Trần Đại Quang xuất hiện ‘điều hành’ họp ‘Hội nghị Trung ương 7’ (Người Việt, 07/05/2018)
Ông Trần Đại Quang, ủy viên Bộ chính trị, chủ tịch nước, xuất hiện tại phiên khai mạc "Hội Nghị trung ương 7" của đảng cộng sản Việt Nam hôm 7 tháng Năm, 2018, với sắc diện kém hẳn so với trước đây đồng thời được Thông Tấn Xã Việt Nam tường thuật "thay mặt Bộ chính trị điều hành chương trình ngày làm việc đầu tiên".
Tấm hình phổ biến trên một số báo mạng chính thống, ông Trần Đại Quang phát biểu tại Hội Nghị trung ương 7 của đảng cộng sản Việt Nam ngày 7 tháng Năm, 2018, trong khi ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ngồi nghe. (Hình : Zing)
Ông Trần Đại Quang thời gian gần đây đã có nhiều ngày vắng mặt bất thường trong các sinh hoạt chính trị tại Việt Nam và nay được Thông Tấn Xã Việt Nam (TTXVN) đưa tin nhằm trả lời cho dư luận.
Cùng với bản tin người ta thấy trang mạng chinhphu.vn, và các báo mạng khác như VietNamNet, Người Lao Động, Zing đưa ra chùm hình ảnh ngày đầu của cuộc họp. Một trong những tấm hình đó là hình ông Chủ tịch Nước Trần Đại Quang đứng phát biểu trong khi ông Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng ngồi nghe ngay bên cạnh.
Sắc diện của ông có vẻ kém hẳn so với những tấm hình được phổ biến trước đây, như sự xác nhận ông đang là một con bệnh phải đối phó một bệnh hiểm nghèo nào đó, rất có thể là ung thư.
Cuộc họp trung ương Đảng cộng sản Việt Nam giữa kỳ, trong ngày họp đầu tiên hôm 7 tháng Năm, 2018, được TTXVN cho hay với "buổi sáng nghe ông Phạm Minh Chính, ủy viên Bộ chính trị, bí thư trung ương Đảng, trưởng Ban tổ chức trung ương đọc tờ trình của Bộ chính trị về Đề án Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ".
Sau đó, nghe ông Trương Hòa Bình, ủy viên Bộ chính trị, phó thủ tướng Thường trực Chính phủ đọc tờ trình của Bộ chính trị về "Đề án Cải cách Chính sách Tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp". Và cuối cùng nghe ông Vương Đình Huệ, ủy viên Bộ chính trị, phó thủ tướng chính phủ đọc "tờ trình của Bộ chính trị về Đề án Cải cách Chính sách bảo hiểm xã hội".
Sau khi nghe thì tất cả "về tổ nghiên cứu tài liệu". Đến chiều thì "làm việc tại tổ, thảo luận về đề án tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ".
Thứ Sáu tuần trước, báo chí trong nước loan tin : "Do bận công tác và đang chuẩn bị cho Hội Nghị trung ương 7 sắp diễn ra nên đại biểu Trần Đại Quang đã báo cáo, xin phép được vắng mặt" trong buổi tiếp xúc cử tri ở Sài Gòn đã được xếp lịch sẵn.
Tin ông "xin vắng mặt" trong buổi tiếp xúc cử tri, dù cuộc tiếp xúc chỉ mang tính hình thức, trong lúc có tin ông đang ở Nhật chữa bệnh có thể là ung thư. Tháng Mười năm ngoái, cũng có tin ông phải ra nước ngoài chữa bệnh vì cả tháng người ta không thấy ông đâu trong các dịp lễ lạt chính thức hay tiếp lãnh đạo nước ngoài.
Những ngày gần đây, tin tức đồn đại "ngoài luồng" nói ông có thể bị thay thế bởi Nguyễn Thiện Nhân, bí thư Thành Ủy Sài Gòn, hoặc một nhân vật khác ngay trong kỳ họp này. (TN)
*********************
Hội nghị trung ương 7 : Làm gì để các quyết sách khả thi ? (BBC, 07/05/2018)
Các quyết sách của Hội nghị Trung ương 7 của Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đặt ra 'rất quan trọng', 'được quần chúng quan tâm', nhưng để trở nên thực thi, sẽ cần phải làm một số việc, mà đặc biệt là sự công khai đi kèm minh bạch, một chuyên gia kinh tế nói với BBC.
Hội nghị 7 của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 12 nhóm họp từ ngày 7/5 tới 12/5/2018, theo kế hoạch
Tìm ra khâu đột phá trong địa hạt xây dựng đội ngũ các cấp và chiến lược của Đảng trong tình hình hiện nay là một điều khó khăn và 'dân chủ' phải là một chìa khóa, một nhà quan sát chính trị từ khối nghiên cứu đại học chia sẻ thêm.
Hôm 07/5/2018, từ Hà Nội, bình luận về các 'quyết sách' được đặt ra tại Hội nghị với các nội dung chính là xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, cải cách chính sách tiền lương và cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Giám đốc Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nói với Quốc Phương của BBC :
"Để cho các quyết sách đó được thực thi và dẫn đến có hiệu quả, trước hết cần phải thực hiện dân chủ, cần tôn trọng người dân, cần phải thực hiện công khai minh bạch. Tức là công bố đầy đủ những thông tin.
"Nhiều khi ở Việt Nam có những quyết định công khai, nhưng mà không minh bạch là bởi vì những thông tin mà anh công khai quá nghèo nàn, nó không có nội dung để người dân có thể đối chiếu ở đó, để có thể giám sát được quyền lực đã được thực hiện như thế nào.
"Thứ hai nữa là phải có trách nhiệm giải trình, tức là người nào quyết định cái gì thì phải báo cáo lại với dân và phải được xự phán xét của cơ quan là dân cử. Thứ ba, rất nhiều vấn đề bây giờ phức tạp, cho nên không phải người dân nào cũng có thể hiểu và phân tích được là một bản báo cáo tài chính, hay hiểu và phân tích được là quyết định đầu tư này hợp lý, hay chưa hợp lý như thế nào.
"Vì vậy cho nên rất cần có các hiệp hội hoạt động một cách xây dựng và có đóng góp ý kiến về tất cả những vấn đề chuyên môn, những vấn đề đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao để có thể hiểu biết và chỉ ra những cái hợp lý hay chưa hợp lý của những đề án đó.
"Vì vậy cho nên sự công khai minh bạch với sự dân chủ ở đây là đòi hỏi phải huy động và phải phát huy vai trò của các hiệp hội của các tổ chức quần chúng, của các hiệp hội chuyên ngành, chuyên môn, của các nhà khoa học công nghệ".
'Noi gương và dân chủ'
Ngoài ra, theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, việc phát huy vai trò và đóng góp của người Việt Nam ở nước ngoài cũng là một vấn đề rất quan trọng và nhà nước cần 'noi gương' cố Chủ tịch Hồ Chí Minh của Việt Nam, ông nói :
"Hiện nay, người Việt Nam ở nước ngoài có rất nhiều người đã đạt trình độ cao, đã có chuyên môn và một số người cũng có một số tiền vốn, cần phải có chính sách để thu hút đó vào trong bộ máy, vào cơ quan khoa học, hãy noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh.
"Khi Chủ tịch Hồ Chí Minh sang Pháp, thì ông đã mời được Kỹ sư Trần Đại Nghĩa, Giáo sư Trần Hữu Tước, Giáo sư Lê Văn Thiêm, rồi rất nhiều các nhà trí thức về và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao cho những trọng trách và những người đó đều đã thực hiện một cách rất xứng đáng những nhiệm vụ đã được giao.
"Tôi nghĩ rằng hơn bao giờ hết, trong tình hình Cách mạng Công nghiệp 4.0, trong tình hình hội nhập quốc tế đang diễn ra rất phức tạp hiện nay, chúng ta rất cần thu hút những nhà chuyên môn người Việt Nam làm việc ở nước ngoài để đóng góp cho đất nước", nguyên thành viên Tổ tư vấn và Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nói với BBC.
Trong diễn văn khai mạc Hội nghị Trung ương 7, liên quan nội dung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt liên quan đội ngũ cán bộ cấp chi lược, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng yêu cầu Hôi nghị 'cố gắng chỉ ra khâu đột phá', bình luận về khía cạnh này, từ Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà quan sát chính trị, Giáo sư Trần Ngọc Vương, nói :
"Tìm được khâu đột phá để giải quyết những vướng mắc về công tác cán bộ nói riêng và nền chính trị nói chung là một việc rất khó khăn trong bối cảnh hiện nay, bởi vì có một thời kỳ rất lâu, chúng ta đưa ra những tiêu chuẩn vừa lộn xộn, không rõ ràng, vừa mâu thuẫn và thậm chí nhiều tiêu chuẩn thấp để cho nó phù hợp với một đối tượng nào đó.
"Cho nên những đòi hỏi thực tế đối với người cầm quyền ở cấp độ cao là không được chính xác cho lắm, cùng với việc kiểm tra, việc đôn đốc thực hiện những tiêu chuẩn đó thì lại bị thả lỏng, cho nên khắp nơi dậy lên những câu chuyện, thậm chí là chuyện tiếu lâm về tư cách và tầm của nhà quản lý.
"Và điều đó gây ra cho người quan sát như tôi một cảm giác là không yên tâm, không bằng lòng với thực trạng. Cho nên theo ý tôi, tìm một người hay những người đủ tầm cỡ để gánh vác những nhiệm vụ nghiêm trọng, trọng đại đến mức nghiêm trọng như vậy là một quá trình, một lộ trình phải được tiến hành một cách rất cẩn thận, có bài bản, và cũng rất công tâm, thì mới có thể làm ra được.
"Vả lại, từ một góc độ khác, cái mà tôi thấy không thể yên tâm được là sự thiếu dân chủ trong công tác quy hoạch cán bộ và lựa chọn cán bộ, khi lựa chọn cán bộ thay một nguyên tắc mà theo tôi là rất cũ - là Đảng cử rồi dân bầu - thì phần dân chủ biến mất, cho nên người ta không thấy cái thể hiện của nền dân chủ trong việc lựa chọn người quản lý, cai trị đối với nhân dân.
"Và người ta có quyền đặt ra câu hỏi là những thế lực đề ra những nguyên tắc như vậy là rốt cuộc thì họ theo mục tiêu gì, nếu như câu khẩu hiệu chính trị nêu lên là 'xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh', thì bây giờ yếu tố dân chủ là yếu tố thiếu hụt một cách rất là nghiêm trọng", Giáo sư Trần Ngọc Vương nêu quan điểm với BBC từ Hà Nội.
********************
Công khai, minh bạch sẽ giúp các quyết sách khả thi' (BBC, 07/05/2018)
'Công khai, minh bạch' là việc cần làm để giúp cho các quyết sách của Đảng Cộng sản Việt Nam đặt ra được thực thi hiệu quả, theo nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương của Việt Nam (CIEM)
Bình luận với BBC News Tiếng Việt về Hội nghị 7 của Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam (Khóa 12) khai mạc hôm 07/5/2018 tại Hà Nội, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nêu quan điểm :
"Để cho các quyết sách đó được thực thi và dẫn đến có hiệu quả, trước hết cần phải thực hiện dân chủ, cần tôn trọng người dân, cần phải thực hiện công khai minh bạch. Tức là công bố đầy đủ những thông tin.
"Nhiều khi ở Việt Nam có những quyết định công khai, nhưng mà không minh bạch là bởi vì những thông tin mà anh công khai quá nghèo nàn, nó không có nội dung để người dân có thể đối chiếu ở đó, để có thể giám sát được quyền lực đã được thực hiện như thế nào.
"Thứ hai nữa là phải có trách nhiệm giải trình, tức là người nào quyết định cái gì thì phải báo cáo lại với dân và phải được xự phán xét của cơ quan là dân cử. Thứ ba, rất nhiều vấn đề bây giờ phức tạp, cho nên không phải người dân nào cũng có thể hiểu và phân tích được là một bản báo cáo tài chính, hay hiểu và phân tích được là quyết định đầu tư này hợp lý, hay chưa hợp lý như thế nào.
"Vì vậy cho nên rất cần có các hiệp hội hoạt động một cách xây dựng và có đóng góp ý kiến về tất cả những vấn đề chuyên môn, những vấn đề đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao để có thể hiểu biết và chỉ ra những cái hợp lý hay chưa hợp lý của những đề án đó.
"Vì vậy cho nên sự công khai minh bạch với sự dân chủ ở đây là đòi hỏi phải huy động và phải phát huy vai trò của các hiệp hội của các tổ chức quần chúng, của các hiệp hội chuyên ngành, chuyên môn, của các nhà khoa học công nghệ", Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nói với BBC hôm thứ Hai.
*******************
Hội nghị Trung ương 7 'có rất nhiều trọng tâm' (BBC, 07/05/2018)
Nhân sự cấp cao, cải cách tiền lương cán bộ và bảo hiểm xã hội là các trọng tâm chính của Hội nghị Trung ương 7 khai mạc hôm nay 7/5.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ "còn bộc lộ không ít những hạn chế, yếu kém"
Hội nghị Trung ương 7 được ghi nhận sẽ thảo luận về các nội dung : Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ ; cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong các doanh nghiệp ; cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, và "một số vấn đề quan trọng" khác.
Báo điện tử Chính phủ Việt Nam hôm 7/5 tường thuật : "Trong bài phát biểu tại Hội nghị, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lưu ý các đại biểu phải cố gắng chỉ ra khâu đột phá là khâu nào ? Đánh giá cán bộ hay sắp xếp, bố trí cán bộ ? Khắc phục tình trạng "chạy chức, chạy quyền" hay "thân quen, cánh hẩu" ? Chú trọng đặc biệt phẩm chất hay năng lực hay coi trọng cả hai ? Vì sao có nhiều nghị quyết rất đúng, rất trúng nhưng việc thực hiện hiệu quả lại thấp ?"…
Ông Trọng cũng nhận định : "Đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ còn bộc lộ không ít những hạn chế, yếu kém. Đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị đông nhưng chưa mạnh, tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ xảy ra ở nhiều nơi".
Ông nói thêm : "Gần đây, việc xử lý kịp thời, nghiêm minh một số tổ chức, cá nhân vi phạm đã góp phần cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, ngăn chặn tiêu cực, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, từng bước củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và Nhà nước".
Trong bài viết gửi BBC, Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Quý Thọ từ Học viện Chính sách và Phát triển mô tả Công tác cán bộ là cốt yếu của Đảng cộng sản Việt Nam. "Các động thái thay đổi nhân sự trước mắt cũng như việc quy hoạch người kế cận và đội ngũ lãnh đạo chiến lược có ý nghĩa thiết yếu để tiếp tục củng cố quyền lực đảng".
"Hiện tượng 'thái tử đảng', 'cả họ làm quan', 'nhóm lợi ích', 'sự thoái hoá, biến chất' trong lực lượng bảo vệ pháp luật… buộc Đảng cộng sản Việt Nam cân nhắc kỹ việc ai ở, ai đi, ai đến trước mắt cũng như lâu dài".
Viết trên The Diplomat hôm 1/5, cây bút David Hutt dự đoán có thể ba gương mặt mới sẽ được bầu vào Bộ chính trị tại Hội nghị.
Suy đoán này dựa vào một bài trước đó hôm 26/4 của Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp viết cho Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS - Yusof Ishak Institute), Singapore.
Sở dĩ có con số 3 người, theo Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, là do vấn đề sức khỏe đã được Đảng xác nhận đối với ông Đinh Thế Huynh, việc xử tù ông Đinh La Thăng, và đồn đoán về tình trạng sức khỏe của Chủ tịch nước Trần Đại Quang.
Do đó, Tiến sĩ Hiệp cho rằng "ít nhất ba thành viên mới có thể được bổ sung vào Bộ chính trị".
Tiến sĩ Hiệp đặt giả thiết ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, có thể sẽ được chọn thay thế Chủ tịch nước Trần Đại Quang.
Cây bút David Hutt bình luận ông Nguyễn Thiện Nhân có thể được xem là "ủy viên Bộ chính trị không có gì nổi bật, từng có vẻ mất thế sau khi kém cỏi trong vị trí bộ trưởng giáo dục".
"Ông được xem là một người của Đảng luôn vâng lời (a Party yes-man)", David Hutt bình luận.
David Hutt nói tiếp : "Tuy vậy, đây có thể chính là người mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, chính khách hàng đầu, ưa chuộng".
Cây bút David Hutt cho rằng từ khi được bầu lại năm 2016, ông Nguyễn Phú Trọng đã đem lại thay đổi "mang tính chất bảo thủ".
"Đảng, dưới sự lãnh đạo của ông, trở nên trung ương hóa hơn, các quyết định mang tính 'đồng thuận'".
Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng
Trong một diễn biến khác, hôm 7/5 cũng diễn ra phiên tòa phúc thẩm xử ông Đinh La Thăng (cựu Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam - PVN), Trịnh Xuân Thanh (cựu Chủ tịch Tổng công ty xây lắp dầu khí Việt Nam - PVC) tại Tòa án Nhân dân Cấp cao ở Hà Nội.
Truyền thông Việt Nam ghi nhận ông Trịnh Xuân Thanh "không có mặt tại tòa" và "bất ngờ rút đơn kháng cáo vì lý do sức khỏe".
*****************
Hội nghị của đảng bàn thay đổi ‘đột phá’ về nhân sự, tiền lương (VOA, 07/05/2018)
Một hội nghị quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam vừa khai mạc hôm 7/5 ở Hà Nội sẽ bàn thảo hai đề án có tính then chốt với chế độ là "xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp" và "xây dựng chế độ tiền lương mới".
Hội nghị Trung ương 7 khóa 12 của Đảng Cộng sản Việt Nam khai mạc hôm 7/5/2018 ở Hà Nội
Báo chí trong nước đưa tin, hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 12 sẽ kéo dài 6 ngày. Tin cho hay, đề án về cán bộ nhấn mạnh đến "tăng cường kiểm soát quyền lực, chặn đứng tiêu cực, triệt để chống chạy chức chạy quyền". Trong khi đó, đề án về cải cách tiền lương nhắm đến hệ thống bảng lương mới "tiệm cận với khu vực thị trường".
Hai chuyên gia am hiểu kinh tế, chính trị Việt Nam nhận định với VOA rằng sẽ có những khó khăn trong việc xây dựng các chính sách mới, nhưng nếu làm tốt, chúng sẽ giúp khôi phục lòng tin của nhân dân đối với bộ máy nhà nước lâu nay bị cho là kém hiệu quả, với nạn con ông cháu cha và đầy rẫy những công chức yếu năng lực.
Đề án về xây dựng đội ngũ các cấp được trình ra Hội nghị Trung ương 7 đã được chuẩn bị trong 1 năm qua, dưới sự chỉ đạo của một ủy viên Bộ chính trị là Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính.
Nội dung đầy đủ của đề án không được đăng tải trên báo chí Việt Nam song tin cho hay đề án nhắm đến mục tiêu hàng đầu là cán bộ các cấp phải "đủ năng lực, phẩm chất và uy tín".
Trong phát biểu khai mạc hội nghị lần này, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng thừa nhận đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ "còn bộc lộ không ít những hạn chế, yếu kém". Ông nói thêm rằng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị Việt Nam "đông nhưng chưa mạnh".
Người đứng đầu đảng duy nhất cầm quyền ở Việt Nam trong hàng thập kỷ đề nghị các đại biểu chủ chốt của đảng trả lời cho được câu hỏi vì sao 20 năm qua đảng đã có rất nhiều chính sách về công tác cán bộ, nhưng khi thực hiện vẫn "còn nhiều bất cập, hiệu quả còn thấp".
Các báo Việt Nam cho biết đề án đưa ra một số giải pháp, trong đó nổi bật lên là "kiểm định chất lượng đầu vào công chức" và đáng chú ý hơn là "bố trí bí thư cấp tỉnh, huyện không là người địa phương". Việc không bố trí người địa phương làm lãnh đạo ngay tại quê nhà cũng được khuyến khích thực hiện với chức danh chủ tịch ủy ban nhân dân và các chức danh khác, theo báo chí.
Trong những năm gần đây, truyền thông đã đưa tin về nhiều trường hợp lãnh đạo địa phương bổ nhiệm hàng loạt người thân nắm các chức vụ trong cùng một hệ thống ở cùng một địa phương, gây nhiều bất bình trong công chúng.
Nhiều chuyên gia, nhà quan sát bày tỏ trên mạng xã hội rằng họ hy vọng đề xuất này sẽ trở thành một quy định giúp ngặn chặn nạn bổ nhiệm người nhà, họ hàng ở Việt Nam hiện nay. Đề xuất về không bổ nhiệm lãnh đạo cấp tỉnh, thành trở xuống là người địa phương được xem là điều đặc biệt mới được trình ra Hội nghị Trung ương 7, dù nó dường như là sự lặp lại một số điểm trong Luật Hồi tỵ của thời phong kiến Việt Nam cách đây gần 200 năm.
Một trong những chuyên gia, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nói với VOA rằng dù quay lại với luật phong kiến, song xét đến điều kiện đặc thù của Việt Nam, điều chỉnh này vẫn là "một bước tiến" :
"Bố trí như vậy và có thanh lọc sẽ làm cho sự lạm dụng rồi là bổ nhiệm con cháu, họ hàng vào nó sẽ bớt đi. Tôi nghĩ có thực hiện lại các cái quy định [thời phong kiến] trước kia thì đấy cũng là một quy định tốt".
Theo tiến sĩ Doanh, việc kiểm soát quyền lực của các quan chức sẽ tốt hơn nếu thật sự có bộ máy do dân cử, không phải do đảng bổ nhiệm. Tuy nhiên, một cơ cấu như vậy có thể sẽ không trở thành hiện thực trong một tương lai gần, nên ông Doanh cho rằng đề xuất không bổ nhiệm người địa phương đứng đầu chính địa phương đó vẫn đáng hoan nghênh ở thời điểm này.
Tiền lương trả cho công chức, viên chức Việt Nam hiện được tính toán theo một hệ thống lương và phụ cấp phức tạp
Đề án thứ hai được trông đợi tạo ra "sự đột phá" tại Hội nghị Trung ương đang diễn ra là "xây dựng chế độ tiền lương mới".
Thông tin trên báo chí trong nước dẫn lại đề án cho hay bảng lương hiện hành đối với khu vực công "sẽ được bãi bỏ" để ban hành hệ thống bảng lương mới, dự kiến thực hiện từ năm 2021.
Trong bảng lương hiện hành, người làm việc trong hệ thống nhà nước nhận tiền lương là một mức lương cơ sở nhân với một hệ số tương ứng với vị trí việc làm hoặc chức vụ.
Theo đề án đang được hội nghị bàn thảo, bảng lương mới sẽ quy định số tiền tuyệt đối tương ứng với công việc hoặc chức danh và chức vụ lãnh đạo.
Việc cải cách lương sẽ bao gồm "điều chỉnh tăng mức lương thấp nhất" và "mở rộng quan hệ tiền lương tiệm cận với khu vực thị trường".
Các báo Việt Nam nói sẽ có hai bảng lương riêng rẽ, một dành cho các lãnh đạo nắm các chức vụ từ trung ương đến cấp xã mà họ nắm được qua bầu cử hoặc bổ nhiệm, và một dành cho công chức, viên chức làm công việc chuyên môn, không giữ chức vụ lãnh đạo.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, người từng là thành viên tổ nghiên cứu của thủ tướng Việt Nam trước đây, bình luận với VOA :
"Cho họ hưởng tiền lương theo cách tính như thị trường thì tốt hơn nhiều. Phải học thị trường trước hết là cách tuyển dụng và sử dụng con người. Từ cách đây vài chục năm, chúng tôi cũng đề cập là nên có bản mô tả công việc rõ ràng. Và từ đó, tuyển dụng người vào. Thế còn nếu không đạt được yêu cầu đó thì dứt khoát phải thải họ ra khỏi vị trí. Chứ không có lý gì đã vào nhà nước một lần là coi như biên chế suốt đời".
Nữ chuyên gia hình dung rằng khi áp dụng nguyên tắc thị trường, bộ máy nhà nước sẽ có nhân lực chủ yếu là các công chức, viên chức làm việc theo hợp đồng. Trong bộ máy này, từ thứ trưởng trở xuống sẽ là các nhà kỹ trị, được tuyển dụng, trả lương - và thậm chí có thể bị sa thải - tùy theo chất lượng thực hiện công việc.
Ngoài những người kỹ trị, chỉ có một số ít các quan chức là bộ trưởng hoặc đại biểu quốc hội là những chính trị gia, thực hiện các nhiệm vụ chính trị, họ sẽ chịu sự giám sát, đánh giá của công chúng theo một hệ thống khác.
Một khi áp dụng cơ chế như nêu trên, số thứ trưởng, quan chức cấp phó và công chức, viên chức sẽ giảm đi nhiều, theo bà Lan.
Liệu con số nhân sự trong bộ máy nhà nước bị giảm đi có kéo theo suy yếu về thể chế hay lòng trung thành của nhiều người Việt Nam với thể chế hiện nay hay không, bà Lan đưa ra nhận định :
"Sức mạnh của thể chế là ở chỗ khi nó vận hành tốt, khi nó trung thành với lợi ích của đất nước, đưa được công việc phát triển tốt lên, thì từ đó sẽ có được niềm tin trong dân chúng, và niềm tin trong công chúng mới là yếu tố quyết định nhất. Lãng phí lẫn tham nhũng, đó mới là những cái làm mất niềm tin. Còn khi tuyển dụng được một bộ máy đàng hoàng, làm ăn được đánh giá tốt, thì người ta sẽ cảm thấy thỏa mãn".
Việt Nam đã cải cách tiền lương 4 lần trong vòng gần 60 năm qua vào các năm 1960, 1985, 1993 và 2003. Nhưng như đánh giá của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, được báo chí trích dẫn, chính sách tiền lương hiện nay "còn mang nặng tính bình quân, cào bằng", có nhiều "bất hợp lý" và "chưa tạo được động lực" để người có chức vụ và người lao động nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc.
Từ kinh nghiệm và hiểu biết về Việt Nam, chuyên gia Phạm Chi Lan nói việc cải cách tiền lương tuy nhắm đến những mục tiêu tốt song việc thực hiện sẽ gặp hai trở ngại lớn nhất là số người hưởng lương trong khu vực công quá lớn, trong khi quỹ lương quá "eo hẹp".
Báo chí dẫn số liệu từ các cơ quan khác nhau của Việt Nam cho hay có tới 2,8 triệu cán bộ, công chức, viên chức nhà nước trong tổng số 93 triệu dân, tính đến cuối năm 2017. So sánh với nhiều nước phát triển, tỉ lệ người hưởng lương từ ngân sách nhà nước của Việt Nam là cao hơn nhiều.
Con số 2,8 triệu kể trên còn chưa tính đến 7,5 triệu người hưởng lương hưu và các trợ cấp khác từ ngân sách.