 | Tổng quan: | 3249661 |
Bắc Triều Tiên lại loan báo thử nghiệm tên lửa (RFI, 14/12/2019)
Hãng tin chính thức của Bắc Triều Tiên KCNA hôm 14/12/2019, vừa thông báo nước này đã thực hiện một cuộc thử nghiệm mới "có tính chất quyết định" tại bãi phóng tên lửa Sohae. Trong khi đó, đàm phán giữa Bình Nhưỡng với Washington về phi hạt nhân hóa vẫn gặp bế tắc.
Hình ảnh bắn thử tên lửa liên lục địa mới được cho là thực hiện hôm 3/10/2019 do KCNA phổ biến. KCNA VIA KNS / AFP
KCNA trích lời một phát ngôn viên của Học viện Khoa học Quốc phòng Quốc gia khẳng định là cuộc thử nghiệm đã được thực hiện thành công. Phát ngôn viên này nói thêm là thành công về nghiên cứu "sẽ được áp dụng để cải tiến hơn nữa khả năng răn đe hạt nhân chiến lược" của Bắc Triều Tiên. Thông báo nói trên không đưa ra thêm chi tiết nào khác. Vào đầu tháng này, Bình Nhưỡng cũng loan báo đã thực hiện một cuộc thử nghiệm "rất quan trọng" cũng tại bãi phóng Sohae.
Bất mãn vì sau ba cuộc họp thượng đỉnh giữa chủ tịch Kim Jong-un và tổng thống Donald Trump mà các biện pháp trừng phạt vẫn chưa được giảm nhẹ, Bắc Triều Tiên đã tuyên bố sẽ tặng cho Hoa Kỳ một "món quà Giáng Sinh" nếu từ đây đến cuối năm, Washington không có nhân nhượng nào trong cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa với Bình Nhưỡng.
Một số nhà phân tích dự đoán là có thể Bắc Triều Tiên ám chỉ đến việc bắn thử một tên lửa đạn đạo liên lục địa, cho dù việc này bị cấm, chiếu theo các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.
Trong tuần này, Bình Nhưỡng cũng đã chỉ trích việc Washington triệu tập một cuộc họp của Hội Đồng Bảo An về việc Bắc Triều Tiên liên tục bắn thử các tên lửa tầm ngắn.
Cuộc khẩu chiến giữa hai nước cũng đã tái diễn. Tuần trước, thứ trưởng Ngoại Giao Bắc Triều Tiên đã gọi tổng thống Trump là "kẻ lú lẫn", biệt danh mà Bình Nhưỡng vẫn gán cho nguyên thủ quốc gia Mỹ vào lúc mà căng thẳng giữa hai bên lên đến cao độ năm 2017.
Thông báo về vụ "thử nghiệm có tính chất quyết định" tại bãi phóng tên lửa Sohae được đưa ra một ngày sau khi đặc phái viên của Mỹ về Bắc Triều Tiên Stephen Biegun đến Seoul mở chuyến viếng thăm trong 3 ngày.
Thanh Phương
*******************
Triều Tiên lại thử nghiệm tại địa điểm phóng hỏa tiễn, đưa ra cảnh báo tới Mỹ (VOA, 14/12/2019)
Triều Tiên cho biết họ đã thực hiện thành công một cuộc thử nghiệm khác tại một địa điểm phóng vệ tinh, và là cuộc thử nghiệm mới nhất trong loạt những diễn tiến nhằm mục đích "kiềm chế và chế ngự mối đe dọa hạt nhân của Hoa Kỳ", hãng thông tấn nhà nước KCNA đưa tin hôm thứ Bảy.
Cuộc thử nghiệm được tiến hành vào ngày thứ Sáu tại địa điểm phóng vệ tinh Sohae, KCNA cho biết, dẫn lời một phát ngôn viên của Học viện Khoa học Quốc phòng Triều Tiên, mà không nêu rõ hình thức thử nghiệm nào đã diễn ra.
Trong một phát biểu sau đó được KCNA loan tải, Tổng tham mưu trưởng Pak Jong-chon nói rằng các cuộc thử nghiệm được thiết kế để củng cố hệ thống phòng thủ của Triều Tiên bằng cách phát triển vũ khí mới.
"Dữ liệu, kinh nghiệm và công nghệ mới vô giá thu được trong các thử nghiệm nghiên cứu khoa học quốc phòng gần đây sẽ được áp dụng đầy đủ cho việc phát triển một vũ khí chiến lược khác của Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên để kiềm chế và chế ngự một cách đáng tin cậy các mối đe dọa hạt nhân của Hoa Kỳ", ông nói, sử dụng tên viết tắt cho tên chính thức của Triều Tiên là Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên.
Đây là cuộc thử nghiệm thứ hai tại cơ sở Sohae trong khoảng thời gian một tuần.
KCNA Chủ nhật tuần trước nói Triều Tiên đã thực hiện một cuộc thử nghiệm rất quan trọng vào ngày 7/12 tại địa điểm phóng vệ tinh này, một cơ sở thử nghiệm hỏa tiễn mà các quan chức Mỹ từng nói rằng Triều Tiên đã hứa sẽ đóng cửa.
Bản tin của KCNA gọi sự kiện ngày 7/12 là "một cuộc thử nghiệm thành công có tầm quan trọng to lớn". Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên Jeong Keong-doo cho biết đó là cuộc thử nghiệm động cơ.
Các cuộc thử nghiệm được báo cáo diễn ra trước hạn chót cuối năm mà Triều Tiên đã đưa ra cho Mỹ để từ bỏ việc Washington nhất quyết đòi Bình Nhưỡng đơn phương giải trừ hạt nhân.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đầu tư thời gian đáng kể để cố gắng thuyết phục Triều Tiên từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân vốn đã phát triển thành mối đe dọa đối với Mỹ, nhưng có rất ít tiến bộ dù ông Trump đã gặp lãnh tụ Kim Jong-un ba lần.
Bình Nhưỡng đã cảnh báo rằng họ có thể đi một con đường mới trong bối cảnh các cuộc đàm phán với Mỹ bị đình trệ.
Đặc phái viên hàng đầu của Mỹ về Triều Tiên, Stephen Biegun, sẽ đến Seoul vào Chủ nhật để gặp gỡ các quan chức Hàn Quốc.
*****************
Mỹ khuyến cáo Triều Tiên chớ có ‘hành vi khờ khạo’ (VOA, 13/12/2019)
Hoa Kỳ ngày 12/12 khuyến cáo Triều Tiên chớ tái tục ‘hành vi khờ khạo đáng tiếc’ sau khi Bình Nhưỡng khiến quốc tế quan ngại bằng cách đề ra thời hạn chót là trước cuối năm nay Hoa Kỳ phải xem lại cách tiếp cận ngoại giao của họ.
Triều Tiên phóng thử nghiệm tên lửa
Khi được hỏi liệu Mỹ có quan ngại nếu Triều Tiên trở lại thử phi đạn tầm xa, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ David Stilwell nói "Chúng ta từng nghe tới các mối đe dọa".
Bình Nhưỡng thề quyết đi theo con đường mới nếu Mỹ không uyển chuyển hơn nữa trong các cuộc đàm phán hạt nhân đang bế tắc.
Hôm 11/12, Triều Tiên tuyên bố Mỹ không có gì để trao cho Triều Tiên trong các cuộc đàm phán khả dĩ nhằm làm cho Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân và phi đạn, một ngày sau khi Washington nói đã sẵn sàng có bước cụ thể tiến tới một thỏa thuận.
Bình Nhưỡng cũng chỉ trích việc Mỹ triệu tập một cuộc họp ở Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc hôm 11/12, gọi đây là hành động ‘ngu ngốc’ càng khiến cho Bình Nhưỡng có quyết định rõ ràng về con đường phải chọn.
***************
Mỹ sẽ nhân nhượng nếu Bắc Triều Tiên ngừng khiêu khích (RFI, 12/12/2019)
Hoa Kỳ sẵn sàng linh hoạt hơn trong các cuộc đàm phán với Bắc Triều Tiên về vấn đề dỡ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, điều kiện được đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc đưa ra hôm 11/12/2019 là chế độ Bình Nhưỡng phải ngừng mọi hành vi khiêu khích mới.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un giám sát một cuộc thử nghiệm hệ thống tên lửa siêu lớn. Ảnh do KCNA đăng ngày 28/11/2019. KCNA via Reuters
Những bình luận trên được đại sứ Kelly Craft đưa ra tại một phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trong bối cảnh hạn chót đàm phán (cuối năm 2019) do Bình Nhưỡng ấn định đang đến gần và có nhiều dấu hiệu cho thấy Bắc Triều Tiên lại chuẩn bị bắn thử một tên lửa tầm xa.
Theo bà Kelly Craft, Hoa Kỳ "sẵn sàng linh hoạt… và công nhận cần có một thỏa thuận cân bằng, đáp ứng được những quan ngại của tất cả các bên". Nhưng bà nhấn mạnh Washington "không thể tự mình làm được. Bắc Triều Tiên cũng phải đưa ra quyết định khó khăn nhưng táo bạo là làm việc cùng chúng tôi (Mỹ)".
Vừa kêu gọi Bình Nhưỡng hợp tác, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc cũng cảnh báo một vụ thử tên lửa mới chỉ làm phức tạp thêm nỗ lực để tiến hành thỏa thuận mà tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Kim Jong-un đạt được tại thượng đỉnh Singapore tháng 06/2018.
Cho đến nay, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên vẫn chưa đạt được kết quả khả quan. Hai bên vẫn bất đồng về việc xác định Bắc Triều Tiên phải phi hạt nhân hóa đến cấp độ nào để được Washington giảm bớt trừng phạt.
Bình Nhưỡng thường"đánh tiếng" có thể tái thử nghiệm bom hạt nhân và tên lửa liên lục địa (ICBM) nếu Washington không đưa ra những nhân nhượng trong các cuộc đàm phán đang bị bế tắc. Ngày 07/12, Bắc Triều Tiên thông báo đã tiến hành một "vụ thử quan trọng" tại khu thử nghiệm Sohae. Theo Hàn Quốc, đó là một vụ thử "động cơ tên lửa".
Thu Hằng
*******************
Bộ Ngoại giao Triều Tiên đã chỉ trích việc Mỹ triệu tập một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Reuters đưa tin, dẫn lại truyền thông Triều Tiên hôm 12/12.
Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Trump tại một cuộc gặp hồi tháng Sáu.
Tin cho hay, Bình Nhưỡng tuyên bố sẵn sàng đáp trả tương ứng bất kỳ biện pháp nào mà Washington lựa chọn.
"Hoa Kỳ nói về biện pháp tương ứng tại cuộc họp, vì chúng tôi nói chúng tôi không có gì để mất và chúng tôi sẵn sàng đáp trả bất kỳ biện pháp tương ứng nào mà Mỹ lựa chọn", hãng tin nhà nước KCNA đưa tin, dẫn lời một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Triều Tiên.
Xét xử luận tội Tổng thống Trump : Chuyện gì xảy ra kế tiếp ? (VOA, 14/12/2019)
Toàn bộ Hạ viện Hoa Kỳ sẽ biểu quyết về các điều khoản luận tội nhắm vào Tổng thống Donald Trump vào tuần sau sau khi Ủy ban Tư pháp Hạ viện hôm thứ Sáu đề xuất hai điều khoản là lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội.
Tổng thống Donald Trump phát biểu trong một cuộc hội kiến tại Phòng Bầu Dục ở Nhà Trắng, ngày 13 tháng 12, 2019.
Đây là những gì đã diễn ra vào ngày thứ Sáu và có thể sẽ xảy ra trong những ngày tới :
- Thứ Sáu 13/12 : Ủy ban Tư pháp Hạ viện thông qua hai điều khoản luận tội sau một phiên họp tranh cãi gay gắt và một cuộc biểu quyết mang tính đảng phái.
- Thứ Ba 17/12 : Ủy ban Nội quy Hạ viện sẽ xác định các vấn đề như thời lượng tranh luận và thời điểm biểu quyết luận tội.
- Có thể là thứ Tư, 18/12 : Hạ viện dự kiến sẽ luận tội ông Trump, là cuộc biểu quyết luận tội thứ ba trong lịch sử nước Mỹ. Có phần chắc cuộc tranh luận và cuộc biểu quyết sẽ mang tính đảng phái. Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ có thể biểu quyết trái với lập trường của phe họ, nhưng không đủ để gây nguy hiểm cho việc thông qua các điều khoản luận tội. Ông Trump sẽ vẫn tại vị nhưng sẽ chờ một phiên xét xử tại Thượng viện.
Nếu việc luận tội được phê chuẩn, Hạ viện sẽ chọn các nhà lập pháp được gọi là người quản lí để trình bày luận cứ chống lại ông Trump trong phiên xét xử tại Thượng viện. Phe Dân chủ Hạ viện cho biết hầu hết những người quản lí có phần chắc sẽ là thành viên của Ủy ban Tư pháp, và có thể là Ủy ban Tình báo vốn đã dẫn đầu cuộc điều tra luận tội. Dự kiến chức vụ này sẽ được nhiều người săn đón.
Đầu tháng 1/2020
Ông Trump sẽ đối mặt với một phiên xét xử tại Thượng viện để xác định xem ông có nên bị kết tội và bị bãi nhiệm hay không. Lãnh đạo Thượng viện Mitch McConnell dự kiến sẽ thụ lí vụ việc ngay sau khi các nhà lập pháp tái hội họp vào tháng 1. Thượng viện được kiểm soát bởi phe Cộng hòa đồng đảng của ông Trump, phần lớn vẫn bênh vực tổng thống. Sẽ cần một đa số hai phần ba những người có mặt và biểu quyết trong nghị viện 100 thành viên này để kết tội ông Trump.
Chánh thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ John Roberts sẽ làm chủ tọa phiên xét xử, những quản lí của Hạ viện sẽ trình bày luận cứ của họ chống lại ông Trump và đội ngũ pháp lí của tổng thống sẽ phản hồi, với các thượng nghị sĩ là bồi thẩm viên. Một phiên xét xử có thể bao gồm lời khai từ các nhân chứng và một lịch trình làm việc dày đặc mà trong đó các thủ tục tố tụng diễn ra từ sáu ngày tới sáu tuần.
Ông McConnell đã nói rằng Thượng viện có thể lựa chọn giải quyết trong khoảng thời gian ngắn hơn bằng cách biểu quyết về các điều khoản luận tội sau các lập luận mở đầu, bỏ qua lời khai nhân chứng. Nhưng ông McConnell vẫn đang trao đổi với Nhà Trắng về vấn đề này.
Theo Reuters
********************
Truất phế : Tổng thống Donald Trump sẽ bị luận tội (RFI, 14/12/2019)
Nếu không có bất ngờ vào phút chót, tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bị đưa ra luận tội, sau cuộc bỏ phiếu lịch sử tại Hạ Viện tuần tới, do hôm qua 13/12/2019 Ủy ban Tư pháp đã thông qua hai điều khoản cáo buộc ông.
Phiên bỏ phiếu tại Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện thông qua hai điều khoản luận tội tổng thống Donald Trump ngày 13/12/2019. Reuters/Erin Scott
Hai tháng rưỡi sau khi xì-căng-đan Ukraine bùng nổ, Ủy ban Tư pháp Hạ Viện đã kết luận hai tội danh đối với tổng thống Trump là "lạm dụng quyền lực" và "cản trở hoạt động của Quốc Hội". Do phe Dân Chủ chiếm đa số tại Hạ Viện, ông Donald Trump sẽ trở thành vị tổng thống thứ ba trong lịch sử nước Mỹ bị luận tội, sau hai ông Andrew Johnson năm 1868 và Bill Clinton năm 1998.
Nhưng cũng như hai người tiền nhiệm, ông Trump sẽ không bị truất phế vì Thượng viện, nơi quyết định việc này, đang do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Ông Donald Trump tuyên bố việc bỏ phiếu luận tội là "nỗi nhục cho đất nước chúng ta, nhưng lại là điều tốt cho tôi", nhấn mạnh tỉ lệ được lòng dân của ông đang "chạm đến trần".
Nếu thủ tục truất phế có thể để lại một vết đen không phai nhạt cho nhiệm kỳ của tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, ông Donald Trump luôn được phe Cộng hòa và cử tri của ông nhiệt tình ủng hộ.
Thời điểm và cách thức tiến hành thủ tục truất phế ở Thượng viện hiện vẫn chưa rõ. Các nhà lãnh đạo Cộng hòa muốn càng nhanh càng tốt, tuy nhiên tổng thống Donald Trump có lẽ muốn sử dụng thủ tục này như một diễn đàn chính trị.
Thụy My
*****************
Hạ viện thông qua hai điều khoản luận tội Tổng thống Trump (VOA, 14/12/2019)
Một Ủy ban Hạ viện Mỹ do Đảng Dân chủ kiểm soát hôm 13/12 đã đẩy Tổng thống Donald Trump của Đảng Cộng hoà tới bên bờ vực bị luận tội khi ủy ban thông qua hai điều khoản để luận tội ông về những cố gắng nhằm áp lực Ukraine điều tra đối thủ chính trị của mình, cựu Phó Tổng thống Joe Biden.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ biểu quyết thông qua hai điều khoản luận tội chống Tổng thống Trump tại Điện Capitol, Washington DC, ngày 13/12/2019. Reuters/Erin Scott
Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ đã biểu quyết 23 phiếu thuận -17 phiếu chống, thông qua hai điều khoản luận tội Tổng thống Trump về tội lạm dụng quyền lực Tổng thống liên quan tới Ukraine, và tội cản trở các nỗ lực của phe dân chủ trong việc điều tra ông về tội lạm dụng quyền lực.
Nếu toàn thể Hạ viện bỏ phiếu luận tội ông Trump vào tuần tới như trông đợi, thì ông Trump sẽ trở thành vị tổng thống thứ ba trong lịch sử Hoa Kỳ chính thức bị luận tội. Tuy nhiên nguy cơ ông bị truất phế, mất chức Tổng thống được đánh giá là gần bằng số không, bởi vì Thượng viện, do Đảng Cộng hòa chiếm đa số, sẽ có quyết định chung cuộc.
Trong buổi điều trần tại quốc hội thu hút mọi sự chú ý ở thủ đô Washington, Đảng Dân chủ tố cáo Tổng thốngTrump là một mối nguy đối với hiến pháp Hoa Kỳ, phương hại tới an ninh toàn cầu và tìm cách phá hoại tính cách chính đáng của cuộc bầu cử năm 2020 khi ông áp lực Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy điều tra đối thủ Joe Biden trong một cuộc gọi điện thoại hồi tháng Bảy năm nay.
"Hôm nay là một ngày trang trọng và đáng buồn", Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jerry Nadler, một người thuộc Đảng dân chủ, nói. "Lần thứ ba trong hơn một thế kỷ rưỡi, Ủy ban tư pháp Hạ viện đã bỏ phiếu về điều khoản luận tội chống lại Tổng thống".
Nếu chính thức bị luận tội, ông Trump sẽ được đưa lên Thượng viện xét xử vào đầu năm tới, giữa lúc chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử năm 2020 bắt đầu tăng tốc.
Cáo trạng lạm dụng quyền lực chống lại ông Trump còn tố cáo ông đã đóng băng gần 400 triệu USD tiền viện trợ an ninh của Mỹ cho Ukraine, và đề nghị một cuộc họp tại Toà Bạch Ốc để áp lực ông Zelenskiy công khai loan báo sẽ tiến hành điều tra ông Joe Biden và con trai ông, Hunter Biden.
Ông Trump còn đòi Ukraine điều tra một giả thuyết đã bị phơi bày là sai, rằng chính Ukraine, chứ không phải Nga, đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 của Hoa Kỳ.
Điều khoản cản trở công lý được dựa trên lệnh của ông Trump, chỉ thị các quan chức cấp cao đương nhiệm, cũng như các cựu quan chức trong chính phủ ông, chẳng như Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo, không hợp tác với cuộc điều tra luận tội, ngay cả khi phải thách thức trát hầu tòa.
Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa nói ông Trump không làm điều gì sai trái trong cuộc điện đàm với Tổng thống Zelenskiy của Ukraine, và không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy Tổng thống đóng băng viện trợ an ninh cho Ukraine hay mời ông Zelenskiy tới Toà Bạch Ốc để đánh đổi ông bằng lòng làm theo yêu cầu của ông Trump. Đảng Dân chủ phản công với lập luận rằng ông Trump đã ngăn cản, cấm các phụ tá hàng đầu ra làm chứng.
Nếu toàn thể Hạ viện biểu quyết luận tội vào tuần tới, thì ông Trump sẽ là tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ bị luận tội. Tổng thống Bill Clinton của Đảng Dân chủ bị luận tội vào năm 1998 vì đã khai man về mối quan hệ tình dục với một thực tập viên Toà Bạch Ốc, nhưng ông Clinton được tha bổng tại Thượng viện. Tổng thống Andrew Johnson, cũng thuộc Đảng Dân chủ, bị luận tội vào năm 1868 nhưng ông cũng không bị kết án tại Thượng viện.
Cuộc họp thượng đỉnh kỷ niệm 70 năm thành lập Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) vừa kết thúc ở Anh quốc tuần rồi đã có một số điều đáng ngạc nhiên. Mà ngạc nhiên nhất cho Châu Âu là về thái độ của Tổng thống Donald Trump.
Từ trái : Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Anh Boris Johnson trên sân khấu cuộc họp Thượng Đỉnh NATO hôm 4/12/2019 tại Watford, England. (Hình : /Steve Parsons-WPA Pool/Getty Images)
Tổng thống Trump, như tờ New York Times nhận xét, luôn rất thích làm cho các lãnh tụ Châu Âu mất thăng bằng, gây sự với đồng minh, thân thiện với đối thủ, và tạo ra một cuộc chạy đua làm cách nào tốt nhất để đối phó với ông. Nhưng trong giai đoạn gần đây Châu Âu cũng đang trải qua những thay đổi chóng mặt và có vẻ chuyến này Châu Âu đã làm tổng thống mất thăng bằng.
Trước hết là cuộc họp báo với Tổng thống Emmanuel Macron của Pháp. Tổng thống Trump đã ngồi xuống cái ghế nạm vàng kế bên Tổng thống Macron, chuẩn bị cho một điều đã thành một thủ tục ở trên đất nhà của ông ở Tòa Bạch Ốc : Ông nói thao thao bất tuyệt trong khi lãnh tụ ngồi đối diện chỉ còn cách cười gượng gạo trước những câu nói đùa, lời tấn công hay ngay cả sự sỉ nhục.
Nhưng ông Macron đã đổi kịch bản. Khi cuộc họp báo kéo dài 45 phút ở tư dinh Đại sứ Hoa Kỳ ở Luân Đôn kết thúc, ông Tổng thống Pháp đã đạt được một điều hiếm có, lật ngược lại vai trò, đặt tổng thống vào thế thủ về viễn ảnh của ông cho NATO và về cách ông giải quyết cuộc tranh chấp quân sự liên quan đến Thổ Nhĩ Kỳ. Đã có một lúc ông Macron gạt phắt sang một bên sự cố gắng nói đùa của tổng thống. Nhướng mình sang phía ông Macron, ông Trump hỏi : "Liệu ông có muốn vài tay súng ISIS tử tế không ?". Và rồi sau khi nói "nhiều" tay súng này đến từ Pháp, Tổng thống Trump tiếp "Tôi có thể tặng họ cho ông".
Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại cuộc hội kiến ở Winfield House, London vào ngày 3/10/2019. (Hình : Ludovic /Getty Images)
Ông Macron, ngồi ở mép ghế, tay nắm chặt trên đùi, trả lời "Hãy nghiêm chỉnh. Số rất lớn những tay súng ở hiện trường là những tay súng đến từ Syria, từ Iraq". Tổng thống Trump không có câu trả lời.
Giây phút đầy kịch tính này đã làm nổi bật một liên hệ vốn đã từng là một ôm hôn kéo dài, phủi bụi trên ve áo, và cú bắt tay đến nổi gân đã biến dạng trước những chia rẽ từ khủng bố đến chính sách mậu dịch. Lần này, sự suy đồi trong liên hệ xảy ra trước ống kính truyền hình.
Tiến sĩ Heather Conley, Giám đốc chương trình Châu Âu của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington giải thích "Tổng thống Trump không thích đối đầu trực diện và không biết làm sao để phản ứng khi mình là nạn nhân. Ông Macron hiểu điều đó. Ông quyết định cách phòng thủ tốt nhất là tấn công".
Trước đó trong ngày, tổng thống, một người thích tuyên bố tùy hứng, đã giữ kẽ không nhảy vào cuộc bầu cử ở Anh đang sắp xảy ra. Hẳn là ông bực bội lắm nhưng với khuyến cáo của Thủ tướng Boris Johnson bên tai, ông rất kiềm chế, chỉ nói là ông Johnson sẽ là một thủ tướng tốt.
Đối với tổng thống vốn tự hào là mình là "Kẻ gây rối vĩ đại", đây quả là một sự đổi chiều đáng kinh ngạc, và là một sự thay đổi tình hình ở Châu Âu – với một vị tổng thống Pháp đầy tham vọng, một thủ tướng "vịt què" ở Đức và một thủ tướng dân túy đang đòi ly khai ở Anh – đã làm thay đổi những tính toán của tổng thống.
Hiện nay, ông Macron đã thay thế Thủ tướng Angela Merkel của Đức là đối thủ chính của Tổng thống Trump ở Châu Âu. Điều mỉa mai là những lời bình luận gần đây của Tổng thống Pháp là NATO đã quá mệt mỏi và đang chơi vơi về chiến thuật – hay trong một tình trạng "hoại não" như ông đã nói trong bài phỏng vấn với tờ The Economist hôm tháng rồi – đã làm cả ông Trump lẫn bà Merkel tức giận, khiến trong giây lát hai người đã là đồng minh.
Riêng về ông Johnson, đồng minh tự nhiên nhất của ông ở Châu Âu, tổng thống đã gần như là công khai bực tức khi ông cố tìm cách tránh không dính đến cuộc tổng tuyển cử vào ngày 12/12 tới đây. "Tôi không muốn làm cho mọi sự phức tạp hơn", ông nói, trong một sự công nhận miễn cưỡng là ông đã không được bao nhiêu người dân Anh thích khiến nếu ông lên tiếng ủng hộ ông Johnson thì chỉ làm hại ông Johnson.
Bình Nhưỡng dồn dập thử tên lửa : Thùng rỗng kêu to ? (RFI, 09/12/2019)
Bình Nhưỡng thông báo chiều ngày 07/12/2019 đã tiến hành một vụ "thử nghiệm rất quan trọng" từ căn cứ Sohae. Vụ việc diễn ra đúng vào lúc tại Washington tổng thống Mỹ tuyên bố với báo chí ông có "quan hệ rất tốt với Kim Jong-un".
Vụ thử nghiệm tên lửa của Bắc Triều Tiên được phát trên truyền hình Hàn Quốc, ngày 28/11/2019. Reuters/Kim Hong-Ji
Bắc Triều Tiên đã gia hạn cho Hoa Kỳ đến "cuối năm" để nối lại đàm phán. Càng gần đến hạn định này Bình Nhưỡng càng dồn dập cho thử tên lửa. Qua các đòn diễu võ dương oai đó, phải chăng chế độ Kim Jong-un muốn che đậy hai nhược điểm lớn : quân sự và kinh tế ?
Trên báo The Diplomat ngày 04/12/2019, nhà nghiên cứu Liang Tuang Nah, thuộc Trung tâm Nghiên cứu về Quốc phòng và Chiến lược Đại học Công nghệ Nanyang-Singapore đặt câu hỏi "Có gì đằng sau việc Bắc Triều Tiên thử tên lửa ?".
Tác giả điểm lại : từ tháng 5 cho đến ngày 28/11/2019 Bắc Triều Tiên đã thử 13 quả tên lửa. Hành động này nhằm thể hiện bất bình về các biện pháp trừng phạt kinh tế của cộng đồng quốc tế. Lệnh cấm vận chính thức được ban hành từ năm 2016. Tới nay, Bình Nhưỡng luôn xem việc giảm nhẹ các biện pháp cấm vận là một điều thiết yếu để đổi lấy tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Chính ông Kim Jong-un từng đề ra thời hạn "cuối năm 2019" để đàm phán với Mỹ. Do vậy theo nhà nghiên cứu Liang Tuang Nah, Bắc Triều Tiên tăng tốc các vụ thử tên lửa nhằm nhắc nhở Hoa Kỳ rằng chớ nên xem nhẹ "tối hậu thư" của Bình Nhưỡng.
Nhưng bên cạnh yếu tố chính trị vừa nêu, hai yếu tố quân sự và kinh tế cũng quan trọng không kém. Về khả năng quân sự, nhiều chuyên gia cho rằng, Bình Nhưỡng đang thử nghiệm một số các loại tên lửa đời mới khá lợi hại. Trong số này phải kể đến loại tên lửa đạn đạo tầm ngắn KN-25 vừa nhẹ, vừa có khả năng linh động cao. Với tầm bắn 380 cây số, KN-25 có khả năng bắn chận đủ loại tên lửa xuất phát từ Hàn Quốc mà không cần phải dùng tới loại tên lửa tầm trung như Rodong1 hay Hwasong7. Bình Nhưỡng làm chủ loại vũ khí lợi hại này sẽ là một thách thức đối với giới quân sự Mỹ và Hàn Quốc.
Tuy nhiên hệ thống phòng thủ của Bắc Triều Tiên có nhiều lỗ hổng. Tác giả bài báo trên The Diplomat nói đến "thế yếu" của cỗ máy quân sự tại quốc gia này. Việc Bình Nhưỡng phát triển vũ khí hạt nhân, cho thử nghiệm hàng loạt các loại tên lửa, không che giấu được một điều : đó là sự yếu kém của quân đội Bắc Triều Tiên. Cả trên không, trên biển và trên bộ, các chương trình tập huấn thường bị hủy bỏ, khi thì do thiếu xăng, lúc thì do trang thiết bị lỗi thời...
Vậy phải chăng Bắc Triều Tiên dồn nỗ lực phát triển vũ khí đạn đạo và hạt nhân để che đậy và bù đắp lại với những yếu kém của quân đội truyền thống ? Nhà nghiên cứu Liang Tuang Nah, đại học Singapore cho rằng, vũ khí hạt nhân và tên lửa chứng minh về khả năng răn đe của Bình Nhưỡng và qua đó bảo đảm cho chế độ Kim Jong-un một chỗ đứng trên bàn cờ quốc tế.
Thế còn về kinh tế ? Tác giả bài báo cũng tin rằng, đây là động cơ thứ nhì ít nhiều liên quan trực tiếp đến chương trình phát triển hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Có điều Bình Nhưỡng đủ khôn ngoan để không vượt quá lằn răn đỏ để tránh lãnh thêm các biện pháp trừng phạt của cộng đồng quốc tế. Có nghĩa là chỉ dừng lại ở việc thử tên lửa tầm ngắn. Dường như cộng đồng quốc tế có một sự khoan dung nào đó với chế độ của Kim Jong-un, nếu Bắc Triều Tiên không thử tên lửa tầm xa.
Trong những điều kiện đó, tác giả bài viết trên tờ báo Nhật, The Diplomat, Liang Tuang Nah, tin rằng trong năm 2020 Bắc Triều Tiên sẽ tiếp tục đều đặn thử tên lửa và thử nghiệm các loại vũ khí mới để nắn gân quốc tế. Kịch bản tệ nhất vẫn có thể xảy ra.
Thanh Hà
******************
Tổng thống Donald Trump hôm 8/12 nói rằng lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un có nguy cơ đánh mất "tất cả" nếu tái tục các hành động mang tính thù nghịch, theo Reuters.
Lãnh đạo Triều Tiên và Mỹ trong cuộc gặp hồi tháng Sáu.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng nói rằng Triều Tiên phải phi hạt nhân hóa, sau khi Bình Nhưỡng tuyên bố đã thực hiện một vụ "thử nghiệm thành công rất quan trọng".
"Ông Kim Jong-un quá thông minh và có quá nhiều thứ để mất, thực sự là mất tất cả, nếu ông ấy hành động một cách thù nghịch", ông Trump nói.
"Ông ấy đã ký Thỏa thuận Phi hạt nhân vững mạnh với tôi ở Singapore", ông Trump nói thêm trên Twitter, ám chỉ hội nghị thượng đỉnh đầu tiên với ông Kim ở Singapore năm 2018.
Ông Trump nói tiếp : "Ông ấy không muốn loại bỏ mối quan hệ với Tổng thống Mỹ hoặc can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11".
Hãng tin nhà nước KCNA đưa tin, Triều Tiên đã thực hiện một cuộc thử nghiệm "rất quan trọng" tại địa điểm phóng vệ tinh Sohae, nơi mà quan chức Mỹ từng nói rằng Bình Nhưỡng đã cam kết đóng cửa.
*******************
Tổng thống Donald Trump hôm 7/12 nói rằng ông không nghĩ lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un muốn can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm tới, theo Reuters.
Tổng thống Trump hôm 6/12.
Theo hãng tin Anh, ông Trump nói rằng ông sẽ ngạc nhiên nếu Bình Nhưỡng hành động một cách thù nghịch.
Ông Trump nói như vậy với phóng viên sau khi đại sứ Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc nói rằng vấn đề phi hạt nhân hóa không còn nằm trên bàn đàm phán với Mỹ.
"Tôi sẽ ngạc nhiên nếu Triều Tiên hành động một cách thù nghịch", ông Trump nói tại Nhà Trắng trước khi rời đi để tới Florida.
"Ông ấy biết là tôi có một cuộc bầu cử sắp tới. Tôi không nghĩ ông ấy muốn can thiệp chuyện đó, nhưng chúng ta sẽ phải chờ xem", Tổng thống Mỹ nói thêm.
"Tôi nghĩ ông ấy muốn chứng kiến một điều gì đó xảy ra. Mối quan hệ rất tốt đẹp, nhưng có một sự thù nghịch nào đó, không còn nghi ngờ gì nữa".
*****************
Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc : ‘Hiện không cần đàm phán phi hạt nhân hóa với Mỹ’ (VOA, 08/12/2019)
Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc cho biết hôm thứ Bảy 7/12 rằng vấn đề phi hạt nhân hóa giờ không còn nằm trên bàn đàm phán với Hoa Kỳ, và các cuộc đàm phán kéo dài với Washington là không cần thiết.
Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc Kim Song, New York, tháng 5/2019
Phát biểu của Đại sứ Kim Song dường như còn đi xa hơn cả cảnh báo trước đó của Triều Tiên rằng các cuộc thương thảo liên quan đến chương trình vũ khí hạt nhân của nước này, là trọng tâm trong việc Mỹ can dự với Triều Tiên trong hai năm qua, có thể phải bị đưa ra khỏi bàn đàm phán do Washington từ chối nhân nhượng.
Ông Kim nói trong một tuyên bố rằng "đối thoại bền bỉ và thực chất" mà Hoa Kỳ theo đuổi thực ra chỉ là một mánh khóe "tiết kiệm thời gian" để phù hợp với chương trình nghị sự chính trị trong nước, hàm ý nói đến nỗ lực tái tranh cử của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào năm 2020.
"Chúng tôi không cần phải có các cuộc đàm phán kéo dài với Hoa Kỳ, và phi hạt nhân hóa đã ra bị bỏ khỏi bàn đàm phán", ông Kim nói trong tuyên bố gửi cho Reuters.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị đưa ra bình luận.
Theo Reuters
Bình Nhưỡng sợ Donald Trump "lẩm cẩm" gây chiến (RFI, 06/12/2019)
Bình Nhưỡng lại dùng lời lẽ thóa mạ tổng thống Mỹ sau khi bị trả đũa. Thứ trưởng Ngoại Giao Bắc Triều Tiên Choe Son Hui cho là những lời đe dọa của tổng thống Donald Trump tấn công Bắc Triều Tiên là một "thách thức rất nguy hiểm" do "bệnh già lú lẫn".
Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Kim Jong Un tại khu phi quân sự Bàn Môn Điếm, Hàn Quốc, ngày 30/06/2019. Reuters/Kevin Lamarque/
Liệu quan hệ Mỹ - Triều có đứng trước viễn cảnh trở lại thời kỳ đấu khẩu và thóa mạ tiền thượng đỉnh Singapore 2017 hay không ?
Theo KCNA, trong một phản ứng tức giận hôm thứ Năm 05/12/2019, thứ trưởng Ngoại Giao Bắc Triều Tiên Choe Son Hui cáo buộc tổng thống Donald Trump "thiếu kính trọng lãnh đạo tối cao" khi nhắc lại biệt danh "kẻ thích bấm nút" mà chủ nhân Nhà Trắng từng gán cho chủ tịch Bắc Triều Tiên.
Một ngày trước đó, Bình Nhưỡng đặt điều kiện buộc Washington đến "trước cuối năm nay", phải quyết định nhượng bộ nếu muốn Bắc Triều Tiên đàm phán về hạt nhân.
Tham dự thượng đỉnh NATO tại Luân Đôn, tổng thống Donald Trump kêu gọi Bắc Triều Tiên và lãnh đạo Kim Jong Un "tôn trọng lời cam kết phi hạt nhân hóa, nếu không Washington có thể dùng vũ lực nếu cần". Ông tuyên bố thêm : rõ ràng Kim là người thích phóng tên lửa cho nên tôi gọi là "rocket man".
Tuyên bố trên đây làm Bình Nhưỡng phẫn nộ. Theo AFP, tham mưu trưởng quân đội Bắc Triều Tiên Park Jong Chon lên tiếng đầu tiên, đe dọa "sẽ dùng biện pháp mạnh đáp trả tương xứng". Tiếp theo là lời lăng nhục của thứ trưởng Ngoại Giao Choe Son Hui khi bà ám chỉ tuổi già của vị tổng thống 73 tuổi.
Tuy nhiên, theo phân tích của hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap, thứ trưởng Bắc Triều Tiên dường như vẫn muốn duy trì đối thoại khi lưu ý tổng thống Mỹ : lãnh đạo Kim không bao giờ dùng lời lẽ nặng nề như thế với tổng thống Donald Trump.
Tú Anh
'Trump là 'món quà chiến lược' và 'tài sản lớn nhất' của Bắc Kinh ? (BBC, 05/12/2019)
Ông Trump quảng cáo mình là tổng thống Mỹ đầu tiên có thái độ cứng rắn với Trung Quốc, trong khi nhiều học giả và phân tích gia lại cho rằng tính cách và chính sách của ông rất có lợi cho Bắc Kinh.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong một cuộc gặp gỡ bên ngoài Đại Lễ đường Nhân dân tại Bắc Kinh năm 2017
Adam Ni, nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Macquarie ở Sydney, Australia, nhận định trong bài "Trump is a strategic gift for Beijing" :
"Trump là một món quà chiến lược cho Bắc Kinh. Ông đang làm suy yếu vị thế quốc tế và sự đoàn kết của Hoa Kỳ vào thời điểm quan trọng, khi nước này rất cần tập trung vào các thách thức chính, trong đó có thách thức Trung Quốc".
Tác giả Adam Ni lập luận rằng "trong khi Trump thách thức an ninh kinh tế và lợi ích khu vực của Trung Quốc, ông đã thất bại trong việc đưa ra một chiến lược hiệu quả để cạnh tranh lâu dài với nước này".
'Món quà chiến lược'
Ông Trump phát biểu trước binh lính Hàn Quốc tại căn cứ quân sự ở nam Seoul 30/6/2019.
Theo Adam Ni ông Trump tạo lợi thế chiến lược cho Bắc Kinh trong bốn lãnh vực : An ninh khu vực, thương mại, cạnh tranh chiến lược và hệ thống chính trị.
"Về an ninh khu vực, cách tiếp cận hẹp hòi và hẹp lòng "Nước Mỹ trên hết" của chính quyền Trump đối với các vấn đề quốc tế đang làm xói mòn vị thế lãnh đạo của Hoa Kỳ, mở ra không gian cho Bắc Kinh". Adam Ni bình luận.
"Các quyết định như triển khai tên lửa mới tới Châu Á và giúp Đài Loan hỗ trợ nhiều hơn khiến Bắc Kinh lo lắng. Nhưng Trump cũng đang làm suy yếu hệ thống liên minh và uy tín của Mỹ trong khu vực, bằng cách gây sức ép buộc Nhật Bản và Hàn Quốc phải trả nhiều tiền hơn cho quân đội Mỹ đóng tại các quốc gia này và nhắm vào các đồng minh này trong các biện pháp bảo hộ thương mại. Những điều này gây hậu quả sâu sắc trong khả năng cạnh tranh với Trung Quốc của Mỹ trong những năm tới".
Về thương mại, Adam Ni vạch ra ràng nhiều thành phần quan trọng trong nước Mỹ (như nông dân) đang phải vật lộn với chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Áp lực chính trị từ quá trình luận tội làm tăng thêm áp lực cho Trump phải tìm lấy một thỏa thuận với Bắc Kinh và tuyên bố "chiến thắng".
Về cạnh tranh chiến lược dài hạn, tác giả Adam Ni viết :
"Các chính sách của Mỹ, bao gồm với Iran, Nga và Triều Tiên, đang tạo ra tiềm năng cho sự chuyển hướng chiến lược. Cuộc phiêu lưu của Hoa Kỳ ở Trung Đông sau biến cố 911 là một bước ngoặt chiến lược tạo nhiều bất lợi. Hoa Kỳ không thể có thêm hớ hênh khác khi đối mặt với sự trỗi dậy của Bắc Kinh. Chắc chắn một điều là Trump đã không cho thấy ông có khả năng lãnh đạo và trí tưởng tượng cần có để giải quyết thách thức Trung Quốc, và một kế hoạch hiệu quả cho cạnh tranh chiến lược vẫn chưa thành hiện thực".
Mặt khác, phân hóa chính trị trầm trọng tại Mỹ dưới thời ông Trump được Adam Ni đánh giá là đã cho Bắc Kinh một cơ hội bằng vàng :
"Ở một mức độ sâu sắc hơn, vượt ra khỏi lợi ích trước mắt, quy trình luận tội và rối loạn của hệ thống chính trị Hoa Kỳ được các nhà lãnh đạo của đảng Cộng sản Trung Quốc xem là thất bại của nền dân chủ kiểu phương Tây. Các giá trị tự do, kiểm tra và cân bằng, và phương tiện truyền thông tự do được coi là nguồn bất ổn hơn là sức mạnh. Từ quan điểm của Bắc Kinh, các cuộc biểu tình chống chính phủ hàng loạt đang diễn ra ở Hong Kong là một sự khẳng định sống động về điều này".
'Tài sản tốt nhất'
Trang Foreign Policy, trong khi đó, trích lời Yan Xuetong, một trong những nhà tư tưởng chiến lược quan trọng nhất của Trung Quốc trong bài xã luận "Trump is Beijing's best asset" :
"Ông Trump, qua việc phân cực chính trị nội địa Hoa Kỳ, làm tổn hại uy tín quốc tế và tư thế lãnh đạo toàn cầu từ trước đến giờ của Washington, và phá hoại các thỏa thuận liên minh lâu dài, tạo cho cho Bắc Kinh một cơ hội chiến lược lớn nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh".
Dĩ nhiên không phải ai cũng đồng ý với nhận xét của nhà tư tưởng Yan Xuetong.
Giới ủng hộ Trump sẽ nói rằng ông Trump đã khơi mào một cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh, cấm Huawei được vào mạng 5G của Hoa Kỳ và gần đây đã hạn chế visa cho các thành viên Đảng Cộng sản Trung Quốc liên quan đến việc tống giam hàng triệu người Hồi giáo ở Tân Cương.
Ho sẽ lập luận rằng đây rõ ràng là những thái độ hết sức cứng rắn với Bắc Kinh. Vậy tại sao những chuyên gia này lại cho rằng sự hiện diện của Donald Trump tại Nhà Trắng là điều có lợi Trung Quốc ?
Paul Haenle và Sam Bresnick, đồng tác giả của bài xã luận trên Foreign Policy, giải thích :
"Đối với Bắc Kinh, nhược điểm của Trump quan trọng hơn những hành động phô trương của ông. Trong nhiều cuộc thảo luận riêng với các quan chức chính phủ và học giả Trung Quốc, chúng tôi thấy rằng ngày càng nhiều người trong số họ đang mong cho Trump tái đắc cử năm tới".
"Vào thời điểm ảnh hưởng chính trị và khả năng quân sự của Trung Quốc đang tăng lên, những người này cho rằng bất kể những tuyên bố hung hăng, Trump đã dành cho Bắc Kinh một không gian để mở rộng ảnh hưởng trên khắp Châu Á. Quan trọng hơn nữa là Trump đã làm suy yếu một cách toàn diện thế lãnh đạo toàn cầu của Washington. Nhiều người trong giới trí thức Trung Quốc kết luận rằng các chính sách của Trump là chiến lược rất tốt cho Trung Quốc về lâu về dài.'
Viết rằng "những nhà tư tưởng Trung Quốc coi Trump là một con chó sủa to nhưng ít cắn", hai tác giả Paul Haenle và Sam Bresnick nhắc lại việc ngay sau cuộc bầu cử năm 2016 ông Trump đã thử thách sự kiên nhẫn của Bắc Kinh khi có cuộc điện đàm với Tổng thống Đài Loan Tsai Ing-Wen, việc mà Bắc Kinh cho là vi phạm chính sách của 'Một Trung Quốc' :
"'Lúc ấy Trump công khai đặt câu hỏi liệu ông có nên tuân thủ chính sách này không. Thế nhưng ngay sau đó ông cũng nói sẽ phải hội ý với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước khi có cuộc gọi điện khác với Tsai. Hiện giờ, mặc dù chính quyền Mỹ đã bật đèn xanh việc bán một số vũ khí cho Đài Loan, nhưng việc Trump có hỗ trợ Đài Loan khi Bắc Kinh tấn công hay không là điều vẫn còn đáng nghi ngờ, đặc biệt là với thái độ hám lợi của ông đối với sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ".
Paul Haenle và Sam Bresnick khẳng định rằng Trump gây nhiều tổn hại cho các thể chế và cơ chế quản trị toàn cầu đã giúp Hoa Kỳ trở thành siêu cường ưu việt của thế giới :
"Bắc Kinh đã được lợi đáng kể từ nhiệm kỳ của Trump. Chính quyền Trump đã bỏ việc sử dụng các tòa án của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong việc kiện tụng các khiếu nại thương mại và đã chặn các cuộc bổ nhiệm vào Cơ quan phúc thẩm của tổ chức".
"Những hành động này không chỉ cản trở hệ thống giải quyết tranh chấp thương mại quan trọng nhất của thế giới mà còn thúc đẩy các quốc gia khác xem thường luật pháp quốc tế".
"Trong khi Trump đang hủy bỏ các hiệp định thương mại hợp tác vốn là trung tâm của chính sách kinh tế quốc tế của Hoa Kỳ thì Bắc Kinh đang trong giai đoạn đàm phán cuối cho Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực, một thỏa thuận sẽ ràng buộc Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Mới Zealand, và 10 Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á thành một khối thương mại lớn nhất thế giới". Paul Haenle và Sam Bresnick viết.
Họ kết luận :
"Nếu thỏa thuận này được ký kết, Hoa Kỳ sẽ bị loại khỏi hai thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất toàn cầu, một là Thỏa thuận Toàn diện và Tiến bộ về Quan hệ Đối tác xuyên Thái Bình Dương, được đàm phán giữa 11 quốc gia tham gia đàm phán thỏa thuận Đối tác xuyên Thái Bình Dương ban đầu".
Nếu học giả Bắc Kinh mong cho Donald Trump được tái đắc cử, vì cho rằng sự có mặt của ông trong Nhà Trắng có lợi cho Trung Quốc, thì giới ủng hộ Trump cũng mong ông được trị vị thêm bốn năm nữa, nhưng với một lý do hoàn toàn trái ngược.
Những người ủng hộ Trump tin rằng chỉ ông mới "trị được" Trung Quốc, và ông là vị tổng thống thay đổi chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ với nước này.
Sự thật không phải như vậy.
Thái độ của Hoa Ký về Trung Quốc đã có một sự thay đổi tiêu cực rất rõ rệt tại Mỹ từ cuối năm 2015, và điều quan trọng không phải ai cũng nhận ra là sự thay đổi này có từ trước khi ông Trump đến Nhà Trắng.
Daniel Kliman, cựu cố vấn cấp cao của bộ quốc phòng Mỹ, được tác giả David Grossman, trong bài "Mỹ muốn gì từ Trung Quốc ? Và thế cờ chót của Mỹ là gì ?" nói :
"Tôi nghĩ rằng nếu bà Hillary Clinton, hoặc một thành viên đảng Dân chủ khác, hoặc đảng Cộng hòa khác lên làm tổng thống vào năm 2016, bạn sẽ thấy bước ngoặt sắc nét này.'
Không phải học giả Trung Quốc nào cũng mong Donald Trump tái đắc cử.
"Phải nói cho rõ, không phải mọi học giả hay quan chức Trung Quốc mà chúng tôi đã tiếp xúc đều muốn thấy Trump tại chức thêm bốn năm nữa. Một số người, chẳng hạn như giáo sư Đại học Quan hệ Quốc tế Da Wei, lập luận rằng Trump làm hại cho cả lợi ích của Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ và có thể dẫn đến một trật tự quốc tế bị xâm phạm sâu sắc cũng như làm sự trỗi dậy của Bắc Kinh phức tạp thêm". Paul Haenle và Sam Bresnick viết.
****************
Bình Nhưỡng cảnh cáo Mỹ đưa hồ sơ nhân quyền Bắc Triều Tiên ra trước Liên Hiệp Quốc (RFI, 05/12/2019)
Chính quyền Bình Nhưỡng vào hôm 04/12/2019 đã cảnh cáo là căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sẽ gia tăng và tình hình sẽ trở nên tồi tệ trở lại nếu Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về tình trạng nhân quyền tại Bắc Triều Tiên.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (áo trắng) thăm vị trí phòng thủ ở Changrindo, biên giới phía tây Bắc Triều Tiên, ngày 25/11/2019. KCNA via Reuters
Trong một lá thư gửi 14 thành viên khác trong Hội đồng Bảo an, đại sứ Bắc Triều Tiên bên cạnh Liên Hiệp Quốc Kim Song, đã cho biết là Bình Nhưỡng sẽ coi bất kỳ một cuộc họp nào của Hội đồng Bảo an về nhân quyền Bắc Triều Tiên là một "hành vi khiêu khích nghiêm trọng khác" bắt nguồn từ "chính sách thù địch" của Hoa Kỳ.
Theo ông Kim Song, Bắc Triều Tiên "sẽ đáp trả mạnh mẽ cho đến cùng", và Mỹ cũng như các nước có liên can "sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn".
Hoa Kỳ giữ chức chủ tịch Hội đồng Bảo an trong tháng này, và theo các nhà ngoại giao, chính quyền Trump đang lên kế hoạch cho một cuộc họp bàn về tình hình nhân quyền của Bắc Triều Tiên, có thể là vào ngày 10 tháng 12.
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc từng thảo luận về tình hình nhân quyền Bắc Triều Tiên từ 2014 đến 2017, nhưng đã không đề cập đến vấn đề này vào năm 2018.
Liên Hiệp Quốc lo ngại về tình hình bán đảo Triều Tiên
Liên Hiệp Quốc đang rất quan ngại về tình hình Bắc Triều Tiên trong tháng 12 này vì cánh cửa đối thoại Washington – Bình Nhưỡng mở ra từ cuộc họp thượng đỉnh tháng 6/2018 sẽ khép lại vào tháng này. Từ New York, Carrie Nooten phân tích :
Căng thẳng tăng lên ở bán đảo Triều Tiên. Kim Jong-un đã cho thấy điều đó ngay từ thứ Năm tuần trước nhân ngày lễ Tạ Ơn – Thanksgiving- ở Mỹ, khi cho bắn hỏa tiễn đạn đạo. Đó là lần bắn thứ 13 kể từ tháng Năm, vi phạm hoàn toàn nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.
Hôm thứ Ba vừa qua, Bình Nhưỡng lại tiếp tục làm căng, thông báo là Mỹ nên tự quyết định "chọn quà Giáng Sinh của mình", một lời đe dọa khá rõ ràng.
Đại diện Anh Quốc tại Liên Hiệp Quốc, Karen Pierce, đã mỉa mai : Món quà Giáng Sinh tốt, là tất cả các hành động đều phải tiến đến việc phi hạt nhân hóa thật sự và kiểm chứng được. Nhưng tôi thấy là thái độ của Bắc Triều Tiên cho đến giờ được biểu hiện bằng việc gia tăng bắn hỏa tiễn và vi phạm (nghị quyết Liên Hiệp Quốc).
Sáu quốc gia Châu Âu ở Hội đồng Bảo an đã lên án thái độ khiêu khích của Bắc Triều Tiên với các vụ liên tục bắn hỏa tiễn đạn đạo. Họ nhấn mạnh là Bắc Triều Tiên vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân và e ngại là bế tắc hiện nay giữa Washington và Bình Nhưỡng khiến Bắc Triều Tiên lại bị cô lập với khả năng nước này tiếp tục thử nghiệm hạt nhân hay thử tên lửa tầm xa.
Bình Nhưỡng dọa sẵn sàng đáp trả Mỹ về quân sự
Không chỉ làm căng với Mỹ trên vấn đề nhân quyền, Bình Nhưỡng lại có tuyên bố hung hăng trong lãnh vực quân sự. Hôm qua, một viên tướng Bắc Triều Tiên đã cảnh cáo rằng nếu Mỹ dùng sức mạnh quân sự đối với Bình Nhưỡng, thì sẽ gặp phải một phản ứng đáp trả "tương ứng ở mọi cấp độ".
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 03/12 đã cho biết là khả năng dùng biện pháp quân sự đối với Bắc Triều Tiên vẫn hiện hữu. Một hôm sau, theo hãng tin KCNA, tướng Pak Jong-chon, tổng tham mưu trưởng quân đội Bắc Triều Tiên cho biết ông "rất thất vọng" trước những bình luận của ông Trump, và nói thêm rằng :
"Việc sử dụng lực lượng vũ trang không phải là đặc quyền của riêng Mỹ… Nếu Mỹ sử dụng bất kỳ lực lượng vũ trang nào chống lại Cộng Hòa Nhân Dân Triều Tiên, chúng tôi cũng sẽ có những hành động tương ứng kịp thời ở mọi cấp độ".
Mai Vân
*****************
Bắc Triều Tiên họp hội nghị bất thường cuối tháng 12 (RFI, 04/12/2019)
Kim Jong-un cưỡi ngựa lên núi thiêng Paektu hôm 04/12/2019, cùng lúc với việc chế độ Bắc Triều Tiên quyết định họp hội nghị đảng Lao Động vào cuối tháng 12. Nhiều khả năng Bình Nhưỡng sẽ thay đổi chính sách với Mỹ trong đàm phán giải trừ hạt nhân.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (đi đầu) cưỡi ngựa lên núi thiêng Paektu, Ryanggang. (Ảnh do KCNA công bố ngày 04/12/2019) KCNA via Reuters
Hãng tin Hàn Quốc Yonhap dẫn lại truyền thông miền Bắc, theo đó, đảng Lao Động cầm quyền sẽ họp hội nghị trung ương thứ 5, khóa VII, để "thảo luận và quyết định một số vấn đề hệ trọng". Theo giới quan sát, cuộc họp đầu tiên kể từ 8 tháng đến nay sẽ phải tập trung vào việc điều chỉnh chiến lược của Bình Nhưỡng trong lúc các đàm phán với Hoa Kỳ về hồ sơ hạt nhân, rơi vào bế tắc, đặc biệt kể từ sau thất bại tại thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên lần thứ hai tại Hà Nội, cuối tháng 2/2019.
Trong phiên họp của đảng cầm quyền Bắc Triều Tiên hồi tháng 4/2019, lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã hối thúc Mỹ đề ra các giải pháp khả thi, trước cuối năm nay và đe dọa sẽ chọn "một con đường khác", nếu Washington không thực hiện việc này.
Sau cuộc gặp bất ngờ Trump – Kim tại Bàn Môn Điếm hồi tháng 6, hai bên nối lại đàm phán ở cấp thấp vào tháng 10, nhưng một lần nữa không thu hẹp được bất đồng.
Hãng tin Reuters chú ý đến việc ông Kim Jong-un lên núi thiêng Paektu (còn gọi là núi Trường Bạch) lần thứ hai trong vòng hơn hai tuần lễ, lần này cùng với các thành viên ban lãnh đạo Bắc Triều Tiên. Hãng tin Nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA khẳng định chuyến đi nhằm thổi bùng lên "tinh thần cách mạng" của nhân dân.
Hôm qua, tổng thống Mỹ để ngỏ khả năng Hoa Kỳ sử dụng sức mạnh quân sự chống lại chế độ Bình Nhưỡng, sau khi Bắc Triều Tiên cảnh báo thời điểm "tối hậu thư" đang đến gần. Bình Nhưỡng có nhiều khả năng nối lại việc thử tên lửa liên lục địa hoặc bom nguyên tử, như trước đây. Các vụ thử từng khiến căng thẳng khu vực dâng cao, dẫn đến nhiều trừng phạt nghiêm khắc của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Trọng Thành
Tổng thống Trump có thể phủ quyết dự luật nhân quyền cho Hong Kong (RFA, 22/11/2019)
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm 22/11 nói ông có thể sẽ phủ quyết dự luật nhân quyền cho Hong Kong vừa được Quốc hội Mỹ thông qua.
Hình minh họa. Tổng thống Mỹ Donald Trump - AFP
Trả lời phỏng vấn chương trình truyền hình Fox & Friends của Mỹ, Tổng thống Trump nói ông đang cân bằng các quyền lợi cạnh tranh trong mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc.
"Chúng ta phải sát cánh cùng Hong Kong, nhưng tôi cũng phải đứng cùng với Chủ tịch Tập Cận Bình, ông ấy là một người bạn của tôi. Ông ấy là một người tuyệt vời… Tôi muốn thấy họ giải quyết được vấn đề này", Tổng thống Trump phát biểu.
Nói về quyền lợi cạnh tranh trong quan hệ hai nước, Tổng thống Trump cho biết dù ông ủng hộ tự do, nhưng Hoa Kỳ vẫn đang đàm phán thương mại với Trung Quốc.
Thượng viện và Hạ viện Mỹ hồi trong tuần đã đồng loạt thông qua các dự luật liên quan đến nhân quyền tại Hong Kong. Theo các dự luật này, Hoa Kỳ sẽ cấm vận các quan chức Trung Quốc và Hong Kong, những người được xác định có vi phạm nhân quyền. Dự luật cũng đồng thời yêu cầu chính phủ Mỹ phải xem xét quy chế thương mại ưu đãi mà Washington dành cho Hong Kong hàng năm.
Tổng thống Trump hồi tháng trước tuyên bố Washington và Bắc Kinh đạt được thỏa thuận nguyên tắc cho một thỏa thuận thương mại một phần mà ông hy vọng có thể sẽ được ký kết vào giữa tháng 11. Tuy nhiên các đàm phán giữa hai bên đã gặp bế tắc liên quan đến việc Trung Quốc mua nông sản của Mỹ và Hoa Kỳ bỏ thuế áp trên 360 tỷ đô la hàng hóa từ Trung Quốc.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 21/11 đã lên tiếng thúc giục Tổng thống Hoa Kỳ phủ quyết các dự luật này và đe dọa Trung Quốc sẽ có biện pháp mạnh nếu các dự luật được thông qua.
******************
Donald Trump không chắc sẽ phê chuẩn dự luật nhân quyền Hồng Kông (RFI, 23/11/2019)
Trả lời trên đài truyền hình Fox News ngày 22/11/2019, tổng thống Mỹ tuyên bố một cách mơ hồ : "Chúng ta cần phải sát cánh với Hồng Kông, nhưng tôi cũng cần phải ủng hộ chủ tịch Tập. Ông ấy là bạn tôi". Nhà Trắng gắn liền hồ sơ Hồng Kông với vấn đề tranh chấp thương mại Mỹ-Trung. Trong tuần, Quốc hội Lưỡng Viện Hoa Kỳ đã thông qua luật "Nhân Quyền và Dân Chủ Hồng Kông". Văn bản này còn đợi tổng thống Donald Trump phê chuẩn.
Ảnh minh họa : Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, ngày 22/11/2019. Reuters/Tom Brenner
Trong khuôn khổ chương trình mang tên "Fox&Friends" của đài truyền hình mà ông ưa thích nhất, khi được hỏi ông sẽ thông qua hay sẽ phủ quyết luật nhân quyền và dân chủ Hồng Kông, ông Trump trước hết cho biết văn bản này đang được gửi đến phủ tổng thống. Kế tới, ông giải thích là đã đề cập thẳng với chủ tịch Tập Cận Bình rằng đàn áp phong trào dân chủ Hồng Kông sẽ dẫn đến những "hậu quả vô cùng tai hại cho những nỗ lực giải quyết xung khắc thương mại" Mỹ-Trung.
Cũng tổng thống Trump quả quyết rằng, nhờ ông đã can thiệp, bằng không "Hồng Kông đã bị nghiền nát trong 14 phút".
Chủ nhân Nhà Trắng tuy nhiên nhấn mạnh ông "ủng hộ Hồng Kông, ủng hộ tự do…" nhưng thực tế cho thấy nước Mỹ đang "đàm phán với Trung Quốc để đạt được một thỏa thuận mậu dịch quy mô" và đôi bên đang "có tiềm năng rất cận kề" đạt được mục đích đó.
Tính từ ngày Hạ Viện Mỹ thông qua luật nhân quyền và dân chủ Hồng Kông hôm 20/11/2019, tổng thống Hoa Kỳ có 10 ngày để phê chuẩn văn bản nói trên.
Thanh Hà
********************
Tổng thống Trump không nói có ký hai dự luật Hồng Kông hay không (BBC, 23/11/2019)
Tổng thống Donald Trump không nói rõ hôm thứ Sáu 22/11 liệu ông có ký các dự luật liên quan đến Hong Kong đã được thông qua ở Quốc hội Mỹ hay không, CNN đưa tin.
Tổng thống Trump không nói dứt khoát hôm 22/11 ông có ký hai dự luật liên quan đến Hong Kong
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, ông có câu trả lời không dứt khoát, làm tăng nỗi lo lắng và khó hiểu trong Capitol Hill.
"Chúng ta phải sát cánh với Hong Kong, nhưng tôi cũng sát cánh với Chủ tịch Tập", ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với chương trình buổi sáng của Fox News.
"Ông ấy là người bạn của của tôi. Tôi muốn họ tự giải quyết, OK ?"
Bình luận này của ông Trump củng cố thêm ấn tượng ông coi trọng quan hệ kinh tế với Bắc Kinh hơn nhân quyền.
Ông Trump nói trong cuộc phỏng vấn ông cần phải cân bằng giữa những đàm phán thương mại với yêu câù từ các nhà lập pháp muốn ông có quan điểm cứng rắng hơn với Bắc Kinh.
"Tôi sát cánh với Hong Kong, tôi sát cánh với tự do, tôi sát cánh với tất cả những điều tôi muốn làm, nhưng chúng ta cũng đang trong quá trình đàm phán những thỏa thuận thương mại lớn nhất trong lịch sử", ông nói.
Ông cũng nói thêm Hong Kong "lẽ ra đã bị phá hủy" nếu không có ông, và nói những cuộc biểu tình triền miên là một "nhân tố gây phức tạp" trong thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông Trump nói ông đã cảnh báo Chủ tịch Tập Cận Bình rằng đàn áp bạo lực ở Hong Kong sẽ là "một sai lầm lớn", điều mà ông nói sẽ có "hậu quả hết sức tiêu cực" đến thỏa thuận thương mại.
Hạ viện Hoa Kỳ hôm thứ Tư 20/11 thông qua hai dự luật ủng hộ người biểu tình Hong Kong và đã đưa hai văn bản luật này đến Nhà Trắng để Tổng thống Trump ký duyệt hoặc phủ quyết.
Hai dự luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong và Bảo vệ Hong Kong được hai nhánh của Quốc hội Mỹ nhanh chóng thông qua trong vòng hai tháng trong bối cảnh Hoa Kỳ đang có những đàm phán về thương mại với Trung Quốc.
Một nhóm người biểu tình nắm tay khi họ rời Đại học Bách khoa Hong Kong ra đầu hàng cảnh sát hôm 22/11
Hong Kong sẽ thiệt hại ra sao nếu bị mất quy chế thương mại đặc biệt ?
Nếu bị Hoa Kỳ tước mất quy chế thương mại đặc biệt, kinh tế Hong Kong sẽ bị thiệt hại nặng, và quan trọng hơn, Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Theo South China Morning Post, bất ổn ở Hong Kong và khả năng bị Hoa Kỳ trừng phạt sẽ tác động mạnh đến Hong Kong với vị thế là trung tâm buôn bán đồng nhân dân tệ hải ngoại (offshore yuan).
Đây là đồng tiền có mã ký hiệu giao dịch ISO riêng : ¥ - Yuan, khác đồng nhân dân tệ reminbi tức RMB lưu hành ở Trung Quốc.
Thị trường đồng yuan này đang tăng trưởng tốt và có trị giá 600 tỷ - bằng 84,5 tỷ USD - tính đến 2018.
Các khoản ký gửi bằng yuan tại Hong Kong cũng lên tới 644 tỷ, trong đó thương mại với Trung Quốc đạt 500 tỷ.
Ngoài ra, Hong Kong cũng là thị trường cho trái phiếu Trung Quốc phát bằng bằng đồng yuan chuyển đổi.
Nhân viên văn phòng Hong Kong tụ tập trong giờ nghỉ trưa để ủng hộ người biểu tình tại quận Trung tâm hôm 22/11
Riêng với Trung Quốc, Hong Kong vẫn là một trung tâm tài chính quan trọng.
Theo Reuters, đa số các tập đoàn kinh tế lớn của Trung Quốc, từ Ngân hàng Công thương đến công ty tư như Tencent Holdings đều hoạt động trên sàn chứng khoán Hong Kong, và dùng đó là bàn đạp để ra thế giới.
Các ngân hàng Trung Quốc hiện giữ 1,1 nghìn tỷ USD tại Hong Kong, bằng 9% GDP của Trung Quốc, tính đến 2018.
Năm 2018, các công ty Trung Quốc gọi vốn quốc tế được 64,2 tỷ USD qua hình thức IPOs.
Trong con số này chỉ có 19,7 tỷ USD là nhờ thị trường Thượng Hải và Thâm Quyến, còn 35 tỷ USD là nhờ Hong Kong, theo số liệu của Refinitiv.
Nếu tương lai của Hong Kong với quy chế đặc biệt bị Hoa Kỳ đe dọa, khả năng các nhà đầu tư sẽ không tìm vào Thượng Hải và Thâm Quyến mà tìm đến các thị trường tài chính khác như Tokyo, Singapore và London.
Trump : ‘Không nhờ tôi thì Trung Quốc đã nghiền nát Hong Kong trong 14 phút chẵn’ (VOA, 22/11/2019)
Tổng thống Trump tuyên bố chính ông đã cản ngăn Trung Quốc ‘nghiền nát’ Hong Kong, và cho biết ông đã nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là đừng đưa quân sang Hong Kong bởi vì làm như vậy sẽ ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.
Một người biểu tình đeo mặt nạ hình ông Trump bị cảnh sát chống bạo động Trung Quốc đẩy lùi trong một cuộc biểu tình ở Causeway Bay, Hong Kong.
Bản tin của CBS trích dẫn một cuộc phỏng vấn mà Tổng thống Trump dành cho chương trình Fox & Friends sáng hôm nay, thứ Sáu 22/11, trong đó ông Trump tuyên bố :
"Nếu không có tôi, thì Hong Kong đã bị nghiền nát trong 14 phút chẵn".
Ông Trump nói thêm rằng ông Tập đã huy động sẵn 1 triệu binh sĩ ngay bên ngoài Hong Kong, lực lượng này không tiến vào Hong Kong "chỉ vì tôi (Trump) đã yêu cầu ông Tập ‘đừng làm như vậy, bởi vì nó sẽ có tác động vô cùng tiêu cực tới thỏa thuận thương mại.’"
Đây là lần đầu tiên Tổng thống Trump công khai việc ông đã can thiệp vào tình hình Hong Kong. Hồi tháng 8, ông Trump viết trên Twitter rằng ông Tập có thể chấm dứt cuộc tranh chấp ở Hong Kong "một cách nhân đạo".
Trong cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình Fox, ông Trump từ chối không nói liệu ông có sẽ ký các dự luật liên quan tới Hong Kong do quốc hội chuyển qua, buộc chính phủ Mỹ áp đặt cấm vận đối với các giới chức Trung Quốc và Hong Kong có hành động vi phạm nhân quyền chống lại người biểu tình.
Dự luật này còn quy định chính phủ Mỹ phải ra phúc trình thường niên gắn liền quy chế thương mại đặc biệt cho Hong Kong với tình trạng nhân quyền. Các quan chức Trung Quốc hối thúc Tổng thống Trump hãy phủ quyết dự luật này.
Trong cuộc phỏng vấn với đài Fox, ông Trump nói :
"Chúng ta phải sát cánh với Hong Kong, nhưng tôi cũng sát cánh với Chủ tịch Tập Cận Bình".
Ông Trump giải thích rằng đó là điều quan trọng để đàm phán với Trung Quốc hầu đạt được một hiệp định thương mại.
********************
Hiệu trưởng Đại học Sư phạm ở Sài Gòn ‘cấm sinh viên bàn về biểu tình Hồng Kông’ (Người Việt, 22/11/2019)
Mạng xã hội lan truyền tin các sinh viên Đại học Sư phạm ở Sài Gòn bị bà Nguyễn Thị Minh Hồng, hiệu trưởng trường này, ra lệnh miệng cấm sinh viên bàn luận hoặc chia sẻ post về biểu tình Hồng Kông trên mạng xã hội.
Bản thông báo do Đại học Sư phạm ở Sài Gòn gửi cho sinh viên. (Hình chụp qua màn hình)
Facebooker Phạm Minh Vũ, thành viên Hội Anh Em Dân Chủ dựa vào nguồn một số sinh viên Đại học Sư phạm ở Sài Gòn đề nghị ẩn danh, viết trên trang cá nhân : "Lệnh miệng của bà Hồng đưa ra là ‘phải ngăn chặn không cho tình hình Hồng Kông lan tỏa đến sinh viên trong trường Sư phạm, đề nghị phòng Công tác Sinh viên theo dõi Facebook mạng xã hội các em của trường và báo cáo để xử lý mạnh tay".
Ảnh chụp tin nhắn Facebook messenger của một Facebooker tự nhận là sinh viên Đại học Sư phạm ở Sài Gòn cho thấy người này viết "cảm thấy nhục nhã khi là sinh viên Việt Nam" và rằng "nếu vi phạm kỷ luật đến lần thứ ba thì sẽ bị đuổi học".
Trong lúc trở thành tâm điểm của công luận, bà Hồng lập tức ký một văn bản hôm 21/11 ghi : "Hiện các trang mạng xã hội đang lan truyền một số thông tin sai sự thật về Đại học Sư phạm ở Sài Gòn và lãnh đạo nhà trường. Nhà trường đề nghị các thầy cô giáo, sinh viên bình tĩnh, cảnh giác trước dư luận xấu, đồng thời thể hiện bản lĩnh, nêu cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự chủ, ứng xử nhân văn…".
Trong văn bản bị rò rỉ trên Facebook, bà Hồng cũng không quên đe dọa các tổ chức, cá nhân "có hành vi xuyên tạc, vu khống làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của nhà trường thì sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật".
Việc bà Hồng ra lệnh miệng cấm sinh viên bàn về biểu tình Hồng Kông trên mạng xã hội là điều có thể hiểu được, vì chủ đề này được coi là "nhạy cảm" trong bối cảnh các báo nhà nước tường thuật cầm chừng về sự kiện đấu tranh đòi dân chủ đang diễn ra tại thành phố cảng thuộc Trung Quốc và luôn phải dẫn kèm quan điểm của Bắc Kinh.
Cũng cần nói thêm, bà Hồng chỉ mới ngồi vào ghế hiệu trưởng Đại học Sư phạm ở Sài Gòn được hơn một năm, nên đang rất cần tránh né "mắc sai phạm về chính trị" để củng cố vị thế.
Theo báo Tiền Phong hồi tháng 8/2018, trước khi được bổ nhiệm chức hiệu trưởng, bà Hồng từng là cựu sinh viên khoa tiếng Trung Quốc của trường, sau khi tốt nghiệp, được giữ lại làm giảng viên rồi sau đó thành trưởng bộ môn, phó trưởng khoa, trưởng khoa tiếng Trung Quốc, phó hiệu trưởng. (T.K.)
Những tác động tiêu cực trong vụ ông Donald Trump ân xá 3 tội phạm chiến tranh Mỹ
Ngày 15/11/2019, thư ký báo chí tòa Bạch Ốc, Stephanie Grisham đã thông báo một quyết định, theo đó, tổng thống Donald Trump đã ân xá cho một số tội phạm kể cả vài sĩ quan, hạ sĩ quan trong quân đội với mục đích tạo cho họ cơ hội thứ hai trong đời sống.
Tổng thống Trump đã ân xá cho hai sĩ quan quân đội, Trung úy Clint Lorance và Thiếu tá quân đội Mathew Golsteyn, khôi phục cấp bậc cho trung sĩ nhất Eddie Gallagher thuộc lực lượng đặc biệt Hải quân SEAL
"Việc tổng thống dùng quyền lực của mình để ân xá cho các tội phạm này tiếp nối truyền thống lịch sử lâu đời hơn 200 năm của nước Mỹ", Stephanie Grisham nói.
Những sĩ quan được ân xá làtrung úy bộ binh Clint Lorance, đã ở tù từ năm 2013 sau khi bị kết án 19 năm vì 2 tội danh cố sát mức độ 2 và cản trở công lý sau khi ra lệnh cho lính dưới quyền của mình nổ súng vào 3 người đàn ông không vũ trang ở Afghanistan.
Sĩ quan thứ hai được tha tội là thiếu tá thuộc Lực lượng Đặc biệt của bộ binh Matthew L. Golsteyn, tốt nghiệp trường đào tạo sĩ quan lục quân nổi tiếng của Mỹ West Point. Golsteyn đang chờ ra tòa vào năm 2020 với tội danh hạ sát một người Afghanistan bị nghi là kẻ chế tạo bom vào năm 2010.
Ông Donald Trump cũng đã khôi phục cấp bậc cho trung sĩ nhất Edward Gallagher, điều hành viên chiến tranh đặc biệt thuộc lực lượng SEAL (See and Land) của hải quân Mỹ, người bị kết án tạo dáng, chụp hình với xác chết một chiến binh địch ở Iraq. Edward Gallagher trước đó được tha bổng tội giết người và các tội danh nghiêm trọng khác vào tháng 07/2019 nhưng bị giáng cấp.
Một số cựu viên chức cũng như hiện đang làm việc trong Bộ Quốc phòng đã phản đối gay gắt hành động ân xá của ông Donald Trump cho 3 quân nhân này. Họ lập luận rằng việc ân xá của ông Trump dù là hợp pháp cũng làm suy yếu hệ thống tư pháp trong quân đội Hoa Kỳ.
Bộ trưởng quốc phòng Mark Esper và Bộ trưởng Bộ Lục quân Ryan McCarthy đã tranh luận căng thẳng với ông Trump về quyết định này. Esper và McCarthy cho rằng việc xóa tội cho 3 quân nhân trên là một thí dụ tồi tệ cho các đơn vị khác trên chiến trường. Trong lúc đó Hải quân cũng đang xem xét việc sa thải Edward Gallagher sau khi người này được ông Trump khôi phục cấp bậc.
Tuy nhiên, thư ký báo chí Stephanie Grisham đã nhấn mạnh rằng tổng thống là Tổng tư lệnh tối cao, Commander-in-Chief, là người có tiếng nói sau cùng về mọi quyết định trong quân đội.
Quyết định của ông Donald Trump được báo Washington Post đưa tin đầu tiên. Tuần lễ trước đó họ đã được xem trên chương trình Fox News - Fox & Friend bởi một trong những người dẫn chương trình của Fox News, Pete Hegseth – một cựu quân nhân nói rằng ông ta đã nói chuyện với tổng thống Trump, mô tả ông Trump là người có lòng trung thành vào các người lính chiến đấu và ông Trump sẽ can thiệp vào vụ án.
Gary Solis, một người đã phục vụ 8 năm ở Việt Nam trong 26 năm trong thủy quân lục chiến Mỹ trước khi trở thành luật sư trong quân đội, hiện là giáo sư giảng dậy đại học Luật Georgetown đã bày tỏ sự lo lắng khi biết chuyện. Ông nói rằng thật là đáng ngại nếu điều này xẩy ra.
Eugene Fidell, một luật sư quân đội nổi tiếng, giảng viên thính giàng đại học Luật Yale nói rằng : "Vấn đề quan trọng với tôi là có phải ông Trump đang tạo nên một lỗ hổng lớn trong việc truy tố tội ác chiến tranh của đất nước này hay không ?". Tha thứ cho tội ác chiến tranh chẳng khác nào đồng lõa với nó. Trong tương lai đưa một tội phạm chiến tranh ra xử trước tòa sẽ gặp nhiều khó khăn".
Hành động của ông Donald Trump, can thiệp vào ngành tư pháp của quân đội hoàn toàn khác với cách hành xử của các đời tổng thống trước đây, không nhúng tay vào quyết định của các tòa án quân sự.
Tội phạm chiến tranh trong quân đội Mỹ xẩy ra ở các nước bị chiếm đóng từ trước đến nay hầu hết bị xét xử ở Mỹ rất nghiêm ngặt, bị giáng cấp, đi tù, đuổi khỏi quân đội, tước hết quân tịch... Mỹ cũng là nước đầu tiên ủng hộ những đạo luật về chiến tranh còn được gọi là Luật Nhân đạo Quốc tế (International Humantarian Law).
Việc can thiệp vào quyết định của tòa án quân đội của ông Trump có thể khuyến khích người lính Mỹ trong tương lai không còn e ngại tù tội khi phạm pháp như tra khảo, đánh đập, hành hạ tù binh chiến tranh hoặc bắn giết thường dân vô tội chỉ để thỏa mãn thú tính.
Hành động xóa tội cho 3 quân nhân trên đang gây lo ngại cho các viên chức trong Bộ Quốc phòng. Họ lo ngai có lý do.
Điều làm cho họ quan tâm, lo lắng là quyết định ân xá tội phạm chiến tranh của ông Donald Trump chắc chắn sẽ làm xấu đi hình ảnh thân thiện, vui vẻ, tử tế, tốt bụng của người lính Mỹ trong mắt người dân các quốc gia đồng minh, nơi có quân đội Mỹ trú đóng.
Người dân ở các nước như Nam Hàn, Nhật, Philippines, các nước trong liên minh NATO... sẽ trở nên nghi ngại, đề phòng người lính Mỹ mỗi khi có dịp giao tiếp với họ.
Đó là chưa kể đối với các quốc gia thù địch như Iran, Bắc Hàn, Trung Quốc, ISIS... Họ sẽ lấy quyết định của ông Trump làm phương tiện tuyên truyền: "Đó ! Nước Mỹ có tử tế, nhân bản gì đâu Cứ việc bắn giết thường dân thoải mái, chụp hình bên xác chết địch quân, phô diễn chiến tích ! Có chuyện gì phải ra tòa rồi cũng được tổng thống xóa tội".
Không ai biết rõ ông Donald Trump có mục đích gì khi ra quyết định ân xá cho 3 quân nhân trên, nhưng có một luồng suy diễn rằng ông đang có mục đích mua phiếu của một số quân nhân trong lần tranh cử sắp tới, những người ngấm ngầm ủng hộ bạo lực nhưng chưa có dịp sử dụng.
Nếu đúng như thế, điều này có lợi cho ông Trump, nhưng sẽ mang di hại lâu dài cho nước Mỹ, bởi vì nó làm suy yếu hệ thống tư pháp trong quân đội Hoa Kỳ và làm mất đi niềm tin của các nước đồng minh vào Mỹ.
Thạch Đạt Lang
(23/11/2019)
Các nhà điều tra của Hạ viện đang xét xem liệu Tổng thống Donald Trump có nói dối công tố viên đặc biệt Robert Mueller trong cuộc điều tra về can thiệp của Nga vào bầu cử 2016 hay không.
Tổng thống Trump nói rằng cuộc điều tra luận tội chống lại ông là một "cuộc săn phù thủy"
"Tổng thống có đã nói dối ?" một luật sư của Hạ viện nêu vấn đề tại tòa khi ông yêu cầu xem hồ sơ từ cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt.
Các nhà lập pháp luận tội của Quốc hội được cho là đang xem xét kỹ lưỡng lời khai của tổng thống với ông Mueller liên quan đến WikiLeaks.
Động cơ chính của cuộc điều tra do đảng Dân chủ lãnh đạo là về cáo buộc lạm quyền của ông Trump trong quan hệ Mỹ-Ukraine.
Các nhà lập pháp đã yêu cầu được xem tài liệu của đại bồi thẩm đoàn từ tháng Bảy.
Một thẩm phán vào tháng 10 đã cấp cho họ quyền xem những tài liệu này, mặc dù Bộ Tư pháp đã kháng cáo. Phiên điều trần hôm thứ Hai là để xác định xem kháng cáo có thể tạm thời chặn quyền được truy cập trước đó hay không.
Quốc hội đã được xem hầu hết các báo cáo của Mueller - bao gồm một số phần đã bị bôi đen - nhưng một số tài liệu của bồi thẩm đoàn vẫn còn được giữ bí mật.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ : "Dư luận ủng hộ điều tra luận tội Trump"Doug Letter, đại diện của Ủy ban Tư pháp Hạ viện - mà cuối cùng sẽ chịu trách nhiệm nộp các bài viết luận tội tổng thống - đã nói chuyện với tòa phúc thẩm liên bang vào thứ Hai.
Ông nói rằng cuộc điều tra luận tội đang xem xét vấn đề Ukraine nhưng tiết lộ các nhà lập pháp cũng đang điều tra xem liệu ông Trump có nói dối ông Mueller trong quá trình điều tra về việc Nga có can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016 hay không.
Ông Letter đã yêu cầu được xem các phần của báo cáo Mueller bị bôi đen và bản ghi chép đầy đủ liên quan đến các phần đó.Ông Trump đã không ra điều trần trong cuộc điều tra Mueller, nhưng ông đã gửi trả lời bằng văn bản cho một số câu hỏi từ nhóm của công tố viên đặc biệt Mueller.
Trong lời khai của ông Mueller trước Quốc hội vào tháng 7, ông được hỏi liệu các câu trả lời bằng văn bản không đầy đủ của ông Trump cho thấy ông không phải lúc nào cũng nói sự thật. Ông Mueller trả lời : "Tôi có thể nói đại khái là như vậy".
Không rõ ông Mueller chính xác có ý gì với câu trả lời của mình, nhưng ông Letter nói với tòa hôm thứ Hai rằng ông tin rằng điều đó có nghĩa là tổng thống "đã không trung thực trong một số câu trả lời".
Truyền thông Hoa Kỳ cho biết ông Letter có thể đã đề cập đến việc ông Trump có nói dối về các liên hệ với WikiLeaks và việc biết trước lúc nào các email Dân chủ bị hack sẽ được WikiLeaks công bố.
Ông Letter nói thêm rằng bằng chứng từ phiên tòa gần đây của ông Roger Stone, đồng minh của Trump, đã củng cố lập luận của các nhà lập pháp là họ cần được đọc các tài liệu bí mật.
Ông Roger Stone, người bị kết án tuần trước đã nói dối trước Quốc hội về công việc của mình với WikiLeaks, đã có nhiều cuộc gọi với ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016.
Tổng thống từng nói rằng ông không hề biết bất kỳ liên hệ nào giữa chiến dịch tranh cử của mình với WikiLeaks và rằng ông không thảo luận gì về WikiLeaks với Stone.
Một luật sư của bộ tư pháp lập luận rằng cuộc điều tra luận tội không phải là một thủ tục tố tụng tư pháp và do đó việc cho các nhà lập pháp xem tài liệu của đại bồi thẩm đoàn không hợp pháp.
Nhưng có tiền lệ về việc này : trong quá trình tố tụng luận tội Tổng thống Richard Nixon, một thẩm phán liên bang đã cấp cho Quốc hội uyền truy cập vào các tài liệu của Đại bồi thẩm đoàn.
Sau những tranh luận hôm thứ Hai, hội đồng kháng cáo đang xem xét vấn đề.
Trước tin tức mới này về cuộc điều tra, ông Trump đã tweet rằng ông sẽ "có lẽ nghiêng về" việc làm chứng cho cuộc điều tra luận tội ''để cho Quốc hội tập trung trở lại".
Như ông đã làm với báo cáo của Mueller, tổng thống bác bỏ cuộc thăm dò luận tội, gọi đó là một "cuộc săn phù thủy".
Tuần này, tám người sẽ ra làm chứng trước Quốc hội như một phần của thủ tục luận tội.
Hôm thứ Ba, Trung tá Alexander Vindman, một chuyên gia về Ukraine trong Hội đồng An ninh Quốc gia, người đã nghe được cuộc gọi tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Zelensky, sẽ ra làm chứng.
Cuộc điện đàm giữa hai bên vào tháng 7 đã khiến một người tố giác phải lên tiếng khiếu nại và cuối cùng đã dẫn đến cuộc điều tra luận tội.
Hoa Kỳ : Donald Trump "dự kiến nghiêm túc ra điều trần" (RFI, 19/11/2019)
Trên mạng Twitter sáng 18/11/2019, tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố ông dự kiến nghiêm túc ra điều trần trong khuôn khổ thủ tục truất phế tổng thống đang được Hạ Viện tiến hành, mặc dù ông vẫn tố cáo cuộc điều tra của đảng Dân Chủ.
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 15/11/2019. Reuters
Thông tín viên RFI tại Washington Anne Corpet tỏ ra dè dặt trước tuyên bố này :
"Nancy Pelosi, người phụ nữ dễ bị kích động, đã đề nghị tôi ra làm chứng trong cuộc điều tra dỏm về việc truất phế. Cho dù tôi không có làm gì sai, tôi sẽ dự kiến nghiêm túc làm điều đó", Donald Trump đã viết như trên trong tin nhắn Twitter.
Hôm Chủ nhật, trên đài truyền hình, bà Pelosi đã chỉ trích gay gắt những lời tố cáo không ngớt của tổng thống về thủ tục truất phế và đã cho rằng "nếu ông không đồng ý với những điều ông đã nghe thấy, thì ông nên đến làm chứng với lời tuyên thệ nói thật".
Ngay từ tuần trước, một dân biểu đã tuyên bố là nếu tổng thống muốn đến các buổi điều trần, thì ông rất vui mừng đón tiếp.
Nhưng trên thực tế, ít có cơ may ông Trump ra trước Hạ Viện : ông đã từ chối làm chứng, kể cả bằng lời nói, trong cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller, và cũng không cung cấp tài liệu mà Quốc Hội yêu cầu, đồng thời cấm cố vấn Nhà Trắng chấp thuận những triệu mời của Hạ Viện.
Cho dù vậy, phía đảng Cộng Hòa đã không ngớt tố cáo trong tuần qua là không có nhân chứng trực tiếp trong cuộc điều tra mà đảng Dân Chủ tiến hành, một sự thiếu vắng sẽ được bù đắp vào tuần này : Cựu đại sứ Mỹ bên cạnh Liên Hiệp Châu Âu, ông Gordon Sondland, người đã trực tiếp thảo luận với tổng thống về Ukraina, sẽ ra điều trần vào ngày mai.
Mai Vân
****************
Ngoại trưởng Mike Pompeo không bảo vệ nền ngoại giao Mỹ (RFI, 18/11/2019)
Trong hai ngày thứ Tư 13 và thứ Sáu 15/11/2019, Hạ Viện Mỹ tiến hành lấy lời chứng từ các nhà ngoại giao Mỹ trong vụ "Ukrainagate". Bên cạnh việc chỉ trích chủ nhân Nhà Trắng thiết lập mạng lưới ngoại giao "song song", ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bị cáo buộc đã "không bảo vệ các thuộc cấp" của mình trong vụ tai tiếng này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và ngoại trưởng Mike Pompeo tại Nhà Trắng nhân chuyến thăm của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ảnh 13/11/2019. Reuters/Tom Brenner
"Sự việc đã vượt quá thân phận ngoại giao của tôi và của hai hay ba người khác. Khi các nhà ngoại giao chuyên nghiệp bị bôi nhọ và bị làm suy yếu thì nền ngoại giao cũng bị ảnh hưởng tương tự. Tình trạng này sẽ nhanh chóng gây ra những tổn hại thật sự, nếu không muốn nói là đã xảy ra". Lời phát biểu này của nữ cựu đại sứ Mỹ tại Ukraina, bà Marie Yovanovitch, tại phiên điều trần công khai ngày thứ Sáu 15/11/2019 đã phản ảnh rõ một sự chống đối tiềm tàng và một cuộc khủng hoảng niềm tin thật sự tại bộ Ngoại Giao Mỹ.
Là rường cột của các chính sách đối ngoại chính quyền Donald Trump, ngoại trưởng Mike Pompeo cũng bị lung lay bởi thủ tục luận tội do phe Dân Chủ khởi động trong khuôn khổ cuộc điều tra vụ tai tiếng "Ukrainagate" : Một cuộc mặc cả lấy trợ giúp quân sự đổi lấy việc mở các cuộc điều tra nhắm vào đối thủ chính trị Joe Biden của tổng thống thống Mỹ.
Lãnh đạo ngoại giao Mỹ đã bị chỉ trích không bảo vệ nền ngoại giao Hoa Kỳ, đặc biệt là nữ cựu đại sứ Mỹ Yovanovitch trước những lời đe dọa của tổng thống Trump bất chấp nhiều lời cảnh báo từ nhiều thành viên từng là các cố vấn thân cận của chủ nhân Nhà Trắng.
Theo nhận định của Gilles Paris, thông tín viên báo Le Monde tại Washington, việc ngoại trưởng Pompeo luôn tìm mọi cách tỏ thái độ trung thành với tổng thống Trump và bản thân ông từ chối đảm nhiệm vai trò trụ cột của bộ Ngoại Giao, đã dẫn đến tình trạng nguyên thủ Mỹ có thể công khai lên án nữ cựu ngoại giao, mục tiêu tấn công của những tờ báo bảo thủ trong nhiều tháng.
Trong từng diễn tiến của vụ Ukrainagate, ngoại trưởng Mỹ đều giữ thái độ im lặng "đồng lõa". Ông Aaron David, cựu nhà đàm phán Trung Đông nghiêm khắc chỉ trích rằng "Rõ ràng ông Mike Pompeo không muốn bảo vệ các nhà ngoại giao chuyên nghiệp của mình tại bộ". Sự im lặng đến mức khó hiểu này đang biến ông thành vị "ngoại trưởng Mỹ tệ hại nhất" thời hiện đại.
Năm 2018, khi vừa nhậm chức, vị cựu nghị sĩ bang Kansas đã từng làm dấy lên nhiều tia hy vọng. Mối quan hệ thân cận của ông với Donald Trump được giới ngoại giao xem như là một lá chủ bài để vực dậy ánh hào quang của nền ngoại giao Mỹ, phần nào bị "thui chột" dưới thời Rex Tillerson.
Giới quan sát cũng nhìn nhận rằng tính khí thất thường, bất ổn của chủ nhân Nhà Trắng hiện nay đã phần nào giảm bớt các tham vọng của ông Pompeo. Trước những việc "đã rồi" của Donald Trump, ngoại trưởng Mỹ, đành phải hạ thấp vai trò, đóng vai một người lính "chữa cháy", tìm cách giảm bớt thiệt hại do những phát ngôn của tổng thống Mỹ.
Hình ảnh của nền ngoại giao Mỹ thời gian gần đây cũng bị lu mờ, bị đưa xuống hàng thứ yếu trong nhiều hồ sơ quốc tế. Từ cuộc đàm phán về cuộc khủng hoảng mới ở Syria tại thủ đô Thổ Nhĩ Kỳ, vụ ám sát lãnh đạo quân khủng bố Abou Bakr al Bagdadi tại Syria… đều vắng bóng lãnh đạo ngoại giao Mỹ.
Trong bối cảnh tổng thống Mỹ dồn lực để đối phó với thủ tục luận tội, có nhiều dấu hiệu cho thấy Mike Pompeo dường như đang nghĩ tới chuyện rút về cứ địa của ông, bang Kansas, vì vào tháng 11/2020, có bầu cử thượng nghị sĩ tại đây. Chỉ có điều, tờ báo địa phương Kansas City Star, ngày 26/10/2019 tỏ thái độ rất rõ ràng : Nếu muốn ra ứng cử, ông "nên từ nhiệm". Ngược lại, "nếu còn nhớ đến ngoại giao, ngài nên dồn hết tâm trí cho nền ngoại giao nước Mỹ".
Minh Anh
