Ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc giam giữ sáu tháng
RFA, 04/11/2024
Nhóm nghiên cứu được chính quyền Bắc Kinh hậu thuẫn cho biết một số ngư dân người Việt đang bị giam giữ vì "đánh cá trái phép" trên vùng biển Hoàng Sa.
Thuyền đánh cá ở đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, 24 tháng Tư năm 2021 - Photo: RFA
Một số ngư dân Việt Nam đã bị phía Trung Quốc giam giữ tại quần đảo Hoàng Sa hơn sáu tháng, theo báo cáo của một viện nghiên cứu ở Trung Quốc, thông tin này được đưa ra vài ngày sau khi phía Việt Nam ra yêu sách đòi Trung Quốc thả toàn bộ ngư dân và thuyền cá, cũng như ngưng sách nhiễu hoạt động đánh cá của Việt Nam.
Sáng kiến Thăm dò Biển Đông, viết tắt SCSPI, là một viện nghiên cứu được chính quyền hậu thuẫn có trụ sở ở Bắc Kinh, viết trên tài khoản mạng xã hội X của họ rằng những ngư dân này "bị bắt giữ vào tháng Tư và tháng Năm", vì đánh cá trái phép trên khu vực biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa. Tuy nhiên, họ không cho biết thông tin chi tiết về số lượng người bị bắt giữ.
Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, còn được biết đến dưới tên Tây Sa trong tiếng Trung, và Paracels trong tiếng Anh, nhưng phía Bắc Kinh mới là bên kiểm soát toàn bộ quần đảo này từ năm 1974, sau khi đánh bại quân đội Việt Nam Cộng Hòa.
Tuần trước, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố phía Hà Nội đã phản đối "dữ dội" và yêu cầu Trung Quốc "ngay lập tức thả các ngư dân và ngư cụ, bồi thường thỏa đáng cho những thiệt hại, và chấm dứt quấy nhiễu ngư dân Việt Nam", nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Phía Việt Nam khẳng định khu vực quần đảo Hoàng Sa là ngư trường truyền thống của nhiều thế hệ ngư dân, nhưng Trung Quốc gần đây đã ngăn cản và trục xuất tàu cá của Việt Nam khỏi khu vực này, và thậm chí còn giam giữ cũng như đòi tiền phạt.
Tháng trước, Việt Nam cho biết lực lượng thực thi pháp luật Trung Quốc đã lên một tàu đánh cá từ tỉnh Quảng Ngãi và dùng thanh sắt đánh thủy thủ đoàn, khiến 4 người trong số họ bị thương nặng, buộc chính phủ Việt Nam phải công khai phản đối.
Hoạt động đánh bắt "hủy diệt"
Viện SCSPT cho rằng những ngư dân Việt Nam bị bắt giữ vì "đánh bắt san hô sống, sử dụng kích điện và các hình thức đánh bắt hủy diệt môi trường khác".
Tổ chức này còn công bố hình ảnh mà họ cho là thuốc nổ và kíp nổ được sử dụng bởi ngư dân người Việt tại Hoàng Sa.
Trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 11, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm (Lin Jian), cho biết phía Trung Quốc hy vọng Việt Nam sẽ "thực tâm giáo dục ngư dân và đảm bảo họ sẽ không vi phạm pháp luật trên vùng biển mà Trung Quốc quản lý".
Chính quyền Việt Nam thì khẳng định vì quần đảo Hoàng Sa thuộc về Việt Nam, nên ngư dân Việt hoàn toàn có quyền hoạt động trên vùng biển này.
Giới chức tỉnh Quảng Ngãi trong năm nay đã nói với truyền thông rằng hầu hết thuyền đánh cá của tình này đều sử dụng các hình thức đánh bắt an toàn như lưới kéo, câu và lặn.
Tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á, viết tắt là AMTI, có trụ sở ở Hoa Kỳ cho biết tính riêng về hoạt động kéo lưới thì "Trung Quốc và Việt Nam chiếm thị phần lớn nhất trong tổng sản lượng đánh bắt ở Biển Đông".
Trong báo cáo ‘Những vết sẹo xanh sâu thẳm’ được công bố vào tháng 12 năm 2023, tổ chức AMTI cũng cáo buộc Trung Quốc gây ra nhiều vụ phá hủy rạn san hô nhiều nhất ở Biển Đông thông qua việc nạo vét và lấp đất, chôn vùi khoảng 4.648 mẫu Anh (18,8km2) rạn san hô." Việt Nam đứng thứ hai với 1.402 mẫu Anh (5,7km2).
Báo cáo của AMTI cho biết ngư dân Trung Quốc cũng đang sử dụng một phương pháp đánh bắt cực kỳ nguy hiểm là "kéo cánh quạt bằng đồng được chế tạo đặc biệt" để đào xới bề mặt rạn san hô nhằm thu hoạch ngao khổng lồ.
Nguồn : RFA, 04/11/2024
****************************
Việt Nam cần gửi công hàm ngoại giao phản đối Trung Quốc bắt ngư dân ở Hoàng Sa - chuyên gia nhận định
RFA, 01/11/2024
Việt Nam đã nghiêm chỉnh đề nghị Trung Quốc bồi thường và thả ngư dân bị bắt giữ ở biển Đông nhưng đề nghị này đưa ra hơi chậm và Hà Nội cần phải có công hàm ngoại giao phản đối hành động vi phạm pháp luật quốc tế của Bắc Kinh. Đó là nhận định của chuyên gia Biển Đông trước phản ứng mới đây của Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tấn công đã về cảng Sa Kỳ, Quảng Ngãi hôm 30/9/2024 - Facebook: Citizen photographer
Vào ngày 31/10, phó phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam Đoàn Khắc Việt tuyên bố tại họp báo thường kỳ ở Hà Nội :
"Việt Nam kiên quyết phản đối và yêu cầu Trung Quốc tôn trọng đầy đủ các quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, thả ngay toàn bộ tàu cá và ngư dân Việt Nam bị bắt giữ trái phép, bồi thường thỏa đáng các thiệt hại và chấm dứt, không để tái diễn các hành động quấy nhiễu, bắt giữ trái phép tàu cá và ngư dân Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam".
Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra thông tin về việc các ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc bắt giữ khoảng một tháng sau khi tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi đi đánh bắt cá ở ngư trường truyền thống là quần đảo Hoàng Sa bị tàu chấp pháp của Trung Quốc tấn công.
Truyền thông Nhà nước dẫn lời kể của các ngư dân cho biết, tàu cá Quảng Ngãi là QNg-95739-TS vào ngày 29/9 vừa qua, khi đang đánh bắt cá ở khu vực quần đảo Hoàng Sa đã bị tàu chấp pháp Trung Quốc rượt đuổi, tấn công, đánh đập ngư dân Việt Nam, lấy đi các máy móc và khoảng sáu tấn hải sản trên tàu. Vụ tấn công đã khiến ít nhất 10 ngư dân bị thương.
Báo Nhà nước cũng cho biết một tàu cá khác của ngư dân Quảng Ngãi là QNg-90659-TS cũng bị tấn công vào ngày 29/9 tại ngư trường Hoàng Sa, bị hành hung và tịch thu các thiết bị và hải sản đánh bắt được. Tổng thiệt hại ban đầu ước tính 300 triệu đồng.
Ba ngày sau vụ tấn công, ngày 02/10, Phát ngôn nhân Phạm Thu Hằng của Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố Hà Nội "hết sức quan ngại, bất bình và kiên quyết phản đối cách hành xử thô bạo của lực lượng thực thi pháp luật Trung Quốc đối với ngư dân và tàu cá Việt Nam đang hoạt động tại khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, gây thương tích, đe dọa đến tính mạng và gây thiệt hại về tài sản của ngư dân Việt Nam".
Tuy nhiên, báo chí Nhà nước Việt Nam và Bộ Ngoại giao chưa bao giờ công bố thông tin ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc bắt giữ sau vụ việc ngày 29/9 cho đến thông báo ngày 31/10 vừa qua. Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng không thông báo cụ thể có bao nhiêu ngư dân bị bắt giữ.
Nhà nghiên cứu Biển Đông Trương Nhân Tuấn nhận định với RFA qua tin nhắn :
"Yêu cầu Trung Quốc thả ngư dân và bồi thường cho họ của Phó phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao là khá nghiêm chỉnh. Tuy nhiên, phía Việt Nam chỉ mới lên tiếng, như vậy là rất trễ. Theo tôi, sẽ hiệu quả hơn nếu Việt Nam gởi thông điệp này bằng một công hàm ngoại giao".
Giáo sư Carl Thayer thuộc Đại học New South Wales, Úc - chuyên gia quốc tế về vấn đề Biển Đông - nhận định hành động của Trung Quốc là trái luật pháp quốc tế. Ông nhận xét với RFA qua email :
"Theo luật quốc tế, một quốc gia ven biển không thể sử dụng luật nội địa để biện minh cho hành động sử dụng vũ lực quá mức đối với tàu cá nước ngoài tại vùng nước tranh chấp".
Theo chuyên gia Carl Thayer : "hành động sử dụng vũ lực quá mức của Trung Quốc là vi phạm luật quốc tế và việc Việt Nam yêu cầu bồi thường là hợp lý".
Hồi đầu tháng 1/2021, Quốc hội Trung Quốc đã thông qua luật Hải cảnh mới cho phép tàu hải cảnh của nước này được quyền bắn vào các tàu nước ngoài trong vùng nước mà Bắc Kinh đòi chủ quyền, làm dấy lên những lo ngại về việc Trung Quốc sẽ sử dụng vũ lực với các ngư dân của những nước láng giềng ở khu vực Biển Đông đang tranh chấp giữa các nước.
Giáo sư Carl Thayer nhận định :
"Trung Quốc đang cố gắng nguỵ trang cho những gì mà họ làm và nói luật của chúng tôi cho phép cho nên đừng có can thiệp vào chủ quyền của chúng tôi. Đây là điều đáng báo động.
Các tàu hải cảnh của Trung Quốc được trang bị đầy đủ và tương đương như các tàu chiến.
Trung Quốc bây giờ với luật hải cảnh mới, trong bất cứ đụng độ nào giờ đây họ không còn phải đâm tàu nữa. Họ chỉ cần bắn vào tàu nếu ngư dân chống cự".
Trung Quốc hiện đòi chủ quyền phần lớn diện tích Biển Đông bao gồm cả hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa mà Hà Nội cũng đòi chủ quyền.
Liên quan đến vụ việc tàu cá của ngư dân Việt Nam bị tàu chấp pháp Trung Quốc tấn công, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc này.
Trong trả lời yêu cầu bình luận của hãng tin Reuters về vụ gây thương tích đối với ngư dân Việt Nam, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng tàu cá Việt Nam đã đánh bắt trái phép trong vùng biển Hoàng Sa.
Lâm Kiếm (Lin Jian) - phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc - hôm 1/11 phát biểu : "Trung Quốc kêu gọi Việt Nam tăng cường hiệu quả công tác giáo dục và quản lý ngư dân, đồng thời kiềm chế tham gia vào các hoạt động phi pháp ở vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc".
Trong nửa năm gần đây, Việt Nam và Trung Quốc trao đổi nhiều đoàn lãnh đạo cấp cao, bao gồm chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng bí thư Tô Lâm vào tháng 8 và của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 6 cùng chuyến thăm Hà Nội của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường vào giữa tháng trước. Trong các cuộc gặp, hai bên cam kết đẩy mạnh quan hệ song phương và xử lý ổn thỏa bất đồng ở Biển Đông, cùng nhau giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định.
Tuy nhiên, theo Giáo sư Carl Thayer, "Ngoại giao thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc không chứng minh được sự thành công. Trung Quốc hứa một điều nhưng vẫn tiếp tục hung hăng làm điều khác".
Nguồn : RFA, 01/11/2024
***************************
Phản bác Hà Nội, Trung Quốc nói Việt Nam phải ‘dạy’ ngư dân của mình
VOA, 01/11/2024
Một ngày sau khi Việt Nam yêu cầu Trung Quốc thả ngư dân của mình ra, Bộ Ngoại giao ở Bắc Kinh nói rằng Hà Nội nên "giáo dục" họ để không hoạt động trong vùng biển mà Bắc Kinh nói thuộc chủ quyền của mình, theo Reuters.
Một thuyền đánh cá đang ngang qua Đá Vành khăn ngoài khơi đảo Hải Nam ở Biển Đông. Việt Nam cáo buộc các lực lượng chấp pháp Trung Quốc Trung Quốc bắt giữ 10 ngư dân từ 1 tàu Quảng Ngãi đánh bắt cá trong vùng biển này.
Việt Nam cáo buộc Trung Quốc giam giữ các ngư dân của mình sau khi bắt giữ họ và toàn bộ tàu cá ở quần đảo Hoàng Sa, nơi cả Hà Nội và Bắc Kinh đều tuyên bố chủ quyền. Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 31/10 yêu cầu Trung Quốc thả những ngư dân này ra và cho rằng vụ bắt giữ "xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam".
Khi được hỏi về phản ứng trước cáo buộc rằng Trung Quốc bắt giữ ngư dân và tàu cá Việt Nam tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 1/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lâm Kiếm kêu gọi Việt Nam tăng cường "giáo dục và quản lý" ngư dân của mình, và không tham gia vào các "hoạt động phi pháp" ở vùng biển thuộc "quyền tài phán của Trung Quốc", theo Reuters.
Trước đó, báo chí trong nước đưa tin rằng 10 ngư dân Việt Nam đã bị lực lượng hải cảnh Trung Quốc bắt giữ ở khu vực đảo Hải Nam.
Bộ Ngoại giao Việt Nam vào đầu tháng trước đã phản đối các lực lượng thực thi pháp luật Trung Quốc "gây thương tích, đe dọa đến tính mạng và gây thiệt hại về tài sản của ngư dân Việt Nam" trước thông tin rằng các ngư dân của tàu cá ở Quảng Ngãi bị lực lượng Trung Quốc trấn áp, đánh bị thương và tịch thu tài sản khi đang hoạt động tại khu vực quần đảo Hoàng Sa vào ngày 29/9.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc khi đó được Reuters trích lời nói rằng các hoạt động của họ tại khu vực này "mang tính chuyên nghiệp và có kiềm chế, không có ai bị thương". Người phát ngôn Phạm Thu Hằng lúc đó nói rằng Việt Nam đã "giao thiệp nghiêm khắc với Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội". Bộ Ngoại giao Mỹ ngay sau đó đã bày tỏ quan ngại về vụ việc.
Nhà nghiên cứu Raymond Powell, người sáng lập kiêm giám đốc dự án minh bạch hàng hải SeaLight, nói với VOA vào tháng trước rằng "việc khẳng định các yêu sách hàng hải của Trung Quốc ngày càng trở nên bạo lực". Theo ông Powell, các tàu chấp pháp của Trung Quốc trên "thực tế đã biến thành một lực lượng bán quân sự, được phép sử dụng mọi phương tiện sẵn có để buộc các nước láng giềng phải phục tùng".
Bà Hằng hôm 2/10 nói rằng vụ bắt giữ ngư dân Việt Nam của lực lượng Trung Quốc "đi ngược nhận thức chung của Lãnh đạo cao cấp hai nước về kiềm soát và quản lý tốt hơn tranh chấp trên biển".
Trong chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tới Việt Nam vào tháng trước, các nhà lãnh đạo hai nước đã nhất trí xoa dịu căng thẳng trong tranh chấp Biển Đông. Trước đó hơn một tháng, Tổng bí thư Việt Nam Tô Lâm và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã thống nhất "nỗ lực kiểm soát và giải quyết tốt hơn các bất đồng" trên biển.
Trung Quốc trong những tháng gần đây có xung đột trên biển với hầu hết các nước láng giềng trong khu vực Đông Nam Á, khi ngăn cản việc tiếp tế của tàu Philippines ở Bãi cạn Scaborough, gây khó khăn cho hoạt động khai thác năng lượng của Indonesia và phản đối hoạt động thăm dò dầu khí của Malaysia.
Dựa trên các bản đồ cổ, Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên hầu hết toàn bộ biển Đông, mà đã bị tòa trọng tài quốc tế ở The Hague ra phán quyết bác bỏ. Nhưng Bắc Kinh không coi phán quyết này là hợp pháp.
Ngoại trưởng Mỹ hôm 11/10 nói với lãnh đạo các nước Đông Nam Á rằng Hoa Kỳ lo ngại về các hoạt động "ngày càng nguy hiểm và phi pháp" của Trung Quốc ở Biển Đông cũng như cam kết sẽ tiếp tục duy trì quyền tự do hàng hải trên tuyến hải lộ thương mại quan trọng này.
Nguồn : VOA, 01/11/2024