Việt Nam mở rộng chống tham nhũng bằng việc trong sạch hóa Đảng (VOA, 14/05/2018)

Hàng trăm ủy viên Ban chấp hành Trung ương vừa nhóm họp ở Hà Nội khẳng định quyết tâm bài trừ tham nhũng và đánh giá các cán bộ một cách nghiêm ngặt hơn.

Anh nào cũng tham nhũng, nhưng mà không phải phe của mình thì mới chống, mới đánh -+ Ảnh minh họa những cán bộ cao cấp trong đảng cộng sản bị "đánh"

Thông Tấn Xã Việt Nam cho biết Hội nghị Trung ương 7 bế mạc hôm 12/5, tập trung quy hoạch cán bộ, thông qua một nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trong đó nêu phương pháp đánh giá cán bộ một cách nghiêm ngặt. Theo truyền thông trong nước, Đảng Cộng sản Việt Nam hiện lập quy họach cán bộ chiến lược cho "600 cán bộ ưu tú nhất", để bầu vào 200 chức danh ủy viên trung ương khóa mới (khóa XIII).

Các vụ án tham nhũng ở các giới chức cấp cao đã được đưa ra xét xử năm ngoái khi người dân quá bức xúc về các trường hợp tham ô, hối lộ ; từ việc thu phí giao thông bất hợp lý đến việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất bất hợp pháp.

Các nhà phân tích nói chính sách tự chỉnh đốn của Đảng sẽ đánh dấu một bước tiến mới trong việc kiểm soát tham nhũng và bảo vệ nền kinh tế.

Ông Nguyễn Trung, Trưởng Khoa Quan hệ Quốc tế của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh nói : "Người Việt Nam nay quan tâm nhiều đến tình hình chính trị trong nước, họ muốn theo dõi xem chiến dịch chống tham nhũng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi xướng đi đến đâu".

Vào tháng 9, một tòa án ở Hà Nội đã kết án tử hình cựu Chủ tịch công ty dầu khí PetroVietnam và án chung thân cho một viên chức OceanBank trong vụ án tham nhũng lên đến hàng triệu đôla. Vào tháng Giêng, 22 quan chức khác của PetroVietnam và các chi nhánh tập đoàn này bị xét xử.

Một số người nghi ngờ còn rất nhiều quan tham chưa lộ diện.

"Điều chúng ta thấy đây là một phần nhỏ của những gì đang xảy ra", ông Dustin Daugherty, cộng sự cao cấp của công ty tư vấn kinh doanh Dezan Shira & Associates nói. "Những vụ này thường được đưa ra tòa và rõ ràng vì lý do chính trị, vì vậy thật khó để thực sự sử dụng nó".

"Chúng ta không có nhiều thứ để xem xét trong một xã hội tranh tối tranh sáng. Vì vậy, chúng ta phải xem xét và sử dụng nó như một phong vũ biểu, nhưng tôi không chắc phong vũ biểu này tốt như thế nào", ông nói.

Thanh tẩy từ nội bộ

Theo các nhà quan sát, hiện người đứng đầu đảng đang khiến các đảng viên run sợ sẽ có thêm nhiều vụ tham nhũng bị đem ra xử. Đảng kiểm soát chính phủ, và một số người trong số 4,4 triệu đảng viên của đảng điều hành các doanh nghiệp nhà nước.

Từ năm 1986, Việt Nam đã phát triển kinh tế bằng cách thu hút đầu tư, hiện đang đẩy mạnh tăng trưởng GDP hàng năm vào khoảng 6%.

Một chính phủ sạch hơn sẽ giúp cho lợi nhuận của các doanh nghiệp nhà nước, theo bà Hoàng Việt Phương, trưởng phòng nghiên cứu và tư vấn đầu tư tại SSI Securities Services tại Hà Nội. Những công ty này chiếm khoảng một phần ba trong tổng số 221 tỷ đôla GDP.

Chiến dịch chống tham nhũng là "nhất quán, và nó vẫn đang tiếp diễn, bởi vì vẫn còn một số vấn đề pháp lý cần phải được giải quyết", bà nói.

Bước ngoặc mới

Năm ngoái các vụ bắt giam nghi phạm tham nhũng tràn ngập trên báo chí Việt Nam. Tuần trước, báo VNExpress loan tin công an Việt Nam đã bắt giam hai quan chức của một công ty con của Tập đoàn Dầu khí PetroVietnam với "cáo buộc nhận lãi ngoài một cách bất hợp pháp từ ngân hàng đang bị bê bối bao trùm OceanBank".

"Đây có thể là một điều tốt trong dài hạn, vì các doanh nghiệp nhà nước sẽ trở nên hiệu quả hơn nhiều", bà Phương nói. "Tôi thấy thông điệp nhất quán của Đảng là sẽ tiếp tục chống tham nhũng và trong thực tế đã diễn ra nhiều hơn trông đợi. Chúng tôi không nghĩ là chiến dịch sẽ phát hiện được nhiều vụ tham nhũng".

Trang tin quốc tế VnExpress ngày 7/5 trích lời Tổng Bí thư nói Việt Nam còn "thiếu những người có năng lực làm lãnh đạo". Báo này nói tiếp rằng nhiều giới chức cao cấp bị dính vào các vụ án tham nhũng. VnExpress International trích lời người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam nói một số vụ vi phạm "gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà nước".

Hội nghị Trung ương 7 đã thông qua một nghị quyết đề ra những biện pháp đánh giá sinh hoạt của đảng viên khách quan hơn, cùng với những biện pháp "kiểm soát quyền hành, ngăn ngừa hối lộ trong việc bổ nhiệm các chức vụ và chống lại chủ nghĩa cá nhân trong công tác nhân sự", Viet Nam News loan tin ngày thứ Bảy 12/5.

Những tin tức sau đại hội Ban Chấp hành trung ương đảng không đưa ra chi tiết về vai trò của 600 cán bộ ưu tú, nhưng Viet Nam News nói đảng sẽ chọn một "đội ngủ các giới chức cao cấp đặc biệt ở cấp chiến lược với đủ đức tính, khả năng và uy tín phù hợp với nhiệm vụ được giao phó".

Các giới chức Việt Nam tỏ ra nghiêm chỉnh trong cuộc cải cách này để giữ được sự ủng hộ của quần chúng và làm cho công việc dễ dàng hơn, ông Frederick Burke, đối tác với công ty luật Baker McKenzie ở Thành phố Hồ Chí Minh nói.

"Các nhân vật quan liêu một mặt nỗ lực tìm những cơ hội mới, một mặt ra sức bảo vệ hệ thống hiện có. Có những vi phạm rõ ràng tại những công ty nhà nước mà tôi nghĩ đảng nhận thức được rằng cần phải chấn chỉnh nếu không đảng sẽ mất sự ủng hộ của quần chúng", ông Burke nói.

******************

Ma trận dư luận và những ‘tự diễn biến’ không từ quần chúng (RFA, 14/05/2018)

"Tự diễn biến" không từ quần chúng

Sáng ngày 11/5/2018, mạng xã hội của người dùng trong nước lan truyền đi một tin nhắn cho biết là được gửi ra từ ban Tuyên giáo Trung ương đến các tổng biên tập : "Từ phản ánh dư luận, báo chí về Dự án Khu đô thị Thủ Thiêm, Thành phố Hồ Chí Minh, các cơ quan chức năng đang xem xét, xử lý theo quy định. Yêu cầu các cơ quan báo chí tạm dừng thông tin về vấn đề này. Cám ơn các anh chị".

Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu các đơn vị liên quan có phương án di dời những cơ sở tôn giáo tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó có Nhà thờ Thủ Thiêm.  AFP

Cùng ngày, phiên xử phúc thẩm bị cáo Nguyễn Khắc Thủy, 77 tuổi và 51 năm tuổi Đảng, được giảm từ 3 năm tù giam thành 18 tháng tù treo vì tội "dâm ô" trẻ em.

Cùng ngày, người Công giáo lên tiếng mạnh mẽ trên mạng xã hội, phản đối MV "Hãy chạy đi" của ca sĩ Sơn Tùng M-Thành phố đã xúc phạm Thiên Chúa và Đức Mẹ dù đạt 20 trượt xem chỉ trong 24 giờ.

Ông P.T, một nhà quan sát diễn biến chính trị, xã hội ở Việt Nam, trao đổi qua tin nhắn với Cát Linh, RFA cho biết ông theo dõi những sự việc đang xảy ra và nhận thấy nó là "1001 vụ" và tất cả là "tự diễn biến", chắc chắn không phải từ quần chúng.

Ông có cách nói vui khi gọi vấn đề này, đó là "cầm đèn chạy theo ô tô". Cái ánh sáng của chiếc ô tô ấy rọi đến đâu thì dân luận, tức người dân và những lời bình luận sẽ chạy theo ánh sáng ấy.

Thế nhưng, trong số hơn 90 triệu dân Việt Nam hiện tại, không phải ai dùng mạng xã hội cũng lạc theo chiếc ô tô ấy. Bị cáo Nguyễn Khắc Thủy, hay ca sĩ Sơn Tùng, đối với họ, chỉ là những chủ đề được sử dụng để định hướng dư luận. Ngay sau khi sự kiện Sơn Tùng M-Thành phố diễn ra, Facebook Phương Lê đã đăng ngay bình luận :

"Đưa tin Sơn Tùng đốt ảnh Đức Mẹ để đánh lạc hướng dư luận, rình rình đánh úp nhà dòng Thủ Thiêm chắc ?"

Ngẫu nhiên trùng khớp

Blogger Trương Duy Nhất, chủ của trang Một Góc Nhìn Khác có ý kiến đối lập với nhận định trên. Theo ông, tất cả những sự việc từ phiên xử phúc thẩm bị cáo Nguyễn Khắc Thủy cho đến MV của Sơn Tùng diễn ra trong ngày 11/5/2018 đều là những vụ việc quá nhỏ không cần đến cách định hướng dư luận của Ban Tuyên giáo.

Thêm vào đó, với quan sát của một nhà báo, mọi chuyện không được hiểu đơn giản chỉ là "định hướng dư luận", mà xa hơn nữa, theo ý của ông, có "nhiều việc dính đến chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước" đối với những sự vụ lớn như Thủ Thiêm ngày nay và Đà Nẵng ngày trước.

"Tất nhiên mình nói đen ra thì nó phải có một kịch bản gì đấy để hướng dư luận thì tôi cho nó là đúng. Mình cũng có thể đặt câu hỏi, nhưng mà là với những câu chuyện lớn, giống như chuyện Đà Nẵng ngày xưa, bây giờ mới biết chứ khi khởi đầu nó chỉ chuyển rất đơn giản.

Nó cũng như câu chuyện Trịnh Xuân Thanh khởi đầu chỉ là câu chuyện chiếc xe biển số xanh thôi, rồi nó thành một vụ đại án như thế. Vụ Đà Nẵng thì khởi đầu cũng chỉ là chiếc xe của ông Nguyễn Xuân Anh, rồi cuối cùng gần như "ngẫu nhiên" xảy ra chuyện bán đảo Sơn Trà rồi thành đại án, rồi hóa ra lại trùm cả vụ các quan chức ở Bộ Công an".

Theo cách gọi của nhà báo Trương Duy Nhất, đây là cách dàn binh bố trận, những chiến lược chuẩn bị cho 1 trận đánh lớn. Trận đánh đó mang tên "Đánh tham nhũng".

Từ đầu tháng 5, hàng loạt những sự kiện gây chú ý lớn cho dư luận liên tục diễn ra. Vụ việc nào cũng được sự hưởng ứng nhiệt tình và quyết liệt từ mạng xã hội và báo chí nhà nước. Từ việc giải toả Dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm, thất lạc bản đồ quy hoạch Quận 2, phá bỏ Dinh Thượng Thơ 130 năm tuổi để mở rộng Ủy ban Nhân dân Thành phố, cho đến "bỗng nhiên" khơi lại dự án Khu đô thị Thủ Thiêm từ 20 năm trước.

Về cách diễn tiến của vấn đề Thủ Thiêm, cựu Tổng Thư ký tòa soạn báo Thanh Niên, ông Huỳnh Ngọc Chênh nhận thấy trước khi sự việc rộ lên thì đã có vài cá nhân, nhà báo đưa thông tin lên để tạo dư luận, sau đó thì báo chính thống mới đưa tin.

"Những thông tin này cũng được trong Thành ủy cung cấp ra. Chứ không cung cấp ra thì báo chí không nắm được".

Đồng thuận với ý kiến này, nhà báo Trương Duy Nhất nhấn mạnh một chi tiết ông nhận thấy có sự tương quan giữa Thủ Thiêm và Hội nghị Trung ương 7.

"Chuẩn bị kết thúc Hội nghị Trung ương 7 thì tự nhiên những tài liệu mật được tung ra và bắt đầu khơi lại câu chuyện Thủ Thiêm như trước đây khơi câu chuyện Đà Nẵng".

Theo ông, sự sắp xếp cho thời gian ra đời của vấn đề Thủ Thiêm mới chính là cách định hướng dư luận, xem dư luận đồng lòng ủng hộ hướng nào. Và ông cho rằng : "không phải là mục đích hướng dư luận, mà chính là hướng mới của ngọn lửa đang hừng hực chực chờ Thành phố Hồ Chí Minh".

Với nhận định khá bình thản, vốn dĩ đã quá quen thuộc với những sự việc "nóng", có vai trò "hỗ trợ" cho nhau mỗi khi xảy ra trong xã hội và chính trường Việt Nam, cũng qua tin nhắn, ông P.T : "Khi xem 1 trận đấu, dù không có máu cá độ, chúng ta vẫn bị cuốn hút, hồ hởi... Rồi bình luận, rồi ý kiến như người trong cuộc. Đúng người trong cuộc thì đã, đang bán độ mà mình không biết. Vậy đó !".

Hiểu một cách nôm na, cho dù thật sự có định hướng hay chỉ là sự tình cờ ngẫu nhiên, thì người Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với một ma trận dư luận và cơn bão của các vấn đề xã hội. Cơn bão ấy cũng như một trận đấu (theo cách nói của ông P.T), mà mỗi người người dân dù muốn hay không, vẫn phải nhìn, phải nghe, phải sống, phải thở cùng với nó.