Phải chăng Bộ công an đã hết thời hoàng kim ? (RFA, 03/04/2018)
Ngày 2/4/2018, báo chí Việt Nam đưa tin, Bộ công an sẽ bị xóa bỏ tất cả sáu tổng cục đang có, hạ cấp các bộ tư lệnh, giảm biên chế triệt để. Trang mạng VTC còn nói rằng việc giải thể, sắp xếp lại bộ máy của ngành công an sẽ tác động trực tiếp đến hàng chục sĩ quan cấp tướng trong ngành, là những người giữ chức tổng cục trưởng, tổng cục phó, cục trưởng, cũng như các sĩ quan cấp tác các cục, các phòng.
Lực lượng công an canh gác quanh phiên tòa xử bà Cấn Thị Thêu, một nông dân mất đất, tháng 11/2016. AFP
Sau khi tin về việc xóa bỏ các tổng cục của Bộ công an được đưa ra, nhà báo Phạm Chí Dũng, người từng làm việc trong cơ quan an ninh Việt Nam trước kia, viết trên trang CaliToday tại Mỹ rằng việc cải tổ Bộ công an đã được Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam bàn tới từ cuối năm 2017, và đặc biệt là cơ quan có quyền lực nhất Việt Nam đã không đồng ý phương án cải tổ Bộ công an do chính bộ này đưa ra vào đầu năm nay.
Ông Phạm Chí Dũng nhấn mạnh đến hai vụ bắt bớ những sĩ quan công an cao cấp vào đầu năm 2018 là ông Thượng tá Phan Văn Anh Vũ, tự Vũ Nhôm, và ông Thượng tướng Nguyễn Thanh Hóa, đã giáng một đòn mạnh vào Bộ công an.
Ông "Vũ Nhôm" có quân hàm thượng tá công an, được cho là bị bắt về những lũng đoạn thị trường nhà đất và quyền lực tại Đà Nẵng. Ông Nguyễn Thanh Hóa bị bắt vì liên quan đến một đường dây đánh bạc.
Vào trung tuần tháng 3/2018, nhà báo Phạm Chí Dũng nói với đài RFA từ Sài Gòn :
"Qua những vụ bắt tướng công an, bắt Vũ Nhôm, trong thời gian qua và trong thời gian sắp tới, có lẽ vai trò và vị trí của ông Tô Lâm chịu một thử thách rất lớn. Nếu ông ấy tồn tại được ở cương vị bộ trưởng thì đấy là một điều đáng ngạc nhiên".
Ông Phạm Chí Dũng còn đưa ra dự đoán trên tờ CaliToday rằng sẽ có sắp xếp lại về nhân sự ở Bộ công an, kể cả những nhân sự cao cấp nhất, trước cả đại hội trung ương Đảng cộng sản lần thứ 7, dự trù tổ chức vào tháng 5 tới đây.
Nhận định về ông Tô Lâm, Bộ trưởng đương nhiệm, Luật sư Trần Vũ Hải từ Hà Nội, viết trên Facebook, cho rằng ông là người có những ý định cải cách khá cởi mở.
Vào ngày 17/3, đám tang cựu Thủ tướng Phan Văn Khải được cử hành tại Sài Gòn, báo chí Việt Nam công bố danh sách ban lễ tang, trong đó ông Tô Lâm đứng hàng thứ 13. Một số nhà quan sát căn cứ vào đó nói rằng vai trò của ông Tô Lâm đã suy giảm, vì trong những dịp lễ nghi như vậy, tầm quan trọng của một quan chức có liên quan đến vị trí danh dự của họ trong danh sách ban lễ tang.
Một nhà nghiên cứu chính sách tại Hà Nội, xin ẩn danh nói với chúng tôi rằng có lẽ ông Tô Lâm sẽ không bị đụng đến, vì hình phạt mà Bộ chính trị giáng xuống là bỏ tất cả các tổng cục của bộ này đã là một hình phạt nặng nề.
Nhà báo Phạm Chí Dũng nói với chúng tôi vào giữa tháng 3/2018 :
"Vai trò của Bộ công an, mặc dù vẫn được xem là thanh kiếm và lá chắn bảo vệ Đảng cộng sản, nhưng có lẽ đã vượt qua cái đỉnh quyền lực và danh vọng của nó hồi năm 2016 rồi".
Đầu năm 2016, sau Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12, người ta thấy một loạt nhân vật công an được đưa vào bộ máy quyền lực chính trị cao nhất Việt Nam hiện nay là Bộ chính trị của Đảng. Trong số đó có ông Trần Đại Quang, Chủ tịch nước, ông Trương Hòa Bình Phó Thủ tướng, ông Phạm Minh Chính, Trưởng Ban tổ chức trung ương đảng.
Bình luận với chúng tôi về những diễn biến mới nhất liên quan tới Bộ công an, Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm, từ Hawaii nói với chúng tôi rằng việc giảm biên chế ở Bộ công an là nằm trong việc giảm biên chế chung của cả bộ máy chính phủ, tuy nhiên những vụ bắt bớ các sĩ quan công an như vừa qua chứng tỏ quyền lực Bộ công an bị suy giảm.
Có ảnh hưởng tích cực tới việc giảm bới đàn áp dân chủ nhân quyền trong nước hay không ?
Trả lời chúng tôi câu hỏi rằng liệu với sự suy giảm quyền lực của Bộ công an, việc đàn áp xã hội dân sự có giảm đi hay không ? Và đó có phải là sự chuyển biến tích cực của xã hội Việt Nam hay không ?
Nhà báo Phạm Chí Dũng trả lời :
"Tích cực một cách vô hình chung, chứ không có chủ ý, tức là thời thế tạo ra như vậy. Nhân quyền và xã hội dân sự có thể vô hình chung được hưởng lợi chứ không phải do sự tác động của xã hội dân sự và nhân quyền đối với Bộ công an, tại vì cho tới giờ tất cả những tác động như vậy là không ăn thua. Công an ngày càng công an trị, chẳng qua sự sa sút và suy yếu của Bộ công an, có vấn đề khó khăn về ngân sách này kia làm cho công an không còn toàn tâm toàn ý đàn áp giới đấu tranh dân chủ nhân quyền ở Việt Nam".
Vào đầu năm 2016, trong lúc có những thông tin về những viên tướng công an được thăng tiến trong chính trường Việt Nam ở Đại hội đảng lần thứ 12, Linh mục Phan Văn Lợi, một nhà hoạt động dân sự bất đồng chính kiến tại Huế có nói với đài RFA rằng ông lo ngại việc đó sẽ thúc đẩy sự đàn áp lên phong trào dân chủ tại Việt Nam.
Tháng 4/2018, nói chuyện với chúng tôi một ngày sau khi tin tức về việc chấn chỉnh Bộ công an được đưa ra, Linh mục Phan Văn lợi nói :
"Bất cứ chế độ cộng sản nào thì họ cũng gây dựng sức mạnh, duy trì quyền lực trên lực lượng công an. Không thể nào họ lại không làm cho lực lượng này mạnh mẽ. Đây là việc tinh giản biên chế, sắp xếp nội bộ của họ thôi. Còn bàn tay sắt của Đảng cộng sản thì lúc nào cũng chực giáng xuống".
Theo nhà báo Phạm Chí Dũng, sự đàn áp dân chủ trong nước cũng có thể được giảm xuống nhờ vào những áp lực quốc tế.
Theo ghi nhận của chúng tôi, sau chuyến đi sang Pháp của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, vấn đề nhân quyền đã được hai bên đặt lên hàng đầu trong tuyên bố chung của hai nước. Chuyến đi này được giới quan sát cho rằng Cộng đồng Châu Âu, mà đại diện là nước Pháp đã tạo sức ép lên ông Nguyễn Phú Trọng, để đánh đổi lấy những hiệp định thương mại mà Việt Nam rất cần trong tình hình kinh tế hiện nay.
Linh mục Phan Văn Lợi không đồng ý rằng sức ép từ nước ngoài có tác động đáng kể. Ông nói rằng muốn biết việc đàn áp dân chủ nhân quyền tại Việt Nam có giảm hay không thì hãy chờ xem phiên tòa xử những người hoạt động dân sự thuộc tổ chức Hội anh em dân chủ vào ngày 5/4/2018.
Nguồn : RFA tiếng Việt, 03/04/2018
***************************
Bộ công an ‘không còn cấp tổng cục’ (Người Việt, 02/04/2018)
Tin trong nước cho hay, hôm 2 tháng Tư, Bộ chính trị cộng sản Việt Nam ban hành nghị quyết về việc "sắp xếp bộ máy Bộ công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả". Theo đó, Bộ này "sẽ giảm triệt để tầng nấc trung gian trong lực lượng mà cao nhất là sẽ không còn cấp tổng cục nữa".
Trụ sở Bộ công an cộng sản Việt Nam tại Hà Nội. (Hình : Internet)
Báo điện tử VietnamNet tường thuật : "Việc bỏ hẳn cấp tổng cục là một đột phá bởi trước đó, quá trình dự thảo có cả phương án giữ lại hai đầu mối nòng cốt là Tổng cục cảnh sát, Tổng cục an ninh. Cấp tổng cục ở Bộ công an hình thành từ năm 1980. Sau khi lên đến tám tổng cục năm 2009, Bộ công an thu gọn còn sáu tổng cục vào năm 2014. Ngoài ra còn có hai bộ tư lệnh riêng cho cảnh sát cơ động và cảnh vệ-cũng tương đương tổng cục. Trong mỗi đơn vị cấp tổng cục lại có nhiều cục. Dưới các cục là rất nhiều phòng".
Tờ báo cũng cho biết động thái nêu trên dẫn tới việc giải thể "hàng chục đơn vị cấp dưới có tính chất tham mưu, phục vụ chung như các cục tham mưu, hậu cần, chính trị…".
Theo truyền thông Việt Nam, từ 126 đơn vị cấp cục và tương đương thuộc Bộ công an sẽ giải thể, sáp nhập còn khoảng 60 đơn vị.
Động thái "sắp xếp bộ máy Bộ công an cộng sản Việt Nam" diễn ra trong bối cảnh bộ này vừa rúng động trước tin quan chức công an bị ghi nhận bảo kê đường dây ‘đánh bạc’ triệu đô được loan báo hồi tháng trước. Trong vụ này, Trung tướng Phan Văn Vĩnh, cựu tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát, Bộ công an, "đã bị triệu tập nhiều lần". Cùng thời điểm, cựu Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hóa, người cũng là cục trưởng Cục cảnh sát Phòng chống tội phạm công nghệ cao (C50) thuộc Bộ công an, bị khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng để điều tra tội "Tổ chức đánh bạc".
Ngoài ra, liên quan đến vụ ông Vũ ‘Nhôm’, có suy đoán rằng một số nhân vật cấp cao trong ngành công an đang nằm trong tầm ngắm : Trung tướng, thứ Trưởng Bộ công an Bùi Văn Thành, Thượng tướng Trần Việt Tân (cựu thứ trưởng Bộ công an phụ trách tình báo đã nghỉ hưu, người bị cho là ký tên trong thẻ ngành công an của ông Vũ ‘Nhôm’.
Trên mạng xã hội ngày 2 tháng Tư có một số ý kiến đánh giá tin Bộ công an giải tán cấp tổng cục là "công cuộc đại phẫu" lực lượng này. Tuy vậy, ở chiều ngược lại, cũng có bình luận cho rằng động thái này thật sự không đem lại thay đổi gì đáng kể ngoài chuyện "mị dân". Vì vấn đề cấp bách là phải giảm thẩm quyền của Bộ này trong điều tra, tăng thẩm quyền của Viện Kiểm Sát lên tương ứng thì không thấy làm.
Trong một diễn biến khác, hồi đầu tháng Ba, 2018, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được báo Giao Thông dẫn lời : "Phải luôn bảo vệ, giữ gìn danh dự và uy tín của lực lượng công an, không để kẻ địch mua chuộc, lôi kéo, tấn công vào nội bộ ngành công an".
Ông Trọng cũng dặn dò lực lượng công an "luôn phải giữ mình trong sạch, vững vàng, không sa ngã trước sự mua chuộc, lôi kéo của các phần tử xấu, "lợi ích nhóm", không bị cám dỗ bởi những danh lợi tầm thường, không lợi dụng cương vị công tác của mình để làm phương hại đến lợi ích chung, lợi ích của Đảng cộng sản Việt Nam, nhà nước và nhân dân".
Cũng cần nhắc lại, hồi tháng Chín, 2016, ông Trọng được ghi nhận trở thành tổng bí thư đầu tiên nắm cả đảng ủy Quân sự lẫn đảng ủy Công an trung ương.
Nhà báo tự do Huy Đức, tức blogger Trương Huy San bình luận trên trang cá nhân về tin Bộ công an cộng sản Việt Nam "không còn cấp tổng cục" : "Nhờ công ‘đóng’ hàng nghìn ‘ghế’ cấp cục trở lên, một bộ trưởng bộ công an từng được gọi là ‘ông thợ mộc’. Ông Hun Sen (Thủ tướng Campuchia) ban phát hơn 5,000 lon tướng cho thuộc cấp. Sao vạch không chỉ được dùng để củng cố lòng trung thành mà còn xây lũy, dựng thành cho tham nhũng. Tuy đây chưa phải là cải cách căn bản, nhưng đã là một bước đi quan trọng. Hy vọng số bị ‘tinh giản’ là ‘đúng người’ hy vọng từ nay, các nhà lãnh đạo cấp cao không đặt mình vào thế trở thành ‘con tin’ cho các tướng". (T.K.)
**************************
Bộ công an thay đổi lớn về tổ chức (CaliToday, 03/04/2018)
Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam vừa ban hành một nghị quyết quan trọng đối với ngành công an. Theo nghị quyết này, bộ máy ngành công an sẽ xóa sổ hoàn toàn những tầng nấc trung gian của lực lượng này. Sáu cấp tổng cục sẽ không còn, và hai cấp bộ tư lệnh sẽ bị hạ cấp.
Công an Việt Nam được coi là "thanh kiếm, lá chắn" để bảo toàn sự tồn vong cho chế độ độc tài Cộng sản. Ảnh : AFP
Theo nghị quyết của Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam, việc xóa sổ các cấp tổng cục và hạ cấp bộ tư lệnh là nhằm thực hiện chủ trương tinh giản biên chế, sắp xếp lại tổ chức bộ máy trong ngành công an để cho "tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả".
Sáu tổng cục hiện tại bao gồm : Tổng cục An ninh (Tổng cục 1), Tổng cục Cảnh sát (Tổng cục 2), Tổng cục Chính trị (Tổng cục 3), Tổng cục Hậu cần-Kỹ thuật (Tổng cục 4), Tổng cục Tình báo (Tổng cục 5), Tổng cục Cảnh sáng Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Tổng cục 8).
Hai Bộ tư lệnh Cảnh vệ (K10) và Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động (K20) cũng sẽ bị hạ cấp.
Cùng với đó, từ 126 cục sẽ tinh gọn còn thành 60 cục.
Trong một cuộc họp báo báo giữa tháng 1/2018, thứ trưởng Bộ công an Bùi Văn Nam cho biết sẽ hoàn thiện việc tinh gọn bộ máy trong năm 2018. Và việc tinh gọn này không chỉ ở cấp Bộ, mà còn xuống tận cấp tỉnh, thậm chí là cấp huyện. Có một chi tiết đáng chú ý là mô hình Sở cảnh sát phòng cháy chữa cháy thì nay phải quay về trực thuộc phòng do công an tỉnh quản lý như trước đây.
Việc xóa bỏ cấp tổng cục và hạ cấp Bộ tư lệnh khiến cho nhiều tướng tá công an lo lắng cho số phận của mình. Những người trước đây đang là Tổng cục trưởng, tổng cục phó hay Cục trưởng, cục phó sẽ không biết được điều về ngồi ở vị trí nào. Hiện nay, trong Bộ công an có đến hơn 40 cấp trung tướng, thiếu tướng đang là tổng cục trưởng, tổng cục phó. Những người này sẽ lo lắng cho số phận của mình nhất. Vì đi kèm với việc mất chức kéo theo đó sẽ mất rất nhiều quyền lợi. Ngoài 40 cán bộ cấp trung tướng, thiếu tướng thì còn trên 300 cán bộ cấp vụ, cục phải được sắp xếp lại.
Chắc chắn những người bị "tinh giản" sẽ có một số phản ứng không hay khi quyền lợi của mình bị xâm phạm. Trong số này không tránh khỏi việc bị thanh trừng do không cùng phe cánh, không biết cách "chạy chọt" đúng chỗ.
Từ các tin tức mà chúng tôi thu thập được, để giải quyết số lượng tướng tá quá nhiều hiện nay, họ sẽ được điều chuyển về cấp tỉnh. Từ cấp tỉnh sẽ điều chuyển về cấp huyện. Từ cấp huyện sẽ điều chuyển về cấp xã. Sắp tới đây, chức vụ trưởng công an, phó công an xã sẽ do những sĩ quan được đào tạo bài bản phụ trách nhằm chuyên nghiệp hơn, không phải được đảm trách bởi những người không qua trường lớp công an.
Cũng trong tuần này, Chính phủ cộng sản Việt Nam cũng sẽ cho ý kiến về việc sửa đổi luật công an nhân dân.
Nếu trước đây quyền lực được phân bổ giàn trải cho nhiều tướng tá công an, thì nay nó được tập trung vào một số người. Việc kiểm soát kiểm lực lãnh đạo công an, một bộ được coi là siêu quyền lực trong bộ máy sẽ trở nên nan giải.
Cũng trong tuần này, Chính phủ cộng sản Việt Nam sẽ cho ý kiến về việc sửa đổi luật công an nhân dân.
Với những thay đổi lớn trong cơ cấu bộ máy ngành công an chắc chắn sẽ tác động rất lớn đến tâm lý của các tướng tá. Để tranh giành các chức vụ của nhau, sắp tới đây chắc chắn sẽ có những màn đấu đá rất hay trong Bộ công an.
Người Quan Sát