ với Mỹ vào các lĩnh vực kinh tế, khoa học và công nghệ", thay vì vào chính trị hay an ninh.
Tờ Hoàn cầu Thời báo trích lời các chuyên gia kết luận rằng dù Việt Nam duy trì hợp tác với Mỹ trong vấn đề Biển Đông, nơi Hà Nội có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh, nhưng nói rằng Việt Nam "sẽ không bị Mỹ bắt cóc và không rơi vào cạm bẫy đối đầu".
Tiếp phái đoàn các nghị sĩ Mỹ hôm 8/4, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính khẳng định lại quan điểm của Hà Nội rằng Việt Nam "luôn coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoại" và "đánh giá cao việc Chính phủ và chính giới Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, thịnh vượng, tự cường và độc lập", theo ghi nhận củaĐảng cộng sản Việt Nam.
Đáp lại, theo tờ báo điện tử của Đảng, các thành viên lưỡng viện Mỹ khẳng định sẽ tiếp tục quan tâm hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực hai bên cùng có lợi và mong muốn hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược.
Khi trả lời báo giới về khả năng nâng cấp quan hệ với Mỹ hồi cuối tháng trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao ở Hà Nội nói rằng Việt Nam mong muốn và sẵn sàng hợp tác với chính quyền của Tổng thống Joe Biden để thúc đẩy quan hệ hai nước tiếp tục phát triển".